1. Praca ze sprawcą przemocy w
rodzinie
Wykonała:
Paulina Czaja

2. Przemoc w rodzinie
W ,, Słowniku socjologicznym” przemoc jest zdefiniowana jako:
„jeden z głównych , obok groźby , środków przymusu. Polega na
użyciu siły fizycznej , przez jednostkę czy grupę, często wbrew
obowiązującemu prawu , w celu zmuszenia jakiejś osoby czy członków
grupy do określonego działania czy też uniemożliwienia podjęcia
działań lub do zaprzestania wykonywania czynności już
rozpoczętej;także bezprawne narzucanie władzy”.
Według Ireny Obuchowskiej „pojęcie przemoc kojarzy się z agresją.
Agresję określa się w zależności od tego, czy bezpośrednie lub
pośrednie przyniesienie szkody ma charakter intencjonalny lub
nieintencjonalny. Podobnie jest z przemocą; nie zawsze stosująca ją
osoba traktuje działanie jako przemoc, może to być w jego intencjach
pomoc, skuteczna technika lub konieczny składnik wychowania.”

3. Przemoc domowa jako zjawisko które jest przyczyną albo skutkiem
dysfunkcji w rodzinie. Nie skupia się tylko na płaszczyźnie fizycznej,
ale także na psychicznej.
● przemoc domowa jest wyuczonym zachowaniem, które przynosi
zyski i straty dla sprawcy,
● przemoc domowa jest tolerowana i wzmacniana przez postawy i
poglądy wielu ludzi często zakorzeniona jest we wzorach
postępowania przekazywanych z pokolenia na pokolenie,
● przemoc domowa jest szkodliwym i raniącym nadużywaniem siły i
władzy oraz dążenia do kontrolowania współmałżonki/
współmałżonka, partnerki/partnera, dziecka lub sytuacji rodzinnej,

4. ● można nauczyć się nie stosowania przemocy, nigdy nie należy
godzić się na przemoc i rezygnować z jej powstrzymania,
● stosowanie przemocy w żadnym przypadku nie może być
usprawiedliwiane stwierdzeniem, że było skutkiem prowokacji ze
strony ofiary,
● korzenie przemocy domowej tkwią w stereotypach kulturowych i
obyczajowych dotyczących płci, rasy, orientacji seksualnej, które
usprawiedliwiają dyskryminację jednostek i grup społecznych,
● stosowanie przemocy domowej jest wyborem, za który sprawca
ponosi odpowiedzialność moralną i prawną.

5. Formy przemocy w rodzinie
● Przemoc fizyczna - zamierzone działanie sprawcy, zwrócone
przeciwko fizyczności członka jego rodziny, niosące ryzyko
uszkodzenia w ciele. Przemoc fizyczna obejmuje wiele form
zachowania , które mogą występować w postaci:
czynnej- wszelkie formy bicia- klapsy, uderzenia, zadawanie ran
ciętych i szarpanych, duszenie, oparzenie, usiłowanie i dokonanie
zabójstwa
bierna- przejawiają się w postaci zakazów mówienia, chodzenia,
załatwiania potrzeb fizjologicznych, wszelkiego rodzaju zaniedbania,
celowe pozbawienie pożywienia, brak opieki wobec dzieci.

6. Przemoc psychiczna - wszystkie działania zmierzające do
poniżenia ofiary, obrażenia, zastraszenia, pozbawienia wiary we
własne możliwości, szantaż emocjonalny, „zabawa” uczuciami członka
rodziny, manipulacja,
Przemoc seksualna- zmuszanie ofiary do jakiejkolwiek formy
aktywności seksualnej wbrew jej woli
Przemoc ekonomiczna/ materialna – odmawianie lub
ograniczanie dostępu do wspólnych środków finansowych lub
odbieranie zarobionych pieniędzy, uniemożliwiania bądź ograniczanie
podjęcia pracy zarobkowej ale również niszczenie przedmiotów itp.

7. Typy przemocy wewnątrzrodzinnej :
● Przemoc gorąca (spontaniczna)
U podstaw tej formy przemocy leżą negatywne, intensywne
przeżycia związane z frustracja dążeń i potrzeb sprawcy. Przejawia się
ona w postaci napadów furii, złości, wyładowań emocjonalnych.
Zwykle pojawia się nagle i stosunkowo szybko znika.Jest to przemoc
naładowana agresją, gwałtowna, występująca zwykle w afekcie.
Towarzyszą jej bogate formy ekspresji (krzyki, gwałtowne zadawanie
bólu, wyzwiska).

8. ● Przemoc chłodna (instrumentalna)
Jest ona najczęściej dokonywana z premedytacją, ma swój konkretny
cel (czasem pozytywny). Rozwija się przeważnie na gruncie
autorytarnych modeli współżycia między ludźmi i kierowania nimi.
Jest to zazwyczaj proces pozbawiony silnych i gwałtownych emocji.
Nazwa ta ma źródło w emocjonalnym chłodzie i spokoju, który
towarzyszy tej formie przemocy. Emocje są kontrolowane i tłumione.
Najczęściej sprawca ingeruje w psychikę ofiary, naruszając jej
wewnętrzną stabilność i integrację, przyczyniając się do rozbicia
emocjonalnego, wycieńczenia, i poczucia bezsilności. Często taką
formę przybierają metody wychowawcze, które mają silne poparcie
otoczenia, są uwarunkowane kulturowo. Sprawcy mają wówczas
wytłumaczenie dla stosowania przez nich tego rodzaju przemocy

9. CYKLE I FAZY PRZEMOCY W RODZINIE
Faza I - tworzenia i budowania napiecia, pojawiaja sie w niej dorazne i
malo dotkliwe incydenty przemocy, dochodzi do usprawiedliwiania i
minimalizowania zachowan
przemocowych, akty agresji narastaja. Ta faza moze trwac od kilku
tygodni do kilku lat.
Faza II - eksplozji i ostrych incydentów bicia i przemocy. W tej fazie
dochodzi do coraz czestszych i „mocniejszych” zachowan przemocowych,
agresja wymyka sie spod kontroli obu stron. Akty przemocy w tej fazie
moga byc zagrazajace dla zdrowia i zycia ofiary. Moze dojsc u ofiary do
dysocjacji, co ulatwia przetrwanie bólu i grozy. U sprawcy moze dojsc do
czesciowej niepamieci zdarzen. Bezposrednim nastepstwem zakonczenia
agresji jest przezywanie szoku i niemoznosc uwierzenia w prawdziwosc
tego, co sie stalo.

10. Faza III – w trzeciej fazie pojawia sie wzmozona uprzejmosc i
skrucha. Dominuje poczucie winy i zalu. Sprawca obiecuje „nigdy
wiecej”. Zmiana w funkcjonowaniu sprawcy sprawia, że ofiara ma
nadzieje na mozliwosc trwalej zmiany. Jednak zazwyczaj jest to
zludne. Ten proces wiktymizacji ukazuje, ze ofiary czesto tkwia w
krzywdzacym zwiazku latami. Proces ponownej nadziei,
rozczarowania i poczucia wlasnej bezradnosci wzmacnia patologiczna
relacje.

11. SPRAWCY PRZEMOCY

12. Portret sprawcy
Sprawcą przemocy w rodzinie praktycznie może być każdy, bez
względu na wykonywany zawód, pozycję społeczną czy zamożność. Z
przeprowadzonych badań dotyczący przemocy w rodzinie wykazują
się, że sprawcami są najczęściej mężczyźni. Potrafią skutecznie
kamuflować swoje prawdziwe oblicze i manipulować nie tylko swoimi
ofiarami, ale także otoczeniem czy osobami próbującymi
interweniować. Stosując naprzemiennie „kary” i „nagrody”, które
wprowadzają zamęt w myśleniu ofiary i świadków przemocy. Posiada:
niską samoocenę i poczucie niedostosowania, poczucie izolacji i braku
wsparcia społecznego, zaburzenia psychiczne (depresję, lęk),
nadużywaniu alkoholu i narkotyków, słabą kontrolę impulsów i
zachowań antyspołecznych.

13. Problematyka leczenia sprawców przemocy
w rodzinie
● Podejście psychoterapeutyczne skupione na czynnikach
indywidualnych.
W najbardziej tradycyjnym podejściu, przemoc jest traktowana przez
praktyków jako indywidualny problem sprawcy. Psychodynamicznie terapeuci
koncentrują się na czynnikach intra- psychicznych, tłumaczących agresję
wobec partnera słabą kontrola popędów, niska tolerancja na frustracje, lekiem
przed bliskością i przed porzuceniem, zależnością, deficytami ego, będącymi
efektem traum z okresu dzieciństwa. Terapeuci koncertują się na leczeniu
wewnętrznych konfliktów i zaburzeń osobowości, zakładając znikniecie
przemocy po wyleczeniu zaburzeń.

14. ● Podejście skupione na czynnikach społecznych
Za przemoc uznaję się intencjonalne zachowanie, służące sprawowaniu władzy i kontroli nad
partnerem. W tym modelu przemoc rozumiana jest szerzej niż w pozostałych nie tylko fizycznie.
W tym podejściu przemocą jest zachowanie, które wywołuje strach i podporządkowanie. Sprawcy
są całkowicie odpowiedzialni za stosowaną przemoc. W tym oddziałowy waniu terapeutycznym
używa się terminu interwencja terapeutyczna, zamiast terminu leczenie, podkreślając sposób prac
ze sprawcą. Postawa terapeuty jest dyrektywna i aktywna w stosunku do sprawcy.
● Podejście interakcyjne
W tym ujęciu przemoc rozumiana jest nie tyle jako próba i kontroli, ile jako przejaw deficytu
komunikacji w parze. Stad tez odpowiedzialność za nią spada na obydwoje partnerów. Celem
leczenia jest poprawa małżeńskiej komunikacji, a forma leczenia jest terapia dla pary. Podejście to
jest ostro krytykowane ze względu na równomierne rozłożenie odpowiedzialności za przemoc
miedzy ofiara i sprawca.

15. ● Podejście poznawczo-behawioralne
W tym ujęciu przemoc rozpatrywana jest w kategoriach zachowania
społecznie wyuczonego i wzmacnianego. Aby pomóc sprawcy lepiej
rozpoznawać swoje emocje i negatywne konsekwencje stosowanej ,
terapeuta stosuje techniki psychoedukacyjne, uczy alternatywnych
zachowań, poszerza zakres społecznych umiejętności. W
przeciwieństwie do poprzednich modeli,w tym podejściu pomoc jest
przedmiotem terapii.
● Podejście eklektyczne
W podejściu eklektycznym terapeuci łączą rożne elementy
feministycznej i poznawczo- behawioralnej. Celem oddziaływań
terapeutycznych jest uczenie umiejętności społecznych oraz praca nad
zmiana postaw wobec samego zjawiska przemocy oraz roli kobiety i
mężczyzny.

16. Zasady postępowania służb wobec osoby stosującej przemoc w
rodzinie
1) Policja
Działania policji określone zostały w Zarządzeniu nr.162
Komendanta Głównego Policji z dnia 18 lutego 2008 r. w ramach
procedury Niebieskie Karty. Zgodnie z tym zarządzeniem policjant
powinien:
- zatrzymać sprawcę przemocy w rodzinie, gdy stanowi on realne
zagrożenie dla zdrowia i życia domowników, szczególnie wtedy, gdy
jest nietrzeźwy;
- przeprowadzić ze sprawcą przemocy rozmowę o
odpowiedzialności karnej za znęcanie się fizyczne lub psychiczne nad
osobą bliską oraz wezwać sprawcę do zachowania zgodnego z prawem
i zasadami współżycia społecznego;
- sporządzić Niebieską Kartę i przekazać ją dzielnicowemu.

17. 2) Gminna Komisje Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
Podejmuje działania wobec sprawcy przemocy w rodzinie alkoholowej,
takie jak :
● wezwanie sprawcy na rozmowę ostrzegawczą
● przeprowadzenie wywiadu środowiskowego i sporządzenie
Niebieskiej Karty;
● motywowanie sprawcy aby dobrowolnie zgłosił się do poradni,
grupy AA

18. 3) Placówki specjalistyczne, ośrodki terapeutyczne i pomocowe
prowadzące oddziaływania korekcyjno- edukacyjne.
Szczegółowe kierunki prowadzenia oddziaływań korekcyjno - edukacyjnych
wobec sprawców przemocy w rodzinie określa Rozporządzenie Ministra Pracy
i Polityki Społecznej z dnia 6 lipca 2006 r. w sprawie standardów
podstawowych usług świadczonych przez specjalistyczne ośrodki wsparcia dla
ofiar i sprawców przemocy w rodzinie.
Oddziaływania te prowadzone są w celu :
● powstrzymania osoby stosującej przemoc w rodzinie przed dalszym jej
stosowaniem;
● rozwijania umiejętności samokontroli i współżycia w rodzinie;
● kształtowania umiejętności w zakresie wychowywania dzieci bez używania
przemocy;
● uznania przez osobę stosującą przemoc w rodzinie faktu stosowania tej
przemocy;
● zdobycia wiedzy i rozpoznawania mechanizmów psychologicznych,
prowadzących do zachowań krzywdzących;
● wzięcia odpowiedzialności za dokonanie zmiany zachowań

19. Przykłady programów dla sprawców przemocy
THE DULUTH CURRICULUM
Leczenie sprawców jest częścią programu o nazwie Domestic Abuse
Intervention Project of Duluth, który powstał na początku lat 80-w
Minnesocie. Dużą wagę przywiązuje się w nim do skoordynowania
rożnych działań w społeczności wobec problemu . Przemoc jest
definiowana przejaw męskiej władzy i kontroli nad kobieta. Jest nią nie
tylko fizyczne znęcanie się, ale także groźby, izolowanie, upokarzanie,
przymusu. Program ma charakter psychoedukacyjny i prowadzony jest
dyrektywnie. Na spotkaniach prowadzący przedstawia tematy
związane z problemem zaufania, szacunku, , partnerstwa umiejętności
negocjacji. Każdemu tematowi poświęcone jest kilka sesji. Na
początku każdej sesji na temat terapeuta prezentuje na wideo, które jest
ilustracja przemocy. Następnie każdy z uczestników omawia swoje
spostrzeżenia w odniesieniu do przedstawionego materiału na kasecie.
Na kolejnych sesjach opisuje swoje własne kontrolujące zachowania,
następnie wszyscy poszukują alternatywnych zachowań dla .

20. EMERGE
Program został opracowany w w Massachusetts. W porównaniu z
poprzednim programem zawiera więcej ów psychoterapeutycznych.
Każdego uczestnika starannie wprowadza się w grupę. Prosi się go o
przedstawienie się i opisanie przemocy, który bezpośrednio stal się
przyczyna uczestnictwa w programie. Zachęca się do podawania
szczegółów przemocy i omawia się zachowania z minionego tygodnia.
spotkaniach omawia się nie tylko zachowania agresywne wobec , ale
także szerzej relacje miedzy nimi. Jedna z technik uczących
podmiotowego traktowania jest mówienie o partnerce,ozywając jej
imienia, a nie tylko określając ja poprzez rodzaj relacji, np. „moja
zona”. Każdy z uczestników formułuje swoje indywidualne cele
związane z dla siebie krzywdzącymi zachowaniami, np. ekstremalna
zazdrością. Cele te są później omawiane w grupie oraz dyskutowane są
sposoby wprowadzania innych zachowań, nie mających charakteru
przemocy.

21. AMEND
Program ma charakter długoterminowy i składa się z 4 etapów. Pierwsze
2 etapy trwają kilka miesięcy i są nastawione na psychoedukacje i prace
z zaprzeczania sprawcy. Trzeci etap obejmuje kilka miesięcy pracy w
grupie terapeutycznej, podczas których zaczyna rozpoznawać własne
racjonalizacje związane z przemocą i zaczyna mówić. Zachęca się tez
ów do budowania sieci wsparcia, która pozwoli na unikanie stosowania
w przyszłości. Ostatnia faza leczenia jest początkiem zmian. W tym
uczestnicy dostają więcej wsparcia i są zachęcani do zaangażowania się
w rożne działania na rzecz przeciwdziałania . wyników leczenia
sprawców przemocy w rodzinie. Najczęściej za miarę efektywności
programu uznawane jest zakończenie stosowania przemocy fizycznej
wobec partnera.

22. BIBLIOGRAFIA
● K. Olechnicki, P. Załęcki, „Słownik socjologiczny”, Wyd. Graffiti BC, Toruń 1988, s. 167
● I. Obuchowska, Przemoc w wychowaniu, „Kwartalnik Pedagogiczny” nr 4/134, Warszawa 1989, s. 28
● J. Mazur , „Przemoc w rodzinie – Teoria i rzeczywistość”, Wyd. Akademickie „Żak”, Warszawa 2002, s.37-49
● D. Jaszczak -Kuźmińska, Katarzyna Michalska, „Przemoc w Rodzinie wobec osób starszych
i niepełnosprawnych. Poradnik dla pracowników pierwszego kontaktu.”, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej,
Warszawa 2010, str. 11
● J. Mellibruda, „Oblicza przemocy”,„Remedium”, Warszawa 1993
● K. Kmiecik-Baran, „Przemoc wobec dzieci – diagnoza i interwencja.” w: Papież J., Plukis A., „Przemoc dzieci i
młodzieży w perspektywie polskiej transformacji ustrojowej”, Wydawnictwo Adam Marszałek, Warszawa 1998,
s.14
● Por. Kubacka-Jasiecka, Lipowska-Teutsch, „Wobec przemocy”, ów 1997, s. 93-95
● Nowakowska, 1995 cyt z I. Rajska- Kulik, „Dominacja w systemie rodzinnym...” op. cit., s.120
● B. Pawlica, A. Woźniak- Krakowian, „ Psychologiczna i socjologiczna analiza...”, op. cit., s.54
● K. Browne, M. Herbert, „Zapobieganie przemocy w rodzinie”, Wyd. Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna,
Warszawa, s.91-92
● W. Bandura – Madej, Agnieszka Dobryńska- Mesterhazy, „Przemoc w rodzinie, interwencja kryzysowa i
psychoterapia”, Wyd. Uniwersytetu Jagielońskiego, Kraków 2000, s.75-78
● Linowski K., Wysocki I. „Agresja, Autoagresja i przemoc w życiu człowieka. Przyczyny, przejawy,
przeciwdziałanie i resocjalizacja.”, Wyd. 2012, str. 189-191
● Alarcon Arias L., Paszkiewicz W., Wiechcińska A., „Godne życie bez przemocy. Poradnik dla osób stosujących
przemoc”, Stowarzyszenie na Rzecz Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia”, Warszawa 2008
● W. Bandura – Madej, Agnieszka Dobryńska- Mesterhazy, „Przemoc w rodzinie, interwencja kryzysowa i
psychoterapia”, Wyd. Uniwersytetu Jagielońskiego, Kraków 2000, s.83-84