SlideShare a Scribd company logo
1 of 11
ილია ჭავჭავაძე
ან. რაზმაძის სახელობის N41 ფიზიკა-მათემატიკის
საჯარო სკოლის მე-6 ბ კლასის მოსწავლეები:
ლუკა შარიქაძე და ლევან თუთბერიძე
ილია ჭავჭავაძე
ილია ჭავჭავაძე დაიბადა გრიგოლ ჭავჭავაძის ოჯახში
1837წლის 8 ნოემბერს . 10 წლისას გარდაეცვალა
დედა — მარიამ ბებურიშვილი, 15 წლისას — მამა.
დაობლებული ილიასა და მისი და-ძმების მოვლა-
პატრონობა მამიდამ — მაკრინე ჭავჭავაძე-
ერისთავისამ იტვირთა.
განათლება
1848 წლის იანვრისთვის გრიგოლ
ჭავჭავაძეს თავისი მეორე ვაჟიშვილი
მაშინდელ ერთ-ერთ ყველაზე საუკეთესო
რაევსკის კერძო პანსიონში
მიუბარებია. 1851 წელს სწავლის
გასაგრძელებლად ილია თბილისის
გიმნაზიის მეოთხე კლასში
შევიდა. 1852 წლის 10 დეკემბერს, როცა
ილია თბილისში უკვე გიმნაზიელი იყო,
ყვარელში მამაც გარდაეცვალა. ამის შემდეგ
მთელი ოჯახის ტვირთი და ხუთი ობოლი
ძმისშვილის აღზრდა-პატრონობა მამიდა
მაკრინეს დააწვა მხრებზე. სწორედ ამ დიდი
სულიერი ტკივილის გამოა დაწერილი
ჩვენამდე მოღწეული ილიას ყრმობის
დროინდელი, მისი ერთ-ერთი პოეტური
ცდა „მოთქმა საწყლისა
უნივერსიტეტი 1857-1861
1857 წლის ივლისში ილია
ჭავჭავაძე პეტერბურგში ჩავიდა
და წარმატებით ჩააბარა
უნივერსიტეტში მისაღები
გამოცდები (იურიდიული
ფაკულტეტი). 1859 წლის ზაფხ
ულში ავადმყოფი ილია
რამდენიმე თვით
ჩამოსულა საქართველოში
გამოსაჯანმრთელებლად და აქ
შემოდგომამდე დარჩენილა...
ილია ჭავჭავაძე და ოლღა გურამიშვილი
ოლღა გურამიშვილი
დაიბადა 1842 წლის 12
მარტს, ქვემო ავჭალაში.
დედა, ელისაბედი,
ადრეულ ბავშვობაში
გარდაეცვალა. ჰყავდა
და ეკატერინე. მამამისმა
თადეოზმა მეორედ
იქორწინა მარიამ
დიასამიძეზე. ოლღასა
და ეკატერინეს
დედობას უწევდა
თბილისში ცნობილი და
მიღებული ქალბატონი,
ქვრივი, სიდონია
გურამიშვილი-
სავარსამიძე.
სამშობლოში მოღვაწეობა
ხანგრძლივი განშორების შემდეგ, 1861 წელს
ილია ჭავჭავაძე რუსეთიდან საქართველოში
დაბრუნდა. სამშობლოსთან შეხვედრის
მოლოდინით აღძრული ფიქრები, მისი
ჭირვარამის, მისი „დაუყუჩებელი
ტკივილების“ მწვავე განცდა და მზადყოფნა
მისთვის ერთგულად მსახურებისთვის
მხატვრულად აისახა „მგზავრის წერილებში“,
რომელიც არა მარტო ავტორის
ან „თერგდალეულების“ მიზნებსა და
ამოცანებს, არამედ მთელი ქართველი ხალხის
სასიცოცხლო მოთხოვნილებებს გამოხატავს.
ივერია
1877 წელს ილიამ დააარსა პროგრესული
პერიოდული გამოცემა — „ივერია“,
რომელიც სამი ათეული წლის მანძილზე
საქართველოს ეროვნული, სულიერი და
ინტელექტუალური ცხოვრების ერთ-ერთი
ძირითადი ცენტრი იყო.
1873 ჭავჭავაძემ ი. მაჩაბელთან ერთად
თარგმნა შექსპირის „მეფელირი“; 1878
დაამთავრა ისტორიული პოემა „დიმიტრი
თავდადებული“, რომელიც
სამშობლოსათვის თავგანწირვის
პატრიოტული იდეის გაცხოველებას
ემსახურებოდა.
ეროვნული მოძრაობა
მთელი თავისი ნახევარსაუკუნოვანი
მოღვაწეობით ჭავჭავაძე დიადი მიზნის
განხორციელებას — ქართველი ხალხის
გაერთიანებას, ეროვნული
თვითშეგნების გამოცოცხლებასა და
ამაღლებას, ეროვნულ-
სახელმწიფოებრივი
დამოუკიდებლობისათვის ბრძოლას
ემსახურებოდა.
მკვლელობა
1907 წელს რუსეთის პირველ დუმაში სამსახურის შემდეგ, ილიამ
გადაწყვიტა საქართველოს დაბრუნებულიყო. ამავე წლის 28
აგვისტოს თბილისიდან საგურამოსკენ მიმავალ ილიასა და
ოლღას წიწამურთან ექვსკაციანი ჯგუფი დაესხა თავს.
თავდამსხმელებმა ილია მოკლეს და მიიმალნენ.
ილიას მკვლელობის დეტალები დღემდე კამათის საგანია.
ისტორიულ დოკუმენტებზე დაყრდნობით ილიას მკვლელობა
ჩაფიქრებული ჰქონდათ გაცილებით ადრე.
მეორე მსოფლიო ომის პერიოდში ერთმა მოხუცმა კაცმა აღიარა, რომ
რუსეთის ჟანდარმერიამ დაიქირავა ილიას მოსაკლავად. საბჭოთა
პერიოდში ხელმძღვანელობამ მკვლელობის გამოძიება დაიწყო,
რომელმაც მოგვიანებით დაასკვნა, რომ მეფის ხელისუფლების
საიდუმლო პოლიცია და ადმინისტრაცია იყვნენ ჩარეული ილიას
მკვლელობაში.
მემკვიდრეობა
ილიამ სიცოცხლეშივე მოიპოვა მოწინავე
ქართველი საზოგადოებრიობის საერთო
აღიარება, უღრმესი პატივისცემა და
დაფასება, ხოლო მისი მოწამებრივი
სიკვდილის შემდეგ თანდათან სულ
უფრო მკაფიოდ გამოიკვეთა ბუმბერაზი
მოაზროვნისა და მხატვრის
ნამოღვაწარის, მისი მდიდარი და
მრავალფეროვანი შემოქმედების მაღალი
ღირებულების, იმ დიდმნიშვნელოვანი
მისიის ჭეშმარიტი აზრი, რომელიც მან
ქართველი ხალხის სულიერ და გონებრივ
აღორძინებაში შეასრულა.
დაკრძალულია თბილისში, საზოგადო
მოღვაწეთა მთაწმინდის პანთეონში.
გმადლობთ
ყურადღებისთვის!

More Related Content

What's hot

თერგდალეულთა მოძრაობა
თერგდალეულთა მოძრაობათერგდალეულთა მოძრაობა
თერგდალეულთა მოძრაობა
nana iremashvili
 
თემა იაკობ გოგებაშვილი
თემა იაკობ გოგებაშვილითემა იაკობ გოგებაშვილი
თემა იაკობ გოგებაშვილი
irma
 
ტოლფერდა სამკუთხედი
ტოლფერდა სამკუთხედიტოლფერდა სამკუთხედი
ტოლფერდა სამკუთხედი
jgufi8
 
არჩილ სულაკაური ,,ბიჭი და ძაღლი""
არჩილ სულაკაური ,,ბიჭი და ძაღლი""არჩილ სულაკაური ,,ბიჭი და ძაღლი""
არჩილ სულაკაური ,,ბიჭი და ძაღლი""
mananasvanadze
 
ანა კალანდაძე ლაჰილზე ისევ
ანა კალანდაძე ლაჰილზე ისევანა კალანდაძე ლაჰილზე ისევ
ანა კალანდაძე ლაჰილზე ისევ
Lika Zakashvili
 
ეზოპე .იგავები
ეზოპე .იგავებიეზოპე .იგავები
ეზოპე .იგავები
Irina Zaqareishvili
 

What's hot (20)

"კაი ყმა" განხილვა
"კაი ყმა"  განხილვა"კაი ყმა"  განხილვა
"კაი ყმა" განხილვა
 
თერგდალეულთა მოძრაობა
თერგდალეულთა მოძრაობათერგდალეულთა მოძრაობა
თერგდალეულთა მოძრაობა
 
განთიადი აკაკი წერეთელი
განთიადი  აკაკი წერეთელიგანთიადი  აკაკი წერეთელი
განთიადი აკაკი წერეთელი
 
თემა იაკობ გოგებაშვილი
თემა იაკობ გოგებაშვილითემა იაკობ გოგებაშვილი
თემა იაკობ გოგებაშვილი
 
სლაიდშოუ
სლაიდშოუსლაიდშოუ
სლაიდშოუ
 
იაკობ მანსვეტაშვილის "მოგონებანი" და გიორგი შატბერაშვილის "საუკუნო საგზალი...
იაკობ მანსვეტაშვილის "მოგონებანი"    და გიორგი შატბერაშვილის "საუკუნო საგზალი...იაკობ მანსვეტაშვილის "მოგონებანი"    და გიორგი შატბერაშვილის "საუკუნო საგზალი...
იაკობ მანსვეტაშვილის "მოგონებანი" და გიორგი შატბერაშვილის "საუკუნო საგზალი...
 
იაკობ გოგებაშვილი
იაკობ გოგებაშვილიიაკობ გოგებაშვილი
იაკობ გოგებაშვილი
 
"მიწის ყივილი"
"მიწის ყივილი""მიწის ყივილი"
"მიწის ყივილი"
 
ტოლფერდა სამკუთხედი
ტოლფერდა სამკუთხედიტოლფერდა სამკუთხედი
ტოლფერდა სამკუთხედი
 
ილია ჭავჭავაძე
ილია ჭავჭავაძეილია ჭავჭავაძე
ილია ჭავჭავაძე
 
არჩილ სულაკაური ,,ბიჭი და ძაღლი""
არჩილ სულაკაური ,,ბიჭი და ძაღლი""არჩილ სულაკაური ,,ბიჭი და ძაღლი""
არჩილ სულაკაური ,,ბიჭი და ძაღლი""
 
არჩილ სულაკაურის ,,ბიჭი და ძაღლი''
არჩილ სულაკაურის ,,ბიჭი და ძაღლი''არჩილ სულაკაურის ,,ბიჭი და ძაღლი''
არჩილ სულაკაურის ,,ბიჭი და ძაღლი''
 
ანა კალანდაძე ლაჰილზე ისევ
ანა კალანდაძე ლაჰილზე ისევანა კალანდაძე ლაჰილზე ისევ
ანა კალანდაძე ლაჰილზე ისევ
 
ვაჟა ფშაველა
ვაჟა  ფშაველავაჟა  ფშაველა
ვაჟა ფშაველა
 
ილია ჭავჭავაძე
ილია ჭავჭავაძეილია ჭავჭავაძე
ილია ჭავჭავაძე
 
ეზოპე .იგავები
ეზოპე .იგავებიეზოპე .იგავები
ეზოპე .იგავები
 
ზედსართავი სახელი
 ზედსართავი სახელი ზედსართავი სახელი
ზედსართავი სახელი
 
ბესიკის შემოქმედება
ბესიკის შემოქმედება    ბესიკის შემოქმედება
ბესიკის შემოქმედება
 
გიორგი ლეონიძის „მარიტა“
გიორგი ლეონიძის „მარიტა“  გიორგი ლეონიძის „მარიტა“
გიორგი ლეონიძის „მარიტა“
 
გაპიროვნება
გაპიროვნებაგაპიროვნება
გაპიროვნება
 

Similar to ილია ჭავჭავაძე

ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)
lomadze70
 
ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)
lomadze70
 
ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)
lomadze70
 
ილიას გაზეთი#2
ილიას გაზეთი#2ილიას გაზეთი#2
ილიას გაზეთი#2
lomadze70
 
ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)
lomadze70
 
ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)
lomadze70
 
ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)
lomadze70
 
ილიას გაზეთი#2
ილიას გაზეთი#2ილიას გაზეთი#2
ილიას გაზეთი#2
lomadze70
 
ილია ჭავჭავაზძის ბიოგრაფია
ილია  ჭავჭავაზძის  ბიოგრაფიაილია  ჭავჭავაზძის  ბიოგრაფია
ილია ჭავჭავაზძის ბიოგრაფია
Natia Gvilia
 
ილია ჭავწავაზეს ბიოგრაფია
ილია  ჭავწავაზეს  ბიოგრაფიაილია  ჭავწავაზეს  ბიოგრაფია
ილია ჭავწავაზეს ბიოგრაფია
Natia Gvilia
 
ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)
lomadze70
 
3-ჯგუფი.pptx
3-ჯგუფი.pptx3-ჯგუფი.pptx
3-ჯგუფი.pptx
jekito1
 
ილია ჭავჭავაძე
ილია ჭავჭავაძეილია ჭავჭავაძე
ილია ჭავჭავაძე
Natia Gvilia
 
ილია ჭავჭავაძე
ილია ჭავჭავაძეილია ჭავჭავაძე
ილია ჭავჭავაძე
Natia Gvilia
 
კუჭატნის სკოლა, ექვთიმე 150
კუჭატნის სკოლა, ექვთიმე 150კუჭატნის სკოლა, ექვთიმე 150
კუჭატნის სკოლა, ექვთიმე 150
Dato Tedeishvili
 
ექვთიმე თაყაიშვილი
ექვთიმე თაყაიშვილიექვთიმე თაყაიშვილი
ექვთიმე თაყაიშვილი
Geo World Events & Tours
 
ექვთიმე თაყაიშვილი1
ექვთიმე  თაყაიშვილი1ექვთიმე  თაყაიშვილი1
ექვთიმე თაყაიშვილი1
Ani Nacvlishvili
 
ილია ჭავჭავაძე
ილია ჭავჭავაძეილია ჭავჭავაძე
ილია ჭავჭავაძე
xatumarika
 

Similar to ილია ჭავჭავაძე (20)

ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)
 
ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)
 
ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)
 
ილიას გაზეთი#2
ილიას გაზეთი#2ილიას გაზეთი#2
ილიას გაზეთი#2
 
ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)
 
ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)
 
ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)
 
ილიას გაზეთი#2
ილიას გაზეთი#2ილიას გაზეთი#2
ილიას გაზეთი#2
 
ილია ჭავჭავაზძის ბიოგრაფია
ილია  ჭავჭავაზძის  ბიოგრაფიაილია  ჭავჭავაზძის  ბიოგრაფია
ილია ჭავჭავაზძის ბიოგრაფია
 
ილია ჭავწავაზეს ბიოგრაფია
ილია  ჭავწავაზეს  ბიოგრაფიაილია  ჭავწავაზეს  ბიოგრაფია
ილია ჭავწავაზეს ბიოგრაფია
 
ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)ილია და საქართველო(გაზეთი)
ილია და საქართველო(გაზეთი)
 
3-ჯგუფი.pptx
3-ჯგუფი.pptx3-ჯგუფი.pptx
3-ჯგუფი.pptx
 
ილია ჭავჭავაძე
ილია ჭავჭავაძეილია ჭავჭავაძე
ილია ჭავჭავაძე
 
ილია ჭავჭავაძე
ილია ჭავჭავაძეილია ჭავჭავაძე
ილია ჭავჭავაძე
 
კუჭატნის სკოლა, ექვთიმე 150
კუჭატნის სკოლა, ექვთიმე 150კუჭატნის სკოლა, ექვთიმე 150
კუჭატნის სკოლა, ექვთიმე 150
 
Eqvtime Takaishvili
Eqvtime TakaishviliEqvtime Takaishvili
Eqvtime Takaishvili
 
ექვთიმე თაყაიშვილი
ექვთიმე თაყაიშვილიექვთიმე თაყაიშვილი
ექვთიმე თაყაიშვილი
 
ექვთიმე თაყაიშვილი1
ექვთიმე  თაყაიშვილი1ექვთიმე  თაყაიშვილი1
ექვთიმე თაყაიშვილი1
 
ილია ჭავჭავაძე
ილია ჭავჭავაძეილია ჭავჭავაძე
ილია ჭავჭავაძე
 
ელექტრონული სასწავლო რესურსი
ელექტრონული სასწავლო რესურსიელექტრონული სასწავლო რესურსი
ელექტრონული სასწავლო რესურსი
 

More from Nino Chkhetia

More from Nino Chkhetia (20)

Powtoon
PowtoonPowtoon
Powtoon
 
რეზო ჭეიშვილი
რეზო ჭეიშვილირეზო ჭეიშვილი
რეზო ჭეიშვილი
 
რევაზ ინანიშვილი
რევაზ ინანიშვილირევაზ ინანიშვილი
რევაზ ინანიშვილი
 
მირზა გელოვანი
მირზა გელოვანიმირზა გელოვანი
მირზა გელოვანი
 
ლევან გოთუა
ლევან გოთუალევან გოთუა
ლევან გოთუა
 
ნოდარ დუმბაძე
ნოდარ დუმბაძენოდარ დუმბაძე
ნოდარ დუმბაძე
 
ლადო ასათიანი
ლადო ასათიანილადო ასათიანი
ლადო ასათიანი
 
გიორგი ლეონიძე
გიორგი ლეონიძეგიორგი ლეონიძე
გიორგი ლეონიძე
 
გრიგოლ ფერაძე
გრიგოლ ფერაძეგრიგოლ ფერაძე
გრიგოლ ფერაძე
 
მიხეილ კედია
მიხეილ კედიამიხეილ კედია
მიხეილ კედია
 
ოსკარ შინდლერი
ოსკარ შინდლერიოსკარ შინდლერი
ოსკარ შინდლერი
 
რაულ ვალენბერგი
რაულ ვალენბერგირაულ ვალენბერგი
რაულ ვალენბერგი
 
საბა კლდიაშვილი
საბა კლდიაშვილისაბა კლდიაშვილი
საბა კლდიაშვილი
 
სერგი მეტრეველი
სერგი მეტრეველისერგი მეტრეველი
სერგი მეტრეველი
 
ქართველი შინდლერების ერთიანი პრეზენტაცია
ქართველი შინდლერების ერთიანი პრეზენტაციაქართველი შინდლერების ერთიანი პრეზენტაცია
ქართველი შინდლერების ერთიანი პრეზენტაცია
 
ბენიტო მუსოლინი
ბენიტო მუსოლინიბენიტო მუსოლინი
ბენიტო მუსოლინი
 
სადამ ჰუსეინი
სადამ ჰუსეინისადამ ჰუსეინი
სადამ ჰუსეინი
 
პოლ პოტი
პოლ პოტიპოლ პოტი
პოლ პოტი
 
ლენინი
ლენინილენინი
ლენინი
 
მუამარ კადაფი
მუამარ კადაფიმუამარ კადაფი
მუამარ კადაფი
 

ილია ჭავჭავაძე

  • 1. ილია ჭავჭავაძე ან. რაზმაძის სახელობის N41 ფიზიკა-მათემატიკის საჯარო სკოლის მე-6 ბ კლასის მოსწავლეები: ლუკა შარიქაძე და ლევან თუთბერიძე
  • 2. ილია ჭავჭავაძე ილია ჭავჭავაძე დაიბადა გრიგოლ ჭავჭავაძის ოჯახში 1837წლის 8 ნოემბერს . 10 წლისას გარდაეცვალა დედა — მარიამ ბებურიშვილი, 15 წლისას — მამა. დაობლებული ილიასა და მისი და-ძმების მოვლა- პატრონობა მამიდამ — მაკრინე ჭავჭავაძე- ერისთავისამ იტვირთა.
  • 3. განათლება 1848 წლის იანვრისთვის გრიგოლ ჭავჭავაძეს თავისი მეორე ვაჟიშვილი მაშინდელ ერთ-ერთ ყველაზე საუკეთესო რაევსკის კერძო პანსიონში მიუბარებია. 1851 წელს სწავლის გასაგრძელებლად ილია თბილისის გიმნაზიის მეოთხე კლასში შევიდა. 1852 წლის 10 დეკემბერს, როცა ილია თბილისში უკვე გიმნაზიელი იყო, ყვარელში მამაც გარდაეცვალა. ამის შემდეგ მთელი ოჯახის ტვირთი და ხუთი ობოლი ძმისშვილის აღზრდა-პატრონობა მამიდა მაკრინეს დააწვა მხრებზე. სწორედ ამ დიდი სულიერი ტკივილის გამოა დაწერილი ჩვენამდე მოღწეული ილიას ყრმობის დროინდელი, მისი ერთ-ერთი პოეტური ცდა „მოთქმა საწყლისა
  • 4. უნივერსიტეტი 1857-1861 1857 წლის ივლისში ილია ჭავჭავაძე პეტერბურგში ჩავიდა და წარმატებით ჩააბარა უნივერსიტეტში მისაღები გამოცდები (იურიდიული ფაკულტეტი). 1859 წლის ზაფხ ულში ავადმყოფი ილია რამდენიმე თვით ჩამოსულა საქართველოში გამოსაჯანმრთელებლად და აქ შემოდგომამდე დარჩენილა...
  • 5. ილია ჭავჭავაძე და ოლღა გურამიშვილი ოლღა გურამიშვილი დაიბადა 1842 წლის 12 მარტს, ქვემო ავჭალაში. დედა, ელისაბედი, ადრეულ ბავშვობაში გარდაეცვალა. ჰყავდა და ეკატერინე. მამამისმა თადეოზმა მეორედ იქორწინა მარიამ დიასამიძეზე. ოლღასა და ეკატერინეს დედობას უწევდა თბილისში ცნობილი და მიღებული ქალბატონი, ქვრივი, სიდონია გურამიშვილი- სავარსამიძე.
  • 6. სამშობლოში მოღვაწეობა ხანგრძლივი განშორების შემდეგ, 1861 წელს ილია ჭავჭავაძე რუსეთიდან საქართველოში დაბრუნდა. სამშობლოსთან შეხვედრის მოლოდინით აღძრული ფიქრები, მისი ჭირვარამის, მისი „დაუყუჩებელი ტკივილების“ მწვავე განცდა და მზადყოფნა მისთვის ერთგულად მსახურებისთვის მხატვრულად აისახა „მგზავრის წერილებში“, რომელიც არა მარტო ავტორის ან „თერგდალეულების“ მიზნებსა და ამოცანებს, არამედ მთელი ქართველი ხალხის სასიცოცხლო მოთხოვნილებებს გამოხატავს.
  • 7. ივერია 1877 წელს ილიამ დააარსა პროგრესული პერიოდული გამოცემა — „ივერია“, რომელიც სამი ათეული წლის მანძილზე საქართველოს ეროვნული, სულიერი და ინტელექტუალური ცხოვრების ერთ-ერთი ძირითადი ცენტრი იყო. 1873 ჭავჭავაძემ ი. მაჩაბელთან ერთად თარგმნა შექსპირის „მეფელირი“; 1878 დაამთავრა ისტორიული პოემა „დიმიტრი თავდადებული“, რომელიც სამშობლოსათვის თავგანწირვის პატრიოტული იდეის გაცხოველებას ემსახურებოდა.
  • 8. ეროვნული მოძრაობა მთელი თავისი ნახევარსაუკუნოვანი მოღვაწეობით ჭავჭავაძე დიადი მიზნის განხორციელებას — ქართველი ხალხის გაერთიანებას, ეროვნული თვითშეგნების გამოცოცხლებასა და ამაღლებას, ეროვნულ- სახელმწიფოებრივი დამოუკიდებლობისათვის ბრძოლას ემსახურებოდა.
  • 9. მკვლელობა 1907 წელს რუსეთის პირველ დუმაში სამსახურის შემდეგ, ილიამ გადაწყვიტა საქართველოს დაბრუნებულიყო. ამავე წლის 28 აგვისტოს თბილისიდან საგურამოსკენ მიმავალ ილიასა და ოლღას წიწამურთან ექვსკაციანი ჯგუფი დაესხა თავს. თავდამსხმელებმა ილია მოკლეს და მიიმალნენ. ილიას მკვლელობის დეტალები დღემდე კამათის საგანია. ისტორიულ დოკუმენტებზე დაყრდნობით ილიას მკვლელობა ჩაფიქრებული ჰქონდათ გაცილებით ადრე. მეორე მსოფლიო ომის პერიოდში ერთმა მოხუცმა კაცმა აღიარა, რომ რუსეთის ჟანდარმერიამ დაიქირავა ილიას მოსაკლავად. საბჭოთა პერიოდში ხელმძღვანელობამ მკვლელობის გამოძიება დაიწყო, რომელმაც მოგვიანებით დაასკვნა, რომ მეფის ხელისუფლების საიდუმლო პოლიცია და ადმინისტრაცია იყვნენ ჩარეული ილიას მკვლელობაში.
  • 10. მემკვიდრეობა ილიამ სიცოცხლეშივე მოიპოვა მოწინავე ქართველი საზოგადოებრიობის საერთო აღიარება, უღრმესი პატივისცემა და დაფასება, ხოლო მისი მოწამებრივი სიკვდილის შემდეგ თანდათან სულ უფრო მკაფიოდ გამოიკვეთა ბუმბერაზი მოაზროვნისა და მხატვრის ნამოღვაწარის, მისი მდიდარი და მრავალფეროვანი შემოქმედების მაღალი ღირებულების, იმ დიდმნიშვნელოვანი მისიის ჭეშმარიტი აზრი, რომელიც მან ქართველი ხალხის სულიერ და გონებრივ აღორძინებაში შეასრულა. დაკრძალულია თბილისში, საზოგადო მოღვაწეთა მთაწმინდის პანთეონში.