1. Η θέση της
γυναίκας στο
Βυζάντιο.
Έλενα Διακομανώλη
Β'1

3. Περιεχόμενα Περίληψη
Χριστιανισμός
και γυναίκες
Οι δυσκολίες
από τα πρώτα
χρόνια
Η ηθική των
γυναικών
Γάμος Ενγάμια ζωή
Διαζύγιο
Μητέρα στο
Βυζάντιο
Χήρες στο
Βυζάντιο
Εκπαίδευση
Κοινωνική
τάξη
Επαγγέλματα
Σπουδαίες
γυναίκες στο
Βυζάντιο.

4. Περίληψη
• Η βυζαντινήκοινωνία χαρακτηρίζεταιως
ανδροκρατούμενη. Καθώς ακόμα και
το χριστιανικό ιερατείο προέβλεπετη
θέσητης γυναίκας να βρίσκεταιπίσω
από τον άντρα. Από την άλλη πλευρά οι
αυτοκρατόρισσες και
μεγαλοαρχόντισες είχανκατακτήσει μια
σημαντικήθέση απέναντιστην κοινωνία.
Μέσα από το χριστιανισμό, το ρωμαϊκό
δίκαιο αλλά καιαπό τους παλαιότερους
ανατολικούς πολιτισμούς δημιουργήθηκε
ο τρόπος ζωής της γυναίκας. Παρόλα
αυτά όμως υπήρξαν πολλέςγυναίκες
στην ιστορία όπουκόντρα στην εποχή
έμειναν στην ιστορία.

5. Χριστιανισμός
και γυναίκες
• Ο χριστιανισμός εκείνητην περίοδο τοποθετείτη
γυναίκα στο περιθώριο καιθεωρείταιυπόλογηγια
πολλές από τις συμφορές που μάστιζαν την
κοινωνία.
• Ο ρόλος των γυναικών περιορίζεταιμέσα από την
αυστηρότητα που χαρακτηρίζειτορωμαικό δίκαιο
αλλά επίσης καιαπό την παραδοσιακήκοινωνική
θέσητης γυναίκας των ρωμαικών χρόνων.
• Σημαντικό είναινα αναφέρουμε ότιοι παλιοί
ανατολικοίπολιτισμοίχαρακτηρίζονταν από το
πατριαρχικό σύστημα που ακολουθούταν αυστηρά.
• Ωστόσο οι γυναίκες διέθεταν μια αυτονομία που
όμως κατάφεραν να την συντηρήσουν μόνο μέχρι
τους πρώτους βυζαντινούς αιώνες.

6. Χριστιανισμός και
γυναίκες
➢ Σύμφωνα μετον νόμοπλέον οι γυναίκεςδεν έχουν τοδικαίωμα να
κυκλοφορούν αυτόνομακαιείναιαναγκασμένεςνα αντιπροσωπεύονται
απότους άντρες.
➢ Με επίσημη διακήρυξηγίνεταικατώτερηηθέσητης γυναίκαςτο1018-
1096 από τον Μιχαήλ Ψελλόπου μιλάειγια την ανισότητα των δύο
φύλων.
➢ Το γυναικείοφύλοαποκηρύσσεταιαπότηνΕκκλησία,εξαιτίαςτης
ραγδαίαςεξάπλωσηςτουχριστιανισμούκαιτομίσοςτου αρσενικού
ιερατείουαπέναντιπροςτογυναικείοπληθυσμό.
➢ Γίνονταιακόμα αναφορέςαπόγνωστούςχριστιανούςσυγγραφείςγια την
άποψητουςγια τις γυναίκες.
➢ Αναλυτικότερα,οΙωάννηςοΧρυσόστομοςθεωρείτιςγυναίκεςίσεςμε
τους δούλους. «τουίδιου τουσώματοςουκ εξουσιάζει,αλλά δούληεστί
του ανδρός». Επιπλέον «ισοτιμία μάχηποιεί» καιυποβαθμίζειτηθέση
των γυναικών λέγονταςπωςη ανισότητα είναιπροϋπόθεσητης
οικογενειακήςομόνοιας.ΟΜέγαςΒασίλειοςμετον «Περί παρθενίας»
λόγοτου τονίζειπόσοσημαντικόχάρισμα είναιηπαρθενιά τηςγυναίκας
καιαποτρέπειπολλέςαπόκάθεερωτικήπράξη.

7. Οι δυσκολίες από τα
πρώτα χρόνια
➢ Με βάση τα λόγια του βυζαντινολόγου Φαίδων Κουκουλέ: «Η γέννησις θήλεος κατά τους βυζαντινούς χρόνους
δεν ήτο ευχάριστον γεγονός, δια το λόγον ότι ούτω δεν θα διηωνίζετο της οικογενείας το όνομα, αφετέρου δε θα
επιβάλλοντο πολλαί φροντίδες εις τους γονείς δια προφύλαξιν αυτού, όταν δ’έφθανεν εις γάμου ηλικίαν και δια την
προίκα του. Χαρακτηριστικόν είναι ότι κατά τους βυζαντινούς χρόνους, ως και σήμερον ενιαχού, παιδιά ελέγοντο
μόνον τα αρρένα.»
• Τη στιγμή που η κοπέλα θα έφτανε στο έκτο έτος της ηλικίας της είχε ως υποχρέωση να μάθει ανεπίσημα:
• Ανάγνωση
• Γραφή
• Ιερή ιστορία
• Αρίθμηση
• Μουσική
✓ Μέσω αυτού του γεγονότος είναι λογικό να συμπεράνουμε την μέτρια γνώση όπου τους παρείχε η κοινωνία.
Ωστόσο, οι κοπέλες που ανήκαν σε καλύτερη κοινωνική τάξη λάμβαναν ένα πιο ουσιαστικό επίπεδο μόρφωσης
χωρίς όμως να μπορεί να χαρακτηριστεί ως επαρκές.

8. Οι δυσκολίες από τα πρώτα
χρόνια
• Μόλις τελείωναν το τρίτο έτος της εκπαίδευσης
τους η κοπέλες αφοσιώνοντανστην διαχείρισητων
οικιακώνεργασιών.
• Τους απαγορευότανη οποιαδήποτεέξοδος με
πρόφαση να μην γίνουν θέαμα για τα βλέμματα των
αντρών.
• Εξαιτίαςαυτού οι διαφορές μεταξύ των αντρών και
των γυναικών γινόντουσαναισθητές. Καθώς δεν
είχαν το δικαίωμα να παρίστανται σε συνευρέσεις,
σε χώρους διασκέδασηςακόμα δεν είχαν το
διακαίωμανα σταθούν κοντά στους άντρες του
ίδιου τους του σπιτιού.

9. Η ηθική των γυναικών
Ο μόνος τρόπος για τις γυναίκες στο Βυζάντιο να θεωρηθούν κοινωνικά
αποδεκτές και ενάρετες θα ήταν να ακολουθήσουν κάποιούς κανόνες που
πρόσταζε η κοινωνία. Αναλυτικότερα θα έπρεπε να :
• Έδειχνε σεβασμό και υπάκουε τους γονείς της.
• Να μένει έγκλιστη στο σπίτι μέχρι την ώρα που θα παντρευόταν.
Όμως εάν έβγαινε θα έπρεπε να είναι σεμνή και συνεσταλμένη.
• Να φοράει σεμνά ρούχα όπου θα σκέπαζαν το κεφάλι της με πέπλο.
• Οι κινήσεις της θα έπρεπε να έχουν έναν τόνο υποταγής.
• Σωστό θα ήταν να κρατούσε το βλέμμα της χαμηλά και η φωνή της να
είναι ήρεμη και λιγοστή.
• Το περπάτημα της θα έπρεπε να είναι προσεγμένο.
• Θα έπρεπε να την παρακολουθούσε διαρκώς η θεία λειτουργεία και να
βρίσκεται διαρκώς υπό συνοδεία.

10. Γάμος
Το μυστήριο του γάμου καθοριζόταν από τους γονείς και το ζευγαρί δεν είχε
λόγο πόσο μάλλον η γυναίκα.
Η καταλλήλότερη ηλικία για μια γυναίκα να νυμφευθεί ήταν στα 12.
Όμως, έαν η κοπελά δεν είχε παντρεύτει μέχρι την ηλίκια των 25 είχε το
δικαίωμανα αποφασίσει εκείνη τον συζυγό της ακόμα και χωρίς την άδεια
των γονιών της.

11. Ενγάμια ζωή
Φαινομενικά τουλάχιστον ο άνδρας ήταν ο κυρίαρχος του
σπιτιού αλλά στην πραγματικότητα η γυναίκα είχε
την πρωταρχική θέση καθώς :
• Είχε αναλάβει την ανατροφή των παιδίων της και
αναλαμβανε το μελλοντικό τους σύντροφο.
• Σύμφωνα με τον νόμο εκείνη είχε το δικαίωμα να
κληρονομίσει κάποιο συγγενικό μέλλος της οικογενείας
της και ο συντροφος της δεν είχε την δυνατότητα να
χρησιμοποιησει την προίκα της εφόσον δεν του ανήκε.
• Εφόσον δεν τους δύνοταν η ευκαιρία να δράσουν άμεσα
στα ζητήματα της πόλης ασχολούντουσαν με τις
φιλανθρωπίες και βοηθούσαν τις χαμήλοτερες τάξεις.
• Είχαν το δικαίωμα να λάβουν διαζύγιο παρά τις
αντιρρήσεις της εκκλησίας .

12. Διαζύγιο
Η γυναίκα είχε το δικαίωμα να ζητήσει διαζυγίο για τους παρακάτω λόγους:
• Μοιχεία
• Φυσική ανικανότητα του συζύγου
• Η γνώση ότι ο σύζυγός της οργανώνει συνωμοσία κατά του κράτους
• Απόπειρα δολοφονίας εκ μέρους του συζύγου της
• Φρενοβλάβεια του συζύγου
• Απόδειξη μίσους εκ μέρους του συζύγου
• Η εγκατάσταση παλλακίδας στον οίκο από τον άνδρα
• Η εξαφάνιση
• Ο αυτοεγκλισμός σε μοναστήρι
Μέσω αυτών των παραμέτρων φανερώνεται η μέριμνα της πολιτείας για τη γυναίκα.
Όμως, η ανασφαλής στάση της κοινωνίας παρεμπόδιζε τις γυναίκες να πάνε στις
αρχές και να ζητήσουν διαζύγιο, εφόσον θα καταστρεφόταν η τιμή τους και η φήμη
τους. Για αυτό το λόγο γίνονταν πολύ συχνά θύματα κακομεταχείρισης των συζύγων
τους. Παρά όλα αυτά η υποταγή στο σύζυγο συνηθιζόταν μόνο για τις γυναίκες που
η προσωπικότητα τους και η χαρακτήρας τους δεν τους άφηνε να αντιδράσουν με
άλλο τρόπο. Ενώ οι υπόλοιπες γυναίκες που ήταν απωθημένες από τον έγγαμο βίο
αντιστέκονταν δυναμικά είτε με διαζύγιο είτε με παράνομες σχέσεις.

13. Μητέρα στο Βυζάντιο
• Ήταν πολύ σημαντική η θέση της γυναίκας στο Βυζάντιο και
είσπραττε αγάπη και σεβασμό από όλους.
• Υπήρχεακόμη και και ύμνοςγια την μητέρα που αποτελείται
από το χρυσόβουλο που κοινοποιήθηκε το 1081 από τον
αυτοκράτορα Αλέξιο τον πρώτο καθώς όταν έφυγε για
εκστρατεία άφησε τη διακυβέρνηση της αυτοκρατορίας στην
Άννα Δαλασσηνή όπου ήταν η μητέρα του.
• Δεν υπάρχει τίποτα όπου να αξίζει σαν μια μητέρα γεμάτη
αγάπη και τρυφερότητα.Ισχυρότερη έπαλξη δεν υπάρχει από
εκείνη όταν εμφανίζεται κίνδυνος και όταν αντιμετωπίζει κάθε
είδους συμφορά. Αυτό συμβαίνει διότι αν εκείνη δώσει μια
συμβουλή,αυτή θα είναι σίγουρο πως θα είναι σωστή και οι
προσευχέςτης είναι πάντα αναθαρρητικές και η βοήθεια και η
συμβολή της θα είναι αδιαπραγμάτευτη.

14. Χήρες στο Βυζάντιο
Οι χήρες:
➢Υπήρχε σεβασμό ως προς το πρόσωπο τους μόνο και
μόνο αν τηρούσαν τους κανόνες που
προβλεπόντουσαν από την κοινωνία.
• Είχαν την δυνατότητα να ξαναπαντρευτούν. Όμως θα
δεχόντουσαν μια επικριτική αντιμετώπιση από την
πλευρά της κοινωνίας.
• Συνηθιζόταν να αποτελούν πρότυπα σεμνότητας και
δεχόντουσαν την προστασία και τη μέριμνα του
κράτους.

15. • Οι χήρες της Χίου το 1551 που δεν επιθυμούσαν να
ξανά βρουν σύντροφο ήταν υποχρεωμένες να
πληρώνουν φόρο σεξουαλικήςαπραξίας στο κράτος
όπου ονομαζόταν "αγρομουνιάτικο".
• Με βάση τους Πατέρες της Εκκλησίαςόταν
έβγαινανοι γυναίκες από το σπίτι τους είχαν την
υποχρέωση να σκεπάζουν το κεφάλι τους με ένα
πέπλο το όποιο άφηνε φανερά μόνο τα μάτια και τη
μύτη.
• Εκτός από το γάμο και την τεκνογονία, θα ήταν
κοινωνικάαποδεκτό να αφιερωθούν στις
φιλανθρωπικέςδράσεις και στο μοναχικό βίο.

16. Επαγγέλματα
Παρά το ότι οι γυναίκες δεν είχαν δικαίωμα σε δημόσια αξιώματα, μπορούσαν να ασχοληθούν με
διαφορετικού τύπου επαγγέλματα.
Οι χαμηλότερες κοινωνικά τάξεις (συνήθως εργάζονταν) μπορούσαν να πουλάνε διάφορα
προιόντα , ασχολούνταν με το εμπόριο και την υφαντουργία. Ακόμα μπορούσαν να διευθύνουν
λουτρά και καπηλεία. Μπορούσαν να ασχοληθούν με την ηθοποιία και τον χορό.
• Βιοποριστικά επαγγέλματα ήταν:
• Υφάντρα
• Πλέκτρα
• Καλιγράφισσα
• Μυρεψός
• Εμπόριο
• Αρτοποιός
• Μανάβισσα
• Γιατρός
• Μαία
• Ιατρομαία

17. Πορνεία
Τα πορνεία αποτελούσαν μια καθημερινότητα
στο Βυζάντιο. Τις περισσότερες φορές
αποτελούταν από φτωχά κορίτσια που
προσπαθούσαν να φτιάξουν την ζωήτους μέσα
από τις υποσχέσεις των προαγωγών τους, ή θα
μπορούσαν να ήταν σκλάβες ήαιχμάλωτες
πολέμου.
• Οι πόρνες πληρώνοντανόχιμόνο με χρήματα
αλλά και με άλλα είδη ανάλογα την συμφωνία
• Τα πορνεία ήταν αναγκασμένα να πληρώνουν
μεγάλους φόρους καικάποιες φορές η
πολιτεία αναλάμβανε την στέγασητους.
• Όπουευδοκιμούσε η πορνεία άκμαζε η
μαστροπεία ηοποία θεωρούταν επάγγελμα
σε κάποιες περιόδους φανέρωνε την χαμηλή
θέσητης γυναίκας.

18. Δουλεία
Συνήθως ήταν φτωχά κορίτσια όπουοι γονείς τους
τα είχαν πουλήσειγια να καταφέρουν να
συντηρήσουν την υπόλοιπηοικογένεια.
Ονομαζόντουσανκόρας ήκαύκας.
• η δουλειά τους ήταν σκληρή
• ήταν πειθαρχημένες
• λάμβαναν εξαιρετικά μικρέςποσότητες και
θλιβερής ποιότητας φαγητού.
• ντύνονταν με κουρέλια με στόχο να τις
αναγνωρίζουν.
• Ο αφέντης τους φερόταν ελεεινά καιαν
διέπρατταν κάποιο αδίκημα κακοποιούταν.

19. Όσον αφορά τοντρόπο ταφής των φτωχών
γυναικών ήταν:
• Λακκοειδής
• Ακτέριστος
• Κεραμοσκεπής
• Οριοθετημένος
• Χρησιμοποιούτανακατέργαστοι λίθοι
• Δεν είχαν λέξεις επάνω, εκτός αν αφορούσε μια
γυναίκα υψηλής κοινωνικής τάξης που είχε ένα
επίπεδο μόρφωσης πέρα από το κοινό
αλφάβητο

20. Στοιχεία που αποτελούσαν
την ενδυμασία της γυναίκας
• Μανδύας που κάλυπτε το κεφάλι
• Μακρύς χιτώνας με μανίκια που καλύπτουν όλο το μπράτσο
και επιτρέπει να φαίνεται μόνο το χέρι
• Τα μαλλιά χωριζόντουσαν στην μέση, ήταν κατσαρά στο
μέτωπο, ελεύθερα πίσω και δεμένα πίσω με ένα
λινό ύφασμα ή με ένα χτένι φτιαγμένο από ελεφαντόδοντο.
• Το πιο σημαντικό πλεονέκτημα μιας γυναίκας ήταν να
παραμένει σιωπηλή ανεξάρτητααπό την κοινωνική της
τάξη. Όμως, οι γυναίκες δεν το ακολουθούσαν αυτό καθώς
αυθαδίαζανσυχνά και φλυαρούσαν στην εκκλησία
την ώρα της λειτουργείας.

21. Στοιχεία που
αποτελούσαν την
ενδυμασία της γυναίκας
Μια έυπορη Βυζαντινή γυναίκα είχε το δικαίωμα:
• Να κάνει εξόδους με άμαξα αλλά και με την συνοδεία
ανάλογη της οικονομικής της τάξης. Μέχρι και τα αλόγα
όπου χρησιμοποιούταν από την άμαξα
φανέρωναν την κοινωνική της τάξη, εφόσον ήταν στολισ
μένα με πετραδάκια και με ασημένια και χρυσά σκοινιά.
• Να φοράει πολυτελή κοσμήματα και ακριβά
αρώματα. Μπορούσαν να βάφουν τα φρύδια τους, τα
βλέφαρα τους και για τους 2 τελευταίους αιωνές τα χείλ
ια τους με κόκκινο χρώμα. Δεν συνήθιζαν
να φοράνε περούκες αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν το
υς άρεσαν.
• Το μόνο σίγουρο είναι
πως παρά την πάροδο των ετών η εμφάνιση των γυναικ
ών ήταν εντυπωσιακή.

22. Οι γυναίκες τουΒυζαντίουχαρακτηρίζονταν από
ζωηρότητα ενάντια στις παρακλήσεις των συζύγων τους:
• να μην γελάνε μπροστά σε άντρες
• να μην κοιτάνε τους άντρες στα μάτια
• να μην χασκογελούν με τους περαστικούς πίσωαπό
το παράθυρο τους
• να μην μιλούν άσχημα
• να μην πηγαίνουν συχνά στα λουτρά.
➢ Κάποιες φορές ξεσκέπαζαν το κεφάλι τους κυρίως στα
πανηγύρια. Σε αυτές τις γυναίκες ο περίγυρος
συμπεριφερόταν με περιφρόνηση καιτις αποκαλούσαν
"η ασκέπαστος" και"ηαναμαλλαρέα". Ενώως μια καλή
χριστιανήθα έπρεπε να κρατάειτο κεφάλι καιτο
πρόσωπο σκεπασμένο.

23. Σπουδαίες
γυναίκες του
Βυζαντίου

24. Θεοδώρα
• Η Θεοδώρα έζησε το 500-548 μΧ
• Ήταν Κύπρια μα και πρώην εταίρα σύζυγος του Αυτοκράτορα
Ιουστινιανού.
• Όταν έγινε η στάση του Νίκα το 532μΧ ο λαός εξεργέθηκε
κατά του Ιουστινιανού, τότε η Θεοδώρα έπεισε τον άντρα της
να μην εγκαταλείψουν την εξουσία και να αντισταθεί. Χάρη
στη βοήθεια των στρατηγών Βελισάριου και του Γερμανού
Μούνδου ο Ιουστιανός κατάφερε και κατπνίξει την εξέργεση
με αίμα.
• Το 484-565 μΧ με την βοήθεια της συζύγου του κόμη
Βελισάριου την Αντωνία η Θεοδώρα ξεσκέπασε την
συμωμοσία του Ιωάννη του Καππαδόκη ενάντια του
αυτοκράτορα.
• Ο 2ος πιο ισχυρός στρατηγός του Ιουστινιανού ο Νάρσης
απέκτησε τη θέση του χάρη στη Θεοδώρα. Επιπλέον
στήριζε σοφούς όπως τον Ασσύριο, τον Ιάκωβο Βαραδαίο και
τον πάπα της Ρώμης Βιγίλιο.
• Η Θεοδώρα πέθανε σε ηλικία 48 ετών από καρκίνο και ο
σύζυγος της που την λάτρευε δεν ξανά παντρεύτηκε.

25. Αντωνία • Με τον σύζυγο της πήγαινε η
Αντωνία στις εκστρατίες
όπουσκοτώθηκαν πολλοί
Γερμανοίμε τον καταπέλτητης,
στις 2 πολιορκίες της Ρώμης.
• Η Αντωνία είχε παράνομησχέση
με τον Φώτιο. Όμως όταν ο
άντρας της προσπάθησε να τη
δικάσειγια μοιχεία η Θεοδώρα
την προστάτεψε.
• Ο Βελισάριος κατηγορούταν για
εσχάτηπροδοσία, όμως τα
κατάφερε να γλιτώσειχάρηστη
προστασία πουτου προσέφεραν
η Θεοδώρα καιη Αντωνία.
• Ο Βελισάριος άφησε την
τελευταία του πνοήστην αγκαλιά
της αγαπημένης τουσυζύγου
Αντωνίας.

26. Ειρήνη η Αθηναία
• Η Ειρήνη η Αθηναία έζησε το 752 και πέθανε το 803 μΧ.
• Παντρεύτηκε τον Λέοντα 4ο
• Χάρη στην Ειρήνη αποκαταστάθηκαν οι εικόνες στους ναούς.
• Όταν πέθανε ο άντρας της, η Ειρήνη διορίστηκε επίτροπος
του εικονοκλάστη Κωνσταντίνου 6ο του γιού της για την περίοδο του 780-790 μΧ
μέχρι που την εξεδίωξε ο ο γιός της και οι στρατηγοί του.
• Η Ειρήνη έγινε ξανά επίτροπος του γιού της το χρονικό διάστημα 792-797 μΧ.
• Όταν ο γιός της νικήθηκε, τυφλώθηκε με δικές της διαταγές και πέθανε λίγο καιρό
μετά.
• Η Ειρήνη βασίλευσε για πέντε χρόνια.
• Με τον στρατηγό της το Σταυράκιο η Ειρήνη κατάφερε να νικήσει του Σλάβους
στον Ελλαδικό χώρο. Η Ειρήνη νίκησε πολλές από τις επαναστάσεις στην Μ. Ασία
και επέβαλε την λατρεία των εικόνων.
• Συνήθιο της Ειρήνης ήταν να υπογράφει ως βασιλιάς και όχι ως βασίλισσα.

27. Ειρήνη η Αθηναία

28. Κασσιανή
• Η Κασσιανή γεννήθηκε το 805και πέθανε
το 865μΧ.
• Απορρίφθηκε ως σύζυγος από τον Θεόφιλο
τον τελευταίο εικοκλάστη αυτοκράτορα.Ο
όποιος ακόμη μαστίγωσε την
Κασσιανή επειδή ήταν υπέρ των εικόνων.
• Το 843 μΧ η Κασσιανή δήμιούργησε την
μονή στην Κωνσταντινούπολη.
• Συνέθεσε 21 Χριστιανικούς ύμνους αλλά
και ποιητικά έργα.
• Ο φιλόσοφος Θεόδωρος Στουδίτης
θαύμαζε την Κασσιανή.

29. Ζωή Καρβουνόψινα
• Η Ζωή Καρβουνόψινα ήταν συγγενής με
τον μέγα ιστορικό Θεοφάνη τον ομολογητή.
• Ήταν παντρεμένη με τον αυτοκράτορα
Λέοντα τον Σοφό.
• Έγινε επίτροπος του υιού της του
Κωνσταντίνου Πορφυρογέννητου (906-912
μΧ)

30. Ζωή Καρβουνόψινα
• Η Ζωή εκδιώχθηκε από τη εξουσία από τον διάδοχο και αδελφό
του Λέωντα του Σοφούο Αλέξανδρος ο 3ος το 912μΧ.
• Όταν πέθανε ο Αλέξανδρος ο 3ος την εξουσία ο Κωνσταντίνος
Πορφυρογέννητος. Αλλά ο πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης
Νικόλαος ανάγκασε την Ζωήνα κλειστεί σε μοναστήρι.
• Ως επίτροπος επανήλθε στην εξουσία ηΖωή το 914 μΧ.
• Κατάφερε να νικήσειτους Άραβες στην Αρμενία. Όμως το 917 μΧ ο
στρατηγός της ο Λέων Φωκάς ηττήθηκε από τους Βουλγάρους.
• Ο στρατηγός Ρωμανός Λεκαπηνός το 919 μΧ με ένα πραξικόπημα
ανάγκασε τον Κωνσταντίνο τον Πορφυρογέννητο να παντρευτεί την
κόρηκαι έκλεισε ξανά την Ζωήσε μοναστήρι.
• Με αυτό τον τρόπο η Ζωή έχασε την εξουσία της.
• Ένα χρόνο αργότερα δηλαδήτο το 920 μΧ πέθανε από μια
ασθένεια.

31. Θεοφανώ
• Η Θεοφάνωήτανηγυναίκα τουαυτοκράτορα Ρωμανούτου2ου,γιος του
ΚωνσταντίνουΠορφυρογέννητου.
• ΧάρηστηΘεοφανώοστρατιωτικόςΝικηφόροςΦωκάςπήρετην εξουσία.Οοποίος
νίκησετουςΆραβες( στην Κύπρο,Κρήτη,Κιλικία καιστοΛεβάντ).
• Η Φεοφανώείχε παράνομησχέσημετον ΙωάννηΤζιμισκή.
• Το 969 μΧ ότανοΝικηφόροςΦωκάςέμαθεγια τον παράνομοαυτόδεσμόεξόρισετον
ανηψιότουΙωάννηΤζιμισκήκαιτου αφαίρεσεόλα τουτα αξιώματα. Όμωςη
Θεοφανώτον έπεισενα τουεπαναφέρειτα αξιώματα καινα γυρίσειπίσω.
• Ο Ιωάννηςτότεςδολοφόνησε τον θείοτου.Καιβασίλευσεμέσωτης Θεοφανούς.
ΝικήσετουςΆραβεςστοΛεβάντκαιτουςρωσσούςστην Βουλγαρία.
• Ο Ιωάννηςτο974μΧ δηλητηριάστηκε απόσυνωμότες.Εκείνητηστιγμήανέλαβετην
εξουσία ογιος της ΘεοφανούςοΒασίλειοςοΒουλγαροκτόνοςκαιμετη βοήθεια του
μικρότερουαδελφούτουΚωνσταντίνου.
• Η ΘεοφανώπαραμερίστηκεκαιοΒουλγαροκτόνοςανέλαβετηναπόλυτηεξουσία.Ο
ΒουλγαροκτάνοςυπόταξετουςΒουλγάρουςυπότον Σαμουήλ.

32. Ευδοκία Μακρεμβολίτισσα
• Η Ευδοκία Μακρεμβολίτισσαέζησε από το 1021-1096μΧ.
• Ήταν σύζυγος των αυτοκρατόρωνΚων/νου Δούκα και πιο μετά του
Ρωμανού Διογένη.
• Ο Ρωμαίος Διογένης το 1101μΧ λίγο μετά την ήττα του στην μάχη
του Μνζικέρτ από τους Σελτζούκους Τούρκους, τα παιδιά του
Κων/νου Δούκα τον δολοφόνησαν.
• Η Ευδοκία ήταν μια μορφωμένη γυναίκα αφού έγραψε:
• την " Ιωνία"
• Μια ανθολογία με μια μίξη ιστορικών και μυθολογικών στοιχείων σαν
τις " Μεταμορφώσεις " του Ρωμαίου Οβίδιου
• Ο φιλόσοφος και ιστορικός Νικηφόρος Γρηγοράςχαρακτήρισε την
Ευδοκία ως μια δεύτερη Υπατία.

33. Ειρήνη Δούκαινα
• Η Ειρήνη Δούκαινα έζησε από το 1066-1138 μΧ.
• Είχε παντρευτεί τον Αλέξιο Κομνηνό και ήταν μητέρα της
διανοούμενης Άννας Κομνηνής όπου μελετούσε αγιογραφικά
κείμενα και έκανε δωρεές σε ζητιάνους και μοναχούς.
• Η Ειρήνη συνόδευε σε πολλές από της νικηφόρες εκστρατείες
του άντρα της, αφού τον ενθάρρυνε και τον θεράπευε.
• Ο Αλέξιος νίκησε τους Σελτζούκους Τούρκους, Κουμάνους,
Νορμανδούς υπό τον αδίστακτο Βουημούνδο.
• Στην πρώτη Σταυροφορία ο Αλέξιος Κομνηνός εξανάγκασε
τους ηγεμώνες της δύσης να του δηλώσουν υποταγή και
όρκους πίστης.

34. Άννα Κομνηνή
• Η Άννα Κομνηνή έζησε το 1083-1153 μΧ.
• Ήταν η κόρη του αυτοκράτορα Αλέξιου Κομνηνού.
• Ήταν πολύ μορφωμένη.
• Έγραψε:
• Τη βιογραφία του πατέρα της την " Αλεξάδια" και
θεωρείται ισάξια του Θουκιδίδη , του Ξενοφώντα και
του Πολύβιου.
• Ήταν ξακουστή για την σεμνότητα της και για το ήθος
της.

35. Θεοδώρα
Πετραλίφαινα
• Η Θεοδώρα Πετραλίφαινα έζησεαπό
το 1225-1270μΧ.
• ο άντρας της ήταν ο αυτοκράτορας
Μιχαήλ ΚομνηνούΔούκα όπουήταν
Δεσπότης της Ηπείρου.
• Ο Μιχαήλ είχε παράνομεςσχέσεις με
εταίρες καιμετά από κάποιο καιρό
χώρισε και εξόρισε τη Θεοδώρα.
• Για πέντε χρόνια ηΘεοδώρα γύριζε
άστεγη, μέχριτην ώρα πουτην
δέχτηκε πίσωο Μιχαήλ Δούκας.
• Η Θεοδώρα ενώείχε την ικανότητα
να διαπράξειπραξικόπημα ήθα
μπορούσε να καταφύγειστα
αντίπαλα Βυζαντινά βασίλεια,
διάλεξε να υπομείνειτα μαρτύρια
και ξανά γύρισε πίσω στο Μιχαήλ
Δούκα.
• Η Θεοδώρα αγιοποιήθηκε εξαιτίας
της καλοσύνης της.

36. Βιβλιογραφία
• Ο ρόλος των γυναικών στο Βυζάντιο - Αρχαιολογία Online
(archaiologia.gr)
• ΙΣΤΟΡΙΑ: Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ (mariachouta.blogspot.com)
• Γυναίκες στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία - Βικιπαίδεια (wikipedia.org)
• Οι δυναμικές γυναίκες του Βυζαντίου: Προσωπικότητες που
ξεχωρίζουν και συναρπάζουν – Pronews.gr

37. Ευχαριστώ πολύ