Ασθενείς και οδοιπόροι (Γιώργος Θεοτοκάς) Νεοελληνική Λογοτεχνία 2013-2014 Εργασία μαθητών του Γ΄2 Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Ζωσιμαίας Σχολής

1. ΘΕΜΑ: ΑΤΟΜΟ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΟΔΟΙΠΟΡΟΙ
ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛ. ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ
Ομάδα Εργασίας:
Βλάχου Ναταλία
Γιαννοσπύρος Σωτήρης
Δόσης Ιωάννης
Κοκκώνης Γρηγόρης
Κωστάκης Σωτήρης
Μήτση Ηλέκτρα
Γ’ 2
Σχ. Έτος 2013-2014

2. Στοιχεία βιβλίου
•Τίτλος: Ασθενείς και Οδοιπόροι (Ιερά Οδός)
•Συγγραφέας: Γιώργος Θεοτοκάς (1905-1966)
•Χρονολογία: 1950
•Είδος: Κοινωνικό (και ρεαλιστικό) μυθιστόρημα

3. ΓΙΩΡΓΟΣ ΘΕΟΤΟΚΑΣ
Ο Γιώργος Θεοτοκάς γεννήθηκε στην Κων-
σταντινούπολη το 1905. Μετά τη Μικρασιατική
καταστροφή το 1922, η οικογένεια Θεοτοκά
εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Στην πρωτεύουσα ο
Θεοτοκάς φοίτησε στη Νομική Σχολή του Πανε-
πιστημίου Αθηνών, από την οποία και αποφοίτησε
το 1927. Ως φοιτητής συμμετείχε στο κίνημα του
δημοτικισμού. Στη συνέχεια μετέβη στο Παρίσι και
στο Λονδίνο για να ικανοποιήσει τις πνευματικές
και επαγγελματικές του αναζητήσεις: σπούδασε
νομικά, ιστορία, φιλοσοφία.

4. ΓΙΩΡΓΟΣ ΘΕΟΤΟΚΑΣ
Επέστρεψε λίγο αργότερα στην
Αθήνα και εργάστηκε ως δικηγόρος.
Παράλληλα, δραστηριοποιήθηκε έντονα
στον πνευματικό χώρο: Το 1929 εξέδωσε
το δοκίμιό του Ελεύθερο Πνεύμα, που
εκ των υστέρων χαρακτηρίστηκε ως
"μανιφέστο" της Γενιάς του '30. Πέθανε
το 1966 στην Αθήνα, σε ηλικία 61 ετών.
Άλλα σημαντικά του έργα είναι:
Αργώ, Λεωνής, To Δαιμόνιο, Oι Καμπά-
νες.
Πηγή: Βικιπαίδεια

5. ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Στην Αθήνα του 1940, στο Χαϊδάρι, ζει ένας ταπεινός υπάλληλος
του Υπουργείου Παιδείας, ο Κυριάκος Κωστακαρέας, μαζί με την
μητέρα του και τις δύο ανύπαντρες αδερφές του. Χωρίς ιδιαίτερη
θέληση, έχει κληθεί στον στρατό (το στρατόπεδο βρίσκεται κοντά στην
Ιερά Οδό) για να εκπαιδευτεί μαζί με πολλούς άλλους νέους. Πολύ πιο
μακριά από την Αθήνα, στο Βρανέστι, βρίσκεται ο ανθυπολοχαγός του
ελληνικού στρατού –και φίλος του Κυριάκου– Μαρίνος Βελής, μετά τη
λήξη του ελληνοϊταλικού πολέμου. Όταν οι Γερμανοί επιτίθενται στην
Ελλάδα, ο ίδιος στέλνεται μαζί με αρκετούς στρατιώτες στην νότια
Αλβανία για να πολεμήσει και ύστερα και σε ένα κομμάτι της
Γιουγκοσλαβίας. Ο Μαρίνος, σε αντίθεση με τον Κυριάκο, έχει ένα
πάθος και μία όρεξη για την ζωή και είναι ερωτευμένος με την Θεανώ,
μία όμορφη, διάσημη Ελληνίδα ηθοποιό με την οποία έχουν παρελθόν.

6. ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Αυτοί οι δύο λόγοι του δίνουν κίνητρο για να πολεμάει γενναία και
να προσπαθεί να μείνει ζωντανός. Η Θεανώ, από την άλλη μεριά,
περιμένει καρτερικά στην Αθήνα να γυρίσει ο Μαρίνος και νιώθει κατά
βάθος μοναξιά, παρ’ όλο που προσπαθεί να δείχνει ατρόμητη και
απτόητη. Δουλεύει στο Εθνικό θέατρο και αφοσιώνεται όσο μπορεί στη
δουλειά της, χωρίς να ξεχνάει ούτε στιγμή τον αγαπημένο της. Εκτός
από την Θεανώ και τον Κυριάκο, στην Αθήνα μένει και ένας ακόμη
φίλος τους, ο Θρασύβουλος Δράκος, δικηγόρος στο επάγγελμα,
παντρεμένος με παιδιά, ο οποίος όμως στρατολογήθηκε για να
αντιμετωπίσει η Ελλάδα τους Γερμανούς. Ήταν μεγαλύτερος ηλικιακά
και πιο συνειδητοποιημένος από τον Κυριάκο, με τον οποίο βρίσκονται
στο ίδιο στρατόπεδο εκπαίδευσης και περιμένουν -άδικα και οι δύο- να
υπηρετήσουν την πατρίδα τους αντιμετωπίζοντας τους Γερμανούς.

7. ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Η Αθήνα βομβαρδίζεται από γερμανικά αεροπλανοφόρα, ενώ στον
λαό επικρατεί μία αναρχία και μία σύγχυση. Παράλληλα, ο Μαρίνος
πολεμάει χωρίς σταματημό στο μέτωπο, ενώ η Θεανώ τελειώνει τις
παραστάσεις του ενός έργου και προετοιμάζεται για το επόμενο. Σε όλο
αυτό το χρονικό διάστημα, ο Κυριάκος και ο Θρασύβουλος γνωρίζονται
καλύτερα με τους υπόλοιπους στρατιώτες, συλλογίζονται, συζητάν για
παλιές ιστορίες, ενώ ταυτόχρονα ο ελληνικός στρατός στα βόρεια
σύνορα αποδεκατίζεται. Τελικά, τίποτα και κανένας δεν μπορεί να
σταματήσει τη γερμανική στρατιά, η οποία διασχίζοντας όλη την Ελλά-
δα κατακτάει πλέον ανενόχλητη την πρωτεύουσα, βρίσκοντας τον
Κυριάκο και τον Θρασύβουλο άπραγους, αλλά σε συνεχή ετοιμότητα,
τη Θεανώ να προετοιμάζεται για τον ρόλο της Κασσάνδρας και τον
Μαρίνο να βρίσκεται αιχμάλωτος στα χέρια των κατακτητών…

8. ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΗ ΤΕΧΝΙΚΗ
•Αφηγηματικές τεχνικές: αφήγηση, περιγραφή, διάλογος
•Πρόσωπο αφήγησης: γ’ πρόσωπο
•Είδος αφηγητή: παντογνώστης, ετεροδιηγητικός
•Οπτική γωνία: μηδενική (παντογνώστης αφηγητής)
•Χρονική σειρά των γεγονότων: ευθύγραμμη, μερικές φορές
παράλληλη

9. ΤΙΤΛΟΣ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΑ
•Ασθενείς και Οδοιπόροι: Ο τίτλος αυτός
αφορά και στους δύο τόμους του βιβλίου και
είτε αναφέρεται στην αίσθηση της αρρώστιας
και της κρίσης εκείνης της εποχής -μιας και ο
Θεοτοκάς συνήθιζε να ασχολείται περισσό-
τερο με τον ψυχολογικό κόσμο των πρωτα-
γωνιστών του, με βάση το ιστορικο-κοινωνικό
πλαίσιο στο οποίο τους ενέτασσε, παρά με την
εξωτερική τους εμφάνιση και αυτό που
δείχνουν φαινομενικά- είτε αναφέρεται στη
λαϊκή παροιμία: Ασθενής και οδοιπόρος αμαρ-
τίαν ουκ έχει.
•Γλώσσα: δημοτική (σε πολυτονικό)

10. ΑΤΟΜΟ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Στο συγκεκριμένο βιβλίο βλέπουμε ότι ο πόλεμος και οι
ραγδαίες εξελίξεις του αλλάζουν την καθημερινότητα των
ανθρώπων, τους στερούν αγαπημένα τους πρόσωπα, φέρνουν
ψυχολογικές αλλαγές στο κάθε άτομο ξεχωριστά –ίσως όχι πάντα
αρνητικές, αφού το βοηθούν να ωριμάσει και να μάθει να
συμπεριφέρεται διαφορετικά, πιο ήρεμα αλλά και πιο έξυπνα σε
παρόμοιες καταστάσεις στο παρόν ή/και στο μέλλον. Βοηθούν τον
κάθε άνθρωπο να βάλει -ή να αλλάξει τις- προτεραιότητες στην
ζωή του και ίσως και να αλλάξει ολόκληρη την κοσμοθεωρία του,
μαζί με τις πολιτικές του απόψεις.