Araling Panlipunan

1. MAGLARO TAYO!
4PICS1WORD

2. L I T I P O K O

3. I P R E M Y O

4. T R I B U Y O K O N S

5. Ano-ano ang mga nalalaman ninyo
tungkol sa mga Imperyo,
Kontribusyon at Politika?

6. SINAUNANG
PAMUMUHAY NG MGA
ASYANO

7. MAHAHALAGANG
PANGYAYARI SA
SINAUNANG PANAHON
SA KANLURANG ASYATalahanayan ng Sibilisasyon at Imperyo sa Kanlurang Asya

8. IMPERYO: SUMERIAN (3500BCE)
• PAG-UNLAD/KONTRIBUSYON
→ Cuneiform
-unang nabuong Sistema ng panulat. Isa itong uri ng pictograph na naglalarawan ng mga
bagay na ginagamitan ng may 600 pananda sa pagbuo ng mga salita o ideya.
→ Gulong
-sa pagtutuklas nito, nagawa nila ang unang karuwahe.
→ Sistema ng panukat ng timbang at haba – ang Sumerian ang unang gumamit nito.
→ Organisadong puwersa sa pagtatayo ng mga dike – sila ang unang nagtatag nito.

13. PAGBAGSAK
Aang pangunahing dahilan ng paghina ng nga
Sumerian ay ang madalas na labanan at kawalan
ng pagkakaisa ng mga lungsod estado nito.
Madalas na pinagtatalunan nila ang patubig at
hangganan ng mga lupain.

14. IMPERYO: AKKADIAN
(CIRCA 2700-2230 BCE)
• PAG-UNLAD/KONTRIBUSYON
→ Si Haring Sargon, isang mananalakay buhat sa Akkad ay nagtatag ng lungsod-estado para
magkaisa ang mamamayan. Pinalawak niya ang teritoryo ng Akkad bilang pinuno sa
pamamagitan nang pagsakop sa mga digmaan.
→ Pinaunlad ang Sistema ng pagsusulat.
→ Maraming literatura ang nasalin at umusbong sa imperyong ito.

17. PAGBAGSAK
Naging mahina ang kanilang sistema nang
pagtatanggol sa kanilang teritoryo kaya madali silang
nasalakay ng mananakop.
Kawalan ng tiwala sa mga namumuno kaya lumikas
anf maraming mamamayan sa ibang lugar.

18. IMPERYO: BABYLONIAN
(CIRCA 1790-1595)
• PAG-UNLAD/KONTRIBUSYON
→ Si Hammurabi ang ika-anim na haring Amorite ay pinalawak ang kaniyang kaharian na
umabot sa Gulpo ng Persia. Ang katipunan ng mga batas ni Hammurabi, na mas kilala bilang
Code of Hammurabi, ay isa sa pinakamahalagang ambag ng mga sinaunang tao sa
kabihasnan. Ang kodigo ni Hammurabi ay binubuo ng 282 batas na nagsisilbing pamantayan
ng kabihasnang Babylonian. Sakop ng Kodigong ito ang mga itinuturing na paglabag sa
karapatan ng mamamayan at ari-arian nito.

21. PAGBAGSAK
Nang pumanaw si Hammurabi naganap ang mga
pag-atake ng iba’t ibang grupo na siyang nagtulak
upang maitatag ang pamayanang Hittite sa
Babylonia.

22. IMPERYO: ASSYRIAN
(CIRCA 745-612 BCE)
• PAG-UNLAD/KONTRIBUSYON
→ Gamit ang dahas at bakal, lumakas ang puwersa at stratehiya ng mga Assyrian.
→ Pinakaunang pangkat ng tao na nakabuo ng epektibong Sistema ng pamumuno sa imperyo
→ Epektibong serbisyo postal
→ Maayos at magandang kalsada

25. PAGBAGSAK
Dahil sa kalupitan ng pamumuno nagkaisa ang mga
Chaldean, Medes, at Persian noong 612 BCE na
magtulungan upang itaboy ang mga Assyrian. Halos
walang iniwang karangyaan sa Assyria ng lumusob
ang hukbo ni Alexander the Great pagkalipas ng 300
taon.

26. IMPERYO: CHALDEAN
(612-539 BCE)
• PAG-UNLAD/KONTRIBUSYON
→ Hanging Gardens of Babylon – isa sa kahanga-hangang tanawin noong sinaunang panahon,
umabot ito sa 75 na talampakan ang taas, pinagawa ni Nebuchadnezzar para sa kanyang
asawang si Amytis.
→ Kosepto ng zodiac at horoscope.
→ Ziggurat- na umabot sa halos 300 talampakan ang taas, pinangalanang etemenanki at
itinuring na Tore ni Babel sa Bibliya.

29. IMPERYO: LYDIAN
(680-547 BCE)
• PAG-UNLAD/KONTRIBUSYON
→ Barter- Sistema ng kalakalan sa pamamgitan ng pagpapalitan ng mga produkto sa ibang
estado o bansa.
→ Nagging madali ang pakikipagkalakalan nang natuto ang mga tao sa paggamit ng barya.

31. IMPERYO: PHOENICIAN
(CIRCA 1200-800 BCE)
• PAG-UNLAD/KONTRIBUSYON
→ Nagsimula rito ang konsepto ng kolonya. Ang mga kolonya noon ay istasyon o bagsakan ng
mga kalakal hindi kolonyang political
→ Ang alpabeto, na nagging batayan ng kasalukuyang alpabeto.
→ Paggawa ng mga naglalakihang sasakyang pandagat na tinatawag na barko sa kasalukuyan
→ Sila ay tinaguriang “Tagapagdala ng Kabihasnan” dahil hindi lamang ang mga produkto ang
kanilang naibahagi kundi ang pamumuhay din ng mga tao sa kanilang mga lugar na
napuntahan.

35. PAGBAGSAK
Hindi napagtuunan ang pagpapatatag ng
pamahalaan at sandatahang lakas

36. IMPERYO: HEBREO
(CIRCA 1000-722 BCE)
• PAG-UNLAD/KONTRIBUSYON
→ Bibliya- ang nagging pundasyon ng pananampalatayang Judaism at Kristiyanismo
→ Ang pagsamba sa nag-iisang Diyos o monotheism- dito ipinagbawal ang pagsamba at pag-
aalay ng mga sakripisyo sa mga Diyos-diyosan na nagging batayan ng maraming batas sa
kasalukuyan

38. PAGBAGSAK
Ang mataas na pagpataw ng buwis ni Haring
Rehoboam na nagging dahilan ng pagrerebelde ng
mga anak ni Solomon ang dahilan nang pagkawatak-
watak ng Hebreo. Ayon sa Lumang Tipan ang dahilan
ng pagbagsak ng kaharian ay ang pagkakaroonng
iba-ibang diyos ng Israel na dala ng maraming asawa
ni Haring Solomon.

39. IMPERYO: HITTITE
(CIRCA 1600-12 BCE)
• PAG-UNLAD/KONTRIBUSYON
→ Pagmimina ng iron core- pinakamahalaga sa mga imbensyon.
→ Paggawa ng iba’t ibang kagamitang bakal, dahil ditto nagging madali at mabilis sa kanila
ang pananakop ng iba’t ibang imperyo.

40. IMPERYO: PERSIAN
(CIRCA 550-350 BCE)
• PAG-UNLAD/KONTRIBUSYON
→ Nagpagawa ng isang mahabang kalsada na nagdugtong sa mga lungsod ng Persia mula
Susa hanggang Ephesus sa Asia Minor na umabot sa 2,400 km
→ Gumamit ng pilak at gintong barya sa pakikipagkalakalan
→ nagdagdag ng mga satrapy sa imperyo na siyang namumuno sa mga lalawigan at nagsilbi
bilang tainga at mata ng hari
→ Ang pagkakaroon ng satrap ng Persia ang naglinang sa konsepto ng sentralisadong
pamahalaan. Nagpatayo ng mga magagarang palasyo at gusali tuladng Persepolis
→ nabigyang diin ang karapatan ng tao maging sa mga lupaing sinakop

41. PAGBAGSAK
Isa rin sa mga itinuturong dahilan ay ang kawalan ng
isang mahusay na pinuno at ang malawak na sakop
na teritoryo nito.

42. MAGSURI TAYO!
Hatiin ang klase ng tatlong grupo at sagutin ang mga sumusunod. Ibahagi ang mga kasagutan
sa harapan.
• Anong imperyo ang may pinakamahalagang ambag sa sangkatauhan at bakit?
• Sa larangan ng pamumuno, politika at pamahalaan, aling imperyo ang higit na
nangingibabaw ang kontribusyon? Ipaliwanag.
• Ano-ano ang karaniwang dahilan ng pagbagsak at paghina ng mga imperyo?
• Ano ang pinakamatatag na imperyo at paano nila ito ipinagtanggol sa mga
mananakop?

43. Magbigay ng mga maaari o posibleng gawin
ng mga imperyo para maiwasan ang kanilang
pagbagsak

44. •Bilang isang mamamayan at mag-aaral, ano-ano sa
mga kontribusyon ng iba’t ibang imperyo ang iyong
ginagamit at paano nakatulong ang mga ito upang
mapaunlad ang ating komunidad/buhay?

45. Kilalanin kung anong imperyo
umusbong/nagmula ang iba’t ibang
kontribusyon
1. Code of Hammurabi
2. Cuneiform
3. Bibliya
4. Barter
5. Kolonya
6. Ziggurat
7. Iron core
8. Paggamit ng pilak at gintong barya
9. Gulong
10. Hanging Garden