1. 1
ΜΗΝΙΑΙΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΟΥ 6/Θ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΒΑΛΥΡΑΣ
TOY ΔΗΜΟΥ ΙΘΩΜΗΣ
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014
ΤΕΥΧΟΣ 5ο
,τιμή 2€
Θεατρικές πράξεις που συμβολίζουν τη βλάστηση, την καρποφορία και
τον θάνατο είναι τα βασικά στοιχεία του Καρναβαλιού στο χωριό Νέδουσα
στον Ταΰγετο. Καρναβάλι που έρχεται απευθείας από την αρχαία Ελλάδα
πραγματοποιείται την Καθαρά Δευτέρα στο χωριό Νέδουσα, στον
Ταΰγετο. Αν και η Νέδουσα απέχει μόλις μισή ώρα από την Καλαμάτα, το
Καρναβάλι της έγινε ευρύτερα γνωστό τα τελευταία χρόνια. Βασικά
στοιχεία του Καρναβαλιού της Νέδουσας είναι: το μουντζούρωμα. Η
ισοπέδωση των τάξεων τις μέρες της Αποκριάς απαιτεί και ισότητα σε όλα.
Όλοι όμορφοι ή άσχημοι πρέπει να αποκτήσουν κοινό πρόσωπο. Στον
λαϊκό πολιτισμό η πιο σημαντική από τις γενεσιουργές δυνάμεις θεατρικής
συμπεριφοράς είναι επίσης μία εθιμική πομπή: ο αγερμός. Ένας όμιλος
ανθρώπων γυρίζει από σπίτι σε σπίτι, σε όλη την κοινότητα, και
πραγματοποιεί έτσι, συμβολικά, μία κυκλική πομπή. Κατά την επίσκεψη
γίνονται ορισμένες μαγικές ή άλλης σημασίας πράξεις και λέγονται ευχές ή
τραγουδιούνται κάλαντα ή τραγούδια από τους επισκέπτες, που τους φιλεύουν οι
νοικοκυράδες. Οι τράγοι της Νέδουσας αποτελούν παραλλαγή των μεταμφιέσεων που και
σήμερα συνεχίζονται ακόμη, στον βορειοελλαδικό χώρο περισσότερο.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
 Εισαγωγικό : Καλώς
ήρθες Καρναβάλι…σελ.1
 Η εορτή της Υπαπαντής
Καλαμάτας… σελ.2
 Επικαιρότητα : Σεισμός
στην Κεφαλονιά!! σελ.3
 Φεβρουάριος ή πώς
αλλιώς ; ...σελ. 4-5
 Έκθεση Ολυμπιακών
Αγώνων στο ξενοδοχείο
Elite…σελ. 6
 Διάφορες εργασίες και
σχολικές
δραστηριότητες
μαθητών…σελ.7-9
 Επίσκεψη σε θέατρο της
Καλαμάτας (ΔΗΠΕΘΕΚ)…
σελ.10
 Άγιος Βλάσιος
Λάμπαινας…σελ.11
 Απόκριες στη
Μεσσηνία-διάφορα ήθη
και έθιμα...σελ.12-16

2. Δημοτικό Σχολείο Βαλύρας Φεβρουάριος 2014
2
Υπεύθυνοι επεξεργασίας, δημιουργίας και έκδοσης της σχολικής εφημερίδας του 6/θ Δημοτικού
Σχολείου Βαλύρας:
Μαθητές του ολοήμερου Δημοτικού Σχολείου
Σμυρλής Ηλίας, δάσκαλος ολοήμερου τμήματος
Με τη δέουσα λαμπρότητα και κατάνυξη η
Καλαμάτα γιόρτασε και φέτος την πολιούχο
και προστάτιδά της, Παναγία Υπαπαντή.
Χιλιάδες πιστοί από όλη την Ελλάδα
βρέθηκαν στο μητροπολιτικό ναό της
Καλαμάτας, όπου έχει ενθρονιστεί η
θαυματουργή εικόνα για να την
προσκυνήσουν.
Νωρίτερα τελέστηκε ο Όρθρος και η
πολυαρχιερατική θεία λειτουργία. Επίσης
πραγματοποιήθηκε η καθιερωμένη λιτάνευση
της θαυματουργού εικόνας της Παναγίας,
στους κεντρικούς δρόμους της πόλης, προς
ενίσχυση και αγιασμό των κατοίκων και των
προσκυνητών .
Παρά τις άσχημες καιρικές συνθήκες το κρύο και τη βροχή , πλήθος πιστών βρέθηκε στους
κεντρικούς δρόμους της Καλαμάτας.
Ως εκπρόσωπος της Κυβέρνησης στην Καλαμάτα παρευρέθη ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας
Δημήτρης Αβραμόπουλος. Το "παρών" έδωσαν επίσης ο Περιφερειάρχης Πελοποννήσου Πέτρος
Τατούλης και αρκετοί Βουλευτές και τοπικοί φορείς του Νομού Μεσσηνίας.
Εορτασμός της Υπαπαντής στην Καλαμάτα.

3. Δημοτικό Σχολείο Βαλύρας Φεβρουάριος 2014
3
ΕΠΙΚΑΙΡΑ- ΕΠΙΚΑΙΡΑ- ΕΠΙΚΑΙΡΑ-ΕΠΙΚΑΙΡΑ-ΕΠΙΚΑΙΡΑ-ΕΠΙΚΑΙΡΑ
Την Κυριακή , 26 Ιανουαρίου 2014 , η Κεφαλονιά ,
ένα από τα ομορφότερα ελληνικά νησιά στο Ιόνιο
Πέλαγος , χτυπήθηκε από μία ισχυρή σεισμική
δόνηση μεγέθους 6.1 ρίχτερ που κατέστρεψε σπίτια
και τραυμάτισε κατοίκους. Ο σεισμός έγινε ιδιαίτερα
αισθητός στο νησί της Κεφαλονιάς, στη Ζάκυνθο και σε
πολλές περιοχές της δυτικής Ελλάδας όπως την Πάτρα. Οι
περισσότερες ζημιές εντοπίζονται στην πόλη του
Ληξουρίου. Σύμφωνα με μαρτυρίες κατοίκων του
Ληξουρίου έχουν υποστεί ζημιές αρκετά σπίτια, ενώ κατέρρευσε ο εξωτερικός
μαντρότοιχος του τοπικού νοσοκομείου, δυσχεραίνοντας την πρόσβαση στο νοσηλευτικό
ίδρυμα. Για ζημιές στο λιμάνι του Ληξουρίου, σε σπίτια και μικροτραυματισμούς έκανε
λόγο ο δήμαρχος Αλέκος Παρίσης. Έκτοτε, ο σεισμός
προκάλεσε πολυάριθμους μετασεισμούς
μεγέθους άνω των 4,0 ρίχτερ. Χιλιάδες
πανικοβλημένες οικογένειες έχουν εκκενώσει τα
σπίτια τους και έχουν μετατρέψει αυτοκίνητα και
κρουαζιερόπλοια, σε πρόχειρα καταλύματα . Στο
νησί βρίσκεται το πλοίο γενικής υποστήριξης
«Προμηθεύς» του Πολεμικού Ναυτικού, όπως και το
αρματαγωγό «Χίος» για την ανακούφιση των
σεισμοπαθών. Το «Προμηθεύς» μετέφερε είδη
πρώτης ανάγκης, φαρμακευτικό και υγειονομικό υλικό και ομάδα έξι ιατρών διαφόρων
ειδικοτήτων του Πολεμικού Ναυτικού. Το «Χίος» θα χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη
στεγαστικών αναγκών των σεισμοπαθών, καθώς διαθέτει 250 κλίνες.
Μία εβδομάδα αργότερα , στις 3 Φεβρουαρίου 2014, η δυτική περιοχή της
Κεφαλονιάς χτυπήθηκε από ένα δεύτερο
σεισμό μεγέθους μεταξύ 5.7 και 6.1 ρίχτερ . Ο
καταστροφικός σεισμός έπληξε το νησί πριν
από την αυγή , στέλνοντας τους φοβισμένους
κατοίκους στους δρόμους . Πολλοί κάτοικοι
του νησιού , ιδιαίτερα στην περιοχή της
Παλικής στο Ληξούρι , Κεφαλονιάς , έχουν
μείνει χωρίς σπίτι , ηλεκτρικό ρεύμα , καθώς
και καθαρό νερό . Αρκετά σπίτια και κτίρια
καταστράφηκαν . Τα σχολεία έχουν
αναγκαστεί να κλείσουν, και τα παλιά σπίτια
έχουν εκκενωθεί . Τα λιμάνια και οι δρόμοι
του νησιού έχουν υποστεί φοβερές ζημίες.

4. Δημοτικό Σχολείο Βαλύρας Φεβρουάριος 2014
4
Το ήξερες ότι…
Φεβρουάριος ή
Φλεβάρης
Για να συντονιστεί το ημερολόγιο των 365
ημερών προς το ηλιακό έτος, καθιερώθηκε η
αύξηση των ημερών του Φεβρουαρίου κατά μια,
κάθε τέσσερα χρόνια.
Ο λαός μας τον αποκάλεσε Κουτσοφλέβαρο,
επειδή έχει 28 ημέρες και κάθε τέσσερα χρόνια
29. Κάθε τέσσερα χρόνια που έχουμε δίσεκτο
έτος, ο λαός μας πιστεύει ότι είναι κακότυχο. Το
δίσεκτο έτος δεν πρέπει να φυτεύουν αμπέλια οι
γεωργοί ούτε να γίνονται γάμοι ούτε να χτίζονται
σπίτια.
Λέγεται επίσης Φλιάρης, Ληψομήνας,
Κουτσός, Κουτσούκης ή Μικρός (Κύπρος).
Στον πόντο τον Φεβρουάριο τον ονόμαζαν
συνήθως Κούντουρος, γιατί έχει κοντή ουρά,
αφού είναι λειψός σε σχέση με τους άλλους.
Επίσης σε κάποια μέρη λεγόταν Κούτσουρος,
διότι κατά κάποιο τρόπο είναι κουτσουρεμένος.
Το ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ είναι ρωμαϊκό από τους
Ρωμαίους θεούς Φεβρούα των καθαρμών και
Φέβρουο των νεκρών.
Το ΦΛΕΒΑΡΗΣ βγαίνει από τη λαϊκή ελληνική
παράδοση και έχει σχέση με τις φλέβες της γης.
Ο λαός μας κατά τον Δ.Σ. Λουκάτο,
παρετυμολόγησε τον μήνα και τον ονόμασε
Φλεβάρη, επειδή «ανοίγει τις φλέβες του» και
γεμίζει τη γη νερά.
Γεωργικές εργασίες το μήνα Φεβρουάριο
Φυτεύουν πατάτες.
Προετοιμάζουν τα χωράφια για να σπείρουν
ανοιξιάτικα σιτηρά και
ενισχύουν τα φθινοπωρινά λιπαίνοντάς τα.
Κλαδεύουν αμπέλια και δέντρα.
Καθαρίζουν τα μαντριά.
Συντηρούν την κοπριά σε λάκκους.
Σβαρνίζουν τα χωράφια.
Κατ' άλλους λέγεται Φλεβάρης, γιατί παγώνει τις
φλέβες της γης. Στη Θράκη υπάρχει το ρήμα
φλεβαρίζω= πλημμυρίζω, επειδή τα χωράφια
«φλεβαρίζουν από τις βροχές
Λέγεται και τρυγητής γιατί στον αγροτικό βίο, ο
Φλεβάρης είναι ο μήνας των αμπελιών. Τότε γίνεται
το κλάδεμα, το καθάρισμα και το τσάπισμα των
αμπελιών. Τότε βάζουν και καταβολάδες, δηλαδή
φυτεύουν αμπέλια (εκτός και αν είναι δίσεχτος ο
χρόνος). Για αυτό του το περιεχόμενο ο Φλεβάρης
λέγεται όπου είναι ανεπτυγμένη η αμπελουργία και
Κλαδευτής.
Για τον άστατο καιρό, ο Φλεβάρης λέγεται επίσης και
Μεθυσμένος, γιατί δεν ξέρει τι κάνει.
Του Αγίου Τρύφωνα 1 Φεβρουαρίου. Ο άγιος
Τρύφωνας θεωρείται φύλακας των αμπελιών.
Της Υπαπαντής 2 Φεβρουαρίου. Γιορτάζεται σε
ανάμνηση της έλευσης του μικρού Χριστού από τους
γονείς του στον Ναό των Ιεροσολύμων και της
υποδοχής του από τον πρεσβύτη ιερέα Συμεών. Τότε
λένε: «Ό,τι καιρό κάνει της Υπαπαντής, θα βαστάξει
σαράντα ημέρες». Αν είναι καλός ο καιρός στις 2
Φεβρουαρίου, ο βαρύς χειμώνας θα διαρκέσει πολύ
ακόμα. Από τις 2 Φλεβάρη σταματούν οι γιορτές και
μαζί η αργία και η σχόλη.
Του Αγίου Συμεών 3 Φεβρουαρίου. Ο Άγιος τιμάται
από τις εγκύους, που έλεγαν παρετυμολογώντας:
«για να μη γεννηθεί το παιδί σημειωμένο».
Του Αγίου Χαραλάμπους 10 Φεβρουαρίου.
Πρώτη Κυριακή της Αποκριάς «Οι μεταμφιέσεις και
οι παράδοξοι χοροί των μασκαράδων γίνονται για να
ξυπνήσουν τα πνεύματα της βλαστήσεως» . Κάθε
τέσσερα χρόνια που το έτος είναι δίσεκτο, την
τελευταία ημέρα του Φεβρουαρίου, δηλαδή στις 29
του μήνα, γιορτάζει ο Άγιος Κασσιανός.
Γιορτές το μήνα Φεβρουάριο

5. Δημοτικό Σχολείο Βαλύρας Φεβρουάριος 2014
5
Ο μύθος του Φλεβάρη.
Μια μέρα τα τρία αδέρφια, ο
Γενάρης, ο Φλεβάρης και ο
Μάρτης τρύγησαν τα αμπέλια τους
για να φτιάξουν κρασί. Όμως,
επειδή η παραγωγή ήταν μικρή,
αποφάσισαν να ενώσουν το κρασί
τους σε ένα βαρέλι και να το
χρησιμοποιούν όλοι εξίσου. Επειδή
στο Φεβρουάριο άρεσε πολύ να
πίνει, άνοιξε μια τρύπα στο βαρέλι,
για να μπορεί να πίνει κρυφά από
τα αδέρφια του. Όμως δεν
μπορούσε να ελέγξει τον εαυτό
του, ήπιε όλο το κρασί που υπήρχε
στο βαρέλι και μέθυσε. Τα
αδέρφια του θύμωσαν πολύ με το
Φλεβάρη και του πήραν από μια
μέρα. Έτσι έμεινε κουτσός με 28
μέρες.
Ο Άγιος Κασσιανός γιορτή στο μήνα Φεβρουάριο
Κάθε τέσσερα χρόνια που το έτος είναι δίσεκτο, την τελευταία ημέρα του Φεβρουαρίου,
δηλαδή στις 29 του μήνα, γιορτάζει ο Άγιος Κασσιανός. Η περίεργη αυτή γιορτή, έδωσε
αφορμή για διάφορες λαϊκές ερμηνείες και περιπαίγματα.
Στη Μυτιλήνη, τη γιορτή του Αγίου Κασσιανού τη θεωρούν ως γιορτή των τεμπέληδων!
Λένε μάλιστα: « του Κασσιανού γιορτάζουν οι οκνοί (οι τεμπέληδες)».
Η παράδοση από την Μυτιλήνη που εξηγεί τις παραπάνω εκφράσεις είναι οι εξής:
Μια μέρα που ο Χριστός γύριζε με τους Αποστόλους, έκατσε σε ένα μέρος να
ξεκουραστεί. Πάνε τότε όλοι οι Άγιοι κοντά, για να του γυρέψουν δουλειά. Πάει ο Άι-
Νικόλας και του λέει:
_ Χριστέ μου για πες μου, τι να κάνω;
Λέει τότε ο Χριστός:
_ Πήγαινε να δεις ποια καράβια και καΐκια βολοδέρνουν και απέ να τα σώζεις.
Πάει ο Αϊ - Τρύφωνας και του λέει:
_ Εγώ τι θέλεις να κάνω;
_ Αμ' το κλαδευτήρι το'χεις στη μέση σου και κρέμεται, τι ρωτάς λοιπόν; Πήγαινε στα
χωράφια και στα αμπέλια και κάνε τη δουλειά σου. Διώξε τις αρρώστιες απ' τα δέντρα
κι όλα τα κακά!
Ένας ,ένας πήγαν όλοι οι Άγιοι στο Χριστό και ανέλαβαν τη δουλειά τους. Πίσω, πίσω
πήγε και ο Άγιος Κασσιανός και λέει:
_ Εγώ Χριστέ μου, τι να κάνω;
Γέλασε τότε ο Χριστός, δε βάσταξε και του ‘πε:
_ Αμ' εσύ είσαι που είσαι οκνός! Φύλαγε λοιπόν το Φλεβάρη! Κι άμα δεις και τραβάει
είκοσι εννιά, έμπα μέσα στο είκοσι εννιά και κάνε τη δουλειά σου. Πάλι, σα δεν έχει
είκοσι εννιά , κάτσε απ' όξω.

6. Δημοτικό Σχολείο Βαλύρας Φεβρουάριος 2014
6
Επίσκεψη στην έκθεση με τους Ολυμπιακούς αγώνες.
Την Τρίτη 21 Ιανουαρίου 2014,το Δημοτικό Σχολείο Βαλύρας, μαζί με το
Δημοτικό Σχολειό Εύας, πραγματοποίησε μια ημερήσια εκδρομή στο ξενοδοχείο
Elite όπου είδαμε μια έκθεση με θέμα τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Όταν φτάσαμε, μια κυρία μας καλωσόρισε στο ξενοδοχείο και πήγαμε
στην αίθουσα με τις δάδες. Εκεί με εντυπωσίασε η ιστορία που μας είπε η κυρία
Γεωργία με τη δάδα που έφτιαξε το Μεξικό το 1968. Ήταν από σίδερο με
αποτέλεσμα αυτοί που την πιάνουν να καίγονται. Το Μεξικό, μόλις κατάλαβε
το λάθος που είχε κάνει, έφτιαξε μια δερμάτινη λαβή. Η κυρία Γεωργία μας είπε
ότι κόπηκαν δύο Ολυμπιάδες, το 1916 και το 1940 , εξαιτίας των δύο
Παγκοσμίων Πολέμων.
Στη συνέχεια πήγαμε σε άλλες τρεις αίθουσες. Η πρώτη ήταν η αίθουσα
με τις καρφίτσες που ήταν πάνω από 4.000. Εκεί είδαμε τα εισιτήρια. Μας
έδειξαν πόσο μικρά ήταν παλιά και πόσο μεγαλύτερα ήταν τα νεώτερα. Οι
κυρίες μας εξήγησαν ότι αυτό γίνεται γιατί οι άνθρωποι θέλουν να τα κάνουν να
φαίνονται πιο εντυπωσιακά.
Πήγαμε και σε άλλες δύο αίθουσες γεμάτες αφίσες και αναμνηστικά
από τους αγώνες αλλά και προσωπικά αντικείμενα που είχαν χαρίσει κάποιοι
αθλητές.
Μας εντυπωσίασαν πολλά πράγματα. Το πιο εντυπωσιακό που άκουσα
ήταν αυτό που μας είπε η κυρία Γεωργία για τους χειμερινούς αγώνες. Σε
αυτούς λοιπόν, οι θεατές για να ενθαρρύνουν τους αθλητές χτυπούν
καμπανάκια επειδή οι αθλητές δεν θα άκουγαν τα χειροκροτήματα λόγω του
θορύβου και της ταχύτητας των αγωνισμάτων.
Με εντυπωσίασε επίσης η ιστορία ενός αθλητή που δεν θυμάμαι ούτε το
όνομά του ούτε την πατρίδα του. Για να μην σας κουράσω άλλο σας αναφέρω
αυτή τη στιγμή το περιστατικό που συνέβη. Αυτός ο δρομέας έσπασε το πόδι
του αλλά δεν τα παράτησε. Έδεσε με ένα ξύλο το πόδι του και συνέχισε να
τρέχει. Αν και του πήρε αρκετή ώρα τερμάτισε. Όταν έφτασε στον τερματισμό οι
διοργανωτές τον ρώτησαν γιατί δεν τα παράτησε. Αυτός απάντησε ότι η χώρα
του δεν τον έστειλε για να τα παρατήσει αλλά για να τερματίσει. Οι
διοργανωτές για να ανταμείψουν το θάρρος του, του έδωσαν ένα μετάλλιο
ανδρείας. Επίσης μου έκανε εντύπωση ένας αθλητής στο άλμα εις ύψος, που
επειδή τον πονούσε η μέση του πήδηξε κάπως αντίθετα και χάρη σε αυτόν
πλέον όλοι οι αθλητές κάνουν έτσι τα άλματά τους. Πρόσεξα και κάτι άλλο που
λίγοι κοίταξαν. Έναν αθλητή που έκανε καινούριο ρεκόρ στα 200 μέτρα και
μπορώ να πω πως ήταν πολύ ξεκούραστος και μπορούσε να τρέξει κι άλλο. Στο
τέλος η κυρία είπε κάτι που μου έμεινε στο μυαλό. Μας είπε ότι μετάλλιο δεν
παίρνει μέχρι ο τρίτος αλλά μέχρι ο όγδοος.
Μας άρεσε πού αυτή η εκδρομή και χαίρομαι που έμαθα τόσα πολλά
για τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τα παιδιά της Εύας
και την κυρία τους που μας συνόδεψαν στην εκδρομή μας.
…γράφει ο Γιάννης
Στασινόπουλος,
μαθητής της Δ’ τάξης.

7. Δημοτικό Σχολείο Βαλύρας Φεβρουάριος 2014
7
Ζωγραφιές μαθητών της Στ’ Τάξης για το κάπνισμα.
Αθανασακόπουλος Ιωάννης
Αυγερινού Αναστασία
Κολέτσι Ανδρέας

8. Δημοτικό Σχολείο Βαλύρας Φεβρουάριος 2014
8
Βαδάσης Ανδρέας
Οικονόμου Μερόπη
Οικονόμου
Μερόπη
Σάλλα Αουρέλα

9. Δημοτικό Σχολείο Βαλύρας Φεβρουάριος 2014
9
Άγγελος Μπουρίκας, Γ’
Τάξη.
…κι άλλες εργασίες…
ΣΥΝΤΑΓΗ ΓΙΑ…ΣΑΠΟΥΝΙ!!
Υλικά :
-λουίζα
-τσουκνίδα
-φλούδα πορτοκαλιού ή
μανταρινιού
-νερό (2 λίτρα)
-ματζουράνα
-ποτάσα
-λάδι (2,5 λίρα)
Αιθέρια Έλαια :
-δαμάσκηνο
-κανέλα
-πορτοκάλι
-λεβάντα
Εκτέλεση : Τα ρίχνουμε όλα μαζί στο νερό, και μετά ρίχνουμε την ποτάσα. Την
ρίχνουμε σιγά σιγά και συνεχίζουμε το ανακάτεμα. Αυτό το μίγμα εξαιτίας της
ποτάσας ζεσταίνεται στους 45 βαθμούς Κελσίου. Σιγά σιγά ρίχνουμε 1,5 λίτρο λάδι
και ανακατεύουμε. Στη συνέχεια ρίχνουμε και το υπόλοιπο λάδι. Ανακατεύουμε
για 2 ώρες περίπου. Μετά από 12 ώρες, το κόβουμε σε φέτες και το αφήνουμε 40
μέρες για να σκληρύνει. Μετά είναι έτοιμο για χρήση!
Γράφει η Στ’ Τάξη
Παράγονται με
απόσταξη
αρωματικών
φυτών, ριζών,
καρπών.
Λάδι + ποτάσα = Σαπούνι + γλυκερίνη

10. Δημοτικό Σχολείο Βαλύρας Φεβρουάριος 2014
10
Την Πέμπτη 6 Φεβρουαρίου, εμείς ,οι μαθητές του 6/Θ
Δημοτικού Σχολείου Βαλύρας , επισκεφτήκαμε το
ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ της Καλαμάτας . Εκεί παρακολουθήσαμε την
παράσταση «Ένα μπαούλο θέατρο» που σε μία ώρα μας
δίδαξε την ιστορία του θεάτρου.
Παλαιότερα , το 465 π.Χ. , οι συγγραφείς έγραφαν
ποιήματα ή θεατρικά με κάρβουνο επάνω στον πάπυρο
.Τέσσερις απ’αυτούς ήταν: ο γνωστός ως τότε Αριστοφάνης ,
που έγραφε κωμωδίες , ο Ευριπίδης , ο Αισχύλος και ο
Σοφοκλής που έγραφαν τραγωδίες .Οι ηθοποιοί , ό,τι μας
διηγούνταν, το έπαιζαν βγάζοντας και φορώντας πολύχρωμες
στολές από ένα πελώριο , ξύλινο μπαούλο πάνω στη σκηνή .
Μας μίλησαν και μας έπαιξαν με δύο χρωματιστές , γύψινες
μάσκες τον Καραγκιόζη . Ο Καραγκιόζης ξεκίνησε να
παίζεται το 200 μ.Χ. . Έπαιξαν ακόμη τον Ρωμαίο και την
Ιουλιέτα του Σαίξπηρ.
Αυτό που μας έκανε περισσότερο εντύπωση, ήταν ότι
η μουσική που ακολουθούσε τα δρώμενα παιζόταν ζωντανά
επάνω στη σκηνή . Επίσης μας άρεσε πάρα πολύ που έπαιξαν
τη σκηνή με την Σκύλα που έγινε αρνάκι!!! Η γυναίκα , που
έπαιξε την σκύλα , έτρεξε γρήγορα στον άλλο ηθοποιό και
φώναζε :ΑΑΑΑΑΑ! Και μετά ….. ΜΠΕΕ ΜΠΕΕΕ
ΜΠΕΕ!!!!!!! Ήταν πολύ αστείο.
Μετά το θέατρο , πήγαμε στο Πνευματικό
Κέντρο της Καλαμάτας. Εκεί είδαμε αποκριάτικες στολές για
το καρναβάλι της πόλης μας. Μας άρεσε πολύ η στολή που
παρίστανε ένα σκιάχτρο. Ύστερα επισκεφτήκαμε στην
αίθουσα της πινακοθήκης που είδαμε διάφορους ,
χρωματιστούς πίνακες. Τέλος μπήκαμε στην αίθουσα της
μεγάλης, λαϊκής βιβλιοθήκης που είχε 150.000 τόμους
βιβλίων τα οποία μπορούσαμε να διαβάσουμε και να
δανειστούμε έχοντας μια ταυτότητα. Αυτή η εκδρομή ήταν
πολύ διασκεδαστική και θα θέλαμε να την βιώσουμε ξανά!!!!!!
Η μαθήτρια της Δ’Τάξης
Κουντούρη Σταυρούλα

11. Δημοτικό Σχολείο Βαλύρας Φεβρουάριος 2014
11
Άγιος Βλάσιος Λάμπάινάς
11.2.2014
Τον Άγιο Βλάσιο τίμησαν την Τρίτη στις 11 Φεβρουαρίου στη
Λάμπαινα, στον ιερό ναό δίπλα από το παλιό κοιμητήριο. Κάτοικοι
του χωριού, αλλά και των γύρω περιοχών παρακολούθησαν τη
Θεία Λειτουργία και την αρτοκλασία. Αργότερα δεν έλειψε και το
γλέντι, καθώς κάτοικοι έστησαν ψησταριά στον περιβάλλοντα χώρο
δημιουργώντας μία γιορτινή ατμόσφαιρα.
Ο Άγιος Ιερομάρτυρας Βλάσιος, Αρχιεπίσκοπος
Σεβάστειας.
Βιογραφία
Ο Άγιος Βλάσιος έζησε στα χρόνια του αυτοκράτορα Λικίνιου
(308 - 323 μ.Χ.). Σπούδασε ιατρική αλλά προσέφερε χωρίς
χρήματα τις υπηρεσίες του, ως φιλανθρωπία, στους
πάσχοντες και ασθενείς. Εκτός από την ιατρική βοήθεια
χορηγούσε δωρεάν στους ασθενείς τα φάρμακα και τους έδινε
τα έξοδα νοσηλείας τους. Η φιλανθρωπική δραστηριότητα
καλλιεργήθηκε στην ψυχή του από την αγάπη προς τον Θεό
και τη μελέτη της Αγίας Γραφής. Η Εκκλησία τον δέχθηκε στις
τάξεις του ιερού κλήρου και τον εξέλεξε Επίσκοπο Σεβάστειας.
Επί της βασιλείας του Λικινίου, ο έπαρχος Αγρικόλας τον
συνέλαβε και τον υπέβαλε σε φρικτά βασανιστήρια. Οι
στρατιώτες, αφού τον μαστίγωσαν ανηλεώς με ραβδιά, τον
κρέμασαν από ξύλο και στην συνέχεια τον οδήγησαν δεμένο
στην φυλακή. Έπειτα τον έριξαν στο βυθό μιας λίμνης. Όμως ο
Άγιος, μετά την θαυματουργική του επέμβαση του Θεού,
διασώθηκε. Επειδή εξοργίσθηκαν τότε οι εχθροί της πίστεως,
τον αποκεφάλισαν το 316 μ.Χ.. Έτσι, ο Άγιος Ιερομάρτυρας
Βλάσιος έλαβε από τον Κύριο της δόξας το στέφανο του
μαρτυρίου.

12. Δημοτικό Σχολείο Βαλύρας Φεβρουάριος 2014
12
Με ποικιλία εκδηλώσεων που οργανώνουν Δήμοι και πολιτιστικοί Σύλλογοι, η
Μεσσηνία τιμά το τελευταίο τριήμερο της αποκριάς. Οι εκδηλώσεις -που
γίνονται λίγο πολύ σε όλους τους δήμους- δίνουν διέξοδο στους κατοίκους
και τους επισκέπτες, να ξεφύγουν από την καθημερινότητα, να
παραμερίσουν τις σκοτούρες και τις έννοιες τους και να αφεθούν στο μεθύσι
των ημερών, με μεζέδες, ποτό, χορούς και τραγούδια. Όπως σε αρκετές
περιοχές της χώρας μας, έτσι και στη Μεσσηνία, το καρναβάλι είναι στενά
συνυφασμένο με την πολιτισμική κληρονομιά μας. Μια από τις πιο
σημαντικές εθιμικές εκδηλώσεις της αποκριάτικης περιόδου στον ελληνικό
χώρο, υπό μορφή δρώμενου, το έθιμο της εβετηρίας γίνεται κάθε Καθαρά
Δευτέρα στη Νέδουσα, ένα ορεινό χωριό στον Ταΰγετο.
Όμως, κάθε Καθαρά Δευτέρα αναβιώνουν στη Μεσσηνία δύο ακόμη
παραδοσιακά αποκριάτικα έθιμα:
Στη Μεθώνη «του Κουτρούλη ο γάμος» και στη Μεσσήνη «ο απαγχονισμός
της γριάς Συκούς», που έλκουν τις ρίζες τους από το 14ο και 18ο αιώνα
αντίστοιχα και στηρίζονται σε πραγματικά γεγονότα. Υπάρχει όμως και το
πέταγμα αεροστάτων, κάτι που μόνο στη Μεσσηνία συναντάς απ΄ όλο τον
ελλαδικό χώρο. Αντίθετα, τα τελευταία χρόνια δεν αναβιώνει στην Πύλο το
έθιμο του Μακαρονά.
ΑΠΟΚΡΙΕΣ!!!
Ένα από τα πιο θεαματικά δρώμενα συμβαίνει την Καθαρή Δευτέρα
στη Νέδουσα. Καρναβαλιστές μεταμφιεσμένοι τραγόμορφα και
ζωσμένοι ποιμενικά κουδούνια, επισκέπτονται από το πρωί όλα τα
σπίτια του χωριού της Νέδουσας (ο λεγόμενος «αγερμός») και
μαζεύουν ό,τι τους προσφέρουν οι χωριάτες: φρούτα, νηστίσιμα
φαγητά, ξηρούς καρπούς, κρασί. Το μεσημέρι, στην πλατεία του
χωριού γίνεται αναπαράσταση της ζωής του ανθρώπου: σπορά και
όργωμα της γης, θερισμός, γάμος, θάνατος, ανάσταση. Πρόκειται
για μια αυθεντική αγροτική τελετή μαγικού χαρακτήρα, με σκοπό
την εξασφάλιση της εβετηρίας, δηλαδή της καλοχρονιάς - ένα είδος
λαϊκού θεάτρου όπου δεν υπάρχουν θεατές, αλλά συνεορταστές:
όλοι άλλωστε συμμετέχουν στο «αντιβασκανικό» μουτζούρωμα, για
να ξορκίζουν το κακό.
Μουτζουροδευτέρα στη Νέδουσα

13. Δημοτικό Σχολείο Βαλύρας Φεβρουάριος 2014
13
Το έθιμο του χαρταετού την Καθαροδευτέρα
έχει πλέον εξαπλωθεί από άκρου σ' άκρο, σε
όλη την Ελλάδα. Δεν είναι το ίδιο διαδεδομένο
όμως το πέταγμα του αερόστατου, που τις
ημέρες της αποκριάς συνηθίζεται στη
Μεσσηνία. Χρησιμοποιώντας τις ίδιες
πολύχρωμες κόλες -με αυτές που φτιάχνουν και
τους χαρταετούς- κατασκευάζουν αερόστατα. Το
ανοιχτό κάτω άκρο του παίρνει την όψη
περιμέτρου κύκλου με τη χρήση καλαμιού, ενώ
τη διάμετρο του αποτελεί ένα σύρμα, στο μέσον
του οποίου τοποθετείται ένα εμποτισμένο στο
πετρέλαιο στουπί, το οποίο ανάβουν λίγο πριν
αφήσουν το αερόστατο, αφού πρώτα το βάλουν
για λίγα λεπτά πάνω από τη φωτιά, ώστε να
ζεσταθεί το εσωτερικό του, για να φύγει στα
ουράνια. Ακολουθεί το κυνήγι του από ομάδες
παιδιών προκειμένου να το πιάσουν και να το
φέρουν πίσω. Το έθιμο αυτό αναβιώνει
οργανωμένα στην Πλατεία Όθωνος, στο
ιστορικό κέντρο της Καλαμάτας, ενώ το βράδυ
της Καθαράς Δευτέρας πετούν αερόστατα στο
Διαβολίτσι, συμπληρώνοντας έτσι τις
αποκριάτικες εκδηλώσεις στην περιοχή του
Δήμου Ανδανίας.
ΑΕΡΟΣΤΑΤΑ
Η αναβίωση «του γάμου του Κουτρούλη» που
άφησε εποχή στη Μεθώνη, τόσο για τα χρόνια
που περίμενε το ζευγάρι για να ζήσει το
πολυπόθητο μυστήριο, όσο και για το γλέντι
που δικαίως ακολούθησε, γίνεται κάθε χρόνο
την Καθαροδευτέρα, στις μία το μεσημέρι, στην
πλατεία σιντριβανιού της παραλίας της
όμορφης Μεθώνης. Παράλληλα, από φέτος
είχαμε και «προγαμιαίο γλέντι», την Κυριακή
της δεύτερης αποκριάς το βράδυ, ενώ την είχε
προηγηθεί την Πέμπτη η παρουσίαση των
προικιών της νύφης, Το γεγονός είναι
πραγματικό και σύμφωνα με ιστορικές πηγές
συνέβη τον 14ο αιώνα. Πρωταγωνιστής της
απίθανης αυτής ιστορίας ήταν ο ιππότης
Ιωάννης Κουτρούλης, ο οποίος, τρελά
ερωτευμένος με συμπατριώτισσά του, δε
μπορούσε να τη νυμφευθεί γιατί ήταν ήδη
παντρεμένος. Η όμορφη Μεθωναία, της οποίας
το όνομα δεν έχει σωθεί και την οποία οι
μεταγενέστεροι ονόμασαν Αρσάννα, δεν
μπορούσε να παντρευτεί τον Κουτρούλη, καθώς
δεν μπορούσε να πάρει διαζύγιο γιατί δεν το
επέτρεπε ο Χριστιανός Επίσκοπος της πόλης
Νήφων. Τελικά μετά από 17 χρόνια οι δύο
ερωτευμένοι, καταφεύγοντας στον ίδιο τον
Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, πήραν την
άδεια και παντρεύτηκαν. Προϋπόθεση βέβαια
που έθεσε ο Πατριάρχης ήταν οι δύο Μεθωναίοι
να μην είχαν ήδη συνάψει σχέσεις, όπως και
διαπιστώθηκε. Στο γλέντι που ακολούθησε ήταν
φυσικό να γίνει......"του Κουτρούλη ο Γάμος". Η
φαντασία των οργανωτών, όσο περνούσαν τα
χρόνια, δημιούργησε νέα δεδομένα και
καταστάσεις που έκαναν το γάμο της εποχής
εκείνης πασίγνωστο σε όλη την Ελλάδα. Και
μέσα από την ιστορία της εποχής εκείνης,
γίνεται αναφορά στην εποχής μας και με έντονη
σατιρική διάθεση διακωμωδούνται σημερινά
γεγονότα, καθώς και η νύφη με πολλά
γαργαλιστικά στιχάκια. Οι σαρακοστιανοί
μεζέδες, το άφθονο κρασί και το γλέντι
συμπληρώνουν τα στοιχεία του ξεφαντώματος.
ΜΕΘΩΝΗ

14. Δημοτικό Σχολείο Βαλύρας Φεβρουάριος 2014
14
Το πιο διάσημο καρναβάλι της Μεσσηνίας
γίνεται κάθε χρόνο στη "Mεθυσμένη Πολιτεία"
του Σωτήρη Πατατζή, τη Mεσσήνη. Μόνο όσοι
έχουν ζήσει από κοντά τις εκδηλώσεις του
καρναβαλιού αυτού μπορούν να
συνειδητοποιήσουν ότι δεν βρίσκονται
μπροστά σε ένα έθιμο, αλλά σε μια
ιεροτελεστία. O εορτασμός αρχίζει από την
Τσικνοπέμπτη με μία παραδοσιακή ταβέρνα
πάνω σε άρμα να γυρνά στους δρόμους της
πόλης και να μοιράζει άφθονο κρασί και
σουβλάκια στους περαστικούς και
κορυφώνεται στο τριήμερο της Kαθαράς
Δευτέρας. Τα πρώτα στοιχεία οργάνωσης
άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους περί τα
1860, οπότε στις γειτονιές και τις πλατείες
χόρευαν οι πρώτες "μπούλες" που βάφονταν
με λουλάκι κι άρχιζε ο λεμονοπόλεμος. Στο
καρναβάλι της Μεσσήνης επικρατούν στοιχεία
παραδοσιακά, που κρατάνε από την
Τουρκοκρατία, όταν οι άντρες μεταμφιέζονταν
σε γυναίκες και γυρνούσαν στους πλούσιους
για να μαζέψουν λεφτά και να ενισχύσουν τον
αγώνα κατά των Τούρκων. Στην Mεσσήνη την
Κυριακή της δεύτερης αποκριάς, στις γωνίες
των δρόμων ανάβουν φωτιές και στήνουν
τρικούβερτο γλέντι, με ντόπιους
οργανοπαίκτες, πολύ κρασί και
παραδοσιακούς μεζέδες, από τους οποίους
δεν λείπουν ούτε η ψητή γουρνοπούλα, μα
ούτε και τα λούπινα.
ΜΕΣΣΗΝΗ
Το πρωί κάθε Καθαράς Δευτέρας - στη θέση
«Κρεμάλα» της Μεσσήνης γίνεται η αναπαράσταση
του απαγχονισμού μιας γερόντισσας, της Γριάς
Συκούς, που κατά την παράδοση, κρεμάστηκε στη
συγκεκριμένη τοποθεσία με εντολή του Iμπραήμ
Πασά. Φημολογείται ότι όταν στρατοπέδευσε ο
Ιμπραήμ στη Mεσσήνη -κατά την προσπάθειά του να
καταπνίξει την εξέγερση των Ελλήνων- είδε ένα κακό
όνειρο και ζήτησε να του φέρουν κάποιον να του το
εξηγήσει. Έτσι τον επισκέφθηκε η Γριά Συκού και
εξηγώντας το όνειρο του είπε πως θα πάθουν
πανωλεθρία τα στρατεύματά του και ο ίδιος. Αυτά
που άκουσε δεν του άρεσαν καθόλου και θυμώνοντας
διέταξε να την κρεμάσουν. Η αναπαράσταση αυτού
του γεγονότος γίνεται κάθε χρόνο το πρωί της
Καθαράς Δευτέρας. Οι περαστικοί και όσοι
παρακολουθούν την αναπαράσταση του
απαγχονισμού της γριάς Συκούς κινδυνεύουν να
κρεμαστούν από τους δήμιους της ημέρας. Μπορούν
όμως να δωροδοκήσουν τους δήμιους και να τους
κατεβάσουν από την κρεμάλα, αν τους δώσουν λίγα
χρήματα για να εξασφαλίσουν το κρασί τους. Το
απόγευμα της Καθαράς Δευτέρας γίνεται η κορύφωση
των πολιτιστικών εκδηλώσεων. Ο βασιλιάς
Καρνάβαλος, με ακολουθία αρμάτων, μασκαράδων,
μαζορετών και χορευτικών συγκροτημάτων, λαϊκών
οργάνων και φιλαρμονικών κάνει την είσοδό του στην
κεντρική πλατεία. Εκεί, όπου ο βασιλιάς Καρνάβαλος
εκφωνεί τον καθιερωμένο σατιρικό λόγο και οι
εκδηλώσεις ολοκληρώνονται με χορό και ξεφάντωμα.

15. Δημοτικό Σχολείο Βαλύρας Φεβρουάριος 2014
15
Υπάρχει όμως και ένα έθιμο που τείνει να εξαλειφθεί,
καθώς τα τελευταία χρόνια δεν αναβιώνει. Πρόκειται
για το Μακαρονά στην Πύλο, που μέχρι και πριν λίγα
χρόνια μονοπωλούσε το ενδιαφέρον στην περιοχή.
Τον μακαρονά λοιπόν, ένα ομοίωμα ανθρώπου από
άχυρα, τα οποία έντυναν με ρούχα, τον δίκαζαν την
προηγούμενη της Καθαροδευτέρας Κυριακή.
Ύψωναν το ανδρείκελο στη μέση της κεντρικής
πλατείας της Πύλου και το περνούσαν από δίκη.
Ενώπιον δικαστών και ενόρκων και παρουσία
μαρτύρων, αντιμετώπιζε την κατηγορία ότι έφαγε
όλα τα μακαρόνια και άφησε την πόλη νηστική.
Θύμα της λαιμαργίας του ο μακαρονάς, είχε πάντα
την ίδια τύχη. Η απόφαση του Δικαστηρίου είναι η
καταδίκη του σε θάνατο δια της. πυράς. Φέτος όμως
δεν υπάρχει περίπτωση καταδίκης του Μακαρονά,
καθώς δεν έχει προσδιοριστεί η δίκη του.
ΠΥΛΟΣ
Όπως είναι γνωστό, «Αποκρεά» σημαίνει αποχαιρετισμός της
περιόδου κρεατοφαγίας ή αποχή από το κρέας (από-κρεώ) και
χαρακτηρίζει την περίοδο των τριών εβδομάδων πριν από την
Καθαρά Δευτέρα. Αντίστοιχα και η λατινογενής λέξη
«Καρναβάλι» είναι σύνθετη από τις λέξεις carne = κρέας και
vale = χαιρετώ. Η Αποκριά, κατά την ορθόδοξη παράδοση είναι
η προπαρασκευαστική περίοδος για την ασκητική βίωση της
Σαρακοστής, καθώς ουσιαστικά αποτελεί την εισαγωγή στην
περίοδο της νηστείας και προετοιμασίας για τη μεγαλύτερη
γιορτή της χριστιανοσύνης, το Πάσχα. Στο πλαίσιο αυτό
εντάσσεται το έθιμο των γουρνοσφαξιών στη Μεσσηνία, που
παλαιότερα είχαν μεγαλύτερη έκταση, καθώς κάθε σπίτι είχε
από ένα τουλάχιστον γουρούνι, το οποίο έσφαζαν την
προηγούμενη από την Τσικνοπέμπτη εβδομάδα, πριν από την
πρώτη Kυριακή της Aποκριάς. Στη συνέχεια τσίκνιζαν,
κάπνιζαν το κρέας και τα λουκάνικα που θα γίνονταν παστό.
Έτσι, έχει μείνει μέχρι τις μέρες μας να τσικνίζουμε την
Tσικνοπέμπτη με ψησταριές και κρασοκατανύξεις στις αυλές
των σπιτιών ή και τα τελευταία χρόνια όλο και πιο πολύ σε
ταβέρνες. Έτσι λοιπόν κι εμείς, κρατώντας ζωντανή την
παράδοση στο σχολείο μας και φέτος, αναβιώσαμε το έθιμο
αυτό του τσικνίσματος. Ευχαριστούμε πολύ για την συνεισφορά
τους τα τοπικά αρτοποιεία της Βαλύρας Μπουρολιάς και
Καρτερολιώτης, καθώς επίσης και τα κρεοπωλεία Μπουρίκας
και Δημόπουλος. Τέλος ένα μεγάλο ευχαριστώ για την βοήθειά
του και στο Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων του Δ.Σ.Βαλύρας.
Τσικνοπέμπτη

16. Δημοτικό Σχολείο Βαλύρας Φεβρουάριος 2014
16
Από πέρσι, το 2013 ο Δήμος Καλαμάτας καθιέρωσε για
πρώτη φορά και το δικό του καρναβάλι. Οι πρώτες
ενδείξεις για ένα πετυχημένο πρώτο Καλαματιανό
καρναβάλι, ήταν πάρα πολύ θετικές. Επανήλθε το
έθιμο του αερόστατου πάνω από την πόλη και η
κεντρική πλατεία γέμισε με ένα μεγάλο πλήθος μικρών
και μεγάλων Καλαματιανών. Η φιλοδοξία της Δημοτικής
αρχής και της οργανωτικής επιτροπής, είναι να κάνουν
το Καλαματιανό καρναβάλι ένα από τα σημαντικότερα
της χώρας. Το πρώτο καρναβάλι στην Καλαμάτα εκτός
του ότι ήταν πολύ πετυχημένο, συγκέντρωσε ένα
τεράστιο πλήθος κόσμου που είχαμε χρόνια να δούμε
στην κεντρική πλατεία της Καλαμάτας. Έτσι και φέτος,
η Καλαμάτα με την ίδια συνταγή επιτυχίας και με
πλήθος εκδηλώσεων σε όλους τους δρόμους και τις
γειτονιές, προετοιμάζεται ήδη για το 2ο
Καλαματιανό
Καρναβάλι! Η προσέλευση του κόσμου αναμένεται
ιδιαίτερα μεγάλη, ενώ ανάλογη θα είναι και η
πληρότητα των ξενοδοχείων, γεγονός που υποδεικνύει
ότι θα υπάρχει και πλήθος κόσμου από όλη την
Ελλάδα.
Με την Καθαρά Δευτέρα ξεκινά η Σαρακοστή για την Ορθόδοξη Εκκλησία, ενώ
ταυτόχρονα σημαίνει και το τέλος της Αποκριάς. Η Καθαρά Δευτέρα
ονομάστηκε έτσι γιατί οι χριστιανοί καθαρίζονταν σωματικά και πνευματικά.
Είναι μέρα νηστείας, αλλά και μέρα αργίας για τους χριστιανούς. Η νηστεία
διαρκεί για 40 μέρες, όσες ήταν και οι μέρες νηστείας του Χριστού στη έρημο.
Από παλιά αυτή η μέρα πέρασε στη συνείδηση του λαού σαν μέρα καθαρμού.
Την καθαρά Δευτέρα συνηθίζεται να τρώγεται η περίφημη λαγάνα ( άζυμο
ψωμί που παρασκευάζεται μόνο εκείνη τη μέρα), ταραμάς και άλλα νηστίσιμα
φαγώσιμα, όπως λαχανικά και φυσικά η παραδοσιακή φασολάδα χωρίς λάδι.
Επίσης συνηθίζεται και το πέταγμα του χαρταετού. Οι χριστιανοί, παρέες
παρέες βγαίνουν στη εξοχή, παίρνοντας μαζί τους νηστίσιμα φαγητά και το
ρίχνουν στη διασκέδαση και στο χορό. Τα κούλουμα από τόπο σε τόπο
γιορτάζονται διαφορετικά, με διάφορες εκδηλώσεις, παντού όμως επικρατεί
κέφι, χορός και τραγούδι.
Καθαρή Δευτέρα