Το κρητικό ζήτημα (1821-1905)

1. ΙΣΤΟΡΙΑ
Γ’ Γυμνασίου
Ενότητα 21 η
Το κρητικό ζήτημα (1821-1905)

2. Κρητικό Ζήτημα
Ορισμός: Οι προσπάθειες των Ελλήνων της
Κρήτης, των ελεύθερων Ελλήνων και του
ελληνικού κράτους για ένωση της Κρήτης με την
Ελλάδα καθώς και η εμπλοκή της Οθωμανικής
Αυτοκρατορίας και των Δυνάμεων.

3. Εξελίξεις στην Κρήτη (1)
 1866-1869:
Ξεσπά η Μεγάλη
Κρητική
Επανάσταση η
οποία καταπνίγεται.
 Νοέμβριος 1866:
Ανατίναξη μιας
ομάδας
επαναστατών στη
Μονή Αρκαδίου
Γκατέρι, Το ολοκαύτωμα της μονής Αρκαδίου
στο Ρέθυμνο.

4.  Η μονή Αρκαδίου όπως είναι σήμερα.
 Μετά την καταστροφή του, το 1866, ανοικοδομήθηκε πλήρως και αναστηλώθηκε στην πρότερή του
μορφή. Μόνο ένα μισοκαμένο τέμπλο στα αριστερά της Αγίας Τράπεζας και μια μπάλα κανονιού
σφηνωμένη στο αιωνόβιο κυπαρίσσι στα δεξιά στης εκκλησίας μαρτυρούν το αίμα που χύθηκε πριν
140 χρόνια.
 Η Ουνέσκο έχει χαρακτηρίσει το Αρκάδι Ευρωπαϊκό Μνημείο Ελευθερίας.

5. Εξελίξεις στην Κρήτη (2)
Ως αποτέλεσμα της επανάστασης
 1868: Ο Σουλτάνος παραχωρεί τον Οργανικό Νόμο
(τοπικό Σύνταγμα). Αυτό προβλέπει:
πρόσληψη και χριστιανών υπαλλήλων στη διοίκηση,
συμμετοχή χριστιανών αντιπροσώπων στη Γενική
Διοίκηση,
ισοτιμία τουρκικής και ελληνικής γλώσσας,
μεικτά δικαστήρια αποτελούμενα τόσο από
Χριστιανούς όσο και από Μουσουλμάνους.

6. Εξελίξεις στην Κρήτη (3)
Έπειτα από νέα επανάσταση
 1878: Ο Σουλτάνος παραχωρεί τη Σύμβαση της
Χαλέπας (Χανιά). Αυτή προβλέπει:
 Ο Γενικός Διοικητής μπορεί να είναι και
χριστιανός,
 Στη Γενική Διοίκηση η πλειοψηφία είναι
χριστιανοί (καθεστώς ημιαυτονομίας).

7. Εξελίξεις στην Κρήτη (4)
 1889: Μία νέα Επανάσταση δίνει την αφορμή για
κατάργηση της Σύμβασης.
 1896-1897: Νέα Επανάσταση.
Η Ελλάδα ηττάται στον ελληνοτουρκικό πόλεμο.
Ο Σουλτάνος αποδέχεται τη δημιουργία της
αυτόνομης Κρητικής Πολιτείας με Ύπατο
Αρμοστή τον πρίγκιπα Γεώργιο και υπουργό
Δικαιοσύνης τον Ελ. Βενιζέλο.
Ο πρίγκιπας
Γεώργιος
Η σημαία της
Κρητικής Πολιτείας

8. Η Κρητική Πολιτεία είχε δική της σημαία, έμβλημα, νόμισμα και χαρτονόμισμα,
κυβέρνηση και Ύπατο Αρμοστή.

9. Η ανάστασις της Κρήτης, λιθογραφία 1898

10. Εξελίξεις στην Κρήτη (5)
 1905: έκρηξη επανάστασης, λόγω της ολιγωρίας του
Ύπατου Αρμοστή.
αίτημα: η ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα
πρωταγωνιστές: Ελ. Βενιζέλος, Κ. Φούμης,
Κ. Μάνος
νέος Ύπατος Αρμοστής: Αλ. Ζαΐμης
Φούμης,
Βενιζέλος,
Μάνος
Κρητικοί
αγωνιστές

11. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος στο Θέρισο Η επανάσταση στο Θέρισο, λιθογραφία,
κατά την επανάσταση του 1905 1905

12. ΑΣΚΗΣΕΙΣ

13. Άσκηση πολλαπλών επιλογών
Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση:
 Η μεγάλη Κρητική Επανάσταση ξέσπασε στα:
1. 1820-1822
2. 1835-1837
3. 1850-1852
4. 1866-1869
 Ο Σουλτάνος παραχώρησε τον Οργανικό Νόμο
στα:
1. 1865
2. 1868
3. 1871
4. 1874

14. Άσκηση πολλαπλών επιλογών
 γ. Η Σύμβαση της Χαλέπας όριζε ότι:
1. ο Γενικός Διοικητής θα μπορούσε να είναι και
Χριστιανός.
2. στη Γενική Διοίκηση θα πλειοψηφούσαν οι
Μουσουλμάνοι.
3. θα υπήρχε ισονομία στην πρόσληψη Χριστιανών και
Μουσουλμάνων στο δημόσιο.
4. θα υπήρχαν μεικτά δικαστήρια.

15. Άσκηση πολλαπλών επιλογών
 Το 1889 ο Σουλτάνος:
1. παραχώρησε στους Κρητικούς τη Σύμβαση της
Χαλέπας.
2. θέσπισε τον Οργανικό Νόμο.
3. αναγνώρισε τη δημιουργία της Κρητικής Πολιτείας.
4. κατάργησε τη Σύμβαση της Χαλέπας.

16. Άσκηση πολλαπλών επιλογών
 Το Κίνημα στο Θέρισο:
1. έγινε στα 1901 και στρεφόταν κατά των Οθωμανών.
2. έγινε στα 1903 και στρεφόταν κατά του πρίγκιπα
Γεωργίου.
3. έγινε στα 1905 και στρεφόταν κατά των Μεγάλων
Δυνάμεων.
4. έγινε στα 1905 και στρεφόταν κατά του πρίγκιπα
Γεωργίου.