งานนำเสนอการสืบค้นความหลากหลายทางพันธุกรรมของพืชในสวนพฤกษศาสตร์ รายวิชาชีววิทยา 6 (ว 30246) ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2560ของนักเรียนม.6ห้อง125โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา ครูผู้สอน นายวิชัย ลิขิตพรรักษ์ ตำแหน่งครู คศ.1 เอกวิชาชีววิทยา กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา ประวัติการศึกษา : พ.ศ. 2549 วิทยาศาสตรบัณฑิต (เกรียตินิยมอันดับ 2) สาขาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล พ.ศ. 2551 ศึกษาศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาศึกษาศาสตร์ เอกเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช พ.ศ. 2552 ประกาศนียบัตรบัณฑิตวิชาชีพครู คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนดุสิต พ.ศ. 2555 สาธารณสุขศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ เอกสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช พ.ศ. 2558 ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการประเมินและการวิจัยทางการศึกษา เอกวิจัยทางการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง

1. งานนาเสนอการสืบค้นความหลากหลาย
ทางพันธุกรรมของพืชในสวนพฤกษศาสตร์
โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา
รายวิชาชีววิทยา 6 (ว30264) ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2560

2. นาเสนอครูผู้สอน
นายวิชัย ลิขิตพรรักษ์
ครู คศ.1 สาขาชีววิทยา กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์

3. สมาชิกกลุ่มนาเสนอ
(เรียงจากขวาไปซ้าย)
1. นางสาวจิรัชยา ลอยพิพันธ์ เลขที่ 2
2. นางสาวธัญณัฐ ลาชโรจน์ เลขที่ 6
3. นายเกียรติภูมิ โรจน์วนาการ เลขที่ 27
4. นายธนทัต รัชตะวรรณ เลขที่ 34
นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ห้อง 125

4. คานา
งานนาเสนอการสืบค้นความหลากหลายทางพันธุกรรมของพืชในสวนพฤกษศาสตร์นี้ ได้
จัดทาขึ้นเพื่อนาเสนอข้อมูลของพืชที่มีความเกี่ยวข้องกัน คืออยู่ในวงศ์เดียวกัน (ในที่นี้คือ
วงศ์ OXALIDACEAE) เพื่อสืบค้นและศึกษาลักษณะโดยรวม และสรรพคุณของพืชนั้น ๆ
ซึ่งสืบเนื่องต่อพันธุกรรมที่มีอิทธิพลต่อลักษณะ รวมถึงสภาพโดยปัจจัยอื่น ๆ ของพืชใน
วงศ์ที่เลือกมานาเสนอ โดยในงานนี้ได้เลือกพืชอื่นที่อยู่ในวงศ์เดียวกันมาจานวน 12 ชนิด

5. สารบัญพืชวงศ์ OXALIDACEAE
1. ตะลิงปลิง
2. มะเฟือง
3. กระทืบยอด
4. ส้มกบ
5. Oxalis griffithii
6. Fire fern
7. Sourgrass
8. ผีเสื้อราตรี
9. Love plant
10. โอกา
11. Sarcotheca glomerula Veldkamp
12. Sarcotheca monophylla (Planch. ex Hk.f.) Hallier.f.

6. ตะลิงปลิง
• ชื่อสามัญ : Bilimbi , Bilimbing , Cucumber tree , Tree sorrel
• ชื่อวิทยาศาสตร์ : Averrhoa bilimbi L.
• ลักษณะ : เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก มีกิ่งก้านสาขามาก เปราะหักง่าย ใบเป็นใบ
ประกอบแบบขนนก ก้านใบหนึ่งประกอบด้วยใบย่อย 11-37 ใบ กว้างประมาณ 1
ซม. ยาว 2-5 ซม. ช่อดอกเป็นกระจุกอยู่ตามลาต้น ขนาดประมาณ 1.5 ซม. ดอกมี 5
กลีบ ผลรูปรี ป้อม ยาว 4-10 ซม. กว้างประมาณ 2 ซม. สีเขียวอมเหลือง เมื่อสุกเป็น
สีเหลือง รสเปรี้ยว เมล็ดแบน
• ประโยชน์ : รากแก้พิษร้อนใน กระหายน้า ใบใช้พอกแก้คัน ใช้ภายในโดยนามา
ต้มดื่มรักษาอาการอักเสบของลาไส้ใหญ่ รักษาสิว ดอกนามาชงเป็นชาแก้ไอ ผลมี
สรรพคุณเจริญอาหาร บารุงกระเพาะอาหาร ฝาดสมานและลดไข้ แก้เสมหะเหนียว
• ผู้รับผิดชอบ : นายเกียรติภูมิ โรจน์วนาการ

7. มะเฟือง
• ชื่อสามัญ : Star fruit
• ชื่อวิทยาศาสตร์ : Averrhoa carambola L.
• ลักษณะ : มีลาต้นตั้งตรงสูงเฉลี่ย 5-12 เมตร มีกิ่งก้านมากเป็นทรง
พุ่มหนาทึบ ใบเป็นใบประกอบแบบขนนกประเภทใบเดี่ยว มีก้านใบตรง
กลางและแตกใบย่อยเป็นคู่ ดอกออกเป็นช่อ โดยออกดอกตามซอกกิ่ง
เป็นดอกสมบูรณ์เพศ ผลมีรูปร่างเป็นแฉก เมล็ดแบน
• ประโยชน์ : เป็นยาขับเสมหะ ยาแก้ร้อนใน ช่วยดับกระหาย ป้องกัน
การเกิดโรคเลือดออกตามไรฟัน ป้องกันการเกิดโรคโลหิตจาง นอกจากนี้
ใบสดยังมีสรรพคุณช่วยลดอาการอักเสบ ช้าบวม
• ผู้รับผิดชอบ : นายเกียรติภูมิ โรจน์วนาการ

8. กระทืบยอด
• ชื่อสามัญ : Little tree plant
• ชื่อวิทยาศาสตร์ : Biophytum sensitivum
• ลักษณะ : เป็นพรรณไม้ล้มลุกที่มีลาต้นขนาดเล็ก ลาต้นตรงเป็นปล้องข้อ มีสี
แดงเรื่อ สูงประมาณ 10-15 ซม. ใบเป็นใบที่มีขนาดเล็กฝอยเหมือนกับใบกระถิน
ก้านใบจะแผ่แบนรวมกันอยู่บนยอด ดอกออกเป็นจุกบริเวณบนยอดลาต้น เป็น
ดอกขนาดเล็ก มีสีเหลืองสด
• ประโยชน์ : ลาต้นเป็นยาแก้ดับพิษร้อนภายใน แก้ปัสสาวะพิการ แก้ไข้ แก้
กาฬ แก้สะอึก ใช้ถอนพิษเบื่อเมา รากแก้โรคหนองใน แก้นิ่ว หลายส่วนของพืช
พบสาร amentoflavone , cupressuflavone และ isoorientin ที่ใช้เป็นยา
ต้านแบคทีเรีย แก้อักเสบ ต้านอนุมูลอิสระ ต้านเนื้องอก ป้องกัน
กัมมันตภาพรังสี ป้องกันสารเคมี รักษาแผลเปิด เสริมภูมิคุ้มกัน ต้านเบาหวาน
และโรคหัวใจ ต้านการแพร่ของเซลล์มะเร็ง ได้ตามธรรมชาติ
• ผู้รับผิดชอบ : นายเกียรติภูมิ โรจน์วนาการ

9. ส้มกบ
• ชื่อสามัญ : Indian Sorrel , Yellow Oxalis
• ชื่อวิทยาศาสตร์ : Oxalis corniculata L.
• ลักษณะ : พืชล้มลุกอายุหลายปี เป็นไม้เถาขนาดเล็กเลื้อยไปตามพื้นดิน มี
รากออกตามข้อ ลาต้นเล็กสีแดง ยาว 5-20 ซม. ใบเป็นใบประกอบมี 3 ใบย่อย
ออกที่ปลายยอด แบบเรียงสลับรูปหัวใจกลับ กว้าง 5-18 มม. ยาว 4-20 มม.
แผ่นใบเรียบ ดอกมีขนาดเล็กสีเหลืองสด ออกดอกเดี่ยวหรือเป็นช่อซี่ร่มเล็ก 1-5
ดอก กลีบดอก 5 กลีบ สีเหลืองสด กว้าง 2-6 มม. ยาว 4-10 มม. ผลเป็นผล
แห้งแบบแคปซูล รูปทรงกระบอกแคบ
• ประโยชน์ : ใบ เป็นยาเย็นดับพิษ มีรสเปรี้ยว เป็นยาธาตุ เจริญอาหาร ใช้ทา
ภายนอก เพื่อขจัดเนื้อปูด ชุบสาลีอมข้างแก้ม แก้ฝีในคอ แก้ต่อมทอนซิลอักเสบ
แก้ไข้ เป็นยาถอนพิษทั่วไป
• ผู้รับผิดชอบ : นางสาวธัญณัฐ ลาชโรจน์

10. Oxalis griffithii
• ชื่อสามัญ : ไม่ปรากฏข้อมูล
• ชื่อวิทยาศาสตร์ : Oxalis griffithii
• ลักษณะ : ไม้ยืนต้นสูงประมาณ 7-25 ซม. เหง้าที่อยู่ใต้ดินปกคลุม
หนาแน่นโดยใบสีน้าตาลเข้มหนาประมาณ 6-12 มม. ก้านใบยาว
ประมาณ 6-20 ซม. ใบมีลักษณะรูปหัวใจ ดอกเดี่ยว ก้านดอกยาว
ประมาณ 4-15 ซม. กลีบสีขาว 5 กลีบ เส้นผ่านศูนย์กลาง 3-4 ซม.
• ประโยชน์ : ไม่ปรากฏข้อมูล
• แหล่งที่พบ : พบบริเวณทุ่งหญ้าและพุ่มไม้หนาในบริเวณประเทศ
จีน อินเดีย ภูฏาน และญี่ปุ่น
• ผู้รับผิดชอบ : นางสาวธัญณัฐ ลาชโรจน์
(ไม่ปรากฎชื่อสามัญ)

11. Fire fern
• ชื่อสามัญ : Fire fern , Red Oxalis
• ชื่อวิทยาศาสตร์ : Oxalis hedysaroides
• ลักษณะ : เป็นไม้ยืนต้น สูงประมาณ 30 ซม. กระจาย
ออกข้างประมาณ 10 ซม. ชื่อสามัญมีที่มาจากการที่ใบสี
เขียวเมื่อสัมผัสกับแสงแดดจะเปลี่ยนเป็นสีม่วงแดงเข้ม
• ประโยชน์ : ปลูกเป็นไม้ประดับ
• แหล่งที่พบ : พบในประเทศแถวทะเลแคริบเบียน
• ผู้รับผิดชอบ : นางสาวธัญณัฐ ลาชโรจน์

12. Sourgrass
• ชื่อสามัญ : Sourgrass , Bermuda buttercup
• ชื่อวิทยาศาสตร์ : Oxalis pes-caprae
• ลักษณะ : ต้นมีขนาดเล็ก ขึ้นกระจุกกันเป็นพรม (เป็น invasive
species) มีใบคล้ายใบ shamrock ดอกเป็นสีเหลืองสด มี 5 กลีบ เเบบ
สมมาตร ดล้ายดอกบัตเตอร์คัพ มีรากป่องออกเป็นหัวขนาดเล็ก
• ประโยชน์ : เป็นพืชที่รับประทานได้ โดยมีสรรพคุณบรรเทาอาการ
ระคายเคืองในช่องปาก และบรรเทาอาการปวดท้อง นอกจากนี้ยัง
สามารถนามาพอกเพื่อลดอาการบวมได้อีกด้วย
• ผู้รับผิดชอบ : นายธนทัต รัชตะวรรณ

13. ผีเสื้อราตรี
• ชื่อสามัญ : Purple woodsorrel
• ชื่อวิทยาศาสตร์ : Oxalis purpurea
• ลักษณะ : เป็นไม้ล้มลุก มีหัว มีใบประกอบคล้ายนิ้วมือ มักจะหุบ
ใบในเวลากลางคืน ใบมีลักษณะประกอบคล้ายสามเหลี่ยม โดยมีมุม
แหลมชนกัน มีสีชมพูม่วง ออกดอกเป็นดอกเดี่ยวสีชมพูม่วง เป็น
ดอกสมบูรณ์เพศ
• ประโยชน์ : นิยมปลูกเป็นไม้ประดับ นอกจากนี้ยังสามารถนามา
ตากแห้งเพื่อนามารับประทานได้อีกด้วย
• แหล่งที่พบ : พบในแถบแอฟริกาใต้
• ผู้รับผิดชอบ : นายธนทัต รัชตะวรรณ

14. Love plant
• ชื่อสามัญ : Love plant , false shamrock , purple shamrock
• ชื่อวิทยาศาสตร์ : Oxalis triangularis
• ลักษณะ : ความสูงประมาณ 6 ถึง 12 นิ้ว ดอกสีขาว ใบรูปร่าง
สามเหลี่ยมคล้ายรูปหัวใจ ใบมีสีม่วงชมพูไปจนถึงม่วงเข้ม ลักษณะ
พิเศษคือใบจะค่อยๆหุบลงในเวลากลางคืน
• ประโยชน์ : ใช้ปลูกประดับบ้าน ปลูกในที่ร่ม
• แหล่งที่พบ : พบในประเทศบราซิล
• ผู้รับผิดชอบ : นายธนทัต รัชตะวรรณ

15. โอกา
• ชื่อสามัญ : oca , ibia , quiba , timbo , papa
colorada , papa extranjera
• ชื่อวิทยาศาสตร์ : Oxalis tuberosa Molina
• ลักษณะ : เป็นไม้ล้มลุกอายุยืน ต้นตั้งตรงมีขนปกคลุม
เหง้าแตกแขนง ปลายเหง้าเป็นหัวรูปทรงกระบอก หัวสีขาว
เหลือง แดง หรือม่วง ดอกสีเหลือง ผลแบบแคปซูล
• ประโยชน์ : หัวโอกาเป็นแหล่งคาร์โบไฮเดรตและพลังงาน
อีกทั้งมีวิตามินเอ โพแทสเซียม วิตามินบี6 และไฟเบอร์
สามารถนามาทาอาหารได้หลายวิธี
• ผู้รับผิดชอบ : นางสาวจิรัชยา ลอยพิพันธ์

16. Sarcotheca glomerula Veldkamp
(ไม่ปรากฎชื่อสามัญ)
• ชื่อสามัญ : ไม่ปรากฏข้อมูล
• ชื่อวิทยาศาสตร์ : Sarcotheca glomerula Veldkamp
• ลักษณะ : เป็นไม้พุ่ม สูงได้ถึง 9 ม. ใบรูปมนปลายแหลม ดอก
เป็นรูปท่อออกเป็นช่อ กลีบมนสีแดงถึงน้าตาลแดง ผลทรงรีสีแดง
ขนาดเล็กเป็นช่อ
• ประโยชน์ : ไม่ปรากฏข้อมูล
• แหล่งที่พบ : พบกระจายตัวอยู่ในป่าทุติยภูมิในที่ต่าที่ Kedeh
Perak และ Pahang คาบสมุทรมลายู มาเลเซียตะวันตก
• ผู้รับผิดชอบ : นางสาวจิรัชยา ลอยพิพันธ์

17. Sarcotheca monophylla (Planch. ex Hk.f.) Hallier.f.
• ชื่อสามัญ : ไม่ปรากฏข้อมูล
• ชื่อวิทยาศาสตร์ : Sarcotheca monophylla (Planch. ex
Hk.f.) Hallier.f.
• ลักษณะ : เป็นต้นไม้ สูงได้ถึง 30 ม. ใบรูปรียาว ปลายแหลม
ดอกช่อขนาดเล็ก กลีบดอกเรียวม้วนเข้าสีแดงเข้ม ผลทรงกลมถึง
รีสีแดงขนาดเล็กเป็นช่อ
• ประโยชน์ : ไม่ปรากฏข้อมูล
• แหล่งที่พบ : พบกระจายเฉพาะคาบสมุทรมลายูในป่าทุติยภูมิ
• ผู้รับผิดชอบ : นางสาวจิรัชยา ลอยพิพันธ์
(ไม่ปรากฎชื่อสามัญ)

18. บรรณานุกรม
• https://www.samunpri.com/tag/oxalidaceae/
• http://thrivingminimalist.com/articles/raw-food-foraging-sour-grass/
• http://pza.sanbi.org/oxalis-purpurea
• http://www.fao.org/traditional-crops/oca/en/
• https://en.wikipedia.org/wiki/Oxalis_tuberosa
• https://en.wikipedia.org/wiki/Oxalis_corniculata
• http://portal.cybertaxonomy.org/flora-malesiana/node/9325

19. บรรณานุกรม
• http://www.takao599museum.jp/treasures/plants/カタバミ科-plants/2255/?lang=en
• http://sukkaphap-d.com/13-สรรพคุณประโยชน์ของมะ/
• https://medthai.com/มะเฟือง/
• https://en.wikipedia.org/wiki/Oxalis_purpurea
• http://portal.cybertaxonomy.org/flora-malesiana/cdm_dataportal/taxon/b28caa9d-fc93
-4fe3-8d92-8a0ce14de647
• https://en.wikipedia.org/wiki/Oxalis_hedysaroides

20. กิตติกรรมประกาศ
งานนาเสนอนี้เสร็จสมบูรณ์ได้ด้วยการได้รับความอนุเคราะห์ การสนับสนุนและการแนะนาจาก
หลายๆส่วนจากคุณครูวิชัย ลิขิตพรรักษ์ ซึ่งเป็นการนาสู่ความสาเร็จของงานนาเสนอชิ้นนี้ ผู้จัดทา
ขอขอบพระคุณอย่างสูงยิ่ง
ขอขอบคุณเพื่อนๆนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ห้อง 125 ที่ช่วยเสนอแนะและเป็นที่ปรึกษานาการ
จัดทางานนาเสนอชิ้นนี้ขึ้นมา