Giáo Án Tin 10 - Bài 6: Giải bài Toán Trên Máy Tính

1. Giáo án_Giải Bài Toán Trên Máy Tính 2013
Trang 1
Họ và tên: Nguyễn Hồng Hạnh
MSSV: K38.103.050
Chương I
MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN CỦA TIN HỌC
Bài 6: GIẢI BÀI TOÁN TRÊN MÁY TÍNH
I. MỤC TIÊU:
Kiến thức:
– Biết các bước cơ bản khi tiến hành giải toán trên máy tính: xác định bài toán, xây
dựng và lựa chọn thuật toán, lựa chọn cấu trúc dữ liệu, viết chương trình, hiệu chỉnh, đưa ra
kết quả và hướng dẫn sử dụng.
Kĩ năng:
– Nắm được nội dung cụ thể các bước cần thực hiện khi giải một bài toán trên máy tính.
Thái độ:
– Rèn luyện tính khoa học khi làm một việc nào đó: lập kế hoạch, làm theo kế hoạch.
II. CHUẨN BỊ:
Giáo viên: – Giáo án + bảng vẽ sơ đồ khối của thuật toán tìm UCLN.
– Tổ chức hoạt động nhóm.
Học sinh: Sách giáo khoa, vở ghi. Đọc bài trước.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
– Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp.
– Kiểm tra bài cũ: (3’)
 Hỏi: Có những loại ngôn ngữ lập trình nào, nêu đặc điểm của từng loại?
Gọi 1 HS trả lời.
– Giảng bài mới:
TL Nội dung Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh
Hoạt động 1: Cách xác định bài toán và thuật toán
25’
 Các bước giải bài toán:
Bước 1: Xác định bài toán
Bước 2: Lựa chọn hoặc
thiết kế thuật toán.
Bước 3: Viết chương trình
Bước 4: Hiệu chỉnh CT
Bước 5: Viết tài liệu.
I. Xác định bài toán:
Xác định phần Input và
Output của bài toán và mối
quan hệ giữa chúng. Từ đó
xác định ngôn ngữ lập trình
Đặt vấn đề: MT là công cụ hỗ
trợ con người rất nhiều trong
cuộc sống, nhưng để cho máy
thực hiện giải bài toán thì ta phải
đưa lời giải bài toán đó vào máy
dưới dạng các lệnh. Vậy các
bước để giải một bài toán là gì?
 GV có thể lấy một bài toán
thực tế (hoặc toán học) để phân
tích.
H. Xác định bài toán tức là cần
phải xác định cái gì?
 Chia các nhóm thảo luận và
 Đại diện các nhóm trả lời
+ Xác định input và output

2. Giáo án_Giải Bài Toán Trên Máy Tính 2013
Trang 2
và cấu trúc dữ liệu một cách
thích hợp.
II. Lựa chọn và thiết kế
thuật toán
a) Lựa chọn thuật toán:
Mỗi thuật toán chỉ giải 1
bài toán, song một bài toán
có thể có nhiều thuật toán để
giải. Vậy ta phải chọn thuật
toán phù hợp nhất trong
những thuật toán đưa ra.
b) Diễn tả thuật toán:
Ta có thể diễn tả thuật toán
bằng cách liệt kê hoặc bằng
sơ đồ khối.
Ví dụ: Tìm UCLN (M, N)
* Xác định bài toán.
Input: M, N nguyên dương
Output: UCLN(M,N).
* Ý tưởng: Sử dụng t/c đã
biết;
* Thuật toán:
B1: Nhập M, N;
B2: Nếu M = N thì UCLN =
M; chuyển đến B5;
B3: Nếu M > N
thì M = M – N, quay lại B2
B4: Nếu M<N thì
N = N – M, quay lại B2;
B5: Đưa ra kết quả UCLN
rồi kết thúc.
gọi đại diện các nhóm trả lời
H. Hãy nhắc lại thuật toán là gì?
H. Với một bài toán có thể có
bao nhiêu thuật toán để giải? Ví
dụ: Xét bài toán "Tìm UCLN
của 2 số nguyên dương"
 Thuật toán tối ưu: Là thuật
toán có các tiêu chí sau : dễ
hiểu, trình bày dễ nhìn, thời gian
chạy nhanh, tốn ít bộ nhớ.
 GV hướng dẫn HS thực hiện
từng bước
H. Xác định bài toán?
H. Nhắc lại tính chất của
ƯCLN?
 Cho một nhóm lên bảng viết
thuật toán bằng cách liệt kê.
 GV mô tả thuật toán bằng sơ
đồ khối
 HS trả lời
Đ. Có thể có nhiều thuật toán để
giải một bài toán.
Tìm UCLN có nhiều thuật toán
+ dùng hiệu của 2 số
+ dùng thương của 2 số
Đ.
Input: M, N nguyên dương
Output: UCLN(M,N).
Đ.
𝑈𝐶𝐿𝑁( 𝑀,𝑁)
= {
𝑀 𝑁ế𝑢 𝑀 = 𝑁
𝑈𝐶𝐿𝑁( 𝑀,𝑁 − 𝑀) 𝑁ế𝑢 𝑀 < 𝑁
𝑈𝐶𝐿𝑁( 𝑀− 𝑁, 𝑁) 𝑁ế𝑢 𝑀 > 𝑁
 Các nhóm thảo luận rồi đưa ra
câu trả lời.
Hoạt động 2: Cách viết chương trình, Hiệu chỉnh chương trình,Viết tài liệu
15’
III. Viết chương trình:
 Viết chương trình là tổng
hợp việc lựa chọn cách tổ
chức dữ liệu và sử dụng
ngôn ngữ lập trình để diễn
đạt đúng thuật toán.
 Khi viết chương trình cần
chọn ngôn ngữ thích hợp
Đặt vấn đề: Ta đã có được thuật
toán của bài toán, công việc tiếp
theo là phải chuyển đổi thuật
toán đó sang chương trình.
H. Hãy nêu các ngôn ngữ lập
trình mà em biết? Đ. Pascal, C, …

3. Giáo án_Giải Bài Toán Trên Máy Tính 2013
Trang 3
với thuật toán. Viết chương
trình trong ngôn ngữ nào thì
phải tuân theo qui định ngữ
pháp của ngôn ngữ đó.
IV. Hiệu chỉnh:
Sau khi viết xong chương
trình cần phải thử chương
trình bằng một số bộ Input
đặc trưng. Trong quá trình
thử này nếu phát hiện sai sót
thì phải sửa lại chương
trình. Quá trình này gọi là
hiệu chỉnh.
V. Viết tài liệu:
Viết mô tả chi tiết bài toán,
thuật toán, chương trình và
hướng dẫn sử dụng …
Chú ý: Các bước trên có thể
lặp đi lặp lại nhiều lần cho
đến khi ta cho rằng chương
trình đã làm việc đúng đắn
và hiệu quả.
 GV hướng dẫn HS kiểm thử
thông qua việc mô phỏng thuật
toán trên
 Cho một nhóm mô phỏng thuật
toán, một nhóm tìm theo cách đã
học, rồi đối chiếu kết quả.
Tìm UCLN(25,35), UCLN(17,5)
 Sau khi viết chương trình đã
hoàn thiện công việc còn lại là
viết tài liệu mô tả thuật toán,
chương trình và hướng dẫn sử
dụng chương trình.
UCLN(25,35) = 5
UCLN(17,5) = 1
Hoạt động 3: Củng cố kiến thức đã học
2’
 Nhấn mạnh các bước giải bài
toán trên máy tính, cách lựa
chọn thuật toán và viết chương
trình.
4. BÀI TẬP VỀ NHÀ:
– Bài 1, 2, 3 sách giáo khoa.
– Đọc trước bài “ Phần mềm máy tính – Những ứng dụng của tin học”
IV. RÚT KINH NGHIỆM, BỔ SUNG:
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................