đề cương sử (bổ sung)

1. Đ C NG L CH S H C KÌ 2Ề ƯƠ Ị Ử Ọ
Câu 1: Nguyên nhân, diên biến và ý nghĩa của CMTS Anh, chiến tranh giành độc lập ở Bắc
Mỹ
CMTS Anh
* Nguyên nhân:
- Đầu TK XVII, Anh là nước có nền kinh tế phát triển nhất Châu Âu
- Tư sản Anh giàu lên nhanh chóng nhờ sự phát triển mạnh mẽ của ngoại thương, chủ yếu
là bán len dạ và buôn nô lệ da đen
- Nhiều địa chủ, quý tộc kinh doanh theo lối tư bản chủ nghĩa
- Chế độ PK ngày càng cản trở sự kinh doanh làm giàu của tư sản, quý tộc mới
- Mâu thuẫn giữa tư sản, quý tộc mới với các thế lực PPK phản động được biểu hiện qua
những cuộc xung đột giữa Quốc hội với nhà vua
* Diễn biến:
- Nguyên nhân trực tiếp bủng nổ cách mạng xoay quanh vấn đề tài chính
- Tình hình cách mạng
Sự kiện Nội dung
8/1642 → 1648 Nội chiến giữa PK (vua) với Quốc hội (tư sản, quí tộc mới), nhân dân
ủng hộ
1649 Quốc hội xử tử vua, lập nền cộng hòa Anh → CM đỉnh cao
1653 → 1658 Nền độc tài quân sự do Crôm-oen đứng đầu
1688 Thiết lập nền quân chủ lập hiến do Vin-hem Ô-ran-giơ
* Ý nghĩa: CMTS Anh đã lật đổ chế độ PK, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển
mạnh mẽ hơn. Đây là cuộc CMTS có ý nghĩa trọng đại trong thời kì quá độ từ chế độ PK
sang chế độ tư bản
Chiến tranh giành độc lập các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ
* Nguyên nhân:
- Sự thành lập 13 bang thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ: từ đầu TK XVII → nửa đầu TK XVIII,
13 bang thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ (Đại Tây Dương) thành lập
- Sự phát triển chủ nghĩa tư bản ở Bắc Mĩ

2. + Giữ TK VXIII: kinh tế TBCN ở Bắc Mĩ phát triển
~ Miền Bắc: phát triển về công thương nghiệp
~ Miền Nam: đồn điền trang trại
+ Thực dân Anh tìm cách hạn chế, kìm hãm sự phát triền của Bắc Mĩ
→ Mâu thuẫn giữa Bắc Mĩ và Anh gay gắt
→ Nguyên nhân bùng nổ chiến tranh
* Diễn biến:
- Nguyên nhân trực tiếp:
+ 12/1773: Sự kiện Bô-xtơn “Tiệc trà Bô=xtơn”
+ 9/1774: Đại hội lục địa I (Phi-la-đen-phi-a)
- Diễn biến:
+ 4/1775: chiến tranh bùng nổ → nghĩa quân thất bại
+ 5/1775: đại hội lục địa II → Gioóc-giơ Oa-sinh-tơn làm chỉ huy
+ 4/7/1775: Đại hội thong qua Tuyên ngôn độc lập
+ 17/10/1779: nghĩa quân thắng lớn ở Xa-ra-tô=ga
+ 1781: thắng trận quyết định ở I-oóc-tao
* Ý nghĩa:
- Chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa đã giải phóng Bắc Mĩ khỏi sự thống trị của
thực dân Anh, thành lập một nhà nước mới, mở đường cho kinh thế tư bản chủ nghĩa ở
Mĩ phát triển
- Đó là một cuộc CMTS góp phần thúc đầy phong trào cách mạng chống PK ở Châu Âu
và phong trào đấu tranh giành độc lập ở Mĩ LAtinh cuối TK XVIII – đầu TK XIX
Câu 2: Những điểm tích cực và hạn chế của “Tuyên ngôn độc lập” Mỹ (4/7/1776)
- Tích cực: Tuyên ngôn Độc lập là một văn hiến có ý nghĩa lịch sử trọng đại. Lần đầu
tiên, các quyền con người và quyền công dân được chính thức công bố trước toàn thể
nhân loại. Nguyên tắc về chủ quyền của nhân dân được đề cao như một sự thách thức đối
bới chế độ thực dân Anh ở Bắc Mĩ cũng như chế độ quân chủ chuyên chế đang thống trị
khắp lục địa châu Âu

3. - Hạn chế: không đề cập đến việc xóa bỏ chế độ nô lệ cùng việc bốc lột giai cấp công
nhân và nhân dân lao động
Câu 3: Tình hình nước Pháp trước CM, ý nghĩa sự kiện 14/7/1789
Tình hình nước Pháp trước CM
* Kinh tế:
- Nông nghiệp: Pháp là nền nông nghiệp PK lạc hậu, nông
Nông dân rất cực khổ, chịu nhiều nghĩa vụ PK nặng nề
- Công thương nghiệp: tư bản chủ nghĩa phát triển nhưng bị PK kìm hãm
* Chính trị xã hội:
- Chế độ PK chuyên chế
- Vua Lui XVI cai trị độc đoán
- Xã hội: chia 3 đẳng câp
+ Tăng Lữ chiếm 1%
+ Quí tộc
+ Đẳng cấp 3 (chiếm 99%): nông dân, tư sản, thợ thủ công
* Cuộc đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng
- XVIII: xuất hiện trào lưu tư tưởng tiến bộ “Triết học ánh sáng”
+ Đại biểu: Mông-te-xki-ơ, Vôn-te, Rút-xô
+ Phê phán sự thối nát, lạc, hậu, bảo thủ của chế độ PK và giáo hội
+ Xây dựng nhà nước mới
→ Tấn công xã hội PK, dọn đường cho CM bùng nổ
Ý nghĩa của sự kiện 14/7/1789 sự kiện ngày 14/7 ở Pa-ri đã kéo theo cuộc “CM đô thị” ở
các thành phố và phong trào nổi dậy ở nông thôn. Chính quyền mới thành lập nằm trong
tay đại tư sản tài chính (chủ yếu là ngân hang, chủ thuyền buôn, các nhà công nghiệp và
thương nghiệp lớn), được gọi là phái Lập hiến. Ngôi vua vẫn được duy trì

4. 4.* tiến trình của cuộc CMTS Pháp:
1. CM bùng nổ. Thành lập nền quân chủ lập hiến:
a. CM bùng nổ:
- 5/5/1789: vui Lu-I XVI triệu tập hội nghị 3 đẳng cấp
- 17/6/1789: đẳng cấp thứ 3 tuyên bố thành lập quốc hội lập hiến
- 14/7/1789: quần chúng nhân dân tấn công ngục Ba-xti
b. nền quân chủ lập hiến (tư sản tài chính)
- phái lập hiến
+ 8/1789: thông qua bản tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền
+ ban hành những chính sách để khuyến khích phát triển công thương nghiệp
+ ban hành chính sách ruộng đất nhưng nông dân vẫn chưa được hưởng quyền lợi,
công nhân vẫn tiếp tục đấu tranh
- thái độ của vua và phong kiến:
Tìm cách chống phá bằng cách câu kết với Áo và Phổ để chông lại CM, xúi giục bọn
phản động nổi loạn. Dẫn đến 4/1792, chiến tranh Áo- Phổ với Pháp
 Quần chúng nhân dân ddaonf kết chông sngaoij xâm và đưa CM đi lên và phát
triển
2. nền cộng hòa(tư sản công thương): 8/1792- 6/1793
- phái tư sản công thương:
+ thiết lập 1 quốc hội mới theo nguyên thắc phổ thông đầu tiên
+ 9/1792: tuyên bố phế truất vua và thiết lập nền cộng hòa thứ nhất
+ 1/1793; xử tử vua Lu-I XVI
- do sự chần chừ, do dự của phái tư sản cộng thương không để CM phát triển dẫn đến
31/5/1793: Nhân dân đã lật đổ phái tư sản công thương (Girôngđanh) chính quyền
chuyển san phái Gia-cô- banh đưa CM phát triển
3. nền chuyên chế Gia- cô- banh: đỉnh cao của CM
- Hoàn cảnh: nước Pháp bị đe dọa bởi “thù trong giặc ngoài” (trong: bạo loạn; ngoài:
liên minh các nước phong kiến châu Âu)
- Giải quyết:
+ giải quyết vấn đề ruộng đất cho nông dân

5. + ban hành hiến pháp 6-1793, xóa bỏ chế độ đẳng cấp
+ 23/8: xác lệnh tổng động viên
+ trừng trị bọn phản CM
 Mùa thu 1794: “thù trong giặc ngoài” đã bị đẩy lùi đưa CM Pháp đạt tới đỉnh
cao
*Ý nghĩa của CM tư sản Pháp:
- đối với nước Pháp:
Cách mạng tư sản Pháp cuối thees kỉ XVIII đã lật đổ chế đọ phogn kiến chuyên chế
từng thống trị nước Pháp trong nhiều thế kỉ, hoàn thành các nhiệm của một cuộc CM -
tư sản: lật đổ chính quyền quân chủ chuyên chế, thủ tiêu mọi tàn dư phong kiến, giải
quyết vấn đề ruộng đât cho ông dân, những cản trỏ đối với công thương nghiệp bị xóa
bỏ, thị dân tộc thống nhất được hình thành
- đối với thế giới:
Làm cho chế độ phong kiến đã bị lung lay ở khắp châu Âu. Mở ra thời đại mới – thời
đại thắng lợi và củng cố của chủ nghĩa tư bản ở các nước tiên tiến thời bấy giờ
5. CM công nghiệp ở Anh
a. tiền đề của CMCN:
- do CM tư sản nổ ra sớm nên tư sản cầm quyền
- là nước có nền KT tư bản chủ nghĩa phát triển
- có ngồn vốn và nhân công dồi dào
- kĩ thuật cũng phát triển
=> thế kỉ XVIII nước Anh có đủ điều kiện để tiến hành CMCN
b. CMCN ở Anh (từ những năm 60 của thế kỉ XVIII đến những năm 40 của thế kỉ
XIX)
- việc cải tiến, phát minh máy móc ở Anh bắt đầu từ ngành CN dệt
- những phát minh và cải tiến máy móc quan trọng
Thời gian Người phát
minh
Tên phát minh Hiệu quả vể KT
1764 Giêm Ha- gu- vơ Máy kéo sợi
Gien- ni
Tăng năng suất gấp
16 lần

6. 1769 Ác- crai- tơ Máy kéo sợi
chạy bằng sức
nước`
Sản xuất được sợi
chắc hơn
1779 Crôm- tơn Máy kéo sợi Sợi nhỏ, chắc, vải
dệt đẹp, bền
1785 Ét- mơn Các- rai Máy dệt chạy
bằng sức nước
Năng suất tăng 40
lần
1784 Giêm oát Máy hơi nước Tốc đọ sản xuất và
năng suất tăng rõ rệt
 Giữa thế kỉ XIX, nước Anh trỏ thành công xưởng của thế giói. Luân Đôn trỏ
thành thủ đô công nghiệp đầu tiên của châu Âu
• Ý nghĩa của máy hơi nước
- các nhà máy có thể xây dựng ở những nơi thuận tiện
- tốc độ sản xuất và năng suất tăng
- giảm sức lao động cơ bắp của con người, lao động bằng tay dần thay thế bằng
máy móc
 Khởi đầu quá trình công nghiệp hóa ở nước Anh
Cách mạng công nghiệp ở Pháp, Đức
Pháp
- Từ những năm 30 của thế kỷ XIX Cách mạng công nghiệp bắt đầu diễn ra và
phát triển mạnh trong những năm 1850 - 1870.
- Tác động về kinh tế, xã hội:
+ Kinh tế Pháp vươn lên mạnh mẽ thứ 2 trên thế giới.
+ Bộ mặt Pari và các thành phố khác thay đổi rõ rệt.
Đức
- Cách mạng công nghiệp diễn ra vào những năm 40 của thế kỷ XIX với tốc độ
nhanh kỷ lục.
- Trong nông nghiệp: máy móc thâm nhập và được đưa vào sử dụng nhiều: máy
cày, bừa, máy giặt, sử dụng phân bón.
- Đặc điểm: cách mạng công nghiệp ở Đức diễn ra với tốc độ phát triển nhanh,
kỷ lục.
*Vì sao Cách mạng công nghiệp ở Pháp, Đức diễn ra muộn nhưng tốc độ lại nhanh?
Nhờ tiếp thu kinh nghiệm từ phát minh của Anh, quá trình cải tiến kỹ thuật ở Pháp,
Đức diễn ra khẩn trương hơn.
*sự khác biệt giữa CMCN Anh với CMCN Pháp, Đức
+ thời gian tiến hành: Anh 80 năm
Pháp 40 năm ( những năm 30 đến 70 thế kỉ XIX)

7. Đức 10 năm (những năm 40 đến giữa thế kỉ XIX)
 Thời gian được rút ngắn, tốc độ nhanh
Hệ quả của cách mạng công nghiệp
Về kinh tế
+ Nâng cao năng suất lao động ,làm ra khối lượng sản phẩm lớn cho xã hội.
+ Thay đổi bộ mặt các nước tư bản, nhiều trung tâm công nghiệp mới và thành
thị đông dân ra đời.
Về xã hội
+ Hình thành 2 giai cấp mới là: tư sản công nghiệp và vô sản công nghiệp.
+ Tư sản công nghiệp nắm tư liệu sản xuất và quyền thống trị.
+ Vô sản công nghiệp làm thuê, đời sống cơ cực dẫn đến đấu tranh giữa vô sản
với tư sản.
6. nội chiến ở mĩ
Tình hình Mĩ trước khi nội chiến:
+ Kinh tế Mĩ giữa thế kỷ XIX tồn tại theo 2 con đường: Miền Bắc phát triển nền công
nghiệp tư bản chủ nghĩa, miền Nam phát triển kinh tế đồn điền dựa trên bóc lột sức lao
động nô lệ.
+ Mâu thuẫn giữa lực lượng SX với nô lệ và tư sản với chủ nô dẫn đến phong trào đấu
tranh đòi thủ tiêu chế độ nô lệ, giải phóng lực lượng SX, tạo điều kiện để chủ nghĩa tư
bản phát triển.
*Nguyên nhân trực tiếp:
+ 1860, Lin-côn ứng cử viên của Đảng Cộng hòa đại diện cho giai cấp tư sản và trại
chủ miền Bắc trúng cử Tổng thống
+ 11 bang miền nam phản đối tách khỏi Liên bang thành lập Hiệp bang mới có chính
phủ, Tổng thống riêng và chuẩn bị lực lượng chống lại chính phủ Trung ương.
*Diễn biến:
+Ngày 12/4/1861 nội chiến bùng nổ.
+ Giữa năm 1862 ký sắc lệnh cấp đất ở miền Tây
+ Ngày 01/1/1863 ra sắc lệnh bãi bỏ chế độ nô lệ

8. + Ngày 09/4/1865 quân đội miền Bắc giành thắng lợi quyết định trong trận đánh thủ
phủ Hiệp bang miền Nam (Xa-ra-tô-ga), nội chiến chấm dứt.
* Ý nghĩa:
+ Là cuộc Cách mạng tư sản lần thứ 2 ở Mĩ.
+ Xóa bỏ chế độ nô lệ ở miền Nam tạo điều kiện cho chủ nghĩa tư bản phát triển.
+ Nền kinh tế Mĩ phát triển nhanh chóng sau nội chiến.
* nguyên nhân thắng lợi:
+ việc xóa bỏ chế độ nô lệ là phù hợp
+ được sự ủng hộ của tư sản và đông đảo quần chúng
+ những chính sách tích cực của Lin-côn