O Pazo e finca de Lourizán están situados no lugar de Herbalonga da parroquia de Lourizán (Pontevedra), mirando cara á ría. A finca conta con 52 hectáreas de xardín, leira e arboredo no que se aprecian os distintos usos que tivo ao longo do tempo: granxa, xardín señorial e centro de investigacións forestais. O XARDÍN BOTÁNICO DE LOURIZÁN foi creado no ano 1949 baixo a denominación de Arboreto cun obxectivo de investigación e experimentación e, ao mesmo tempo, cunha finalidade didáctica e recreativa. Complétase co antigo Xardín do Pazo onde se conservan numerosas especies ornamentais, plantadas na súa maior parte, na época de Montero Ríos.

1. LOURIZÁN
Xardín Botánico

2. O Pazo e finca de Lourizán están situados no lugar de Herbalonga
da parroquia de Lourizán (Pontevedra), mirando cara á ría.

3. A finca conta con 52 hectáreas de xardín, leira e arboredo no que se aprecian os
distintos usos que tivo ao longo do tempo: granxa, xardín señorial e centro de
investigacións forestais.
O edificio do pazo é de estilo romántico con influencia modernista e foi obra de
Genaro de la Fuente Domínguez. Foi construído por Montero Ríos, xunto co
invernadoiro e os xardíns entre finais do século XIX e comezos do XX.
Complétase cun invernadoiro de vidro con estrutura de ferro, unha grande mesa
de granito dunha peza, un pombal, un hórreo cunha eira, un lavadoiro, varias
fontes (A Cuncha, Os Tres Canos, O Patio e A Gruta dos Espellos) covas e fervenzas
artificiais e varias estatuas e outros elementos decorativos.

4. Eira e hórreo

7. Invernadoiro

10. Unha das fervenzas artificiais

11. Gruta e fervenza de Echegaray

12. Fonte dos Tres Canos e lavadoiro

13. Estanque

14. Gruta dos Espellos

15. Gruta dos espellos

16. Gruta dos Espellos

17. Gruta dos Espellos e xardín de camelias

18. Parque das Rías

19. HISTORIA
A finca de Lourizán foi
habilitada como granxa
(“Granxa da Serra”) no século
XV e desta época conserva o
pombal, o hórreo e a eira.
No século XIX pertenceu a
Buenaventura Marcó del
Pont e máis tarde
convertiuse en casa
residencial e lugar de
veraneo do político galego
Montero Ríos.

20. A Deputación de Pontevedra adquire o inmoble en 1941 mercándollo á Caixa de
Aforros Provincial de Pontevedra e á marquesa viúva de Alhucema.
En 1943 a Deputación firma un convenio co Ministerio de Educación cedendo as
instalacións para Centro Rexional de Ensinanzas, Investigacións e Experiencias
Forestais. En 1946 convértese en Escola Técnica Superior de Enxeñeiros de
Montes. Actualmente está integrado na estrutura do Centro de
Desenvolvemento Sostible da Consellería de Medio Ambiente.

21. O Centro de Investigacións Ambientais e Forestais de Lourizán ten
por obxectivos principais a protección, conservación e mellora do
patrimonio forestal de Galiza.
-DEPARTAMENTO DE SILVICULTURA E MELLORA
-DEPARTAMENTO DE PROTECCIÓN FORESTAL (incendios, cambio climático, pragas...)
-DEPARTAMENTO DE ECOSISTEMAS

22. CENTRO DE
FORMACIÓN
EXPERIMENTACIÓN
AGROFORESTAL DE
LOURIZÁN
-Ciclo superior de formación
profesional: Xestión e
Organización dos Recursos
Naturais e Paisaxísticos
-Ciclo medio de formación
profesional: Traballos
Forestais e de Conservación do
Medio Natural.
Ademais de cursos, congresos,
conferencias, publicacións...

24. O XARDÍN BOTÁNICO DE LOURIZÁN foi creado no
ano 1949 baixo a denominación de Arboreto cun obxectivo de
investigación e experimentación e, ao mesmo tempo, cunha
finalidade didáctica e recreativa. Complétase co antigo Xardín
do Pazo onde se conservan numerosas especies ornamentais,
plantadas na súa maior parte, na época de Montero Ríos.

25. Conta con diferentes áreas especializadas:
COLECCIÓN DE CASTIÑEIROS (CASTANETUM) (1)
Hai rodais do castiñeiro xaponés (Castanea crenata) e castiñeiro chinés (Castanea
mollissima), bancos clonais de híbridos entre especies, fundamentalmente C. crenata × C.
sativa, e unha colección de variedades tradicionais galegas (Castanea sativa) enxertadas.
COLECCIÓN DE EUCALIPTOS (EUCALYPTETUM) (2)
56 especies coa finalidade de coñecer como se desenvolven no territorio. Foron plantados
a partir de 1949.
COLECCIÓN DE CONÍFERAS (CONIFERETUM) (3)
O obxectivo desta colección é coñecer as posibilidades de introdución dos distintos
xéneros e especies en áreas forestais do clima atlántico. As distintas especies deste gran
grupo proceden das súas principais áreas de biodiversidade: América do Norte, Caribe,
Asia e Europa. Hai 118 taxóns (61 do xénero pinus).
FLORA DE TAIWAN (4)
Por intercambio con xardíns botánicos de Taiwan, obtivéronse sementes de varias especies
que son raras en Galiza e incluso en Europa.
PARQUE DAS AUTONOMÍAS (5)
Inaugurado con motivo do 1º Congreso Forestal Español-Lourizán 1993. Conta con plantas
procedentes das distintas comunidades autónomas españolas. Destaca a Tetraclinis
auriculata, que na Península Ibérica medra só nas provincias de Murcia e Almeria; os
exemplares existentes seguramente corresponden ós máis altos da Península.

26. http://www.lourizan.com/
4
3
2 1
5

27. BIODIVERSIDADE BOTÁNICA
A finca de Lourizán acolle máis
de 700 especies forestais e
ornamentais, cun bo número
de espécimes sobresaíntes,
varias delas incluídas no
Catálogo Galego de Árbores
Senlleiras.

28. Buganvilla (Bougainvillea spectabilis)
-95 cm de perímetro

29. Glicinia
(Wisteria sinensis)

30. Ave do paraíso branca (Strelitzia augusta)

31. Fento
(Cyathea cooperi)

32. Árbores senlleiras
Ulmeiro
(Ulmus x hollandica)
Actualmente desaparecida.

33. Abeleira, abraira, avelaneira
(Corylus avellana)
Un dos exemplares máis vellos de Galiza,
con máis de 200 anos.
-2,40 m de perímetro
Incluída no Catálogo de árbores senlleiras
da Xunta de Galiza.

34. Abeleira púrpura
(Corylus maxima ”Purpurea”)

35. Arce americano
(Acer negundo)
-3,09 m de perímetro.

36. Arce xaponés
(Acer palmatum)

37. Buxo
(Buxus sempervirens)
Con máis de 200 anos.

38. Castiñeiros chineses e
xaponeses
Castanea crenata
Castanea mollisima
-17 a 22 m de altura.
Incluídos no Catálogo de
árbores senlleiras da Xunta
de Galiza.

39. Castiñeiros chineses
Castanea mollissima

40. Castiñeiros xaponeses
Castanea crenata

41. Carballo
(Quercus robur)
3,57 m de perímetro.

42. Carballo (Quercus robur)
3,17 m de perímetro.
Carballo (Quercus robur)
3,16 m de perímetro.

43. Carballo americano
(Quercus rubra)
-2,79 m de
perímetro.
3,12 m de
perímetro.

44. Casuarina
(Casuarina cunninghamiana)
-2,67 m de perímetro

45. Magnolia
(Magnolia grandiflora)
-3,97 m de perímetro.

46. Magnolia
(Magnolia grandiflora)
-3,42 m de perímetro.

47. Magnolia
(Magnolia grandiflora)

48. Camelia
(Camellia japonica)

49. Flores de Camellia japonica
variedade Cidade de Vigo variedade Alba Plena
variedade Lady Hume

50. Camelias

51. Plátano de sombra
(Platanus hispanica)

52. Plátano de sombra (Platanus hispanica)
-4,44 m de perímetro

53. Sófora do Xapón
Sophora japonica
-1,87 m de perímetro.
Incluída no Catálogo de árbores
senlleiras da Xunta de Galiza.

54. Brazalete, árbore de tona de papel
(Melaleuca armillaris)

55. Paulownia imperial
(Paulownia tomentosa)

56. Kauri
(Agathis australis)
Conífera nativa de Nova Zelandia
escasamente cultivada fora da súa área
de orixe

57. Alcipreste de Lawson
(Chamaecyparis lawsoniana)
-3,04 m de perímetro

58. Falso alcipreste hinoki
(Chamaecyparis obtusa)

59. Rimu
(Dacrydium cupresinum)
Especie de interese forestal e ornamental nativa de
Nova Zelandia escasamente cultivada fora da súa
área de orixe.

60. Alerce
(Larix decidua)
-1,73 m de perímetro

61. Araucaria excelsa
(Araucaria heterophylla)
-33 m de altura, 3,62 m de perímetro.
Tens uns 120 anos.

62. Araucaria do Brasil,
piñeiro do Paraná
(Araucaria angustifolia)
-33 m de altura, 3,62 m de perímetro.
Plantada en 1889

63. Cedro do Líbano
(Cedrus libani)
-32,3 m de altura; 5,45 m de
perímetro. Ten uns 150 anos.
Incluído no Catálogo de árbores
senlleiras da Xunta de Galiza.

64. Criptomeria
Cedro do Xapón
(Cryptomeria japonica)
-3,12 m de perímetro.
Dous exemplares plantados en 1887
Incluída no Catálogo de árbores senlleiras
da Xunta de Galiza.

65. Metasecuoia
Metasequoia glyptrostroboides
-33,2 m de altura; 2,74 m de perímetro.
Incluída no Catálogo de árbores senlleiras
da Xunta de Galiza.

66. Piñeiro patula,
piñeiro amarelo
mexicano
(Pinus patula)

67. Piñeiro canario
(Pinus canariensis)

68. Sabina de Cartaxena
(Tetraclinis articulata)
Cupresácea que en Europa
continental so aparece nos
arredores de Cartaxena (Murcia).

69. Secuoia vermella
Sequoia sempervirens
-3,75 m de perímetro.
Incluída no Catálogo de árbores
senlleiras da Xunta de Galiza.

70. Totara
(Podocarpus totara)
Especie de interese forestal
nativa de Nova Zelandia.

71. Tsuga de montaña
(Tsuga mertensiana)

72. EUCALIPTOS

73. Eucalipto menta negra
(Eucalyptus amygdalina)
-3,20 m de perímetro.

74. Eucalipto
(Eucalyptus calophylla)
-3,15 m de perímetro.

75. Eucalipto
Menta piperita de follas anchas
(Eucalyptus dives)
-3,0,3 m de perímetro

76. Eucalipto fastixiata
(Eucalyptus fastigata)
-3,15 m de perímetro.

77. Eucalipto de flores vermellas
Eucalyptus ficifolia
Corymbia ficifolia
-3,05 m de perímetro.

78. Eucalipto azul
(Eucalyptus globulus)
-5,15 m de perímetro.

79. Eucalipto azul
(Eucalyptus globulus)
-60 m de altura e 4,57 m de perímetro.

80. Eucalipto rosado
(Eucalyptus grandis)

81. Eucalipto
(Eucalyptus longifolia)
-3,48 m de perímetro.

82. Eucalipto
(Eucalyptus microcorys)

83. Eucalipto
(Eucalyptus obliqua)
-3,48 m de perímetro.

84. Eucalipto de neve
(Eucalyptus pauciflora)

85. Eucalipto
(Eucalyptus risdonii)

86. Eucalipto robusto
(Eucalyptus robusta)

87. Eucalipto
(Eucalyptus sieberi)
-3,15, m de perímetro.

88. Eucaliptos (Eucalyptus sieberi)
-o máis grande mide 3,15, m de perímetro.

89. MONTAXE E FOTOS: Adela Leiro, Mon Daporta
xuño de 2015