1. THAI TRÖÙNG
CHAÅN ÑOAÙN VAØ
ÑIEÀU TRÒ
Ts. Bs. Phan Trung
Hoøa
BV Töø Duõ, TP. Hoà
Chí Minh

2. MUÏC TIEÂU BAØI GIAÛNG
1. Naém ñöôïc phaân loaïi beänh nguyeân baøo
nuoâi
2. Keå ñöôïc nhöõng ñieåm khaùc bieät giöõa TTTP
vaø TTBP
3. Keå ñöôïc caùc trieäu chöùng LS vaø CLS cuûa
thai tröùng vaø nhöõng trieäu chöùng khaùc
bieät giöõa TTTP vaø TTBP
4. Naém ñöôïc dieãn tieán töï nhieân cuûa thai
tröùng sau ñieàu trò cô baûn.
5. Neâu nguyeân taéc kyõ thuaät huùt naïo thai
tröùng
6. Neâu ñöôïc caùc chæ ñònh caét TC trong ñieàu
trò thai tröùng
7. Keå ra lòch taùi khaùm vaø caùc phöông phaùp

3. Phaân loaïi
1. Theo giaûi phaãu beänh
Thai tröùng (TT):
· Toaøn phaàn (kinh ñieån)
· Baùn phaàn
Thai tröùng xaâm laán (TTXL)
Ung thö nguyeân baøo nuoâi (UTNBN):
· Lieân quan thai kyø
· Khoâng lieân quan thai kyø
Böôùu nguyeân baøo nuoâi nôi nhau baùm
(BNBNNNB)

4. Minh hoïa (1)
Thai tröùng toaøn phaàn

6. Minh hoïa (2)
Thai tröùng baùn phaàn

7. TTBP

8. Phaân loaïi (tt)
2. Theo laâm saøng vaø GPB
Thai tröùng (TT): baùn phaàn vaø toaøn phaàn
· Nguy cô thaáp
· Nguy cô cao (trình baøy sau)
Böôùu nguyeân baøo nuoâi: goàm
· Thai tröùng xaâm laán (TTXL)
· Ung thö nguyeân baøo nuoâi (UTNBN):
· Böôùu nguyeân baøo nuoâi nôi nhau baùm
Böôùu nguyeân baøo nuoâi ñöôïc chia thaønh 2 nhoùm
lôùn:
· Khoâng di caên
· Coù di caên: laïi ñöôïc chia thaønh 2 nhoùm:
· Nguy cô thaáp
· Nguy cô cao:

9. Moät soá yeáu toá dòch
teã hoïc
· Taàn xuaát: thay ñoåi do nguoàn goác laáy maãu khaùc
nhau.
· NC maãu moâ töø saûy thai trong 3 thaùng ñaàu vaø 3
thaùng giöõa cho tæ leä TTTP laø 1:1945 vaø TTBP laø 1:1695
thai kyø.
· YÙ vaø Myõ: cheá ñoä aên ít Caroten coù theå keøm theo
söï gia taêng taàn xuaát thai tröùng. Thieáu Vitamin A cuõng
laø yeáu toá nguy cô.
· Tuoåi treân 35: cao gaáp 4 laàn, 7,5 laàn trong nhoùm >40
tuoåi (deã chaáp nhaän söï thuï tinh baát thöôøng)
· Chöa thaáy coù moái lieân quan giöõa tuoåi meï vaø TTBP.

10. Thai tröùng toaøn
phaàn
· Beänh hoïc: khoâng coù moâ thai/phoâi, gai
nhau tröôùng nöôùc toaøn boä vaø taêng saûn
lan roäng.
· Nhieãm saéc theå ñoà: thöôøng laø 46XX
(10% laø 46XY ) vaø nguoàn goác toaøn boä laø
töø cha
· Sô ñoà thuï tinh taïo TTTP:
23X/Y
Khoâng NST
Töï nhaân
ñoâi:
46NST töø
cha
46XX
46XX

11. Thai tröùng baùn phaàn
· Beänh hoïc: gai nhau kích thöôùc khaùc nhau, tröôùng
nöôùc, hoùa nang vaø taêng saûn khu truù, coù moâ nhau bt
haaëc phoâi
· Söï vuøi caùc nguyeân baøo nuoâi vaøo moâ ñeäm noåi baät
· NST ñoà: tam boäi theå 69NST (dö: nguoàn goác töø cha).
· Neáu coù thai keøm theo: coù nhöõng bieåu hieän cuûa
tam boäi theå nhö: chaäm taêng tröôûng, ña dò taät baåm sinh
nhö dính ngoùn vaø naõo uùng thuûy.
· Sô ñoà thuï tinh taïo TTBP:
23X/Y
23X
Töï nhaân
ñoâi:
46NST töø
cha
69XXX
69XXY

12. TTTP so vôùi TTBP
Coù theå phaân bieät TTTP vaø TTBP nhôø:
ñaïi theå, moâ hoïc vaø nhieãm saéc theå ñoà:
Caùc Ñaëc tính TTTP TTBP
Moâ thai hay phoâi Khoâng
Coù
Caùc gai nhau tröôùng nöôùc Lan toûa Khu
truù
Taêng saûn nguyeân baøo nuoâi Lan toûa
Khu truù
Caùc NBN vuøi vaøo moâ ñeäm Khoâng
Coù
Nhieãm saéc theå ñoà 46XX, 46XY Tam

13. LAÂM SAØNG
Thai Tröùng Toaøn Phaàn (1)
· Xuaát huyeát aâm ñaïo: 97%, 50% coù thieáu
maùu · BCTC > tuoåi thai: kinh ñieån, 50% BN.
Thöôøng keøm hCG cao (taêng sinh quaù möùc
NBN).
· Tieàn saûn giaät (TSG): 27%, hieám co giaät.
Haàu heát coù BCTC lôùn hôn tuoåi thai hay hCG
cao.
· Ngheùn naëng: (phaûi duøng thuoác choáng oùi
vaø truyeàn dòch), 25% BN. Coù theå gaây RL ñieän
giaûi.
· Cöôøng giaùp: 7% TTTP, thöôøng xaûy ra khi
hCG raát cao

14. LAÂM SAØNG
Thai Tröùng Toaøn Phaàn (2)
Thuyeân taéc nguyeân baøo nuoâi:
 Suy hoâ haáp 2% BN, Coù theå xaûy ra trong vaø sau khi huùt naïo.
 Thöôøng keøm TC quaù to vaø hCG cao.
 Nghe phoåi: rale lan toûa, X quang ngöïc: thaâm nhieãm 2 beân
phoåi.
 Suy hoâ haáp coù theå do thuyeân taéc nguyeân baøo nuoâi, bieán
chöùng tim phoåi cuûa côn baõo giaùp traïng, TSG vaø vieäc buø
dòch quaù möùc.
Nang hoaøng tuyeán (NHT):
 NHT > 6cm: 50% TTTP do hCG cao gaây quaù kích buoàng tröùng.
 Sau huùt naïo seõ trôû veà bình thöôøng trong voøng 2-4 thaùng.
 Coù theå cheøn eùp vuøng chaäu  choïc huùt qua noäi soi hay
sieâu aâm.
 Xoaén vaø vôõ NHT: ñieàu trò baèng caét hay thaùo neáu laø baùn

15. LAÂM SAØNG
Thai Tröùng Baùn Phaàn
 Khoâng ñaëc tröng nhö TTTP,
 Gioáng saûy thai khoâng hoaøn toaøn hay thai löu vaø
 Chaån ñoaùn döïa treân chaån ñoaùn GPB moâ naïo
 Nghieân cöùu 81 BN bò TTBP, TCLS nhö sau:
· XHAÑ 72,8%,
· BCTC lôùn hôn tuoåi thai 3,7%,
· TSG 2,5%.
· Chaån ñoaùn saûy thai khoâng troïn/thai löu: 91,3%
· Thai tröùng ñöôïc chaån ñoaùn ban ñaàu trong 6,2% ·
hCG>100.000 mIU/ml chæ chieám 6,6% BN.

16. Dieãn tieán töï nhieân
Thai Tröùng Toaøn Phaàn
· Sau huùt naïo: xaâm laán laø 15% vaø di caên 4%.
· 2/5 BN bò TTTP coù nhöõng daáu hieäu cuûa
taêng sinh caùc nguyeân baøo nuoâi - nguy cô cao:
· hCG > 100.000mIU/ml
· Töû cung to quaù möùc
· Nang hoaøng tuyeán >6cm
· Trong 352 BN nguy cô cao:
 31% xaâm laán (SV 3,4%)
 8,8% di caên (sv 0,6%)  caàn hoùa döï phoøng
Lôùn tuoåi: Tow vaø Tsukamota  tæ leä phaùt trieån
thaønh böôùu nguyeân baøo nuoâi laø 37% ôû tuoåi traân
40 vaø 56% neáu BN > 50 tuoåi.

17. Dieãn tieán töï nhieân
Thai Tröùng Baùn Phaàn
Coù theå dieãn tieán thaønh Böôùu nguyeân
baøo nuoâi, nhöng:
· thöôøng laø khoâng di caên
· chieám khoaûng 4% BN bò TTBP
vaø
· chæ caàn hoùa trò laø ñaït hieäu
quaû.
Caùc trieäu chöùng cuûa böôùu nguyeân baøo
nuoâi thì khoâng khaùc vôùi do TTTP nhöng
85% laø coù nhieãm saéc theå ñoà laø tam
boäi theå.

18. Chaån ñoaùn
· Sieâu aâm: raát nhaïy/chaån ñoaùn TTTP vaø
coù hình aûnh daïng nang ñaëc tröng: toå ong,
baõo tuyeát, ruoät baùnh mì  chaån ñoaùn
sôùm.
· Sieâu aâm coù theå phaùt hieän TTBP vôùi hình
aûnh caùc nang khu truù, vaø coù söï gia taêng
ñöôøng kính ngang cuûa tuùi thai. Khi coù ñuû
caû 2 daáu hieäu  TTBP chính xaùc 90%.
· Nghi ngôø thai tröùng khi coù:
 Treã kinh - Rong huyeát trong 3 thaùng ñaàu thai kyø
 Beà cao töû cung lôùn hôn tuoåi thai
 SA nghi ngôø thai tröùng
 hCG cao
 Chaån ñoaùn cuoái cuøng laø GPB

19. TTTP

20. TTTP + XH

21. Song thai: TTTP + Thai bt

22. NHT

23. CT Scan

24. Vi thể TTTP

25. Ranges
HCG Levels during Pregnancy
After Conception
Week of Pregnancy:
Normal HCG Levels:
MIU/ML
1 5-50 (avg. 14)
2 5-50 (avg. 21)
3 5-50 (avg. 42)
4 10-425
5 19-7,340
6 1,080-56,500
7-8 7,650-229,000
9-12 25,700-288,000
13-16 13,300-254,000
17-24 4,060-165,400
25-40 3,640-117,000

26. Ñieàu trò
· ngay sau chaån ñoaùn
· BN neân ñöôïc theo doõi vaø ñaùnh
giaù kyõ löôõng veà nhöõng bieán chöùng
noäi khoa keøm theo, caû TSG, cöôøng
giaùp, maát caân baèng ñieän giaûi. vaø
thieáu maùu.
· Sau khi tình traïng BN ñöôïc oån ñònh,
caàn choïn löïa phöông phaùp thích hôïp cho
vieäc laáy tröùng.

27. Ñieàu trò
Caét töû cung
· Neáu BN caàn trieät saûn, vieäc caét TC
nguyeân khoái coù theå ñöôïc thöïc hieän,
nhöng neân caét TC sau huùt naïo.
· Coù theå baûo toàn 2 buoàng tröùng
duø cho coù nang hoaøng tuyeán (NHT).
· NHT to coù theå ñöôïc choïc huùt khi
phaãu thuaät.
· Caét TC khoâng döï phoøng ñöôïc di
caên, do ñoù BN caàn ñöôïc theo doõi kyõ
vôùi ñònh löôïng hCG.

28. Huùt naïo
Laø phöông phaùp laáy tröùng thích hôïp
nhaát, baát chaáp BN coøn caàn sanh nöõa
hay khoâng.
Löu yù khi huùt naïo:
· Phaûi chuaån bò 2 - 5 loï chöùa beänh phaåm.
· Nong CTC toát  huùt naïo deã daøng vaø hieäu
quaû
· Truyeàn dd Oxytocin taïi PM/baét ñaàu huùt tröùng
· Huùt tröùng vôùi oáng huùt ñöôøng kính 9-12 mm.
Neáu BCTC>=10cm  huùt + xoa ñaùy TC
· Naïo kieåm tra loøng töû cung neân ñöôïc thöïc
hieän vôùi muoãng naïo to, cuøn hoaëc saéc.
· Tìm hieåu kyõ moâ naïo: tröùng, nhau bình
thöôøng, moâ thai, maøng nhau vaø moâ naïo
kieåm tra loøng töû cung.

29. Hoùa döï phoøng
coøn baøi caõi
· Khoâng uûng hoä: BN phaûi chòu ñöïng nhöõng
thuoác
nhieàu ñoäc tính trong khi chæ 20% BN coù nguy cô
phaùt trieån thaøng böôùu nguyeân baøo nuoâi keùo
daøi.
· NC treân 247 TTTP: hoùa döï phoøng (Act-D/huùt
naïo)  xaâm laán taïi choã: 4% (10 BN) BN, khoâng
coù BN bò di caên.
· 10 TTXL: hoài phuïc hoaøn toaøn/1 lieàu hoùa trò.
· Giaûm söï phaùt trieån thaønh böôùu nguyeân
baøo nuoâi cuûa nhöõng BN bò thai tröùng nguy cô
cao ñöôïc hoùa döï phoøng. Vì vaäy, hoùa döï
phoøng ñaëc bieät coù yù nghóa ñoái vôùi thai
tröùng nguy cô cao, nhaát laø khi vieäc theo
doõi hCG khoâng theå thöïc hieän toát.

30. Theo doõi hCG
· Sau huùt naïo, BN neân ñöôïc theo doõi beta -
hCG moãi tuaàn moät laàn ñeán khi veà bình
thöôøng trong 3 tuaàn lieân tieáp.
· Thôøi gian trung bình ñeå hCG trôû veà bình
thöôøng ñaàu tieân laø 9 tuaàn.
· Theo doõi moãi thaùng trong 6 thaùng keá.
· Neáu bình thöôøng: moãi 2 - 3 thaùng cho ñuû
toái thieåu 12 thaùng.
· Khi hoaøn taát theo doõi thì coù theå cho pheùp
coù thai.

31. Ngöøa thai
· Do nguy cô thuûng TC maø vieäc ñaët
voøng chæ neân aùp duïng sau khi hCG ñaõ
veà bình thöôøng vaø coù kinh bình thöôøng
2-3 chu kyø.
· Neáu BN khoâng yeâu caàu trieät saûn
thì coù theå duøng thuoác ngöøa thai hay
caùc phöông phaùp “haøng raøo” khaùc.
· döôøng nhö vieäc ngöøa thai baèng
thuoác vieân uoáng ñöôïc coi laø an
toaøn sau huùt naïo thai tröùng cho
suoát thôøi gian theo doõi hCG.

32. UNG THÖ NGUYEÂN BAØO
NUOÂI
CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU
TRÒ
Ts. Bs. Phan Trung
Hoøa
PTP Chæ Ñaïo
Tuyeán
BV Töø Duõ, TP. Hoà
Chí Minh

33. MUÏC TIEÂU BAØI GIAÛNG
1. Keå ñöôïc caùc ñaëc tröng beänh hoïc cuûa
choriocarcinoma.
2. Naém ñöôïc beänh söû, dieãn tieán töï nhieân
vaø chaån ñoaùn ung thö nguyeân baøo nuoâi
(UTNBN-choriocarcinoma).
5. Neâu ñöôïc chæ ñònh hoùa trò trò ung thö
nguyeân baøo nuoâi
6. Neâu ñöôïc vai troø cuûa phaãu thuaät trong
ñieàu trò UTNBN.
7. Keå ra lòch taùi khaùm vaø caùc phöông phaùp
traùnh thai aùp duïng toát sau ñieàu trò UTNBN

34. Ñaïi cöông
 Choriocarcinoma raát aùc tính vaø thöôøng
di caên
 Tæ leä 1/20000 thai kyø taïi Myõ.
 Hieám khi phaùt trieån töø böôùu quaùi
(teratoma).
 UTNBN sau TT (50%), saåy thai (20%), thai
ñuû thaùng (30%).
 Chæ 3 - 5% TT dieãn tieán thaønh
UTNBN.

35. Beänh hoïc (1)
Ñaëc tröng: khoái taêng tröôûng raát
nhanh xaâm laán cô TC vaø maïch
maùu gaây ra XH vaø hoaïi töû.
Böôùu coù maøu ñoû saäm hay tím,
loån nhoån hay deã bôû.
Neáu böôùu naèm ôû NMTC seõ XH vaø
nhieãm truøng.
Vi theå:
Caùc nguyeân baøo nuoâi aên saâu vaøo cô TC vaø
maïch maùu, ñoâi khi xeáp thaønh ñaùm, hay xeáp
moät caùch khoâng coù toå chöùc.
Khaùc TT vaø TTXL laø khoâng coù
caùc gai nhau.

36. Beänh hoïc (2)
Di caên: sôùm vaø theo ñöôøng maùu:
Phoåi (75%), AÂm ñaïo (50%). AÂm
hoä, thaän, gan, buoàng tröùng, naõo
vaø ruoät.
Nang hoaøng tuyeán coù trong 1/3
tröôøng hôïp.

37. Minh hoïa (1)

38. Minh hoïa (2)

39. Minh hoïa (3)

40. Minh hoïa (4)

41. Minh hoïa (5)

42. Minh hoïa (6)

43. Minh hoïa (7)

44. Minh hoïa (8)

45. Minh hoïa (9)

46. Beänh söû (1)
Sau 1 TT, saåy thai, TNTC hay thai bình
thöôøng.
XHAÑ baát thöôøng sau sanh hay sau huùt naïo+
TC co hoài keùm.
Coù theå thuûng TC gaây ra xuaát huyeát
noäi.
Lan ñeán moâ caïnh töû cung coù theå gaây ñau vaø
di ñoäng keùm laøm nhaàm vôùi moät beänh lyù
vieâm nhieãm.
Nhieàu tröôøng hôïp: di caên laø bieåu
hieän ñaàu tieân.

47. Beänh söû (2)
Coù theå toån thöông nguyeân phaùt khoâng
coøn maø chæ coøn nhöõng teá baøo di caên xa
phaùt trieån maïnh meõ.
Neáu khoâng ñieàu trò: seõ dieãn ra
raát nhanh vaø töû vong thöôøng xaûy
ra trong vaøi thaùng ôû ña soá caùc
tröôøng hôïp.
Nguyeân nhaân gaây töû vong laø XH ôû
nhöõng cô quan khaùc nhau.

48. Chaån ñoaùn
 Baát kyø XH baát thöôøng sau chaám
döùt thai kyø hay saåy thai neân NKT,
ñaëc bieät laø ño hCG.
Moâ aùc tính coù theå aên saâu vaøo cô TC, khoâng
theå naïo ra ñöôïc.
Nhöõng noát ñôn/ña daïng treân X quang phoåi
+ hCG baát thöôøng.
Löu yù: vaøi loaïi böôùu khoâng phaûi böôùu nguyeân
baøo nuoâi coù theå tieát ra moät löôïng nhoû hCG.
Löôïng hCG khoâng giaûm hay coù gia taêng
laø daáu chæ cuûa u taân sinh nguyeân baøo
nuoâi.
Khi caàn: CT scan ñeå ñaùnh giaù naõo, phoåi, gan vaø
vuøng chaäu.

49. Ñieàu trò
MTX vaø caùc hoùa chaát dieät böôùu
khaùc, ñaëc bieät laø Act-D ñöôïc
duøng roäng raõi vôùi thaønh coâng
ñaùng keå.
Khoâng lieân quan giöõa GPB vaø
dieãn tieán laâm saøng, vôùi hieäu
quaû cuûa hoùa trò lieäu vaø söï lieân
quan giöõa möùc hCG vaø dieãn tieán
laâm saøng khieán cho vieäc chaån
ñoaùn moâ khoâng caàn thieát.

50. Ñieàu trò (2)
* Chæ ñònh hoùa trò ñoái vôùi Böôùu
nguyeân baøo nuoâi:
1. Chaån ñoaùn GPB laø UTNBN.
2. Coù baèng chöùng cuûa di caên xa.
3. b-hCG khoâng giaûm / gia taêng sau huùt
thai tröùng.
4. b-hCG khoâng trôû veà bình thöôøng sau
huùt naïo 12 tuaàn.
5. b-hCG taêng laïi sau khi ñaõ trôû veà bình
thöôøng.
Berkowitz vaø cs (1980): khuyeân
naïo tröôùc khi ñieàu trò hoùa chaát

51. Ñieàu trò (3)
* Phaân loaïi laâm saøng beänh nguyeân baøo nuoâi :
I. Khoâng di caên.
II. Coù di caên:
A. Nguy cô thaáp
B. Nguy cô cao:
1. b -hCG 40,000 mIU/ml
2. Giai ñoaïn mang beänh keùo daøi hôn 4
thaùng tröôùc khi ñöôïc ñieàu trò hoùa
chaát
3. Sau 1 thai kyø bình thöôøng ñuû
thaùng
4. Di caên gan hay naõo (ruoät?)
5. Hoùa trò lieäu thaát baïi tröôùc ñoù

52. Nguyeân taéc Ñieàu trò
1. Phaãu thuaät :
Caét TC: thaønh coâng vôùi TT vaø TTXL
khu truù nhöng khoâng thích hôïp vôùi
UTNBN coù di caên.
Coù theå keát hôïp hoùa trò khi UTNBN
khoâng di caên.
Giaûm soá löôïng NBN  giaûm soá lieàu
hoùa trò.
Caét boû khoái u vôùi nhöõng toån thöông di
caên ñôn ñoäc trong buïng, phoåi, hay
ñoâi khi ôû naõo cuõng coù theå ñöôïc xem
xeùt ñoái vôùi nhöõng beänh nhaân khaùng
thuoác.

53. Nguyeân taéc Ñieàu trò
(2)
Vai troø cuûa caét töû cung
(Hysterectomy)
Hammond vaø cs (1980): caét TC neân thöïc
hieän trong khi ñieàu trò hoùa chaát
ñeå haïn cheá khaû naêng lan toûa cuûa
böôùu.
Chæ ñònh:
(1) Khaùng thuoác hay ñoäc tính, ñaëc bieät laø nhöõng tröôøng
hôïp maø toån thöông khu truù taïi töû cung.
(2) Caùc bieán chöùng nhö xuaát huyeát aâm ñaïo, thuûng töû cung
vôùi xuaát huyeát noäi vaø nhieãm truøng.
(3) BN lôùn tuoåi ñoâng con vôùi toån thöông taïi choã.

54. Nguyeân taéc Ñieàu trò
(3)
2. Ñieàu trò hoùa chaát
(Chemotherapy): caùc phaùc ñoà
· Methotrexate (MTX) - FA
· Dacticin ñôn thuaàn
· MAC / MEA
· EMA/CO, khaùng  POMB
3. Xaï trò:
· Ñaëc bieät khoâng nhaïy vôùi xaï trò
· Chæ ñònh: di caên naõo/gan

55. Theo doõi hCG
· Theo doõi moãi thaùng trong 6 thaùng keá.
· Neáu bình thöôøng: moãi 2 - 3 thaùng cho
ñuû toái thieåu 12 - 24 thaùng.
· Khi hoaøn taát theo doõi thì coù theå cho
pheùp coù thai.

56. Ngöøa thai
· Do nguy cô thuûng TC maø vieäc ñaët
voøng chæ neân aùp duïng sau khi hCG ñaõ
veà bình thöôøng vaø coù kinh bình thöôøng
2-3 chu kyø.
· Neáu BN khoâng yeâu caàu trieät saûn
thì coù theå duøng thuoác ngöøa thai hay
caùc phöông phaùp “haøng raøo” khaùc.
· döôøng nhö vieäc ngöøa thai baèng
thuoác vieân uoáng ñöôïc coi laø an
toaøn..

57. Taøi lieäu tham khaûo
1. Novak’s Textbook of Gynecology - 1988.
2. Williams Obstetrics - 1989.
3. Goldstein’s : Gestational Trophoblastic Disease - 1978.
4. Current Obstetric and Gynecologic - 1994.