Carla Oldenburger: Zocher, Petzold en Wentzel op landgoederen van Prins Frederik
Engelse landschapstuin
1. Renaissance ideaal werd rond het midden van de negentiende
eeuw sterk bekritiseerd. Kunstenaars keerden zich af van de
klassieken en gingen op zoek naar andere, vaak meer exotische
inspiratiebronnen.
Dit uitte zich bijvoorbeeld in ontwikkelingen in de
landschapsarchitectuur. Tuinen werden steeds vaker volgens heel
andere dan de klassieke regels aangelegd en er verschenen de
meest exotische bouwsels.
2. In de achttiende eeuw schiepen de Engelsen een nieuwe landschappelijke
omgeving: de landschapstuin.
Tuinen werden groter, informeler van opzet en hun relatie met de villa
werd minder duidelijk. De strakke lijnvoering van rechte paden en geschoren
heggen werd vervangen door de ‘serpentine line’, met slingerende paden en
‘vrij’ groeiende bomen en struiken. Met allerhande tuingebouwen konden
vervolgens verschillende associaties worden opgeroepen, waardoor het geheel
nog spannender werd. Voor deze tuingebouwen gingen (tuin)architecten
experimenteren met nieuwe bouwstijlen
3. Aanvankelijk lieten tuinontwerpers zich vooral inspireren door
de overzichtelijke landschappen van de Franse schilders Claude
Lorrain en Nicolas Poussin.
4. In oosterse tuinen werd geprobeerd de natuur in al
haar onregelmatigheden na te bootsen. En toen het eenmaal
acceptabel was om Chinese gebouwtjes in een Engelse tuin te
zetten, konden alle mogelijk vreemde en exotische bouwsels ook
worden opgenomen. Soms waren deze geheel en al aan de fantasie
ontsproten, wat ‘dwaze’ bouwsels opleverde die sinds de
negentiende eeuw ‘follies’ worden genoemd.
7. De rijke Franse bankier Albert Kahn (1860-1940) liet arbeiders uit
Japan komen om naast zijn huis in een buitenwijk van Parijs een
Japanse tuin aan te leggen. Dat gebeurde heel ‘natuurgetrouw’. Zijn
wens om een stukje van de wereld te imiteren was niet
alleen ingegeven door een verlangen naar het Oosten, maar had
ook een etnografische reden. Hij wilde het leven anno 1900
vastleggen voor toekomstige generaties, niet alleen in zijn
tuin, maar ook door het aanleggen van een verzameling foto´s en
films die al het culturele leven op aarde moest documenteren.
Hij ontwikkelde en beheerde het beeldarchief, Les Archives de la
Planète