Biyografileri okurken algımızı ve yargımızı belirleyen hayat/dünya görüşümüz olabilir. Bununla birlikte diğer etkenlerden bir diğeri de öne çıkarılan veya çıkarılmayanlar olabilir.
Müziğin Doruğuna Fazıl Say Yolculuğu - Gürgün Say
Çabuk Büyüme Çocuk - Ergun Hiçyılmaz
İnsanlığın Mahrem Tarihi - Theodore Zeldin
Gen - Siddhartha Mukherjee
3. menemenazdacorba
* (Say, G., 2000, Müziğin Doruğuna Fazıl Say Yolculuğu, Cumhuriyet Kitapları)
“Deneyimlerimi paylaşarak, çocuklarının yetenekli olduğunu farkeden, anne ve babaların izleyecekleri yolda
da, yardımcı olabilmeyi ümit ettim.
no. 51 (7 s.)
4. menemenazdacorba
* (Hiçyılmaz, E., 2017, Çabuk Büyüme Çocuk, 1. Baskı, Karakarga Yayınları)
“Şüphesiz Zeki Müren’i yakından tanıyan sayısız insan mevcuttur. Ama herkesin anlattığını ‘doğru’ olarak
nitelemek mümkün mü? Bu sebeple tercihimiz söylentilere değil, kanıtlara yönelmiştir.
no. 51 (7 s.)
5. menemenazdacorba
“Babalara ili
ş
kin modern kavrayı
ş
ın izlerini 1850’ye, köy kökenli bir delikanlının ö
ğ
retmenlik sınavında ba
ş
arısız oldu
ğ
u
günlere dek sürebiliriz.
İ
nsanlık, ba
ş
arısız ki
ş
ilere, sapkınca dü
ş
ünceler üreten, sınav sorularını yanlı
ş
cevaplayan ve bazen
tarihin seyrini de
ğ
i
ş
tiren insanlara çok
ş
eyler borçludur. Viyana Üniversitesi’nin de
ğ
erli profesörleri Gregor Mendel'e
(1822-1884) geçer not vermemi
ş
lerdi, çünkü kendi kendini yeti
ş
tirmi
ş
bir gençti o. Ayrıca zamanının ölçütlerine göre
anormaldi de, çünkü papaz olmasına ra
ğ
men, yaratılı
ş
tarihinin henüz tamamlanmadı
ğ
ına, yani dünyanın ebediyen oldu
ğ
u
gibi kalmayaca
ğ
ına inanıyordu. Aslında dünyayı o kadar ciddiye almıyordu: Sertifikasız da olsa ö
ğ
retmenli
ğ
e devam etmi
ş
ti,
derslerinde bol bol el kol hareketi kullanıyor, kendi yaptı
ğ
ı
ş
akalara kızarıp gülüyordu, ‘gözlerindeki muzip pırıltı hiç
kaybolmuyor, kimseye asla so
ğ
uk davranmıyordu,’ günlük konu
ş
malarda seksten söz açıyor, utanıp gülenlere, ‘Aptal
olmayın; normal
ş
eyler bunlar,’ diye çıkı
ş
ıyordu. Hayatta korktu
ğ
u tek
ş
ey hava akımıydı, bahçesindeki rüzgar çıngıra
ğ
ı uyarı
notalarını vurmaya ba
ş
ladı mı hemen
ş
apkasını ba
ş
ına geçirirdi. E
ğ
er sizi daha büyük korkulardan koruyorlarsa, küçük
korkular faydalıdır. Mendel, kendi dü
ş
üncelerini, ya
ş
adı
ğ
ı döneme hakim olan dü
ş
üncelerle uyumlu hale getirmenin
zorlu
ğ
undan korkmuyordu. ” * ss.359-360
* (Zeldin, T., 2010, İnsanlığın Mahrem Tarihi, 4. Baskı, Ayrıntı Yayınları)
İnsanlığın Mahrem Tarihi - Theodore Zeldin
Gregor Mendel hakkında
30 Temmuz 2021
no. 51 (7 s.)
6. “1843 Ekim’inde, manastıra Silezya’dan çiftçi çocuğu bir genç katıldı. Ciddi suratlı, miyom ve hafif cüsseliydi. İlahiyata pek ilgi
duymasa da entellektüel konulara meraklıydı, el becerisi iyiydi ve usta bir bahçıvandı. Manastır ona bir yuva ve okuyup
öğrenebileceği bir yer sağladı. 6 Ağustos 1847’de papazlığa yükseldi. İlk adı Johann’dı ama keşişler ona Gregor Johann
Mendel adını verdiler.
Eğitim alan genç keşiş için manastırdaki hayat kısa sürede rutine binmişti. Mendel 1845’te manastır eğitiminin bir parçası
olarak Brno İlahiyat Koleji’nde ilahiyat, tarih ve doğa bilimleri dersleri almaya başladı. …… Mendel’in ilk yıllarına dair hiçbir
şey, sonradan ortaya çıkacak çığır açıcı bilim insanlarının ışığını ufaktan bile olsa taşımıyordu. Disiplinli, ağırkanlı, saygılıydı —
tertibe göre yaşayan insanlar arasında tertipli bir adam. Anlaşılabildiği kadarıyla otoriteye tek karşı çıkışı, derse girerken
arada bir kepini takmayı reddetmek olmuş. Ona da üstlerinin uyarısı üzerine usulca boyun eğmiş.
1848’in yazında Mendel’i Brno’da bir cemaate papaz atadılar. Nereden bakılırsa bakılsın berbat bir papazdı. Başrahibin
tabiriyle, ‘başa çıkamadığı bir ürkekliğin kıskacındaki’ Mendel cemaat üyelerinin çoğunun dili olan Çekçeyi tutuk konuşuyor,
rahip olarak heyecan uyandıramıyor, yoksul ve çaresizler arasında çalışmanın sinirsel yükünü kaldıramıyordu. O yıl kendisine
elverişli bir kaçış yolu buldu: Znaim Lisesi’nde matematik, doğa bilimleri ve temel Yunanca öğretmek için işe başvurdu.” * s.18
Mendel verilerle de biraz oynamış olabilir, arkada o sayfanın fotoğrafını da bulabilirsiniz.
no. 51 (7 s.)
7. Gen - Siddhartha Mukherjee
menemenazdacorba
Daha en başta söylediğim gibi bunlar sizi kandırmak için olan oyunlar, elbette
Mendel’in adı kitap boyunca ara ara geçiyor, sadece bu iki yerde değil. Eksik
kalanlar hep olacak, sizler okuyana kadar. Çoğunlukla gerçek yerine dedikodu
peşinde olan bir toplum olduğumuzu inkar edemeyiz sanırım :)
Gregor Mendel hakkında
(Mukherjee, S., 2018, Gen, 3. Baskı, Domingo Yayınevi, Çev. Cem Duran)
30 Temmuz 2021
no. 51 (7 s.)