1. VEPRIMTARI PRAKTIKE 1
Tema: PARAILIRET

3. ETNOGJENEZA E POPULLIT
SHQIPTAR
• Prej shekujsh, ka joshur dhe ka tërhequr
vëmendjen e dhjetra e dhjetra dijetarëve nga më
të shquarit, shqiptarë apo të huaj. Janë të
shumtë historianët e gjuhëtarët euriditë,
arkeologët këmbëngulës dhe studiues të tjerë që
kanë shtruar tezat e hipotezat e tyre për këtë
çështje. Nuk kanë munguar të shprehin
mendime edhe njerëz pa njohuri të thelluara
shkencore.

4. Parailiret
• Fillimi i formimit të bashkësive popullsive me tipare të
përbashkëta etnike është një proçes evolutiv, i gjatë e i
ndërlikuar, që i takon epokës së neolitit (gurit të ri ) dhe
epokës së eneolitit (bakrit). Si shtrirje kohore këto epoka
kapin periudhën midis mijëvjeçarit të shtatë dhe mijëvjeçarit
të katërt p.e.sonë. Në këto dy epoka ndodhën ndryshime të
mëdha, thelbësore, pa njohjen e të cilave nuk mund të
kuptojmë se këtu zuri fill proçesi i formimit të popujve dhe të
gjuhëve në Gadishullin Ballkanik. Dhe për të kuptuar këto
ndryshime cilësore të vetmet burime janë dëshmitë
arkeologjike, që vijnë nga gjithë territori i Evropës Juglindore,
përfshirë edhe Egjeun e Anatolinë (Brigjet perëndimore të
Turqisë). Prandaj është e domosdoshme të njihemi me këto
zbulime.

6. • Tipar i ri i rëndësishëm i kësaj epoke ishte lindja e
marrëdhënieve të këmbimit, jo vetëm midis bashkësive fqinje,
por edhe midis bashkësive të largëta, gjë që provohet nga
objekte importi me prejardhje të mirëfilltë nga kultura e
Thesalisë (Greqi), të gjetura këto në Dunavec e Cakran
(Korkuti, M. Andrea, Zh. 1974). Këto këmbime, sado fillestare
që ishin, dëshmojnë se kulturat tona neolitike nuk kanë qenë
të mbyllura, të izoluara, por kanë dhënë e marrë me njera
tjetrën. Dhe e kundërta, në një nga kryeqendrat e kulturave
neolitike të Thesalisë, në akropolin e Diminit janë gjetur enë
të importuara nga kultura e Dunavecit.(Korkuti,M. 1995,127)
Për kulturat neolitike të Shqipërisë janë për t’u përmendur
edhe ndërtimet e banesave me skelet prej druri, me mure
gardhi, të lyer me baltë. Por ndërtimet më të vështira ishin
kasollet prej druri, të ngritura mbi ujë, siç është rasti i
vendbanimit palafit (mbi hunj) i Dunavecit, i cili sot për sot
është më i hershmi në Ballkan (mesi i mijëvjeçarit të pestë
p.e.sonë. Sipas analizave laboratorike të karbonit(C14) ky
vendbanim datohet në vitin 4800 p.e.sonë.