Νεοελληνική γλώσσα Β Γυμνασίου-Το σχολείο στον χρόνο

1. Νεοελληνική Γλώσσα Β΄ Γυμνασίου - 4η
ενότητα: Το σχολείο στον χρόνο
Επιμέλεια: Μαρία Μιχάλη
http://blogs.sch.gr/m_michali/
1
Κείμενο 1: Πώς θα ήθελα το ελληνικό σχολείο;
Έχουμε αναρωτηθεί γιατί οι μαθητές χαρακτηρίζουν το σχολείο βαρετό; Γιατί τα
γυμνασιόπαιδα και τα λυκειόπαιδα το χαρακτηρίζουν «φυλακή»; Έχουμε αναρωτηθεί γιατί
όταν ρωτάμε τα παιδιά ποιο μάθημα είναι το αγαπημένο τους εκείνα απαντούν ότι είναι η
γυμναστική και το διάλειμμα; Μα φυσικά γιατί το σχολείο είναι πράγματι βαρετό και
κουραστικό, όπως άλλωστε θυμόμαστε όλοι από την σχολική μας εμπειρία. Το σχολείο με
την σημερινή του μορφή ακολουθεί τον παραδοσιακό τρόπο διδασκαλίας, καθώς αποτελεί
τον πιο συντηρητικό θεσμό μιας κοινωνίας που παραμένει ουραγός στις εξελίξεις.
Πώς θα ήθελα λοιπόν να είναι το σχολείο που ονειρεύομαι; Θα ήθελα να εστιάζει
στη φαντασία και την δημιουργικότητα των παιδιών. Οι χώροι του θα ήθελα να είναι
πολύχρωμοι. Η δημιουργία, επίσης, ποικίλων αιθουσών, στις οποίες τα παιδιά θα μπορούν να
μαθαίνουν, να εκτονώνονται δημιουργικά και να συνεργάζονται. Για παράδειγμα,
φαντάζομαι το δημιουργικό εργαστήρι. Σε αυτό το χώρο θα μπορούσαν να υπάρχουν πάγκοι
και ράφια. Τα ράφια θα ήταν εξοπλισμένα με μπογιές, χρώματα, υλικά για δημιουργία. Η
επόμενη αίθουσα θα μπορούσε να είναι η αίθουσα της συζήτησης. Εκεί οι μαθητές μαζί με
έναν εκπαιδευμένο δάσκαλο σε θέματα συμβουλευτικής και ψυχολογίας θα μπορούσαν να
συζητούν προβληματισμούς, σκέψεις και απόψεις για οποιοδήποτε θέμα θα πρότεινε κάποιος.
Επιπρόσθετα, θα μπορούσαν να υπάρχουν χώροι ψυχαγωγίας που οξύνουν την κριτική
σκέψη. Παιχνίδια στρατηγικής, επιτραπέζια, ακόμη και ηλεκτρονικά παιχνίδια που βοηθούν
κάποιον, ώστε να γίνεται εφευρετικός, ευέλικτος και ικανός να επιλύει προβλήματα και
δυσκολίες.
Τα μαθήματα των θετικών επιστημών θα μπορούσαν να γίνονται αποκλειστικά και
μόνο με πειράματα και βιωματικούς τρόπους. Με αυτό τον τρόπο τα παιδιά θα μπορούσαν να
κατανοήσουν στην πράξη, οτιδήποτε συμβαίνει και αυτό θα τους έδινε την δυνατότητα να
μπορούν να περιγράψουν αλλά και να ανταποκριθούν σε θεωρητικό επίπεδο. Εργαστήρια
φυσικής, χημείας και βιολογίας. Πειράματα και τεκμηρίωση όσων λέει η θεωρία.
Η γλώσσα-έκθεση, λογοτεχνία θα μπορούσαν να έχουν έναν ελεύθερο τρόπο
διδασκαλίας και ανάλυσης. Τα παιδιά μαζί με τους δασκάλους τους, θα μπορούσαν να
δουλεύουν σε ομάδες και με την μέθοδο διαφόρων project να παρουσιάζουν, να ψάχνουν, να
αναλύουν, ακόμη και να γράφουν τα ίδια κείμενα και ποιήματα. Αυτά τα μαθήματα είναι
πολύ υποκειμενικά για να θεωρούνται αντικειμενικά από το Υπουργείο Παιδείας. Αν λάβει
κανείς υπόψη την εποχή που γράφτηκε κάτι μπορεί να το αναλύσει ως ένα σημείο ανάλογα
με τις επιρροές του εκάστοτε ποιητή ή συγγραφέα της κάθε εποχής. Από κει και πέρα το «τι
ήθελε να πει ο ποιητής ή συγγραφέας» δεν νομίζω να μπορεί να το πει κανείς με σιγουριά,
καθώς πρόκειται για ερεθίσματα πολύ προσωπικά και ορισμένες φορές «τυχαία», ώστε να
τους προδίδουμε συγκεκριμένη χροιά.
Η σύσταση ομάδας ενημέρωσης του σχολείου με μορφή εφημερίδας, ηλεκτρονικής
εφημερίδας, περιοδικού και διαφόρων στηλών πχ. μουσική, θέατρο, αθλήματα, χόμπι και
οτιδήποτε ενδιαφέρει κάποιον μαθητή. Τα παιδιά ανάλογα με τα ενδιαφέροντά τους θα
μπορούσαν να έχουν δικές τους στήλες και να «ανεβάζουν» άρθρα και να τυπώνουν
εφημερίδες. Με αυτό τον τρόπο μπορούν να μάθουν να χρησιμοποιούν «σωστά» τη γλώσσα,
την έκφραση και να κατακτούν το γραπτό λόγο.
Κάτι ακόμα που θα ήθελα να περιλαμβάνει ένα «διαφορετικό σχολείο» θα ήταν
πολλές ουσιαστικές επισκέψεις σε χώρους που θα προσφέρουν στα παιδιά γνώση αλλά και
ερεθίσματα. Μουσεία με ενεργή συμμετοχή των παιδιών (μουσεία συναισθημάτων, μουσεία
τέχνης και ιστορικά μουσεία). Επισκέψεις σε χώρους εργασίας (να γνωρίσουν από κοντά τα
επαγγέλματα), σε αθλητικά κέντρα, σε χώρους ψυχαγωγίας.
Κατάργηση των ειδικών σχολείων και συνύπαρξη. Σε αυτό το κομμάτι σημαντικό
ρόλο θα παίξει η ουσιώδης ενταξιακή εκπαίδευση. Η αποδοχή και η συνύπαρξη πρέπει να
είναι πρωταρχικός στόχος ενός «νέου σχολείου» που θα στοχεύει στην κατάκτηση αξιών και
στην καταπολέμηση στερεοτύπων, ταμπού και απαρχαιωμένων αντιλήψεων.
Πριν κλείσω, δεν θα μπορούσα να παραλείψω την σημασία του παιχνιδιού. Αυτό το
σχολείο που ονειρεύομαι θα ήθελα να δίνει την δυνατότητα στα παιδιά να παίζουν και να

2. Νεοελληνική Γλώσσα Β΄ Γυμνασίου - 4η
ενότητα: Το σχολείο στον χρόνο
Επιμέλεια: Μαρία Μιχάλη
http://blogs.sch.gr/m_michali/
2
χρησιμοποιούν την μυθοπλασία στο έπακρο. Η σημασία του παιχνιδιού στην ανάπτυξη του
παιδιού είναι τεράστια.
Όλα αυτά τα αναφέρω ενδεικτικά. Ο στόχος όσων λέω είναι η ύπαρξη ενός όμορφου,
πολύχρωμου, προσεγμένου, φιλικού και «ζεστού» χώρου. Ενός χώρου που θα απευθύνεται σε
όλους τους μαθητές και θα μπορεί να καλύπτει τις ανάγκες, τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντά
τους. Ενός σχολείου που θα προάγει την συναισθηματική νοημοσύνη. Ενός σχολείου που θα
απευθύνεται σε όλους χωρίς εξαιρέσεις, διακρίσεις και αποκλεισμούς. Χρώματα, φαντασία,
συνεργασία, ομαδικότητα και ισότιμες σχέσεις σε ένα σχολείο που θα προάγει αξίες
συνεργασίας και αποδοχής και όχι ανταγωνισμό και αποστήθιση. Ένα σχολείο που οι
μαθητές δεν θα βαριούνται αλλά θα επιδιώκουν να πάνε. Αυτό το σχολείο ονειρεύομαι.
Πηγή: https://goo.gl/QFTUSt
Κείμενο 2: ο χαρισματικός δάσκαλος
Η διδασκαλία είναι ένα χάρισμα, ένα ταλέντο που ελάχιστοι είναι γεννημένοι και
προορισμένοι για αυτό. Ο χαρισματικός δάσκαλος κατέχει απόλυτη αγάπη και αφοσίωση,
πλήρη δέσμευση, μεθοδολογία, συνεχή και ατέρμονη έρευνα, σχεδιασμό, αναθεώρηση,
αξιολόγηση, ατελείωτους πειραματισμούς, πολύ ανοιχτό μυαλό, μεγάλη ευελιξία, και
δεξιότητες επικοινωνίας.
-Ο χαρισματικός δάσκαλος σχετίζεται απόλυτα με τους μαθητές του. Αυτή η σχέση θα γίνει
αργότερα σύνδεσμος, συνεταιρισμός, έμπνευση, κίνητρο, αγάπη, πάθος.
-Ο χαρισματικός δάσκαλος μπορεί να μετατρέψει τα παιδιά, τους εφήβους και τους ενήλικες
σε διά βίου μαθητές. Αλλά χρειάζεται πολλή αγάπη, θυσία, επιμονή και ταλέντο για να γίνει
αυτό.
-Ο χαρισματικός δάσκαλος είναι εφόρου ζωής αφοσιωμένος με τους μαθητές του. Αναζητά
συνεχώς απαντήσεις, αμφισβητεί όσα έμαθε και να ξεκινά από μηδενική βάση καθημερινά.
Μόνο τότε μπορεί να εμπνεύσει τους μαθητές του να ακολουθήσουν τον δρόμο του και να
γίνουν δια βίου μαθητές.
-Ο χαρισματικός δάσκαλος στοχεύει στην ολιστική επίδραση στην ανθρώπινη διάνοια,
πνεύμα, συμπεριφορά και προσωπικότητα των μαθητών του. Οποιαδήποτε μάθηση που δεν
είναι στενά συνδεδεμένη με κάθε πτυχή της ζωής του μαθητή είναι παντελώς άχρηστη.
-Ο χαρισματικός δάσκαλος είναι αιώνιος φοιτητής τόσο για το ίδιο όσο και για αυτούς που
εκπαιδεύει και προσεγγίζει τους μαθητές όλων των ηλικιών (βρέφη, παιδιά, εφήβους,
ενήλικες) με ένα ανοικτό και αμερόληπτο τρόπο.
-Η χαρισματικός δάσκαλος γίνεται παιδί κατά τη διδασκαλία ενός παιδιού, γίνεται έφηβος
κατά τη διδασκαλία ενός έφηβου, γίνεται ενήλικας κατά τη διδασκαλία ενός ενήλικα.
-Ο χαρισματικός δάσκαλος είναι απλός, ταπεινός, αγνός, ανιδιοτελής, ποιητής, φιλόσοφος,
κάποιος που θα πλάσει και θα διαμορφώσει την ηθική, το πνεύμα, το χαρακτήρα και την
προσωπικότητα των μαθητών του.
-Ο χαρισματικός δάσκαλος είναι πρώτα παιδαγωγός και μετά εκπαιδευτικός, γιατί χωρίς την
παιδεία δεν πραγματώνεται η εκπαίδευση και έτσι ο μαθητής είναι ελλιπής σε όλη του τη
ζωή.
Τέλος, νομίζω ότι η σημαντικότερη συμβολή σημαντικότερη συμβολή ενός χαρισματικού
δασκάλου είναι να παραδώσει στην κοινωνία ένα άξιο, ικανό και πλήρες ανθρώπινο ον. Αυτό
είναι φυσικά ένα έργο ζωής, και η καλύτερη ανταμοιβή για τον ίδιο και ολόκληρη την
κοινωνία.
Κλείνω με τα λόγια του Αριστοτέλη στο μαθητή του Μέγα Αλέξανδρο: “και να θυμάσαι, ο
πραγματικός δάσκαλος είναι δύο φορές γονέας, γιατί αγαπάει ένα παιδί που δεν είναι δικό
του, γίνεται ένα με αυτό και αφιερώνει τη ζωή του για να το καλλιεργήσει τόσο γνωστικά και
διδακτικά όσο και πνευματικά και ψυχικά.” Πηγή: https://goo.gl/nNcd4a

3. Νεοελληνική Γλώσσα Β΄ Γυμνασίου - 4η
ενότητα: Το σχολείο στον χρόνο
Επιμέλεια: Μαρία Μιχάλη
http://blogs.sch.gr/m_michali/
3
Δραστηριότητες:
1) Σε μια παράγραφο 15 σειρών γράψε για το σχολείο που ονειρεύεσαι.
2) Για σένα ποιος είναι ο χαρισματικός δάσκαλος; Γράψε τα χαρακτηριστικά του σε μια
παράγραφο 15 σειρών.
3) Να βρείτε και να αιτιολογήσετε τον τρόπο ή τους τρόπους ανάπτυξης της παραγράφου «Η
γλώσσα-έκθεση, λογοτεχνία... ώστε να τους προδίδουμε συγκεκριμένη χροιά» (βλ. 1ο
κείμενο).
4) Να βρείτε τα ρήματα της πρώτης παραγράφου (βλ. κείμενο 1) και να πείτε ποια από αυτά
είναι μεταβατικά και ποια αμετάβατα. Στη συνέχεια να πείτε ποια από τα μεταβατικά είναι
μονόπτωτα και ποια δίπτωτα.
5) Να χρησιμοποιήσετε τα παρακάτω ρήματα του 1ου
κειμένου με σύστοιχο αντικείμενο μέσα
σε φράσεις: ονειρεύομαι, παίζουν, λέω
6) Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη των ακόλουθων φράσεων σε παθητική. Τι
παρατηρείτε με την παθητική σύνταξη;
α) ...τα παιδιά τυπώνουν εφημερίδες
β) Με αυτό τον τρόπο τα παιδιά μαθαίνουν να χρησιμοποιούν «σωστά» τη γλώσσα και την
έκφραση
γ) Με αυτόν τον τρόπο τα παιδιά κατακτούν τον γραπτό λόγο
7) Να βρείτε τις διαθέσεις των υπογραμμισμένων ρημάτων του 1ου
κειμένου.