2. Sosyal medya üzerinden afet yönetimi konusunu
Afet öncesi
afet sırası
afet sonrası
yapılacak olan çalışmalar olarak üç başlık altında
toplayabiliriz.
4. iletişim hazırlığı
Yanlış ve faydasız bilginin yayılmasını engellemek ve tüm afet
çalışmalarının bu ağ üzerinde üretilen bilgilere dayalı olarak
yapılmasını sağlamak açısından önemlidir. Başbakanlık Afet Yardım
ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı başta olmak üzere, Emniyet
Genel Müdürlüğünün, Yerel yönetimlerin ve ilgili diğer tüm kamu
otoritelerinin bu maksatla Sosyal Medya’ da etkin bir şekilde yer
almaları, sosyal medya ekiplerini oluşturmaları ve oluşturdukları
mecraları etkin ve üretken bir şekilde yönetmeleri büyük önem
taşımaktadır
5. Afet öncesi eğitim ve bilgilendirme
Afetlere karşı hazırlıklı olma, afetten haberdar olunduğunda ya da
afete maruz kalınmasının ilk saniyesinden itibaren neler yapılması
gerektiği konusunda yeterli bilgiye sahip olmak, afetin etkilerini en aza
indirmek açısından büyük önem taşımaktadır .Toplumun büyük bir
kesiminin artık sosyal medyayı etkin bir şekilde kullandığı göz önüne
alındığında, sosyal medya üzerinden yapılacak bilgilendirme faaliyetleri,
afet anında ve afet süresince afetin yok edici etkilerinden korunmada
büyük yararlar sağlayacaktır.
6. Sosyal Ağ üyelerinin konumu,
demografik bilgileri ve sosyal grupların
analizi
Özellikle afet süresince yürütülecek tüm faaliyetlerde; bu amaca
yönelik oluşturulmuş sosyal ağlara üye olan kişi ve grupların bilgilerinin
önceden analiz edilmesi, faaliyetlerin başarısında önemli veri tabanı
olacaktır.
7.
8. Afet öncesi yapılabilecek hazırlıklar konusunda Şişli belediyesinin
başlattığı bir uygulamayı örnek vermek istedim. Uygulamanın ismi
mobil şişli afet bilgi sistemi . Bu sistem ile cep bilgisayarına aktarılan
tüm Şişli haritaları (yerleşime uygunluk, acil yardım bilgileri v.b.)ile
herhangi bir afet anında hızlı hasar tespiti ve yardım organizasyonu
gerçekleştirebilecek.
9. Bu sistem ile afet anında bulunulan konumun koordinatlarla
belirlenmesi ve arazide kısa sürede binaların ağır , orta , hafif
hasar durumuna ait bilgilerin girilmesi mümkün olmaktadır.
Cep Bilgisayara aktarılan tüm Şişli haritalarında eksik olan
Eğitim Binaları ve Sağlık Binaları yerlerinde GPS bağlantılı
cep bilgisayarı ile tespit edilerek bilgisayar ortamına aktarılmış
durumda.
10.
11.
12. Türk Kızılayı, Clickline dijital reklam ajansı ile yaptıkları
işbirliğiyle sosyal medya dünyasına giriş yapmaya
hazırlanıyor. Afetlerde birçok iletişim aracının işe
yaramadığını ancak sosyal medyanın örgütsel ve bilgi
akışı açısından sağladığı faydaları göz önüne alacak
olursak, bu profesyonel girişim oldukça yerindedir.
Türk Kızılayı'nın sosyal medyadaki varlığı afet
yönetiminin yanı sıra, kan bağışları, çevre paylaşımları,
insani yardım duyuruları ve halkla ilişkiler konularında da
kuruma büyük fayda sağlanacak.
14. Afet öncesi erken uyarı
sisteminin oluşturulması
Özellikle yavaş oluşan afetler ya da süreç içerisinde yayılan afetlerde
sosyal medya üzerinden erken uyarı mekanizması oluşturmak, tedbir
almak veya afet bölgesinden uzaklaşmak için insanlara yeterince
zaman kazandırabilir.
15. Afetzedelere ilk yardım bilgisinin verilmesi,
yaşamda kalma ve iletişimde kalması için
gerekli bilgilerin verilmesi
Afete maruz kalan insanlarla sosyal medya araçları üzerinden
bireysel veya toplu olarak iletişime geçerek afetin etkisinden kurtulmak,
afet bölgesinden uzaklaşmak, afetten etkilenenlere yapılabilecek ilk
yardım bilgileri gibi bilgilerin aktarılmasının yanı sıra kendilerine acil
yardımın gelmesine kadar iletişimde kalmaları için yapmaları gereken
temel bilgi ve uyarılar verilebilir.
16. afet bölgesinden çevrimiçi
bilgi toplamak
Sosyal Medya uygulamaları ve mobil araçlar üzerinden anlık olarak
alınacak afetin büyüklüğü, etkilediği insan sayısı, kritik yer ve yapıların
durumu, gelişme istikameti gibi bilgilerin analizi ile başta dijital haritalar
oluşturularak tüm veriler acil müdahale ve yardıma esas olacak verilere
dönüştürülebilir. Bu yolla elde edilecek bilgilerle tahliye stratejileri, afete
müdahale kaynaklarının organizasyonu, kurtarma çalışmalarının
yapılması ve ilk yardımların afetzedelere ulaştırılması gibi çalışmalar
organize edilebilir.
17. sürekli bilgilendirme ve yönlendirme
yapmak
Sosyal medyayı aktif bir şekilde kullanan meşru otoritelerin insiyatif ve
kararlarıyla oluşacak bilgilendirmeler, direktifler ve yönlendirmeler
sosyal medya üzerinden aktif ve anlık bir şekilde yapılabilir. Bu şekilde
yapılacak bir arka kanal iletişim, diğer yıkıcı haberleşmelerin yaratacağı
olumsuz etkiyi ortadan kaldıracağı gibi, insanların panik durumlarının
ortadan kalkmasını da sağlar.
18. afetin önlenmesi ve afetzedelere destek
yardımlarının koordine edilmesi
Gerek ulusal ve gerekse uluslararası boyutta iyi bir sosyal medya
bilgilendirme mekanizması ile afet bölgesinin her türlü ihtiyaç
envanteri doğru bir şekilde çevrimiçi olarak duyurulabilir. Bu
yardımların ne şekilde toplanacağı, hangi kanallarla afet bölgesine
ulaştırılacağının da meşru otoritelerce sosyal medya üzerinden
duyurulması, yardımların etkin bir şekilde yapılmasını ve doğru
kanallardan yerine ulaşmasını sağlar. Afetin önlenmesi için gerekli
makina, araç ve gerecin de doğru tespit edilerek kaynaklarından
temini için sosyal medya verileri iyi bir araçtır.
20. afet bilgilerinin analizi
Yaşanan afete yönelik her türlü verinin sistematize edilerek ve analizi
yapılarak ulusal bir sosyal medya afet veri tabanı oluşturulması büyük
önem taşımaktadır. Bu verilerle vaka analizleri yapılabilecek, sosyal
davranışlar analiz edilebilecek, hatalar ve başarılar değerlendirilebilecek
ve sonraki afetlere yönelik her türlü çalışmaya sağlam bir altyapı
oluşturacaktır.
21. afet yardımının devamlığının
sağlanması
Gerek kamunun yapması gereken afet yardımlarının takibi ve
gerekse sosyal organizasyonlar ve bireyler tarafından yapılacak
yardımların devamlılığının sağlanması da yine sosyal medya üzerinden
izlenmesi ve koordine edilmesi gereken bir husustur.
23. 23 Ekim 2011 tarihinde yaşanan Van depreminden sonra bir
hafta içinde Sosyal Medya’ da gerçekleşen başlıca aktivitelerin
sayısal değerleri ise şöyledir :
Atılan tweet sayısı : 500.000’ in üzerinde,
Google Kişi Bulucu’ da takip edilen insan sayısı: 4900
Kullanılan konular ( hashtags) : #van, #EvimEvindirVan,
#deprem, #kardeslikzamani#, #vanicintekyurek.
Gazeteci Ahmet Tezcan’ ın Twitter’ da başlatmış olduğu
#EvimEvindirVan kampanyasına ilk saatlerde 15 binin üzerinde
evini açma teklifi geldi.
#kardeslikzamani programı için toplanan yardım miktarı 65
milyon TL’ nin üzerinde oldu.
# vanicintekyurek programı için toplanan yardım miktarı 61
miyon TL’ nin üzerinde oldu.
24. Twitter üzerinden gönderdiği mesajlar sayesinde enkaz altından
kurtarılan insanlarda olmuştur.
Sosyal medyanın olumsuz kullanımına örnek olarak olarak da
esasen Van depreminden etkilenmemesine ve başka şehirlerde
olmasına rağmen enkaz altında kaldığına yönelik tweet atanlardır.
26. Sel felaketi esnasında Queensland polisinin @QPSMedia
hesabı üzerinden koordinasyonu sağlaması, selden etkilenmiş
olan kişilere yardımcı olabilecek anlık bilgiler sağlaması
Twitter'ın krizler ve acil durumlar sırasında nasıl
kullanılabileceğine dair çok ilginç bir deneyim olmuş. Twitter
sadece polisle halk arasındaki koordinasyonu ve iletişimi
sağlamakla kalmamış, sel esnasında 15500 civarında
kullanıcı #qldfloods etiketi (hashtag) üzerinden haber, bilgi,
resim ve video paylaşmış.
27. 35,000'den fazla tweet felaketin ilk 3 gününde #qldfloods etiketi
üzerinden çekilmiş.
Çekilen tweetlerin hiçbirinde yanlış yönlendirme ya da suistimal
olmamış (Van depreminde Akut'u yanlış yönlendirip, belki başka
yerlerde insanların enkaz altında ölmesine neden olan psikopat
kişilikler oldu.
@QPSMedia hesabı "#Mythbuster" adlı etiket altında yolladığı
tweetlerde selden etkilenmiş olanların moralini bozacak dedikodular
veya yanlış bilgiler daha en başından bertaraf edilmiş. Böylelikle
polisin doğru ve etkili bir şekilde yanlış bilgilendirme yapılmadan
koordinasyon yapması sağlanmış. Bu yöntem Van depreminde de
denenebilirdi.
