3. Spis treści
........................................................................................................................1
SPIS TREŚCI..........................................................................................................3
1. CHARAKTERYSTYKA LOKALNEJ GRUPY DZIAŁANIA (LGD) JAKO JEDNOSTKI
ODPOWIEDZIALNEJ ZA REALIZACJĘ LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU (LSR)............................5
2. OPIS OBSZARU OBJĘTEGO LSR WRAZ Z UZASADNIENIEM JEGO WEWNĘTRZNEJ SPÓJNOŚCI. . . .16
3. ANALIZA SWOT DLA OBSZARU OBJĘTEGO LSR, WNIOSKI WYNIKAJĄCE Z PRZEPROWADZONEJ
ANALIZY............................................................................................................37
4. OKREŚLENIE CELÓW OGÓLNYCH I SZCZEGÓŁOWYCH LSR
ORAZ WSKAZANIE PLANOWANYCH PRZEDSIĘWZIĘĆ SŁUŻĄCYCH OSIĄGNIĘCIU POSZCZEGÓLNYCH
CELÓW SZCZEGÓŁOWYCH
W RAMACH, KTÓRYCH BĘDĄ REALIZOWANE OPERACJE, ZWANYCH DALEJ „PRZEDSIĘWZIĘCIAMI”
.......................................................................................................................40
5. OKREŚLENIE MISJI LGD.......................................................................................49
6. WYKAZANIE SPÓJNOŚCI SPECYFIKI OBSZARU Z CELAMI LSR...........................................51
7. UZASADNIENIE PODJĘCIA ZINTEGROWANEGO DLA PLANOWANYCH W RAMACH LSR
PRZEDSIĘWZIĘĆ...................................................................................................52
8. UZASADNIENIE PODJĘCIA INNOWACYJNEGO DLA PLANOWANYCH W RAMACH LSR
PRZEDSIĘWZIĘĆ...................................................................................................54
9. OKREŚLENIE PROCEDURY OCENY ZGODNOŚCI OPERACJI
Z LSR, WYBORU OPERACJI PRZEZ LGD I ODWOŁANIA OD ROZSTRZYGNIĘĆ ORGANU
DECYZYJNEGO W SPRAWIE WYBORU OPERACJI W RAMACH DZIAŁANIA, O KTÓRYM MOWA W ART.
5 UST. 1 PKT 21 USTAWY ORAZ KRYTERIÓW NA PODSTAWIE, KTÓRYCH JEST OCENIANA
ZGODNOŚĆ OPERACJI Z LSR,
ORAZ KRYTERIÓW WYBORU OPERACJI, A TAKŻE PROCEDURY ZMIANY TYCH KRYTERIÓW........55
II. NIEWYKONALNOŚCI OPERACJI ..............................................................................63
10. OKREŚLENIE BUDŻETU LSR DLA KAŻDEGO ROKU JEJ REALIZACJI.................................65
11. OPIS PROCESU PRZYGOTOWANIA LSR...................................................................68
12. OPIS PROCESU WDRAŻANIA I AKTUALIZACJI LSR......................................................70
13. ZASADY I SPOSÓB DOKONYWANIA OCENY (EWALUACJI) WŁASNEJ...............................72
14. OKREŚLENIE POWIĄZAŃ LSR Z INNYMI DOKUMENTAMI PLANISTYCZNYMI ZWIĄZANYMI Z
OBSZAREM OBJĘTYM LSR........................................................................................73
15. WSKAZANIE PLANOWANYCH DZIAŁAŃ, PRZEDSIĘWZIĘĆ LUB OPERACJI REALIZOWANYCH
PRZEZ LGD W RAMACH INNYCH PROGRAMÓW WDRAŻANYCH NA OBSZARZE OBJĘTYM LSR........77
16. PRZEWIDYWANY WPŁYW REALIZACJI LSR NA ROZWÓJ REGIONU
I OBSZARÓW WIEJSKICH.........................................................................................78
17. INFORMACJA O ZAŁĄCZNIKACH...........................................................................80
4.
5. 1. Charakterystyka lokalnej grupy działania (LGD)
jako jednostki odpowiedzialnej za realizację lokalnej
strategii rozwoju (LSR)
1) nazwa i status prawny LGD oraz data wpisu do Krajowego Rejestru
Sądowego i numer w tym rejestrze;
Nazwa: Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działanie „Podbabiogórze”
Status prawny: Stowarzyszenie z uwzględnieniem zapisów art. 15 ustawy z 7 marca 2007 r.
o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu
Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich
Data wpisu: 12 kwietnia 2006 roku
Numer KRS: 0000254272
2) opis procesu budowania partnerstwa;
Działania związane z powołaniem do życia Lokalnej Grupy Działania, która była jednostką
odpowiedzialną za realizację Zintegrowanej Strategii Rozwoju Obszarów Wiejskich
Podbabiogórza, prowadzone były od początku realizacji projektu w ramach
I Schematu ,,Pilotażowego Programu Leader+”. Pierwszy etap tych działań związany był
z analizą prawną ram instytucjonalnych dla powstającej Lokalnej Grupy Działania przez
układ partnerski Podbabiogórza. Proces ten ostatecznie zakończył się w dniu 25 stycznia
2006 roku poprzez ostateczny wybór stowarzyszenia jako formy prawnej Lokalnej Grupy
Działania oraz dyskusję na temat szczegółowych zapisów statutowych Lokalnej Grupy
Działania.
Po wyborze przez układ partnerski Podbabiogórza formy prawnej powstającej LGD
prowadzone były konsultacje projektu Statutu. Po określeniu ostatecznego brzmienia Statutu
LGD, przy uwzględnieniu wytycznych programowych ,,Pilotażowego Programu Leader+”
uczestnicy projektu w ramach I Schematu powołali w dniu 28 lutego 2006 roku do życia
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „PODBABIOGÓRZE” na podstawie ustawy
z dnia 7 kwietnia 1989 roku – Prawo o Stowarzyszeniach (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855
z późn. zm.).
Komitet Założycielski Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania „PODBABIOGÓRZE”
stanowiło 50 osób, które zostały zarekomendowane do prac Stowarzyszenia przez 28
podmiotów Podbabiogórza, wśród których 14 należy do grupy partnerów publicznych i 14
6. Lokalna Strategia Rozwoju Podbabiogórza
należy do grupy partnerów społeczno – gospodarczych, zachowując tym samym
równowagę sektorową. Lista partnerów została zaprezentowana poniżej.
Lista partnerów publicznych i społeczno-gospodarczych w rozumieniu przepisów ustawy
z dnia 20 kwietnia 2004 roku o Narodowym Planie Rozwoju (Dz. U. Nr 116, poz.1206),
którzy zarekomendowali członków założycieli do Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania
„Podbabiogórze”:
PARTNERZY PUBLICZNI
1. Gmina Budzów
2. Gminna Biblioteka Publiczna w Budzowie
3. Gmina Bystra – Sidzina
4. Gminny Ośrodek Kultury, Promocji, Turystyki i Sportu Bystra – Sidzina
5. Gmina Jordanów
6. Gminny Ośrodek Kultury w Jordanowie
7. Centrum Kultury, Promocji, Turystyki i Sportu w Makowie Podhalańskim
8. Gmina Stryszawa
9. Gmina Zawoja
10. Szkoła Podstawowa nr 4 w Zawoi
11. Szkoła Podstawowa nr 5 w Zawoi – Gołyni
12. Gmina Zembrzyce
13. Szkolne Schronisko Młodzieżowe w Zawoi z filią w Suchej Beskidzkiej
14. Starostwo Powiatowe w Suchej Beskidzkiej
PARTNERZY SPOŁECZNO – GOSPODARCZY
1. Stowarzyszenie „Tradycja i Natura” – Bystra – Sidzina
2. Stowarzyszenie Ekologiczno – Kulturalne LAS – Jordanów
3. Fundacja Lutnia Staropolska – Jordanów
4. Klub Sportowy „BÓR” – Jordanów
5. Zakłady Mięsne MIŚKOWIEC – Maków Podhalański
6. Firma „Zabielanka” – Maków Podhalański
7. Babiogórskie Stowarzyszenie Zielona Linia – Stryszawa
8. Stowarzyszenia na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju „Przysłop” – Zawoja
9. Uczniowski Klub Sportowy „Zawojak” – Zawoja
10. Stowarzyszenia „Śleszowia” – Zembrzyce
11. Jerzy Gęsikowski – przedsiębiorca indywidualny – Zembrzyce
12. Wyższa Szkoła Turystyki i Ekologii w Suchej Beskidzkiej
13. Polskie Towarzystwo Schronisk Młodzieżowych – Oddział Kraków
14. Fundacja Spółdzielczy Fundusz Oświaty Wiejskiej ODiDK Sucha Beskidzka
Po uzyskaniu wpisu do KRS w dniu 28 kwietnia 2006 roku przeprowadzono wybory władz
Stowarzyszenia czyli Zarządu zgodnie z § 18 Statutu Stowarzyszenia LGD
„Podbabiogórze” (9 osób) oraz Komisji Rewizyjnej zgodnie z § 18 Statutu 19 Statutu
(3 osoby).
Zarząd Stowarzyszenia LGD „Podbabiogórze” został powołany w następujący sposób:
- 7 członków Zarządu jako przedstawicieli gmin zaangażowanych wskazali
członkowie zwyczajni posiadający rekomendacje partnerów społecznych
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze”
ul. Kościelna 5b, 34-200 Sucha Beskidzka
6
7. Lokalna Strategia Rozwoju Podbabiogórza
i gospodarczych w rozumieniu przepisów o Narodowym Planie Rozwoju
lub innych osób prawnych posiadających swoją siedzibę na terenie
poszczególnych gmin objętych działaniami Stowarzyszenia
- 2 członków Zarządu zostało wybranych przez Walne Zebranie Członków spośród
kandydatów zgłoszonych przez członków zwyczajnych Stowarzyszenia.
Zarząd Stowarzyszenia LGD „Podbabiogórze” został wybrany z zachowaniem proporcji
polegającej na tym, iż Zarząd składać się będzie z co najmniej 50% członków zwyczajnych
Stowarzyszenia wskazanych przez poszczególne podmioty będące partnerami społecznymi
i gospodarczymi oraz przy zachowaniu wymogu statutowego, że w składzie Zarządu nie
może być mniej niż 40% kobiet i mniej niż 40 % mężczyzn.
W dniu 07 kwietnia 2008 roku Walne Zebranie Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa
Działania "Podbabiogórze" dokonało wyboru Zarządu.
Obecny skład Zarządu to:
1. Danuta Kawa – Prezes Zarządu Stowarzyszenia
2. Grzegorz Hadwiczak - Wiceprezes Zarządu Stowarzyszenia
3. Władysław Hujda - Wiceprezes Zarządu Stowarzyszenia
4. Maria Kus - Skarbnik Zarządu Stowarzyszenia
5. Katarzyna Bartyzel – Członek Zarządu Stowarzyszenia
6. Mariusz Zasadziński – Członek Zarządu Stowarzyszenia
7. Renata Chudzik – Członek Zarządu Stowarzyszenia
8. Jadwiga Frątczak-Mróz – Członek Zarządu Stowarzyszenia
9. Tadeusz Uczniak – Członek Zarządu Stowarzyszenia
Skład Komisji Rewizyjnej:
1. Piotr Grych – Przewodniczący Komisji Rewizyjnej
2. Anna Oleksa – Wiceprzewodnicząca Komisji Rewizyjnej
3. Zdzisława Wojdyło – Członek Komisji Rewizyjnej
3) charakterystyka członków LGD albo jej partnerów i sposób rozszerzania lub
zmiany składu LGD;
Obecny stan członków wynosi 119 spośród których 102 to osoby fizyczne, 17 to osoby
prawne.
Sposób rozszerzania lub zmiany składu LGD
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze”
ul. Kościelna 5b, 34-200 Sucha Beskidzka
7
8. Lokalna Strategia Rozwoju Podbabiogórza
Zgodnie ze Statutem Stowarzyszenia LGD „Podbabiogórze Członkiem zwyczajnym
Stowarzyszenia może być:
1) osoba fizyczna, która:
a) spełnia warunki określone w ustawie Prawo o stowarzyszeniach,
b) jest pełnoletnia,
c) posiada pełną zdolność do czynności prawnych,
d) posiada obywatelstwo Rzeczpospolitej Polskiej lub innego państwa UE, bez
względu na miejsce zamieszkania,
e) działa na rzecz rozwoju obszarów wiejskich,
f) przedstawi pisemną rekomendację udzieloną przez:
działającego na obszarze, którego dotyczy LSR, partnera społecznego
lub gospodarczego,
lub gminę wiejską,
lub gminę miejsko-wiejską,
lub związek międzygminny,
lub inną osobę prawną, której działalność związana jest z realizacją
celów Stowarzyszenia,
lub innego przedsiębiorcę,
lub grupę 10 osób fizycznych zamieszkałych na obszarze, którego
dotyczy LSR,
lub uzyska rekomendację przynajmniej od 2 członków zwyczajnych
Stowarzyszenia,
g) złoży deklarację członkowską,
2) osoba prawna, w tym jednostka samorządu terytorialnego
[ustawa z 7 marca 2007 (Dz. U. Nr 64, poz.427)], która:
• działa na obszarze, którego dotyczy LSR,
• wykonuje działalność związaną z realizacją celów Stowarzyszenia,
• jest jednostką samorządu terytorialnego lub jednym z partnerów publicznych,
gospodarczych i społecznych, w tym organizacją pozarządową działającą na
rzecz rozwoju obszarów wiejskich, zajmującą się zagadnieniami z zakresu
środowiska naturalnego lub promowanie równości mężczyzn i kobiet.
• przedstawi deklarację przystąpienia do LGD oraz wskazanie osoby
reprezentującej osobę prawną w LGD lub,
• przedstawi uchwałę właściwego organu zawierającą deklarację przystąpienia
do LGD oraz wskazanie osoby reprezentującej osobę prawną w LGD.
2. Jednostka samorządu terytorialnego będąca członkiem zwyczajnym Stowarzyszenia jest
reprezentowana przez swój organ wykonawczy lub upoważnioną przez niego osobę.
Zgodnie z §13 Statutu Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania "Podbabiogórze"
Stowarzyszenie nie przewiduje członków wspierających i honorowych.
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze”, w tym w szczególności
Zarząd Stowarzyszenia będzie w ramach zarządzania procesem wdrażania LSR prowadził
dalsze działania służące rozszerzaniu składu LGD o kolejnych członków, aktywizacji oraz
współpracy lokalnych środowisk na rzecz rozwoju Podbabiogórza, rozwoju sieciowej
struktury współpracy pomiędzy przedstawicielami różnych sektorów Podbabiogórza, która
zdolna będzie do podejmowania wspólnych inicjatyw na rzecz rozwoju subregionu oraz
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze”
ul. Kościelna 5b, 34-200 Sucha Beskidzka
8
9. Lokalna Strategia Rozwoju Podbabiogórza
rozwiązywania lokalnych problemów, w celu poprawy efektywności i skuteczności
wykorzystania ich zasobów rozwojowych oraz wzrostu konkurencyjności terytorialnej
we wszystkich płaszczyznach zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju.
Wśród działań, które będą służyć dalszej aktywizacji lokalnego środowiska,
w tym szczególnie mieszkańców, organizacji społecznych i gospodarczych należy wymienić
między innymi:
1. Planowane szkolenia i konferencje dla wybranych grup społecznych, zawodowych,
gospodarczych i przedsiębiorczych Podbabiogórza,
2. Kampanie informacyjne realizowane zarówno poprzez spotkania jak i materiały
drukowane,
3. Podbabiogórskie Forum Organizacji Pozarządowych jako forma aktywizacji
środowisk lokalnych i rozwoju układu partnerskiego Podbabiogórza,
4. Podbabiogórska Rada Młodych Aktywnych jako forma aktywizacji środowisk
lokalnych i rozwoju układu partnerskiego Podbabiogórza, szczególnie w oparciu
zaangażowanie młodzieży i środowisk szkolnych,
5. Prowadzenie strony www.lgdpodbabiogorze.pl,
6. Punkt wsparcia dla organizacji pozarządowych i grup społecznych w ramach
Podbabiogórskiego Centrum Inicjatyw Społecznych.
4) struktura rady lub innego organu LGD, do którego wyłącznej właściwości
należy wybór operacji zgodnie z art. 62 ust. 4 rozporządzenia nr
1698/2005, zwanych dalej „organem decyzyjnym”
Rada LGD zgodnie z Statutem Stowarzyszenia może składać się od 20 do 27 osób. W skład
Rady obecnie wchodzi 23 osoby, w podziale na trzy sektory w następujący sposób:
a) partnerzy publiczni - 8 osób, co stanowi 35 % składu Rady
b) partnerzy gospodarczy - 5 osób, co stanowi 22 % składu Rady
c) partnerzy społeczni - 10 osób, co stanowi 43 % składu Rady
Partnerzy publiczni stanowią poniżej 50 % składu Rady.
Każdy z sektorów jest reprezentowany przez co najmniej 3 osoby.
Obszar każdej gminy jest reprezentowany przez co najmniej jednego przedstawiciela.
Skład Rady podano w tabeli poniżej.
Tab. Skład Rady
Lp Imię i nazwisko Nazwa Członka Gmina Sektor
1 Kazimierz Polak Gmina Maków Podhalański Maków Podhalański publiczny
2 Józef Gąsiorek Gmina Zembrzyce Zembrzyce publiczny
3 Ryszard Hadka Gmina Stryszawa Stryszawa publiczny
4 Marek Listwan Gmina Zawoja Zawoja publiczny
5 Aureliusz Kania Gmina Bystra-Sidzina Bystra-Sidzina publiczny
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze”
ul. Kościelna 5b, 34-200 Sucha Beskidzka
9
10. Lokalna Strategia Rozwoju Podbabiogórza
6 Jan Najdek Gmina Budzów Budzów publiczny
7 Andrzej Pająk Starostwo Powiatowe w Zawoja publiczny
Suchej Beskidzkiej
8 Stanisław Pudo Gmina Jordanów Jordanów publiczny
9 Barbara Piaseczny Firma „Zabielanka” Maków Podhalański gospodarczy
10 Józef Krzak Stolarstwo-Handel „STOL- Zembrzyce gospodarczy
HAND”
11 Tadeusz Tatara Przedsiębiorstwo Gospodarki Zawoja gospodarczy
Komunalnej i Budownictwa
„ZAWOJA” – Spółka z o. o.
12 Mariusz Usługi Tartaczne, Handel Bystra-Sidzina gospodarczy
Drewnem, Usługi
Frankiewicz
Transportowe s.c.
13 Andrzej Peć Eduskrypt Spółka z o. o. Stryszawa gospodarczy
14 Janina Listwan Janina Listwan - Koło Maków Podhalański społeczny
Gospodyń Wiejskich w
Grzechyni
15 Krystyna Krystyna Szczepaniak - Koło Budzów społeczny
Gospodyń Wiejskich w
Szczepaniak
Bieńkówce
16 Maria Grzechynka Fundacja Spółdzielczy Maków Podhalański społeczny
Fundusz Oświaty Wiejskiej,
Ośrodek Doradztwa i
Doskonalenia Kadr
17 Czesław Kruźlak OSP Bieńkówka Budzów społeczny
18 Małgorzata Oleksa Małgorzata Oleksa – Koło Jordanów społeczny
Gospodyń Wiejskich w
Osielcu
19 Zofia Hyciek Stowarzyszenia „Tradycja i Bystra-Sidzina społeczny
Natura”
20 Jacek Zając Stowarzyszenie Gmin Stryszawa społeczny
Babiogórskich
21 Ryszard Czaicki Ryszard Czaicki Zembrzyce społeczny
22 Dariusz Waligórski Stowarzyszenie Klub Jordanów społeczny
Sportowy „Bór” Toporzysko -
Folwark
23 Jan Smyrak Zawojskie Stowarzyszenie Zawoja społeczny
Właścicieli Lasów
Prywatnych
Szczegółowe dane wszystkich członków organu decyzyjnego LGD przedstawia załącznik
nr 11 do Wniosku o wybór LGD do realizacji LSR.
5) zasady i procedury funkcjonowania LGD oraz organu decyzyjnego;
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze”
ul. Kościelna 5b, 34-200 Sucha Beskidzka
10
11. Lokalna Strategia Rozwoju Podbabiogórza
LGD działa w oparciu o Statut Stowarzyszeni, który jest załącznikiem nr 1 do wniosku
o wybór LGD do realizacji LSR i Regulaminy opracowane dla poszczególnych organów
i Biura Stowarzyszenia oraz przepisy polskiego prawa w zakresie stowarzyszeń.
Zarząd również uchwalił procedurę naboru pracowników LGD (załącznik nr 5 do Wniosku
o wybór LGD do realizacji LSR) oraz opisy stanowisk precyzujące podział obowiązków
i zakres odpowiedzialności na poszczególnych stanowiskach (załącznik nr 6 do Wniosku
o wybór LGD do realizacji LSR)
W dniu 23 maja 2006 roku Walne Zebranie zatwierdziło regulaminy organizacyjne
Stowarzyszenia LGD „Podbabiogórze”. Wśród nich są: Regulamin Obrad Walnego
Zebrania, Regulamin Zarządu, Regulamin Komisji Rewizyjnej, Regulamin Komisji
Problemowych oraz Regulamin Biura Zarządu.
Regulamin Rady został przyjęty przez Walne Zebranie w dniu 10 lipca 2008 r. i stanowi
załącznik nr 2 do Wniosku o wybór LGD do realizacji LSR.
Rada LGD jest organem LGD, do którego wyłącznej właściwości należy wybór operacji
zgodnie z art. 62 ust. 4 rozporządzenia nr 1698/2005.
Rada liczy od 20 do 27 osób. Członkiem Rady nie może być pracownik Biura LGD, Członek
Zarządu i Komisji Rewizyjnej. Członkowie Rady wybierani są przez Walne Zebranie
Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze” w głosowaniu tajnym,
spośród członków Stowarzyszenia, przy czym w skład Rady wchodzą:
1) obligatoryjnie przedstawiciel jednostki samorządu terytorialnego, będącej członkiem
Stowarzyszenia,
2) 50 % członków Rady stanowią podmioty, o których mowa w art. 6 ust. 1 lit b i c
rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005r. w sprawie wsparcia
rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju
Obszarów Wiejskich, – czyli partnerzy gospodarczy i społeczni oraz inne odpowiednie
podmioty reprezentujące społeczeństwo obywatelskie, organizacje pozarządowe,
w tym organizacje zajmujące się zagadnieniami z zakresu środowiska naturalnego,
oraz podmiotami odpowiedzialnymi za promowanie równości mężczyzn i kobiet.
Członkowie Rady mają obowiązek uczestniczenia w posiedzeniach Rady. W razie
niemożności wzięcia udziału w posiedzeniu Rady, członek Rady zawiadamia
o tym przed terminem posiedzenia Przewodniczącego Rady, a następnie jest obowiązany
w ciągu 7 dni usprawiedliwić w formie pisemnej swoją nieobecność Przewodniczącemu
Rady.
Rada na pierwszym posiedzeniu, które zwołuje Prezes Zarządu wybiera w głosowaniu tajnym
Przewodniczącego, Wiceprzewodniczącego i Sekretarza Rady. Przewodniczący Rady
organizuje pracę Rady i przewodniczy posiedzeniom Rady oraz reprezentuje Radę
na zewnątrz. Przewodniczący Rady ma obowiązek zwołać Radę na wniosek Zarządu. Podczas
nieobecności Przewodniczącego Rady jego obowiązki pełni Wiceprzewodniczący.
Posiedzenia Rady są zwoływane odpowiednio do potrzeb wynikających z naboru wniosków
prowadzonego przez LGD, lecz nie rzadziej niż raz na rok. Posiedzenia Rady zwołuje
Przewodniczący Rady, uzgadniając miejsce, termin i porządek posiedzenia z Zarządem.
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze”
ul. Kościelna 5b, 34-200 Sucha Beskidzka
11
12. Lokalna Strategia Rozwoju Podbabiogórza
Członkowie Rady powinni być pisemnie zawiadomieni o miejscu, terminie i porządku
posiedzenia Rady najpóźniej 14 dni przed terminem posiedzenia. W okresie 14 dni
przed terminem posiedzenia Rady jej członkowie powinni mieć możliwość zapoznania się
ze wszystkimi materiałami i dokumentami związanymi z porządkiem posiedzenia,
w tym z wnioskami, które będą rozpatrywane podczas posiedzenia.
Posiedzenia Rady są jawne. Zawiadomienie o terminie, miejscu i porządku posiedzenia Rady
podaje się do publicznej wiadomości co najmniej na 7 dni przed posiedzeniem.
W posiedzeniach Rady uczestniczy Prezes Zarządu lub wskazany przez niego członek
Zarządu z głosem doradczym (bez prawa do głosowania). Do udziału w posiedzeniu Rady
mogą być zaproszone osoby trzecie, w szczególności osoby, których dotyczą sprawy
przewidziane w porządku posiedzenia.
Posiedzenia Rady otwiera, prowadzi i zamyka Przewodniczący Rady. Obsługę
administracyjno-biurową posiedzeń Rady zapewnia Biuro Zarządu LGD.
Decyzja w spawie wyboru projektów (zwanych w dalszej części również operacjami) do
finansowania jest podejmowana w formie uchwały Rady.
Podczas głosowania nad wyborem projektu dotyczącego podmiotu reprezentowanego przez
członka Rady, Radny jest automatycznie wyłączony z głosowania. Każdy Członek Rady,
przed uczestnictwem w pierwszym posiedzeniu Rady składa oświadczenie, że w razie
zaistnienia takiej sytuacji, poinformuje o tym Przewodniczącego Rady.
Członkowie Rady z terenu gminy wnioskodawcy, której projekt dotyczy są automatycznie
wyłączeni podczas głosowania nad wyborem projektu.
Wszystkie głosowania Rady są jawne. Głosowania Rady mogą odbywać się w następujących
formach:
1) przez podniesienie ręki na wezwanie Przewodniczącego Rady,
2) przez wypełnienie i oddanie komisji skrutacyjnej kart do oceny operacji,
stanowiących załączniki do niniejszego regulaminu.
O wyborze formy głosowania decyduje Rada. Głosowania Rady odbywają się zwykłą
większością głosów przy obecności co najmniej połowy Członków Rady uprawnionych
do głosowania.
OPIS WARUNKÓW TECHNICZNYCH I LOKALOWYCH
BIURA ZARZĄDU STOWARZYSZENIA
LOKALNA GRUPA DZIAŁANIA „PODBABIOGÓRZE”
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze”
ul. Kościelna 5b, 34-200 Sucha Beskidzka
12
13. Lokalna Strategia Rozwoju Podbabiogórza
Biuro Zarządu Stowarzyszenia LGD „Podbabiogórze”
Biuro Zarządu Stowarzyszenia LGD „Podbabiogórze”, w dalszej części nazywane
Biurem, mieści się w budynku Starostwa Powiatowego Powiatu Suskiego przy ulicy
Kościelnej 5b w Suchej Beskidzkiej. Dogodne usytuowanie komunikacyjne Suchej
Beskidzkiej i samego Biura sprawia, że potencjalni beneficjenci będą mieli ułatwiony dostęp
do możliwości pozyskiwania środków z Osi 4 Leader. Ponadto inne Urzędy Powiatowe, jak
i ARiMR znajdują się w jego bezpośrednim sąsiedztwie.
Biuro dysponuje pomieszczeniem o łącznej powierzchni 20 m2 z dostępem do usług
telekomunikacyjnych w tym do internetu.
W skład wyposażenia Biura wchodzą:
1. szafa na dokumenty bieżące,
2. szafa przeznaczona do archiwizacji dokumentów,
3. dwa biurka z krzesłami,
4. szafka pod ksero,
5. stół z sześcioma krzesłami,
6.komputer stacjonarny,
7. laptop,
8. aparat cyfrowy,
9. urządzenie wielofunkcyjne (kopiarko-drukarko-skaner-fax, druk: czarno-biały),
10. drukarka kolorowa,
11. modem-router WIFI ( umożliwiający bezprzewodowy dostęp do internetu, także w razie
potrzeby beneficjentom),
12. telefon stacjonarny.
Biuro posiada wydzielone miejsce do przyjmowania i obsługi interesantów.
Dodatkowo w razie potrzeby istnieje możliwość wynajęcia również w budynku Starostwa
pomieszczenia o powierzchni ok. 100 m2 i przystosowania go do potrzeb LGD.
6) kwalifikacje i doświadczenie osób wchodzących w skład organu
decyzyjnego
Zgodnie z aktualnym potencjałem administracyjnym Rady Stowarzyszenia LGD
„Podbabiogórze” należy stwierdzić, iż Rada posiada wysokie kwalifikacje i różnorodne
doświadczenia w zakresie realizacji projektów oraz wybranych procesów rozwoju obszarów
wiejskich co z pewnością pozwoli na sprawny i efektywny wybór projektów realizowanych
na obszarze wdrażania LSR.
Spośród 23 członków Rady:
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze”
ul. Kościelna 5b, 34-200 Sucha Beskidzka
13
14. Lokalna Strategia Rozwoju Podbabiogórza
a) 23 osób posiada udokumentowaną wiedzę z zakresu rozwoju obszarów wiejskich
i podejścia Leader,
b) 19 to osoby zameldowane na pobyt stały, na obszarze objętym LSR, przez okres
co najmniej 3 lat,
c) 13 posiada udokumentowane doświadczenie w zakresie realizacji operacji lub
projektów z zakresu rozwoju obszarów wiejskich współfinansowanych ze środków
pochodzących z budżetu Unii Europejskiej.
d) 1 osoba posiada udokumentowaną znajomość języka angielskiego w stopniu
umożliwiającym swobodne porozumiewanie się.
Szczegółowe informacje o kwalifikacjach i doświadczeniu osób wchodzących
w skład organu decyzyjnego zawarto w załączniku nr 11 do wniosku o wybór lokalnej grupy
działania (LGD) do realizacji lokalnej strategii rozwoju (LSR) w ramach PROW 2007-2013.
7) doświadczenie LGD i członków LGD albo jej partnerów w realizacji
operacji
LGD uczestniczyło w Schemacie II Pilotażowego Programu Leader+ realizując projekt
„Turystyka, kultura i produkt lokalny – największą wartością Podbabiogórza” zgodnie
z umową nr L/02/026/2006. W ramach projektu zrealizowano szereg działań:
Szkolenia:
• Szkolenia i warsztaty tematyczne dla określonych grup społecznych (np. warsztaty
muzyki regionalnej, szkolenia z sektora turystycznego, drzewnego)
Analizy, ekspertyzy:
• Kompleksowa analiza potrzeb szkoleniowych i doradczych podbabiogórskiego
sektora turystycznego i podbabiogórskiego sektora MŚP
• Analiza ginących zawodów i kompetencji Podbabiogórza wraz z programem ich
ożywienia i komercjalizacji
• Opracowanie koncepcji systemu gminnych punktów dostępu do Internetu
i nowoczesnych technologii informatycznych wraz z analizą potrzeb szkoleniowych
mieszkańców i przedsiębiorców w zakresie rozwoju kompetencji informatycznych
• Studium kierunków rozwoju turystycznego Podbabiogórza wraz z programem
projektów i działań do realizacji
• Opracowanie dokumentacji technicznej ścieżki turystycznej inicjatywy Leader+
na Podbabiogórzu „Szlakiem atrakcji i produktów lokalnych Podbabiogórza” jako
trasy „Podbabiogórskiego Ekomuzeum”
• Program ochrony dziedzictwa kulturowego i krajobrazu Podbabiogórza
wraz z programem działań do realizacji
• Opracowanie koncepcji systemu tras turystycznych i edukacyjnych na Podbabiogórzu
Działania na rzecz promocji regionu:
• Opracowanie i wydanie folderu promocyjnego „Nowoczesne produkty i usługi
Podbabiogórza 2007”
• Opracowanie serwisu internetowego „Podbabiogórskich Punktów informacji
Turystycznej” oraz utworzenie wirtualnego „Sklepiku Babiogórskiego”
• Utworzenie młodzieżowego muzycznego zespołu regionalnego jako forma
aktywizacji młodzieży
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze”
ul. Kościelna 5b, 34-200 Sucha Beskidzka
14
15. Lokalna Strategia Rozwoju Podbabiogórza
• Certyfikacja oraz nadanie znaku promocyjnego produktom lokalnym
• Wydanie katalogu produktów lokalnych
• Opracowanie tablic informacyjnych oraz oznakowanie ścieżki turystycznej
• Udział w branżowych targach krajowych
• Opracowanie i druk map oraz folderów dot. produktów i usług lokalnych
• Organizacja i działalność Podbabiogórskiej Rady Młodych Aktywnych
i Podbabiogórskiego Forum Organizacji Pozarządowych
• Promocja regionu poprzez imprezy kulturalne - 8 imprez
• Współpraca i wymiana doświadczeń między LGD:
• Krajowe oraz zagraniczne wyjazdy studyjne
Łączna wartość projektu – 750 000 zł.
Szczegóły realizowanego projektu w II schemacie II PPL+ obrazuje sprawozdanie końcowe
z projektu, który jest załącznikiem do Wniosku o wybór LGD do realizacji LSR.
LGD nie realizowało innych projektów.
Członkowie LGD mają bogate doświadczenie w realizacji operacji dzięki wykonaniu
kilkudziesięciu, a może nawet kilkuset projektów zrealizowanych na obszarach wiejskich.
Są to projekty obejmujące bardzo różne dziedziny, zarówno zgodne z działaniami w Osi 3 i 4
PROW, jak i inne projekty zrealizowane na obszarach wiejskich, związane z budową
infrastruktury komunalnej i technicznej – drogi, sieć wodna i kanalizacyjna,
termomodernizacja obiektów (realizowane głównie przez gminy), jak i projekty związane
z budową ścieżek rowerowych, modernizacją obiektów kulturalnych, edukacją ekologiczną,
organizacją imprez kulturalnych. Wiele z tych projektów zrealizowanych zostało z udziałem
środków europejskich.
Szczegółowe informacje o doświadczeniu członków LGD zawarto w załączniku nr 17
do wniosku o wybór lokalnej grupy działania (LGD) do realizacji lokalnej strategii rozwoju
(LSR) w ramach PROW 2007-2013.
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze”
ul. Kościelna 5b, 34-200 Sucha Beskidzka
15
16. Lokalna Strategia Rozwoju Podbabiogórza
2. Opis obszaru objętego LSR wraz z uzasadnieniem jego
wewnętrznej spójności
1) wykaz gmin wchodzących w skład LGD
Lp Gmina Typ Identyfikator Ludność Miasto
1 Budzów wiejska 2121615032 8373
2 Bystra-Sidzina wiejska 2121615042 6469
3 Jordanów wiejska 2121615052 10637
4 Maków Podhalański miejsko-wiejska 2121615063 15934 5770
5 Stryszawa wiejska 2121615072 11756
6 Zawoja wiejska 2121615082 8881
7 Zembrzyce wiejska 2121615092 5563
8 Razem 67613
Ludność (Miasto) – liczba osób zameldowanych na pobyt stały w dniu 31 XII 2006 r.
Gminy tworzące obszar LGD to sześć gmin wiejskich i jedna gmina miejsko-wiejska. Miasto
Maków Podhalański w gminie miejsko-wiejskiej ma poniżej 20 tys. mieszkańców. Łączna
liczba ludności jest większa od 10 tys. i mniejsza od 150 tys. mieszkańców.
Gminy obszaru objętego Lokalną Strategią Rozwoju Podbabiogórza, z uwagi na wspólne
położenie geograficzne oraz bezpośrednie sąsiedztwo administracyjne, zachowują wysoką
spójność pod względem przyrodniczym, historycznym, kulturowym i ekonomicznym.
Wspólna historia i kultura oraz ciągłość zamieszkania na terenie Podbabiogórza od pokoleń
sprawia, że mieszkańcy identyfikują się z obszarem stanowiącym lokalną „małą ojczyznę”.
Wszystkie główne czynniki rozwojowe i jak ograniczające tempo rozwoju Podbabiogórza,
zarówno w sferze społecznej, kulturowej, gospodarczej, przyrodniczej i instytucjonalnej,
występują w każdej z gmin tego obszaru. Wniosek ten potwierdza przeprowadzona poniżej
diagnoza Podbabiogórza, jak i fakt, iż czynniki te występują w dokumentach strategicznych
wszystkich gmin objętych analizą, co przemawia dodatkowo za wyraźną spójnością
społeczno-gospodarczą obszaru Podbabiogórza.
2) uwarunkowania przestrzenne (mapa), geograficzne, przyrodnicze,
historyczne i kulturowe
Gminy objęte LSR administracyjnie należą do powiatu suskiego i zajmują powierzchnię
637 km2, co stanowi 92,9 % powierzchni powiatu. Obszar LGD leży na południowo-
zachodnim krańcu województwa małopolskiego i graniczy od zachodu z powiatem
żywieckim
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze”
ul. Kościelna 5b, 34-200 Sucha Beskidzka
16
17. Lokalna Strategia Rozwoju Podbabiogórza
w województwie śląskim, od północy i wschodu z trzema innymi powiatami wchodzącymi
w skład województwa małopolskiego: wadowickim, myślenickim i nowotarskim,
a od południa z okresem Namestovo na Słowacji.
Obszar LGD obejmuje dwie gminy miejskie:
• Jordanów – 5157 osób zameldowanych na pobyt stały w dniu 31 XII 2006 r.
• Sucha Beskidzka - 9481 osób zameldowanych na pobyt stały w dniu 31 XII 2006 r.
Ze względu na liczbę ludności powyżej 5 tys. mieszkańców, obszar obu gmin nie mógł być
włączony do obszaru LGD.
Obszar LGD leży w pięciu mezoregionach: w Beskidach (Beskid Mały, Beskid Makowski,
Beskid Żywiecki) i w Kotlinie Rabczańskiej oraz na Pogórzu Wielickim.
Rys 1. Obszar LGD na tle województwa małopolskiego.
wadowicki
myślenicki
żywiecki
nowotarski
Namestovo
Obszar LGD to obszar typowo górski, a naturalne bogactwo regionu stanowią lasy, zajmujące
49,4% jego powierzchni. Południowa część obszaru Podbabiogórza, położona najwyżej,
znajduje się na terenie Beskidu Żywieckiego, który dzieli się tu na trzy mniejsze jednostki
geograficzne: Pasmo Babiogórskie z najwyższym szczytem całych Beskidów Zachodnich,
Babią Górą (1725 m n.p.m.), Pasmo Polic (Polica, 1369 m n.p.m.) oraz Pasmo Jałowieckie,
zwane też Przedbabiogórskim (Jałowiec, 1111 m n.p.m.). Charakterystycznym elementem
krajobrazu północnej części powiatu są natomiast wzniesienia należące do niższych grup
górskich – Pasma Leskowca (918 m n.p.m.) i Łamanej Skały (929 m n.p.m.) w Beskidzie
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze”
ul. Kościelna 5b, 34-200 Sucha Beskidzka
17
18. Lokalna Strategia Rozwoju Podbabiogórza
Małym (na północnym zachodzie) oraz Pasma Koskowej Góry (866 m n.p.m.) w Beskidzie
Makowskim (na północnym wschodzie).
Rys 2. Obszar LGD na tle mapy hipsometrycznej z mezoregionami wg Kondrackiego
Rys. Mapa turystyczna obszaru LGD
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze”
ul. Kościelna 5b, 34-200 Sucha Beskidzka
18
19. Lokalna Strategia Rozwoju Podbabiogórza
Klimat
Obszar Podbabiogórza znajduje się w karpackiej strefie klimatycznej, w regionie podgórskim
i górskim, w piętrze klimatycznym umiarkowanie ciepłym o średniej rocznej temperaturze
od +60C do +80C, przy rocznej sumie opadów 800 – 1000 mm oraz długości okresu
wegetacyjnego 190-220 dni. W szczytowych partiach gór występuje klimat umiarkowanie
chłodny. Klimat charakteryzuje się częstymi zmianami: dni pogodne to tylko około 20% roku,
wiatry wieją najczęściej z północnego zachodu i zachodu, pojawia się także wiatr halny.
Warunki klimatyczne obszaru kształtowane są w głównej mierze przez masy powietrza
polarno-morskiego napływającego z zachodu, polarno-kontynentalnego napływającego
ze wschodu, w mniejszym stopniu arktycznego i zwrotnikowego. W okresie zimowo –
wiosennym pogoda jest najczęściej kształtowana przez układy niżowe, w ciągu lata i jesienią
przez układy wyżowe. Obszar cechuje się większym zachmurzeniem i większą
częstotliwością dni z opadami i jednocześnie mniejszą liczbą dni słonecznych niż obszary
beskidzkie położone dalej w kierunku wschodnim. Promieniowanie całkowite zwiększa się
zimą wraz z wysokością n.p.m., latem zaś maleje. Ta cecha klimatu przemawia za rozwojem
sportów zimowych w Beskidach. Sezonowy przebieg zachmurzenia i nasłonecznienia
wskazuje, że najkorzystniejsze warunki występują w okresie późnego lata i jesienią, a także
w drugiej połowie okresu z pokrywą śnieżną. Czas zalegania pokrywy śnieżnej przekracza
4 miesiące, a w najwyższych partiach obszaru nawet 6 miesięcy. Miąższość pokrywy śniegu
w okresie maksymalnej jej wartości (luty – marzec) rośnie wraz z wysokością n.p.m.
Najkorzystniejsze warunki klimatu lokalnego mają stoki górskie o ekspozycji południowej
oraz południowo – wschodniej i południowo – zachodniej. Najmniej korzystne warunki
notuje się w dolinie rzek, gdzie tworzą się zastoiska zimnego powietrza. Dotyczy to głównie
wylotów dolin bocznych, przy zmianie kierunku dolin oraz przed przewężeniami
i przegrodami terenowymi.
Gleby
Na terenie obszaru dominują gleby brunatne kwaśne. W ich kształtowaniu równorzędną rolę
odgrywa klimat, roślinność i skała macierzysta. Gleby takie kształtują się w klimacie
umiarkowanie wilgotnym, głównie pod wpływem mezofilnych lasów liściastych,
przy dobrych warunkach humifikacji szczątków organicznych i na podłożu zawierającym
przynajmniej drobne ilości wapnia. Mniejszość stanowią gleby zbielicowane, a ponadto
w dolinach rzek występują mady górskie. Są to głównie gleby pyłowo – ilaste, średnie
lub ciężkie, średnio głębokie. Przydatność gleb do uprawy określana jest poprzez klasyfikację
bonitacyjną. Odsetek gleb należących do I, II i III klasy na terenie całego obszaru
Podbabiogórza jest niski i wynosi 3%. Dominują gleby klasy IV, V i VI. Są to gleby na ogół
płytkie, silnie szkieletowe, narażone na procesy erozyjne. Największe zagrożenia środowiska
glebowego to: erozja (szczególnie na stokach wzgórz) i stosowanie rolniczych środków
chemicznych (nawozy sztuczne i środki ochrony roślin), które przy nieprawidłowym
ich dozowaniu mogą być przyczyną systematycznego pogarszania ich jakości.
Bogactwa naturalne
Geologicznie obszar Podbabiogórza należy do Karpat Zewnętrznych i zbudowany jest ze skał
fliszowych. Dominujące znaczenie wśród surowców mineralnych Podbabiogórza mają
eksploatowane odkrywkowo surowce skalne. Najliczniejszą grupą kopalin wśród
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze”
ul. Kościelna 5b, 34-200 Sucha Beskidzka
19
20. Lokalna Strategia Rozwoju Podbabiogórza
wydobywanych surowców skalnych stanowią piaskowce, które na obszarze Podbabiogórza
występują w gminach Jordanów, Stryszawa oraz Zembrzyce.
Lesistość
Lasy zajmują 49,03% (2007 rok) powierzchni całkowitej obszaru LGD. W gminach
przeważają lasy iglaste. Średnio 0,16% ogólnej powierzchni lasów na terenie Podbabiogórza
tj. ok. 50 ha podlega odnowieniom leśnym i zalesianiu, przy czym najwięcej, bo aż 0,95 %
(42 ha) w gminie Bystra – Sidzina, a najmniej, po 1 ha, w gminach Budzów (0,02 %),
Stryszawa (0,02 %) i Zawoja (0,01 %). Ilość pozyskiwanego drewna (grubizny) na 1 ha
ogólnej powierzchni lasu na terenie całego obszaru Podbabiogórza kształtuje się na poziomie
0,49 m3/ha, co daje ponad 15 tys. m3 drewna rocznie. Najwięcej drewna pozyskuje się
w gminach Bystra-Sidzina – 1,18 m3/ha oraz Jordanów – 0,94 m3/ha, a najmniej w gminie
Stryszawa – 0,18 m3/ha. Większość stanowią prywatne grunty leśne tj. 57 % gruntów leśnych
ogółem. Pozostałe 43% to grunty publiczne, w większości należące do Skarbu Państwa.
Zasoby wodne
Obszar Podbabiogórza jest terenem obfitującym w wodę, posiada gęstą sieć rzek i potoków.
Niemal cały opisywany teren leży w dorzeczu górnej Skawy, głównej rzeki regionu, która jest
jednym z prawobrzeżnych karpackich dopływów Wisły. Właśnie nad Skawą leżą miasta:
Maków Podhalański i Jordanów. Do najważniejszych dopływów Skawy na tym terenie
należą: Pożoga, Toporzyski Potok, Bystrzanka, Cadynka, Skawica, Grzechynia, Stryszawka
i Tarnawka (lewobrzeżne), oraz Malejów, Osielec, Wieprzec, Żarnowianka i Paleczka
(prawobrzeżne). Dorzecze górnej Skawy zajmuje tereny o bardzo urozmaiconym charakterze.
W okresie intensywnych opadów wezbrane wody stwarzają duże zagrożenie powodziowe.
Wody przepływającej przez obszar Podbabiogórza Skawy nie odpowiadają normatywom
klasy czystości wód, a wody Stryszawki na jej końcowym odcinku należą do III klasy
czystości wód powierzchniowych.
Wody podziemne, wgłębne i gruntowe, w punktach badawczych krajowej sieci monitoringu
na obszarze Podbabiogórza należą do klasy Ia i Ib jakości wód podziemnych (źródło WIOŚ
w Krakowie). Częściowo na obszarze Podbabiogórza, tj. w granicach administracyjnych
gmin: Zawoja, Maków Podhalański, Jordanów znajduje się zbiornik wód podziemnych
w ośrodku szczelinowym. Grzbietem Babiej Góry i zachodnim odcinkiem Pasma Polic
biegnie europejski dział wód, który oddziela zlewisko Bałtyku od zlewiska Morza Czarnego.
Na terenie Podbabiogórza nie występują wody uznane za lecznicze.
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze”
ul. Kościelna 5b, 34-200 Sucha Beskidzka
20
21. Lokalna Strategia Rozwoju Podbabiogórza
Zanieczyszczenie środowiska
Główny składnik zanieczyszczeń powietrza na obszarze Podbabiogórza stanowią
zanieczyszczenia gazowe (99% zanieczyszczeń powietrza), związane przede
wszystkim
z emisją dwutlenku węgla. Głównym źródłem emisji zanieczyszczeń jest gmina
Maków Podhalański. W wyniku corocznej oceny jakości powietrza w województwie
małopolskim strefę Podbabiogórza zaliczono do klasy B. Klasyfikacji jakości
powietrza dokonuje się ze względu na kryterium ochrony zdrowia i
ochrony roślin, określając poziom stężenia zanieczyszczeń oraz konieczne do
podjęcia działania. W klasie B poziom stężeń zanieczyszczeń jest powyżej wartości
dopuszczalnej, lecz nie przekracza wartości dopuszczalnej powiększonej o margines
tolerancji.
Obszary objęte ochroną
Prawie 30% powierzchni obszaru LGD w 2007 roku stanowiły obszary prawnie chronione.
Obszary tego typu występują we wszystkich gminach Podbabiogórza oprócz Makowa
Podhalańskiego. W gminach Bystra-Sidzina i Jordanów stanowią one 100% powierzchni
gminy, przy czym są to obszary chronionego krajobrazu. Na terenie dwóch gmin znajdują się
rezerwaty, tj. w gminie Bystra-Sidzina (13 ha) oraz w gminie Zawoja (59 ha) – Rezerwat
na Policy im. prof. Z. Klemensiewicza, naturalny górnoreglowy bór świerkowy, ostoja
chronionych gatunków zwierząt.
W celu ochrony unikalnych walorów krajobrazowych i przyrodniczych Babiej Góry
na południowych krańcach obszaru Podbabiogórza, m.in. na terenie gminy Zawoja (2552 ha),
został utworzony w 1954 r. Babiogórski Park Narodowy, kilka lat temu włączony
do międzynarodowej sieci Rezerwatów Biosfery UNESCO.
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze”
ul. Kościelna 5b, 34-200 Sucha Beskidzka
21
22. Lokalna Strategia Rozwoju Podbabiogórza
Rezerwat Na Policy im. prof. Z. Klemensiewicza (SOO Na Policy PLH120012)
o powierzchni 72,6 ha oraz masyw Babiej Góry (SOO Babia Góra PLH120001)
o powierzchni 3 442,4 ha należą do specjalnych obszarów ochrony Europejskiej Sieci
Ekologicznej Natura 2000. Na obszarze objętym LSR znajduje się 82 % powierzchni SOO
Na Policy oraz 74 % powierzchni SOO Babia Góra.
SOO Babia Góra PLH120001 (3442,4 ha)
Masyw Babiej Góry jest najwyższym pasmem górskim Beskidu Wysokiego, zbudowanym
z fliszu karpackiego, w którego skład wchodzą głównie piaskowce, łupki i margle. Północne
stoki masywu, powstałe w wyniku procesów osuwiskowych, są strome. Charakteryzują się
znacznie bardziej urozmaiconą rzeźbą niż łagodne stoki południowe. Grzbiet jest obszarem
wododziałowym pomiędzy zlewnią Morza Bałtyckiego i Morza Czarnego. Spośród innych,
niższych pasm Beskidów, Babia Góra wyróżnia się typową dla wysokich gór strefowością
klimatyczno – roślinną oraz obecnością piętra kosodrzewiny. Lasy zajmują ok. 90% obszaru.
W drzewostanach dominuje świerk, jodła i buk. Bory jodłowo-świerkowe, które tylko
w niewielkim stopniu były niegdyś użytkowane gospodarczo, zachowały pierwotny charakter.
Ponad granicą lasu występują zarośla kosodrzewiny, a leżące powyżej szczytowe partie
masywu pokryte są skalnymi rumowiskami. Znajduje się tu także 1 z 2 stanowisk zarośli
kosodrzewiny na terenie Beskidów. Ostoja odznacza się bogatą florą (ok. 924 gat. roślin
naczyniowych), a wśród niej występuje wiele gatunków rzadkich i zagrożonych oraz prawnie
chronionych. Najcenniejszymi roślinami są okrzyn jeleni Laserpitium archangelica, który na
Babiej Górze ma swoje jedyne stanowisko w Polsce i rogownica alpejska Cerastium alpinum
ssp. babiogorense, takson endemiczny dla Babiej Góry. Jest to także jedno z 4 stanowisk
w Polsce tojadu morawskiego i jeden z 4 rejonów występowania tocji karpackiej. Jedno
z trzech w Polsce miejsc występowania karpackich endemitów: darniówki tatrzańskiej
i sichrawy karpackiej (ostatnie stwierdzenie sichrawy pochodzi z 1987 roku). Z terenu ostoi
podano już ok. 2500 gatunków bezkręgowców. Bogata jest koleopterofauna (ok. 1500
udokumentowanych gatunków) z 14 gatunkami prawnie chronionymi. Interesujące gatunki
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze”
ul. Kościelna 5b, 34-200 Sucha Beskidzka
22
23. Lokalna Strategia Rozwoju Podbabiogórza
zanotowano też wśród skąposzczetów Oligocheta (np. dżdżownica subalpejska)
i niesporczaków Tardigrada (np. Echiniscus lapponicus). W masywie Babiej Góry
występowała nadobnica alpejska – gatunek priorytetowy z załącznika II Dyrektywy
Siedliskowej; zachowały się jej siedliska, więc jest możliwa restytucja. Obszar ma również
duże znaczenie dla ochrony ptaków. Podstawowe zagrożenia tego obszaru to transgraniczne
zanieczyszczenie powietrza oraz pozbywanie się odpadów z gospodarstw domowych.
SOO Na Policy PLH120012 (72,6 ha)
Obszar obejmuje szczytowe partie góry Polica w Beskidzie Żywieckim. Masyw Policy
zbudowany jest z piaskowców magurskich. Są to grubo i średnioławicowe piaskowce
glaukonitowe lub mikowe, ilaste, miejscami wapniste lub krzemionkowe. Piaskowce
przewarstwione są ciemnoszarymi łupkami. Prawie cały obszar porośnięty jest zwartym
borem górnoreglowym, pokrywającym ok. 95% powierzchni ostoi. Spotyka się tu często
pojedyncze osobniki dużych drapieżników. Znajdują się tu też stanowiska gatunków roślin
naczyniowych chronionych prawnie oraz zagrożonych w Polsce. Obszar ma również duże
znaczenie dla ochrony ptaków. Obszar obejmuje 2 rezerwaty przyrody: Rezerwat na Policy
im. prof. Z. Klemensiewicza (58,7 ha; 1972) i Na Policy (13,2 ha; 1998).
Terenem rekomendowanym do proponowanej sieci ekologicznej w ramach programu
ECONET-PL jest gmina Stryszawa, która dzięki występującemu zróżnicowaniu elementów
środowiska przyrodniczego należy do obszarów o bardzo wysokiej lub wysokiej
różnorodności biologicznej. W skali całego kraju i jego systemu terenów ekologicznie
cennych, obszar gminy reprezentuje bardzo wysokie i cenne wartości przyrodnicze.
Na terenie obszaru Podbabiogórza znajduje się również południowo-wschodnia część Parku
Krajobrazowego Beskidu Małego, powstałego w 1998 r. Zajmuje on ok. 2,6% powierzchni
LGD.
W przyszłości planowane jest również utworzenie rezerwatu "Leskowiec" celem ochrony
fragmentu naturalnej buczyny, porastającej grzbiet pomiędzy Leskowcem a Groniem Jana
Pawła II.
Uwarunkowania kulturowe
Grzbiety górskie wokół masywu Babiej Góry tworzą miejsce styczne regionów
zamieszkałych przez kilka grup etnicznych górali: od północy Babiogórcy, od południa
Orawianie, od zachodu Żywczaki, od wschodu Kliszczacy (grupa przejściowa pomiędzy
Góralami a Lachami - Krakowiakami Zachodnimi). Każda z tych grup wykształciła swoisty
typ budownictwa, stroju, zdobnictwa, rzeźby, malarstwa, muzyki i obrzędów.
Ważnym momentem w historii osadniczej całego rejonu Babiej Góry, wspólnym zarówno
dla północnych, jak i południowych jej stoków, było przybycie na ten teren pasterskiej
ludności wołoskiej, której najsilniejsza fala dotarła tu w XVII wieku. Mieli oni duży wpływ
na kulturę duchową i materialną górali regionu Babiej Góry. Na obszarze Podbabiogórza
wyraźne są również wpływy kultury górali Podhala oraz Orawy. Liczne ślady tych wpływów
pozostały w miejscowym nazewnictwie pasterskim i topograficznym.
Niegdyś podstawą bytu Babiogórców była hodowla owiec i bydła oraz rolnictwo. Sporą rolę
odgrywała gospodarka leśna, która dawała zatrudnienie nie tylko właścicielom lasów,
ale również drwalom, czy wozakom. Z obróbką drewna związane było rzemiosło m.in.
stolarstwo, bednarstwo, gonciarstwo, wyrób naczyń przydatnych w gospodarstwie domowym
i rolnictwie.
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze”
ul. Kościelna 5b, 34-200 Sucha Beskidzka
23
24. Lokalna Strategia Rozwoju Podbabiogórza
Na dziedzictwo kulturowe mieszkańców Podbabiogórza składa się przede wszystkim:
− gwara,
− przebogata obrzędowość doroczno – rodzinna (do dziś kultywuje się tradycje związane
z dożynkami, kolędowaniem, jasełkami czy święceniem palm, przetrwały starodawne
przyśpiewki i opowieści z wieloma bardzo specyficznymi obrzędami jak chociażby
palenie hub, sobótki, hołdymas),
− folklor słowno - muzyczny,
− architektura tradycyjna: drewniana i murowana, zabudowa wiejska i małomiasteczkowa,
dworska i zamkowo – pałacowa, sakralna i świecka, również i tzw. „mała architektura”
(np. liczne kapliczki i krzyże przydrożne),
− sztuka ludowa – nieprofesjonalna oraz rękodzieło ludowe (przede wszystkim:
zabawkarstwo, rzeźba w drewnie, malarstwo na szkle, hafciarstwo, plecionkarstwo –
wyroby z wikliny i łuby dartej, bibułkarstwo).
Z tradycji wywodzą się również potrawy regionalne. Królową góralskich potraw jest
kwaśnica z kiszonej kapusty z ziemniakami, a nie mniej smakowite są kluski bulate
przygotowywane z tartych ziemniaków z dodatkiem mąki razowej. Od pokoleń sidzinianie
i bystrzanie zajmują się wyrobem – do dziś tradycyjnymi metodami – wędzonych
i suszonych serków. Tradycyjny wyrobem Babiogórców jest miód – wielokwiatowy
i spadziowy, z którego wytwarzana jest oryginalna nalewka – miodówka. Bogate tradycje
rękodzieła dzisiaj najbardziej znane są dzięki tzw. haftowi makowskiemu, wyrobom
z wikliny, a także produkcji oryginalnych, drewnianych zabawek, będących jednymi
z bardziej charakterystycznych wizytówek regionu. Aby kultywować tradycje zabawkarskie
w Stryszawie powołano Beskidzkie Centrum Zabawkarstwa Ludowego i Warsztaty Twórcze.
Uwarunkowania historyczne
W okresie wczesnego średniowiecza tereny Podbabiogórza pokrywała puszcza karpacka.
Zwarte osadnictwo pojawiło się tu dość późno w stosunku do innych regionów kraju.
O najstarszych śladach pobytu człowieka w dorzeczu górnej Skawy przekonują wyniki badań
archeologicznych, których wiadomo, że w Zembrzycach istniało znaczne grodzisko,
datowane przez większość badaczy na okres kultury łużyckiej (700-400 przed Chr.)
Za czasów pierwszych Piastów opisywany obszar znalazł się w granicach Ziemi Krakowskiej,
jednak ok. 1179 r. został podzielony. Od tej pory jego zachodnia część znajdowała się na
terenie księstw śląskich (początkowo opolskiego, później cieszyńskiego, a następnie,
w wyniku kolejnych podziałów Śląska – oświęcimskiego i zatorskiego), a wschodnia
pozostawała w granicach Królestwa Polskiego. Granica pomiędzy nimi biegła wtedy mniej
więcej wzdłuż linii Skawy, i dalej na południe w kierunku Pasma Babiej Góry i pogranicza
polsko-węgierskiego. Podział ten miał istotne znaczenie dla dalszej historii obu części
Podbabiogórza i sprawił, że ich dzieje potoczyły się nieco odmiennie.
Pierwsza silniejsza i zwarta fala osadnictwa napłynęła na te tereny w XIV w. Akcja osadnicza
była wówczas wspierana przez książąt oświęcimskich po stronie zachodniej i królów
polskich, głównie Kazimierza Wielkiego, po stronie wschodniej. Trzecia fala osadnicza
kierowała się na teren Podbabiogórza od strony północno-wschodniej, a jej nasilenie miało
miejsce w XVI stuleciu i było związane z działalnością znanego rodu Jordanów z Zakliczyna.
Zakładali oni kolejne wsie w zachodniej części Podbabiogórza (Osielec - 1521, Toporzysko,
Wysoka, Naprawa), a ukoronowaniem tych działań była w 1564 r. lokacja na terenach dawnej
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze”
ul. Kościelna 5b, 34-200 Sucha Beskidzka
24
25. Lokalna Strategia Rozwoju Podbabiogórza
wsi Malejowa pierwszego miasta na tym terenie, które otrzymało od nazwiska swojego
założyciela nazwę Jordanów.
W 1564 roku Sejm w Warszawie dokonał ostatecznej inkorporacji terenów dawnych księstw
oświęcimskiego i zatorskiego, zakupionych przez królów polskich już w poprzednim stuleciu,
wcielając je jako powiat śląski do województwa krakowskiego. W ten sposób cały teren
Podbabiogórza znalazł się w granicach Rzeczypospolitej. Można wyróżnić trzy jego części
różniące się od siebie zwłaszcza pod względem stosunków własnościowych. Miejscowości
położone w środkowej części opisywanego obszaru wchodziły nadal w skład starostwa
lanckorońskiego i pozostawały wsiami królewskimi. Osady leżące na zachodnich
i wschodnich krańcach Podbabiogórza znajdowały się w rękach prywatnych właścicieli.
W 1772 r. w wyniku traktatu rozbiorowego teren Podbabiogórza został włączony w skład
Cesarstwa Austriackiego. Starostwo lanckorońskie przestało istnieć, a miejscowości
wchodzące wcześniej w jego skład, stały się własnością skarbu austriackiego. Pewna ich
część została wystawiona na sprzedaż jeszcze w XVIII w., natomiast Maków wraz
z okolicznymi 10 wsiami stał się w 1878 r. własnością arcyksięcia Albrechta Habsburga.
Maków, Zawoja i okolice pozostawały w rękach Habsburgów także po odzyskaniu przez
Polskę niepodległości w 1918 r., przy czym część dóbr została w 1924 r. przekazana Polskiej
Akademii Umiejętności w Krakowie.
W okresie porozbiorowym, a także później, za czasów II Rzeczypospolitej, przeprowadzano
na Podbabiogórzu częste zmiany w podziale administracyjnym. W wyniku reformy, jaka
miała miejsce w Cesarstwie w 1867 r., utworzone zostały starostwa powiatowe. Wtedy
to dobra suskie znalazły się w granicach powiatu żywieckiego, Maków i okolice -
wadowickiego, a Jordanów - myślenickiego. Kilka lat po odzyskaniu przez Polskę
niepodległości, w 1924 r. utworzony został nowy powiat z siedzibą w Makowie, w którego
granicach znalazła się także Sucha wraz z okolicznymi miejscowościami. Taki stan rzeczy
utrzymał się jednak tylko niespełna 10 lat, do roku 1933, kiedy to powiat makowski
zlikwidowano. Sucha znalazła się wtedy ponownie w powiecie żywieckim, a Maków
i okolice w wadowickim. Wschodnia część omawianego obszaru z Jordanowem w okresie
II Rzeczypospolitej pozostawała stale w granicach powiatu myślenickiego. W okresie
okupacji hitlerowskiej zachodnia część omawianego obszaru wraz z Suchą została
bezpośrednio wcielona do Rzeszy Niemieckiej, natomiast wschodnia, z Makowem
i Jordanowem, weszła w skład nowo utworzonego przez Niemców Generalnego
Gubernatorstwa. Granica pomiędzy nimi biegła wzdłuż Skawy i dalej głównym grzbietem
Pasma Jałowieckiego.
W tych trudnych czasach mieszkańcy Podbabiogórza niejednokrotnie dawali dowody
swojego patriotyzmu i przywiązania do Ojczyzny. Do historii przeszła dzielna walka, jaką
z przeważającymi siłami niemieckimi 1-2 września 1939 r. stoczyły w Wysokiej koło
Jordanowa oddziały 10. Brygady Kawalerii Zmotoryzowanej pod dowództwem płk
Stanisława Maczka wspierane przez miejscową ludność. Od pierwszych miesięcy wojny na
opisywanym obszarze rozwijał się ruch oporu, dużą aktywnością wykazywały się liczne
oddziały partyzanckie, szczególnie aktywne w ostatnich latach okupacji w rejonie Pasma
Polic. W styczniu 1945 r. tereny te zostały zajęte przez wojska radzieckie, które wyparły stąd
oddziały niemieckie.
Ważną datą w powojennej historii Podbabiogórza jest rok 1956, kiedy to z części terenów,
wchodzących wcześniej w skład powiatów: żywieckiego, wadowickiego i myślenickiego
utworzony został nowy powiat z siedzibą w Suchej. Jednak w 1975 r., w wyniku reformy
wprowadzającej nowy, dwustopniowy podział administracyjny kraju (województwa, gminy)
został on zlikwidowany, a jego teren podzielony i wcielony do nowoutworzonych
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze”
ul. Kościelna 5b, 34-200 Sucha Beskidzka
25
26. Lokalna Strategia Rozwoju Podbabiogórza
województw: bielskiego i nowosądeckiego. Ćwierć wieku później, w wyniku kolejnej
reformy, już w czasach III Rzeczypospolitej, 1 I 1999 r., powiat suski obejmujący obszar
Podbabiogórza, w nieco zmienionym kształcie terytorialnym, powrócił na mapę, wchodząc,
zgodnie z tradycjami historycznymi i kulturowymi mieszkańców, w skład województwa
małopolskiego.
3) ocena społeczno - gospodarcza obszaru, w tym potencjału demograficznego
i gospodarczego obszaru oraz poziomu aktywności społecznej
Ludność
Obszar LGD według danych GUS za rok 2007 zamieszkuje łącznie 67 918 osób, stanowi
to 82,25% ludności całego powiatu suskiego i 2,08% ludności województwa małopolskiego.
W prezentowanych gminach mieszka 33 786 mężczyzn i 34 050 kobiet co daje nam wskaźnik
ilości kobiet na 100 mężczyzn w wysokości 100,8 który jest bardzo zbliżony do wartości
średniej dla polskiej wsi tj. 101.
Saldo migracji w 2007 roku dla obszaru LGD było dodatnie i wynosiło 47, warto zauważyć
że 3 lata wcześniej saldo migracji było ujemne i wynosiło -12. Wskaźnik salda migracji
na 1000 mieszkańców w 2007 roku wynosił 0,69. Dla porównania wskaźnik ten dla gmin
miejskich i miejsko-wiejskich w Polsce wyniósł 1,64.
Wskaźnik przyrostu naturalnego, mierzony różnicą liczby urodzeń i zgonów na 1000 ludności
w LGD przyjął wartość dodatnią i wynosił w 2007 roku 2,59 co oznacza to, że sytuacja
demograficzna na obszarze Podbabiogórza jest lepsza niż obszarów wiejskich w Polsce gdzie
wskaźnik przyrostu naturalnego wyniósł 0,78.
Strukturę ludności według wieku w roku 2007 przedstawia wykres poniżej. Należy zauważyć,
że struktura na obszarze LGD nie odbiega znacząco od wartości obserwowanych dla polskiej
wsi.
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze”
ul. Kościelna 5b, 34-200 Sucha Beskidzka
26
27. Lokalna Strategia Rozwoju Podbabiogórza
Strukturę ludności wg wieku produkcyjnego przedstawiono w tabeli (2007 r.).
Dla porównania podano strukturę w % dla obszarów wiejskich w Polsce.
%
Grupa wiekowa Ilość
LGD Polska Wieś
ludność w wieku przedprodukcyjnym (do 17 lat) 16155 23,81 22,63
ludność w wieku produkcyjnym 40719 60,03 61,92
ludność w wieku poprodukcyjnym 10707 15,78 15,45
Poziom zatrudnienia i stopa bezrobocia
Liczba osób zatrudnionych, łącznie z indywidualnym sektorem rolniczym na terenie LGD
w 2007 roku wyniosła 9700 osób. Zatrudnienie w sektorze rolniczym wyniosło 4414 osoby
co oznacza, że w sektorze rolniczym zatrudnionych jest 46% ogółu osób podejmujących
jakąkolwiek działalność zarobkową. Stopa bezrobocia wyliczona jako stosunek
zarejestrowanych bezrobotnych do ludności w wieku produkcyjnym wynosił na terenie LGD
w 2007 roku 4,74%. Zarejestrowane jako bezrobotne były 1932 osoby, przy czym wśród
tej liczby było 632 mężczyzn i 1300 kobiet. Jak widać bezrobotnych kobiet jest ponad dwa
razy więcej niż mężczyzn. Stopa bezrobocia dla powiatu suskiego liczona przez GUS
na czerwca 2008 roku wyniosła 5,5%, jest to wartość niska w odniesieniu zarówno do całego
województwa gdzie wyniosła 7,4% jak również w skali kraju gdzie stopa bezrobocia jest
równa 9,6%. Warto również zauważyć, że niższą stopę bezrobocia w województwie
odnotowano jedynie w mieście Kraków (3,3%).
Gospodarstwa rolne
Obszar LGD wg danych GUS z 2007 roku zajmuje ok. 63 700 ha powierzchni ogółem,
z czego użytki rolne zajmują 26 252 ha, co stanowi 41,2% powierzchni ogółem, jest to trochę
mniej niż średnio w polskich wsiach gdzie zajmują one średnio 51% powierzchni. Lasy
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze”
ul. Kościelna 5b, 34-200 Sucha Beskidzka
27
28. Lokalna Strategia Rozwoju Podbabiogórza
stanowią 49,03% obszaru, świadczy to o stosunkowo dużym stopniu zalesienia tego terenu.
Średnio w kraju lasy porastają ok. 29,55% powierzchni obszarów wiejskich.
Na użytki rolne składają się przede wszystkim grunty orne 15 477 ha, co stanowi 59%
użytków rolnych ogółem oraz łąki i pastwiska 10 633 ha, co stanowi 40,5% użytków rolnych
ogółem, pozostały teren zajmują sady.
Najwięcej jest gospodarstw małych (do 1 ha). Nie ma w ogóle gospodarstw większych niż 30
ha. Rolnictwo jest mocno pofragmentowane, związane jest m.in. z specyficznym
ukształtowaniem terenu. Gospodarstwa są mniejsze niż przeważnie na terenach wiejskich.
Strukturę wielkości gospodarstw rolnych (Spis rolny 2002, GUS) na terenie LGD przedstawia
wykres poniżej.
Podmioty gospodarcze
W 2007 roku na obszarze LGD funkcjonowały 5293 podmioty gospodarcze, a w roku 2006
mniej – 5232. Wskaźnik przedsiębiorczości – ilość podmiotów gospodarczych na 1000
mieszkańców LGD w 2007 roku wyniósł – 78,03. Jest to wartość wyższa od średniej dla
polskiej wsi – 60,31.
W 2004 roku funkcjonowało więcej, bo 5 356 jednostek zarejestrowanych w systemie
REGON, z czego 96,7% w sektorze prywatnym, w którym dominuje głównie działalność
gospodarcza osób fizycznych - 85,81%. Największa liczba podmiotów gospodarczych
zlokalizowana jest na terenie gminy Maków Podhalański – 1 801, a najmniejsza w gminie
Zembrzyce – 394. Maków Podhalański cechuje się ponadto największą przedsiębiorczością
swoich mieszkańców, mierzoną wskaźnikiem liczby podmiotów gospodarczych sektora
prywatnego na 1000 mieszkańców, który wynosi 110,99, w porównaniu do gminy Stryszawa,
gdzie wskaźnik ten jest o ok. połowę mniejszy i kształtuje się na poziomie 57,7 podmiotów
na 1000 mieszkańców.
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze”
ul. Kościelna 5b, 34-200 Sucha Beskidzka
28
29. Lokalna Strategia Rozwoju Podbabiogórza
Niewielki udział w ogólnej liczbie podmiotów gospodarczych gmin Podbabiogórza mają
spółki prawa handlowego (0,97%), spółki z udziałem kapitału zagranicznego (0,21%)
oraz spółdzielnie (0,24%).
Do głównych sektorów gospodarki na terenie Podbabiogórza należą przetwórstwo
przemysłowe (sekcja D), budownictwo (sekcja F) oraz handel hurtowy i detaliczny, naprawy
pojazdów samochodów, motocykli itp. (sekcja G). Widać znaczące różnice w stosunku
do terenów wiejskich w Polsce, zwłaszcza jeżeli chodzi o sekcję D, która na tych obszarach
stanowi średnio ok. 12% natomiast w LGD 30%. Dzieje się tak ze względu na mocno
rozwinięty na tym obszarze sektor przemysłu drzewnego.
Udział jednostek z poszczególnych sekcji w liczbie jednostek ogółem na terenie polskiej wsi
oraz LGD kształtuje się odpowiednio według wykresu poniżej, który został sporządzony
na podstawie danych GUS z 2007 roku.
Branże gospodarki mające kluczowe znaczenie dla rozwoju obszaru
Z przeprowadzonej analizy luk i potencjałów rozwojowych Podbabiogórza wynika, że
kluczowymi dziedzinami dla rozwoju tego obszaru są następujące branże:
– turystyka,
– rzemiosło, handel i usługi,
– przetwórstwo drzewne.
Turystyka
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze”
ul. Kościelna 5b, 34-200 Sucha Beskidzka
29
30. Lokalna Strategia Rozwoju Podbabiogórza
Ilość turystów – osób korzystających z noclegów w 2007 roku wg GUS wyniosła 124562
osoby, co daje tzw. wskaźnik Schneidera – ilość korzystających z noclegów na 100
mieszkańców – 183,6. Wartość tego wskaźnika jest wyższa niż w całej Polsce (wieś) gdzie
wynosi ona 103,04. Należy zwrócić również uwagę na bardzo wyraźną poprawę tego
wskaźnika, który dla LGD w 2006 roku wynosił jedynie 47,5.
Najbardziej turystycznie rozwiniętą gminą Podbabiogórza jest gmina Zawoja, która
dysponuje najbogatszą ofertą noclegową i gastronomiczną w powiecie. Na jej terenie
koncentruje się największy ruch turystyczny w tym obszarze. Najsłabiej rozwiniętą
turystycznie gminą Podbabiogórza jest gmina Budzów.
Ogólna charakterystyka zasobów i stanu podmiotów sektora turystyki pozwala na
zidentyfikowanie kilku kluczowych sposobów spędzania czasu wolnego na terenie gmin
Podbabiogórza przez różne grupy odbiorców, takich jak:
1. Turystyka dzieci i młodzieży:
- pobyty wakacyjne (kolonie letnie)
- zielone szkoły w okresie wiosennym
- wycieczki szkolne w okresie wiosennym i wczesną jesienią obejmujące przede wszystkim
zwiedzanie Babiogórskiego Parku Narodowego
2. Turystyka wypoczynkowa osób dorosłych
- kilkudniowe (maks. 2 tygodniowe pobyty) w okresie całego roku, z dużym nasileniem
w czasie sezonu letniego oraz weekendów, realizowana zarówno w gospodarstwach
agroturystycznych, jak i ośrodkach wypoczynkowych
3. Turystyka związana z aktywnym wypoczynkiem (jej odbiorcami są zarówno osoby
dorosłe, jak i młodzież)
- wędrówki górskie, w tym wędrówki transgraniczne
- turystyka rowerowa
- zimą – narciarstwo
4. Turystyka związana z uczestnictwem w imprezach kulturalnych (zazwyczaj
krótkookresowa, 2-3 dni) oraz zwiedzaniem zabytków (maks. do kilku godzin)
5. Turystyka związana z uczestnictwem w szkoleniach, sympozjach itp.
Istotną rolę w kształceniu kadr dla potrzeb rozwoju turystyki na terenie Podbabiogórza
odgrywa Wyższa Szkoła Turystyki i Ekologii w Suchej Beskidzkiej.
Rzemiosło, handel i usługi
Szczególnie duże znaczenie dla lokalnego rynku pracy posiada rzemiosło, handel i usługi.
Te branże gospodarcze stanowią obecnie główne źródło zatrudnienia i utrzymania
mieszkańców Podbabiogórza. Ponadto duże oddalenie od większych ośrodków miejskich oraz
brak na terenie powiatu suskiego wielkokubaturowych obiektów handlowych, sprzyja
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze”
ul. Kościelna 5b, 34-200 Sucha Beskidzka
30
31. Lokalna Strategia Rozwoju Podbabiogórza
powstawaniu i funkcjonowaniu małych i średnich przedsiębiorstw o charakterze handlowo-
usługowym, generujących największą ilość nowych miejsc pracy.
Małe i średnie przedsiębiorstwa zdecydowanie przeważają w strukturze ilościowej firm
na terenie Podbabiogórza. Firmy posiadają stosunkowo dobry dostęp do usług
okołobiznesowych, dzięki takim instytucjom jak np. Stowarzyszenie „Samorządowe Centrum
Przedsiębiorczości” prowadzące Fundusz Pożyczkowy, Powiatowe Forum Przedsiębiorców,
uczelnie wyższe, banki, etc.
Stowarzyszenie „Samorządowe Centrum Przedsiębiorczości i Rozwoju” zostało powołane
w 1995 roku przez Członków Założycieli: Gminę Maków Podhalański, Gminę Stryszawa,
Gminę Sucha Beskidzka i Gminę Zembrzyce. Obecnie do Stowarzyszenia należą wszystkie
Gminy w powiecie suskim. Oprócz w/w są to: Gmina Bystra-Sidzina, Gmina Budzów, Gmina
Miasto Jordanów, Gmina Jordanów, Gmina Zawoja. Do Stowarzyszenia należy też Powiat
Sucha Beskidzka. Celem działania Stowarzyszenia jest poprawa konkurencyjności lokalnej
gospodarki, głównie poprzez wspieranie rozwoju małych i średnich firm, tworzenie nowych
miejsc pracy i rozwój zasobów ludzkich.
Przemysł drzewny
Przetwórstwo drzewne jest najbardziej rozpowszechnioną branżą działalności produkcyjnej
na terenie Podbabiogórza. Sprzyjają temu przede wszystkim duże powierzchnie zalesione
oraz bogate tradycje obróbki drewna. Podstawową formą oferowanych produktów
są wyroby nie wymagające wysokiego przetworzenia technologicznego (palety, materiały
drewniane używane w budownictwie, opakowania, etc.). Stosunkowo duże znaczenie
posiada również artystyczne przetwórstwo drewna, w postaci pamiątek i drobnych
przedmiotów użytkowych. Przedsiębiorstwa z branży drzewnej to głównie firmy małe,
prowadzone przez całe rodziny. Istnieją również podmioty zajmujące się obsługą
producentów wyrobów drzewnych, którzy organizują rynki zbytu (głównie eksportowe –
kraje Unii Europejskiej), skupiając wokół siebie drobnych producentów i podpisując z nimi
umowy na zakup produktów. Obecnie przetwórstwo drzewne zatrudnia największą liczbę
mieszkańców obszaru podbabiogórskiego spośród wszystkich innych branż produkcyjnych,
stąd też należy je traktować jako branżę gospodarki o kluczowym znaczeniu dla rozwoju
obszaru.
Ochrona zdrowia i opieka społeczna
Na terenie LGD znajduje się według danych GUS na 2007 rok 19 zakładów opieki
zdrowotnej (3570 osób na jedną placówkę), 12 praktyk lekarskich (5653 osób na jedną
praktykę) oraz 22 apteki lub punkty apteczne (wskaźnik równy 3083). Wartości wskaźników
są lepsze od średniej krajowej dla obszarów wiejskich w 2007 roku. Oprócz tego funkcjonują
3 placówki pomocy społecznej oraz 2 domy pomocy społecznej dysponujące łącznie z filiami
162 miejscami.
Obszar Podbabiogórza obsługiwany jest przez 2 szpitale: w Suchej Beskidzkiej (368 łóżek)
i Makowie Podhalańskim (120 łóżek).
Istotnym problemem stojącym przed opieką zdrowotną jest przeciwdziałanie alkoholizmowi
i znaczna cześć budżetów gmin LGD przeznaczona jest na te środki.
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze”
ul. Kościelna 5b, 34-200 Sucha Beskidzka
31
32. Lokalna Strategia Rozwoju Podbabiogórza
Edukacja i wychowanie
Wg danych GUS z roku na obszarze LGD w 2007 roku było:
• 18 przedszkoli z 1005 miejsc, do których uczęszczało 977 dzieci,
• 41 szkół podstawowych, do których uczęszczało 5382 dzieci,
• 21 gimnazjów, do których uczęszczało 3007 dzieci.
Pomijając szkoły podstawowe na jedną placówkę przypada średnio mniej osób niż na
terenach wiejskich w całym kraju. Różnice nie są jednak aż tak znaczące.
W Makowie Podhalańskim znajduje się jedna szkoła ponadgimnazjalna ( Zasadnicza Szkoła
Zawodowa, Liceum Ogólnokształcące, Liceum Profilowane, Technikum, Szkoła Policealna
dla Dorosłych, Uzupełniające Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych) oraz Niepubliczne
Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych. W gminie Zawoja funkcjonuje jedno liceum
profilowane. Są to jednak szkoły dosyć małe. Dostęp do edukacji na poziomie
ponadgimnazjalnym zapewniają także placówki oświatowe zlokalizowane na terenie gmin
miejskich powiatu suskiego tj. w Suchej Beskidzkiej i Jordanowie.
Oprócz tego na terenie LGD znajduje się jedna szkoła ponad gimnazjalna. W szkołach
znajduje się łącznie 906 komputerów.
Strukturę wykształcenia ludności Podbabiogórza wg spisu ludności w 2002 roku pokazuje
wykres poniżej. Jest ona trochę różna od sytuacji na wsiach w Polsce, gdzie więcej jest osób
lepiej wykształconych (wyższe 10%, średnie 29%) natomiast mniej z wykształceniem
podstawowym (30%) i zasadniczym zawodowym (24%).
Sport, rekreacja i kultura
Na Podbabiogórzu dostęp do infrastruktury sportowej zapewniany jest przede wszystkim
przez obiekty sportowe zlokalizowane w ramach kompleksów szkolnych oraz klubów
sportowych.
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze”
ul. Kościelna 5b, 34-200 Sucha Beskidzka
32
33. Lokalna Strategia Rozwoju Podbabiogórza
Bardzo dobrze jest rozwinięta sieć tras turystycznych pieszych, szczególnie w południowej
części Podbabiogórza, istnieje jednak istotne zapotrzebowanie na rozwój tras turystyki
rowerowej, konnej, narciarskiej itp. oraz tematycznych tras turystyczno - rekreacyjnych.
Na terenie Podbabiogórza rozwija się dobrze także infrastruktura sportów narciarstwa
zjazdowego, szczególnie w Zawoi, gdzie funkcjonuje już kilka wyciągów
narciarskich, podnoszących stale jakość swoich usług sportowo – rekreacyjnych.
Na obszarze LGD znajduje się łącznie z filami 27 bibliotek i 15 instytucji kultury. W sześciu
gminach funkcjonują Ośrodki Kultury. Ponadto na obszarze LGD funkcjonują 22 zespoły
artystyczne oraz 12 kół i klubów. W 2007 roku odbyły się tu 294 imprezy.
Dwa obiekty w Jordanowie i dwa w Makowie Podhalańskim są przystosowane dla osób
poruszających się na wózkach inwalidzkich. Funkcje kulturalne ponadto realizują 2 muzea
(1 w gminie Bystra-Sidzina, przystosowane dla osób poruszających się na wózkach
inwalidzkich oraz 1 w Makowie Podhalańskim).
Organizacje pozarządowe działające na obszarze objętym LSR
Na terenie LGD w roku 2007 funkcjonowało łącznie 130 różnych fundacji i stowarzyszeń
co daje wskaźnik w wysokości 1,52 na 1000 mieszkańców. Jest to wartość słabsza niż średnia
dla kraju, która wynosi 2,03 na 1000 mieszkańców.
Do lokalnych organizacji pozarządowych i grup społecznych o dużym znaczeniu dla
zintegrowanego rozwoju Podbabiogórza należy zaliczyć:
− Stowarzyszenie Powiatowe Forum Przedsiębiorcy,
− Stowarzyszenie „Samorządowe Centrum Przedsiębiorczości i Rozwoju”,
− Małopolskie Stowarzyszenie Promocji Agroturystyki,
− Polskie Towarzystwo Turystyczno Krajoznawcze – Oddział „Ziemi Babiogórskiej”,
− Stowarzyszenie Gmin Babiogórskich,
− Stowarzyszenie Ekologiczno – Kulturalne LAS,
− Babiogórskie Stowarzyszenie Zielona Linia,
− Stowarzyszenie na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju „PRZYSŁOP”,
− Babiogórskie Stowarzyszenie Twórców Kultury,
− Zawojskie Stowarzyszenie Właścicieli Lasów Prywatnych,
− Zawojska Organizacja Turystyczna,
− Stowarzyszenie Inicjatyw Babiogórskich,
− Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Babiogórskiej,
− Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Makowskiej,
− Stowarzyszenie Muzyczne „Śleszowice”,
− Fundacja Lutnia Staropolska,
− Wyższa Szkoła Turystyki i Ekologii,
− Stowarzyszenia „Tradycja i Natura”,
− Ochotnicze Straże Pożarne,
− Koła Gospodyń Wiejskich,
− Kluby sportowe,
− Koła Pszczelarzy,
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze”
ul. Kościelna 5b, 34-200 Sucha Beskidzka
33
34. Lokalna Strategia Rozwoju Podbabiogórza
− Drużyny harcerskie,
− Kluby Młodzieżowe 4H.
Sieć komunikacyjna
Dostępność komunikacyjną obszaru Podbabiogórza zapewnia droga krajowa DK 28 oraz
drogi wojewódzkie nr 957 i 956, a także sieć dróg powiatowych i gminnych.
Dostępność kolejową zapewniają: linia kolejowa nr 98 relacji Sucha Beskidzka – Chabówka
oraz linia numer 97 relacji Skawina – Żywiec. Ze stacji Maków Podhalański można
bezpośrednio dotrzeć do następujących stacji: Zakopane, Warszawa, Kraków, Częstochowa,
Katowice, Poznań, Gdynia, Szczecin, Bydgoszcz.
Podbabiogórze znajduje się w stosunkowo niedalekiej odległości od Międzynarodowego
Portu Lotniczego Kraków Balice. Najbardziej wysunięta na południe gmina Zawoja oddalona
jest od portu lotniczego o około 74 km.
Zbiorowy transport publiczny zapewniają autobusy największego przewoźnika
Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej „Beskidus” oraz prywatne linie mikrobusowe.
Wymienieni przewoźnicy utrzymują bezpośrednie połączenia z wieloma miejscowościami,
m.in. Andrychów, Białka, Bielsko Biała, Chyżne, Katowice, Kęty, Kraków, Oświęcim,
Wadowice, Zembrzyce.
Zaopatrzenie w energię elektryczną, wodę i gaz
W zakresie energii elektrycznej Podbabiogórze obsługuje Beskidzka Energetyka Zakład
Energetyczny w Wadowicach. Gminy obszaru Podbabiogórza posiadają dobrze rozbudowaną
sieć energetyczną średniego i niskiego napięcia.
Większość gmin nie jest włączona w żaden system gazociągów, a ludność korzysta z gazu
dostarczanego w butlach. Długość sieci rozdzielczej wynosi zaledwie 58 km (w 2007 roku)
co daje wskaźnik 9,07 km na 100 km2 powierzchni Z sieci gazowej korzysta 3,2 %
mieszkańców. Jest to znacznie mniej niż na terenach wiejskich w Polsce, gdzie pokrycie
wynosi 19,9 km na 100 km2, a z gazu korzysta 18,3 % mieszkańców wsi. Inwestycje
w infrastrukturę gazową zostały zrealizowane dzięki zaangażowaniu mieszkańców, którzy
poza finansowym wkładem we własnym zakresie wykonali wszelkie roboty ziemne.
Długość sieci wodociągowej na obszarze LGD w 2008 r. (wg informacji z Urzędów Gmin)
wynosi blisko 200 km. Sytuacja w poszczególnych gminach jest różna – najlepsza w gminie
Zembrzyce, gdzie z wodociągów korzysta 54 % ludności gminy, najsłabsza w gminie
Budzów, gdzie z sieci wodociągowej korzysta zaledwie 0,6 % ludności gminy. W gminie
Jordanów z wodociągów korzysta 7 % ludności gminy, w pozostałych gminach do 20 %
ludności gmin. Dla porównania na obszarach wiejskich w Polsce z sieci wodociągowej
korzysta 72,7 % ludności tych obszarów.
Gospodarka ściekami i odpadami
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze”
ul. Kościelna 5b, 34-200 Sucha Beskidzka
34
35. Lokalna Strategia Rozwoju Podbabiogórza
Na terenie LGD długość sieci kanalizacyjnej w 2008 roku wynosi (wg informacji z Urzędów
Gmin) 123,4 km, co daje wskaźnik 19,3 km na 100 km2. Na obszarach wiejskich
w Polsce wskaźnik ten wyniósł w 2007 roku - 14 km na 100 km2.
Sytuacja w poszczególnych gminach jest różna – najlepsza w gminie Zembrzyce, gdzie sieć
ma 47,7 km, a najsłabsza w gminach Budzów, Bystra-Sidzina i Jordanów, gdzie nie ma sieci
kanalizacyjnej. W pozostałych gminach z sieci korzysta od 7 % do 20 % ludności gmin.
Dla porównania na obszarach wiejskich w Polsce z sieci kanalizacyjnej korzysta 20 %
ludności tych obszarów.
Od 2003 roku odpady stałe zbierane z terenu gmin Podbabiogórza są wywożone
do Rejonowej Sortowni Odpadów w Suchej Beskidzkiej, wybudowanej przez gminy tworzące
Związek Gmin Dorzecza Górnej Skawy. Zbiórka odpadów dokonywana jest w różnych
formach. Są to m.in. kontenery stalowe zlokalizowane zwłaszcza w wioskach, zbiórka
z załadunkiem ręcznym lub w workach plastikowych jednorazowego użytku oraz
w pojemnikach.
Segregację odpadów wprowadziły wszystkie gminy obszaru działania LSR.
Szczególnym zagrożeniem dla obszaru Podbabiogórza są „dzikie” składowiska odpadów,
zwłaszcza na dnie przepływających potoków, strumyków, w jarach i w pobliżu cieków
wodnych. Powoduje to w znacznym stopniu zanieczyszczenie wód i gleby oraz wpływa
negatywnie na estetykę otoczenia.
Telekomunikacja
Operatorem sieci telekomunikacyjnej na terenie gmin Podbabiogórza jest „Telekomunikacja
Polska” S.A., która także realizuje połączenia teleinformatyczne. Większość sieci jest
poprowadzona liniami napowietrznymi. Poza nielicznymi punktami dostępny jest także na
Podbabiogórzu dobry sygnał trzech operatorów sieci komórkowych. Czasowy zanik sygnału
powodowany jest charakterystyką terenu.
Słabością systemu telekomunikacyjnego Podbabiogórza jest brak jednolitego systemu
numerów kierunkowych (33, 18).
4) specyfika obszaru
Obszar LGD Podbabiogórza ma charakter typowo górski. Naturalne bogactwo całego obszaru
stanowią lasy, co ma swoje odbicie w gospodarce lokalnej, która w głównej mierze opiera się
na przemyśle drzewnym. Obszar Podbabiogórza wyróżniają atrakcyjne tereny turystyczne
oraz wyjątkowe walory krajobrazowe i przyrodnicze. Działalności związane
z obsługą ruchu turystycznego oraz handel i usługi należą do kluczowych dziedzin rozwoju
tego obszaru.
Za regionalne produkty Podbabiogórza można uznać produkty rękodzieła ludowego oraz
potrawy regionalne. Bogate tradycje rękodzieła najbardziej znane są dzięki tzw. haftowi
makowskiemu, wyrobom z wikliny, a także produkcji oryginalnych, drewnianych zabawek,
będących jednymi z bardziej charakterystycznych wizytówek regionu. Z tradycji wywodzą się
również potrawy regionalne. Królową góralskich potraw jest kwaśnica z kiszonej kapusty
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze”
ul. Kościelna 5b, 34-200 Sucha Beskidzka
35
36. Lokalna Strategia Rozwoju Podbabiogórza
z ziemniakami, kluski bulate przygotowywane z tartych ziemniaków z dodatkiem mąki
razowej, a także wyrabiane do dziś tradycyjnymi metodami wędzone i suszone sery,
czy oryginalna nalewka – miodówka, przyrządzana z miodu wielokwiatowego i spadziowego.
Prawie 30% powierzchni obszaru Podbabiogórza stanowią obszary prawnie chronione
pod względem przyrodniczym, z czego 5,5% stanowią obszary objęte programem Natura
2000.
Na terenie Podbabiogórza znajduje się kilkanaście obiektów dziedzictwa kulturowego o dużej
wartości historycznej jak np. drewniany kościół p.w. św. św. Piotra i Pawła z 1789 r.
(Lachowice), drewniany kościół p.w. św. Szymona i Judy z lat 1760-1765 (Łętownia), kościół
parafialny p.w. Przemienienia Pańskiego z 1828 r. z cudownym obrazem Matki Bożej
Makowskiej z XVI w. (Maków Podhalański), czy dwór obronny z pierwszej połowy XVII w.
(Wysoka), drewniany kościół p.w. św. Klemensa z 1888 r., kapliczka z końca XVII w. zw.
"zbójnicką", drewniana karczma z 1836 r., muzeum Babiogórskiego Parku Narodowego
w zabytkowym XIX-wiecznym budynku zarządu lasów (Zawoja).
Do zasobów, które mogą stać się „kołami zamachowymi” dla dalszego rozwoju obszaru
Podbabiogórza należą również zasoby ludzkie. Stopa bezrobocia na obszarze LSR kształtuje
się na bardzo dobrym poziomie 4,74%, co świadczy o przedsiębiorczości i zaradności
mieszkańców obszaru. Szczególnie interesujące wydaje się wspieranie rozwoju specyficznych
umiejętności zawodowych Podbabiogórza, które mogą być efektywnie wykorzystane
zarówno w procesach rozwoju zarówno społeczno – kulturowego jak i gospodarczego.
Na terenie Podbabiogórza zauważalna jest również potrzeba stworzenia efektywnego systemu
wsparcia dla lokalnych podmiotów gospodarczych, zwłaszcza z punktu widzenia podnoszenia
konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw z branży usługowej, handlowej
i rzemiosła, szczególnie tych opartych o tradycje lokalne i specyficzne umiejętności
zawodowe oraz ich efektywniejszego dostępu do rynków krajowych a także zagranicznych.
Słabo rozwinięty jest także sektor instytucji i organizacji pozarządowych wspierających
aktywizację społeczną i zawodową mieszkańców, wykorzystujących różne formy edukacji
oraz nowoczesną infrastrukturą informacyjną.
Czynnikiem hamującym zrównoważony rozwój społeczno – gospodarczy obszaru
Podbabiogórza może być także niedostatecznie rozwinięta infrastruktura techniczna. Gminy
obszaru objętego LSR wymagają przede wszystkim inwestycji w zakresie gospodarki wodno-
ściekowej, gazownictwa, alternatywnych rozwiązań ciepłowniczych oraz drogownictwa.
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze”
ul. Kościelna 5b, 34-200 Sucha Beskidzka
36
37. Lokalna Strategia Rozwoju Podbabiogórza
3. Analiza SWOT dla obszaru objętego LSR, wnioski
wynikające z przeprowadzonej analizy.
Mocne strony
1. Wysokie walory krajobrazowo-przyrodnicze Podbabiogórza, w tym obszary ochrony
przyrodniczej i ekologicznej
2. Istniejące liczne małe, rodzinne firmy produkujące wytwory rzemieślnicze oparte
o lokalne bogate tradycje rozwoju rzemiosła i rękodzieła ludowego
3. Potencjał ludzki - ludzie z inicjatywą
4. Wysoki potencjał agroturystyczny rolnictwa
5. Atrakcyjna oferta imprez kulturalnych i rekreacyjno – sportowych
6. Silnie rozwinięty sektor produkcji drzewnej
7. Przynależność do Euroregionu Beskidy
Słabe strony
1. Brak środków na kultywowanie dziedzictwa kulturowego
2. Niewystarczająca baza turystyczna i rekreacyjno-sportowa, odpowiadająca stale
rosnącemu poziomowi potrzeb turystów i wczasowiczów
3. Niska świadomość ekologiczna społeczności lokalnej
4. Słaba organizacja zbytu produktów lokalnych na zewnątrz obszaru Podbabiogórza
5. Słaba współpraca samorządów z organizacjami pozarządowymi
6. Duży odsetek młodych osób wyjeżdżających poza obszar Podbabiogórza
7. Słaba dostępność komunikacyjna do miejsc turystycznych np. w weekendy
8. Słaba oferta spędzania wolnego czasu, szczególnie dla dzieci i młodzieży
9. Niewystarczająca i niskiej jakości infrastruktura ochrony środowiska
10. Słaba promocja obszaru Podbabiogórza jako regionu turystycznego
Szanse
1. Dostępność do funduszy strukturalnych Unii Europejskiej, w tym szczególnie
przeznaczone na rozwój terenów wiejskich
2. Postęp technologiczny mogący zmienić profil produkcyjny z drobnej, prostej
wytwórczości na bardziej ekologiczne i zaawansowane technologie
3. Rosnąca moda na aktywny wypoczynek, w tym m.in. w gospodarstwach
agroturystycznych oraz na weekendowy odpoczynek rodzinny
4. Wzrost zainteresowania produktem lokalnym, twórczością ludową i tradycjami
lokalnymi
5. Budowa zapory w Świnnej Porębie i możliwości przyszłego rozwoju zaplecza
rekreacyjnego dla obsługi ruchu turystycznego
6. Większa dbałość o ochronę środowiska naturalnego przez ludzkość
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze”
ul. Kościelna 5b, 34-200 Sucha Beskidzka
37
38. Lokalna Strategia Rozwoju Podbabiogórza
Zagrożenia
1. Konkurencja sąsiednich, atrakcyjnych obszarów turystycznych – Podhale, Tatry,
Gorce, Ziemia Sądecka, Beskid Żywiecki część województwa śląskiego
2. Niestabilność prawa - liczne i częste zmiany legislacyjne
3. Brak wsparcia dla odnawialnych źródeł energii
4. Niekorzystna polityka fiskalna państwa w stosunku do przedsiębiorstw
5. Zmiany w ograniczeniach prawnych dotyczących sposobu i zakresu
zagospodarowania terenów w sąsiedztwie najcenniejszych obszarów chronionych
6. Brak terenów inwestycyjnych; brak mienia komunalnego
7. Utrudniony dostęp do kredytów i funduszy pomocowych
8. Problem dostępu do surowca dla przetwórstwa drzewnego w Polsce
Wnioski:
1. Wysokie walory krajobrazowo-przyrodnicze Podbabiogórza, w tym obszary ochrony
przyrodniczej i ekologicznej, wysoki potencjał agroturystyczny rolnictwa wskazują na
dobre warunki dla rozwoju turystyki. Konieczne są jednak działania w zakresie
poprawy stanu bazy turystycznej i rekreacyjno-sportowej, bo są one niewystarczające
i muszą odpowiadać stale rosnącemu poziomowi potrzeb turystów i wczasowiczów.
Rosnąca moda na aktywny wypoczynek, w tym m.in. w gospodarstwach
agroturystycznych oraz na weekendowy odpoczynek rodzinny wskazuje na zakresy
w jakich powinna rozwijać się turystyka. Szansą dla rozwoju turystyki jest też budowa
zapory w Świnnej Porębie i możliwości przyszłego rozwoju zaplecza rekreacyjnego
dla obsługi ruchu turystycznego. Konieczne są wspólne i aktywne działania
promocyjne, bo zagrożeniem jest konkurencja sąsiednich, atrakcyjnych obszarów
turystycznych – Podhale, Tatry, Gorce, Ziemia Sądecka, Beskid Żywiecki
część województwa śląskiego.
2. Mocna strona, taka jak wysokie walory krajobrazowo-przyrodnicze Podbabiogórza,
w tym obszary ochrony przyrodniczej i ekologicznej implikuje potrzebę ochrony
dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego, zwłaszcza że brakuje środków na
kultywowanie dziedzictwa kulturowego i słabą stroną obszaru jest niska świadomość
ekologiczna społeczności lokalnej. Szansą w tym zakresie są wzrost zainteresowania
produktem lokalnym, twórczością ludową i tradycjami lokalnymi, jak i większa
dbałość o ochronę środowiska naturalnego przez ludzkość.
3. Wsparcia wymagają MŚP, szczególnie w zakresie innowacji i nowych technologii
oraz dostępu do rynków zbytu. Mocnymi stronami w tym zakresie są silnie rozwinięty
sektor produkcji drzewnej, istniejące liczne małe, rodzinne firmy produkujące
wytwory rzemieślnicze oparte o lokalne bogate tradycje rozwoju rzemiosła
i rękodzieła ludowego oraz potencjał ludzki - ludzie z inicjatywą. Działania w tym
zakresie są konieczne, bo słabymi stronami są słaba organizacja zbytu produktów
lokalnych na zewnątrz obszaru Podbabiogórza oraz fakt, ze duży odsetek młodych
osób wyjeżdża poza obszar Podbabiogórza. Ponadto zagrożeniem dla dominującej
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze”
ul. Kościelna 5b, 34-200 Sucha Beskidzka
38
39. Lokalna Strategia Rozwoju Podbabiogórza
branży drzewnej jest problem dostępu do surowca dla przetwórstwa drzewnego w
Polsce. Poprzez działania pomocowe dla MŚP. Szczególnie wspólnie podejmowane
przez przedsiębiorców, mogą oni sobie łatwiej poradzić z zagrożeniami jakimi są:
niestabilność prawa - liczne i częste zmiany legislacyjne, niekorzystna polityka
fiskalna państwa w stosunku do przedsiębiorstw czy utrudniony dostęp do kredytów
i funduszy pomocowych.
4. Podana jako słaba strona obszaru - słaba oferta aktywnego spędzania wolnego czasu,
szczególnie dla dzieci i młodzieży wymaga działań w tym zakresie. Ma to znaczenie
dla ogólnej poprawy jakości życia w terenie i może się przyczynić do likwidacji inne
strony jaką jest to, że duży odsetek młodych osób wyjeżdża poza obszar
Podbabiogórza.
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze”
ul. Kościelna 5b, 34-200 Sucha Beskidzka
39
40. Lokalna Strategia Rozwoju Podbabiogórza
4. Określenie celów ogólnych i szczegółowych LSR
oraz wskazanie planowanych przedsięwzięć służących
osiągnięciu poszczególnych celów szczegółowych
w ramach, których będą realizowane operacje, zwanych
dalej „przedsięwzięciami”
WIZJA dla obszaru Podbabiogórza :
PODBABIOGÓRZE – OBSZAR AKTYWNEGO SPOŁECZEŃSTWA
I ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU LOKALNEJ GOSPODARKI, SZCZEGÓLNIE
TURYSTYKI I PRODUKTU LOKALNEGO, W OPARCIU O UNIKATOWE
WALORY PRZYRODNICZE I DZIEDZICTWO KULTUROWO-HISTORYCZNE
ORAZ DOTYCHCZASOWE TRADYCJE PRZETWÓRSTWA DREWNA,
Z ŁADNYMI CENTRAMI WSI I MIEJSCAMI DO AKTYWNEGO SPĘDZANIA
WOLNEGO CZASU, GŁÓWNIE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY.
Cele ogólne
Dla osiągnięcia wizji pomocne będzie osiągnięcie następujących celów ogólnych:
I. Wzrost konkurencyjności gospodarczej obszaru LGD Podbabiogórze.
II. Poprawa jakości życia oraz stanu dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego.
III. Wzrost kapitału społecznego obszaru LGD Podbabiogórze i poziomu współpracy
ze społecznościami innych obszarów.
Cele ogólne korespondują z celami Osi 4 PROW – Leader oraz z celami działań Osi 3 PROW,
do osiągnięcia których przyczynia się Oś Leader.
Cele ogólne I i II realizowane będą poprzez operacje w ramach przedsięwzięć, wskazanych dla
osiągnięcia celów szczegółowych. Cele szczegółowe zostaną osiągnięte do 2015 roku
i przyczynią się do osiągnięcia celów ogólnych w dłuższej perspektywie czasowej.
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze”
ul. Kościelna 5b, 34-200 Sucha Beskidzka
40
41. Lokalna Strategia Rozwoju Podbabiogórza
Cel III realizowany będzie bezpośrednio w ramach działań Osi Leader – „Wdrażanie projektów
współpracy” i „Funkcjonowanie lokalnej grupy działania, nabywanie umiejętności
i aktywizacja” oraz pośrednio poprzez operacje w ramach przedsięwzięć.
Cele szczegółowe:
Cel ogólny I - Wzrost konkurencyjności gospodarczej obszaru LGD Podbabiogórze.
1. Rozwój turystyki, szczególnie aktywnej opartej o zasoby przyrodnicze i kulturowe.
2. Wsparcie MŚP w zakresie innowacji i nowych technologii oraz dostępu do rynków
zbytu
Cel ogólny II - Poprawa jakości życia oraz zachowanie dziedzictwa kulturowego
i przyrodniczego.
3. Ochrona dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego
4. Rozwój oferty aktywnego spędzania wolnego czasu, szczególnie dla dzieci
i młodzieży
Przedsięwzięcia
Cel 1 . Rozwój turystyki, szczególnie aktywnej opartej o zasoby przyrodnicze
i kulturowe
Przedsięwzięcie 1.1. - Modernizacja i budowa nowej infrastruktury turystycznej, w tym
wielofunkcyjnych tras turystycznych (pieszych, rowerowych, konnych)
Preferowane będą projekty w następującej kolejności:
i. obiekty w Ekomuzeum i na Pętli Wokół Babiej Góry - Pętli Babiogórskiej
ii. na trasie i przyległe do Ekomuzeum i prowadzące do Pętli Wokół Babiej Góry
iii. nie przynależące do Ekomuzeum, a wspierające Ekomuzeum
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze”
ul. Kościelna 5b, 34-200 Sucha Beskidzka
41