Συνάντηση 11

1. EDG220Α: Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές
και Εκπαιδευτική Τεχνολογία
Συνάντηση 11:
Εξ΄αποστάσεως
διδασκαλία και μάθηση
και ο ρόλος του
διαδικτύου
Παρασκευή , 11 Δεκεμβρίου 2015
Μαρία Λοΐζου-Ραουνά
Εκπαιδευτικός, Υ.Π.Π. Κύπρου,
Α΄Δημοτικό Κολοσσίου
Επιστημονική Συνεργάτης,
Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου
Microsoft Expert Educator
BA Primary School Teaching
MA ICT and Education
PhD Candidate: E-Research and
Technology Enhanced Learning

2. ΠΟΡΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ-Εισαγωγή συνάντησης 11
1. Παρουσίες
2. Επανάληψη και ολοκλήρωση προηγούμενης συνάντησης (μαθήματα στο Notebook,
Ρομποτική)
3. Εργασία εξαμήνου: σχολιασμός των σχεδίων μαθήματος που είδα ως τώρα
4. Τελική εξέταση: 15 Ιανουαρίου στην αίθουσα N37, 3:00-5:50 μ.μ.. Θα αναρτήσω
λεπτομέρειες σύντομα. Πολύ βασικό είναι να γνωρίζουμε τους συνδέσμους που
δόθηκαν στο μάθημα για να μπορούμε να τους κατηγοριοποιούμε και να τους
αξιοποιούμε σε πρακτικές εφαρμογές.
5. Σχέδια μαθήματος ανεβασμένα στο Google Drive. Εμπλουτισμός και αξιοποίηση
τεχνολογικών εργαλείων συνάντησης 10.
6. Εβδομαδιαία εργασία: Τα μπλοκ σας να γίνουν και πάλι όλα δημόσια και να
εμπλουτιστούν μέχρι την επόμενη συνάντηση με τους συνδέσμους που δόθηκαν ως
τώρα, κατηγοριοποιώντας τους ανάλογα με τη χρήση τους. Επίσης, να ενσωματωθεί
ένα screencasting (χρήση του προγράμματος Camtasia) μέχρι την επόμενη συνάντηση
με θέμα την εξ αποστάσεως εκπαίδευση, σύμφωνα με το πώς θα αξιοποιήσετε τη
σελίδα του Μοοdle που θα έχετε στη διάθεσή σας για διαδασκαλία (με βάση το θέμα
και το μαθητή που θα σας δοθεί)
7. Δραστηριότητες συνάντησης 11 (μπλοκ-βιντεοδιάσκεψη και φόρουμ Web 3.0)
8. Εβδομαδιαία εξ αποστάσεως εκπαίδευση- οδηγίες/Excel doc Moodle

3. Στόχοι σημερινής συνάντησης
• Μετά από τη σημερινή συνάντηση πρέπει να είστε σε θέση:
• Να εξετάζετε την εξέλιξη της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης με βάση
την ιστορική και τη σύγχρονη οπτική.
• Να δημιουργείτε διδασκαλίες που διευκολύνουν τους μαθητές να
κατανοήσουν τους τρόπους να επικοινωνούν χρησιμοποιώντας το
Διαδίκτυο.
• Να αναπτύσσετε εκπαιδευτικές δραστηριότητες που αξιοποιούν
εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης και συνεργασίας.
• Να αναλύετε τα χαρακτηριστικά και τα εργαλεία που
χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία επιτυχημένων online
μαθημάτων.
• Να ερευνάτε πηγές με σχετικές εφαρμογές και να διατυπώνετε με
σαφήνεια πώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να βελτιώσουν τη
διδασκαλία και τη μάθηση.

4. Εξ αποστάσεως διδασκαλία και μάθηση
• Ραγδαίες εξελίξεις στα χαρακτηριστικά της επικοινωνίας έχουν
συμβεί με το να είμαστε πάντα συνδεδεμένοι μέσω έξυπνων κινητών
τηλεφώνων και ταμπλέτων.
• Βρισκόμαστε σε ένα σημείο στην κοινωνία μας όπου η διαρκής
επικοινωνία και σύνδεση στο Διαδίκτυο είναι απλώς δεδομένες.
• Αυτή η πανταχού παρούσα χρήση της τεχνολογίας έχει δώσει νέα
πνοή στην εκπαίδευση της μορφής της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης
(distance education-DE).
• H Ένωση των ΗΠΑ για την Εξ Αποστάσεως Μάθηση (United States
Distance Learning Association- USDLA) ορίζει την εξ αποστάσεως
εκπαίδευση ως τη ‘δομημένη μάθηση που πραγματοποιείται χωρίς
τη φυσική παρουσία του διδάσκοντα’ (Holden & Westfall, 2010. P.
3).

5. • H εξ αποστάσεως μάθηση δεν έχει αλλάξει μόνο το πόσο γρήγορα εκπαιδευτικοί
και μαθητές μπορούν να ανταλλάσσουν και να έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες.
• Έχει επίσης αλλάξει την εκπαιδευτική εξίσωση με θεμελιώδεις τρόπους.
• Χάρη στις εξ αποστάσεως τεχνολογίες όπως το σύστημα τηλεοπτικής εκπομπής και
το Διαδίκτυο, η μάθηση έχει ξεφύγει από τα όρια της τάξης και του σχολείου και
μαθητές και εκπαιδευτικοί έχουν γίνει μέλη μιας εικονικής τάξης την οποία
μοιράζονται με συναδέλφους τους από όλο τον κόσμο.
• Η κοινωνία μας μόλις που αρχίζει να κατανοεί και να εκμεταλλεύεται τις
δυνατότητες αυτής της νέας τάξης. Από μια εποχή κατά την οποία στην
καθημερινότητα μας χρησιμοποιούσαμε το Διαδίκτυο σποραδικά για πόρους και
πληροφορίες, σε μια εποχή που το Διαδίκτυο είναι ένα από τα κύρια μέσα για την
μεταξύ μας αλληλεπίδραση, οι καιροί αλλάζουν και είναι η στιγμή για όλους τους
εκπαιδευτικούς να αποτελέσουν τμήμα αυτής της παγκόσμιας τάσης και επιρροής.
Σήμερα, οι περισσότερες εφαρμογές εξ αποστάσεως μάθησης περιλαμβάνουν
κάποιο διαδικτυακό πόρο ή δραστηριότητα, ενώ πολλές στηρίζονται αποκλειστικά
σε υλικά του Διαδικτύου. Η εξ αποστάσεως μάθηση δεν αναφέρεται μόνο στην
παράδοση ολόκληρων μαθημάτων, αλλά επίσης στη χρήση του Διαδικτύου και
άλλων πόρων ια να διαδραματίσουν σημαντικούς ρόλους σε όλα τα είδη
επικοινωνίας στην τάξη.
Εξ αποστάσεως διδασκαλία και μάθηση

6. Συστήματα Παράδοσης Εξ Αποστάσεως
Μάθησης
• Παρότι το Διαδίκτυο ήταν ο καταλύτης για άνευ προηγούμενου
ενδιαφέρον για την εξ αποστάσεως μάθησης, δεν είναι σε καμιά
περίπτωση το μόνο σύστημα παροχής εξ αποστάσεως μάθησης.
• Πράγματι, η εξ αποστάσεως μάθηση μπορεί να πραγματοποιηθεί χωρίς
οποιαδήποτε ηλεκτρονική βοήθεια. Η εξ αποστάσεως μάθηση γινόταν
διά αλληλογραφίας μέσω του συμβατικού ταχυδρομείου ήδη από τον
19ο αιώνα.
• Οι αλλαγές στις τεχνολογικές δυνατότητες έφεραν σταδιακές αλλαγές
στις μεθόδους παράδοσης διδασκαλίας από απόσταση. Η πρώτη
σημαντική αλλαγή στα μαθήματα δια αλληλογραφίας ήταν η καταγραφή
παρουσιάσεων σε βιντεοταινίες οι οποίες ταχυδρομούνταν μαζί με τα
έντυπα υλικά. Αργότερα, οι βελτιώσεις στην ποιότητα και τη
διαθεσιμότητα των τεχνολογιών μετάδοσης κατέστησαν εφικτή την
αποστολή πληροφοριών σε μορφή ήχου ή βίντεο, είτε ζωντανά είτε
μαγνητοσκοπημένα.

7. Συστήματα Παράδοσης Εξ Αποστάσεως
Μάθησης
• Τα συστήματα παράδοσης εξ αποστάσεως μάθησης μπορούν να
κατηγοριοποιηθούν με διάφορους τρόπους.
• Οι Simonson, Smaldino, Albright και Zvacek (2000) πρότειναν ένα σχήμα
ταξινόμησης που βασίζεται στον κώνο εμπειρίας του Dale, ένα σύστημα που
σχεδίασε ο Edgar Dale για να κατηγοριοποιήσει τα μέσα ανάλογα με το
βαθμό ρεαλισμού τους.
• O Dale είπε ότι τα μέσα κυμαίνονται από τα απτά (π.χ. χειροπιαστή ή
πολυαισθητηριακή εμπειρία) έως τα αφηρημένα (λεκτικά σύμβολα όπως
κειμενικές περιγραφές), και ότι νεότεροι ή λιγότερο έμπειροι μαθητές
χρειάζονται περισσότερες απτές εμπειρίες πριν να είναι σε θέση να
κατανοήσουν τις αφηρημένες.
• Επομένως, τα συστήματα παράδοσης εξ αποστάσεως μάθησης μπορούν να
ταξινομηθούν βάσει του βαθμού με τον οποίο προσεγγίζουν την
πραγματικότητα. Ωστόσο, αυτό το σύστημα ταξινόμησης μπορεί επίσης να
συνδυαστεί με τις μεθόδους και τις τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται για
την παράδοση της εξ αποστάσεως μάθησης.
•

8. Συστήματα Παράδοσης Εξ Αποστάσεως
Μάθησης
• Μερικές φορές αρκετές από τις τεχνολογίες που αναφέρονται στον επόμενο
πίνακα χρησιμοποιούνται συνδυαστικά για να επιτύχουν το επιθυμητό
επίπεδο ρεαλισμού.
• Προς το παρόν, δύο από τα δημοφιλέστερα σχήματα εξ αποστάσεως
μάθησης είναι τα μαθήματα σε βίντεο, ή τηλεμαθήματα (telecourses) και
τα διαδικτυακά μαθήματα.
• Τα τηλεμαθήματα εξακολουθούν να συναντώνται συχνότερα στην
τριτοβάθμια εκπαίδευση παρά στο σχολείο όμως ορισμένα υλικά του
σχολικού προγράμματος σπουδών θα μπορούσαν να διανεμηθούν με αυτόν
τον τρόπο.
• Η χρήση βιντεοδιάσκεψης (videoconferencing) (ζωντανής επικοινωνίας με
βίντεο και ήχο) μέσω του Διαδικτύου, δυστυχώς δεν είναι τόσο συχνή όσο
ελπιζόταν αλλά αυξάνεται.

9. Δραστηριότητα 1 – ανάρτηση στο μπλοκ
•Πώς θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί η
βιντεοδιάσκεψη μέσα στο μάθημα;
•Δημιουργείστε μία σελίδα στο μπλοκ σας και
αφιερώστε 10 λεπτά για να βάλετε τις ιδέες σας
όσον αφορά τη χρήση της βιντεοδιάσκεψης.
•Δώστε μας εργαλεία που πιθανόν να υπάρχουν,
σχετικές αναρτήσεις που μπορεί να μας
ενδιαφέρουν και ιδέες για αξιοποίηση.
Εμπλουτίστε μετά την παρουσίαση του
σημερινού μαθήματος.

10. Βιντεοδιάσκεψη
• Η βιντεοδιάσκεψη χρησιμοποιείται σε πολλά προγράμματα ‘μάθησης μέσω
περιπέτειας’ (adventure learning), όπως το Earthducation Adventure
Learning Series (http://www.eartheducation.com) όπου οι μαθητές μπορούν
να μιλούν με εκπαιδευτές και εξερευνητές καθώς αυτοί ταξιδεύουν σε
μακρινές περιοχές του κόσμου. Άλλα προγράμματα έχουν συνδέσει τους
μαθητές με αστροναύτες και επιστήμονες της NASA, και με τους δύτες που
εξερευνούσαν τον Τιτανικό. Σύγχρονη εφαρμογή είναι και το Skype for
Education και ένα παράδειγμα αξιοποίησης είναι το Mystery Skype
http://mysteryskypes1213.weebly.com/
• Ενδιαφέρουσες αναρτήσεις για τη χρήση του Skype στην τάξη:
http://www.edudemic.com/skype-in-classroom/
• http://www.teachingdegree.org/2009/06/30/50-awesome-ways-to-use-
skype-in-the-classroom/
• Ας γίνουμε μέλη μιας μεγάλης κοινότητας https://education.microsoft.com/
• http://www.skype.com/en/
• Χρήσιμο ιστολόγιο για τις βιντεοδιασκέψεις: http://www.vcfl.net/

11. Είδη Δραστηριοτήτων Εξ Αποστάσεως Μάθησης
•Οι δραστηριότητες εξ αποστάσεως μάθησης,
κάποτε σπάνιες στην εκπαίδευση, έχουν καταστεί
μια συνήθης εναλλακτική και συμπλήρωμα της
πρόσωπο με πρόσωπο μάθησης. Όπως φαίνεται
στον πίνακα, μερικές εξ αποστάσεως
δραστηριότητες διεξάγονται μέσω εκπεμπόμενου ή
αποθηκευμένου βίντεο και ήχου (π.χ.
βιντεοδιάσκεψη και podcasts) όμως το Διαδίκτυο
αποτελεί πλέον το κύριο μέσο για την πλειοψηφία
των δραστηριοτήτων εξ αποστάσεως μάθησης.

12. Πίνακας 1: Σύστημα ταξινόμησης της
παράδοσης εξ αποστάσεως μάθησης
Είδη αλληλεπίδρασης Μέθοδοι παράδοσης
Περισσότερο αφηρημένα, λιγότερο
ρεαλιστικά
- Μονόδρομη βασισμένη σε
έντυπο υλικό
- Μαγνητοσκοπημένος ή
εκπεμπόμενος ήχος
ταχυδρομείται ή τον
κατεβάζουν οι μαθητές
- Μονόδρομη, σύγχρονη
μετάδοση ήχου από τον
εκπαιδευτικό στους μαθητές
- Αμφίδρομη σύγχρονη
μετάδοση ήχου μεταξύ
μαθητών και εκπαιδευτικού
- Μαγνητοσκοπημένο ή
εκπεμπόμενο βίντεο
ταχυδρομείται ή το
κατεβάζουν οι μαθητές (δεν
υπάρχει σύγχρονη
αλληλεπίδραση με τον
εκπαιδευτικό)
- Μαθήματα δια αλληλογραφίας
μέσω συμβατικού
ταχυδρομείου και/ή
τηλεομοιοτυπίας
- Μαγνητοσκοπημένος ήχος ή
βίντεο
- Ραδιοφωνική εκπομπή
- Ηχοδιάσκεψη μέσω
τηλεφωνικών συστημάτων
- Τηλεοπτική εκπομπή:
μικροκυματική ή δορυφορική
ζεύξη

13. Περισσότερο
ρεαλιστικά, λιγότερο
αφηρημένα
- Αλληλεπιδράσεις με
κείμενο και
πολυμέσα
- Ζωντανό βίντεο από
τον εκπαιδευτικό
στους μαθητές
(συνοδευόμενο με
σύγχρονη ηχητική
αλληλεπίδραση)
- Αμφίδρομο σύγχρονο
βίντεο μεταξύ
εκπαιδευτικού και
μαθητών
- Διαδικτυακά
συστήματα
διαχείρισης
μαθημάτων
- Τηλεδιάσκεψη
- Βιντεοδιάσκεψη
Πίνακας 1: Σύστημα ταξινόμησης της
παράδοσης εξ αποστάσεως μάθησης

14. • Παρότι οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί θεωρούν ως εξ αποστάσεως μάθηση μόνο
την παράδοση μαθημάτων, στην πραγματικότητα υπάρχουν πολλοί τρόποι
ενσωμάτωσης του Διαδικτύου στην τάξη για την υποστήριξη της μάθησης. Οι Allen
και Seaman (2009) διέκριναν τρια είδη online μαθημάτων:
• Μικτή μάθηση (blended learning) ή υβριδική μάθηση (hybrid learning), όταν η
παράδοση του μαθήματος είναι μικτή: online και πρόσωπο με πρόσωπο.
• Με τη διευκόλυνση του Διαδικτύου, όταν χρησιμοποιούνται διαδικτυακές
τεχνολογίες σε ένα μάθημα που πραγματοποιείται πρόσωπο με πρόσωπο.
• Online, όταν το μεγαλύτερο μέρος ή όλο το περιεχόμενο παραδίδεται online
• Τέσσερα είδη γενικών δραστηριοτήτων εμπίπτουν σε αυτά τα πλαίσια: μαθητικές
έρευνες, online υλικά για την τάξη, διαδικτυακά μαθήματα, και εικονικά
μαθήματα και προγράμματα. Μια σύνοψη των εκπαιδευτικών οφελών αυτών των
δραστηριοτήτων παρουσιάζεται στον πίνακα που ακολουθεί:
Είδη Δραστηριοτήτων Εξ Αποστάσεως Μάθησης

15. Πίνακας 2: Τρόποι που η εξ αποστάσεως
πόροι υποστηρίζουν τη μάθηση
Τίτλος Περιγραφή
Γρήγορη πρόσβαση σε πληροφορίες Οι μαθητές χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο για να
εντοπίζουν γρήγορα πληροφορίες για έργα
έρευνας και ανάπτυξης και εκπαιδευτικές
ευκαιρίες.
Πρόσβαση σε ειδικούς που δεν είναι διαθέσιμοι
τοπικά
Τα διαδικτυακά έργα επιτρέπουν στους μαθητές
να αξιοποιούν την εμπειρογνωμοσύνη των ειδικών
εξ αποστάσεως
Γρήγορη επικοινωνία στις ομάδες Οι ιστότοποι, το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, και τα
ιστολόγια βοηθούν εκπαιδευτικούς και μαθητές να
αλληλοενημερώνονται και να μένουν σε επαφή
μεταξύ τους και με τους γονείς και τα μέλη της
κοινότητας.
Πόροι επικοινωνίας για την υποστήριξη της
συνεργασίας
Το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, οι πίνακες
ανακοινώσεων, οι διασκέψεις, τα ιστολόγια, τα
δωμάτια συνομιλίας, οι ιστότοποι και άλλοι πόροι
διευκολύνουν μαθητές και εκπαιδευτικούς να
συνεργάζονται και να μοιράζονται προϊόντα είτε
βρίσκονται στην ίδια φυσική τοποθεσία είτε σε
απόσταση.

16. Τίτλος Περιγραφή
Πρόσβαση σε μαθησιακά υλικά Οι εκπαιδευτικοί κατεβάζουν έτοιμες σημειώσεις,
τεστ, εικόνες και άλλα υλικά για χρήση με τους
μαθητές τους. Οι μαθητές μπορούν να
χρησιμοποιούν online προγράμματα
αυτοδιδασκαλίας για να προχωρήσουν περαιτέρω
σε ένα θέμα.
Πρόσβαση σε μαθήματα που δεν είναι τοπικά
διαθέσιμα
Εκπαιδευτικοί και μαθητές μπορούν να
παρακολουθήσουν μαθήματα σε θέματα για τα
οποία δεν υπάρχουν τοπικά διαθέσιμοι
εκπαιδευτικοί.
Πρόσβαση στην εκπαίδευση για μαθητές που
διδάσκονται κατ’ οίκον και /ή βρίσκονται σε κατ’
οίκον περιορισμό
Οι μαθητές που βρίσκονται στο σπίτι λόγω επιλογής,
ασθένειας, αναπηρίας ή πειθαρχικούς λόγους
μπορούν να παρακολουθούν μαθήματα και
ολοκληρωμένα προγράμματα που οδηγούν σε
πτυχίο online.
Κοινότητες μάθησης για την υποστήριξη της
συνεργασίας
Εκπαιδευτικοί και μαθητές υποστηρίζουν και
ενθαρρύνουν ο ένας τον άλλον και μοιράζονται ιδέες
και υλικά για την προαγωγή της μάθησης.
Ιδέες μαθημάτων από πολλαπλές πηγές Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να εντοπίζουν διδακτικές
ιδέες για οποιοδήποτε θέμα, από ποικίλους
ιστότοπους που έχουν δημιουργηθεί για το σκοπό
αυτό.
Αυξημένη αλληλεπίδραση μεταξύ μαθητών και
μεταξύ μαθητών και εκπαιδευτικών
Πολλοί εκπαιδευτικοί και μαθητές αισθάνονται ότι
οι επιλογές επικοινωνίας που προσφέρουν τα εξ
αποστάσεως μαθήματα τους επιτρέπουν να
αλληλεπιδρούν περισσότερο από όσο είναι δυνατό
στα πρόσωπο με πρόσωπο περιβάλλοντα μάθησης.

17. Μαθητικές Έρευνες:
Οι μαθητές χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο για να αναζητήσουν υλικό και
πληροφορίες που θα τους υποστηρίξουν σε εργασίες έρευνας και παραγωγής.
Παρόλο που οι μηχανές αναζήτησης έχουν γίνει πιο εύκολες στη χρήση και πιο
αποτελεσματικές για αυτό το σκοπό, οι μαθητές εξακολουθούν να χρειάζονται
βοήθεια για να εφαρμόσουν τις γνωστές ως «Μεγάλες Έξι (Big 6) δεξιότητες, που
ανέπτυξαν οι Michael B. Eisenberg και Robert E. Berkowirtz (http://www.big6.com).
Αυτές οι δεξιότητες αποτελούν σημαντικό θεμέλιο για να διασφαλιστεί ότι οι
μαθητές αξιοποιούν με τον καλύτερο τρόπο αυτή τη μορφή της εξ αποστάσεως
μάθησης. Οι ‘Μεγάλες Έξι’ είναι:
1. Ορισμός προβλήματος
2. Στρατηγικές αναζήτησης πληροφοριών
3. Θέση και πρόσβαση
4. Χρήση πληροφοριών
5. Σύνθεση
6. Αξιολόγηση

18. Online υλικό για την τάξη:
• Σε αυτό το είδος εξ αποστάσεως μάθησης, οι εκπαιδευτικοί χρησιμοποιούν
online υλικά που βοηθούν να διδαχθούν οι ίδιοι και/ή να διδάξουν στους
μαθητές ένα θέμα ή μια δεξιότητα.
Διαδικτυακά μαθήματα:
• Σε αυτό το είδος μάθησης, οι εκπαιδευτικοί χρησιμοποιούν πόρους από
ιστότοπους για να δομήσουν ένα μάθημα του προγράμματος σπουδών.
Αυτή η τακτική είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στη σχολική εκπαίδευση καθώς το
μάθημα και οι δραστηριότητες εύκολα εμπλουτίζουν το υπάρχον πρόγραμμα
σπουδών.
Εικονικά μαθήματα και προγράμματα:
• Τα εξ αποστάσεως μαθήματα ήταν δημοφιλή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση
πολύ πριν τα υιοθετήσει η πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Από το 1996, εικονικά μαθήματα και προγράμματα απόκτησης διπλωμάτων
έχουν εμφανιστεί στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε άλλες χώρες (Doering &
Veletsianos, 2008; Watson, Murin, Vashaw, Gemin & Rapp, 2010).

19. Τρέχοντα ζητήματα στην εξ αποστάσεως
μάθηση
• Καθώς οι επικοινωνίες έγιναν πιο παγκόσμιες και πιο προσβάσιμες, πολλοί
στον εκπαιδευτικό χώρο ήλπιζαν ότι αυτό θα σήμαινε καλύτερη πρόσβαση σε
υψηλής ποιότητας εκπαίδευση για όλους τους μαθητές, ανεξάρτητα από την
τοποθεσία και την οικονομική τους κατάσταση. Αυτές οι ελπίδες δεν έχουν
πραγματοποιηθεί καθολικά, ενώ έχουν προκύψει απρόσμενα προβλήματα,
συμπεριλαμβανομένης της διερεύνησης του Ψηφιακού Χάσματος,
ζητημάτων κοινωνικοποίησης και του αντίκτυπου της εκπαιδευτικής
μεταρρύθμισης.
•Ζητήματα ψηφιακού χάσματος: Η μεγαλύτερη
εξάρτηση από το Διαδίκτυο έχει προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερη διεύρυνση του
Ψηφιακού Χάσματος. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι ενώ περισσότεροι
μαθητές χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο και άλλους εξ αποστάσεως πόρους, τα
παιδιά από υποεξυπηρετούμενους πληθυσμούς (δηλαδή χαμηλού
εισοδήματος και μαθητές κάποιων μειονοτήτων) εξακολουθούν να έχουν
πολύ περιορισμένη πρόσβαση από το σπίτι και το σχολείο απ’ ότι άλλοι
μαθητές (Goldarb & Prince, 2008; Jackson et al. 2008; Wei, Teo, Chan & Tan
2011). Αν αυτό το χάσμα παραμένει, προοιωνίζει μελλοντικά προβλήματα
στην παροχή ισότιμης πρόσβασης στους πόρους που η εξ αποστάσεως
μάθηση προσφέρει.

20. Τρέχοντα ζητήματα στην εξ αποστάσεως
μάθηση
•Ζητήματα ανάπτυξης και κοινωνικοποίησης:
Η αφιέρωση υπερβολικού χρόνου στους υπολογιστές μπορεί να αναφερθεί ως
επιβλαβής για την ανάπτυξη σχέσεων και κοινωνικών δεξιοτήτων των παιδιών.
Η Αμερικάνικη Ακαδημία Παιδιάτρων (American Academy of Pediatricians- AAP),
αναγνωρίζοντας αυτά τα δυνητικά βλαβερά αποτελέσματα της υπερβολικής
έκθεσης στα μέσα μαζικής ενημέρωσης (συμπεριλαμβανομένου του
Διαδικτύου), καλεί για τον περιορισμό της χρήσης των μέσων από τα παιδιά
(Beresin, 2010).

21. Τρέχοντα ζητήματα στην εξ αποστάσεως
μάθηση
•Θετικός και αρνητικός αντίκτυπος στην εκπαιδευτική
μεταρρύθμιση:
• Πολλοί εκπαιδευτικοί προβλέπουν ότι η εξ αποστάσεως μάθηση θα αναμορφώσει τις
διδακτικές μεθόδους και θα αυξήσει την πρόσβαση στην ποιοτική εκπαίδευση. Οι
υποστηρικτές της είναι αισιόδοξοι ότι το κίνημα της εξ αποστάσεως μάθησης θα
αλλάξει τις παραδοσιακές, δασκαλοκεντρικές μεθόδους και θα εισάγει άλλες,
πλουσιότερες και πιο εποικοδομητικές.
• Ωστόσο, πρόσφατες εκθέσεις αμφισβητούν αυτή την πεποίθηση (Savi-Baden et al.,
2010; Tao, Ramsey, & Watson, 2011), διαπιστώνοντας ότι οι εξ αποστάσεως πόροι
χρησιμοποιούνται συνήθως για να υποστηρίξουν παραδοσιακές προσεγγίσεις. Τα
εικονικά σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης αποτελούν
φαινόμενο που εξαπλώνεται όμως ο αντίκτυπος τους στην εκπαιδευτική μεταρρύθμιση
συχνά παρεμποδίζεται από ζητήματα όπως τα υψηλά ποσοστά εγκατάλειψής τους
καθώς και από τις διαφορές στις πολιτικές χρηματοδότησης και τις πολιτικές για
διατήρηση της ποιότητας. Η εικονική σχολική εκπαίδευση έχει επίσης καταστεί
πολιτικό ζήτημα, καθώς μερικοί εκπαιδευτικοί και γονείς φοβούνται ότι τα εικονικά
σχολεία θα μπορούσαν να ανοίξουν το δρόμο για να επιτραπεί η κρατική και
πολιτειακή χρηματοδότηση για τους ιδιωτικά και κατ’ οίκον διδασκόμενους μαθητές
(Glass, 2009; Roblyer & Davis, 2008). Επιπλέον, οι επικριτές αμφισβητούν το αν η
τρέχουσα χρηματοδότηση κατευθύνεται σε προγράμματα εικονικών σχολείων που
είναι σταθερά υπό παρακολούθηση για την ποιότητά τους. Φαίνεται ότι οι κανονισμοί
και οι πολιτικές για την αξιολόγηση και τη διασφάλιση συνεχιζόμενης ποιότητας
αγωνίζονται να συμβαδίζουν με το ταχύρυθμο της τεχνολογικής εξέλιξης και την
ανάπτυξη των εικονικών σχολείων.

22. Ζητήματα που σχετίζονται με τα εικονικά
σχολεία
Μολονότι αποτελούν μια ολοένα και πιο δημοφιλή στρατηγική, τα
εικονικά μαθήματα και προγράμματα για την πρωτοβάθμια και
δευτεροβάθμια εκπαίδευση βρίσκονται αντιμέτωπα με τις ακόλουθες
συνεχιζόμενες προκλήσεις:
• Ευθυγράμμιση των προγραμμάτων σπουδών: Για να μπορούν να
αποδοθούν πιστωτικές μονάδες, τα πρότυπα του προγράμματος
σπουδών του εικονικού σχολείου πρέπει να ευθυγραμμίζονται με τα
πρότυπα της πολιτείας και της περιφέρειας που οι μαθητές
διαμένουν. Αυτό είναι ιδιαίτερο δύσκολο όταν οι μαθητές ενός
εικονικού σχολείου προέρχονται από περισσότερες της μίας
πολιτείας.

23. Ζητήματα που σχετίζονται με τα εικονικά
σχολεία
• Πιστοποίηση εκπαιδευτικών: Για να εξασφαλιστεί ότι διαθέτουν τα
απαραίτητα προσόντα, οι εκπαιδευτικοί των εικονικών σχολείων θα
πρέπει να λάβουν πιστοποίηση από κάποιο κρατικό φορέα. Τα
σχολεία πρέπει είτε να προσδιορίζουν ένα συγκεκριμένο φορέα ή να
δέχονται εκπαιδευτικούς πιστοποιημένους από διάφορους φορείς.
• Αναγνώριση μαθημάτων: Οι πιστωτικές μονάδες των μαθημάτων
αποδίδονται είτε από το εικονικό σχολείο είτε από τη σχολική
περιφέρεια. Επίσης, έχουν εμφανιστεί φορείς διαπίστευσης που
αναλαμβάνουν την πιστοποίηση των εικονικών σχολείων, όμως είναι
μερικές φορές δύσκολο να κρίνει κανείς την αξιοπιστίκα του ίδιου
του φορέα.

24. Ζητήματα που σχετίζονται με τα εικονικά
σχολεία
• Χρηματοδότηση: Σχετικά με το δικαίωμα των εικονικών σχολείων να
χρησιμοποιούν δημόσιους πόρους έχουν κατατεθεί αγωγές, ενώ μερικοί άνθρωποι
πιστεύουν ότι τα εικονικά σχολεία αποτελούν προσπάθεια υλοποίησης της
κατ΄οίκον σχολικής εκπαίδευσης με δημόσια δαπάνη.
• Πιθανές αρνητικές συνέπειες: Υπάρχει διαρκής διάλογος σχετικά με τις αρνητικές
επιπτώσεις της εικονικής σχολικής εκπαίδευσης στην κοινωνικοποίηση των
μαθητών. Επίσης, τα ποσοστά εγκατάλειψης είναι συνήθως υψηλότερα για τα
online μαθήματα, και έχει καταστεί σαφές ότι δεν μπορούν όλοι οι μαθητές να
επιτύχουν σε αυτά χωρίς προηγούμενη βοήθεια (Rauh, 2011; Scot, Callahan &
Reed, 2008). Οι επιτυχημένοι online μαθητές φαίνεται να έχουν ανάγκη από
περισσότερα προσωπικά κίνητρα και οργανωτικές δεξιότητες, καθώς και από
καλύτερες του μέσου όρου δεξιότητες στους υπολογιστές. Οι online μαθητές
χρειάζονται επίσης άμεση και αξιόπιστη πρόσβαση σε τεχνολογικούς πόρους, κάτι
που μπορεί να φέρνει τα παιδιά των χαμηλότερων κοινωνικοοικονομικών
στρωμάτων σε μειονεκτική θέση. Ενώ μπορεί να επεκτείνει την πρόσβαση στην
εκπαίδευση για πολλούς, εγείρονται ερωτήματα σχετικά με το αν η εξ αποστάσεως
μάθηση και η επιλογή της παρακολούθησης ενός εικονικού σχολείου είναι μια
ρεαλιστική επιλογή για τους μαθητές που πλήττονται από τη φτώχεια, και αν αυτό
συνεισφέρει στη διεύρυνση του χάσματος των ευκαιριών στην εκπαίδευση.

25. Τρέχουσες έρευνες και η παρούσα κατάσταση
στην εξ αποστάσεως μάθηση
•Κατά το παρελθόν, το δημοφιλέστερο είδος
έρευνας συνέκρινε τη μέθοδο της εξ
αποστάσεως μάθησης με αυτή της
παραδοσιακής. Ωστόσο για τον
προσδιορισμό της επίδρασης της εξ
αποστάσεως μάθησης αποδεικνύονται
χρήσιμα και διάφορα άλλα είδη
ερωτημάτων. Τα ευρήματα συνοψίζονται
στον επόμενο πίνακα.

26. Πίνακας 3: Σύνοψη ερευνητικών
ευρημάτων για την εξ αποστάσεως μάθηση
Ερευνητικό θέμα Ερευνητικά ερωτήματα Ευρήματα
Αποτελεσματικότητα και
επίδραση
Είναι τα εξ αποστάσεως
μαθήματα το ίδιο
αποτελεσματικά με το
πρόσωπο με πρόσωπο
μαθήματα;
-Μη σημαντικές συνολικές
διαφορές στις επιδόσεις
μεταξύ εξ αποστάσεως και
πρόσωπο με πρόσωπο
μαθημάτων
-Στα ασύγχρονα μαθήματα
παρουσιάζονται
υψηλότερες επιδόσεις
από ότι στα σύγχρονα
-Το ποσοστό εγκατάλειψης
είναι συνήθως υψηλότερο
στα εξ αποστάσεως
μαθήματα

27. Πίνακας 3: Σύνοψη ερευνητικών
ευρημάτων για την εξ αποστάσεως μάθηση
Ερευνητικό θέμα Ερευνητικά ερωτήματα Ευρήματα
Ποιότητα των μαθημάτων Ποια είναι τα
χαρακτηριστικά των
αποτελεσμάτων εξ
αποστάσεως μαθημάτων
Τα πιο επιτυχημένα
μαθήματα διαθέτουν:
-Μεγάλο βαθμό
αλληλεπίδρασης
-Υποστήριξη από τον
εκπαιδευτή και άλλη
υποστήριξη σε όλο το
εύρος του μαθήματος
-Λιγότερα τεχνικά
προβλήματα και καλή
τεχνική υποστήριξη όταν
εμφανίζονται
προβλήματα.

28. Ερευνητικό θέμα Ερευνητικά ερωτήματα Ευρήματα
Αποτελεσματικοί εκ
αποστάσεως
εκπαιδευόμενοι
Ποια είναι τα
χαρακτηριστικά των
μαθητών που είναι
αποτελεσματικοί εξ
αποστάσεως
εκπαιδευόμενοι;
-Μικτά στοιχεία ως προς το
αν μεμονωμένοι γνωστικοί
παράγοντες (π.χ.
αυτεπάρκεια) προβλέπουν
επιτυχία.
-Την επιτυχία των μαθητών
φαίνεται να προβλέπει ο
συνδυασμός των
πεποιθήσεων για τις
επιδόσεις, της
υπευθυνότητας, της
ικανότητας αυτό-
οργάνωσης, και των
δεξιοτήτων/πρόσβασης
στην τεχνολογία.

29. Ερευνητικό θέμα Ερευνητικά ερωτήματα Ευρήματα
Αποτελεσματικοί εξ αποστάσεως
εκπαιδευτές
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των
αποτελεσματικών εξ αποστάσεως
εκπαιδευτών
Οι αποτελεσματικοί εξ
αποστάσεως εκπαιδευτές
διαθέτουν σε καλό επίπεδο:
-Δεξιότητες σχεδιασμού και
οργάνωσης μαθημάτων σε εξ
αποστάσεως περιβάλλοντα
-Δεξιότητες λεκτικής και μη
λεκτικής παρουσίασης σε
συνθήκες εξ αποστάσεως
μάθησης
-Ικανότητα να σχεδιάζουν και να
συντονίζουν δραστηριότητες
μαθητών που βρίσκονται σε
διάφορες τοποθεσίες
-Δεξιότητες επικοινωνίας και
οργάνωσης της τάξης
-Ικανότητα να συνεργάζονται με
άλλους για την παραγωγή
αποτελεσματικών μαθημάτων.
-Ικανότητα να χρησιμοποιούν
στρατηγικές υποβολής
ερωτήσεων

30. Σχέση κόστους-
αποτελεσματικότητας
-Ποιοι παράγοντες
κόστους υπεισέρχονται
στην προετοιμασία και
υλοποίηση
προγραμμάτων εξ
αποστάσεως
εκπαίδευσης
-Πώς προσδιορίζουμε τη
σχέση κόστους-
αποτελεσματικότητας;
-Οι παράγοντες κόστους
περιλαμβάνουν την
τεχνολογία, τη μετάδοση,
τη συντήρηση, την
υποδομή, την παραγωγή,
την υποστήριξη και το
προσωπικό.
-Η εξ αποστάσεως
εκπαίδευση καθίσταται
πιο αποτελεσματική σε
σχέση με το κόστος της
όταν οι πόροι
χρησιμοποιούνται πιο
αποδοτικά και για
περισσότερα μαθήματα.

31. Χρήση των δυνατοτήτων και των εργαλείων του
διαδικτύου: Επικοινωνία
• Α. Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο: ο πιο διαδεδομένος τρόπος για την
ανταλλαγή προσωπικών, γραπτών μηνυμάτων μεταξύ ατόμων ή μικρών
ομάδων.
• Β. Tweets, Πίνακες Ανακοινώσεων, Ιστολόγια και Listservs
•
• Υπάρχουν τέσσερα είδη επικοινωνίας που πραγματοποιούνται με τη μορφή
ανταλλαγής ασύγχρονων (όχι σε πραγματικό χρόνο) αντί σύγχρονων (σε
πραγματικό χρόνο) μηνυμάτων.
• (i) Tweets: Τα μηνύματα στο Twitter (tweets) είναι αναρτήσεις κειμένου, με
μέγιστο μήκος 140 χαρακτήρες, που δημοσιεύονται στη σελίδα του προφίλ
ενός ατόμου. Αποτελούν συστατικό μιας υπηρεσίας κοινωνικής δικτύωσης
και μικρο-ιστολογίων γνωστή ως Twitter. Τα tweets μπορεί να είναι δημόσια
ή ιδιωτικά ανάλογα με το πώς ένα χρήστης έχει ρυθμίσει το προφίλ του. Τα
tweets αποτελούνται από ένα hash tag που είναι ένα πρόθεμα που περιέχει
το σύμβολο της δίεσης (#) και το όνομα ενός θέματος, ακολουθούμενο από
ένα μήνυμα μέχρι 140 χαρακτήρες. Τα hash tags επιτρέπουν σε άλλους
χρήστες να εντοπίζουν αναρτήσεις και να δημιουργούν τα δικά τους
μηνύματα στο ίδιο θέμα.

32. Χρήση των δυνατοτήτων και των εργαλείων του
διαδικτύου: Επικοινωνία
• Ο Walsh (2010) διέκρινε 100 τρόπους να διδάξει κανείς με το Τwitter,
βασισμένος σε μεγάλο αριθμό άρθρων που συζητούν πώς το Twitter έχει
χρησιμοποιηθεί στην εκπαίδευση. Δέκα από αυτούς τους τρόπους ξεχώρισε
ο μπλόγκερ Steve Wheeler (2009) και σημείωσε τα εξής:
• ‘Twit Board’: (Πίνακας Ανακοινώσεων)- Ενημερώστε τους μαθητές για
αλλαγές στο περιεχόμενο του μαθήματος, στα προγράμματα, στους χώρους
διεξαγωγής ή για άλλες σημαντικές πληροφορίες
• ‘Summing Up’ (Συνοψίζοντας)- Ζητήστε από τους μαθητές να διαβάσουν
ένα άρθρο ή ένα κεφάλαιο και έπειτα να αναρτήσουν μια σύνοψη ή
περίληψη των βασικών σημείων. Το όριο των 140 χαρακτήρων απαιτεί
μεγάλη ακαδημαϊκή πειθαρχία.
• ‘Twit Links’ (Σύνδεσμοι)- Μοιραστείτε μια υπερσύνδεση. Κάθε μαθητής
πρέπει να μοιράζεται σε τακτική βάση μια νέα υπερσύνδεση για έναν
χρήσιμο ιστότοπο που εντόπισε.

33. Χρήση των δυνατοτήτων και των εργαλείων του
διαδικτύου: Επικοινωνία
• ‘Τwitter Stalking’ (Παρακολούθηση)- Ακολουθήστε ένα διάσημο πρόσωπο
και καταγράψετε την πορεία του. Ακόμα καλύτερα αν αυτό μπορεί να
συνδεθεί με κάποιο γεγονός.
• ‘Τime Tweet’ (Tweets από το Παρελθόν)- Επιλέξετε ένα διάσημο πρόσωπο
από το παρελθόν και δημιουργήστε για αυτό ένα λογαριασμό ‘Twitter’.
Επιλέξετε μια εικόνα που θα αναπαριστά το ιστορικό πρόσωπο και για ένα
χρονικό διάστημα γράφετε τακτικά tweets υποδυόμενοι τον χαρακτήρα,
χρησιμοποιώντας στυλ και λεξιλόγιο που πιστεύετε ότι το πρόσωπο αυτό θα
χρησιμοποιούσε (π.χ. για τον Ουίλιαμ Σαίξπηρ, τον Ιούλιο Καίσαρα).
• ‘Micro Meet’ (Μικρο-Συναντήσεις)- Πραγματοποιήστε συζητήσεις με όλους
τους μαθητές. Όσο όλοι οι μαθητές ακολουθούν την ομάδα, κανείς δε θα
χάσει τη ροή των tweets. Όλοι οι μαθητές συμμετέχουν γιατί έχει
συμφωνηθεί από πριν η σειρά με την οποία θα συνεισφέρουν.
• ‘Micro Write’ (Μικρο-Συγγραφή)- Προοδευτική συνεργατική συγγραφή στο
Twitter. Οι μαθητές συμφωνούν για ένα χρονικό διάστημα να συνεισφέρουν
με τη σειρά στη συγγραφή μιας ‘ιστορίας’

34. • ‘Lingua Tweeta (Στη Γλώσσα του Twitter)- Καλή επιλογή για μια
σύγχρονη προσέγγιση στη μάθηση των γλωσσών. Στέλνετε tweets σε
ξένες γλώσσες και ζητάτε από τους μαθητές να απαντούν στην ίδια
γλώσσα ή να μεταφράζουν το tweet στη μητρική τους γλώσσα.
• ‘Tweming’ (Συγκέντρωση tweets)- Ξεκινήστε με ένα ‘μιμίδιο’
(‘meme’) (ιδέα)- συμφωνήστε σε ένα κοινό hash tag ώστε όλο το
περιεχόμενο που θα δημιουργηθεί να συγκεντρωθεί αυτόματα από
τον Twemes ή άλλον συσσωρευτη΄(aggregator).
• ‘Twitter Pals’ (Φίλοι μέσω Twitter)- Ενθαρρύνετε τους μαθητές να
βρουν ένα ‘φίλο δι΄αλληλογραφίας’ στο Twitter και για ένα χρονικό
διάστημα να συνομιλούν σε τακτική βάση μαζί του προκειμένου να
μάθουν για τον πολιτισμό, τα ενδιαφέροντα, τους φίλους, την
οικογένειά του, κλπ. Είναι ιδανική δραστηριότητα για να μάθουν οι
μαθητές για ανθρώπους από άλλους πολιτισμούς.
Χρήση των δυνατοτήτων και των εργαλείων του
διαδικτύου: Επικοινωνία

35. • (ii) Πίνακες ανακοινώσεων:
Οι πίνακες ανακοινώσεων (bulletin boards- BBs) είναι ηλεκτρονικά κέντρα
μηνυμάτων αλλά χρησιμοποιούνται για την ανάρτηση μηνυμάτων που
ενδιαφέρουν τα άλλα μέλη της ομάδας που επισκέπτονται τον πίνακα,
αντίθετα με τις ειδοποιήσεις μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που όλα
τα μέλη λαμβάνουν ταυτόχρονα.
Τα μέλη ενός πίνακα ανακοινώσεων πρέπει να μεταβούν στην τοποθεσία
του για να δουν και να αφήσουν μηνύματα. Οι επικοινωνίες μέσω πίνακα
ανακοινώσεων μερικές φορές αναφέρονται και ως ‘συζητήσεις με νήματα’
(threaded discussions) και είναι ιδιαίτερα συνήθεις σε συστήματα
διαχείρισης εκπαιδευτικού περιεχομένου όπως το Blackboard ή το
Moodle.
• (iii) Ιστολόγια (συζητήσαμε τη χρησιμότητά τους την προηγούμενη
συνάντηση)- χώρος δημιουργίας WordPress, Blogger, Movable Type κ.α.
Χρήση των δυνατοτήτων και των εργαλείων του
διαδικτύου: Επικοινωνία

36. (iv) Listservs: Πρόκειται για προγράμματα που αποθηκεύουν και
διατηρούν λίστες παραληπτών ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Τα listservs ή
λίστες καθιστούν δυνατές τις συνεχιζόμενες ‘συνομιλίες’ μέσω
ηλεκτρονικού ταχυδρομείου μεταξύ ομάδων που ανήκουν σε έναν
οργανισμό ή μοιράζονται κοινά ενδιαφέροντα. Όταν ένα μήνυμα
ηλεκτρονικού ταχυδρομείου απευθύνεται σε μια ταχυδρομική λίστα
listserv, αυτόματα αναπαράγεται και στέλνεται σε όλους όσους
περιλαμβάνει η λίστα. Οι απαντήσεις σε μία listserv επίσης
αποστέλλονται σε όλα τα μέλη της λίστας, αλλά μόνο όσοι βρίσκονται στη
λίστα μπορούν να στέλνουν μηνύματα.
• Γ. Δωμάτια Συνομιλίας- chatrooms : Τοποθεσίες στο διαδίκτυο που
επιτρέπουν τη ‘ζωντανή’ επικοινωνία μεταξύ δύο ή περισσότερων
χρηστών. Οι χρήστες των δωματίων συνομιλίας μερικές φορές
χρησιμοποιούν εικονικούς χαρακτήρες (avatars), κινούμενες
τριασδιάστατες φιγούρες που εκπροσωπούν ανθρώπους σε εικονικά
περιβάλλοντα.
Χρήση των δυνατοτήτων και των εργαλείων του
διαδικτύου: Επικοινωνία

37. • Δ. Άμεσα μηνύματα: instant messaging- Υπηρεσία που επιτρέπει στους
χρήστες να χρησιμοποιούν ιδιωτικά δωμάτια συνομιλίας στα οποία τα
μέλη ειδοποιούν το ένα το άλλο όταν θέλουν να συνομιλήσουν, π.χ.
Facebook
• Ε. Γραπτά μηνύματα- text messaging – επιτρέπουν την άμεση
επικοινωνία μεταξύ ανθρώπων μέσω όμως κινητών τηλεφώνων αντί του
διαδικτύου, χρησιμοποιώντας αποστολή εικόνων και σύντομων βίντεο
εντός κειμένου.
• Στ. Βιντεοδιάσκεψη: βλ. πιο πάνω
Χρήση των δυνατοτήτων και των εργαλείων του
διαδικτύου: Επικοινωνία

38. Xρήση των δυνατοτήτων και των εργαλείων του
διαδικτύου: κοινωνική δικτύωση και συνεργασία
Α. Περιβάλλοντα εικονικών χαρακτήρων (avatar spaces) π.χ. Second Life
B. Wikis: Έχουμε ως τώρα πει αρκετά. Κάτι νέο που μπορείτε να
χρησιμοποιήσετε είναι ο ακόλουθως σύνδεσμος: http://www.pbworks.com/
Γ. Podcasts: Αποτελούν ψηφιοποιημένα αρχεία ήχου αποθηκευμένα συχνά
σε μορφή αρχείου MP3, δημιουργούνται από χρήστες και διαμοιράζονται
μέσω του διαδικτύου για αναπαραγωγή στον υπολογιστή ή σε προσωπικές
συσκευές αναπαραγωγής (π.χ. Apple Ipod). Αυτό που διαφοροποιεί ένα
podcast από ένα αρχείο ήχου που απλώς κάποιος έχει ανεβάσει σε ένα
ιστότοπο είναι ότι τα podcasts μπορούν μέσω ενός μηχανισμού
τροφοδοσιών (RSS Feeds) να συγκεντρώνονται από ένα πρόγραμμα (RSS
reader) και να παραδίδονται αυτόματα στους χρήστες που έχουν εγγραφεί
στις τροφοδοσίες αυτές. Τα podcasts θυμίζουν συνήθως μια ραδιοφωνική
εκπομπή ή μια ηχητική συνέντευξη.

39. Xρήση των δυνατοτήτων και των εργαλείων του
διαδικτύου: κοινωνική δικτύωση και συνεργασία
Δ. E-portfolios: Οι ηλεκτρονικοί φάκελοι επιτευγμάτων (e-portfolios) όπως το
https://mahara.org/ . Είναι ιστότοποι που δημιουργούν οι μαθητές για να
παρουσιάσουν το έργο τους και να οργανώσουν, να αναθεωρήσουν, και να
αποθηκεύσουν ψηφιακούς πόρους που έχουν δημιουργήσει εντός και εκτός
τάξης.
Η διαφορά μεταξύ ενός e-portfolio και ενός ιστολογίου συνήθως έγκειται
στον καθαρότερο, πιο οργανωμένο και επαγγελματικό σχεδιασμό του e-
portfolio , καθώς και στη φύση του περιεχομένου του. Ενώ τα ιστολόγια
μπορεί να περιλαμβάνουν απόψεις ανοιχτές σε κριτική και πρωτότυπες
αφηγήσεις ή ιδέες, τα e-portfolios τυπικά αποτελούν εμπεριστατωμένες,
οργανωμένες συλλογές πόρων, περιγραφών και αναστοχασμών.

40. Xρήση των δυνατοτήτων και των εργαλείων του
διαδικτύου: κοινωνική δικτύωση και συνεργασία
Ε. Κοινότητες Διαμοιρασμού Βίντεο και Φωτογραφιών (Youtube,
Vimeo.com, Flickr.com)
ΣΤ. Ιστότοποι Κοινωνικής Δικτύωσης:
Παρότι ο όρος Web2.0 (Ιστός 2.0), που αναφέρεται σε μια τάση στο
Διαδίκτυο που επιτρέπει στους χρήστες των ιστοτόπων να δημιουργούν οι
ίδιοι online περιεχόμενο, έχει καταστεί ιδιαίτερα γνωστός στους
εκπαιδευτικούς κύκλους, εντούτοις αυτό που οι εκπαιδευτικοί ακούν
περισσότερο σήμερα είναι οι συζητήσεις για την κοινωνική δικτύωση. Οι
ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης (social networking sites- SNSs) (π.χ.
MySpace.com, Facebook.com, Google Plus) εστιάζουν στη δημιουργία
κοινοτήτων από ατομικά σχεδιασμένες ιστοσελίδες που περιλαμβάνουν
προσωπικά προφίλ, ιστολόγια, συλλογές φωτογραφιών, μουσική και
βίντεο, podcasts, και ένα δίκτυο συνδεδεμένων φίλων ή υποστηρικτών. Οι
χρήστες μπορούν να σχεδιάζουν και να αναρτούν το περιεχόμενό τους, να συναντώνται και να
συνδέονται με φίλους από όλο τον κόσμο, και να μοιράζονται μέσα και ενδιαφέροντα σε ένα
online, εύχρηστο περιβάλλον ιστότοπου.

41. Xρήση των δυνατοτήτων και των εργαλείων του
διαδικτύου: κοινωνική δικτύωση και συνεργασία
Στους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης περιλαμβάνονται σήμερα οι
CyWorld, MySpace, Facebook, LinkedIn και Google Plus.
O δημοφιλέστερος ιστότοπος κοινωνικής δικτύωσης είναι το Facebook που
ξεκίνησε το 2004 και αναπτύχθηκε εκθετικά, ξεπερνώντας σήμερα το ένα
δισεκατομμύριο χρήστες. Σύμφωνα με τους Lenhart et al (2010), μεταξύ των
ενηλίκων που διαθέτουν προφίλ σε ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης, το 73%
έχουν προφίλ στο Facebook, to 47% στο MySpace και το 14% στο LinkedIn.
To ποσοστό των φοιτητών που χρησιμοποιούν Facebook ποικίλει σημαντικά,
ανάλογα με την ερευνητική πηγή, όμως οι μέσοι όροι κυμαίνονται μεταξύ
60% και 100%.

42. • Οι έρευνες για τους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης όπως το Facebook,
σε σχέση με την εκπαίδευση αυξάνουν σε αριθμό και παρουσιάζουν
μεγάλες διαφοροποιήσεις.
• Μέχρι στιγμής, η πλειοψηφία των ερευνών έχει εστιάσει σε ζητήματα
ιδιωτικότητας και παρουσίασης ταυτότητας (Debatin, Lovejoy, Horn, &
Hughes, 2009).
• Οι Ellinson, Steinfield και Lampe (2007) και οι Capital, Park και Kerk (2009)
σημείωσαν ότι το Facebook παρέχει στους φοιτητές «Κοινωνικό
Κεφάλαιο» και υποστήριζε τις προσωπικές σχέσεις.
• Οι Oiyun, Woo, Quck και Yang (2011) συζήτησαν τη χρήση του Facebook
ως σύστημα διαχείρισης μάθησης (learning management system- LMS),
σημειώνοντας ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως LMS αλλά με ορισμένους
περιορισμούς, όπως το ότι οι φοιτητές δεν μπορούν να ανεβάσουν
ορισμένους τύπους αρχείων, οι συζητήσεις δεν είναι οργανωμένες σε
νήματα και οι φοιτητές δεν το αισθάνονται ως ένα ασφαλές περιβάλλον.
• Τελικά, οι ερευνητές γνωρίζουν ότι οι ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης
είναι δημοφιλείς, όπως ακόμα υπάρχει ετυμηγορία σχετικά με τον
αντίκτυπο και την αξία τους στην εκπαίδευση.
Xρήση των δυνατοτήτων και των εργαλείων του
διαδικτύου: κοινωνική δικτύωση και συνεργασία

43. • Τα βασισμένα στον ιστό μαθήματα και προγράμματα γίνονται
ολοένα και πιο δημοφιλή στη σχολική εκπαίδευση. Όλο και
περισσότεροι εκπαιδευτικοί συμμετέχουν στο σχεδιασμό και την
παράδοση τέτοιων δραστηριοτήτων.
• Διάφορα εργαλεία και πληροφορίες μπορούν να φανούν χρήσιμα
κατά το σχεδιασμό μαθημάτων και online διδασκαλίας. Η ανάπτυξη
και φιλοξενία μαθημάτων στον ιστό απαιτεί ένα σύνολο online και
offline εργαλείων.
• Τα εξ αποστάσεως μαθήματα μπορούν να υλοποιηθούν με τη
χρήση ενός συστήματος διαχείρισης μαθημάτων (course
management system – CMS)., δηλαδή μιας online συλλογής από
εργαλεία σχεδιασμού και παράδοσης μαθημάτων στον ιστό.
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΣΤΟΝ ΙΣΤΟ

44. • Από το 1997 περίπου, τα συστήματα διαχείρισης μαθημάτων έχουν
καταστεί το πιο σύνηθες μέσο για το σχεδιασμό και την παράδοση
μαθημάτων βασισμένων στον ιστό. Ένα σχολείο (ή μια σχολική
περιφέρεια) συνήθως αγοράζει την άδεια για ένα σύστημα, όπως
το BlackBoard ή το Desire2Learn (D2L) και το προσωπικό
χρησιμοποιεί τις λειτουργίες του συστήματος (π.χ. γραφικά,
διασκέψεις, δωμάτια συνομιλίας, ηλεκτρονικό ταχυδρομείο,
συνδέσμους σε αρχεία PDF και ιστοσελίδες) για να σχεδιάσει και να
παραδώσει μαθήματα που φιλοξενούνται στους διακομιστές του.
• Το σύστημα διαχείρισης μαθημάτων περιλαμβάνει επίσης
λειτουργίες τήρησης βαθμών και παρακολούθησης της πορείας των
εκπαιδευόμενων, παρέχοντας για παράδειγμα τη δυνατότητα σε
κάθε μαθητή να διατηρεί το δικό του e-portofolio
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΣΤΟΝ ΙΣΤΟ

45. • Πιο πρόσφατα, έχουν εμφανιστεί CMS ως λογισμικά ανοικτού
κώδικα (open-source software) και έχουν καταστεί εξαιρετικά
δημοφιλή. Προγράμματα όπως το Moodle και το eFront αλλάζουν
το τοπίο της χρήσης συστημάτων διαχείρισης μαθημάτων για την
παροχή εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Άλλα διαθέσιμα εργαλεία
συμπληρώνουν τις χρήσεις των CMS. Σε αυτά περιλαμβάνονται
περιβάλλοντα βιντεοδιάσκεψης, όπως το GoMeeting
(http://www.gotomeeting.com) και το Elluminate Live
(http://www.elluminate.com) , εργαλεία που επιτρέπουν σε
ομάδες ατόμων να ακούν κα να βλέπουν ο ένας τον άλλον, καθώς
και να ανταλλάσσουν πληροφορίες όπως παρουσιάσεις
PowerPoint. Επίσης, πολυάριθμα είναι τα ελεύθερα (ή και
ανοικτού κώδικα) εργαλεία που μπορούν να χρησιμοποιηθούν
για την εξ αποστάσεως διδασκαλία και μάθηση.
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΣΤΟΝ ΙΣΤΟ

46. Χαρακτηριστικά των αποτελεσματικών και καλά
σχεδιασμένων εξ αποστάσεως μαθημάτων και
προγραμμάτων
•Μερικοί πιστεύουν ότι ένα εξ αποστάσεως
μάθημα είναι απλώς η μεταφορά του
περιεχομένου του στο Διαδίκτυο, ενώ άλλοι
πειραματίζονται αναζητώντας τους πιο
αποδοτικούς τρόπους να προκαλέσουν τη
συμμετοχή των μαθητών και να οδηγήσουν
στα βέλτιστα μαθησιακά αποτελέσματα. Οι
Henry και Meadows (2009) προσδιόρισαν
εννέα αρχές αριστείας για τη βασισμένη
στον ιστό διδασκαλία:

47. Χαρακτηριστικά των αποτελεσματικών και καλά
σχεδιασμένων εξ αποστάσεως μαθημάτων και
προγραμμάτων
• Ο online κόσμος αποτελεί ο ίδιος ένα μέσο- Η ανάπτυξη εκ
αποστάσεως μαθημάτων είναι με πολλούς τρόπους άκρως
διαφορετική από την ανάπτυξη ενός πρόσωπο με πρόσωπο
μαθήματος. Για παράδειγμα, οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να
θυμούνται ότι οι μαθητές δεν έχουν έναν μαθητή να
κάθεται δίπλα τους και τους παρέχει διευκρινίσεις. Επίσης,
χρειάζεται να διαβάζουν προσεκτικά τις οδηγίες αντί να τις
ακούν από τον εκπαιδευτικό.
Επομένως, κανείς πρέπει να κατανοεί ότι η προσέγγιση για τα
εξ αποστάσεως μαθήματα είναι εντελώς ξεχωριστή και ότι
κάθε βήμα τοποθέτησης περιεχομένου online και χρήσης των
σωστών παιδαγωγικών μεθόδων χρειάζεται επανεξέταση.

48. Χαρακτηριστικά των αποτελεσματικών και καλά
σχεδιασμένων εξ αποστάσεως μαθημάτων και
προγραμμάτων
• Στον online κόσμο, το περιεχόμενο πρέπει να προκαλεί την
εμπλοκή. Αντί της απλής παρουσίασης του περιεχομένου
στον εκπαιδευόμενο, το online περιεχόμενο πρέπει σκόπιμα
και στρατηγικά να προκαλεί τους μαθητές να εμπλακούν και
να συμμετάσχουν.
• Η τεχνολογία είναι ένα όχημα, όχι ένας περιορισμός. Με
τα πολλά τεχνολογικά μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας
(wikis, ιστολόγια, podcasts) πρέπει να θυμόμαστε ότι το να
ζητάμε από τους μαθητές να χρησιμοποιούν περισσότερη
τεχνολογία δε συνεπάγεται βελτίωση της μάθησης ή αύξηση
της εμπλοκής τους.

49. Χαρακτηριστικά των αποτελεσματικών και καλά
σχεδιασμένων εξ αποστάσεως μαθημάτων και
προγραμμάτων
• Η διδασκαλία είναι αυτή που μπορεί να κάνει σπουδαίο ένα online
μάθημα και όχι η τεχνολογία. Πολλοί πιστεύουν ότι η απάντηση στο
ερώτημα ‘τι κάνει σπουδαίο ένα μάθημα;’ είναι η τεχνολογία. Ωστόσο
ακόμη και σήμερα, η ποιότητα των online μαθημάτων βασίζεται στις
παιδαγωγικές στρατηγικές, όχι στην τεχνολογία.
• Η αίσθηση της κοινότητας και η κοινωνική παρουσία είναι
απαραίτητες για την αριστεία των online μαθημάτων. – Η δημιουργία
κοινότητας και η ανάπτυξη κοινωνικής παρουσίας είναι απαραίτητες για
τους μαθητές προκειμένου να εμπλακούν στο μάθημα και να μειωθούν
τα ποσοστά αποχωρήσεων. Θέτοντάς το απλά, οι μαθητές δεν μπορούν
να αισθάνονται σαν να είναι ολομόναχοι σε ένα online μάθημα.
Οι αλληλεπιδραστικές δραστηριότητες και η παρουσία εκπαιδευτικών
και μαθητών μέσω φωτογραφιών και βίντεο, μπορούν να καλύψουν
την ανάγκη των μαθητών να αισθάνονται ότι δεν είναι απομονωμένοι
και αποκομμένοι.

50. Χαρακτηριστικά των αποτελεσματικών και καλά
σχεδιασμένων εξ αποστάσεως μαθημάτων και
προγραμμάτων
• Η αριστεία απαιτεί εμπειρία σε πολλούς τομείς. Οι
εκπαιδευτικοί που μόλις ξεκινούν να σχεδιάζουν και να
αναπτύσσουν online μαθήματα χρειάζεται να κατανοήσουν
το βάθος των γνώσεων που απαιτεί η online διδασκαλία. Το
εύρος αυτών των γνώσεων κυμαίνεται από τις χρήσεις της
τεχνολογίας εώς τις παιδαγωγικές στρατηγικές.
• Ένα σπουδαίο περιβάλλον στον ιστό δεν θα σώσει ένα
φτωχό μάθημα, αλλά ένα φτωχό περιβάλλον θα
καταστρέψει ένα δυνητικά σπουδαίο μάθημα. Οι μαθητές
είναι μόνοι τους σε ένα online μάθημα. Ως εκ τούτου, ο
εκπαιδευτικός χρειάζεται να προβλέψει τι μπορεί να πάει
στραβά για τον μαθητή και πώς αυτά τα ζητήματα μπορούν
να μετριάσουν.

51. Χαρακτηριστικά των αποτελεσματικών και καλά
σχεδιασμένων εξ αποστάσεως μαθημάτων και
προγραμμάτων
• Η αριστεία είναι αποτέλεσμα συνεχούς αξιολόγησης και
βελτίωσης- Ακριβώς όπως και κάθε καλό πρόσωπο με
πρόσωπο μάθημα, τα εξ αποστάσεως μαθήματα πρέπει
επαναλαμβανόμενα και σε σταθερή βάση να αξιολογούνται
και να βελτιώνονται.
• Μερικές φορές, κάποια επιπρόσθετη μικρή βοήθεια
μπορεί να έχει μεγάλη αξία. Κάθε φορά που ένας
εκπαιδευτικός μπορεί να παρέχει μια μικρή επιπλέον
βοήθεια στους μαθητές για να κατανοήσουν τα καθήκοντά
τους, θα πρέπει να το κάνει. Αυτή η βοήθεια μπορεί να
κυμαίνεται από παραδείγματα υποδειγματικών εργασιών
εώς σύντομες περιγραφές των προσδοκιών και των
εργασιών σε μορφή βίντεο ή ήχου.

52. Δραστηριότητα 2-
Εξ αποστάσεως μαθήματα σε μαθητές Α΄τάξης και
Ε΄δημοτικού σχολείου
Διάρκεια- 1 εβδομάδα
•Έχετε το δικό σας χώρο στο Moodle του
Α΄Δημοτικού Κολοσσίου- έχετε στη διάθεσή σας
παιδιά της Ε΄τάξης και τα πρωτάκια (για τις
νηπιαγωγούς): Μαρία, Δανάη, Έλλη Σιήτα. Έχετε το
υλικό που θα σας δώσω για να οργανώσετε εξ
αποστάσεως διδασκαλία για αυτούς τους μαθητές,
με συγκεκριμένους στόχους και κατάλληλο υλικό
που θα ανεβάσετε στο χώρο σας στο Moodle.
• ΑΡΧΕΙΟ ΚΑΙ ΥΛΙΚΟ ΣΤΟ MOODLE

53. Δραστηριότητα 3- φόρουμ.
Διάρκεια: 1 εβδομάδα
•Ποια εργαλεία λέγονται Web 3.0 ;
•Ερευνήστε. Δώστε ορισμούς και
παραδείγματα/ εφαρμογές.

54. Tip of the day!
• https://www.vocabulary.com Για δημιουργία λεξιλογίου/λεξικού στο
μάθημα των Αγγλικών
• https://www.timetoast.com/ Για δημιουργία ιστορικής
διαδραστικής γραμμής