Sommelier prosecco paper_update2020

Prosecco, méér dan goedkope Italiaanse bubbels?
SYNTRA Vlaanderen - Campus Tour&Taxis
Opleiding Syntra Sommelier 2015/2017 – Michel Thysen – Docent : Kris Van De Sompel
1
Prosecco
Méér dan goedkope Italiaanse bubbels?

2
Inhoudstafel
1. Voorwoord p.4
2. Inleiding p.5
3. Herkomst p.7
4. Druiven p.10
5. Terroir p.13
5.1 Algemeen p.14
5.2 DOCG p.15
5.3 DOC p.18
5.4 Klimaat p.18
5.5 Bodem p.19
6. Prosecco vandaag p.20
6.1 Suiker en bubbels p.21
6.1.1 Brut p.22
6.1.2 Extra Dry p.22
6.1.3 Dry p.22
6.1.4 Demi-Sec p.23
6.1.5 Spumante, Frizzante en Tranquillo p.24
6.1.6 Col Fondo p.24
6.1.6 Metodo Classico p.24
6.2 Prosecco Colfondo P.24
6.3 Prosecco als ideale basis voor cocktails p.26
6.3.1 Bellini p.26
6.3.2 Rossini & Co p.26
6.3.3 Aperol Spritz p.27
6.3.4 Hugo p.27
6.4 Prosecco als Luxury Brand P.28

3
6.5 Beyond the hype P.30
6.6 Bekende Referenties P.32
6.7 Foodpairing P.34
7. Blindtastings : basis Prosecco p.35
8. Blindtastings : premium Prosecco p.42
9. Bronmateriaal p.50

4
1. Voorwoord

Hoe sluit je een opleiding Sommelier af?
Het traject ‘Leren Wijn Proeven’ -‘Aspirant-Sommelier’-‘Sommelier’ met je kennis en
kunde illustreren in een proefschrift is verradelijk ... Het is immers verleidelijk een
onderwerp te kiezen dat je kan overstelpen met passie tot in het kleinste detail, zonder
twijfel, vol bewondering, zonder kritische noot.
Dat is iets wat ik niet wou doen.
Ik koos voor Prosecco als studie-onderwerp, en wel omdat ik er géén eenzijdige
mening over heb. Ik voel niet dezelfde liefde voor Prosecco die ik wel voel voor pakweg
Franciacorta. Ik zie echter wel de evolutie op de Prosecco-markt, en er is natuurlijk het
prachtige landschap alsook de drang naar authenticiteit die deze regio in zijn greep
houdt. Maar leidt dat niet de aandacht af van het eigenlijke product? Is er uiteindelijk
niet teveel middelmaat die een Up-scaling terecht in de weg staat?
Het is deze kritische benadering die ik wil hanteren in dit proefschrift. Het product, de
markt, maar ook mezelf in vraag stellen. Zowel als sommelier als importeur van
Italiaanse wijnen is deze kritische noot essentieel om te blijven evolueren. 'Kill your
darlings!' Niet altijd leuk, maar soms nodig. Ik hoop dat ik een duidelijk beeld heb
geschetst van Prosecco, van deze voor sommige abstracte term een eigen profiel heb
geschetst.
Ik wil bij deze ook mijn gezin bedanken voor de tijd die ik mag/mocht uittrekken in het
vergaren van wijnkennis, alsook Kris die zijn rijke beroepservaring beschikbaar stelt
voor zijn studenten.
Veel leesplezier!

5
2. Inleiding
De trigger van mijn paper was de nieuwe wind die waait bij Prosecco-producenten, en
meer bepaald bij de kleine groep van wijnmakers mét eigen wijngaarden en géén
massa-productie. Die kleine groep die zich wil onderscheiden van de grote
middelmaat. Dezelfde kleine groep die premium quality wil aanbieden, helaas ook aan
een premium prijs. In welke mate is deze kleine groep representatief voor de Prosecco
markt?
De meerderheid van consumenten die een Prosecco bestellen in een wijnbar of op
restaurant, vragen in feite vaak naar bubbels uit Italië. Een bewijs vond ik stoemelings
terug op de website dolcevia.com waar de volgende stelling las : "De beste Prosecco
komt uit de regio Franciacorta..." Men bedoelt ook hier zonder twijfel schuimwijn ipv.
Prosecco.
Vaak mijmerend aan die fantastische vakantie in Toscane of dat romantische week-
endje Rome. In de meeste gevallen blijken herkomst en productie-methode
onbekend, en is Prosecco gewoonweg een hipper alternatief voor die andere
populaire schuimwijn Cava wanneer deze gekocht wordt in de plaatselijke supermarkt.
Een anekdote uit deze zomer tijdens onze trip naar Italië. We maakten een mooie tour
met de auto door Istrië en het noorden van Italië. We hadden een tussenstop gepland
in Oostenrijk, in Abtenau om precies te zijn. Hotel 'Moisl' zag en voelde aan precies at
je verwacht als je de naam uitspreekt. Koekoeksklokken, lederhosen, kitscherig
interieur, knödeln in de soep. Het soort hotel waar elke week een bus gepensioneerden
wordt gedropt om te wandelen in de mooie bergen. Niets mis mee als je houdt van
zulke zaken : echte Oostenrijkse gemütlichheit. We werden alvast zeer gemütlich
onthaald door Christina en kregen een prosecco als welkomsdrink aan geboden. Het
enthousiasme werd snel vervangen door een kritische nieuwsgierigheid toen ik
opmerkte dat de prosecco uit een tapkraan werd geschonken die aangesloten leek op
het met blauwe gips versierde binnenfontein. Wat we dronken was met zekerheid géén
prosecco, hoogstens een zoete frizzante met hoogstens 5% alcohol. Dit illustreert de
stelling hierboven.
Desalnietemin, Prosecco is de afgelopen jaren ook in ons land enorm gestegen qua
populariteit. Dat is alvast wat de gespecialiseerde media ons wil doen geloven. In
Europa algemeen is Prosecco al jaren de populairste bubbel (5). In België is dat echter
nog steeds Cava. Is er een link tussen Spanje als populaire vakantieplaats bij de Belgen
en de populariteit van Cava? Vermoedelijk wel? In ieder geval is België na Duitsland de
grootste afzetmarkt voor Cava, en zijn merken zoals Freixenet en Codorníu die
gigantisch investeerden in promotie echte ‘household names’ geworden als het
aankomt op populaire bubbels. In ieder geval is de export van Prosecco naar de UK de
laatste jaren enorm gestegen. De UK neemt 33% van de totale export voor zijn

6
rekening (4). Er wordt nu ook gelonkt naar Frankrijk in de overtuiging dat het een stuk
van de stugge Franse Champagne-markt kan inpalmen. In heel Europa wordt inmiddels
een kwart meer prosecco verkocht dan de ooit onverslaanbaar geachte champagne.
(16)
Deze gegevens zorgt natuurlijk er ook voor dat er een hele renaissance bezig is bij de
Prosecco-producenten waarbij naast het verhogen van de export het vooral opvalt hoe
er aan het imago, de branding en de positionering wordt gewerkt. Prosecco wordt nog
meer als Party-drink in de markt gezet met een zweem van luxe. Dat is dezelfde
tacktiek die men in Italië met Franciacorta doorvoert, en die werkt. De vraag of dit ook
mogelijk is met Prosecco om mogelijk zo de hype (lees = prijs) kunstmatig op te drijven.
Net zoals bij cava vind je prosecco’s in verschillende prijsklasse’s, dus ook in
verschillende kwaliteiten. Het is dan ook niet eenvoudig als doorsnee consument op
basis van de info op het etiket een minimale kwaliteitsgarantie te beoordelen. Hier
willen we beter zicht op krijgen. We willen onderzoeken wat het échte potentieel is
van prosecco, zowel als spumante alsook van het terroir. We bespreken hiervoor ook
zijn herkomst en de balangrijkste karakteristieken om zo een smoel te geven aan de
veralgemeende term ‘prosecco’.

7
3. Herkomst
De geschiedenis van de Prosecco gaat terug naar vele historische referenties. Pliny de
Oudere schreef reeds over de roots van Puximum (Puccino - Prosecco in Trieste) in 77
AD in zijn Naturalis Historia het volgende : “ … Geen andere wijn is méér geschikt voor
medische doeleinden …”
Ook al is naam-herkomst van Prosecco verbonden met dit dorpje in Trieste (Friuli -
Venezia Giulia), de DOC Triëste is er dan ook vooral door de aanwezigheid van het
dorpje en niet voor zijn kwaliteit. De faam zal voornamelijk verbonden blijven met de
heuvels van de Conegliano-Valdobbiadene streek, zo'n 50km. boven Venetië. Er zijn
reeds handelsakkoorden terug te vinden van de 14e eeuw die handel met andere
streken linkt en die verplichtingen opleggen door lokale overheden, zoals ondermeer
de stad Treviso. De Glera wijnstok, de hoofdruif van de Prosecco werd tweehonderd
jaar geleden al gekweekt op deze heuvels.

8
Vanaf de tweede helft van de 19e eeuw is men hier begonnen met het produceren van
schuimwijn, met een re-fermentatie in de fles (Col Fondo). Het was in 1868 wanneer
in het domein Carpène Malvoti een wijn werd gemaakt die we als de eerste Prosecco
kunnen beschouwen. Het was ook Antonio Carpène die in 1873 in Conegliano het
eerste instituut van de Oenologie van Italië stichtte, waar hij zelf directeur van was.
Zijn zoon Etile Sr. Carpène was de eerste om Prosecco te benoemen met de naam van
de druif, nadat hij het domein terug opstartte na WO I.
Innovaties leidden tot het productie-proces “Martinotti Methode” (1895), maar bij
ons beter gekend als de Methode Charmat (1910). (zie kader) Deze methode is
ondertussen zo vergroeid met de Prosecco dat ze ook wel eens het Conegliano-
Valdobbiadene proces wordt genoemd. Dit proces is ideaal om een fruitige schuimwijn
te produceren. (Tot +/- 1960 was Prosecco trouwens veel zoeter dan hoe we hem
vandaag kennen, en leek het meer op Moscato d'Asti. )
Op deze basis perfectioneerde Antonio Jr. de Prosecco productiemethodes, en hij
herlanceerde het domein nadat het tijdens WO II dienst deed als een basiskamp van
de geallieerden. De twee wereldoorlogen hadden echter een grote emigratiegolf
opgestart, waardoor de economie in het gebied er zware klappen door had gekregen.
Mede door de reconversie in de helft van de vorige eeuw was er een expansie in de
agricultuur, waardoor er een nieuwe lente aanbrak voor de wijnproducenten. Vandaag
wordt het domein nog steeds gerund door de 5e generatie in de persoon van Rosanna
Carpène.

9
De Methode Charmat of Metodo
Martinotti. Hierbij krijgt de wijn een
tweede fermentatie in een gesloten
roestvrij stalen tank. (Autoclaaf) Door het
grotere volume van de tank ten opzichte
van een fles, verloopt de tweede
fermentatie bij deze methode veel sneller.
De bubbeltjes zijn hierdoor minder verfijnd
als bij de traditionele methode en
verdwijnen ook sneller uit je glas. Behalve
sneller is deze methode ook goedkoper. De
druk in een fles prosecco is met 3,5
(Frizzante) tot 5,0 (Spumante) bar dan ook
lager dan die bv. in een fles Franciacorta (6
bar). De Frizzante’s zijn bv. in Nederland
erg populair, deels door de lage prijs mits
er lagere accijnzen voor moet betaald
worden …
Waarom deze dubbele benaming? Federico Mattinotti,
directeur van het Instituut van de Oenologie in Asti had
reeds in 1895 dit proces ontwikkeld.
Na herhaalde testen ontwikkelde Martinotti een systeem
voor het creëren van bubbels tijdens een tweede gisting van
de basiswijn in een hermetisch afgesloten tank bij een
gecontroleerde temperatuur. Hiervoor worden suiker en
gist toegevoegd om de tweede gisting te activeren.
Het was echter Eugène Charmat die in 1910 een patent nam op de ontwikkeling
van de specifieke apparatuur die gebruikt kon worden op industriële schaal.
Hieronder kunnen jullie het volledige productie-proces zien van de Methode
Charmat-Martinotti.

10
In principe komt er het op neer dat suiker en gist worden toegevoegd bij de basis-
wijn in de autoclaaf om de tweede fermentatie op te starten. De toegevoegde
gisten zullen de suikers beginnen te verteren. Indien men dit proces niet stopt
zullen alle suikers door de gisten worden opgegeten. Om de gewense hoeveeheid
restsuiker te bekomen wordt de vertering van suikers stopgezet door de koeling
van de autoclaaf. Tegen het vriespunt worden de gistcellen inactief en zakken ze
naar de bodem. Het overgebleven suikergehalte bepaalt het type van de
Prosecco. (zie hoofdstuk 6)
De duur die nodig is voor de tweede fermentatie hangt af de wijnmaker en het
beoogde resultaat. Een Prosecco Frizzante bijvoorbeeld bevat veel lagere druk en
heeft een minder persistente pareling. In dit geval volstaan reeds 2 weken voor
de tweede fermentatie. (Noot : Naast de Frizzante die gemaakt wordt volgens de
méthode Charmat-Martinotti, wordt er ook Prosecco Frizzante geproduceerd door
het koolzuurgas simpelweg vlak voor de botteling in de stille wijn te injecteren ...
)
We kunnen echter een groot verschil waarnemen bij producenten die al dan niet
de nodige tijd hiervoor willen uittrekken. De grove, harde pareling die we kennen
uit de goedkope Prosecco's zijn het resultaat van een snel productieproces waar
vaak de kwantiteit prioriteit heeft op de kwaliteit. Dit wil echter niet zeggen dat
een delicate pareling met een zacht mondgevoel niet mogelijk zijn. Integendeel,
we zien een stijgende interesse bij het liefhebbers-publiek voor Prosecco's met
elegante bubbels. Voor een prosecco spumante is 30 dagen de minimale periode.
4. Druiven
Tot de creatie van de DOCG appellatie in 2009 was Prosecco ook de benaming van de
hoofddruif Glera, en was er een overeenstemming tussen druif en wijn. Dit werd in
2009 aangepast. Waarom? Om van Prosecco een herkomstbenaming te maken (zoals
Champagne en Franciacorta) diende er een onderscheid gemaakt te worden met de

11
druif. De consument heeft nu de zekerheid dat wanneer hij of zij een Prosecco koopt,
het hier een schuimwijn uit Noord-Italië betreft met minimum 85% Glera (Tonda).
Voor de wijziging in 2009 was dit niet zo mits dan ook elders in andere
wijnproducerende landen Prosecco op de fles kon staan wanneer het hier de druif
betrof.
In principe hebben we het hier over de meest voorkomende Glera variant, de Glera
Tonda. Er dient een minimum van 85% hiervan in de blend te zitten. Deze kan
aangevuld worden met een paar specifieke autochtone of internationale druiven. Sinds
het begin van de negentiende eeuw is het onderzoek naar het druivenras Glera (Tonda)
sterk toegenomen. De precieze oorsprong van dit ras blijft een beetje vaag. Zeker is
wél dat al gedurende ten minste twee eeuwen de heuvels van Conegliano-
Valdobbiadene een ideale omgeving zijn voor de teelt van deze druif.
De Glera Tonda is de bekendste soort van de verschillende Glera varianten. De
herkomst ervan is Slovenië, en ze is vroeger naar het dorp Prosecco (bij Triëste)
gebracht. Het is een laatrijpe druif met een goud-gele kleur. Haar structuur is licht,
bevat weinig suikers en heeft een hoge aciditeit. Fruitige aroma's met toetsen van
citrus, groene appel en bloesem. In combinatie van de tweede fermentatie krijgen we
doorgaans de smaak van rijp wit fruit, zoals rijpe peer.
De grote meerderheid van Prosecco's bestaan uit een monocépage van de Glera
Tonda. In hun zoektocht naar de authentieke smaken van de Prosecco combineert
men met de Glera Tonda vaak de autochtone druiven Glera Lunga, Verdiso, Perera,
Bianchetta en in mindere mate Grapariol (= Raboso Bianco) toe. Umberto Marchiori
van Marchiori verwoordt het zo : "De verschillende druiven vormen samen een team.
Elke druivensoort heeft zijn rol, en samen vormen ze de specifieke smaak die Prosecco
zo eigen maakt. Deze variëteiten groeien reeds sinds vele eeuwen enkel op de heuvels
van Conegliano-Valdobbiadene"
Het is duidelijk dat deze druiven tesamen een uniek smakenpallet vormen. We
bechrijven kort de meest kenmerkende eigenschappen van deze druivensoorten.
De Glera Lunga is de meer zeldzame variant uit de Glera-familie die pas in de laatste
decennium van de 20e eeuw opnieuw voldoende is her-aangeplant. De Glera Lunga

12
onderscheidt zich ten opzichte van de Glera Tonda door een vlezige structuur en
specifieke kruidigheid.
De Verdiso geeft Prosecco extra aroma's, aciditeit en complexiteit. Verdiso gedijt goed
op zonnige en droge bodems, waardoor hij prima in de droge heuvels van Conegliano
en Valdobbiadene groeit. Gebruikt in Prosecco verkrijgen we noties van gist en vers
brood naast appel en citrus met fijne aroma's van groene peper en blauwdoesem.
De Perera druif zorgt voor de nodige elegantie in de Prosecco. Ze geeft hem ook de
typische aroma's van peer.
De Bianchetta druif groeit zowel in de regio's Trentino - Alto Adige en Veneto.
Er wordt aangenomen dat deze druif het resultaat is van de kruising tussen de
witte Durella en de bijna uitgestorven blauwe druif Brambana. Hij gedijt zeer goed op
kalkhoudende bodems zoals de steile Rive's in Conegliano - Valdobbiadene.
Nog zeldzamer in het gebruik bij Prosecco is de druivensoort Raboso Bianco.
Kenmerkend voor deze druif is de hoge zuurtegraad, waardoor hij geschikt is om ter
ondersteuning te zijn in een blend waar extra aciditeit gewenst is.
Het is niet verplicht autochtone druiven te gebruiken. De wetgeving heeft het over een
minimum 85% gebruik van de Glera (Tonda), maar deze kan ook aangevuld worden
met internationale druiven zoals Pinot Bianco, Pinot Grigio of Chardonnay. In de
praktijk gebeurt dit zeer weinig. Toch geeft dit een mogelijk een groot potentieel.
Vooral het gebruik van Chardonnay die door zijn lactische toetsen en mooie zuren een
zeer mooi karakter kan geven aan Prosecco. Mits dit meer zou worden toegepast kan
het mogelijk een middel zijn om de pogingen om van Prosecco een Luxury Brand te
maken danig te versterken. Ik stelde daarom de vraag aan Umberto Marchiori waarom
Chardonnay momenteel zo weinig wordt gebruikt.
"Chardonnay is een bekende druif die je overal in de wereld aantreft. Maar, het is
geen expressie van ons terroir."
Voor de Cartizze DOCG zijn enkel de
volgende druivensoorten toegestaan
: Glera Tonda (minimaal 85%,
aroma’s van witte bloemen en
groene appel), Verdiso (aangename
ziltheid), Perera (krachtige geur en
smaak) en Bianchetta (Trevigiana)
(alcohol).

13
UPDATE mei 2020
In 2020 heeft het DOC-consortium van Prosecco het
groene licht gegeven om ook een Rosé variant te
produceren. Volgens de nieuwe regelgeving moet
Rosé Prosecco worden gemaakt op basis van Glera en
gemengd met 10% -15% Pinot Nero, waarbij wijnen
variërend van Brut Nature tot Extra Dry de toegestane
stijlen zijn.
De maximale opbrengste voor Rosé Prosecco zijn 18
ton per hectare voor Glera en 13,5 ton per hectare
voor Pinot Nero. De perlage moet tijdens de tweede
gisting minimaal 60 dagen in een tank onder druk staan
om de kleur te stabiliseren.
De wijnen mogen ten vroegste op 1 januari na de oogst worden verkocht en de
etiketten moeten vintage zijn gedateerd met een minimum van 85% van het fruit
afkomstig van de vermelde vintage.
De nieuwe regelgeving zal worden omgezet in nationale en Europese wetgeving in
het Italiaanse staatsblad en het EU-staatsblad.
De oogst van de druiven gaat normaliter door half september tot begin oktober,
afhankelijk van de rijpheid van de druiven. Op de vlakke wijngaarden kan de oogst
machinaal gebeuren, maar op de typische steile hellingen kan dit enkel manueel. De
wijngaarden in Conegliano worden eerst geoogst dan deze in Valdobbiadene.
99% van de druiven worden gebruikt voor het produceren van Prosecco, maar
uitzonderlijk zullen sommige producenten ook stille wijnen produceren van deze
typische druiven. Dit blijft echter zeer kleinschalig en dient eerder als een expressie
van het Terroir worden beschouwd.

14
5. Terroir
5.1 Algemeen
Als we praten over terroir voor Prosecco dienen we een onderscheid te maken
tussen de zones van de DOCG en DOC. Kortweg kunnen we stellen dat er geen
groter contrast kan zijn tussen de heuvelachtige streek van Conegliano-
Valdobbiadene en eindeloze vlaktes die we aantreffen in de DOC zone. Het is
echter niet correct te stellen dat dit op zich de kwaliteit op zich bepaalt, wél is het
een belangrijke factor voor prosecco's die focussen op mineraliteit.
Vlakke wijngaarden in Veneto binnen de
DOC appellatie.
Typische steile wijngaarden binnen de
Conegliano-Valdobbiadene DOCG.
Hieronder vinden jullie de huidige classificatie die geldt vanaf 2009, met de
intrede van het DOCG label.

15
5.2 DOCG
De moderne geschiedenis van Prosecco is begonnen met de toekenning van de
DOC status in 1969 aan de streek van Conegliano - Valdobbiadene. Bij de release
van de eerste vintage van deze nieuwe appellatie werd slechts de helft van het
potentieel (1.500 ha met een potentieel van 15 mio flessen) gebotteld. 45 jaar
later is dit vertienvoudigd.
De DOCG benaming is er sinds 2009. Hierdoor kon de IGT benaming een DOC-
upgrade krijgen waardoor het gebruik van de term Prosecco beschermd kon
worden. (zie p. 10)
De productie-zone van Prosecco DOCG omvat het grondgebied van 15 gemeenten
en heeft een oppervlakte van ongeveer 18.000 hectare (ca. 45.000 ha)
landbouwland. Wijnstokken worden alleen geteeld op de op het zuiden gerichte
hellingen en terrassen op de heuvels, op een hoogte van 50 tot 500 meter boven
zeeniveau. De noord-gerichte hellingen zijn vaak bedekt met bossen. Er zijn
momenteel méér dan 6.580 hectaren wijngaarden geregistreerd als DOCG-gebied
die samen een productie voorzien van 630.000 hl..
De steile hellingen van de heuvels maken het moeilijk de werkzaamheden te
mechaniseren, en het beheer van wijngaarden is bijna altijd in de handen van
kleine telers. Slechts 10% van de producenten bezitten hun eigen wijngaarden.
90% kopen hun druiven dus aan bij de vele druivenboeren die de streek rijk is. Het
doet wat denken aan Puglia, waar er ook nog een zeer grote verdeling is tussen de
vele eigenaars van wijngaarden en producenten. Alleen in de buurt van Conegliano
vindt men een paar grotere producenten die hun eigen druiven telen.
De karakteristieken van de wijngaarden zijn te vergelijken met deze in de diepe
Moesel en de Douro vallei. Sommige wijngaarden, zoals deze van de top-appellatie
Cartizze, bereiken een hellingsgraad die te vergelijken is met een zwarte ski-piste.
Het illustreert het hard labeur van de druiventeelt, alsook de waardebepaling van
deze wijnen.
5.2.1 Colli Assolini DOCG
Asolo DOCG is een kleine regio en is minder bekend als DOCG voor
Prosecco. Het heeft ook pas die status sinds de hervorming van de
complete appellatie in 2009. Voor deze DOCG is er een maximum
rendement van 12 ton druiven vastgelegd per hectare.
De Colli Asolani (de heuvelstreek gesitueerd rond het plaatsje Asolo) lopen
over een mooie heuvelrug die loopt van Noord-Oost tot Zuid-West tussen
de dorpen Cornuda en Asolo. Deze rug van 8 km lang heeft toppen van
maximum 460m. De mooiste, meest kwalitatieve wijngaarden liggen op de

16
zuidelijke hellingen. Deze krijgen veel zon en de losse ondergrond zorgt
voor een uitstekende drainage. Asolo wordt ook wel eens de 'Parel van
Treviso' genoemd, te danken aan zijn vele mooie uitzichten. De aansluiting
tot de Venetiaanse Alpen biedt dan ook zeer indrukwekkende panorama's.
5.2.2 Conegliano - Valdobbiadene Prosecco Superiore DOCG
In de Conegliano - Valdobbiadene streek wordt het predikaat 'Prosecco
Superiore' gehanteerd dat aan de DOCG wordt toegevoegd. De vijftien
gemeentes die binnen deze DOCG appellatie vallen zijn Conegliano,
Susegana, San Vendemiano, Colle Umberto, Vittorio Veneto, Cison
Valmarino, San Pietro di Feletto, Refrontolo, Pieve di Soligo, Farra di Soligo,
Miane, Vidor, Tarzo, Follina én Valdobbiadene. 1 van de 6 flessen
geproduceerde Prosecco hebben dit predikaat.
Wat zijn de eigenschappen van Prosecco Superiore?
- Druiven worden enkel geteeld in de Conegliano Valdobbiadene regio, nen
tevens moet ook de vinificatie hier plaatsvinden.
- De minimale hoeveelheid Glera in de wijn moet minstens 85% zijn.
- De maximale opbrengst per hectare is 135 hectoliter. Voor een 'Rive'
prosecco is dit 130 hectoliter en voor Cartizze 120 hectoliter.

17
Rive's?
Binnen de Conegliano-Valdobbiadene streek worden er verschillende
wijngaarden als ‘Rive’ gedefinieerd, vergelijkbaar met de ‘Cru’ benamingen
in de Bourgogne of Barolo (in kaart gebracht op de Ratti kaart). Een Rive is
een wijngaard die meestal op een steile heuvel ligt met uitstekende
zonligging die de smaak componenten optimaal ontwikkelen, met grote
temperatuurs-verschillen tussen dag en nacht. Ook is er voldoende wind om
de bladeren te drogen. Hierdoor is er geen overvloedige vocht aanwezig in
de wijngaarden en treden er geen ziektes op. Enkel Prosecco uitsluitend
gemaakt van druiven binnen één Rive mogen de benaming ‘Rive di ... ’
meekrijgen. (vb. Rive di Soligo)
5.2.3 Valdobbiadene Superiore di Cartizze
Van de 6000 hectaren DOCG-
wijngaarden behoren er 106 tot het
Superiore di Cartizze die jaarlijks
meer dan een miljoen flessen van
de hoogst aangeschreven prosecco
produceren. Cartizze is de hoogste
Rive binnen Prosecco. De 106 ha
zijn in bezit van 140 verschillende
eigenaars.
De druiven hier zijn veel rijper waardoor ze ideaal zijn om de traditionele
zoetere Dry versie ervan te maken, al worden er tegenwoordig ook Brut-
versies gemaakt. Cartizze wordt aanzien als dé optimale plek om de Glera-
druif te verbouwen. De optimale posities van de heuvels en de specifieke
bodemsamenstelling (hoofdzakelijk kalksteen, klei en zandsteen) geven
deze Prosecco zijn authentiek karakter. Superiore di Cartizze heeft finesse,

18
elegantie en delicate fruit- en bloemenaroma's die in het exclusieve Cartizze-
gebied zijn geteeld. Het rendement bedraagt hier 60 hl/ha.
5.3 DOC
In 2009 werd door Giancarlo Vettorello, Voorzitter van Prosecco DOC , beslist
dat de vlaktes tussen Friuli en Veneto (voorheen de IGT-zone) werden
opgewaardeerd tot DOC. Consequentie was wel dat de opbrengst diende worden
ingeperkt volgens de regulering. Dat komt per ha op een maximale opbrengst
van 18K kg. druiven, wat resulteert in 90 hl/ha. Daarbij werden er ook nog extra
gebieden aan toegevoegd zodat we momenteel zo'n 566 gemeentes tellen die
prosecco DOC produceren!
Het gebied van de DOC-wijngaarden bevinden zich nu in de provincies Belluno,
Gorizia, Padua, Pordenone, Treviso, Udine, Venezië and Vicenza.
Prosecco DOC is de
hoofdbenaming, maar kunnen
aangevuld worden met
plaatsvermeldingen zoals
Treviso en Triëste. Dat kan
echter enkel als zowel de
druiventeelt en wijnproductie
in dezelfde provincie hebben
plaatsgevonden.
Door de gestegen populariteit
van prosecco, in combinatie
met de toegenomen waarde
dat het DOC-label creëert,
steeg de aanplant van de Glera-
druif exponentieel in de nieuwe
DOC-provincies. Veel nieuwe
producenten dus ook, die er nog niet in slagen een goede kwaliteit te garanderen.
DOC is met andere woorden dus geen garantie voor kwaliteit.
5.4 Klimaat
Het gebied is beschermd door de Alpen in het noorden en wordt verwend met
warme briesjes van de Adriatische zee langs het oosten. Het zijn deze briesjes die
voor een mild en gematigd klimaat zorgen en tevens voldoende regen voorzien
om de wijngaarden goed te doen groeien. Vanuit de Alpen kan er vanuit het
Noord-Oosten vanuit de Adriatische kust extra afkoeling zijn door de Bora-winden.

19
De Prosecco streek heeft volgens het Köppen-Geiger classificatie systeem een Cfb
klimaat. Dat betekent een Maritiem Klimaat (Veel regen) zonder een droog
seizoen en gematigde zomers. De gemiddelde temperatuur bedraagt 12,7 °C. Juli
is met gemiddeld 21,9 °C de warmste maand en januari met 3,9 °C de koudste.
(14)
Op het einde van de zomer zijn er grote verschillen tussen dagen
nachttemperatuur. Dit is uitstekend om de aromatische kenmerken van de
druiven te stiumuleren. Tijdens de oogst kan de temperatuur overdag tot 28°C
oplopen en wordt er daarom soms reeds bij zonsopgang begonnen met plukken.
Gedurende het hele jaar is er neerslag. Zelfs in de droogste maanden regent het
voldoende. Het jaarlijkse gemiddelde van neerslag is 1.171 mm. Februari is de
maand met de minste neerslag (76 mm.) en november de maand met de meeste
(126 mm.). (14)
5.5 Bodem
De Prosecco-streek heeft een grote diversiteit aan
bodemsamenstellingen. Niet verwonderlijk als je
de uitgestrektheid van het gebied bekijkt. Indien
we algemene kenmerken voor de streek moeten
definiëren, dan hebben we het over een alluviale
mengeling van kalksteen, klei, mergel en
maritieme zandsteen. Een overvloed van
mineralen en micro-elementen die de bodem extra
troeven voor schuimwijnen meegeven. In
combinatie met het heersende klimaat vormen zij
de ideale situatie voor de Glera druif.
De verschillende subregio's van Prosecco zullen
verschillende accenten van de basisbestanddelen
hebben, wat hun specifieke karakteristieken meegeeft. In het gebied rond
Conegliano hebben we een concentratie van klei, kalksteen, alluviale
bestanddelen en ijzer. In Valdobbiadene vinden we veeleer een combinatie van
morene (achtergebleven bodemresten en gesteente van een bewegende gletsjer),
zandsteen en klei. Dat geldt dus ook voor Cartizze. De samenstelling van de bodem
zorgt ervoor dat de regen snel in de bodem kan doordringen en vormt dan een
ondergrondse waterreserve.

20
6. Prosecco Vandaag
Door de stijging van de populariteit van
prosecco, is ook de productie van
prosecco spectaculair gestegen de laatste
jaren. Waar de totaal productie in 2012
nog 2 mio hlt. bedroeg steeg dit na de
recordoogst van 2015 naar 3,4 mio hlt. In
2016 steeg dit alweer 20%. Zelfs wijnjaar
2017 levert een recordproductie voor de.
Dat terwijl wijnboeren in de rest van Italië
rekening houden met de slechtste oogst
van de afgelopen 70 jaar vanwege de
almaar aanhoudende droogte. (17)
Welke evoluties zien we die worden
beïnvloed door de toename van de
vraag? Voor de doorsnee Italiaan is
Prosecco immers nog steeds een 'easy-2-
drink' drankje, en wordt volgens
sommigen best vergeleken met Moscato
d'Asti (zoals eerder vermeld had Prosecco
vroeger dezelfde zoete fruitigheid) en Lambrusco. Dit in schril contrast met de
pogingen om een UpScaling door te voeren van Prosecco. Een andere perceptie is de
volgende. Voor de jonge drinker is Prosecco een goedkoper alternatief voor
Champagne, even hip en feestelijk. Een drank dat makkelijk gedronken kan worden
tegen een zeer fijne prijs. De trotse Prosecco-producenten blijven echter ijveren voor
het imago van Prosecco als authentiek terroir-product. Hoe vertaalt zich dit tot het
aanbod dat vandaag op de markt is? Quo Vadis Prosecco?
foto boven : op Vinitaly 2017 pakte brand 'le Vigne d'Alice' uit met deze glamoureuze
stand, een vette knipook naar Alice in Wonderland en accenten die het feestelijke hippe
karakter van het merk moeten ondersteunen. Met hun ".G" proberen ze ook Prosecco
op een hoger niveau te brengen.
De huidige Prosecco markt is gebaseerd op de nieuwe regelgeving uit 2009.
Kunnen we Paris Hilton hiervoor bedanken? Mogelijk wel.
In 2007 was Paris Hilton het gezicht van Rich Prosecco, een schuimwijn uit
Duitsland van een Oostenrijkse Entrepreneur in gouden blikjes. Jawel, in blikjes.

21
In 2007 was de naam Prosecco nog niet
beschermd als benaming van origine, enkel de
DOC (het huidige DOCG) werd hierdoor de
wetgeving van de Europese Unie beschermd,
en kon men Prosecco dus ook elders gebruiken
indien er Glera werd gebruikt.
Was het de figuur Paris Hilton? Was het het feit
dat Prosecco in Blik werd verkocht aan 2 euro?
Of was het de bikini met tijgerprint?
Waarschijnlijk de som der delen, in ieder geval
was men in Conegliano-Valdobbiadene not
amused met deze actie. Waar men daar probeerde hun schuimwijn naar een ander
niveau te tillen, werd een beetje verder respectloos hun drankje gedegradeerd tot
een alcoholische soft-drink. Optimisten zagen er echter een middel in om Prosecco
bekender te maken bij een bredere laag van de consumenten. Feit is dat in 2009
de regulering werd aangepast. Paris haar aandeel staat open ter discussie ...
Rich Prosecco bestaat nog steeds, maar het heet nu "Rich Secco". Rich Secco is niet
meegenomen in de Blind Tastings. (sic)
6.1 Suiker en Bubbels
Zoals eerder beschreven heeft de standaardsmaak
van Prosecco reeds een hele evolutie achter de rug.
Enerzijds door de verandering van het proces,
anderzijds door de verandering in suikergehalte.
Voor de jaren '60 in de vorige eeuw smaakte
Prosecco eerder als Moscato d'Asti, maar is het
daarna geëvolueerd naar drogere versies die
aanleunen bij klassieke schuimwijnen.
In de huidige regulering zijn er vier verschillende
suikerdosages gedefineerd, nl. Brut, Extra Dry, Dry
en Demi-Sec. Deze staan gelijk aan de bepaalde
Europese label-standaarden. Het
restsuikergehalte in Prosecco wordt gecontroleerd
door temperatuurregulaties tijdens de tweede fermentatie waardoor de gist niet
alle suiker consumeert. Dit verschilt dus met de Metodo Classico waar er een
dosage wordt toegevoegd naargelang het beoogde type. Daarnaast kan Prosecco
verschillen in de perlage.

22
6.1.1 Brut
Brut is niet de meest populaire of meest traditionele Prosecco. Prosecco Brut
is gedeeltelijk een resultaat van de vraag om de Prosecco meer in de richting
van droge schuilwijnen te laten evolueren (ook omdat ze zo beter als
aperitief gebruikt kan worden.) Prosecco Brut is initieel gecreëerd voor de
exportmarkt.
Brut is de droogste variant en bevat maximaal 12 gram suiker. Een goede
Brut wordt gekarakteriseerd door een rijke geur van citrus, een verleidelijk
vleugje broodkorst en een zeer aantrekkelijk, levendig smaakpalet met vers
fruit. Een Prosecco Brut is qua suikergehalte te vergelijken met een
Champagne of Franciacorta Brut, maar proeft door het fruitige karakter van
Prosecco vaak wat zoeter. Door het productieproces blijven er ook meer
sterke fruittoetsen achter.
De vraag naar Prosecco Brut blijft stijgen ten nadele van de meer traditionele
Extra Dry.
6.1.2 Extra Dry
Extra Dry is de meest traditionele versie van Prosecco. Prosecco is begonnen
met deze variant en Extra Dry is nog steeds de versie die in Italië het meest
wordt gedronken. Het restsuikergehalte bij Extra Dry ligt tussen 12 en 17
gram per liter.
Extra Dry heeft doorgaans het meest typische Prosecco-karakter. De ronde
fruittoetsen van de Glera Tonda komen hier uitstekend tot hun recht. De
dosering van suiker ondersteunt het mogelijke gebrek aan structuur die je
bij sommige Brut Prosecco's mist.
6.1.3 Dry
Dry bereikt vaak een suikergehalte die hem niet meer geschikt maken als
aperitief, maar eerder als frisse dessertwijn of koel op terras. De Dry versies
hebben een restsuikergehalte tussen 17 en 32 gram per liter. In sommige
Dry wijnen proeven we vooral florale en fruitige smaken.

23
6.1.4 Demi-Sec
Demi-sec vind je niet zo vaak terug in het Prosecco-
aanbod. Ook in Champagnes is de vraag naar Demi-Sec de
laatste decennia afgenomen. Indien je ze vindt is het naar
alle waarschijnlijkheid een DOC-Prosecco.
Deze zoetste versie heeft een restsuikergehalte van 33 tot
50 gram per liter. Een leuk effect is ze koel te drinken bij
fruitige desserten in een retro coupe.
6.1.5 Spumante, Frizzante en Tranquillo
De meeste Prosecco's zijn van de variant Spumante. Spumante ondergaat
een langere tweede vergisting dan Frizzante en heeft hierdoor hogere
koolzuurdruk en wat meer mousse. De flessen zijn sterker (om de hogere
druk aan te kunnen) en de afsluiting is voorzien van een metalen
vlechtwerkje (muselet) zoals ook bij champagneflessen.
De Prosecco Frizzante prosecco heeft een lagere koolzuurdruk (ook vino
gentile genoemd) en zijn vooral populair voor de export omdat deze in
Nederland en in Duitsland tegen het lage accijns-tarief mogen worden
ingevoerd. De fles houdt met een stevige kurk met het bekende touwtje
(spago) eromheen. Bij sommige frizzante-wijnen wordt er enkel een
kroonkurk gebruikt. Het alcoholpercentage van deze Prosecco's ligt vaak
rond de 10 à 11 procent.
Een minder bekende variant van Prosecco is Tranquillo. Zoals de term het
aangeeft gaat hier over een stille wijn gemaakt van de Glera druif. Dit is zeer
zeldzaam, slechts 1% van de prosecco productie wordt hiervoor gebruikt.
Marchiori produceert reeds een aantal jaren in beperkte oplage stille
monocépage natuurwijnen van de vijf verschillende Prosecco variëteiten.
Voor Marchiori maakt dit deel uit van hun project waar ze op basis van de
verschillende druiven de verschillende smaken willen duiden die
samenkomen in de Prosecco blend. Ze ontkleden als het ware de identiteit
van hun Prosecco en willen de aparte eigenschappen blootleggen. Zeker de
Glera Tonda is zeer openhartig en verhult niet zijn bestemming.
Als experiment is het zeer interessant de aparte pionnen van Prosecco te
kunnen proeven. Als wijn op zich zijn ze echter niet erg interessant. Droog
valt de typerende fruitigheid weg naar de achtergrond. Er blijven te weinig
structuur en zuren over om fijne aroma's en smaken te bieden. Er is
waarschijnlijk een reden waarom slechts 1% van de druiven voor stille wijn

24
worden gebruikt. We zullen in onze Case Study daarom ook niet verder in
detail gaan van deze monocépages.
6.1.6 Col Fondo
Prosecco Col Fondo is aan een revival toe. Deze authentieke methode
leveren bijzondere Prosecco's af, en zou wel eens de Prosecco kunnen zijn
die het het cachet geeft waar het zo naarstig op zoek naar is. We komen hier
in 6.2 uitgebreid op terug.
6.1.7 Metodo Classico
Prosecco Col Fondo is niet hetzelfde als Metodo Classico (Methode Champenoise),
maar producenten die Prosecco graag in het
luxe-segment willen positioneren zien
opportuniteiten in metodo classico.
Het is moeilijk te voorspellen in welke mate
dit zich in de toekomst zal doorzetten, in
tegenstelling tot Col Fondo. Zit de wereld te
wachten op een zoveelste Metodo Classico?
Een referentie hier is ".G" (G-spot) van de
twee schoonzusters Cinzia Canzian and Pier
Francesca Bonicelli die sinds 2004 hun
domein "Le Vigne d'Alice" runnen. Met deze cuvée willen ze Champagne en
Franciacorta de duvel aandoen. 30% van de basiswijn (100% Glera) is
opgevoed op grote vaten voor de tirage. Deze cuvée heeft géén dosage. 9
maanden na de tirage volgt de dégorgement.
6.2 Col Fondo
Prosecco Col Fondo zorgt voor een fijne spanning in Prosecco-land. Heeft De
methode Charmat gezorgd voor een éénduidig smakenpallet, krijgen we (eindelijk)
nieuwe sensaties door deze authentieke methode. In feite is het te vergelijken met
de Methode Ancestrale, en is identiek aan het productie-proces voordat men
gebruik ging maken van de methode Charmat-Martinotti. Gepaard aan de
stijgende vraag, is als reactie er ook stijgende interesse voor Col Fondo waar te
nemen de laatste jaren.

25
'Col Fondo' betekent letterlijk 'Met
de bodem' en refereert naar de
gisten die soms zich op de bodem
kunnen bevinden. Je kan het dus ook
als een synoniem lezen van 'Sur Lies'.
Hoe gaat men precies te werk?
Na de eerste fermentatie wordt de
wijn niet in de autoclaaf gedaan voor
de tweede fermentatie, maar wordt
ze in de fles gedaan om de tweede gisting te starten. Er volgt géén dégorgement.
Remuage wordt niet gedaan. Remuage dient om de gisten naar de nek te laten
bewegen, waana ze bij de dégorgement verwijderd kunnen worden. Bij Prosecco
Col Fondo blijven de gisten in de fles, waardoor deze handeling niet nodig is.
Prosecco Col Fondo is dan ook troebel en heeft een specifieke karakteristieke
smaak.
Het Col Fondo proces is dus de traditionele manier voor schuimwijnen in de
Prosecco-streek. Nu, vandaag is er voldoende materiaal om de productie te sturen,
maar dat was niet enkele eeuwen geleden. Het traditionele proces baadt in zweem
van magie die graag in Conegliano - Valdobbiadene gecultiveerd wordt. Vroeger
werd na de oogst en eerste fermentatie het aanzienlijk kouder met als gevolg dat
de spontane fermentatie stopte. De wijn met restsuiker werd gebotteld. Tijdens
de volgende lente, als het weer warmer werd, startte de (tweede) fermentatie
opnieuw met als resultaat de geliefde CO2 bubbels.
Prosecco Col Fondo heeft geen toegevoegde suikers, is ongefilterd en evolueert
verder gedurende de verdere activiteit van de gisten in de fles. De aroma's van
gisten (grote gelijkenissen van gueuze), een typerende mineraliteit en een zacht
schuim (Frizzante) maken hem zeer bijzonder. Met de nodige fraîcheur van citrus
erbij krijgen we uitzonderlijke expressies van de Glera die we niet in de Charmat-
versies terugvinden.
Tijdens onze laatste trip in Italië maakte we een tussenstop in Verona. Op het
mooiste plein van de stad, Piazza Delle Erbe, dronken we iets op het terras. Op de
kaart vonden we drie schuimwijnen terug. Prosecco Extra Dry, Prosecco Col Fondo
en Franciacorta. Prosecco Col Fondo lijkt dus de weg naar de mainstream te
vinden.

26
6.3 Prosecco als ideale basis voor cocktails.
De kans dat je de voorbije zomer op één of ander feestje een Aperol Spritz hebt
gedronken is vrij groot. Vooral de heldere kleur die je onmiddellijk in een
vakantiestemming brengt is een échte verleider. Het zachte karakter van Prosecco
met de lichte bubbels zijn een zeer goede compagnon in frisse cocktails. Het
aandeel van deze cocktails in de consumptie van Prosecco is groot. Op vakantie
werd er rond mij, van Kroatië tot Lago d'Iseo meer Aperol Spritz gedronken dan
Prosecco.
6.3.1 Bellini
Bellini is een cocktail
op basis van Prosecco
met de meeste
traditie. Hij werd
bedacht door
Giuseppe Cipriani
tussen 1934 en 1948 in
zijn Harry's Bar te
Venetië, met als
gasten Ernest
Hemingway en Orson Welles. Prosecco verrijkt met verse gepureerde
perzik of de nectar. De naam Bellini is afgeleid is van een 15e-eeuws
schilderij van Giovanni Bellini waarop een heilige met een rozige toga
te zien is die Giuseppe aan zijn creatie deden denken. (vroeger deed
men een vleugje frambozensap erbij voor de kleur.)
Bellini kan ook van Champagne gemaakt worden, maar het is de
fruitigheid van Prosecco die zo wonderwel past in combinatie met het
verse fruit.
6.3.2 Rossini & Co
Ook de Rossini komt uit Venetië, en is het meest bekende alternatief
voor de Bellini. In plaats van perzik wordt er gepureerde aardbei
gebruikt. De naam is afkomstig van de Italiaanse opera-componist
Gioacchino Rossini (De barbier van Sevilla).
Andere variaties zijn de Puccini (met mandarijn nectar), Mimosa (met
Appelsien nectar) en Tintoretto (met granaatappel nectar). Deze zijn
echter niet de real stuff.

27
6.3.3 Aperol Spritz
'Aperol is de nieuwe Prosecco' wordt wel
eens geroepen. Misschien zit daar wel
een grond van waarheid in. Hoe Prosecco
initieel in de markt werd gezet om een
easy-2-drink drankje te zijn, wordt dit
volledig door Aperol Spritz waargemaakt.
Het succes ervan heeft ook Campari
(Producent van de bittere drank) geen
windeieren gelegd. De verkoopcijfers zijn
evenredig gestegen met het succes van
de cocktail.
Aperol afzonderlijk is een alcoholische
aperitief. Gedistilleerd op basis van alcohol en kruiden, aangevuld met
gentiaan (rotsbloem), appelsien en rabarber. Bitterzoet in combinatie
met fruit en bubbels van Prosecco werden een 'perfect match'.

6.3.4 Hugo
De Hugo is misschien wel de meest orginele en verfrissende cocktail,
en al jaren poogt men deze cocktail uit Noord-
Italië als de sensatie van de zomer te pushen. (een
extra afzet voor Prosecco) En toch, de grote
doorbraak blijft uit in de lage landen.
Ook in het zuiden is de populariteit niet te
vergelijken met deze van Aperol Spritz, maar de
meesten kennen ze wél. In België blijft Hugo
echter een randverschijnsel. Mogelijk is de iets
hogere complexiteit van de samenstelling een rem op het succes.
Hoe maak je deze cocktail?
De Hugo wordt gemaakt met een scheutje vlierbloesemsiroop. Niet
overal te vinden, en vaak met de natuurlijke gele kleur. Probeer hem
echter zo transparant mogelijk te vinden. De transparante kleur geeft
een extra fris gevoel aan het eindproduct. Doe daarna er de prosecco
bij. Een beetje vers geperste limoen, enkele gekneusde blaadjes munt
en een flinke scheut spuitwater. Dit alles op een bedje van gecrushed
ijs. Salute!

28
6.4 Luxury Brand
Je merkt het elk jaar op Vinitaly. Prosecco is 'big business'. En elke 'big business'-
speler probeert zijn business op te waarderen om ofwel zijn markt te vergroten,
te consolideren of te herpositioneren om hogere winstmarges te creëren. Bij
Prosecco zijn deze alle drie van toepassing.
In 2016 werd er een press release
gepubliceerd die de komst moest
aankondigen van een nieuwe luxe
Prosecco. Che? Een nieuwe wat?
We hebben het hier toch over
Prosecco, die easy-2-drink bubbels
tegen een modale prijs? Dezelfde
Prosecco die vooral in de
supermarkten in heel Europa grote
sier maakt, geliefd bij vrouwen die
ze in hun winkelkarretje doen
tijdens de wekelijkse
boodschappen? Die goedkope
Italiaanse bubbels?
Guillaume Deglise, CEO van Vinexpo (organisator van grote wijn-events in heel de
wereld) ziet wel degelijk een verschuiving waar Prosecco de markt verovert van de
goedkopere champagnes, voornamelijk in het VK en Noord-Europa. Dit gebeurt
door deze zogenaamde Luxury Prosecco's die zich in de prijsklasse van de basis-
champagnes positioneren, en in bepaalde gevallen zelfs
in deze van top-cuvées. Het doet vermoeden dat de
Italianen grotere plannen hebben dan makkelijk te
drinken en fruitige bubbels te produceren. Een protserig
voorbeeld vinden we bij Casanova Prosecco die een
cuvée verkopen on speciale flessen die versierd zijn met
3.370 Swarovski kristallen aan een prijs van een slordige
1.400 euro. Het doet denken aan de kunstwerken van de
Britse kunstenaar Damien Hirst. Hirst probeert een brug
te slaan tussen kunst en kitsch. Is dat de opzet? Met
kitsch ook Prosecco optillen naar een hoger niveau?
Dit is natuurlijk een uitzondering, al zijn er steeds meer Prosecco's te vinden die
qua prijs aanleunen bij 30 euro/fles, en zo Franciacorta en Champagne in hun
specifiek segment aanvallen. Ombra di Pantera en Alice ".G" zijn enkel van deze
Luxery brands.

29
Hoe doe je dat, van Prosecco een Luxery Prosecco maken? Wat maakt een merk
een luxe-merk?
Gucci, Maserati, en Versace zijn enkele van Italië's meest bekende luxe-merken.
Volgens de Britse organisatie Walpole wordt luxe bepaald door de ziel en en
historiek van een merk, topkwaliteit en exclusieve kwantiteit en een tijdloos of hip
imago. Deze elementen bepalen de code van luxe-merken. Kopers van deze luxe-
merken willen doorgaans hun rijkdom tonen, maar in vele gevallen is het een
schreeuw om bevestiging van hun smaak en kennis van kwaliteit. Zij oordelen zo
over de beschikbare code. Dr Klaus Heine van de Emlyon Business School verklaart
dat indien een wijn-merk zich wil transformeren tot een luxe-merk, zij zich ook aan
de bepaalde code moet houden. Voor wijn-merken is authenticiteit een zeer
belangrijk element. Toch kunnen heel wat Luxery Prosecco's hier niet op
terugvallen. Men kan dan proberen profijt te halen uit het erfgoed van de
Prosecco streek. Maar zelfs dan is deze vrij recent, en zeker als we het hebben
over DOC Prosecco's. Hierbij aansluitend kan het belang van de verpakking
gerelativeerd worden. De inhoud blijft nog steeds de belangrijkste waardemeter.
Protserige verpakkingen volstaan dus niet om van Prosecco een duurzaam luxe-
merk te maken.
Vooraanstaande producenten van DOCG Superiore daarentegen kunnen wél
bogen op een rijke geschiedenis binnen de appellatie. Bisol is zo'n domein met
een beschreven historiek die terug gaat tot de 16e eeuw. Zij maken kleine
hoeveelheden van verschillende cuvées om de exclusiviteit te onderstrepen, dit in
combinatie met een uitstekende kwaliteit en een eigentijdse reflectie in de smaak.
De producten voldoen dus in grote mate aan de luxe-code, maar het maakt Bisol
nog steeds geen luxe merk. Is dit de reden waarom Bisol met Belstar een aparte
producten-lijn heeft gemaakt. De flessen zien er classy uit, met een flinke dosis
retro-chique. En toch, dit zijn DOC Prosecco's.
Prosecco blijft een synoniem voor een fruitige, licht zoete sprankelende witte wijn
die men bestelt op café. Zelden zal je ook de keuze tussen verschillende
producenten of soorten hebben. Prosecco is doodweg een merk op zich
geworden. Een vloek en een zegen tegelijk. Maar volgens Franco Zonin is het
alvast een stap vooruit wanneer men een glas Prosecco bestelt in plaats van een
glas Chardonnay of een pint bier. Veel wijnregio's zouden er veel voor over hebben
om zulke erkenning te verkrijgen. "We hebben honderden appellaties en 700
verschillende druivensoorten in Italië, waarvan de doorsnee consument er hooguit
20 van kent. En Prosecco maakt deel uit van die exclusieve groep van gekende
wijnregio's, net zoals Chianti, Brunello en Franciacorta." Een enorme prestatie
voor een wijn die 30 jaar geleden voornamelijk in Noord-Italië werd gedronken.
Waarom zou Prosecco met al de middelen ter beschikking er niet in slagen een
volgende opwaardering te krijgen?

30
De G-spot
Hoe belangrijk is die G in DOCG rekening houdend dat de meeste consumenten
niet het verschil kennen? Dient de regelgeving dit duidelijker te communiceren als
een kwaliteitslabel voor een basis en een premium Prosecco? Ook Umberto
Marchiori denkt alvast ook dat een duidelijkere regulering voor Premium Prosecco
op zijn plaats is. Maar in de huidige situatie kunnen we niet stellen dat de G zonder
meer staat voor een superieure kwaliteit. Hetzelfde zou zijn als je zonder meer
elke Barbera d'Asti DOCG superieur beoordeelt dan elke Barbera d'Alba DOC. Dat
is natuurlijk nonsens. Een ander label om een premium kwaliteit te kunnen
benoemen is op zijn plaats. Een Prosecco Superiore Riserva? What's in a name.
Franco Zonin is er alvast van overtuigd dat de markt duidelijke communicatie over
DOCG en DOC verdient. Slechts één op vijf flessen is een Prosecco DOCG. 80% wil
een fijne eenvoudige schuimwijn, maar 20% zijn mogelijke de wijnliefhebbers die
het product op een hoger plan willen tillen. Zij zijn op zoek naar orginaliteit. Zij
zullen in the end ook bereid zijn méér te betalen indien er een duidelijk
kwaliteitsverschil merkbaar is.
Le Vigne d'Alice spelen alvast in op dit thema door hun topcuvée ".G" (Punto G)
te noemen. Ze maken ook op deze manier duidelijk dat hun Luxery Prosecco
Metodo Classico een DOCG is, en niet één van de luxueuze DOC-variaties. Het
verschil zit soms in de details. Volgens Umberto Marchiori is Luxury meer dan een
mooi label of een dure fles. Er moet een duidelijk wetenschappelijk bewijs kunnen
aangetoond worden die een buitengewone kwaliteit kan duiden.
We kunnen besluiten dat momenteel er nog geen structuur zit achter het concept
van Luxury Prosecco, maar dat het een trend is die self-made apart door de
producenten wordt opgepikt. De vraag blijft of het basis-product van Prosecco,
de Glera druif, dezelfde hoogtes kan benaderen zoals prestige Champagnes met
Chardonnay? Het blijft momenteel vooral een zeer dynamische trend die leuk is
om te volgen, en waarin er naarstig geëxperimenteerd wordt. Dat is alleen maar
leuk voor de echte wijnliefhebbers.
6.5 Beyond the hype
Wat zijn de gevolgen van deze Prosecco-hype? Het is duidelijk dat men in Italië,
waar men enkele jaren geleden toch ook de gevolgen voelde van de Europese
Economische crisis van 2008, gretig inspeelt op de stijgende vraag van Prosecco
en de daaruit voortvloeiende opportuniteiten. Vele bossen in Veneto zijn
opgeofferd om DOC wijngaarden te kunnen aanplanten. Buitenlanders die als
wijntoerist Italië verkennen kunnen niet genoeg krijgen van die vele wiingaarden

31
die een mooi patroon doorheen het landschap tekent. Autochtone bewoners zien
dit echter enigszins anders.
De diversiteit van de lokale agricultuur wordt volledig teniet gedaan.
Druivenranken verdringen niet alleen bossen, maar ook grassen en maïs. Druiven
groeien totaan de ramen van huizen die er langer staan dan de wijnstokken. Voor
de autochtone bewoners is dit niet minder dan een nachtmerrie geworden. De
hoeveelheden gebruikte pesticiden zijn het dubbel dan de rest van Italië waardoor
er steeds minder vlinders en vogels te spotten zijn. Door een eentonige beplanting
(wijngaarden) komen er vandaag meer landverschuivingen voor mits de
natuurlijke beschermer (bossen) verdwijnen. Een lokaal spreekwoord kan niet
toepasselijker zijn : "In Veneto dragen de vrouwen ijzeren onderbroeken, omdat
hun mannen een wijngaard planten in elk gat dat ze tegenkomen." (16)
Het klinkt bitter voor de bewoners uit de regio. De regulering die in 2009 moest
zorgen voor de bescherming van het product had als nefast resultaat dat sinds
2008 het aantal wijngaarden zich verdubbelde binnen de dOC zone. Zelfs het
ministerie van defensie heeft een deel van haar grondgebied opgeofferd aan de
melkkoe Prosecco. Van de honderd flessen prosecco komen inmiddels 83 van de
vlaktes. Vanuit de politiek worden er initiatieven gestart om de productie
duurzamer te maken, maar de grote verschillen in winstmarges zorgen ervoor dat
slechts 2% van de Prosecco-producenten op een Biologische manier werken.
Een anekdote van een Bio producent : "Ik had twee weken geleden een etentje
met twee studievrienden van de vinologenopleiding. Eentje kwam aanrijden in een
enorme SUV, de ander in een Jaguar terwijl ik kwam aantuffen in een tweedehands
Ford Focus. Toen ik thuiskwam, vroeg ik aan mijn vader wat ik verkeerd doe. Zijn
antwoord vat de situatie goed samen. 'Zoon', zei hij, 'jouw probleem is dat je
lekkere prosecco wil maken. Als je rijk wil worden, dan moet je veel prosecco
maken.'

32
6.6 Bekende Referenties
Net zoals bij elke andere appellatie wordt Prosecco gedragen door een aantal
toonaangevende producenten die zorgen voor de nodige uitstraling. Vele kleinere
producenten teren op hun succes en slagen er zo in een mooie afzetmarkt op te
bouwen.
We kunnen de markt indelen in verschillende spelers. Grote spelers die focussen op
volume, prominente spelers die focussen op kwaliteit en kleine spelers die focussen
op authenticiteit, Biologische wijnbouw en terroir. Vele grote spelers slagen er
echter in één of meerdere 'award winning'-cuvées te maken waardoor ze een hun
perfecte marketing hebben voor hun grote volumes extra te ondersteunen. We
sommen er een aantal op zodat ze als richtingwijzer voor de liefhebber kan dienen.
Award Winning Prosecco Producenten :
- Adami (700k flessen)
Top cuvée : '15 Rive di Cobertaldo Dry (2 Bicchieri Rosso "Gambero Rosso
2017")
- Bianca Vigna (600k flessen)
Top cuvée : Brut Rive di Soligo '15 (2 Bicchieri Rosso "Gambero Rosso
2017")
- Sorella Bronca (250K flessen)
Top Cuvée : Brut Particella '68 '15 (3 Bicchieri Rosso "Gambero Rosso
2017")
- Canevel Spumanti (700k flessen)
Top cuvée : Cartizze '15 (2 Bicchieri Rosso "Gambero Rosso 2017")
- Col Vetoraz (800 k flessen)
Top cuvée : Brut Zero '15 (2 Bicchieri Rosso "Gambero Rosso 2017")
- Merotto (550k flessen)
Top Cuvée : Brut Rive di col san Martino Cuvée del fondatore graziano
merotto (3 Bicchieri Rosso "Gambero Rosso 2017")
- Ruggeri & co (1 mio flessen)
Top Cuvée : Extra Dry Giustino B. '15 (3 Bicchieri Rosso "Gambero Rosso
2017")
Grote Volume Spelers
- La Tordera (3mio flessen)
Referentie : Brunei Brut DOCG
- Carpène Malvolti (5,3 mio flessen)
Top cuvée : Extra Dry 1868 (2 Bicchieri Rosso "Gambero Rosso 2017")

33
- Bisol (1,8 mio flessen)
Top cuvée : Brut Private Game '14 (2 Bicchieri Rosso "Gambero Rosso
2017")
- Astoria Vini (15 mio flessen)
- Tenuta Sant'Anna (2,8 mio flessen)
Top cuvée : Cartizze (2 Bicchieri Rosso "Gambero Rosso 2017")
- Spumanti Valdo (9 mio flessen)
Top cuvée : Brut Cuvée del fondatore '14 (2 Bicchieri Rosso "Gambero
Rosso 2017")
- Villa Sandi (5 mio flessen)
Top cuvée : Cartizze Brut La rivetta (3 Bicchieri Rosso "Gambero Rosso
2017")
- Zardetto (2 mio flessen organic)
- Bortolomiol (1,8 mio Flessen)
Top cuvée : Rive di San Pietri di Barbozza Brut Nature Grand Cuvée del
Fondatore Motus Vitea '13 (3 Bicchieri Rosso "Gambero Rosso 2017")
- Foss Marai
Kleine spelers (Focus op Authenticiteit, Bio en Terroir)
- Nino Franco Brut grave di Stecca '12 (2 Bicchieri Rosso "Gambero Rosso
2017")
- Alice Metodo Classico "G" 2011
- Giusti
- Belfi
- Zonin
- Marchiori Wines
Referentie : Prosecco Col Fondo Integrale

34
6.7 Foodpairing
Prosecco wordt niet snel gelinkt aan
foodpairing, daar is het image te frivool
voor. Tenzij we het hebben over party-food,
kleine hapjes, antipasti of kaas, die
doorgaans goed met Brut samengaan, en
soms ook Extra Dry als hij genoeg
mineraliteit en zuren heeft. Andere Extra Dry of Dry gaan sowieso goed samen
met gebak met fruit en andere zoete taartjes. Prosecco heeft echter meer in haar
mars, en het kan heus gastronomisch aangewend worden.
Prosecco Brut past, net zoals al andere droge, past goed bij Parmaham. Het is ook
lekker bij zachte Fontina kaas (fijne zuren als contrast), sushi, vis en zeevruchten.
Brut past ook prima bij vegetarische gerechten en rijstschotels.
Prosecco Extra Dry en andere zoetere Prosecco's zijn feest op de tong samen met
panettone, zoete soufflés, mousses of pannacotta met frambozen coulis. Ook
banketgebak met crème patisserie of roomijs passen perfect. Extra Dry Prosecco
kan je ook avontuurlijk combineren. Romige kazen, zoals een cremeux de
Bourgogne, kan perfect alsook rijst- en noedelschotels. 'Spicy' Aziatische schotels
vinden de zoetere touch ook wel aangenaam om het pikante gevoel te milderen..
Demi-Sec is op zijn best koel bij fruitige desserten in een retro coupe.
Met Prosecco Col Fondo kan je het meest verrassen, de zuren en gisttoetsen
scheppen vele mogelijkheden. Natuurlijk gaat het prima met anti-pasti, quiche en
kazen, maar vooral geitenkaas is een zeer fijne combinatie. De vettige
stalelementen worden door de zuren mooi ondersteund, terwijl de gisten mooi
samengaan met de aardse tonen van de geitenkaas.
De zuren zijn verder zeer dankbaar met pasta met schelpdieren en een romig
sausje, of buccatini met hesp, erwtjes en room. Ook kruidige rijstgerechten passen
zeer goed samen met de romige gisten.
Prosecco Col Fondo heeft genoeg body om het met verse oesters te drinken. De
ziltigheid is fantastisch met een vleugje citrus die je vaak in Col Fondo kan
terugvinden. Maar ook gegrilde oesters met beenmerg maken met Col Fondo een

35
prima combinatie waar het vette beenmerg door de gisten en zuren worden
gedragen. Buonissimo!
7. Blindtasting Basis Prosecco
Nu, wat weten we? We kennen ondertussen de grote verschillen tussen verschillende
soorten prosecco’s, zijn terroir en imago. Ik stelde me daarom de vraag hoe dit zich
vertaalt voor de doorsnee consument? De doorsnee consument die in principe nog
steeds denkt aan een voordelige prijs voor frisse bubbels wanneer hij/zij aan prosecco
denkt.
Hoe is deze consument zich bewust van de prijs/kwaliteit? Is deze consument bereid
meer te betalen wanneer hij duidelijk meer kwaliteit in hun glas proeven? Kunnen we
bijvoorbeeld zo een upgrade stimuleren van de Prosecco-consumptie? Of zijn er
andere factoren? Vanuit het koopgedrag van de doorsnee consument hebben we
verschillende Prosecco’s gekocht die vindbaar zijn in de buurt. We wilden zo de case
simuleren van
“een consument op zoek naar Prosecco in de nabijheid, weliswaar bereid meer te
betalen, maar enkel als er een meerwaarde te waarnemen is”.
Dit was dus geen kwalitatieve test vanuit de verwachting van de wijnkenner (op zoek
naar de beste Prosecco op de Belgische markt).
We hebben met een panel 8 prosecco’s blind geproefd, en probeerden daar een prijs
en bijhorende kwaliteit bij te plaatsen. We stelden ons de vraag in welke mate een
meerprijs gerechtvaardigd is ten opzichte van de klant die op basis van de prijs-
parameter mogelijk hier een kwaliteit aan wil koppelen?
Eerste constatering (in het aankoop-proces) was het feit dat de Prosecco-hype in België
overschat lijkt, en zeker in de speciaal zaken. Bij de drie speciaalzaken (tov. Drie
supermarkten) die in deze test zijn gebruikt, was er steeds maar sprake van één
producent. In twee van deze speciaal-zaken was er ook maar één variant beschikbaar
(vb. Extra dry) We kunnen hiermee afleiden dat de vraag naar Prosecco in de wijn-
speciaalzaken niet prominent aanwezig is tov. andere schuimwijnen.
Bij de supermarkten was dit anders. Hier was doorgaans meer keuze en waren er zowel
één of meerdere Extra dry en Brut Prosecco’s ter beschikking. Hieruit leid ik graag af
dat in het goedkopere segment er wél een stijging in de vraag is.

36
(prijzen kunnen verschillen van de werkelijk betaalde prijs. Ik heb de prijs genomen hoe de
consument ze op het internet kan terugvinden)
A. Manzane 2010 DOCG Millesimato Extra Dry – Delhaize : 9,99 €
Beschrijving :
- Kleur : Bleke kleur
- Neus : lichte gist, overrijpe peer, appel,
pompelmoes
- Smaak : (over)rijp fruit, gist, appel
- platte structuur
- weinig zuren, weinig fraîcheur
- lichte pareling, weinig mousse
- Bittertje in een korte afdronk
Geschatte prijs (gemiddelde) : 8 euro
Algemene Beoordeling : Beoordeeld als een basis
prosecco, al wil men met deze wijn een
kwaliteitsprosecco aanbieden. Prijs/kwaliteit scoort deze
matig tot onvoldoende.
B. Dilusso Prosecco DOC Extra Dry – Delhaize (gebotteld door Delhaize) : 6,79 €

37
Beschrijving :
- Kleur : Bleke citroengele kleur
- Neus : frisse peer, citrus, groene appel
- Smaak : bittertje, peer, groene appel
- Duidelijk aanwezige zuren,
- Relatief weinig pareling, maar beetje meer
mousse
- korte afdronk
Geschatte prijs (gemiddelde) : 9 à 9,5 euro
Algemene Beoordeling : Een prosecco hoe de mensen
hem vaak kennen, nl. fris en fruitig. Complexiteit zal je
niet vinden in deze schuimwijn, maar voor de
interessante prijs krijg je wel een bubbeltje in je glas die
voldoet aan de verwachtingen, grotendeels door zijn
fraîcheur. Uitstekende prijs/kwaliteit
C. Maschio dei Cavalieri DOC Extra Dry - Altavina : 12 €*
Beschrijving :
- Kleur : Bleke lichtgele kleur
- Neus : peer, citrus, appel, beetje mineraliteit
- Smaak : peer, rijp geel fruit, storend bitter element
- Lage zuren, aciditeit verdwijnt zeer snel in de mond
- weinig pareling
- korte afdronk
Geschatte prijs (gemiddelde) : 6,5 à 7 euro
Algemene Beoordeling : Een prosecco met de standaard
smaken (peer blijft dominant). Voor deze prijs verwacht je
echter een geode uitgebalanceerde prosecco, en het is het
storend elementje in de smaak dat hem een onvoldoende
geeft voor prijs/kwaliteit.
(Op het internet is deze prosecco te vinden rond de 7
euro. Deze prijs is correct.)
*Van deze prosecco zijn er op het internet zeer grote
prijsverschillen te vinden, gaande van 7 tot 13 euro.

38
D. San Simone Perlae Naonis Millesimato Prosecco DOC. – Carrefour : 10,99 €
Beschrijving :
- Neus : medium intens, mineraliteit, peer, tropisch
fruit toetsen van gist
- Smaak : pompelmoes, bittertje, frisse gisten
- Aangename frâicheur met medium afdronk
- Een sappig mondgevoel
Algemene Beoordeling : Een prosecco die onmiddellijk
opvalt daar zijn rijkheid van geboden aroma’s. het volle
mondgevoel geven hem een grandeur. Uitstekende
prijs/kwaliteit.
E. Villa Antonini Prosecco Extra Dry DOCG – Colruyt : 6,79 €
Beschrijving :
- Neus : kruidig, appel, tropisch fruit, niet complex
- Smaak : eenvoudige smaak op fraîcheur en fruit,
licht bittertje
- Lage aciditeit
- Een fris mondgevoel met korte afdronk
Algemene Beoordeling : Een typische prosecco die zeer
makkelijk binnengaat, zonder complexiteit. De consument
zal hierin een prosecco herkennen volgens de verwachting.
Frisse bubbels aan een fijne prijs. Een zeer goede
prijs/kwaliteit.
F. Marchiori 5 Varieta Brut Superiore DOCG – Michele Moresi : 14,75 €

39
Beschrijving :
- Neus : lichte aroma’s van gele appel, fraîcheur en
mineralerig, eenvoudig
- Smaak : romig, bittertje in de afdronk, groene
appel, mineraliteit
- Aanwezige aciditeit
- Medium afdronk
Algemene Beoordeling : Een prosecco die een beetje
zonder idenditeit werd beoordeeld. Deze prosecco wordt
gemaakt met druiven van de authentieke Rive’s op een
volledig natuurlijke manier, met niet enkel de Glera (
Tonda), maar aangevuld met 4 andere autochtone
druivensoorten (verdiso, bianchetta, glera lunga en
perera). Dit allen verklaart de hoge prijs, maar deze
specificities moeten zich ook uiten in de smaak.
G. Loredan Gasparini Brut Asolo Superiore DOCG – BeWine : 14 à 15 €
Beschrijving :
- Kleur : Intenser van kleur, citroen-geel
- Neus : appel, agrum, kruidigheid, venkel, gist
(beetje brioche)
- Smaak : krachtig op het fruit en illusie van
houtopvoeding
- Mooie zuren
- Weinig pareling
- Mooie afdronk
Algemene Beoordeling : Zonder twijfel de prosecco die de
voorkeur genoot van alle proevers, en een extra dimensie
gaf aan de overheersende vlakheid van de Glera druif. En
toch, deze is ook 100% Glera, al vermoedden we de
invloed van Chardonnay. Niet dus. (Wel de enige uit Asolo
DOCG!) De kwaliteit werd wel in de prijssetting vertaald.
Daarom een goede prijs/kwaliteit.

40
H. Marchiori 5 Varieta Extra Dry Superiore DOCG – Michele Moresi : 14,75 €
Beschrijving :
- Kleur : Bleek licht-geel
- Neus : peer, appel, rijp fruit, winegum, vluchtig
- Smaak : Kort, zoet fruit, mineraliteit
- Lage zuren
- Medium afdronk
Algemene Beoordeling : Het was niet evident om een
delicate Porsecco Superiore, die prat gaat om de 5
verschillende variëteiten te willen laten proeven, te
proeven na de vorige volle prosecco. Bijkomende
moeilijkheidsfactor is het feit dat het gaat over een Extra
Dry, sowieso al moeilijk voor onze champagne-
geconditioneerde smaak.
Conclusie : De kwaliteitsverschillen stijgen zeker niet evenredig met de prijs. De hoofdtoon
van de smaak is ook zeer uniform voor deze basis-Prosecco's. We kunnen ons afvragen in
welke mate het makkelijkere productieproces in de DOC zone geen voordeel is in een
prijzenslag met Prosecco's die uniforme smaak willen benaderen. Het valt ook op dat door het
ontbreken van een duidende uitleg over specifieke karakteristieken deze niet makkelijk in de
smaak tot uiting komen, en durven we te stellen dat vele kwaliteitsverschillen zich vooral
tussen de oren afspeelt en niet op de tong. Het uitgesproken terroir overtuigt niet bij de basis.

41

42
8. Blindtasting Premium Prosecco
Premium Prosecco is nog niet mainstream maar we kunnen niet naast het
veranderende landschap kijken. De keuze van Premium Prosecco in België is beperkt.
Belgen staan momenteel nog niet open voor Premium Prosecco tegen een hogere prijs.
Zijn Premium Prosecco's hun meerprijs en het premium label waard? Wil de
consument die op zoek is naar kwaliteit, exclusiviteit en beleving dieper in zijn beugel
tasten voor Prosecco in plaats van Champagne, Franciacorta of andere high-end
Spumante?
We wilden zo de case simuleren van
“een consument op zoek naar unieke Prosecco's om de kwaliteit te benchmarken met
andere premium schuimwijnen."
Deze prosecco's zijn niet allemaal standaard te verkrijgen op de Belgische markt, maar
via Italiaanse webshops zijn ze makkelijk te verkrijgen. De transportkosten moet je er
dan wel bijnemen.
(prijzen kunnen verschillen van de werkelijk betaalde prijs. Ik heb de prijs genomen hoe de
consument ze op het internet kan terugvinden)

43
A. Villa Sandi Cartizze Brut La rivetta (3* rosso) - 23,40
Eigenschappen :
- Methode : Charmat
- Druif : Glera 100%
Beschrijving :
Een bleek citroengele kleur in het glas. De bubbels zijn
zeer fijn. In de neus vinden we prominente aroma's van
peer, appel en frisse agrum aangevuld met een tikje
mineraliteit. In de mond proeven we wijn waar de
restsuiker wel degelijk nog eenbeetje aanwezig is, maar
door de balancering van de zuren en een licht bittertje
inde afdronk is dit mooi geïntegreerd. De afdronk is
medium.
Geschatte prijs (gemiddelde) : 15.50 euro
Algemene Beoordeling :
Voor deze wijn mogen de verwachtingen hoog
gespannen zijn. Top-rive Cartizze mét 3 bicchiere rosso
in de Gambero Rosso met een premium prijssetting.
Voldoet hij hieraan? Niet echt. Het is een mooie
Prosecco waar de typische karakteristieken van de
rijpere druiven uit Cartizze goed tot zijn recht komen,
maar het geeft geen bijzonder gevoel weer die je mag
verwachten van een schuimwijn die qua prijs
concurreert met Champagne. Terroir tegen een te hoge
prijs. Onvoldoende in de beoordeling prijs/kwaliteit.

44
B. Merotto Brut Rive di col san Martino Cuvée del fondatore graziano merotto
(3* rosso) - 16,95 €
Eigenschappen :
- Methode : Autoclave 50 d. + 120 d. op de eigen
gisten
- Druif : 100% Glera
Beschrijving :
Een wijn met een bleek citroengele kleur. In het glas
hebben we een stevige mousse van de bubbels. In de
neus zijn de aroma's van groene appel overwegend,
met toetsen van gist, snoepjes en mineraliteit. Op de
tong vinden we vooral de appel en mineraliteit terug
aangevuld met frisse zuren. De afdronk is redelijk kort.
Geschatte prijs (gemiddelde) : 13,5 euro
Weerom de hoogste waardering van Gambero Rosso
van een Rive, en dit reeds zes keer. De absolute Top-
cuvée van huis Merotto. Typische Prosecco elementen
worden verrijkt met de gist toetsen door de vinificatie,
120 dagen rusten op de gisten. Voor Italianen is dit hoe
een Prosecco hoort te zijn. En toch was het proefpanel
niet overtuigd van de bijzondere kwaliteit die hem zou
We geven een voldoende op prijs/kwaliteit.

45
C. Zardetto Viti di San Mor - 19,50
Eigenschappen :
- Methode : Charmat
Beschrijving :
Een wijn met wederom een bleke citroen gele kleur.
De bubbels zijn fijn en vormen een forse mousse in het
glas. In de neus vinden we de herkenbare aroma's
terug van appel die aangevuld worden met fijne
elementen van floraliteit, bergamot en agrum. Een
natuurlijk bouquet. In de mond redelijk hoge zuren en
gistelementen met groene appel een kleine
snoeperige toetsen, maar er is een gemis van frisse
zuren. De afdronk is kort maar met een licht warm
gevoel.
Een natuurlijke Prosecco zonder toegevoegde suikers
en een lange natuurlijke gisting. Geen typische smaak,
maar geen extra diepgang. Een onvoldoende qua
prijs/kwaliteit.
D. Alice Metodo Classico ".G" 2011 - 26,16 €
Eigenschappen :
- Methode : Classico
Beschrijving :
Een bleek citroengele wijn met fijne belletjes. In de
neus intense aroma's van gele appel, gist, toast,
brioche en nootjes. In de smaak een ziltige toets, beetje
hout en caramel. Een mooie body en fijne

46
gebalanceerde zuren. Een lange finale met een klein
bittertje in de afdronk.
Deze Prosecco werd goed onthaald. Niet verbazend
mits ze echt gemaakt is naar de smaak van de
Champagne-liefhebbers. De typische nootjes en
brioche geven een vertrouwde smaak. We kunnen ons
echter de vraag stellen of Prosecco zo hoort te smaken,
want ondanks de kenmerken hebben we hier niet de
diepgang die we wel met Chardonnay verkrijgen. Het
blijft wel een product dat eruit springt. We geven het
een goede verhouding prijs/kwaliteit. Weliswaar werd
ze lager ingeschat dan de reële prijs, maar ze werd wel
boven de psychologische grens van 20 euro ingeschat.
Vandaar deze beoordeling.
E. Bisol Belstar DOC - 10,82 €
Eigenschappen :
- Methode : Charmat
Beschrijving :
Een lichtgele kleur, fijne bubbels en dito mouse. De
Belstar heeft een intense neus van gele appel met noties
van citrus, mineraliteit, toast en een ziltige toets. Op de
tong sensaties van zeste van citroen met een fijn bittertje
en fijne zuren. Een volle body met een zachte afdronk.
Zeer gewaardeerd door zijn rechttoe-rechtaan karakter
met smaak-kenmerken die orgineel en funky waren. Een
DOC die gunstig is in zijn productiekostprijs. Door zijn

47
glam-verpakking duidelijk mikkend op een ander publiek.
Een uitstekende prijs/kwaliteit verhouding.
F. Sorella Bronca Brut Particella '68 '15 (3* Rosso) - 18,55 €
Eigenschappen :
- Methode : Charmat
- Druif : Glera 90%, Bianchetta 5%, Perera 5%
Beschrijving :
Een bleek citroengele kleur. In de neus aroma's van peer,
witte perzik en agrum gecombineerd met minerale
toetsen en winegum. Een typische Prosecco-smaak met
daarbij zoete gist, een zeste van citrus en een bittere
toets. Mooie frisse zuren vullen een medium body met
een eenvoudige strakke afdronk.
Een klassieke smaak die door Gambero Rosso daarom
ook met 3 bocchiere werd beloond. Hij werd positief
onthaald als een eerlijke Prosecco met voldoende
frisheid, maar er werd geen prijsbeest in herkend. Een
nieuwe onvoldoende voor een top-Prosecco voor
prijs/kwaliteit.

48
G. Marchiori 5 Varieta 'Integrale' Superiore DOCG – Michele Moresi : 15,85 €
Eigenschappen :
- Methode : Metodo Colfondo
- Druif : Glera Tonda (85%), Verdiso, Perera,
Bianchetta, Glera Lunga
Beschrijving :
Een Prosecco die ongewoon troebel ziet, citroengeel
met fijne belletjes. Intense aroma's van gisten, rijpe
appel, citrus en agrum. Gelijkenissen met Gueuze. In de
mond aangevuld met zeste van citrus. Een vol, doch
beendroog mondgevoel. We hebben mooie
gebalanceerde zuren met een lange afdronk van bittere
toetsen.
Een Prosecco Col Fondo die vooral opviel door zijn
aparte smaak. De fijne combinatie van minerale
gisttoetsen en fraîcheur geven een mooie Terroir-
expressie. Het geeft een zekere spanning, maar vooral
ook een grote gastronomische toepassing die verschilt
van klassieke Prosecco's. Een zeer goede
prijs/kwaliteit.
H. La Tordera - Brunei Brut DOCG - 13,99 €
Eigenschappen :
- Methode : Charmat
- Druif : Glera 90%, Bianchetta 5%, Verdiso 5%
Beschrijving :
Een bleke wijn met een uitgesproken volle mousse.
Een zeer fruitige frisse neus met appel, peer, witte
perzik, agrum en florale elementen. In de smaak
krijgen we daarbij fijne citrus en snoepjes. De zuren

49
zijn fris. Het mondgevoel wordt vooral door de
mousse getypeerd, maar geeft niets extra. De afdronk
is relatief kort.
Het was vooral één zware overschatting die de geschatte
prijs de hoogte injoeg. Anders zou deze onder de
eigenlijke prijs zijn gebleven. Maar alles in beschouwing
gelaten, kunnen we deze Prosecco een goede verhouding
prijs/kwaliteit geven. Het was de Prosecco die de meest
uitgesproken frisse fruittoetsen had. Zeer fijn als
aperitief.
Het proefpanel bestond uit Stijn De Geest, Raf Van Pottelbergh, Jan Scharlaekens, Luc
Gorissen, Peter Arijs (enkel sessie 2) en Thysen Michel.
Conclusie : Premium Prosecco's worden niet erkend in hun kwaliteit. Is onze smaak te
geconditioneerd om die fruitige nuances goed te beoordelen? Of wensen we niet
zoveel te betalen voor geringe verschillen? Luxery wordt dus zeker niet alleen bepaald
door smaakverschillen maar vooral ook door het bijhorende imago en verpakking. We
merken dat klassieke kenmerken die a-typisch zijn voor Prosecco toch als een absolute
meerwaarde worden gepercipieerd.
Voor echte vernieuwende smaken moeten we bij Col Fondo zijn die ons authentieke
smaken biedt, dwars van de soms te zoete fruitigheid die doorgaans in België niet zo
wordt geapprecieerd. We kunnen echter niet blind zijn voor de vormgeving van labels
en flessen die Prosecco toch extra in de verf zetten. Als je ziet van waar Prosecco komt,
dan moeten we wel erkennen dat Prosecco om zich heen blijft trappen. Alleen dat
maakt het alvast een zeer intrigerende schuimwijn, bubbels op zoek naar (grotere)
ballen.
De waardering van 3 bicchiere in de Gambero Rosso zijn voor Prosecco ook zeker geen
garantie op een uitmuntende kwaliteitsverschil. Het grootste effect lijkt zich op de prijs
te focussen. We merkten ook dat uit de test deze over het algemeen veel lager in prijs
werden ingeschat.

50
10. Bronmateriaal
Deze CaseStudy is mede tot standgekomen door eigen inzichten vergaard door bezoeken
ter plaatse, contacten op Vinitaly en zelfstudie, alsook eigen interpretaties van het
beschikbare bronmateriaal :
1. Marchiori Winery
2. Wikipedia
3. The Oxford companion of Wine 7 - Jancis Robinson
4. http://www.harpers.co.uk/news/fullstory.php/aid/21765/Prosecco_DOC_Conso
rzio_UK_office_to_build_on_record_exports_.html
5. http://www.levensmiddelenkrant.nl/nieuws/algemeen/iri-europa-kiest-voor-
prosecco
6. https://www.invinoveritas.be/nl/belgie-en-wijn-episode-4/
7. The Modern History of Italian Wine
8. http://www.proseccowijn.nl/Info/Prosecco-DOC-%7C-DOCG/
9. http://prosecco.name
10. Gambero Rosso 2017
11. https://www.meininger.de/en/wine-business-international/prosecco-looks-
enter-luxury-segment
12. http://www.timgaiser.com/blog/prosecco
13. http://www.sommeliers.nl/attachments/article/1860/Masottina%20en%20de%
20wereld%20van%20Prosecco.pdf
14. https://en.climate-data.org/location/216170/
15. https://www.wineatwine.com/it/vino/vino-e-sapere/sur-lie-il-metodo-piu-
antico-per-produrre-spumante.html
16. https://www.demorgen.be/buitenland/-wijn-wijn-wijn-overal-waar-je-kijkt-die-
klotewijn-b2741c82
17. https://fd.nl/ondernemen/1150851/productie-prosecco-met-20-opgevoerd
18. https://www.youtube.com/watch?v=yzmXbqLVlB0

Sommelier prosecco paper_update2020

Recommended

Recommended

More Related Content

Featured

Featured (20)

Sommelier prosecco paper_update2020