2. PREHISTORY
Ang pre-history ay yugto
sa mahabang nakaraan ng
sangkatauhan na nag-
uugat halos 2.5 milyong
taon na ang nakakalipas o
bago pa ang pagkakalikha
ng isang sistematikong
pagsusulat o pagtatala.
3. My dalawang mahalagang
proseso ang naganap at nararapat
pagtuunan ng pansin sa panahong
prehistoriko.
1. Ebolusyon o ang pagbabagong
naganap sa aspektong biyolohikal
ng tao hanggang sa pagkamit ng
katalinuhang natatangi sa kanya sa
mga hayop na tinatawag na
sapientization
4. 2. Pagkakaroon ng
kasalukuyang uri ng tao ng
kakayahan na makagawa o
makalikha ng bagay bagay.
Kabilang dito ang kakayahang
gamitin ang kapaligiran ayon sa
pangangailangan.
5. Sa pagtatakda ng mga petsa sa
prehistory, mahalaga ang pag gamit
ng makabagong teknolohiya at
kagamitan upang matukoy ang
makabuluhang kaganapan sa
nakaraang panahon.
Ang ilan sa mga kaparaanang
isinasagawa upang matukoy nang
tuwiran ang mga bagay na nangyari
sa nakaraan ay ang sumusunod:
6. Dokumentong historikal at mga
kagamitang batid ang panahon.
Dendrochronology o Tree-Ring
Dating
Radiocarbon (C-14) Dating
Potassium-Argon Dating
7. Panahong Paleolitiko
(2,500,000-10,000 B.C.E)
Mga bato ang ginamit ng mga
sinaunang tao sa panahong ito upang
gawing kagamitan at sandata kaya
tinatawag din itong Panahon ng Bato.
“Paleolithic”
Mula sa sallitang Griyego na paleos
(matanda) at lithos (bato)
8. Ang panahong paleolitiko
ay nagsimula dalawa’t
kalhating milyon na ang
nakaraan at nagtapos noong
10,000 BCE. Kaalinsabay nito
ang napakalawak na
panahong heolohikal na
pleistocene.
9. Nahahati sa tatlong dibisyon
ang panahong paleolitko.
Lower Paleolithic Period. Ito ay
panahon ng pinaka maaagang
pananatili ng tao sa daigdig
simula ng maitala sa arkeolohiya
ang kanyang pamumuhay.
-paglitaw ng mga hominid.
10. -ang stone chopper ang
pinakamatandang simpleng kagamitan
ng sinaunang tao. Ito ay natagpuan sa
Olduvai Gorge. Tinatayang milyong taon
na ang nakakalipas ng ginawa ito ng
homo habilis
- Ang mga hand axe, kagamitang may
pingas sa magkaabilang bahagi at
matulis ang dulo ay halimbawa ng
kagamitang bato ng sinaunang
mangangaso- homo erectus.
11. Middle Paleolithic Period. Ito ay ang
panahon kung saan ang unang
hominid ay higit pang nakontrol ang
kanilang kapaligiran. Pino narin ang
kanilang paggawa ng mga
kagamitan.
Maaring pinasimulan ang
preserbasyon ng karne sa
pamaamagitan ng pagpapausok at
pagpapatuyo nito.
12. Umusbong ang ekspresyong artistiko
ng mga sa pamaamagitan ng pagpipinta
sa kanilang katawan at ilang pagguhit sa
mga bato.
Nagkaroon din ng paglilibing na
nagpapahiwatig ng pagkakaroon ng
mga kapaaraanang relihiyoso at ritwal
noon pa mang sinaunang panahon.
Nabibilang ang kulturang Mousterian
sa Gitnang Paleolitiko na karaniwang
iniuugnay sa mga taong Neanderthal.
13. Upper Paleolithic Period.
Saklaw nito ang panahon mula
40,000 at 8,500 taonn BP.
Nagsimulang bumuo ang mga tao
ng sariling kulturang panrelihiyon.
Nagkaroon din ng mga sinaunang
pamayanan sa anyong mga
campsite at kadalasang
matatagpuan sa mga lambak.
14. Isang patunay ng pagiging
artistiko ng mg taong nabuhay sa
Panahon ng Mataas na Paleolitiko ay
ang Venus figurine.
Ang paggamit ng mga simbolo
at pagkakaroon ng mga ritwal ay
naging mahalaga sa makabagong
pag uugali ng tao.
Ang mga taong Neanderthal ay
napalitan ng Cro Magnon.
15. Ang kanilang mga naiwang
pinta ng mga hayop ay
matatagpuan sa mga yungib ng
Altamira sa hilagang Spain at
Lascaux sa timog kanluran ng
France.
Yumabong ang iba’t ibang
kultura tulad ng
Aurignacian, Solutrean, at
Magdalenian.
16. Sa pagbubuod, mapapansing
ilan sa mga kaganapan sa
panahong ito ay lubos na
nagpabago sa gawi, asal ay
pamumuhay ng tao.
-paglikha ng kasangkapan
-paggamit ng apoy
-pagkakaroon ng wika
17. Panahon ng Neolitiko
(10,000-4,000 BCE)
Ang huling bahhagi ng panahon
ng bato ay ang Neolitiko. Ito ay hango
sa salitang Greek na neos (bago) at
lithos (bato).
Ang terminong Neolitiko ay
ginamit sa arkeolohiya at
antropolohiya upang italaga ang isang
antas ng ebolusyong pangkalinangan
o pagbabago sa teknolohiya.
18. Katangian ng panahong ito
ang paggamit ng iba’t ibang
kasangkapang bato na higit na
pulido at pino, pananatili ng mga
tao sa pamayanan, domestikasyon
ng mga pananim at
hayop, pagkakaroon ng mga
kasanayan sa pag gawa ng
palayok at pag hahabi.
19. Ang isa sa pinakaunang
pamayanang umusbong sa
daigdig ay ang walled city ng
Jericho sa Jordan Valley na
naitatag noong 7000 BCE. Ang
kanilang pamumuhay ay
nakasalalay sa pagtatanim ng trigo
at barley, pangangaso at
pakikipagkalakalan.
20. Ang isa pang panirahang
Neolitiko ay umusbong sa Asia Minor.
Ito ay ang Catal Huyuk sa kapatagan
ng konya ng gitnang Turkey. Ito ay
isang pamayanang sakahan.
Ang mga tao rito ay nagtatanim
ng trigo at barley at nag aalaga ng
tupa at baka. Ang mga artisano ay
mahusay sa paghahabi at pag gawa
ng mga alahas, salamin at kutsilyong
gawa sa obsidian.
