1. MERKEZİ YÖNETİM
Osmanlı Devletinde merkezi yönetimin merkezinde
saray yer alır.
Saray üç temel bölüme ayrılır.
Bu bölümler
Birun
Enderun
Harem
2. BİRUN
Sarayın dış bölümüdür.
Yeniçeri ağası bu bölümde yer alır.
Devlet işlerinin görüşüldüğü kısımdır.
Padişahın resmi hayatı burda geçer.
Birun babussade kapısı ile enderuna bağlanırdı.
3. ENDERUN
Sarayın iç bölümüdür.
Padişahın güvenilir hizmetkarları bu bölümdeydi.
Büyük oda, küçük oda, seferli odası, doğancılar odası,
kiler odası, hazine odası has oda olmak üzere yedi
odadan oluşurdu.
Devletin ihtiyaç duyduğu devlet adamları bu bölümde
yetiştirildi.
4. HAREM
Hükümdar ve ailesinin bulunduğu bölümdür.
Saray kadınları burda eğitim öğretim görürlerdi.
Harem ağası haremin yöneticisiydi.
5. DİVAN-I HÜMAYUN
Osmanlı devletinde divan örgütü Orhan Bey
döneminde kuruldu.
Fatih döneminde divanda önemli değişiklikler yapıldı.
Fatihe kadar divana padişahlar başkanlık yapıyordu.
Fatih divana padişahların başkanlık etme usulüne son
verdi.
6. DİVAN-I HÜMAYUN
Fatihten itibaren divana vezir azamlar başkanlık
etmeye başladı.
Divan danışma organı şeklindeydi.
7. DİVAN-I HÜMAYUN
Padişaha ait olan yasama, yürütme ve yargı
görevlerini divanı hümayunda kullanan görevliler vardı.
Bu görevliler şu şekilde sayılabilir.
Seyfiye ( Askeri-Yönetim)
İlmiye ( Din, Eğitim Hukuk )
Kalemiye ( Sivil bürokrasi)
8. SEYFİYE
Yönetim ve askerlik işlerinden sorumlu sınıftır.
Veziriazam, vezirler ve kaptanı derya divandaki
temsilcileridir.
9. İLMİYE
Eğitim öğretim, hukuk, adalet işleri ile ilgilenen
sınıftır.
Devleti denetleme ve fetva verme görevleri de vardır.
Divandaki temsilcileri kazaskerler ve şeyhülislamdır.
10. KALEMİYE
Mali ve idari işlerin yönetilmesinden sorumlu olan
sınıftır.
Divandaki temsilcileri defterdarlar ve nişancıdır.
Devlet içindeki yazışmalar hazine ile ilgili işler alakalı
kayıtların tutulması kalemiye tarafından yapılırdı.
11. TAŞRA VE EYALET SİSTEMİ
Osmanlı Devletinde merkez olarak İstanbul kabul
edilir. İstanbul dışındaki tüm bölgelere taşra adı
verilirdi.
Taşra teşkilatının temelini tımar sistemi oluşturur.
12. TAŞRA VE EYALET SİSTEMİ
Osmanlı Devletinin taşra idaresi köy, kaza, sancak
eyalet şeklinde teşkilatlanmıştır.
KÖY
KAZA
SANCAK
EYALET
13. TAŞRA VE EYALET SİSTEMİ
Köylerde > yönetici köy kethüdası
Güvenlik işlerinden sorumlu > Yiğit Başı
Adaletin sağlanmasından sorunlu> Naip
Kazalarda ---- yönetim----- kadı
Güvenlik --- subaşı
14. TAŞRA VE EYALET SİSTEMİ
KADI
Osmanlı devletinde kadılar askerlik dışındaki tüm
işlerden sorumluydu.
Belediye ve adliye işleri,devlet merkezi ile irtbat işleri
ile kadı ilgilenirdi.
15. TAŞRA VE EYALET SİSTEMİ
SANCAK
Sancaklarda yönetim sancak beyi tarafından idare
edilirdi.
Sancakbeyi sancağındaki tımar ve zeamet
sahiplerinin komutanıdır.
Emrindeki askerlerle savaş zamanı orduya katılır.
Ayrıca sancakların adaletini ve asayişini temin
etmekle de görevliydi.
16. TAŞRA VE EYALET SİSTEMİ
EYALET
Sancakların birleşmesi ile eyaletler oluşur.
Eyaletler beylerbeyi tarafından yönetilir.
Beylerbeyi hükümdarın temsilcidir.
Eyaletlerde adli ve hukuki işler subaşı tarafından
yürütülürdü.
17. TAŞRA VE EYALET SİSTEMİ
EYALET
Eyaletlerde bunlar dışında da yöneticiler vardır.
MUHTESİP: Esnafı denetleyen görevli.
KAPTAN EMİRİ: pazarlara gelen ürünlerin tartılması
adaletli dağıtılması işlerini yürütür.
GÜMRÜK VE BAC EMİRLERİ: Ticarethane zanaat ve
ticaret faaliyetlerinde bulunan kişilerrden vergi
toplamakla görevliydiler.
18. TAŞRA VE EYALET SİSTEMİ
EYALET
Eyaletler gelirlerine göre 3’ e ayrılırdı.
Salyaneli Eyaletler
Tımar sisteminin uygulanmadığı eyaletlerdir.
Bu eyaletlerden elde edilen gelirler doğrudan
merkeze aktarılırdı.
Toplanan gelirlerin bir bölümüyle eyaletlerdeki
görevlerin maaşları ödenirdi.
19. TAŞRA VE EYALET SİSTEMİ
EYALET
Salyanesiz ( Yıllıksız ) Eyaletler
Tımar sisteminin uygulandığı eyaletlerdir.
Burdaki topraklar has, zeamet ve tımarlara ayrılmıştı.
Rumeli, Budin, Bosna, Anadolu, Karaman, Sivas, Bağd
at, Erzurum
20. TAŞRA VE EYALET SİSTEMİ
EYALET
Özel Yönetimli Eyaletler
İç içlerinde serbest dış işlerinde Osmanlı Devletine
bağlı eyaletlerdir.
Yöneticileri padişah tarafından seçilirdi.
Eflak ve boğdan devlete asker ve vergi verirlerdi.
21. TAŞRA VE EYALET SİSTEMİ
EYALET
Hicaz ayrıcalıklı bir eyaletli. Devlete vergi de asker de
vermezdi.
Kırımdan ise vergi alınmaz gerekli görüldüğünde
asker alınırdı.