Μια παρουσίαση για το ζωή και το έργο του Αρίσταρχου του Σάμιου

1. Αρίσταρχος ο Σάμιος
Πρότυπο Πειραματικό Λύκειο
Πανεπιστημίου Πατρών
Πολιτιστικό Πρόγραμμα
«Η Καθ’ Ημάς Μικρά Ασία»

2. Αρίσταρχος ο Σάμιος
(310 π.Χ. - 230 π.Χ.)
Έλληνας αστρονόμος και μαθηματικός,
που γεννήθηκε στη Σάμο

3. Σπουδές
Μαθήτευσε στη σχολή του Αριστοτέλη στην Αθήνα
όπου είχε δάσκαλο τον φιλόσοφο Στράτωνα,
ανέπτυξε θεωρίες στα μαθηματικά αλλά κυρίως
στην αστρονομία, της οποίας επιστήμης θεωρείται
και θεμελιωτής.

4. Ως επιστήμονας
Ήταν ένας από τους πιο ένδοξους επιστήμονες
που έζησαν κατά την αλεξανδρινή περιόδο, αφού
οι έρευνές του είχαν βάση τη λογική σκέψη και όχι
τις θρησκευτικές δοξασίες, αντίθετα με τις μελέτες
άλλων επιστημόνων, αυτός ήταν και ο λόγος
εξάλλου, που αναγκάστηκε να μεταναστεύσει
στην Αλεξάνδρεια.

6. Θέση Πλανητών
• Τοποθέτησε την κοσμική θέση
της Γης και των υπολοίπων
πλανητών σε αέναες
ανεξάρτητες κυκλικές κινήσεις
γύρω από τον Ήλιο.
• Ισχυρίστηκε ότι ο Ήλιος και όλοι οι απλανείς
αστέρες παραμένουν διαρκώς ακίνητοι ενώ η Γη,
την οποία τοποθέτησε σωστά ως τον τρίτο πλανήτη
από τον Ήλιο, πραγματοποιεί τόσο μια ετήσια
περιστροφή γύρω από αυτόν όσο και μια ημερήσια
περιστροφή περί τον άξονά της.

7. Παράλληλα, υποστήριζε ότι ο Ήλιος, η Σελήνη και
η Γη σχηματίζουν σχεδόν μια ορθή γωνία κατά το
πρώτο ή το τελευταίο τέταρτο της Σελήνης.
Εκτίμησε ότι η γωνία ήταν 87°.

8. Απόσταση Ήλιου-Σελήνης
Παρόλο που χρησιμοποίησε σωστά τη Γεωμετρία,
έκανε χρήση λανθασμένων στοιχείων
παρατήρησης, και έτσι κατέληξε στο
συμπέρασμα ότι ο Ήλιος ήταν 20 φορές πιο
μακριά από ότι η Σελήνη. Στην πραγματικότητα
όμως, ο Ήλιος είναι περίπου 390 φορές πιο
μακριά.

9. Υποστήριξε ότι η Σελήνη και ο Ήλιος έχουν σχεδόν το
ίδιο φαινόμενο μέγεθος από τη Γη και ότι οι
διάμετροί τους θα είναι ανάλογοι με την απόστασή
τους από τη Γη. Έτσι, συμπέρανε ότι ο Ήλιος είχε 20
φορές μεγαλύτερη διάμετρο από τη Σελήνη, κάτι που
είναι υπολογιστικά λογικό και ορθό, αλλά επίσης
λάθος μιας και στηρίζεται σε λάθος δεδομένα.
Η εκτίμησή του όμως αυτή
υποδεικνύει ότι ο Ήλιος
είναι προφανέστατα
μεγαλύτερος από τη Γη,
θέση που υποστηρίζει
το ηλιοκεντρικό μοντέλο.

10. Γη-Σελήνη (1)
Παρατήρησε επίσης την κίνηση της Σελήνης,
διαμέσου της σκιάς της Γης κατά τη διάρκεια μιας
έκλειψης της Σελήνης. Εκτίμησε ότι η διάμετρος
της Γης ήταν 3 φορές μεγαλύτερη από τη
διάμετρο της Σελήνης.

11. Γη-Σελήνη (2)
Χρησιμοποιώντας τον
υπολογισμό του Ερατοσθένους
ότι η περιφέρεια της Γης
ήταν 42.000 χλμ.,
συμπέρανε ότι η Σελήνη
έχει περιφέρεια ίση με 14.000
χλμ. Σήμερα, γνωρίζουμε πως η
Σελήνη έχει περιφέρεια περίπου
ίση με 10.916 χλμ.

12. Τα αστέρια
Πίστευε ότι τα αστέρια βρίσκονται σε μια τεράστια
απόσταση, και αυτό το θεωρούσε ως εξήγηση για
την απουσία ορατής παράλλαξης, δηλαδή της
παρατηρούμενης κίνησης των αστέρων καθώς η
Γη κινείται γύρω από τον Ήλιο.

13. Η απήχη των απόψεων του
• Ζητήθηκε η καταδίκη του με την κατηγορία της
αθεΐας και κανένας από τους σύγχρονους ή
μεταγενέστερούς του επιστήμονες δεν στάθηκε
σύμμαχός του στην αναζήτηση ενός πραγματικά
αληθινού κοσμολογικού μοντέλου.
• Αντίθετα, ο Αρίσταρχος απομονώθηκε
ιδεολογικά και δέχτηκε πυρά από το
κατεστημένο της εποχής του.

14. Επιρροές
• Μονάχα ο Βαβυλώνιος Σέλευκος έναν αιώνα μετά
προσπάθησε να επαναφέρει το πλανητικό μοντέλο
που είχε προτείνει ο Αρίσταρχος αλλά και η δεύτερη
αυτή προσπάθεια δεν επέφερε κανένα αποτέλεσμα.
• Την θεωρία του Αρίσταρχου σχεδόν ολοκλήρωσε ο
Kepler (16ος- 17ος αι. μ.Χ), μυστικιστής και
μαθηματικός, που πρότεινε τις ελλειπτικές τροχιές
των πλανητών, υποστήριξε ότι ο Ήλιος που
θεωρούσε πως είναι το κέντρο του ναού του Θεού,
διασφαλίζει την κίνηση των πλανητών και
διατύπωσε τους νόμους κίνησης των ουράνιων
σωμάτων που τους ολοκλήρωσε ο Νεύτωνας με τον
«νόμο της καθολικής βαρύτητας».

15. Το τηλεσκόπιο Αρίσταρχος
Η τοποθεσία αυτή ήταν η πλέον
κατάλληλη διότι είναι ένα από τα
σημεία της Ευρώπης με τη χαμηλότερη
φωτορύπανση.
Το τηλεσκόπιο ονομάστηκε
Αρίσταρχος προς τιμήν του μεγάλου
αρχαίου Έλληνα αστρονόμου και
μαθηματικού Αρίσταρχο. Πρόκειται
για το μεγαλύτερο και πλέον σύγχρονο
τηλεσκόπιο της Νοτιοανατολικής
Ευρώπης!
Αχαΐα , στη 2η ψηλότερη κορυφή του
Χελμού, σε υψόμετρο 2340 m, στη
τοποθεσία Νεραϊδοράχη.

16. ΠΗΓΕΣ
• http://el.wikipedia.org/
• http://oodegr.co
• http://www.seaf.gr
• http://www.metafysiko.gr

17. Σας Ευχαριστώ!!!