mga aralin na itinatalakay sa masining na pagpapahayag

1. ORGANISASYON NG
DISKURSO

2. Kaisahan
 – ang pangkat ng mga pangungusap
ay umiikot sa iisang pangkalahatang
ideya, may isang paksang
pangungusap na nagsisilbing gabay
sa pagbuo ng mga suportang
pangungusap. Tumutukoy ang
kaisahan sa isang tiyak na katangian
o aspeto ng pagpapahayag. Sa literal
na kahulugan, ito ay “magkakalapit
lahat”.

3. Kaugnayan
 – dapat na magkakaugnay ang
mga pangungusap upang
magpatuloy ang daloy ng diwa
buhat sa simula hanggang dulong
pahayag. Mahalaga ang papel ng
mga salita na ginagamit bilang
mga tagapag- ugnay sa talata. Ito
ay nagsisilbing tulay sa pagitan
ng mga bahagi ng pahayag.

4. Mga halimbawa ng
pang-ugnay
 Pagdaragdag-
at, ulit,
pagkatapos,
bukod, ano pa
 Paghahambing-
pero, sa kabilang
banda, subalit,
gayon man
 Pagpapatunay-
kung saan, dahil
sa, para sa ,
tunay na, sa
katunayan
 Pagpapakita ng
oras- kaagad,
pagkatapos, sa
lalong madaling
panahon, sa
wakas, noon

5.  Pag uulit- sa
madaling salita,
gaya ng sinabi
ko, tandaan
 Pagbibigay diin-
tiyak, labis,
talaga, sa
katunayan
 Pagpapakita ng
Pagkakasunud
sunod- Una,
pangalawa,
pangatlo, a,b,c
 Pagbibigay
halimbawa-
halimbawa, sa
ganitong klase, sa
ganitong
pagkakataon,
 Pagbubuod o
Pagbibigay ng
Kongklusyon-
sa madaling
salita, bilang
resulta, kaya
naman, sa
pagbubuod

7. PAG UULIT NG SALITA AT
TUNOG
– Ginagamit upang
magbigay diin.

8. Mga Personal na
Diskurso
nagpapakita ng
sariling karanasan ng
sumulat

9. 1.TALAARAWAN

10. Talaarawan (diary)
 Personal na pangyayari sa sarili
 isang talaan ng mga pangyayari,
mga pakikipagtransaksyon, o mga
observasyon na arawan o paminsang-
minsang ginagawa (Webster)
 —Pang-araw-araw na tala, lalo na ng
sariling karanasan; tala pa rin ito ng
mga kaisipan (Ensayklopidya)

11.  Maaring tawaging matalik na
kaibigan sapagkat dito natin
nasasabi ang mga pinakapersonal na
karanasan at damdamin nation sa iba
o sa ating sarili.

12. Diary
mula sa salitang Latin
na “diarium” na
nangangahulugan
ng araw o day; talaan ng mga
eksperiensya obserbasyon at
pag-uugali

13. 2. JORNAL

14. Dyornal 1 / Journal 1
Nang magsimula ako ng Filipino 4, hindi ko inaasahang mas mahirap ang trabaho.
Pagkatapos ng isang taon sa wikang Filipino, inakala ko na magiging magaling ako
rito. Hindi ko ginamit ang wika nang madalas at marami akong nakalimutan. Pero, ngayon
sinisikap kong mabuti na magsanay sa paggamit nito.
Sa pagbabasa, hirap ako sa mga salita at sa pagbigkas nang maliwanag sa mga salita. Sa
ibang araw, naghahalu-halo ang mga salita at ‘di ko makita ang mahalagang
pantig. Ngayon, binabasa ko nang malakas ang ating leksiyong pag-aaralan gabi-gabi; at
binabasa ko ulit ang ating mga sanaysay na napag-aralan na natin. Mas naging maalam ako
sa pagbigkas ng mga titik at pantig.
Sa pagsusulat, nagsasanay ako sa pandiwa. Nagsulat ako ng panahon ng pawatas,
perpektibo, imperpektibo at kontemplatibo. Bumuo ako ng mga pangungusap para masanay
ako sa paggamit ng tamang panghalip. Pag-aaralan ko ang tsart na panauhan at panghalip.
Dapat, at gusto kong memoryahin ang buong tsart.
Sa pagsasalita, nakikipag-usap ako sa nanay at tatay ko. Kapag tinatawagan ko sila nag-
uusap kami sa Filipino. Iwinawasto nila ako kapag mali ang pagsasalita ko ng Filipino. Kapag
umuuwi ako sa aming bahay, sinisikap kong kausapin ang pamilya ko sa Filipino. Pinipilit
kong husayin ang pagbigkas ng mga salita.
Nais ko talagang maging mahusay sa pag-aaral ng Filipino. Mahalaga sa akin ang matutong
magbasa at magsulat ng Filipino.

15. JORNAL
 personal na karanasan at planong
pansarili
 —isang arawang tala ng mga
pansariling gawain, mga repleksyon
ng mga nadarama (Webster)
 —hindi lamang sa personal na
karanasan ng manunulat kundi
sumasaklaw rin sa mga sitwasyong
may kinalaman sa ibang tao

16. Sangkap ng isang jornal
—Sitwasyon o pangyayari
—Damdamin
—Kaisipan

17. Ilan sa mga dahilan sa pag-
sulat ng dyornal:
1.isang travelog

18. TRAVELOG – Isang uri ito ng
sulatin tungkol sa diary ng
paglalakbay. Noong 1903,
iniukol lamang ang katawagang
ito sa pagsasalita o
paglelektyur tungkol sa
pagbibiyahe na karaniwang
inaalinsabayan ng

19. 2. laman ng
mga panaginip
3. kaisipan na
maaring
konsepto o
larawan
4. log buk
5. plano
6. batayan ng
ilang sulatin
gaya ng
biography
7. eklektik
8. imbakan ng
mga memorya

20. Talaarawan at jornal
Ang talaarawan at jornal ay
magkasingkahulugan na
pwedeng pagpalitin ang gamit.
Parehong de petsa ang mga
tala. Parehong talaan ng mga
magiging alaala
bukas (Arrogante, 2009)

21. Bayografi o
Talambuhay

22. Talambuhay
-tungkol sa buhay ng taong
namatay na at isinulat ito hindi
ng tao mismong namatay
noong nabubuhay pa siya kundi
ng iba na may interes sa
kasaysayan sa buhay niya

23. Defentibong Talambuhay
pang-iskolar na trabaho
importanteng tao lamang ang
maaaring pag-ukulan ng
masusing pananaliksik at
matamang panahon

24. Awtorisadong Talambuhay
tungkol sa buhay ng tao na
kinomisyon ng kamag-anakan,
kaibigan, o kakilala ang
sinumang manunulat na
pawang positibo lamang ang
kailangang lamnin.

25. Karaniwang Talambuhay
tapat sa katotohanan at tiyak
ang mga katibayan para
maitulad sa sarili ng
mambabasa ang kanyang
naging mga karanasan at
pagkatao

26. 3. Awtobiyografi

27. Awtobiyografi
tungkol sa kasaysayan ng
tunay na buhay ng tao na
siya mismo ang sumulat

28. 4. Refleksyon

29. Refleksyon
 Tinatalakay sa sulating ito ang mga
kasaysayan ng pagbabago sa
sarili
sa pamamagitan ng teksto o ng mga
karanasan
 Personal na pagpapahayag ng iyong
saloobin
 Malalim ang pagtatalakay

30. Katangian:
a) sarili ang pangunahing
pinagkukunan ng impormasyon
b)
naipakikita ng kaugnayan ng teksto
sa iyong buhay
c) Gumagamit ng unang panauhan.

31. Mga Uri ng
Pagpapahayag

32. a) Pasalaysay (Narativ) –
may layuning magkwento
ng magkakaugnay na
pangyayari; makukulay na
karanasan sa buhay

33.  Karanasang Tuwiran o Direct –
ang karanasan ay maaaring makuha
nang tuwiran (direct). Tuwiran ito
kung galing sa sariling pagkadanas o
pagkasangkot.
 Karanasang Vaykaryos – kung ang
kaalaman ay nakukuha lamang sa
iba, maaaring nabasa sa mga aklat o
mga babasahin, narinig sa kung sino,
nabalitaan sa mass media, o
naikwento ng kapitbahay.

34. Uri ng Pasalaysay/ Narativ:
a) Pagsasalaysay na totoo– base sa
tumpak, tiyak at tunay na mga
pangyayari
b) Pagsasalaysay na likhang-isip –
kinabibilangan n mga mito, fabula,
parabola, anekdota, palaisipan,
maikling kweno at nobela

35. Pananaw sa Pagsasalaysay-
Nagsasaad ng personal na
kaugnayan ng tagapagsalaysay
sa paksang kanyang
tinatalakay o sa mga
pangyayaring kanyang
ikinukwento.

36. Kasangkapan sa Pagsasalaysay:
a) Tema – may kabuluhan sa
kinauukulan – nakikinig, bumabasa, o
nanonood
b) Tauhan – ang nag-iisip at kumikilos
sa kwento kaya nagkakaroon ng mga
pangyayari
c) Aksyon o Pangyayari – ang aksyon
ang kalansay na kinakapitan ng iba
pang mahahalagang sangkap para
mabuo ang anyong kalamnan

37. d) Tagpuan – pook at panahon ang
ipinakakahulugan ng tagpuan sa
salaysay
e) Himig – kung papaano
isinasalaysay ang isang pangyayari o
ang anumang materyal para lumabas
nang naaayon sa kagustuhang
mangyari ng tagapagsalaysay

38. Uri ng Pagpapahayag
b) Paglalarawan
(Deskriptiv) – Naglalayong
makabuo ng imahe o larawan
sa isip ng mga mambabasa o
tagapakinig; pagpapahayag ng
ating nakikita, naririnig at
nadarama

39. Uri ng Paglalarawan:
Pangkaraniwang
Paglalarawan – nagbibigay
lamang ng kabatiran sa
inilalarawan, hindi ito
naglalaman ng damdamin at
kuro-kuro

40. Konkretong Paglalarawan –
ito ay naglalarawan ng literal
at ginagamit dito ang mga
pangkaraniwang paglalarawan
gaya ng ,maganda
,maayos,malinis atbp..

41. Masining na
Paglalarawan – ang guni-
guni ng bumabasa ay
pinagagalaw upang makita
ang isang buhay na buhay
na larawan

42. Abstraktong
Paglalarawan –
naglalarawan na gumagamit
ng nga di literal na
paglalarawan inaaniban ito
ng mga idyomatikong
paglalarawan.

43. Hakbanging Dapat
Tandaan Tungo Sa
Mabisang
Paglalarawan:

44. Pagpili ng Paksa –
Isinasaalang-alang ang
malawak na kaalaman o
pagkakilala sa tao o lugar
na Ilalarawan; tulad sa ibang
uri o anyo ng sulatin, ang
paksa ang laging unang
isinasaisip

45. Pagbuo ng Pangunahing
Larawan – ito ang
pangkalahatang kabuuan ng
isang tao, hayop, bagay, pook,
o pangyayari na nais agad
maitanim sa isip ng
mambabasa o tagapakinig.

46. Pagpili ng Sariling Pananaw
– pansariling pagtingin ng
tagapaglarawan

47. Pagkakaroon ng Kaisahan –
bawat detalyeng babanggitin
sa paglalarawan dapat ay
tumutulong sa pagbuo o
kabuuan ng isang pangunahing
bagay o anupamang
inilalarawan.

48. Pagpapayabong sa mga Aspetong
Isasama sa Paglalarawan –
Hindi lamang mga nagkakauri-
uring katangian ang dapat na
isama sa paglalarawan, mas
mainam kung mapalulutang lalo
ang kaibahan nito sa lahat ng mga
kauri.

49. Uri ng Pagpapahayag
c)Paglalahad
(Ekspositori) – Tungkulin
nito na humanap ng
kalinawan at humawi sa
ulap ng pag-aalinlangan.

50. Ekspositori
 pagpapaliwanag; ginagamit sa
pagsagot sa mga tanong na
nangangailangan ng pagsasanay na
kasagutan, pagsulat ng mga ulat
tungkol sa Agham at Kasaysayan,
pagsusuri sa maikling kwento at mga
nobela at pagpapaliwanag sa iba’t
ibang aralin sa paaralan

51. Expository Writing
Madalas makita sa araw-araw
nating binabasa tulad ng
teksbuk, editoryal, artikulo sa
dyaryo
—Pagpapaliwanag na obhektibo

52. Mga Bahagi ng Paglalahad
1. Simula– magpapasya
kung ipagpapatuloy ng
bumabasa ang pagbasa
ng katha

53. Halimbawa ng simula ng
paglalahad
 Katanungan
 Pangungusap na
makatawag-
pansin
 Pambungad na
pasalaysay
 Isang sipi
 Tahasan o
tuwirang simula
 Isang salitain

54. Mga Bahagi ng Paglalahad
 2. Katawan –
nilalaman ng isang
pahayag

55. Mga Bahagi ng Paglalahad
 3. Wakas – maaaring buod,
tanong, panghuhula sa
maaaring mangyari, pagsariwa
sa suliraning binanggit sa
simula, pagamit
ng kasabihan o siping angkop
sa akda

56. Mga Kaanyuan ng Paglalahad
 Paglalahad sa Anyong Panuto -
pagiisa-isang mga hakbangin sa
paggawa ng isang bagay
 Paglalahad sa Anyong
Pagbibigay-Katuturan-
pagpapaliwanag ng kahulugan ng
salita o diwa

57. Mga Kaanyuan ng Paglalahad
 Paglalahad sa Anyong
Interpretasyon -nagpapaliwanag
ng palagay hinggil sa isang layunin
 Paglalahad sa Anyong
Pagkilala- paglalahad sa mga
kalagayang pantao

58. Mga Kaanyuan ng Paglalahad
Paglalahad sa Anyong
Editoryal o Tudling-
napapanahong editoryal na
punong-puno ng kahulugan at
pahiwatig

59. Uri ng Pagpapahayag
d)Pangangatwiran
(Argumentativ)

60. Pangangatwiran
 may layuning manghikayat at
magpapaniwala sa pamamagitan
ng makatwirang mga pananalita.
 Pagpapahayag na may layuning
manghikayat at magpapaniwala sa
pamamagitan ng makatwirang mga
pananalita

61. Diskursong Argyumentativ
(Pangangatwiran)
 isang anyo o paraan ng
pagpapahayag na ang isang
katotohanan ay pinagtitibay o
pinatutunayan sa pamamagitan ng
katwiran o rason kalakip ang mga
ebidensya
 kasingkahulugan ng pagbibigay-
palagay, paghuhula, pag-aakala,
pagsasapantaha at paghihinuha.

62. Dalawang Uri ng
Pangangatwiran
1.Pabuod o Inductive
Method

63. 1.Pabuod o Inductive Method
 sinisimulan ito sa partikular na
pangyayari, katotohanan o kalagayan
at tinatapos sa isang katotohanang
pangkalahatan sapagkat dinaraanan
muna sa iba’t-ibang obserbasyon at
paulit-ulit na eksperimentasyon at
pagsusuri bago ang paglalahat kapag
narating na ang katotohanan o
prinsipyo

64. Dalawang Uri ng
Pangangatwiran
2.Silohismo o Deductive
Method

65. 2.Silohismo o Deductive
Method
 pangangatwiran na lohikal kung
maghayag ng katotohanan
 panghahawakan muna ang isang
pangunahing batayan, saka susundan
ng pangalawang batayan at dito
ngayon ibabase ang konklusyon

66. EDITORYAL

67. EDITORYAL
 pinakamahalagang bahagi ng
pahayagan o magasin-KALULUWA
 paglalahad ng mga kuru-kuro ng
patnugot ng pahayagan na bunga ng
isang pag-aaral tungkol sa isang
pangyayari sa bayan, pamahalaan,
tanghalan, atbp.

68. EDITORYAL
kasasalaminan ng kalakaran,
programa at paninindigan ng
isang pahayagan lalo na sa
isang isyu o pangyayari na may
malaking kahalagahan sa
bayan

69. EDITORYAL
 kababakasan ng kahusayan sa
pagmamasid, sapat na kinalaman
tungkol sa mga tao at mga bagay-
bagay, katalasan ng pagkakilala sa
tunay na kahulugan ng mga
pangyayari at ang mayamang
damdamin ng sumusulat

70. EDITORYAL
 kilala rin sa tawag na pangulong-
tudling
 maaaring tungkol sa pulitika,
relihiyon, sining, edukasyon, isport o
kultura