Vakgroepoverstijgend onderwijs Flevoziekenhuis gepresenteerd door Marleen Vleming, KNO-arts.

1. shared decision making
of
gedeelde besluitvorming
Marleen Vleming
Markus Oei

2. Waar gaan we het over hebben vandaag
• Wat is SDM
• Waarom SDM
• Hoe maken wij keuzes
• Hoe geven we informatie
• Voorbeeld SDM bij buisjes

4. Shared decision making
• Shared decision making (SDM) is the process of interacting with
patients who wish to be involved in arriving at an informed, value-based
choice among two or more medically reasonable
alternatives
• A.M. O’Connor 2004

5. SDM
• Theoretical key features
1. At least two parties (patient and physician) are involved
2. Information is exchanged in both ways
3. Both parties are aware that treatment options exist, and what they are
4. Both parties bring their criterions actively and equaly into the descision
making process
L.Kriston et al. Patient education and counseling 80 (2010) 94-99

6. geschiedenis
• Paternalistische benadering
• Informed consent (geïnformeerde toestemming) 1990
(richtlijn KNMG 2001)
• Informed choice (geïnformeerde keuze) 2010
• (rapport “participerende patiënt” RVZ 2013)

7. Waarom deze verandering?
• Tijdsgeest (meer mondige patiënt)
• Betere “compliance”van patiënten
• Overheid
• Vraag gestuurde zorg
• doelmatige zorg

8. overheid
• “Wat is goede zorg?” advies aanvraag 2012 VWS
• Hoe kunnen patiënt en dokter het eens worden over behandeling
• Kunnen wensen patiënt een grotere rol spelen in de besluitvorming

9. Aanbodgestuurde zorg
Zorg:
• resultaat van professionele overwegingen
• Binnen financiële kader van wettelijk geregelde zorgaanspraken
• Wensen, mogelijkheden en voorkeuren patiënt spelen
ondergeschikte rol

10. Artsen ergeren zich aan patiënten die:
1. hen wantrouwen
2. informatie achterhouden of niet eerlijk zijn (therapie- ontrouw, het verzwijgen of
vergeten van symptomen etc.)
3. (te) veeleisend zijn
4. niet komen opdagen of te laat komen
5. brutaal zijn
Patiënten ergeren zich als de arts:
1. hun kwaal of ziekte niet (voldoende) serieus neemt
2. niet voldoende tijd voor hen heeft
3. hun dossier niet doorneemt voordat ze op consult komen
4. wordt afgeleid door telefoon, binnenkomende collega’s en dergelijke
5. geen andere behandelingsmogelijkheden biedt dan de voorgestelde
behandeling
Arts en Patiënt: geen paar apart.
MC 2011 66:6:321-323

11. Wanneer SDM?
• Als er meerdere min of meer gelijkwaardige alternatieven zijn om
een aandoening te behandelen
• Als patiënt voorkeur een duidelijke rol speelt in de beslissing
• OME: expectatief/buisjes
• Poliepen: medicamenteus/operatief
• Allergie: medicamenteus/desensibilisatie
• Atelectase: expectatief/preventief operatief opheffen
• Otosclerose: expectatief, hoorapparaat, operatief

12. Positieve effecten SDM
• Invloed op risico perceptie van patiënten
• Verbeterd kennisniveau
• Patiënten voelen zich beter geïnformeerd
• Twijfelen minder over genomen besluit
• Zijn meer tevreden
• Maken andere keuzes

13. Risico’s SDM
• Kost meer tijd?
• Minder ingrepen?
• financieel
• Juridisch (SDM is een middel om tot betere informed consent te
komen)
• Patiënten kunnen geen behandeling eisen die niet volgens de
professionele standaard is
Patiënten mogen wel (deel) een behandeling weigeren

14. Shared decision making process
choice talk option talk decision talk
DE
CISION

15. Hoe maken we keuzes?
• Bepaal je doel
• Welke waarden vind je belangrijk
• Welke opties heb je om het doel te bereiken
• Bepaal de kansen per optie om je doel/je waarde te bereiken
• Kies de optie waarbij je de grootste kans hebt je doel te bereiken
• Gebruik de uitkomsten van deze ervaring om toekomstige beslissingen te
nemen
• Keuze niet alleen rationeel maar ook emotioneel

17. Dokter-patiënt communicatie
• Artsen overschatten de besproken onderwerpen en de tijd die zij
hieraan besteden
• Patiënten filteren de informatie op een manier die artsen zich niet
altijd bewust zijn
– Eigen ziektebeleving
– Eigen ideeën over gezondheid
– Eigen waarden/angsten
– Voorgaande ervaringen

18. Dokter-patiënt communicatie
• Wij sturen een keuzehulp inforium

19. • Geachte ouder,
Het kiezen voor een behandeling kan lastig zijn.
Deze informatie is samengesteld om u te helpen kiezen.
Tips:
• Schrijf vragen op voor de dokter als er iets onduidelijk is
• Bedenk wat voor u belangrijk is
• Bespreek uw vragen met uw arts
• Bespreek uw eigen omstandigheden met uw arts
• Zo komt u samen tot de beste keuze.
Klik hier voor het infogram, een korte samenvatting.
• Klik hier voor de video en/of bekijk de bijgesloten keuzefolder en informatie.
Hier vindt u de operatiefolder. Keuzehulpen en overige informatie omtrent trommelvliesbuisjes vindt u hieronder.
Trommelvliesbuisjes informatie KNO -artsen
Trommelvliesbuisjes Kiesbeter http://www.kiesbeter.nl/medische-informatie/keuzehulpen/slijmoor-en-oorontsteking/
Mijn kind krijgt trommelvliesbuisjes - huisarts http://thuisarts.nl/slijmoor/mijn-kind-krijgt-trommelvliesbuisjes

21. TED talk keuze

22. Praktische stappen in SDM
1. Disclosure that a decision needs to be made
2. Formulation of equality of partners
3. Presentation of treatment options
4. Informing on the benefits and risks of the options
5. Investigation of patients understanding and expectations
6. Identification of both parties preferences
7. Negotiation
8. Reaching a shared decision
9. Arrangement of follow-up
L.Kriston et al. Patient Education and Counseling 80 (2010) 94-99

23. De 9 punts Gedeelde Besluitvorming enquête (SDM-Q-9)
Hieronder volgen 9 uitspraken die over de besluitvorming in de spreekkamer gaan. Kunt u per uitspraak aangeven in wat voor mate u het eens bent?
Volledig oneens; Sterk oneens; Licht oneens; Licht eens; Sterk eens; Volledig eens: □ □ □ □ □ □
1.Mijn dokter maakte duidelijk dat er een beslissing genomen moest worden
2.Mijn dokter wilde exact weten hoe ik betrokken wilde worden in het maken van een
3. Mijn dokter vertelde me dat er verschillende opties voor behandeling van mijn ziekte waren
4.Mijn dokter vertelde me precies de voor en nadelen van de behandelingsopties
5.Mijn dokter hielp me alle informatie te begrijpen
6.Mijn dokter vroeg me welke optie mijn voorkeur had
7.Mijn dokter en ik hebben de verschillende opties grondig afgewogen
8.Mijn dokter en ik kozen een behandeling samen
9.Mijn dokter en ik kwamen overeen hoe verder te gaan

24. Punten om te onthouden
• SDM in toenemende mate gewenst
• Luisteren naar waarden/voorkeuren van patiënten
• Goede informatie van groot belang
• de informatie bij de patiënt krijgen is cruciaal

25. www.Inforium.nl
- Om alles na te lezen en te zien
IInnffoorriiuumm ccooddee::
FFZZAA-SSDDMM22001144