1. Paul
den
Hertog
Mappen
of
metadata?
Handig
werken
met
een
SharePoint
Document
Library
in
de
DLWO
1/4
Mappen
of
Metadata?
Het
gebruik
van
mappen
om
informatie
te
ordenen
en
op
te
slaan
is
een
geweldig
concept
dat
sinds
de
uitvinding
van
het
papier
waarschijnlijk
maar
bar
weinig
is
veranderd.
Ook
de
allereerste
computersystemen
zoals
Multics
(http://en.wikipedia.org/wiki/Multics)
begin
jaren
zestig,
maakten
al
dankbaar
gebruik
van
dit
vertrouwde
en
praktische
idee.
Het
concept
is
dan
ook
bijzonder
eenvoudig;
sla
aan
elkaar
gerelateerde
documenten
samen
op,
zodat
je
ze
sneller
terug
kan
vinden.
We
werken
graag
met
mappen
-‐ook
al
is
het
onderwerp
dat
ze
bevatten
niet
altijd
even
plezierig;
we
hebben
mappen
voor
rekeningen,
voor
verzekeringen,
belastingzaken,
garantiebewijzen,
et
cetera.
Ze
hebben
soms
ook
'sub-‐
mappen',
bijvoorbeeld
door
middel
van
gekleurde
tabjes
met
jaartallen.
We
gebruiken
deze
mappen
enerzijds
uit
noodzaak,
omdat
de
bewuste
informatie
van
papier
is
en
niet
digitaal,
maar
zeker
ook
uit
gewoonte.
Zo
hebben
we
het
nu
eenmaal
geleerd,
zo
deden
onze
ouders
het
ook
en
we
vinden
het
vooral
ontzettend
handig.
Mappen
hebben
vrijwel
alle
IT
innovaties
van
de
afgelopen
jaren
overleefd
en
je
komt
ze
nog
vrijwel
overal
in
het
wild
tegen.
Je
ziet
ze
op
je
laptop
en
desktop
en
komt
ze
tegen
in
je
MP3
speler,
telefoon
en
op
websites.
Dit
betekent
echter
niet
per
definitie
dat
mappen
het
eeuwige
leven
hebben
en
er
altijd
zullen
zijn.
Je
kan
je
zelfs
afvragen
of
het
-‐met
de
huidige
technologie-‐
nog
wel
de
meest
praktische
en
effectieve
werkwijze
is.
2. Paul
den
Hertog
Mappen
of
metadata?
Handig
werken
met
een
SharePoint
Document
Library
in
de
DLWO
2/4
Het
mappenconcept
is
wellicht
eenvoudig
uit
te
leggen
en
toe
te
passen
in
de
praktijk,
maar
is
misschien
niet
de
meest
handige
manier
van
werken.
Het
is
niet
ondenkbaar
dat
mappen
langzamerhand
hun
beste
tijd
hebben
gehad.
Kijk
maar
naar
GMail,
de
e-‐mailapplicatie
van
een
van
de
grootste
internetinnovators;
Je
kan
je
e-‐mailberichten
niet
meer
in
folders
opslaan,
maar
wel
voorzien
van
1
of
meerdere
'Labels'.
Tags,
Metadata,
Categorieën,
Labels,
Termen
en
Trefwoorden
zijn
begrippen
die
onderling
uitwisselbaar
zijn.
Je
kan
een
bepaald
object
voorzien
van
een
label
dat
iets
zegt
over
de
inhoud
of
bepaalde
eigenschappen
van
dat
object.
De
meeste
dingen
die
je
bij
je
hebt
dragen
een
label.
Je
kleding,
laptop,
telefoon,
je
fiets
en
wellicht
zelfs
je
lunch!
Wanneer
je
een
object
voorziet
van
een
enkel
label,
stop
je
het
feitelijk
in
een
mapje.
Uiteraard
kan
je
ook
digitale
objecten
voorzien
van
metadata
(of
labels,
tags,
categorieën
en
trefwoorden).
Als
je
bijvoorbeeld
een
video
uploadt
naar
Vimeo
geef
je
dat
filmpje
in
Vimeo
in
ieder
geval
een
titel.
De
titel
alleen
zegt
echter
vaak
maar
weinig
over
de
daadwerkelijke
inhoud
van
je
film.
Daarom
biedt
Vimeo
de
mogelijkheid
om
extra
metadata
in
te
voeren.
Op
basis
van
deze
extra
trefwoorden
kan
je
filmpje
vervolgens
gevonden
worden.
Als
trefwoord
zou
je
bijvoorbeeld
de
SIS-‐code
van
je
vak
kunnen
gebruiken.
Wie
vervolgens
zoekt
op
deze
code,
krijgt
een
keurig
overzicht
van
al
je
video's
die
bij
deze
cursus
horen.
Wanneer
je
naast
de
SIS
code
ook
nog
een
jaartal,
de
opleiding
en
aanverwante
trefwoorden
zou
invoeren
geeft
je
dit
ook
de
mogelijkheid
om
weergaves
van
alle
video's
in
een
bepaald
jaar
te
maken,
of
een
weergave
van
alle
video's
die
je
bij
één
bepaalde
opleiding
heb
gebruikt.
Als
je
bij
twee
opleidingen
dezelfde
video
zou
gebruiken,
zou
je
die
in
een
map-‐
gebaseerd
systeem
waarschijnlijk
op
twee
plaatsen
moeten
opslaan.
Met
een
systeem
dat
gebruikmaakt
van
metadata
kan
je
de
informatie
op
één
plek
opslaan
en
door
middel
van
de
metadata
verschillende
selecties
en
weergaves
creëren.
Zo
kan
je
dus
het
document
op
meerdere
manieren
3. Paul
den
Hertog
Mappen
of
metadata?
Handig
werken
met
een
SharePoint
Document
Library
in
de
DLWO
3/4
toegankelijk
maken.
SharePoint
-‐en
dus
ook
de
DLWO-‐
ondersteunt
zówel
het
werken
met
mappen
als
metadata.
Gebruik
van
het
één
sluit
het
gebruik
van
het
ander
niet
uit,
maar
er
zijn
een
aantal
voordelen
aan
het
gebruik
van
metadata
in
plaats
van
mappen.
• Je
kan
metadata
gebruiken
om
verschillende
weergaves
te
maken.
Met
mappen
kan
je
natuurlijk
ook
weergaves
maken,
maar
één
weergave
van
drie
compleet
verschillende
mappen
wordt
een
uitdaging,
denk
maar
aan
BSCW.
• Metadata
kan
een
'verplicht
veld'
zijn.
Je
kan
nooit
voorkomen
dat
iemand
een
bestand
in
de
verkeerde
map
zet,
maar
door
bij
het
uploaden
het
document
te
voorzien
van
de
juiste
metadata
is
het
toch
goed
vindbaar.
• Je
ziet
pas
hoeveel
bestanden
er
in
een
map
staan
(en
welke)
als
je
'm
open
klikt.
Met
metadata
kan
je
in
je
weergaves
en
selecties
eenvoudig
zien
hoeveel
objecten
je
hebt
geselecteerd.
• Eén
enkel
document
kan
veel
metadata
bevatten
en
dus
in
veel
weergaves
getoond
worden.
Je
kan
een
document
echter
maar
in
één
map
opslaan.
• In
SharePoint
zorgen
mappen
voor
onhandige
en
onnodig
lange
URL's.
Daar
komt
bij
dat
de
lengte
van
een
URL
in
het
HTTP
protocol
is
gebonden
aan
een
maximum.
• Bijwerken
van
een
weergave
door
aanpassen
van
de
metadata-‐selectie
is
relatief
eenvoudig.
Het
verplaatsen
van
documenten
van
de
ene
naar
de
andere
map
is
in
SharePoint
echter
behoorlijk
omslachtig.
• In
het
'kruimelpad'
zie
je
alleen
de
huidige
bibliotheek
en
map.
Het
navigeren
door
een
mappen-‐hiërarchie
is
alleen
handig
voor
mensen
die
de
hele
'boom'
kennen.
Op
de
lange
duur
is
dat
dus
vrijwel
niemand
meer!
• SharePoint
biedt
de
mogelijkheid
de
navigatie
aan
te
passen
op
basis
van
metadata
en
'content
types'
(inhoudstypen
in
de
Nederlandse
versie).
Een
organisch
gegroeide
mappenstructuur
waarover
je
zelf
geen
controle
hebt,
zoals
je
misschien
wel
gewend
bent
van
BSCW,
zou
hiermee
dus
tot
het
verleden
mogen
behoren.
• Sharepoint
beschikt
zowel
over
formele
metadata
(HvA-‐Taxonomie,
als
informele
metadata,
ook
wel
bekend
als
'tags'.
Je
kan
dus
altijd
objecten
voorzien
van
een
door
jouzelf
uitgekozen
label.
4. Paul
den
Hertog
Mappen
of
metadata?
Handig
werken
met
een
SharePoint
Document
Library
in
de
DLWO
4/4
Natuurlijk
kom
je
binnen
SharePoint
nog
steeds
mappen
tegen,
want
het
is
en
blijft
een
vertrouwde
en
comfortabele
manier
van
informatiebeheer.
Toch
is
het
aan
te
bevelen
binnen
SharePoint
zo
min
mogelijk
met
mappen
te
werken
en
vooral
veel
relevante
metadata
te
gebruiken.
Mag
je
dan
helemaal
niet
meer
met
mappen
werken?
Jawel,
zolang
je
ze
maar
voorziet
van
relevante
metadata.
Een
weergave
kan
echter
mappen
'negeren'
en
daardoor
is
het
verstandig
ervoor
te
kiezen
zo
min
mogelijk
met
mappen
te
werken.
Voor
veel
mensen
is
Dropbox.com
een
vertrouwde
manier
om
bestanden
te
delen,
voorzien
van
bekende
mapjes.
Dit
mechanisme
is
echter
helaas
niet
beschikbaar
binnen
de
DLWO.
“Als
ik
mensen
had
gevraagd
wat
ze
wilden,
hadden
ze
me
gezegd,
‘een
sneller
paard’”.
Dit
bekende
citaat
dat
wordt
toegeschreven
aan
Henry
Ford
lijkt
op
een
citaat
van
Steve
Jobs,
die
ooit
in
Business
Week
zei
dat
"mensen
veelal
niet
weten
wat
ze
echt
willen,
totdat
je
het
aan
ze
laat
zien."
Kortom,
als
je
revolutionair
wilt
vernieuwen
schiet
onze
eigen
verbeeldingskracht
nogal
eens
tekort.
Achter
de
wens
van
het
snellere
paard
ligt
natuurlijk
de
verborgen
wens
om
sneller
grotere
afstanden
te
kunnen
overbruggen.
En
zo
ligt
achter
de
wens
van
een
online
map-‐gebaseerd
systeem
dat
lijkt
op
Dropbox.com,
de
latente
wens
om
informatie
op
een
vertrouwde
en
herkenbare
manier
en
-‐plaats
op
te
kunnen
slaan
en
terug
te
kunnen
vinden.
Het
correct
gebruik
van
metadata
kan
op
meer
dan
behoorlijke
wijze
invulling
geven
aan
deze
wens.
Gebruik
je
maximaal
één
label
per
document,
werk
je
feitelijk
met
een
map-‐gebaseerd
systeem.
En
dat
is
prima,
niemand
is
verplicht
zich
aan
te
sluiten
bij
de
'early
adopters',
maar
wees
niet
verbaasd
wanneer
je
zo
af
en
toe
op
DLWO
een
lijstje
documenten
tegenkomt,
met
een
paar
enorm
handige
filtertjes
boven
de
kolommen.
Bedenk
op
dat
moment
gewoon
dat
de
filters
eigenlijk
je
mapjes
zijn
en
je
bent
er!
Everybody
believes
in
innovation
until
they
see
it.
Then
they
think,
'Oh,
no;
that'll
never
work.
It's
too
different.'
-‐
Nolan
Bushnell
(oprichter
van
Atari,
onder
andere
bekend
van
PONG!)