2. Ο Βασίλειος Β΄ γεννήθηκε το 958
στην Κωνσταντινούπολη και ήταν γιός του
αυτοκράτορα Ρωμανού Β΄ και της
αυτοκράτειρας Θεοφανούς.
Το 960 και σε ηλικία δύο ετών στέφεται
συναυτοκράτορας, μαζί με τον αδελφό
του Κωνσταντίνο Η΄, από τον πατέρα του.
Όμως το 963 ο Ρωμανός Β΄ πεθαίνει και η
εξουσία βρίσκεται στα χέρια της
αυτοκράτειρας.
Παιδική Ηλικία
3. Η Θεοφανώ τότε πρόσφερε το χέρι της στον
στρατηγό Νικηφόρο Β΄. Έτσι ο Νικηφόρος
ως πατριός έγινε ο προστάτης των δύο
νεαρών, των οποίων τα δικαιώματα για το
θρόνο παρέμεναν τυπικά άθικτα. Το 969 ο
Νικηφόρος Φωκάς δολοφονήθηκε από τον
ανηψιό του, Ιωάννη Τσιμισκή, ο οποίος έγινε
αυτοκράτορας.
Τέλος, όταν ο Ιωάννης Τσιμισκής πέθανε το
976, ο 18χρονος τότε Βασίλειος Β' ανέλαβε
πλέον τα καθήκοντα του αυτοκράτορα.
Νικηφόρος Β΄
Παιδική Ηλικία ΙΙ
4. Εξεγέρσεις στην Ασία
Προς το τέλος της βασιλείας του, ο Ιωάννης
Τσιμισκής είχε προγραμματίσει
καθυστερημένα να περιορίσει τη δύναμη των
μεγάλων γαιοκτημόνων.
Ως αποτέλεσμα των αποτυχιών των
προκατόχων του, ο Βασίλειος Β΄ βρέθηκε από
την αρχή της βασιλείας του αντιμέτωπος με
σοβαρά προβλήματα.
Το καλοκαίρι του 976, ο Βάρδας ο Σκληρός
αυτοανακηρύχτηκε αυτοκράτορας. Όπως και
ο Βάρδας Φωκάς, που μαζί διέθεσαν αρκετούς
πόρους για να προβούν σε ανοικτές
εξεγέρσεις εναντίον της κεντρικής εξουσίας.
5. Εξεγέρσεις στην Ασία ΙΙ
Για να αντιμετωπίσει την τελευταία εξέγερση, ο Βασίλειος
συμμάχησε με τον πρίγκιπα Βλαδίμηρο Α΄ αρχηγό του
κράτους του Κιέβου, γνωστό και ως Ρως.
Αφού ο Βλαδίμηρος υποσχέθηκε να βαπτιστεί ο ίδιος
Χριστιανός και να προσηλυτίσει το λαό του στο χριστιανισμό,
ο Βασίλειος συμφώνησε.
Η επιστράτευση των Ρως έπαιξε καθοριστικό ρόλο στον
τερματισμό της εξέγερσης. Έτσι κερδήθηκε η κρίσιμη μάχη
ενάντια στις δυνάμεις της οικογένειας Φωκά τον Απρίλιο του
989, ενώ στη συνέχεια συνθηκολόγησε ο Βάρδας Σκληρός.
Βλαδίμηρος Α΄
6. Εκστρατείες εναντίον των Αράβων
Έχοντας θέσει τέρμα στις εσωτερικές
διαμάχες, ο Βασίλειος Β΄ έστρεψε την
προσοχή του σε άλλους εχθρούς της
αυτοκρατορίας. Οι βυζαντινοί εμφύλιοι
πόλεμοι είχαν εξασθενίσει τη θέση της
αυτοκρατορίας στα ανατολικά και οι
κατακτήσεις του Νικηφόρου Φωκά και του
Ιωάννη Τσιμισκή παρά λίγο να βρεθούν στα
χέρια των Φατιμιδών, ενός ισλαμικού
χαλιφάτου.
Μετά από δύο βαριές ήττες του δούκα της
Αντιόχειας, το 992 και το 994, το Χαλέπι
πολιορκήθηκε και η Αντιόχεια απειλήθηκε
από το στρατό των Φατιμιδών.
7. Εκστρατείες εναντίον των Αράβων ΙΙ
Το 995, ο Βασίλειος Β' μαζί με ένα στρατό
ξεκίνησε εκστρατεία κατά των Φατιμιδών,
ανακουφίζοντας το Χαλέπι.
Η ταχύτητα της άφιξης του στρατού του
Βασιλείου ήταν εντυπωσιακή για τα δεδομένα
της εποχής. Σε δεκαπέντε μόλις μέρες ο στρατός
του διέσχισε την απόσταση από τις κορυφές της
Μακεδονίας μέχρι τις ερήμους της Συρίας.
Στη συνέχεια απέκτησε τον έλεγχο διεξάγοντας
επιδρομές νοτιότερα, κατέλαβε όλες τις πόλεις
από την Έμεσα μέχρι την Τρίπολη, στο σημερινό
Λίβανο.
8. Εκστρατείες εναντίον των Αράβων ΙΙΙ
Αν και δεν είχε αρκετές δυνάμεις για να
μπει στην Παλαιστίνη και να ανακτήσει
την Ιερουσαλήμ, ο Βασίλειος Β'
κατάφερε να ενσωματώσει στην
αυτοκρατορία το μεγαλύτερο μέρος της
Συρίας και μάλιστα σε ελάχιστο χρονικό
διάστημα.
Κανένας αυτοκράτορας από την εποχή
του Ηράκλειου δεν κατάφερε να
κρατήσει αυτά τα εδάφη, τα οποία
παρέμειναν μέρος της αυτοκρατορίας
για τα επόμενα 75 χρόνια.
9. Ο Βουλγαρικός κίνδυνος
Στα τέλη του 10ου αιώνα, οι διαμάχες στο εσωτερικό της Βυζαντινής αυτοκρατορίας
ευνόησαν την ανάπτυξη του βουλγαρικού κράτους σε ολόκληρη τη χερσόνησο του
Αίμου. Με ηγέτη τον Σαμουήλ οι Βούλγαροι ίδρυσαν ανεξάρτητο κράτος εκτεινόμενο
από τον Δούναβη μέχρι τη Θεσσαλία, ενώ οι επιδρομές που επιχειρούσαν ακόμη και
μέχρι την Πελοπόννησο είχαν εξελιχθεί σε μάστιγα για την αυτοκρατορία.
10. Η κατάκτηση της Βουλγαρίας
Ο Βασίλειος Β΄ ήθελε να αποκαταστήσει την
αυτοκρατορία στα εδάφη που είχαν χαθεί στο
παρελθόν. Στις αρχές της δεύτερης χιλιετίας,
αποφάσισε να αντιμετωπίσει τους
Βούλγαρους.
Οδηγώντας ένα στρατό 30.000 ανδρών στη
Βουλγαρία πολιόρκησε την πόλη Σερδική
(σημερινή Σόφια) το 986. Έχοντας απώλειες
και ανησυχώντας για την αφοσίωση μερικών
κυβερνητών του, ο Βασίλειος αποφάσισε να
υποχωρήσει προς τη Θράκη. Όμως έπεσε σε
ενέδρα και υπέστη σοβαρή ήττα στη μάχη που
έγινε.
11. Η κατάκτηση της Βουλγαρίας ΙΙ
Τα χρόνια που ο Βασίλειος ήταν απασχολημένος με τις εσωτερικές εξεγέρσεις και την ανάκτηση
των ανατολικών συνόρων, ο Σαμουήλ επέκτεινε την κυριαρχία του από την Αδριατική
θάλασσα μέχρι τον Εύξεινο Πόντο. Επίσης ήταν επικεφαλής καταστροφικών επιδρομών στην
κεντρική Ελλάδα.
12. Η κατάκτηση της Βουλγαρίας ΙΙΙ
Από το έτος 1000, ο Βασίλειος Β΄
ήταν ελεύθερος πλέον να
επικεντρωθεί σε έναν πόλεμο κατά
της Βουλγαρίας, έναν πόλεμο τον
οποίο προσέγγισε με επιμονή και
στρατηγική διορατικότητα.
Εκείνη τη χρονιά, ο στρατηγός του
κατέλαβε την πόλη Πρεσθλάβα ,
παλιά πρωτεύουσα της Βουλγαρίας.
Το 1001 ο ίδιος ο Βασίλειος
κατάφερε να ανακτήσει τον έλεγχο
στις πόλεις Βοδινά, Βέροια και
Σέρβια.
13. Η κατάκτηση της Βουλγαρίας IV
Την επόμενη χρονιά, έχοντας ως βάση τη
Φιλιππούπολη πολιόρκησε το Βιδίνιο
(Βίντιν), το οποίο τελικά έπεσε μετά από
παρατεταμένη αντίσταση.
Ο Σαμουήλ αντέδρασε στη βυζαντινή
εκστρατεία με ένα τολμηρό χτύπημα.
Ξεκίνησε μία μεγάλης κλίμακας επιδρομή
στην καρδιά της βυζαντινής Θράκης,
επιτιθέμενος στην Αδριανούπολη.
14. Η κατάκτηση της Βουλγαρίας V
Επιστρέφοντας στην έδρα του ο Σαμουήλ
αναχαιτίστηκε κοντά στα Σκόπια από τον
βυζαντινό στρατό που διοικούσε ο
αυτοκράτορας.
Οι δυνάμεις του Βασίλειου εισέβαλαν στο
βουλγαρικό στρατόπεδο, νικώντας τους
Βούλγαρους συντριπτικά. Τα Σκόπια
παραδόθηκαν λίγο μετά τη μάχη και ο
κυβερνήτης τους αντιμετωπίστηκε με
ευγένεια από τον αυτοκράτορα.
Το 1005, ο κυβερνήτης
του Δυρραχίου παρέδωσε την πόλη του
στους Βυζαντινούς.
15. Η κατάκτηση της Βουλγαρίας VI
Η προσάρτηση του Δυρραχίου
ολοκλήρωσε την απομόνωση του Σαμουήλ
στα υψίπεδα της δυτικής Μακεδονίας. Ο
Σαμουήλ εξαναγκάστηκε σε μία εξ
ολοκλήρου αμυντική στάση, ενισχύοντας
τα περάσματα και τους δρόμους των
εδαφών που βρίσκονταν ακόμα στην
κατοχή του.
Κατά τα επόμενα χρόνια, μειώθηκε η
επιθετικότητα των Βυζαντινών και δεν
σημειώθηκαν ιδιαίτερα σημαντικά
γεγονότα.
16. Η κατάκτηση της Βουλγαρίας
VII
Το 1014, ο Βασίλειος ήταν έτοιμος να ξεκινήσει μία
εκστρατεία με στόχο την εξάλειψη της αντίστασης των
Βουλγάρων. Στις 29 Ιουλίου 1014, ο Βασίλειος Β΄ και ο
στρατηγός του, διέλυσαν το βουλγαρικό στρατό
στη Μάχη του Κλειδίου.
Ο Σαμουήλ απέφυγε την αιχμαλωσία .Έχοντας συντρίψει
τους Βούλγαρους, ο Βασίλειος Β' αιχμαλώτισε 15.000
άνδρες, τους οποίους και τύφλωσε αφήνοντας μόνο
έναν μονόφθαλμο ανά 100 τυφλούς άνδρες για να
μπορέσουν να επιστρέψουν στον Σαμουήλ.
17. Η κατάκτηση της Βουλγαρίας VIIΙ
Ο Σαμουήλ συγκλονισμένος
αντίκρυσε τον τυφλό στρατό του
και δύο ημέρες αργότερα πέθανε.
Αν και η έκταση της
κακομεταχείρισης των Βούλγαρων
αιχμαλώτων μπορεί να έχει
μεγαλοποιηθεί, το περιστατικό
αυτό βοήθησε στο να δοθεί
αργότερα στον Βασίλειο Β' η
προσωνυμία "ο Βουλγαροκτόνος".
18. Η κατάκτηση της Βουλγαρίας ΙX
Την άνοιξη του 1017 ο Βασίλειος Β΄ επιτέθηκε στο οχυρό Λογγά, το οποίο μετά από σκληρή πολιορκία
παραδόθηκε στους Βυζαντινούς. Ο αυτοκράτορας κατέστρεψε εκ θεμελίων το βουλγάρικο οχυρό και
μοίρασε τους κατοίκους του ως σκλάβους στους στρατιώτες του. Μετά την κατάληψη του Λογγά ο
Βασίλειος κυρίευσε τη γειτονική Καστοριά, που την κατείχαν αρκετά χρόνια οι
Βούλγαροι, υποτάσσοντας τελικά τους Βούλγαρους το 1018. Η υποταγή αυτή ήταν το αποτέλεσμα της
συνεχιζόμενης στρατιωτικής πίεσης και της επιτυχημένης διπλωματικής εκστρατείας.
19. Η κατάκτηση της Βουλγαρίας X
Με τη νίκη επί των Βουλγάρων, εκπληρώθηκε
ένας από τους στόχους του Βασίλειου Β',
καθώς η αυτοκρατορία ανέκτησε τα σύνορά
της στον Δούναβη για πρώτη φορά μετά από
400 χρόνια. Στη συνέχεια μπήκε θριαμβευτικά
στην πρωτεύουσα, στεφανωμένος με χρυσό
στεφάνι και όρθιος πάνω σε μεγαλόπρεπο
άρμα.
20. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του
Ο Βασίλειος Β΄ στη συνέχεια επιτέθηκε ανατολικά προσαρτώντας εδάφη της
σημερινής Γεωργίας και Αρμενίας. Επίσης ενίσχυσε τα σύνορα σ' αυτές τις περιοχές κατά
τρόπο που θα μπορούσαν να αποδειχθούν αποτελεσματικά ενάντια στις επιδρομές των
Σελτζούκων, εάν οι διάδοχοί του ήταν ικανοί.
Εν τω μεταξύ, άλλες βυζαντινές δυνάμεις νίκησαν τους Λογγοβάρδους και επανέκτησαν
μεγάλο μέρος της νότιας Ιταλίας.
21. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του ΙΙ
Ο Βασίλειος Β΄ θάφτηκε από τον
αδελφό του και
διάδοχο Κωνσταντίνο Η΄ έξω από τα
τείχη της Κωνσταντινούπολης. Το
1204, ο τάφος λεηλατήθηκε από
τους σταυροφόρους της Δ'
Σταυροφορίας.
Ο Βασίλειος Β΄ πέθανε σε ηλικία 69
ετών στις 15 Δεκεμβρίου του 1025,
έχοντας περάσει σχεδόν ολόκληρη
τη ζωή του πολεμώντας.
22. Ο Χαρακτήρας του
Είχε ασκητικές συνήθειες και δεν ενδιαφερόταν ιδιαίτερα για τη μεγαλοπρέπεια και τις
τελετές της αυτοκρατορικής αυλής, ενώ συνήθως ήταν ντυμένος με στρατιωτική στολή.
Ήταν ικανότατος στην κρατική διοίκηση και αποτελεί μοναδική περίπτωση μεταξύ των
στρατιωτικών αυτοκρατόρων που πεθαίνοντας άφησε γεμάτα τα ταμεία της
αυτοκρατορίας. Ο Βασίλειος Β' περιφρονούσε τη λογοτεχνία και γενικότερα τον
πολιτισμό. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της βασιλείας του ήταν ενεργοί πολλοί ρήτορες και
φιλόσοφοι.
23. Ο Χαρακτήρας του ΙΙ
Ο στρατός τον λάτρευε, καθώς ο
αυτοκράτορας πέρασε το μεγαλύτερο
μέρος της βασιλείας του
εκστρατεύοντας με τον στρατό. Έζησε
τη ζωή του απλού στρατιώτη, σε
σημείο που έτρωγε το ίδιο φαγητό με
τους στρατιώτες του. Επίσης έπαιρνε
υπό την προστασία του τα παιδιά των
σκοτωμένων αξιωματικών και τους
πρόσφερε στέγη, τροφή και μόρφωση.
24. Ο Χαρακτήρας του ΙΙΙ
Ο Βασίλειος Β΄ ήταν δημοφιλής και στους
αγρότες της χώρας. Η τάξη αυτή παρήγαγε το
μεγαλύτερο μέρος των προμηθειών του στρατού
και παρείχε τους περισσότερους στρατιώτες.
Για να διασφαλίσει τη συνέχεια, ο Βασίλειος Β'
εισήγαγε νόμους που προστάτευαν τη μικρή
αγροτική ιδιοκτησία και μείωσε τους φόρους των
αγροτών. Απ' την άλλη μεριά, ο Βασίλειος
αύξησε τους φόρους της αριστοκρατίας και της
εκκλησίας και προσπάθησε να ελαττώσει την
ισχύ και τον πλούτο τους.
25. Ο Χαρακτήρας του ΙV
Ο Βασίλειος Β΄ ποτέ δεν παντρεύτηκε, ούτε
απέκτησε παιδιά . Ο ασκητισμός του Βασίλειου
είχε ως αποτέλεσμα να αφήσει ως διάδοχο τον
αδελφό του και τα υπόλοιπα μέλη της
οικογένειάς του, που αποδείχθηκαν
αναποτελεσματικοί ως ηγέτες.
Υπό τον Βασίλειο Β΄, η Βυζαντινή αυτοκρατορία
είχε πληθυσμό 18.000.000 κατοίκους και, χάρη
στη συνετή του διαχείριση, το αυτοκρατορικό
θησαυροφυλάκιο συσσώρευσε εκατομμύρια
νομίσματα, τα σύνορα ήταν ασφαλή από
εισβολείς και η Βυζαντινή αυτοκρατορία
αναγνωρίστηκε απ' όλους ως το πιο εύπορο και
καλά διοικούμενο βασίλειο του χριστιανικού
κόσμου.