სულხან საბა ორბელიანი

სულხან-საბა ორბელიანი -აღორძინების ხანის დიდი მოღვაწე, მეიგავე, ლექსიკოგრაფი, მთარგმნელი, დიპლომატი, მეცნიერი ,[object Object]

“მაღალი ტანისაა, მხნე და ძლიერი აგებულების, მშვენიერი სახე აქვს და თეთრ-მოწითალო ფერი; ერთ მტკაველზე მეტი წვერი აქვს, რომელიც დიდად უხდება“,-– ასე ახასიათებდნენ სულხან-საბა ორბელიანს თავისი თანამედროვენი.,[object Object]

"სიყრმითგანიყო მუდამად სიბრძნის სწავლისა მსახველი,სამოცდაექვს წელს იკითხა, თქვა: ვერასი ვარ მმარხველი.იარა ბევრი ქვეყანა, ბევრისაც იყო მნახველი,ორბელიანმა საბამან სახელითა ქნა სახელი"ვახტანგ VI,[object Object]

“სულხან-საბა ორბელის ძე სიბრძნით აღხდა ორბების ძე.”ხალხური,[object Object]

სულხან-საბა ორბელიანი დაიბადა 1658 წლის 4 ნოემბერს ქვემო ქართლში, ბოლნისის მახლობლად, სოფელ ტანძიაში. იქ გაატარა თავისი ბავშვობა და ყრმობის წლები.,[object Object]

ტანძია,[object Object],ტანძია,[object Object]

სულხანის მამა, ვახტანგი , ქართლის მეფე ვახტანგ V-სთან დაახლოებული პირი იყო, დედა , თამარი , კი – კახეთის 1659 წლის აჯანყების მოთავის – ზაალ არაგვის ერისთავის ასული. სულხანის მამიდა ვახტანგ მეფეს ჰყავდა ცოლად, ამიტომ იგი პატარაობიდანვე სამეფო კარზე იზრდებოდა.,[object Object]

ორბელიანების კარის ეკლესია სოფელ ტანძიაში აგებულია 1683 წელს სულხან-საბა ორბელიანის მამის , ვახტანგის , მიერ, რომელიც იყო ვახტანგ V შაჰნავაზის მდივანბეგი ანუ მოსამართლეთუხუცესი.,[object Object]

სულხან -საბა ორბელიანის მამიდაშვილები - მეფე ვახტანგ V-ის (შაჰ-ნავაზის) ვაჟები,[object Object],არჩილი,[object Object],გიორგი XI,[object Object],ლევანი,[object Object],ვახტანგ VI,[object Object]

სულხან-საბა მეგობრობდა თავის განათლებულ მამიდაშვილებთან.,[object Object], ქართლის მეფე გიორგი XI,,[object Object],რომელმაც შთააგონა 20-25 წლის,[object Object],სულხანს ქართული ლექსიკონის შედგენა,[object Object],მეფე-პოეტი არჩილი ,[object Object]

ვახტანგ VI -ქართლის მეფე, სულხან-საბას მამიდაშვილის, ლევანის, ძე, რომლის აღზრდაც დაავალეს განსწავლულობით გამორჩეულ ორბელიანს. ვახტანგ VI-ის მეფობის ხანა გამორჩეულია საქართველოს ლიტერატურული და ინტელექტუალური აღორძინების დაწყებით.,[object Object]

ტანძიაში, ორბელიანების ნასახლარზე, 1984 წელს გაიხსნა სულხან-საბა ორბელიანის სახელობის ლიტერატურული მუზეუმი.,[object Object]

სულხანი 1698 წელს ბერად აღიკვეცა დავით გარეჯის იოანე ნათლისმცემლის მონასტერში . ამ დროიდან იწოდება იგი სულხან-საბად.,[object Object]

კონსტანტინეპოლი, მარსელი, პარიზი, რომი, იტალიის სხვა ქალაქები, ბოლოს - კონსტანტინეპოლი და თურქეთის გზით -საქართველო- ასეთი იყო დიდი ქართველი მოღვაწის მოგზაურობის მარშრუტი . ,[object Object]

„მოგზაურობაევროპაში”ქართული დოკუმენტური პროზის ერთ-ერთი პირველი და უნიკალური ნიმუშია, რომელიც დღიურების ფორმითაა დაწერილი. თხზულებამ ჩვენამდე დაზიანებული სახით მოაღწია. დაკარგულია პირველი თავები, სადაც, ალბათ, აღწერილი იყო საფრანგეთის ქალაქები. შემორჩენილია მხოლოდ იტალიის და თურქეთის ქალაქთა აღწერილობანი.,[object Object]

1703 წლიდან სულხან-საბამ ვახტანგ VI-ის საიდუმლო დავალებით ევროპაში იმოგზაურა, რათა იგი მაჰმადიანთა უღელქვეშ ტანჯულ საქართველოს დახმარებოდა და ტახტზე ქრისტიანი უფლისწული დაესვათ. მაგრამ იმ დროს ევროპას უძლიერეს ირანთან ურთიერთობის დაძაბვა არ სურდა და სულხან-საბა უშედეგოდ დაბრუნდასაქართველოში.,[object Object],საფრანგეთის მეფე ლუიIV,[object Object],რომის პაპი კლიმენტი XI,[object Object]

წიგნი “სიბრძესიცრუისა“(1686-1695 ) სულხან-საბამ 20-25 წლის ასაკში დაწერა. მასში სწავლა-აღზრდის საკითხები იგავარაკული ფორმით არის გადმოცემული. მწერალი აკრიტიკებს ცხოვრების მანკიერ მხარეებს და აქსოვს ბრძნულ აზრებს.,[object Object]

სულხან-საბამ, პირველმა, შეადგინა ქართული ენის განმარტებითი ლექსიკონი,“სიტყვისკონა“(1685-1716წწ.), რომელიც ენციკლოპედიურ ელემენტებს შეიცავს და უძვირფასესი საუნჯეა .,[object Object]

“სიტყვისკონა”,[object Object]

სულხან-საბა ორბელიანმა გალექსა ვახტანგ VI-ის მიერ სპარსულიდან პწკარედის სახით თარგმილი იგავ-არაკთა კრებული „ქილილა და დამანა“.,[object Object]

“ ქილილა და დამანა ”,[object Object]

1724 წელს ვახტანგ VI-მ რუსეთში დააპირა გადახვეწა, მან მოსკოვში წინასწარი მოლაპარაკებისათვის ორბელიანი გაგზავნა, მაგრამ ხანდაზმულ მწერალს არ დასცალდა უკანასკნელი მისიის აღსრულება, ის მოსკოვში, სოფ.ვსეხსვიატსკოეში, თავისი მამიდაშვილის შვილის, დარეჯან არჩილის ასულის, სასახლეში გარდაიცვალა. დაკრძალეს ვსეხსვიატსკოეს მონასტერში.,[object Object]

ვსეხსვიატსკოესმონასტერი (მოსკოვი) , რომელიც XVII საუკუნეში ააგო არჩილმეფის ასულმა, დარეჯანმა.,[object Object]

“- წვიმა არ არის!-,[object Object],საბას კაბა დაუსველა რამ?!,[object Object],- თოვლი არ არის!-,[object Object],საბას თავი გაუთეთრა რამ ?!,[object Object],[object Object]

სულხან – საბას აკანკალებს რა?- რამ დაასველა?!,[object Object],-რამ დაათეთრა?!,[object Object],-რა აკანკალებს?!- ,[object Object],საქართველოა მისთვის:წვიმაც, თოვლიც, და ყინვაც!”,[object Object],მუხრან მაჭავარიანი,[object Object]

“რომ იავარქმნილ სამშობლოს ნაშთად,[object Object],სიტყვები მაინც გადაგერჩინა;,[object Object],ვარდსაც და თაფლსაც და პურის მადლსაც,,[object Object],მშობლიური სიტყვის მადლი გერჩივნა.”,[object Object],გიორგი ლეონიძე,[object Object]

"მთელ საქართველოს მამად მიაჩნია”,[object Object],ფრანგი მისიონერი ჟან რიშარი,[object Object]

სულხან საბა ორბელიანი

სულხან საბა ორბელიანი

Recomendados

Más contenido relacionado

Was ist angesagt?

Was ist angesagt?(20)

Similar a სულხან საბა ორბელიანი

Similar a სულხან საბა ორბელიანი(20)

Más de marina 77

Más de marina 77(12)

სულხან საბა ორბელიანი