More Related Content
Similar to хөрсний ус 7 (10)
хөрсний ус 7
- 2. ХӨРСНИЙ УС
Хөрс байгалийн нөхцөлд өөртөө заавал ус буюу шингэн агуулсан
байна.
Хөрсөн дэх усны нөөц, түүний хувиарлалт богино хугцаанд ихээхэн
өөрчилөгдөнө.
Энэ нь хур тундас орох, усны ууршилт ба хэрэглээ цаг үргэлж идвэхтэй
явагдаж байдаг.
Хөрсний гадагад, нөмрөг ургамал үүсгэснээр хөрс дарагдах, нягтархаг
нь багасч хөрсний ус физикийн гол гол шинжүүд нь ургамал ургах орчин
бүрдэг.
Хөрсний гадаргад их хэмжээни йбио масс үүссэнээр хөрсни йбүтэцу
сайжиран ус барих болон дамжуулах чанар нь сайжирна.
Үетэн болон буурцагтанг тариалсанаар хөрсний өнгөэ үе сайжирна.
Ус хөрсөнд оршихдоо ямар нэг саванд байгаатай адтлгүй шинж
чанартай байна.
Энэ шинж чанарын өөрчилөлт нэг талаасаа харсний шинж чанартай
холбоотой.
Ургамал хөрсний усыг асар ихээр хэргэлдэг бөгөөд 1гр хуурай бодис
бий болгоход дундажаар 200-100мл усийг зарцуулдаг байна.
- 4. ХӨРСӨНД ОРШИХ УС
Хөрсөнд орших усыг 5 хэлбэрт ангисан байдаг
Химийн холбоот ус
Хатуу ус
Хийн хэлбэрийн ус
Шингэсэн ус
Чөлөөт ус
Химийн холбоот ус нь химийн нэгдэлийн бүрэлдэхүүнд суурийн буюу усны
молекулын хэлбэрээр агуулагдана.
Хатуу ус Энэ нь мөс Хатуу ус нь хөрсөнд шигэн ба хийн хэлбэрийн суурь болно.
Ус нь мөс хэлбэрт шилжих нь улирлын буюу олон жилийн шинж чанартай байж
болно.
Хийн хэлбэрийн ус Энэ нь усны уур юм.
Хөрсний ус барих чадвар гэдэг нь капиллярийн хүчээр ус тогтоох чадвар.
Шингэн ус нь Жижиг гадаргуу дээр сорбцийн хүчээр тогтож байгаа ус буюу
өөрөөр хэлбэл усны молекуль хөрсний хатуу хэсэгтэй шууд харилцан үйлчилд
орших ус юм. Шингэсэн усыг хөрсний хатуу хэсгүүдтэй холбогдох бат бэх
чанараас нь хамаараад хоѐр ангилдаг.
Чөлөөт ус нь хөрсөнд нүх сүвуур байралсан. Сийрэг хөрсөнд тохиолдох ус.
- 5. УСНЫ ХӨДӨЛГӨӨН
Хөрсөн дэх усны хөдөлгөөнийг 2 үе шат болгодог.
- ус шингэх үеийн хөдөлгөөн
- ус шүүрэх үеийн хөдөлгөөн
Хөрсөн дэх усны шинж чанар үндсэндээ хөрсөнд ус орох,орсон усыг шингээх,
цаашид нэвтрүүлэх, мөн түүнчлэн нарийн сүвээр ус хөөрөх, хөрснөөс уурших,
ургамлын үндсээр сорогдох зэрэг үйлдлүүдээр тодорхойлогдно.
Хөрсний ус нэвтрүүлэх чадвараас хамааран усалгааны арга, технологи, техникийг
сонгодог
Ус нэвтрүүлэх чадвар хэт их байх нь бас тохиромжгүй, хур тундас усалгааны усыг
ургамал авч ашиглаж чадахгуй доош гүнрүү алдах болно.
Жишээ нь хайрга чулуу ихтэй элс, элсэнцэр хөрс нь ийм шинж чанартай байна. Иймд
хөрсний ус нэвтрүүлэх чадвар тохиромжтой хэмжээнд байх нь чухал.
Энэ чадвар нь хөрс хагалсны дараа эрс нэмэгдэж, яваандаа хөрс дагширч суухад
алгуур буурна.
Ус нэвтрүүлэх чанарт хөрсний сүвэрхэгшилт чухал үүрэгтэй. Хөрсний нүх сүв ихтэй
байх тусмаа ус нэвтрүүлэлт сайн байна.
Хөрсний усны горимд ерөнхий нүх сүвээс гадна янз бүрийн диаметртэй нүх сүвний
хоорондын харьцаа чухал байдаг.
Хөрсний бүх нүх сүвийг 3 ангилж үздэг.
- 6. ХӨРС ИХ ХЭМЖЭЭНИЙ УСТАЙ БАЙХ НЬ УРГАМАЛД БОЛОН ХӨРСӨНД
УЧИРЁ БОЛОХ БЭРХШЭЭЛҮҮДИЙГ ЯРИЛЦАХ.
- 7. НҮХ СҮВИЙН АНГИЛАЛ
Нэг мм-ээс дээш голчтой бүх нүх сүвийг капиляр биш нүх сүдв
багтана. Хөрсний ус нэвтрүүлэх чадвар энэхүү капиляр биш
нүх сүвний тооноос шалтгаална. Капиляр биш нүх сүвээр ус
чөлөөтэй, түргэн хугацаанд доош нэвтрэх бөгөөд замдаа
зарим нь капиляр нүх сүвүүдээр тархана.
1-0.001 мм голчтой нүх сүвүүд капилярт багтана. Энэ нүх сүв
ургамалд шингэцтэй ус чийг агуулж байдаг учир газар
тариаланд чухал ач холбогдолтой. Ийм капиляр нүх сүв
ерөнхий сүвэрхэгшилтийн 75-80 % эзэлж байх нь гандуу
нутгуудад тохиромжтой. Гэрэл, чийгийн хангамж сайтай нутагт
50 % байх нь зүйтэй гэж үздэг.
0.001-ээс бага голчтой нүх сүв нь хэт капилярт хамаарагдана.
Хөрсөнд ийм нүх сүв их байх нь газар тариаланд
тохиромжгүй. Ийм нүх сүвэн дэх ус нь капилярын хүчний
нөлөөнд орших тул ургамалд шингэцгүй. Газар тариаланд
капиляр ба капиляр бус нүх сүвийн харьцаа 4:1 байх нь
тохиромжтой.
