Unidad didáctica para niños de 12 a 18 años desarrollada para la campaña "Os Soutos de Puertas de Galicia" que coincide con la temporada de castaña, recurso natural base de las Comarcas de Verín y Viana.

1. OSSOUTOS
Puertas
de
DeGalicia
2-18 anos

2. OSSOUTOS
Puertas
de
DeGalicia
Unidade didáctica dirixida a rapaces e
rapazas de Educación Secundaria e
Bacharelato (12-18 anos)

3. moitos soutos son cultivos de castineiros
Parece ser que foron os romanos que chegaron a estas terras os que nos acos-
tumaron a cultivar os castiñeiros. Desde aquela, os labores de poda, enxerto e
roza do sotobosque fixeron que os castiñeiros colleran forza e gañasen terreo a
outras árbores que estaban antes ca eles. Sabes a que árbores nos referimos?
Fagus sylvatica
Quercus suber
Quercus robur
Alnus glutinosa Quercus pyrenaica Fraxinus angustifolia
Cerquiño Sobreira Ameneiro Carballo Faia Freixo
Enriba tes as follas dalgunhas destas árbores cos seus nomes científicos e máis
abaixo os nomes comúns. Retámoste a que as emparelles e busques ao teu redor a
ver se es quen de identificar cada árbore. Non ha de ser difícil! Seguro que algunha
xa a coñecías... Pero lembra que no outono algunhas mudan de cor e caen...

4. hai mais animais que nos nos soutos
Nos buratos que se forman no tronco dos castiñeiros vellos moitos animais crían,
abríganse ou gardan o alimento. Polo chan dos soutos camiñan, saltan, arras-
téxanse ou nadan nalgunha poza outros moitos animais. Por se non os coñeces
todos, propoñémosche que resolvas esta encrucillada.
É unha especie ameazada!
Garda a comida
nos buratos dos
troncos vellos Fai o niño nos
P buratos dos
troncos vellos
E
A Xunta de Galicia Pode poñer
vén de declarala os ovos nas
Vulnerable F pozas de rego
R R R B L
M
En Galicia só
a atopamos
nesta zona
G N Refúxianse
nos buratos
dos troncos
P
R M
Podemos atopalas
nas pozas de rego

5. os soutos forman parte da aldea
Nunha economía agraria tradicional, os soutos teñen un papel fundamental,
xunto coa horta e a cabana gandeira. A poucos metros das casas, a xente do rural
abastécese de castañas, madeira, leña, produtos hortícolas frescos, fariña para
facer pan e carne. É un modelo de sociedade certamente autoxestionada, non cres?
Malia os tempos mudar o noso modo de vida, moitas aldeas, coma estas do sureste
de Ourense, conservan inda a estrutura que lles permitiu sobrevivir. Se te fixas,
arredor túa seguramente poidas identificar as unidades que se amosan nesta
imaxe. Veña, inténtao!
SOUTO
CASAS
HORTA
GANDO
É por iso que as castañas e os soutos foron introducíndose na nosa cultura case
dende que existimos como pobo. Unha mostra disto é a cantidade de ditos, refráns,
cantigas, adiviñas... que existen na nosa tradición oral arredor da castaña. Ti
coñeces algún? A ver se es quen de resolver estas adiviñas que che amosamos!
Alta estou, Alto estou,
ladrón vexo vir, barbas de ouro teño
e do meu cacholiño e se me río
non hei de saír. perdo canto teño.
Altos pais, Ben cocida,
capeludas nais, ben asada,
fillos tirafoles, ben no pote,
adiviña se é que podes. fermentada
(Aconsellámosche que, de non dar coa solución, consultes a algunha persoa do lugar,
sobre todo os de máis idade)

6. se queredes ver algún dos soutos mellor
conservados de Galicia, podedes atopalos
en Puertas de Galicia
www.puertasdegalicia.com
Teléfono visitas guiadas:
698 16 63 64

7. Deseño, maquetación e elaboración de contidos:
Habitaq, S.L.