1. DR.M.RAMİZ TEL
06.04.2010

2. •Tüm Acil servis başvurularının % 4 ünü oluşturur.
•Baş vuran hastalar için esas önemli olan hızlı bir
medikasyon ile ağrılarının dindirilmesidir.
•Acil servis doktorlarının önceliği ise hayati tehlikeye
sebep olabilecek sekonder baş ağrısı sebeplerini
tanımak ve tedavi etmektir.
•Ancak bu sebepler tüm baş ağrısı ile başvuran
hastaların %3 ünü oluşturmakta.

3. •KRİTİK İKİNCİL NEDENLER: •KRİTİK İKİNCİL NEDENLER:
•KRİTİK İKİNCİL NEDENLER:
•VASKÜLER •VASKÜLER:
•SSS ENEKSYONLARI:
•SUBARAKNOİD KANAMA
•MENENJİT
•SSS ENFEKSYONLARI
•İNTRAPARANKİMAL KANAMA
SINIFLANDIRMA
•ENSEFALİT
•TÜMÖR •EPİDURAL HEMATOM
•CEREBRAL APSE
•PSÖDOTÜMÖR SEREBRİ •SUBDURAL HEMATOM
PİRİMER BAŞ AĞRISI •İNME(STROKE)
•OFTALMİK SEBEPLER SEKONDER SEBEPLER
•KRİTİK İKİNCİL NEDENLER:
•KAVERNÖZ SİNÜS TROMBOZU
SENDROMLARI
•İLAÇLARLA İLİŞKİLİ •METABOLİK
•ARTERİYOVENÖZ
•HİPOKSİ
•TOKSİK
MİGREN KRİTİK • İKİNCİL SEBEPLER
MALFORMASYONLAR
HİPERKAPNİ
•TEMPORAL ARTERİT
(HAYATIHİPOGLİSEMİ
•ENDOKRİN
GERİLİM TİPİ • TEHTİD EDEN)
•KAROTİS VEYA VERTEBRAL
•METABOLİK •PREEKLEMSİ
GERİARTER DİSEKSYONU
DÖNDÜRÜLEBİLEN
KÜME TİPİ
•KRİTİK İKİNCİL NEDENLER:
SEBEPLER
•KRİTİK İKİNCİL NEDENLER: •İLAÇLARLA İLGİLİ
•OFTALMİK: •NİTRAT VE NİTRİTLER
•GLOKOM •MAO İNHİBİTÖRLERİ
•OPTİK NÖRİT •ALKOL YOKSUNLUĞU
•İRİTİS
•KRİTİK İKİNCİL NEDENLER:
•KRİTİK İKİNCİL NEDENLER:
•ENDOKRİN
•TOKSİK:
•FEOKROMASİTOMA
•KARBONMONOKSİT

4. Geri Döndürülebilen Sekonder
Sebepler
SSS Dışındaki Enfeksiyonlar
Lokal Enfeksiyonlar
Sistemik Enfeksiyonlar
Sinüzit
Odontojenik
Otit
İlaçlarla İlişkili
Kronik Analjezik Kullanımı
Monosodyum Glutamat
Lomber Ponksiyon Sonrası

5. PATOFİZYOLOJİ
Beyin parankimi aslında ağrıya duyarsızdır.
Ağrıyı yaratan daha çok beyindeki büyük damarlar,
proksimal intrakraniyal damarlar ve dura materdir.
Anterior damarlar Trigeminal sinirin oftalmik dalları
ile inerve edilirken;
Posterior fossa C2 sinir kökünden inerve edilir.

6. ACİLDE BAŞ AĞRILI HASTAYA
YAKLAŞIM
ACEP baş ağrılı bir hastanın değerlendirilmesinde
dört önemli amaç belirlemiş:
I. Şüphelenilen sekonder başağrısı nedenlerinin acil
değerlendirme ve tedavisi için uygun hasta seçimini
yapmak
II. Benign ve düzelebilir sekonder başağrısı nedenlerini
tanımak ve etkin olarak tedavi etmek
III. Primer baş ağrısı sendromlarının etkin tedavisini
sağlamak
IV. Taburcu edilen tüm hastaların uygun izlemlerini
sağlamak

7. ACİLDE BAŞ AĞRILI HASTAYA
YAKLAŞIM
ACEP baş ağrısı sınıflaması
I. Acil tanı ve tedavi gerektiren --SAK,Menenjit,Beyin Tümörü
sekonder sebepler (+KİBA)
II. Acil tanı ve tedavi --Beyin Tümörü (KİBA olmadan)
gerektirmeyen sekonder
sebepler
III. Benign ve Geri Dönüşlü --Sinüzit,Hipertansiyon, LP sonrası
Sekonder Sebepler
IV. Primer Baş Ağrısı Sendromları --Migren,gerilim tipi ve küme tipi
baş ağrısı

8. Anamnez
AĞRININ PATERNİ
İlk ciddi baş ağrısı
Şimdiye kadar ki en kötü baş ağrısı
Birkaç gün önce başlayan ve giderek kötüleşen baş ağrısı
Süre - şiddet - eşlik eden semptomlar açısından önceki baş
ağrılarından önemli farklılıklar olması

9. Anamnez
BAŞLANGIÇ
Özellikle egzersiz, öksürme-hapşırma-defekasyon
sırasında ANİ ve ŞİDDETLİ baş ağrısı
intrakraniyal patoloji göstergesi olabilir.
%25’i SAK ile ilişkilidir.

10. Anamnez
LOKALİZASYON
Nonspesifiktir ve tanıda güvenilir değildir.
Migren genellikle tek taraflı
Gerilim tipi BA’ı genellikle çift taraflı
SAK baş ağrısı genellikle oksipitonukal yerleşimli

11. Anamnez
EŞLİK EDEN SEMPTOMLAR
Senkop
Bilinç değişikliği
Konfüzyon
Boyun ağrısı ve sertliği
Devam eden görme bozuklukları
Ateş
Nöbet

12. Anamnez
AİLE HİKAYESİ
Aile öyküsünde migren ya da taşıt
tutması olanlarda migrene yatkınlık mevcut
1. veya 2. derece akrabalarında rüptüre intrakraniyal
anevrizma hikayesi olanlar SAK açısından 4 kat risk daha
fazla risk taşırlar.

13. Anamnez
DİĞER ÖZELLİKLER:
Medikasyonlar
Nitrogliserin
Kronik analjezik kullanımı
Monoaminooksidaz (MAO) inhibitörleri
Antikoagülan kullanımı
Geçmiş travma hikayesi
İntoksikasyonlar (CO)
Önceki baş ağrısı hikayesi ve tetkikler
Malignensi, AIDS veya HIV gibi durumlar
Koagulopati
Hipertansiyon

14. Fizik Muayene
Genel durum ve vital bulgulardaki anormallikler ciddi baş
ağrısı nedenleri açısından uyarıcı olmalıdır.
 Ateş; enfeksiyon (menenjit-sinüzit)?
SAK?
 Ciddi HT; hipertansif aciliyet (urgency)?
hipertansif acil ?

15. Fizik Muayene
Nörolojik olmayan baş ağrısı sebeblerine yönelik:
 Sinüs muayenesi
 Temporal arter palpasyonu--hassasiyet ve pulsasyonda
azalma
 Diş ve TME muayenesi--hassasiyet
 Göz muayenesi
Fundoskopi:
 KİBAS --papil ödem veya venöz pulsasyon yokluğu
 SAK--subhyaloid hemoraji--retina ve vitröz membran
arasında venöz kanama

16. Fizik Muayene
Dikkatli nörolojik değerlendirme;
 Mental durum
 Kraniyal sinirler
 Motor ve his muayenesi
 Refleksler
 Yürüme testleri
 Serebellar testler
 Menengiyal irritasyon bulguları
Baş ağrısı ile birlikte başlayan anormal nörolojik muayene
bulguları ileri görüntüleme tetkikleri ile araştırma
gerektirir.

17. Özel Durumlar
KADINLAR
 Migren kadınlarda daha yaygın
 Migren hormonal değişimlerden etkileniyor
 Menstruasyon, menapoz, menarj, gebelik ve oral
kontraseptif kullanımı migreni etkileyebilir.
 Yüksek östrojen düzeyleri ile iyileşme
GEBELİK
 Preeklempsivarlığı düşünülmelidir.
 Migren semptomlarında % 60-70 iyileşme olur.

18. Özel Durumlar
YAŞLILAR
 50 yaş üstünde yeni başlayan baş ağrısı ciddi sekonder
sebebleri akla getirir.
 Yine de primer baş ağrısı sendromları en yaygın…
HIV VE İMMÜNSUPRESYON
 SSS lenfoması ve toksoplazma gibi yer kaplayan lezyonlar
görülebilir.
 Yüksek risk kriterleri:
 bilinç değişikliği
 yeni başlayan nöbet
 3 günden uzun süren baş ağrısı

19. Tanı Yöntemleri
BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ (BT)
Acil değerlendirme kontrassız CT ile başlar.
 Genelikle acil müdahele gerektiren kritik lezyonları ve
kitle etkilerini dışlar.
 Kanama--ödem--şift--büyük kitle
 Akut SAK da en iyi görüntüleme tekniği
Ancak (-) BT yalnız başına SAK’ı ekarte ettirmez.
Kontrast madde kullanmadan atlanabilecek küçük lezyon
şüphesi varsa; kontrastlı BT veya MRI gerekebilir.

20. Tanı Yöntemleri
LUMBAR PONKSİYON (LP)
Menenjit şüphesinde,
Normal BT + SAK şüphesi durumunda kullanılır.
Kontrendikasyonu: KİBAS
Papil ödem yokluğu+normal bilinç düzeyi+normal
nörolojik muayene varlığı KİBAS’ı dışlayabilir.
Bu durumda; LP öncesi BT ile görüntülemeye gerek
kalmaz.

21. Computed Tomography of the Head before Lumbar Puncture in
Adults with Suspected Meningitis
Rodrigo Hasbun, M.D., James Abrahams, M.D., James Jekel, M.D., and Vincent J.
Quagliarello, M.D.
The New England Journal of Medicine
Volume 345:1727-1733 December 13.2001 Number 24
 ABSTRACT
 Background In adults with suspected meningitis clinicians routinely order computed tomography (CT)
of the head before performing a lumbar puncture. Methods We prospectively studied 301 adults with
suspected meningitis to determine whether clinical characteristics that were present before CT of the
head was performed could be used to identify patients who were unlikely to have abnormalities on CT.
The Modified National Institutes of Health Stroke Scale was used to identify neurologic abnormalities.
 Results Of the 301 patients with suspected meningitis, 235 (78 percent) underwent CT of the head
before undergoing lumbar puncture. In 56 of the 235 patients (24 percent), the results of CT were
abnormal; 11 patients (5 percent) had evidence of a mass effect. The clinical features at base line that
were associated with an abnormal finding on CT of the head were an age of at least 60 years,
immunocompromise, a history of central nervous system disease, and a history of seizure within one
week before presentation, as well as the following neurologic abnormalities: an abnormal level of
consciousness, an inability to answer two consecutive questions correctly or to follow two consecutive
commands, gaze palsy, abnormal visual fields, facial palsy, arm drift, leg drift, and abnormal language
(e.g., aphasia). None of these features were present at base line in 96 of the 235 patients who
underwent CT scanning of the head (41 percent). The CT scan was normal in 93 of these 96 patients,
yielding a negative predictive value of 97 percent. Of the three misclassified patients, only one had a
mild mass effect on CT, and all three subsequently underwent lumbar puncture, with no evidence of
brain herniation one week later.
 Conclusions In adults with suspected meningitis, clinical features can be used to identify those who are
unlikely to have abnormal findings on CT of the head.

22. Tanı Yöntemleri
MANYETİK REZONANS (MRI)
Diffüz aksonal hasar,
Küçük parankimal kontüzyonlar,
İzodens subdural kanama ve
Çoğu tümörün incelemesinde BT’den daha sensitif.
Akut SAK’da kanamayı takiben ilk bir kaç gün için BT’den
daha sensitif değil.

23. Sonuç olarak:
Acil müdahele gerektiren acil servis baş ağrılarının
büyük çoğunluğunu açıklamak için;
Kontrasız BT
YETERLİ
LP

25. PRİMER BAŞ AĞRISI SENDROMLARI
MİGREN:
Erken gençlik döneminde başlangıç
Erkeklerde %5 ve kadınlarda %15-17
40 yaş civarı en yüksek prevelans
Ağrı-ısı-duyu inputlarını düzenleyen beyin sapı yollarındaki
duyu aksonlarının disfonksiyonu sonucu (?)
Beyin dokusu; açlık, çikolata, peynir, ışık, alkol, mens, kafein,
uykusuzluk, nitrit içeren yiyeceklerle tetiklenen bir primer
yanıt oluşturur.
Çeşitli peptidler salınır ve ağrıya duyarlı yapılarda steril
nörojenik inflamasyon oluşurlokal vazodilatasyon
migren…
Kan damarlarının bozulmuş aktivitesine sekonder migren...

26. İnternational Headache Society
ICHD-II Tanı Kriterleri
Aşağıdaki kriterleri karşılayan en az 5 atak
4-72 saat süren ataklar(tedavi edilmemiş yada
başarısız tedavi uygulanmış).
Baş ağrısının en az iki karakteristiği karşılamalı.
Baş ağrısı sırasında aşağıdaki semptomların birinin
1. Tek taraflı
eşlik etmesi.
2. Pulsatif karakterde
Başka bir hastalıkla ilişkisi olmamalı.
3. Orta veya ağır şiddetli
4. Normal fiziksel aktivite ile
ağırlaşma yada fiziksel
1. Bulantı ve /veya Kusma
aktiviteden kaçınma
2. Fotofobi ve /veyaFonofobi

27. MİGREN:
AURA: Beyin dokusunda nöronal hipoaktivitenin
yavaş yayılımlı dalgaları sonucu
ortaya çıkan nörolojik semptomlardır...
Nöronal aktivitenin azaldığı bölgelerde eş
zamanlı kan akımı azalması (vazokonst.)
olduğu tespit edilmiştir.

28. MİGREN:
AURASIZ MİGREN:
 Migren hastalarının %80’de aura yok.
 Baş ağrısı yavaş başlangıç gösterir.
 4-72 saat sürer.
 Tipik olarak tek taraflı, pulsatil, fizik aktivite ile kötüleşen,
 Bulantı, kusma ve fotofobi/fonobinin eşlik ettiği baş ağrısı.
Migren tanısı olan ancak daha önceki ağrılarından daha farklı
bir ağrı ile başvuran hastalarda farklı etyolojileri akla
getirmek gerekir.

29. MİGREN:
AURALI MİGREN
Ağrı öncesinde dakikalar içinde gelişen,
Genellikle en çok 60 dakika süren reversibl semptomlar
içerir.
 En yaygın visüel auralar
 Skotomlar, yanıp sönen ışıklar...
 Diğer tipik auralar:
 Hemiparezi, hemipareztezi, afazi ve diğer konuşma bozuklukları
 Nadir auralı migrenler:
 Basiler migren
 Uzamış auralı migren (60 dk’dan uzun süren)
 Eşlik eden baş ağrısı olmayan auralı migren
Auralar migren prodromlarından ayırt edilmeli:
 Baş ağrısından saatler önce gelişmeleri gibi..
 Letarji, hiperaktivite, depresyon, esneme, yemek arama, poliüri, nadiren

30. MİGREN:
Oftalmoplejik migren
 Kraniyal sinir II, IV ve VI parezisi
Retinal migren
 Monoküler skotom veya körlük
Komplike migren( migrenöz enfarkt)
7 günden uzun süren aura veya
 Serebral enfarktın görüntülenmesi

31. MİGREN TEDAVİSİ:
Dihidroergotamin (serotonin res. agonisti):
1 mg IV 3 dak. içinde , 1 saat sonra tekrar
Sumatriptan (selektif serotonin agonisti):
6 mg SC , 1 saat sonra tekrar
Metoklopramid: 10 mg IV
Proklorperazin: 5-10 mg IV
Ketorolak : 30 mg IV veya 60 mg IM

32. MİGREN TEDAVİSİ:
Droperidol 2.5 mg IV yavaş ya da 2.5 mg IM
Magnezyum Sulfat 2 g IV , 30 dk. üzerinde
Metilprednizolon 125 mg IV / IM---Kurtarıcı Tedavi
Son iki ilaç çok güncel tedaviler olmamakla
birlikte yararlı olabilen tedavilerdir.

33. CGRP-Receptor Antagonists — A Fresh Approach to Migraine
Therapy?
Paul L. Durham, Ph.D.
Volume 350:1073-1075 March 11, 2004 Number 11
The New England Journal of Medicine
 Migraine is a chronic disease that affects 12 percent of the general population. In addition to severe,
debilitating headache, patients with migraines may experience nausea, vomiting, and sensitivity to light
and sound. Migraine remains one of the most underdiagnosed and undertreated neurologic conditions
and has substantial socioeconomic effects in developed countries. It is now considered to be a
neurovascular disorder because its pathology involves important interactions between the cerebral
nerves and blood vessels
 The binding of the calcitonin gene–related peptide (CGRP) antagonist to receptors on major cerebral
vessels would decrease blood flow to the brain. Binding to meningeal blood vessels and mast cells
would inhibit neurogenic inflammation, and binding to receptors on second-order neurons would
inhibit the transmission of pain.
 BIBN 4096 BS is the first CGRP-receptor antagonist for which significant efficacy in the treatment of
migraine has been demonstrated; this efficacy provides further evidence of the critical role of CGRP in
the pathology of migraine. Given the apparent absence of vasoconstrictor activity with this agent, BIBN
4096 BS and possibly other CGRP-receptor antagonists may provide an alternative for the treatment of
migraine that rivals triptans, although a formulation that may be administered as easily as the current
triptans must first be developed. It will be interesting to see whether CGRP-receptor antagonists also
prove beneficial in treating other prevalent diseases, such as arthritis and temporomandibular-joint
disorders, in which CGRP levels are elevated. The therapeutic benefit of this potential new class of
drugs for treating migraine appears very promising.
 Source Information
 From the Department of Biology, Southwest Missouri State University, Springfield.

34. Gebelikte Migren
Özellikle ilk trimesterden sonra migrende iyileşme görülür.
Öncelikle istirahat ve buz kullanılır.
Ağrı, bulantı, kusma fazla ise ilaç uygulanır.
Asetaminofen ve Metoklopramid sınıf B, ancak kullanılabilir.
NSAID sınıf B, kullanılabilir. Ancak NSAID 3. trimesterde
KULLANILMAMALI.
Proklorperazin sınıf C, zararlı
Dihidroergotamin ve Sumatriptan’ın kullanımı ise KE.

35. PRİMER BAŞ AĞRISI SENDROMLARI
GERİLİM TİPİ BAŞ AĞRISI
Migren ile aynı patofizyolojide ama klinik spektrumun
farklı uçları.
Bilateral, pulsatil olmayan ağrı
Ağrı egzersizle artmaz.
Bulantı-kusma eşlik etmez.
Hafif olgularda basit analjezikler ve NSAID ile, ağır
olgularda migren gibi tedavi edilirler.

36. PRİMER BAŞ AĞRISI SENDROMLARI
KÜME TİPİ BAŞ AĞRISI
Erkeklerde ve 20 yaş sonrasında sık.
Migren ile ortak mekanizma
Trigeminal sinir disfonksiyonu oluşur.
 15-180 dk süren
 Unilateral orbital/ supraorbital / temporal yerleşimli
 Aynı tarafta en az biri eşlik etmeli:
 Konjuktival enjeksiyon,
 Lakrimasyon,
 Nazal konjesyon,
 Rinore, Yüzde şişlik,
 Miyosis,
 Pitosis
Haftalar boyu her gün yüzün aynı tarafında tekrarlayabilir
daha sonra haftalar-yıllar boyu remisyonda kalır.

37. PRİMER BAŞ AĞRISI SENDROMLARI
KÜME TİPİ BAŞ AĞRISI
Yüksek akım oksijen; %70 etkili
Dihidroergotamin,sumatriptan
Oral ajanlar akut atakta etkili değil ama NSAID sıklığı ve
şiddeti azaltmada faydalı olabilir.

38. PRİMER BAŞ AĞRISI SENDROMLU HASTADA
TABURCULUK
Tedaviye zayıf yanıt sekonder neden açısından
uyarıcı olmalıdır.
Ancak öngörülen tedaviye yanıt alınması da
sekonder sebebi ekarte ettirmez.
Acil servis tedavisine iyi cevap vermiş hastaların
taburculuk sonrası izlemleri düzenlenmelidir.
Dirençli migren, daha agresif ağrı kontrolü için
yatırılmalıdır.

39. HAYATI TEHDİT EDEN SEKONDER BAŞ AĞRISI
NEDENLERİ
SUBARAKNOİD KANAMA (SAK)
Ani ve şiddetli başlangıçlı baş ağrısı ve normal nörolojik
muayene ile başvuranların %12’si SAK.
Ortalama yaş 50.
Hastaların %50 si ilk 6 ay içinde ölür.
Başvuru esnasında; %50 normal nörolojik muayene
Çoğunlukla şiddetli ve ani başlangıçlı ancak sinsi ve atipik
seyirli de görülebilir.
Ağrının gerilemesi tanıyı ekarte ettirmez. !
Servikal bölge boyunca ağrının aşağıya doğru yayılımı spinal
kanaldan aşağıya doğru yol alan subaraknoid kan nedeniyledir.

40. SUBARAKNOİD KANAMA
Semptomların başlangıcından sonra ki ilk 24 saat
içinde SAK tanısında yeni jenerasyon BT’lerin
sensitivitesi %93 ün üstünde...
Hatta ilk 12 saat içinde daha yüksek...
BT’nin tek başına SAK ekarte ettirdiğini gösteren
bir çalışma yok.
BT sensitivitesi 24. saatten sonra %80’lere geriler

41. SUBARAKNOİD KANAMA
SAK şüphesinde, (-) BT sonrasında LP
Düşük olasılıklı hastalarda %12’e varan oranda
SAK görülebilmektedir.
Bunların BT görüntülemeleri daha az sensitiftir.
Bu nedenle (-) BT’li ancak SAK şüphesi olan her
hastaya LP yapmak gerekir.

42. SUBARAKNOİD KANAMA
Altın standart : KSANTOKROMA
Baş ağrısının başlangıcından 12 saat ya da daha uzun süre
sonra LP yapılmış ve BOS incelemesi için
spektrofotometre kullanılmışsa; ksantokroma kanamayı
takiben 2 haftaya kadar %100 sensitif
Çıplak göz ile %50 yalancı negative sonuç verir.
Eğer hasta 12.saatten önce acile başvurmuşsa ne
yapalım??
 Hemen yapalım
 Optimize değerlendirme için bekleyelim 12. saatte
yapalım.
 Travmatik LP ve kan hücreleri varlığı nedeniyle

43. SUBARAKNOİD KANAMA
Zamanlamaya bakılmaksızın;
Rengi açılmayan, sürekli kanlı BOS
Ksantokrom varlığı
=SSS vasküler görüntülemeyi =Anjiyo zorunlu
kılar.

44. SUBARAKNOİD KANAMA
Nimodipine: 60 mg PO 6 saatte bir
İskemiye neden olan vasospasm sıklığını ve
şiddetini azaltır.
Profilaktik Fenitoin Yüklemesi: Artmış KİBAS’a
sekonder gelişebilecek nöbetlerden kaçınmak için
önerilmiştir.
Antiemetikler: Bulantı- kusma için.
NRŞ konsultasyonu.

45. HAYATI TEHDİT EDEN SEKONDER BA NEDENLERİ
SUBDURAL KANAMA (SDK)
Geçirilmiş kafa travması hikayesi olan baş ağrılı
hastalarda subakut / kronik Subdural kanama
olabilir.
Yüksek risk grubu:
Antikoagulan kullanımı
Kronik alkolikler
Yaşlılar, kesin travma hikayesi olmadan
(-) BT ancak şüphe varlığı kontrastlı BT
yada MRI

46. HAYATI TEHDİT EDEN SEKONDER BA NEDENLERİ
BEYİN TÜMÖRÜ
Tanı anında %70 baş ağrısı mevcut
 ancak yalnız %8 de anormal nörolojik bulgular
 tek taraflı / çift taraflı, aralıklı / sürekli olabilir
Beyin tümörünün klasik baş ağrısı çok az hastada mevcuttur.
 Sabah kötüleşen,
 Pozisyon ile ilişkili,
 Bulantı ve kusmanın eşlik ettiği baş ağrısı.
Beyin tümörüne bağlı başağrısından şüpheleniliyorsa;
 24 saatlik izlemine güvenilebilirse,
 Papil ödem yokluğu dahil tüm nörolojik muayenesi normal olan
hastalar ayaktan takibe yönlendirilmeli.

47. HAYATI TEHDİT EDEN SEKONDER BA NEDENLERİ
MENENJİT
Viral ve bakteriyel menenjitlerde hızlı başlangıçlı ve şiddetli
baş ağrısı görülebilir.
Genellikle ateş ve meningeal iritasyon bulguları eşlik eder.
Menejit şüphesinde LP gereklidir.
Nörolojik muayenesi normal, bilinci normal ve papil ödemi
olmayan hastada önceden BT çekilmesine gerek kalmadan
LP yapılabilir.
LP herhangi bir nedenle gecikecekse ve bakteriyel menenjitten
şüpheleniliyorsa; Antibiyoterapi gecikilmeden başlanmalıdır

48. HAYATI TEHDİT EDEN SEKONDER BAŞ AĞRISI NEDENLERİ
İNTRAPARANKİMAL KANAMA VE SEREBRAL
İSKEMİ
İKK’ lı hastaların %55’de
İskemik inmelerin %17’de Baş Ağrısı mevcut
TİA’lı hastaların %6’da

49. DİĞER SEKONDER BAŞ AĞRISI NEDENLERİ
Temporal Arterit
50 yaş üzerinde görülür.
Patofizyolojisinde panarterit yer alır.
Frontotemporal bölgede, zonklayıcı, yeni başlangıçlı baş ağrısı
hastaların %60-90’da görülür.
Temporal arterde nabız alınamaz / az alınır, hassasiyet
mevcuttur.
Eritrosit sedimentasyonu: 50 mm/h üzerindedir.
Anormal arteriyel biopsi bulguları ile tanı konur.
En ciddi komplikasyonu; iskemik optik nörite bağlı görme
kaybıdır.
Klinik şüphe varlığında derhal 40-60 mg /gün prednizon
başlanır.

50. DİĞER SEKONDER BAŞ AĞRISI NEDENLERİ
Benign İntrakraniyal Hipertansiyon
(Psödotümör Serebri)
Genç, obez hastalar
Uzun süreli baş ağrısı olur.
Bulantı-kusma, görme bozuklukları bulunabilir.
Oral kont., Tiroid hastalıkları, Vit A, Tetrasiklin sorumlu
tutulmuştur.
Bilinç düzeyi (N), BT (N), papil ödemi (+) ve
LP’de BOS basınç artışı (+) vardır.
Tedavide; asetozolamid, steroid ve LP

51. DİĞER SEKONDER BAŞ AĞRISI NEDENLERİ
Lomber Ponksiyon Sonrası Baş Ağrısı
LP yapılanların % 10-36’sında görülür
24-48 saat içinde görülür
LP için ince iğneler kullanılarak olasılık azaltılmalıdır.
Basit analjezikler, IV sıvı ve IV kaffein ile tedavi edilebilir.
Duradaki sızıntıyı durdurmak için epidural
enjeksiyonla LP hizasına otolog kan enjekte edilebilir..

52. DİĞER SEKONDER BAŞ AĞRISI NEDENLERİ
İNTERNAL ARTER VE VERTEBRAL ARTER DİSEKSİYONU
İnternal Karotid Arter Disseksiyonu
 Unilateral boyun ve göz çevresi ağrısı veya frontal BA
 Nörolojik bulgular
 TİA
 İnme
 Horner sendromu
 Geçici monokular körlük
 Kraniyal sinir felçleri
Vertebral Arter Disseksiyonu:
 Belirgin oksipital ya da posterior boyun ağrısı
 Eşlik eden beyin sapı GİA veya inme bulguları
TANI: Angiografi

53. Is the Placebo Powerless?— An Analysis of Clinical Trials
Comparing Placebo with No Treatment
Asbjorn Hrobjartsson, M.D., and Peter C. Gotzsche, M.D.
Volume 344:1594-1602 May 24, 2001 Number 21
The New England Journal of Medicine
 ABSTRACT
 Background Placebo treatments have been reported to help patients with many diseases, but the
quality of the evidence supporting this finding has not been rigorously evaluated. Methods We
conducted a systematic review of clinical trials in which patients were randomly assigned to either
placebo or no treatment. A placebo could be pharmacologic (e.g., a tablet), physical (e.g., a
manipulation), or psychological (e.g., a conversation).
 Results We identified 130 trials that met our inclusion criteria. After the exclusion of 16 trials without
relevant data on outcomes, there were 32 with binary outcomes (involving 3795 patients, with a
median of 51 patients per trial) and 82 with continuous outcomes (involving 4730 patients, with a
median of 27 patients per trial). As compared with no treatment, placebo had no significant effect on
binary outcomes, regardless of whether these outcomes were subjective or objective. For the trials
with continuous outcomes, placebo had a beneficial effect, but the effect decreased with increasing
sample size, indicating a possible bias related to the effects of small trials. The pooled standardized
mean difference was significant for the trials with subjective outcomes but not for those with objective
outcomes. In 27 trials involving the treatment of pain, placebo had a beneficial effect, as indicated by a
reduction in the intensity of pain of 6.5 mm on a 100-mm visual-analogue scale.
 Conclusions We found little evidence in general that placebos had powerful clinical effects. Although
placebos had no significant effects on objective or binary outcomes, they had possible small benefits in
studies with continuous subjective outcomes and for the treatment of pain. Outside the setting of
clinical trials, there is no justification for the use of placebos.

54. TEŞEKKÜRLER…