กระบวนการแก้ปัญหา

1. ใบความรู้ ที่ 1.2
เรื่อง กระบวนการแก้ปัญหา
กลุ่มสาระการเรียนรู้ การงานอาชีพฯ รายวิชา ง 30245 การเขียนโปรแกรมด้วยภาษาคอมพิวเตอร์
หน่ วยการเรียนรู้ ที่ 1 ชื่อหน่ วย โครงสร้างข้อมูลและอัลกอริ ธึม ชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ 6
กระบวนการแก้ปัญหา ซึ่งประกอบด้ วย 4 ขั้นตอน ดังนี้
1.การวิเคราะห์ และกาหนดรายละเอียดของปัญหา (State the problem)
ขั้นตอนนี้เป็ นขั้นแรกสุ ดก่อนลงมือแก้ปัญหา จุดประสงค์ของขั้นตอนนี้คือ การทาความเข้าใจ
กับปั ญหาเพื่อแยกให้ออกว่า ข้อมูลที่กาหนดมาในปั ญหาหรื อเงื่อนไขของปั ญหาคืออะไร สิ่ งที่ตองการ
้
คืออะไร สรุ ปองค์ ประกอบในการวิเคราะห์ ปัญหามีดังนี้
1.1 การระบุข้อมูลเข้ า (Input) ได้แก่ การพิจารณาข้อมูลและเงื่อนไขที่กาหนดมาในปั ญหา
1.2 การระบุข้อมูลออก (Output)ได้แก่ การพิจารณาเป้ าหมายหรื อสิ่ งที่ตองการหาคาตอบ
้
1.3 การกาหนดวิธีประมวลผล (Process)ได้แก่ การพิจารณาขั้นตอนวิธีการได้มาซึ่ งคาตอบหรื อ
ข้อมูลออก
ตัวอย่างที่ 1
จงแสดงการวิเคราะห์ และกาหนดรายละเอียดของการหาค่ าเฉลีย ของ ่
จานวนเต็ม 5 จานวน ได้ แก่ 0 ,3,4,8 และ 12
วิธีทา จากองค์ประกอบในการวิเคราะห์และกาหนดรายละเอียดของปั ญหาได้ดงนี้ ั
(1) การระบุข้อมูลเข้ า ข้อมูลเข้าได้แก่ จานวน 0,3,4,8 และ 12
(2) การระบุข้อมูลออก จากโจทย์สิ่งที่เป็ นคาตอบของปั ญหา คือ ค่าเฉลี่ย (X) ของจานวนทั้งห้า
(3) การกาหนดวิธีการประมวลผล จากโจทย์ตองการ “ค่าเฉลี่ย” หมายถึงผลรวมของจานวน
้
ทั้ง 5 หารด้วย 5 ดังนั้นขั้นตอนจะประกอบด้วยดังนี้
3.1 รับค่าจานวนทั้ง 5 จานวน
3.2 นาจานวนเต็มทั้ง 5 มาบวกเข้าด้วยกัน
3.3 นาผลลัพธ์จากข้อที่ 3.2 มาหารด้วย 5
2.การเลือกเครื่องมือและออกแบบขั้นตอนวิธี (Tool and Algorithm development)
ขั้นตอนนี้เป็ นขั้นตอนของการวางแผนในการแก้ปัญหาอย่างละเอียดถี่ถวน หลังจากที่เราได้ทา
้
ความเข้าใจกับปั ญหาพิจารณาข้อมูลและเงื่อนไขที่มีอยู่ และสิ่ งที่ตองการหาแล้วจากขั้นที่ 1 ขั้นนี้เริ่ ม
้

2. จากการเลือกเครื่ องมือที่ใช้ในการแก้ปัญหาโดยพิจารณาความเหมาะสมระหว่างเครื่ องมือและเงื่อนไข
ต่างๆ
เครื่ องมือที่จะใช้ในการแก้ปัญหาเช่น ผังงาน(flowchart) และรหัสลาลองหรื อรหัสเทียม
(pseudo code) เป็ นต้น
3. การดาเนินการแก้ปัญหา (Implementation)
หลังจากที่ได้ออกแบบขั้นตอนวิธีเรี ยบร้อยแล้วขั้นตอนนี้เป็ นขั้นตอนที่ตองลงมือแก้ปัญหาโดย
้
ใช้เครื่ องมือที่ได้เลือกไว้ หากการแก้ปัญหาดังกล่าวใช้คอมพิวเตอร์ มาช่วยงานก็จะเป็ นการใช้
ภาษาคอมพิวเตอร์ เขียนโปรแกรมแก้ปัญหา ขั้นนี้ตองอาศัยเครื่ องมือที่เลือกใช้
้
4.การตรวจสอบและปรับปรุ ง (Refinement)
หลังลงมือแก้ปัญหาแล้ว ต้องตรวจสอบให้แน่ใจว่าวิธีการนี้ให้ผลลัพธ์ถูกต้อง โดยผูแก้ปัญหา
้
ต้องตรวจสอบว่าขั้นตอนวิธีสร้างขึ้นสอดคล้องกับรายละเอียดของปั ญหา ซึ่ งได้แก่ ข้อมูลเข้า และข้อมูล
ออก เพื่อให้มนใจว่าสามารถรองรับข้อมูลได้ทุกกรณี
ั่
สรุ ป
ขั้นตอนทั้ง 4 ขั้น เป็ นเสมือนขั้นบันได (Stair)
S=การวิเคราะห์ และกาหนดรายละเอียดของปัญหา (State the problem)
T,A=การเลือกเครื่องมือและออกแบบขั้นตอนวิธี (Tool and Algorithm
development)
I=การดาเนินการแก้ปัญหา(Implementation)
R=การตรวจสอบและปรับปรุ ง(Refinement)
ซึ่ งจะทาให้ประสบความสาเร็ จในการแก้ปัญหาต่างๆได้อย่างเป็ นขั้นตอน

3. ชื่อ................................................................................ชัน...........เลขที.่ ...........
้
ใบงานที่ 1.2
เรื่อง กระบวนการแก้ปัญหา
กลุ่มสาระการเรียนรู้ การงานอาชีพฯ รายวิชา ง 30245 การเขียนโปรแกรมด้วยภาษาคอมพิวเตอร์
หน่ วยการเรียนรู้ ที่ 1 ชื่อหน่ วย โครงสร้างข้อมูลและอัลกอริ ธึม ชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ 6
_________________________________________________________________________________
กิจกรรมที่ 1 คาชี้แจง จงเขียนคาอธิ บายแสดงการวิเคราะห์และกาหนดรายละเอียดของปั ญหา
ปัญหาที่ 1
การหาค่า x เมื่อ x คือจานวนจานวนหนึ่งในกลุ่มจานวนเต็ม 5 จานวน ที่มีค่าเฉลี่ยเป็ น 10 และ
จานวนอีก 4 จานวนได้แก่ 3,4,8 และ 12
(1) การระบุข้อมูลเข้ า
…………………………………………………………………………………………
(2) การระบุข้อมูลออก
…………………………………………………………………………………………
(3) การกาหนดวิธีการประมวลผล (เขียนมาเป็ นข้อๆ )
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
ปัญหาที่ 2
ให้รับค่ารัศมีของวงกลม แล้วคานวณหาพื้นที่และเส้นรอบวง
(1) การระบุข้อมูลเข้ า
…………………………………………………………………………………………
(2) การระบุข้อมูลออก
…………………………………………………………………………………………
(3) การกาหนดวิธีการประมวลผล (เขียนมาเป็ นข้อๆ )
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………

4. ปัญหาที่ 3
”การหาปริ มาตรของกล่องรู ปสี่ เหลี่ยม โดยรับความกว้าง ความยาว ความสู งมาจากแป้ นพิมพ์”
(1) การระบุข้อมูลเข้ า
…………………………………………………………………………………………
(2) การระบุข้อมูลออก
…………………………………………………………………………………………
(3) การกาหนดวิธีการประมวลผล (เขียนมาเป็ นข้อๆ )
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
ปัญหาที่ 4
หาค่าสู งสุ ดและค่าต่าสุ ดของจานวนเต็ม N จานวน
(1) การระบุข้อมูลเข้ า
…………………………………………………………………………………………
(2) การระบุข้อมูลออก
…………………………………………………………………………………………
(3) การกาหนดวิธีการประมวลผล (เขียนมาเป็ นข้อๆ )
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
กิจกรรมที่ 2 คาชี้แจง จงตอบคาถามต่อไปนี้
1.จงเรี ยงลาดับขั้นตอนการแก้ปัญหาตามกระบวนการแก้ปัญหาที่ศึกษาจากใบความรู ้ โดยใส่ หมายเลข 1-6
หน้าข้อความต่อไปนี้
ตรวจสอบและปรับปรุ ง กาหนดวิธีการประมวลผล
ระบุขอมูลออก
้ เขียนแผนผังแสดงขั้นตอนวิธี
ระบุขอมูลเข้า
้ ดาเนินการแก้ปัญหาตามขั้นตอนที่
วางแผนโดยใช้เครื่ องมือที่เลือกไว้