8. - Isa sa mga unang libro tungkol sa kasaysayan
ng Pilipinas
- isang keen observer
- siya ay isang royal official ng Espanya
- kasama sa mga pangyayari sa bansa
9. “ Ingat si Morga sa pagtalakay dito sapagkat gusto niyang
mapanatili ang pagiging dalisay ng relihiyon.“
Ayon sa pananaliksik ni Rizal:
Ayon sa Espanya:
“na walang naibigay ang Pilipinas at malaki ang utang na loob ng
bansa sa kanya.”
10. Sagot ni Rizal:
, “It may be so, but what about the enormous sum of gold which
was taken from the islands in the early years of Spanish rules, of
the tributes collected by the encomenderos, of the nine million
dollars yearly collected to pay the military, expenses of the
employees, diplomatic agents, corporations and the like,
charged to the Philippines, with salaries paid out of the
Philippine treasury not only for those who come to the
Philippines but also for those who leave, to some who never
have been and never will be in the islands, as well as to others
who have nothing to do with them…”
11. “Yet all of this is as nothing in comparison with
many captives gone, such a great number of
soldiers killed in expeditions, islands
depopulated, their inhabitants sold as slaves by
the Spaniards themselves, the death of industry,
demoralization of Filipinos, and so forth, and so
forth…”
Ayon pa kay Rizal:
12. • Ang una ay ang relihiyon na tinalkay na sa unang bahagi.
• Ang pangalawa ay ang pagpapalit ng pangalan ng mga lugar na
nasakop, tulad ng Cebu na unang pinangalanan na “The village
of San Miguel” at ang Bisayas na tinawag na “ land of the Painted
People” o “Pintados” sa wikang Espanyol, at pati na mismo ang
sariling pangalan ng bansa – Philippines, na hinango sa
pangalan ni King Philip ng Esapnya.
• Ang pangatlo ay ang pagmamaliit sa lugar at taong
sinasakupan.