Υπεύθυνη καθηγήτρια κ. Τζέκου Ελένη

1. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΟΝΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ
της Β1 τάξης του Γυμνασίου Πευκοχωρίου
ΕΝΑΣ ΚΟΥΚΟΣ... ΦΕΡΝΕΙ ΤΗΝ ΑΝΟΙΞΗ
Γιατί θέλουμε να φέρουμε την άνοιξη ΠΙΟ ΝΩΡΊΣ!
Υπεύθυνοι καθηγητές:
Τζέκου Ελένη ΠΕ08
Αθανασούλα Ελένη ΠΕ12.1
Ματάμης Γεώργιος ΠΕ01
Καραγκούνη Βασιλική ΠΕ16

2. Σκοπός του προγράμματος είναι να ενημερώσουμε και να
ευαισθητοποιήσουμε τους συμμαθητές μας για το μαγευτικό κόσμο των
άγριων πουλιών και των βιοτόπων τους.καθώς και για τη σημαντικότητα
της προστασίας της φύσης και την ανάγκη ενεργοποίησης όλων για τη
διασφάλιση ενός βιώσιμου περιβάλλοντος, τόσο για τα πουλιά όσο και
για τον άνθρωπο.
• Για το περιβαλλοντικό πρόγραμμα δημιουργήσαμε πέντε ομάδες με τα εξής
ονόματα :
• Κοκκινολαίμης : Κατερίνα Κανακη, Μαρία Βιλαζεροπούλου,Μαρία
Αμβροσίδου,Ραφαηλία Κατσαούνη.
• Σπίνος : Κατερίνα Καρατάσου, Σοφία Κούκλι, Αλεξάνδρα Γραμμάτη,
Δέσποινα Γιαταγάνα, Σπύρος Δημητρίου.
• Τσαλαπετεινός : Γιώργος Ζορμπάς, Κατερίνα Κανάνι, Στέλιος
Καραμαύρος,Στέργιος Κανλής.
• Κούκος : Τάνια Δημητροβα, Τατιάνα Γισγάκη, Μιχαέλα Κουρελη.
• Χελιδόνι: Νεκταρία Κεσίδου , Νίκος Κοτανίδης, Σταυρούλα Κορήτα.
• Μαζέψαμε πληροφορίες για το είδος που αντιπροσώπευε η κάθε μια ομάδα
καθώς και παροιμίες, τραγούδια και ζωγραφική για το βασίλειο των πτηνών.

3. Είδη πτηνών
1. Κούκος

4. Κούκος
• Ο ερχομός του κούκου στην πατρίδα μας έχει
συνδεθεί στενά με τον ερχομό της Άνοιξης, για αυτό
και θεωρείται από τον λαό ως ο κύριος προάγγελός
της.
•
• Η γνώριμη χαρακτηριστική φωνή του, "κου κου",
καθώς και οι ξεχωριστές αναπαραγωγικές του
συνήθειες τον κάνουν να ξεχωρίζει από όλα τα
αποδημητικά πουλιά.
• Ο Κούκος ο Ευρωπαϊκός ανήκει στην οικογένεια των
Κούκων Cuculidae και η Ευρωπαϊκή του ονομασία
είναι Cuckoo.

5. Ο κούκος είναι παρασιτικό πουλί. Κατά την διάρκεια της
αναπαραγωγικής περιόδου γεννάει περίπου 25 αυγά. Όμως, το
αξιοπερίεργο είναι ότι ενώ δεν φτιάχνει δική του φωλιά καταφέρνει
και πολλαπλασιάζεται με επιτυχία! Μυστήριο της φύσης αποτελεί το
γεγονός ότι καταφέρνει και γεννά μιμητικά αυγά, δηλαδή αυγά που
μοιάζουν με τα αυγά των άλλων πουλιών και τοποθετεί ένα αυγό
κάθε φορά σε μια διαφορετική φωλιά και εκείνα με την σειρά τους
όχι μόνο κλωσούν το αυγό του κούκου, αλλά το υιοθετούν και το
φροντίζουν σαν δικό τους ακόμα και όταν ο νεοσσός, τους ξεπεράσει
κατά πολύ στο μέγεθος. Το μόνο πουλί που καταφέρνει και
αναγνωρίζει τα αυγά του κούκου είναι ο μυγοχάφτης, ενώ καρακάξες,
κελάδες και άλλα πουλιά αναλαμβάνουν άθελά τους, αλλά με πολύ
μεγάλη επιτυχία, το ρόλο των θετών γονιών.
Το μονότονο κελάηδημα του κούκου καθώς και η ιδιαιτερότητά του
γύρω από το φώλιασμά του, τον έχουν καταστήσει πρωταγωνιστή
ενός πλήθους παιχνιδιών, τραγουδιών, παροιμιών και λαϊκών
παραδόσεων.

6. Σπίνος

7. Ο Σπίνος είναι από τις πιο δημοφιλής
σπίζες, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά
και στην Ευρώπη. Τον φωνάζουν και
“σπουργίτι του δάσους”, ενώ άλλες
ονομασίες του στην Ελλάδα είναι
Λιαράς, Τσιώνα, Τσόνος και Χιονίτσι,
γιατί λέγεται ότι με το επίμονό του
κελάηδημα προαναγγέλλει τον
ερχομό του χιονιού.

8. ΤΣΑΛΑΠΕΤΕΙΝΟΣ

9. • Ο Τσαλαπετεινός είναι αμέσως μετά τα
χελιδόνια, το πουλί που είναι
συνδεδεμένο με τον ερχομό της 'Ανοιξης.
Κάνει την εμφάνισή του στο Πάρκο από
το δεύτερο δεκαήμερο του Μάρτη,
παρουσιάζει μια κορύφωση ατόμων
Απρίλη, Μάη, 2-3 ζευγάρια θα μείνουν το
καλοκαίρι και θα φωλιάσουν ενώ τα
τελευταία άτομα θα αναχωρήσουν για το
νότο τέλη Σεπτέμβρη, αρχές Οκτώβρη.

10. ΚΟΚΚΙΝΟΛΑΙΜΗΣ

11. • Αν και το συνολικό του μέγεθος δεν
ξεπερνάει τα 14 εκατοστά μαζί με την
ουρά του, είναι από τα δημοφιλέστερα
πουλιά της Ευρωπαϊκής αλλά και της
Ελληνικής ορνιθοπανίδας.
• Στην ηπειρωτική Ελλάδα όπου και
συναντάται συχνά, κατέχει τον τίτλο
ενός καχύποπτου πουλιού, στην
Βρετανία όμως είναι γνωστός ως "ο
θρασύτατος φίλος του κηπουρού".

12. ΧΕΛΙΔΟΝΙ

13. • Χελιδόνι Hirundinidae - Οι προάγγελοι της
Άνοιξης.Τα χελιδόνια είναι από τα πλέον γνωστά
μεταναστευτικά πουλιά που κατακλύζουν από
τις αρχές του Μάρτη την χώρα μας αλλά και
άλλες Μεσογειακές χώρες προκειμένου να
αναπαραχθούν και στις αρχές του φθινοπώρου
συγκεντρώνονται κατά δεκάδες εκατοντάδες σε
σμήνη και μεταναστεύουν με θεαματικό τρόπο
προς τα θερμά κλίματα της Αφρικής, για να
επιστρέψουν και πάλι στα γνώριμα εδάφη την
επόμενη Άνοιξη, διανύοντας μεγάλες
χιλιομετρικές αποστάσεις.

14. ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΟΝ ΠΟΤΑΜΟ ΝΕΣΤΟ
• Στις 27 και 28- 3-2014 η ομάδα μας ξεκίνησε με σύμμαχο τον καλό καιρό για την εκδρομή μας στην
Ξάνθη. Εκεί περπατήσαμε στις όχθες του ποταμού Νέστου στην περιοχή Τοξότες, που βρίσκεται
λίγο έξω από την Ξάνθη πηγαίνοντας στον παλιό δρόμο για την Καβάλα. Επίσης ανεβήκαμε στο
τραίνο της γραμμής Ξάνθη – Σταυρούπολη και ταξιδέψαμε μέχρι την Σταυρούπολη Ξάνθης
μένοντας μαγεμένοι από την διαδρομή γιατί οι γραμμές του τραίνου είναι κατασκευασμένες λίγο
ψηλότερα από τις όχθες του Νέστου κι έτσι το ποτάμι ήταν συνεχώς δίπλα μας!
• Επισκεφθήκαμε και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Ξάνθης όπου γνωρίσαμε την βιοποικιλότητα της
περιοχής και είδαμε πάρα πολλά είδη της ορνιθοπανίδας που εκτίθενται στο μουσείο.
• Η εκδρομή μας έμεινε αξέχαστη !

16. Η ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΞΑΝΘΗΣ

18. ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ
• Οι παροιμίες είναι συνοπτικές, θυμόσοφες εκφράσεις που εκφράζουν
αλήθειες που άντεξαν στο πέρασμα του χρόνου.
• Αν και ειπώθηκαν από αγράμματους και αναλφάβητους ανθρώπους,
εμπεριέχουν βαθύ φιλοσοφικό στοχασμό.
• ' Ολες οι παροιμίες αντανακλούν και αντικατοπτρίζουν την ταραχώδη και
σκληρή ζωή των προγόνων μας. Από κάθε γωνιά του Ελλαδικού χώρου
υπάρχουν δείγματα παροιμιακού λόγου που αναφέρονται στους
φτερωτούς μας φίλους:
• Η κότα του γείτονα φαίνεται σαν χήνα
• Ξέρει η κουρούνα πού είναι το ρυάκι.
• Δεν πέφτουν από τον ουρανό ψημένα σπουργίτια.
• Γεράκι από φωλιά κουρούνας.
• Ο κόρακας δεν κάνει περιστέρι, πάλι κόρακα θα κάνει.
• Από κάργια περιστέρι δεν γίνεται.
• 'Ενας κούκος δεν φέρνει την Ανοιξη.
• Μας κόστισε ο κούκος αηδόνι. (πολλά)

19. Τα κάλαντα της άνοιξης – Χελιδονίσματα
Με την Κυρία Καραγκούνη που μας διδάσκει μουσική μάθαμε το έθιμο με τα κάλαντα
της άνοιξης, τα χελιδονίσματα, διδαχθήκαμε τα τραγούδια και τα ηχογραφήσαμε.

20. Βρήκαμε ποιήματα και έργα ΤέχνηςΒρήκαμε ποιήματα και έργα Τέχνης μεμε
θέμα τα πουλιαθέμα τα πουλια :
• Τάσος Λειβαδίτης,
Χρωματίζω πουλιά
Τόσα άστρα και γώ να λιμοκτονώ
χρωματίζω πουλιά, χάρτινα πουλιά
και περιμένω να κελαηδήσουν,
και περιμένω να κελαηδήσουν…
γιατί χειμώνιασε.
Τόσα άστρα και εγώ να λιμοκτονώ
κάνε λοιπόν κύριε
να ‘χει κανείς ένα φίλο
δος του ένα σκυλί
ή ένα φανάρι του δρόμου
γιατί χειμώνιασε.

21. • Γιώργος Σεφέρης
• Ελένη
«Τ ηδόνια δ σ φήνουνε ν κοιμηθε ς στ ς Πλάτρες.»᾿ ἀ ὲ ᾿ ἀ ὰ ῖ ὶ
ηδόνι ντροπαλό, μ ς στ ν νασασμ τ ν φύλλων,σ ποἈ ὲ ὸ ἀ ὸ ῶ ὺ ὺ
δωρίζεις τ μουσικ δροσι το δάσουςστ χωρισμέναὴ ὴ ὰ ῦ ὰ
σώματα κα στ ς ψυχ ςα τ ν πο ξέρουν π ς δ θὶ ὶ ὲ ὐ ῶ ὺ ὼ ὲ ὰ
γυρίσουν.
Τυφλ φων πο ψηλαφε ς μέσα στ νυχτωμένη μνήμηὴ ὴ ὺ ῖ ὴ
βήματα κα χειρονομίες. Δ θ τολμο σα ν π φιλήματα,ὶ ὲ ὰ ῦ ὰ ῶ
κα τ πικρ τρικύμισμα τ ς ξαγριεμένης σκλάβας.ὶ ὸ ὸ ῆ
«Τ ηδόνια δ σ φήνουνε ν κοιμηθε ς στ ς Πλάτρες».᾿ ἀ ὲ ᾿ ἀ ὰ ῖ ὶ
Ποι ς ε ναι ο Πλάτρες; Ποι ς τ γνωρίζει το το τ νησίὲ ἶ ἱ ὸ ὸ ῦ ὸ ;
…..

22. • Οδυσσέας Ελύτης
• Αξιον Εστί
……………….
Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου με τα πρώτα μαύρα
ρίγη. Εκεί ρόδια, κυδώνια
θεοί μελαχρινοί, θείοι και εξάδελφοι
το λάδι αδειάζοντας μες στα πελώρια κιούπια·
και πνοές απο τη ρεματιά ευωδιάζοντας
λυγαριά και σχίνο
σπάρτο και πιπερόριζα
με τα πρώτα πιπίσματα των σπίνων,
ψαλμωδίες γλυκές με τα πρώτα-πρώτα Δόξα Σοι !
.........

23. Ζωγραφική με θέμα τα πουλιά

24. Κατασκευάσαμε ταϊστρες για πουλιά με την καθηγήτρια της
Τεχνολογίας κυρία Αθανασούλα και τις κρεμάσαμε στην ελιά
που έχουμε στην αυλή του σχολείου μας!

26. Φτιάξαμε ένα διασκεδαστικό επιτραπέζιο παιχνιδι για την
βιβλιοθήκη του σχολείου μας με την καθοδήγηση της
καθηγήτριας κυρίας Τζέκου Ελένης!

27. ΤΟ ΔΙΚΟ ΜΑΣ TANGRAM

29. Και όπως είμασταν πλέον γεμάτοι με εικόνες και πληροφορίες, αρχίσαμε
να ομορφαίνουμε το σχολείο μας ζωγραφίζοντας μεγάλες τοιχογραφίες με
την καθοδήγηση της καθηγήτριάς μας Ελένης Τζέκου και την επίβλεψη του
καθηγητή μας κυρίου Γεώργιου Ματάμη!

30. Βοήθησαν και άλλοι καθηγητές μας…

32. ΚΑΙ ΑΚΟΜΗ …

33. Τ Ε Λ Ο Σ
Πευκοχώρι 2013 – 2014
Β1 Γυμνασίου