1. 132 SHODH, SAMIKSHA AUR MULYANKAN
International Indexed & Refereed Research Journal, ISSN 0974-2832,(Print) E- ISSN-2320-5474, December,2013, VOL-V * ISSUE- 59
¯ÖÏÖßÖÖ׾֍ú:-
``´Ö­Ö ú¸üÖ¸êü ¯ÖÏÃÖ®Ö | ÃÖ¾ÖÔ ×ÃÖ¬¤üß“Öê úÖ¸üÖ``
ÃÖÓŸÖ ÃÖÖ×ÆüŸµÖÖ“Ö †Ö×Ö ´Ö¸üÖšüß ´Ö֝ÖÃÖÖ“Ö ­ÖÖ¾Ö ´ÖãôûÖŸÖ ×­Ö´ÖÖÔÖ ÆüÖêŸÖ ŸÖê“Ö
ŸµÖÖÓ“µÖÖ ´ÖÖµÖ²ÖÖê»Öß´Öãôêû,´Ö¸üÖšüß ³ÖÖÂÖê´Öãôêû ×¾Ö×¾Ö¬Ö ¯ÖÓ£ÖÖÓ“µÖÖ, ¬Ö´ÖÖÔ“µÖÖ ÃÖÓŸÖÖÓ­Öß
´ÖÆüÖ¸üÖ™ÒüÖ“µÖÖ »ÖÖêú¾Ö֝ÖߟÖæ­Ö ´Ö¸üÖšüß ³ÖÖÂÖêŸÖ »ÖêÖ­Ö êú»Ö. ³ÖŒŸÖß, ÁÖ¬¤üÖ Æêü
†Ö•Ö“µÖÖ ¯ÖÏ´Ö֝Öê“Ö ŸÖŸúÖ»Öß­Ö ÃÖ´ÖÖ•Ö •Öß¾Ö­ÖÖŸÖᯙ ‹ú ´ÖÆü¢¾ÖÖ“Ö ´Ö滵Ö
ÆüÖêŸÖ. ³ÖŒŸÖß êú»µÖÖ­Öê †Ö¯Ö»µÖÖ •Öß¾Ö­ÖÖ“Öê ÃÖÖ£Öԍú ÆüÖêŸÖê. †¿Öß ŸÖŸúÖ»Öß­Ö
ÃÖ´ÖÖ•ÖÖ“Öß ¬ÖÖ¸üÖÖ ÆüÖêŸÖß. ³ÖŒŸÖß ú¿Öß ú¸üÖ¾Öß †Ö×Ö ãúÖÖ“Öß ú¸üÖ¾Öß,
µÖÖ ×¾ÖÂÖµÖß •Ö­Ö ÃÖÖ´ÖÖ­µÖÖÓ­ÖÖ ŸÖŸúÖ»Öß­Ö ¬ÖÖٴ֍ú ­ÖêŸÖ韾ÖÖ­Ö µÖ£ÖÖµÖÖꐵÖ
´Ö֐ÖÔ¤ü¿Öԭ֍ú¸üÖ¾Ö. ¯ÖÖ Æêü ¬ÖÖٴ֍ú ­ÖêŸÖéŸ¾Ö“Ö ú¬Öß ú¬Öß Ã¾ÖÖ£ÖÔ ¯Ö¸üÖµÖÖ ÆüÖê‰ú
»ÖÖÖ»Ö ÆüÖêŸÖ. ŸµÖÖŸÖ ×¾Ö¾Öêú ×­ÖšüÖ ­ÖÖÆüß. ÃÖ´ÖÖ•ÖÖ»ÖÖ ¬Ö´ÖÖÔ“µÖÖ ­ÖÖ¾ÖÖ¾Ö¸ü
³ÖÖë¤üµÖÖ“ÖÖ ¯Öϵ֟­Ö êú»ÖÖ †ÖÆêü. ³ÖÖêôûµÖÖ ÃÖ´ÖÖ•ÖÖ»ÖÖ “Öãúß“ÖÖ ´Ö֐ÖÔ ¤ü֏־Öæ­Ö
ŸµÖÖ“Ö ¿ÖÖêÂÖÖ †Ö×Ö †×ÆüŸÖ ú¸üµÖÖ“ÖÖ ¯Öϵ֟­Ö “ÖÖ»Öæ †ÖÆêü. Æêü ŸÖãúÖê²ÖÖÓ­ÖÖ
•µÖÖ•µÖÖ ÃÖÓ¤ü³ÖÖÔŸÖ•Ö֝־ֻÖ, ŸµÖÖŸµÖÖ ÃÖÓ¤ü³ÖÖÔŸÖŸµÖÖÓ­ÖÖ ŸÖß¾ÖÎÃÖÖÛ¢¾Öú ÃÖÓŸÖÖ¯Ö
†Ö»ÖÖ. †Ö×Ö ÆüÖ ÃÖÓŸÖÖ¯Ö ŸµÖÖÓ“µÖÖ †³ÖӐÖÖŸÖ †ŸµÖÓŸÖ ±ú™üúôû ¿Ö²¤üÖŸÖ ¾µÖŒŸÖ
—ÖÖ»ÖÖ †ÖÆêü. œüÖëÖß Öãºþ Æüß ÃÖ´ÖÖ•ÖÖ»ÖÖ »Ö֐ֻÖê»Öß úß›ü †ÖÆêü, ŸÖê ¯Ö¸ü´ÖÖ£ÖÔ
ÃÖÖ¬Ö­Öê“ÖÓ œüÖëÖ ú¸üŸÖÖŸÖ †Ö×Ö ÃÖ´ÖÖ•ÖÖ»ÖÖ úÃÖ ±úÃÖ×¾ÖŸÖÖŸÖ µÖÖ“Ö ×“Ö¡Ö
ŸÖãúÖê²ÖÖÓ“µÖÖ †³ÖӐÖÖŸÖ ×¤üÃÖæ­Ö µÖêŸÖê.
ŸÖãúÖê²ÖÖÓ“µÖÖ ¾µÖŒŸÖß´Ö¢¾ÖÖ“Ö ‹ú ¾ÖêÖôû †ÓÖ —ÖôûÖôæû­Ö ×­Ö‘ÖÓŸÖ
ŸµÖÖŸÖᯙ †Öê•Ö, ŸÖê•Ö, ±ú™üúôû¯ÖÖÖ, ¯Ö¸üÖ›ü¯ÖÖÖ, ׬֌úÖ¸ü, ×­ÖÂÖê¬Ö ÆüÖ
­ÖúÖ¸üÖŸ´Öú ­ÖÃÖæ­Ö Ã֍úÖ¸üÖŸ´Öú †ÖÆêü. ÃÖ´ÖÖ•ÖÖŸÖᯙ úÖôûß ›ü֐ÖÖôû»Öê»Öß
²ÖÖ•Öæ¤üÖÖ¾ÖÖ ÆüÖ“ÖŸµÖÖŸÖ»ÖÖ ˆ§êü¿µÖ­ÖÖÆüß, ŸÖ¸üŸÖß ­ÖÖÆüß¿Öß¾ÆüÖ¾Öß, ÖôûÖÓ“Öß
¾µÖӍú™üß ÃÖÖÓ›üÖ¾Öß †Ö×Ö ‹ú ´ÖÓÖ»Ö´ÖµÖ ×¾ÖÀ¾ÖÖ“ÖÖ ÃÖæµÖÔ ˆ¤üµÖÖ»ÖÖ µÖÖ¾ÖÖ, Æüß
ŸµÖÖ´Ö֐Öᯙ ŸÖôû´Öôû †ÖÆêü. µÖÖ“ÖÖ ŸµÖÖÓ­Öß †ÖÓ›ü ¬µÖÖÃÖ ‘ÖêŸÖ»Öê»ÖÖ †ÃÖæ­Ö
ŸµÖÖŸÖæ­Ö ´Ö­ÖÖ“Öß Ã¯ÖÓ¤ü­Ö ˆ´Ö™üŸÖ †ÃÖ»Öê»Öß ×¤üÃÖŸÖÖŸÖ. ÃÖ¾ÖÔ“Ö ÃÖÓŸÖÖÓ­Öß
´ÖÖ­Ö×Ã֍ú ¿Ö㬤üß¾Ö¸ü³Ö¸ü פü»ÖÖ†ÖÆêü. ´Ö­ÖÖŸÖ ¿Ö㬤üŸÖÖ †Ö×Ö Ã¾Ö“”ûŸÖÖ ­ÖÃÖê»Ö
ŸÖ¸ü ²ÖÖÊ ×“ÖŸÖê»ÖÖ úÖµÖ †£ÖÔ †ÖÆêü ?
ÃÖÓŸÖÖÓ­Öֆ׳֯ÖÏêŸÖ†ÃÖ»Öê»ÖßÃÖ¸üþ֟Ö߆֟´Ö–ÖÖ­Ö֍ú›êü¯Ö¸ü´ÖÖ£ÖÖԍú›êü
´Ö֝ÖÃÖÖ»ÖÖ †ÓŸÖÔ´ÖãÖ ú¸üŸÖê.ŸµÖÖ»ÖÖ ³ÖŒŸÖ߯ÖÏê´ÖÖ“Öê ˆ¤üÖ¢Ö´Ö滵ÖÖÓ­Öß ×¾ÖÖ»Öê»Öê
ÃÖÖ×ÆüŸµÖ×»ÖÆüµÖÖ“Ö߯ÖÏê¸üÖÖ¤êüŸÖê. ¾ÖÖÃÖ­ÖÖ׾֍úÖ¸üÖÓ­Öß²Ö¸ü²Ö™ü»Öê»Öê¤ãüÖÕ¬Öß ¿Ö²¤ü
´ÆüÖ•Öê ÃÖÖ×ÆüŸµÖ ­Ö¾Æêü.×¾Ö¾ÖêúµÖãŒŸÖ –ÖÖ­Ö †Ö×Ö ´Ö­Ö:¿ÖÖÓŸÖß µÖÖÓ“Öß †Ö¸üÖ¬Ö­ÖÖ
ú¸üÖÖ¸êü ¿Ö²¤ü ´ÆüÖ•Öê ÃÖÖ×ÆüŸµÖ ÆüÖ ÃÖÓŸÖÖÓ“ÖÖ ¥ü™üߍúÖê­Ö †ÖÆêü. †Ö•Ö“µÖÖ
•ÖÖÖ»ÖÖ †¿ÖÖ“Ö ¯ÖÏê´Öôû, ¾ÖŸÃÖ»Ö ÃÖÖ×ÆüŸµÖÖ“Öß †Ö¾Ö¿µÖúŸÖÖ †ÖÆêü. êú¾Öôû
¿Ö¸ü߸üÖ­Öê •ÖÖŸÖ ¸üÖÆüµÖÖ¯ÖêÖÖ ´Ö­ÖÖ­Öê, ²Ö㬤üß­Öê, †ÖŸ´µÖÖ­Öê ו־ÖÓŸÖ ¸üÖÆüµÖÖ“Öß
¬Ö›ü¯Ö›ü ú¸üÖê Æêü“Ö •Öß¾Ö­ÖÖ“Öê ÁÖêšü ¯ÖϵÖÖê•Ö­Ö †ÖÆêü. ´Ö­ÖÖ­Öê †Ö×Ö †ÖŸ´µÖÖ­Öê
December ,2013
'kks/k i= & ejkBh
MkW- Hkkjrh v'kksd csaMkGs
lar rqdkjkekaP;k dkO;krhy eu
* ejkBh foHkkx izeq[k] nknklkgsc nsfonkl ukenso HkksGs egkfo|ky;] HkqlkoG] tGxkao ¼egkjk"Vª½
•ÖÖÖê, ´ÆüÖ•Öê ‹ÖÖªÖ ˆ¤üÖ¢Ö Ã¾Öºþ¯ÖÖ“µÖÖ ÃÖÖ´ÖÖו֍ú †£Ö¾ÖÖ ŸÖÖÛ¢¾Öú
ˆ×§ü™üÖÓÃÖÖšüß•Ö֝Öß¾Ö¯Öæ¾Öԍú•ÖÖÖêêú¾Öôû¯Ö¿Ö㓵ÖÖ ¯ÖÖŸÖôûß¾Ö¸ü“Öêו֝Öê ´ÆüÖ•Öê
•Öß¾Ö­Ö ­Ö¾Æêü. ÃÖÓŸÖ ŸÖãúÖê²ÖÖ ´ÆüÖŸÖÖŸÖ,
ˆ¯ÖúÖ¸üÖÃÖÖšüß ²ÖÖê»ÖÖê Æêü ˆ¯ÖÖµÖ | µÖêÖê ×¾ÖÖ úÖµÖ †Ö´ÆüÖ “ÖÖ¸üÖ |
²Öã›üŸÖÖ Æêü •Ö­Ö ­Ö ¤êüÖ¾Öê ›üÖêôûÖ | µÖêŸÖÖê úôû¾ÖôûÖ ´ÆüÖ‰ú×­Ö ||
‡ÔÀ¾Ö¸üÖ»ÖÖ ÃÖÓŸÖ ŸÖãúÖ¸üÖ´ÖÖÓ­Öß ÃÖ¾ÖÔÃ¾Ö ´Ö֐ֻÖê ŸÖê ´ÆüÖŸÖÖŸÖ.
ŸÖæ ´ÖÖ—ÖÖ ´ÖÖµÖ²ÖÖ¯Ö Ã֍úôû ×¾Ö¢Ö ÖÖêŸÖ | ŸÖæ×“Ö ´ÖÖ—Öê ×ÆüŸÖ ú׸üŸÖÖ ¤êü¾ÖÖ
ŸÖæ×“Ö ´ÖÖ—ÖÖ ¤êü¾Ö ŸÖæÓ ×“Ö ´ÖÖ—ÖÖ •Öß¾Ö | ŸÖæדִÖÖ—ÖÖ³ÖÖ¾Ö¯ÖÖÓ›ãü¸ÓüÖÖ
ŸÖæ×“Ö ´ÖÖ—ÖÖ †Ö“ÖÖ¸ü ŸÖæ×“Ö ´ÖÖ—ÖÖ ×¾Ö“ÖÖ¸ü | ŸÖæ×“Ö ÃÖ¾ÖÔ ³ÖÖ¸ü “ÖÖ»Ö×¾ÖÃÖß
ŸÖãúÖ ´ÆüÖê ŸÖã•Ö ׾֍ú»ÖÖ •Öß¾Ö³ÖÖ¾Ö | úôêû ŸÖÖê ˆ¯ÖÖ¾Ö ú¸üß †ÖŸÖÖ
µÖÖ úÖ¾µÖÖŸÖ ˆŸú™ü ÁÖ¬¤êü»ÖÖ ×´ÖôûÖ»Öê»Öê ÃÖÓã¤ü¸ü, ³ÖÖ¾Ö´ÖµÖ ºþ¯Ö
†ÖÆêü. ‹úÖ ´ÖÆüÖ¿ÖŒŸÖßÃÖ´ÖÖê¸ü ×¾Ö­Ö´ÖÏ ¾ÆüÖ¾Öê, פü¾µÖŸ¾ÖÖ»ÖÖ ¾ÖÓ¤ü­Ö ú¸üÖ¾Öê Æüß
ÃÖÖÛŸ¾Öú ‡“”ûÖ µÖÖŸÖæ­Ö ¯Öύú™ü —ÖÖ»Öß †ÖÆêü. ‡ÔÀ¾Ö¸ü Æêü“Ö †Ö¯Ö»µÖÖ Ãִ֐ÖÏ
•Öß¾Ö­ÖÖ“Öê ÃÖÖ¸ü †ÖÆêü †Ö×Ö ŸµÖÖ»ÖÖ“Ö †ÖµÖã嵅 •Öß¾Öê-³ÖÖ¾Öê †¯ÖÔÖ ú¸üÖ¾Öê Æüß
†ÖúÖӁÖÖ µÖÖ †³ÖӐÖÖ»ÖÖ“Ö ­Ö¾Æêü ŸÖ¸ü ³ÖŒŸÖÖÓ“µÖÖ, ÁÖ¬¤üÖ¿Öᯙ ´Ö֝ÖÃÖÖÓ“µÖÖ
•Öß¾Ö­ÖÖ»ÖÖ ²Öôûú™üß ¤êü‰ú­Ö •ÖÖŸÖê.
´Ö­ÖÖ“Öß ´Ö»Öß­ÖŸÖÖ †ÖµÖãµÖÖ“µÖÖ ¾ÖáÖÖ»ÖÖÆüß úôûú™ü ²Ö­Ö×¾ÖŸÖê.
´Öæôû“µÖÖ ¿Öã³ÖÏ ¾ÖáÖÖ¾Ö¸ü ¯Ö›ü»Öê»Öê úÖôêûãú¼ü ›üÖÖ ‡ŸÖêú ¾ÖÖœüŸÖ •ÖÖŸÖÖŸÖ úß
ŸÖê ¾ÖÃ¡Ö ­ÖúÖêÃÖê ¾ÖÖ™üŸÖê. ŸµÖÖ»ÖÖ ­Ö¾ÖÖ ¸ÓüÖ ¤êüµÖÖ“ÖÖ ¯Öϵ֟­ÖÆüß ×¾Ö±ú»Ö ÆüÖêŸÖÖê.
ÃÖÓŸÖ ŸÖãúÖê²ÖÖÓ­Öß Æêü“Ö ´Æü™ü»Öê †ÖÆêü.
­ÖÖÆüß ×­Ö´ÖÔ»Ö •Öß¾Ö­Ö | úÖµÖ ú¸üᯙ ÃÖÖ²ÖÖ ||
¿Ö㬤ü “ÖÖ׸ü¡µÖÃÖÓ¯Ö®Ö •Öß¾Ö­Ö •ÖÖµÖÖ“Öß ¬Ö›ü¯Ö›ü ú¸üÖÖ·µÖÖ
´Ö֝ÖÃÖÖ“Öß ¾ÖáÖê´ÖôûŸÖ ­ÖÖÆüߟÖ.ŸµÖÖÓ“ÖêŸÖê“ÖÃÖÖï¤üµÖÔ †ÖêÃÖ¸üŸÖ­ÖÖÆüß. –ÖÖ­ÖÖ“µÖÖ
ÃÖֲ֝ÖÖ­Öê¬ÖãŸÖ»Öê»Öß ŸµÖÖÓ“µÖÖ†Ö“ÖÖ¸ü ×¾Ö“ÖÖ¸üÖÓ“Öß¾ÖáÖê ÃÖ¤îü¾Öþ֓”û ¸üÖÆüŸÖÖŸÖ.
ŸÖê ÃÖÖ·µÖÖ ÃÖé™üß¾Ö¸ü ¯ÖÏê´Ö ú¸üŸÖÖŸÖ. µÖÖêµÖ ¸üߟÖß­Öê ÃÖ֍úÖ¸ü»Ö껵ÖÖ ‘Ö¸üÖŸÖ •µÖÖ
¯ÖÏ´Ö֝Öê ¯ÖÖ‰úÃÖ ×¿Ö¸üŸÖ ­ÖÖÆüß ŸµÖÖ¯ÖÏ´Ö֝Öê ÃÖÓµÖ×´ÖŸÖ, ×¾Ö¾Öêúß ´Ö­ÖÖŸÖ ¾ÖÖÃÖ­ÖÖ
׿ָüŸÖ ­ÖÖÆüß. ´Ö­ÖÖ“Öß Ã¾Ö“”ûŸÖÖ •Öß¾Ö­ÖÖ“µÖÖ †Ö­ÖÓ¤üÖ»ÖÖ úÖ¸üÖß³ÖæŸÖ šü¸üŸÖê
´Ö­ÖÖŸÖ»µÖÖ Ã¾ÖÖ£ÖÔ ³ÖÖ¾Ö­Öê“ÖÖ ×­Ö“Ö¸üÖ úºþ­Ö ¯Ö¸ü¯Öß›üÖ ­ÖÖÆüß¿Öß ú¸üÖÖ¸üß ¾Öé¢Öß
Æüß“Ö ‡ÔÀ¾Ö¸üÖ“Öß ÁÖêšü †Ö¸üÖ¬Ö­ÖÖ †ÖÆêü. ³ÖŒŸÖÖÓ“µÖÖ ´Ö­Öß“Öß ¾Öê¤ü­ÖÖ ×™ü¯ÖÖÖ¸üÖ
†³ÖӐÖ. ¯Ö¸ü´ÖÖŸ´ÖÖ ×¤üÃÖŸÖ ­ÖÖÆüß, ³Öê™üŸÖ ­ÖÖÆüß ´ÆüÖæ­Ö ×­Ö¸üÖ¿Ö —ÖÖ»Ö껵ÖÖ
³ÖŒŸÖÖ“µÖÖ ú×¾ÖŸÖêŸÖ ´Ö­ÖÖ“Öß ãú“ÖӲ֝ÖÖ ×¤üÃÖŸÖê ÃÖÓŸÖ ŸÖãúÖê²ÖÖÓ“ÖÖ †³ÖÓÖ -
ú¸üÖ¾ÖÖ ¾ÖÂÖÖÔ¾Ö | ŸÖéÂÖ֍úÖ­ŸÖ —ÖÖ»ÖÖ•Öß¾Ö ||
¯ÖÖÆêü †ÖúÖ¿ÖÖ“Öß ¾ÖÖÃÖ | •Ö֝־ÖÖ ŸÖæ •ÖÖ¤üß¿Ö ||
ÃÖÓµÖÖêÖê ×¾ÖßÖÖ¸ü | ¾ÖÖœüß »Ö֐Öê ŸÖÖê †Óãú¸ü ||
ŸÖãúÖ ´ÆüÖê ±úôû | “Ö¸üÖÖÓŸÖæ­Ö ŸÖê Ã֍úôû ||

2. 133SHODH, SAMIKSHA AUR MULYANKAN
International Indexed & Refereed Research Journal, ISSN 0974-2832,(Print) E- ISSN-2320-5474, December,2013, VOL-V * ISSUE- 59
†ÖµÖãµÖÖ“µÖÖ ˆ­ÆüÖôûµÖÖŸÖ ×•Ö¾ÖÖ“Öß ÆüÖê¸ü¯Öôû ÆüÖêŸÖ †ÃÖŸÖÖÓ­ÖÖ
¯Ö¸ü´ÖêÀ¾Ö¸üß éú¯ÖꓵÖÖ¾ÖÂÖÖÔ¾ÖÖÃÖÖšüß ÃÖÖ¸êü“ÖˆŸú™ü³ÖŒŸÖ†ÖÃÖãÃÖ»Öê»Öê †ÃÖŸÖÖŸÖ.
¯ÖÖ ¾Öê¤ü­ÖÖ ³ÖÖêÖ»µÖÖ ×¿Ö¾ÖÖµÖ ÃÖÖ´ÖÏÖ•µÖ ¯ÖÏŸÖß“Öê ¬Ö­ÖÆüß •Öê£Öê ×´ÖôûŸÖ ­ÖÖÆüß ŸÖê£Öê
¯Ö¸ü´ÖÖŸ´Öþֺþ¯Ö, ŸÖê ¯Ö¸ü´Ö ÃÖÖï¤üµÖÔ †Ö×Ö ŸÖê•Ö, úÃÖê פüÃ֝ÖÖ¸ü µÖÖ¾Ö­ÖÖÓ“µÖÖ
³Ö¼üßŸÖ ÆüÖê¸ü¯Öôæû­Ö Ö껵ÖÖ׿־ÖÖµÖ ŸÖê ¯Ö¸ü´Ö ÁÖêµÖ ¯ÖÏÖ¯ŸÖ ÆüÖêŸÖ ­ÖÖÆüß. •ÖôûŸµÖÖ
׿־ÖÖµÖ •µÖÖêŸÖ ­ÖÖÆüß.
¸üÖ¡Öß ×¤ü¾ÖÃÖ †Ö­ÆüÖ µÖ㬤üÖ“ÖÖ ¯ÖÏÃÖÓÖ †ÓŸÖ²ÖÖÔÊ •ÖÖ †Ö×Ö ´Ö­Ö ||1||
•Öß¾ÖÖ Æüß †ÖÖÖê•Ö ¯Ö›üŸÖß †Ö‘ÖÖŸÖ | µÖê‰ú×­ÖµÖÖÓ ×­ÖŸµÖ ×­ÖŸµÖ ú¸üß ||2||
¸üÖ¡ÖÓפü¾ÖÃÖ †Ö´Ö“ÖÖ ´Ö­Ö ¾Ö •ÖÖ µÖÖÓ“µÖÖ¿Öß µÖ㬤ü¯ÖÏÃÖÓÖ ÆüÖêŸÖ
†ÃÖŸÖÖê. •Öß¾ÖÖ¾Ö¸ü †­Öêú ¯ÖύúÖ¸ü“Öê ³ÖµÖӍú¸ü †ÃÖê †Ö‘ÖÖŸÖ ×­Ö´ÖÖÔÖ ÆüÖêŸÖÖŸÖ.
ŸµÖÖ“Öê ×­Ö¾ÖÖ¸üÖ¾ÖÖ¸Óü¾ÖÖ¸ü ú¸üÖ¾Öê»Ö֐֟Öê.ŸÖãúÖ¸üÖ´Ö´ÖÆüÖ¸üÖ•ÖÖÓ­ÖÖ †ÖŸÖ¾Ö²ÖÖÆêü¸ü
†ÃÖÖ, ´Ö­ÖÖ¿Öß ¾Ö •ÖÖÖ¿Öß µÖ㬤ü ¯ÖÏÃÖÓÖ ú¸üÖ¾ÖÖ »ÖÖÖŸÖ †ÃÖê ‘Ö¸üÖŸÖ ¾Ö ²ÖÖÆêü¸ü
»Ö™ü¯Ö™üß úºþ­Ö •Öê »ÖÖêú ‡ŸÖ¸üÖÓ­ÖÖ ±úÃÖ¾ÖßŸÖ ÆüÖêŸÖê. ŸµÖÖÓ“ÖÖÆüß ÃÖ´ÖÖ“ÖÖ¸ü
ŸÖãúÖê²ÖÖÓ­ÖÖ ‘µÖÖ¾ÖÖ »Ö֐Öê. ú¬Ö߆ÖÓŸÖ¸ü´Ö­ÖÖ“ÖÖ ¾Ö ­ÖÓŸÖ¸ü ²ÖÖʕ֐֟ÖÖ“ÖÖ †£Ö¾ÖÖ
¯ÖÏÃÖӐÖß ¤üÖê­Ö Æüß ¯ÖύúÖ¸ü“ÖÖ ÃÖӐÖÏÖ´Ö ŸÖãúÖê²ÖÖÓ­ÖÖ ú¸üÖ¾ÖÖ »Ö֐Öê.
»ÖÖêú úÃÖê ­ÖêÆü´ÖߤüÖê­Æüß ²ÖÖ•ÖæÓ­Öß²ÖÖê»ÖŸÖ †ÃÖŸÖÖŸÖµÖÖ“Öê ÃÖ´Ö¯Öԍú
¾ÖÖÔ­Ö ú¸üŸÖÖÓ­ÖÖŸÖãúÖê²ÖÖ ´ÆüÖŸÖ†ÖÆêüŸÖ. ÆüÖ²ÖÖÊ »ÖÖîúߍú ¸ü֏ÖÖµÖ“ÖÖ ´Æü™ü»Öê
ŸÖ¸ü ŸÖÖê ú¬Öß“Ö ÃÖÖ¬ÖŸÖÖ µÖêÖÖ¸ü ­ÖÖÆüß. ¯Öן֟֯ÖÖ¾Ö­Ö ¤êü¾ÖÖ, »ÖÖîúߍú ¸ü֏֝Öê
†¾Ö‘Ö›ü úÖ´Ö †ÖÆêü. ÃÖÓÃÖÖ¸ü ÃÖÖê›æü­Ö ªÖ¾ÖÖ ŸÖ¸ü ´ÆüÖŸÖÖŸÖ ÆüÖ †Öôû¿Öß †ÖÆêü.
¯ÖÖê™ü ³Ö¸üµÖÖ“Öß ‹ê¯ÖŸÖ ­ÖÖÆüß µÖÖ»ÖÖ úÖÆüß ¾Öê¤ü×¾ÖÆüßŸÖ †ÃÖê †Ö“ÖÖ¸ü ú¸üÖ¾ÖêŸÖ
ŸÖ¸ü »ÖÖêú ´ÆüÖÖÖ¸ü úÖµÖ ú´ÖԍúÖÓ›üÖ“ÖÖ ¯ÖÃÖÖ¸üÖ ´ÖÖÓ›ü»ÖÖ †ÖÆêü. úÖÆüß“Ö
†Ö“ÖÖ¸ü¬Ö´ÖÔ ¯ÖÖôû»ÖÖ ­ÖÖÆüß ŸÖ¸üßÆüß »ÖÖêú Ø­Ö¤üÖ ú¸üŸÖÖŸÖ.
´Ö֝ÖæÃÖ ÃÖãÖß †ÖÆêü úÖ ? µÖÖ ¯ÖÏ¿­ÖÖ“Öê ˆ¢Ö¸ü ÃÖÓŸÖ ŸÖãúÖê²ÖÖÓ­Öß
•Öêפü»Öê ŸµÖÖ»ÖÖ†ÖŸÖÖ ŸÖֿ߭֟֍êú ˆ»Ö™æü­ÖÖê»Öß. ¯Ö׸üÛã֟Öß²Ö¤ü»Ö»Öß úÖôû
Æüß ²Ö¤ü»Ö»ÖÖ ¯ÖÖ ŸµÖÖÓ­Öß ×¤ü»Ö껵ÖÖ ˆ¢Ö¸üÖŸÖ £ÖÖê›üÖ ÃÖ㬤üÖ ²Ö¤ü»Ö ú¸üµÖÖ“Öß
Ö¸ü•Ö ­ÖÖÆüß. ŸµÖÖÓ“ÖÖ ×­ÖÖԵ֍úÖêÖŸµÖÖÆüß úÖôû߆³ÖÓÖ ¸üÖÆüᯙ †ÃÖÖ“Ö †ÖÆêü.
•ÖÖê ¯ÖµÖÕŸÖ ´Öã»Ö³ÖæŸÖ ´Ö֝ÖæÃÖ ²Ö¤ü»ÖŸÖ ­ÖÖÆüß ŸÖÖê ¯ÖµÖÕŸÖ ŸÖãúÖê²ÖÖÓ“µÖÖ ¿Ö²¤üÖŸÖ
`†³ÖӐ֟ÖÖ` †ÖÆêü. ŸÖê ´ÆüÖŸÖÖŸÖ -
ÃÖãÖ ¯ÖÖÆüŸÖÖ •Ö¾ÖÖ ¯ÖÖ›üê | ¤ãü:Ö ¯Ö¾ÖÔŸÖÖ ‹¾Öœêü ||1||
¬Ö¸üß ¬Ö¸üß †Öšü¾ÖÖ | ´ÖÖ­Öß ÃÖÓŸÖÖÓ“Öê ¾Ö“Ö­Ö ||2||
­Öê»Öê ¸üÖ¡Öß ­Öê ŸÖê †¬Öì | ²ÖÖôû¯ÖÖ •ÖÖ ¾µÖÖ¬Öê ||3||
ŸÖãúÖ ´ÆüÖê ¯Öãœêü ‘Ö֝ÖÖ | •ÖãÓŸÖß •ÖÃÖß ´ÖæœüÖ ||4||
ÃÖãÖ ÃÖÖ¬Ö­ÖÖÓ“Öß ×¾Ö¯Öã»ÖŸÖÖ †ÃÖæ­ÖÆüß ÆüÖ •Öß¾Ö­ÖÖ“ÖÖ ²ÖÖ•ÖÖ¸ü ×­Ö¸ü×­Ö¸üÖôûµÖÖ
¤ãü:Ö ¾Öê¤ü­ÖÖÓ­Öߏ֓“Öæ­Ö ³Ö¸ü»Öê»ÖÖ†ÖÆêü. µÖÖÃÖÓÃÖÖ¸üÖŸÖ ´Ö֝ÖÃÖÖ»ÖÖ ÃÖãÖ •Ö¾ÖÖ
‹¾Öœêü ÃÖ㬤üÖ »ÖÖ³ÖŸÖ ­ÖÖÆüß. ˆ»Ö™ü ¤ãü:Ö ´ÖÖ¡Ö ¯Ö¾ÖÔŸÖÖ ‹¾Öœêü †­Öã³Ö¾ÖÖÃÖ µÖêŸÖê.
µÖÖ“Öß †Öšü¾ÖÖ ¬Öºþ­Ö ´Ö­ÖÖ ŸÖæ ÃÖÓŸÖÖÓ“µÖÖ ˆ¯Ö¤êü¿ÖÖ ¯ÖÏ´Ö֝Öê ¾Ö֐Ö. úÖ¸üÖ
ŸÖã—Öê †ÖµÖã嵅 ¯ÖÖÆü֍úÃÖê “ÖÖ»Ö»Öê†ÖÆêü. ×­Ö´´Öê ¸üÖ¡Öß“µÖÖ —ÖÖê¯ÖêŸÖ“Ö Öê»Öê. úÖÆüß
²ÖÖôû¯ÖÖÖŸÖ Öê»Öê, úÖÆüß ´ÆüÖŸÖÖ¸ü¯ÖÖÖŸÖ, úÖÆüß ­ÖÖ­ÖÖ ¸üÖêÖÖÓ“µÖÖ ¾µÖÖ¬ÖߟÖ
•ÖÖ‡Ô»Ö. ´ÆüÖæ­Ö ÃÖÓŸÖÖÓ“µÖÖ ¾Ö“Ö­ÖÖÓ­Öß ŸµÖÖ ÃÖÖÆüÖµµÖÖ­Öê †Ö¢ÖÖ“Ö ˆ¯ÖÖµÖ ú¸ü
­ÖÖÆüß ŸÖ¸ü ¯Öãœüᯙ •Ö­´Öß Æüß ŸÖæ †ÃÖÖ“Ö ‘Ö֝µÖÖ»ÖÖ •ÖãÓ¯Ö»ÖÖ •ÖÖ¿Öß»Ö.
ÃÖÓŸÖÖÓ“ÖêµÖÖ»ÖÖ †ÃÖꈢָü†ÖÆêüúß, ‡ÔÀ¾Ö¸üéú¯ÖÖ—ÖÖ»µÖÖÃÖÃÖ¾ÖÔ“Ö
ÃÖãÖ´ÖµÖ ÆüÖê‰ú­Ö •ÖÖŸÖê. ´ÖÖ ¤ãü:ÖêÆüß ÃÖãÖºþ¯Ö ¾ÖÖ™üŸÖÖŸÖ. ¯Ö¸ÓüŸÖã Æüß †¾ÖãÖÖ
ÃÖÆü•ÖÖ ÃÖÆü•Öß ÃÖ¾ÖÔÃÖÖ´ÖÖ­µÖ ´Ö֝ÖÃÖÖ“µÖÖ ×šüú֝Öß µÖêŸÖ ­ÖÖÆüß.
ú­µÖÖ ÃÖÖÃÖã·µÖÖ×ÃÖ •ÖÖµÖê | ´Ö֐Öê ¯Ö¸üŸÖÖê­Öß ¯ÖÖÆêü ||1||
ŸÖîÃÖê —ÖÖ»Öê ´ÖÖ—µÖÖ •Öß¾ÖÖ | êú¾ÆüÖ ³Öê™üÃÖß êú¸üÖ¾ÖÖ ||2||
“Öãú×»ÖµÖÖ ´ÖÖµÖê | ²ÖÖôû Æãüºþ Æãüºþ ¯ÖÖÆêü ||3||
•Öß¾Ö­ÖÖ ¾ÖêÖôûß ´ÖÖºþ­Öß | ŸÖîÃÖÖ ŸÖãúÖ ŸÖôû´Öôûß ||4||
´Öã»ÖÖ߻֐­Ö—ÖÖ»µÖÖ¾Ö¸ü ÃÖÖÃÖ¸üß×­Ö‘ÖŸÖÖÓ­ÖÖ, ןֻÖÖ´ÖÖÆêü¸ü ¾Ö´ÖÖÆêü¸ü“Öß´Ö֝ÖÃÖê
ÃÖÖê›üŸÖÖÓ­ÖÖ •ÖÃÖê ¤ãü:Ö ÆüÖêŸÖê, ŸÖß ¯Öã­ÆüÖ ¯Öã­ÆüÖ ´Ö֐Öê ‘Ö¸ü֍ú›êü ¾Öôæû­Ö ¯ÖÖÆüŸÖê.
ŸµÖÖ“Ö ¯ÖÏ´Ö֝Öê ¤êü¾ÖÖ ´ÖÖ—µÖÖ •Öß¾ÖÖ“Öß †¾ÖãÖÖ —ÖÖ»Öß †ÖÆêü, ´Ö»ÖÖ ú¬Öß ³Öê™ü
¤êü¿Öß»Ö? †Ö‡Ô¥ü™ü߆֛ü—ÖÖ»Öß´ÆüÖ•Öê»ÖÆüÖ­Ö´Öæ»Ö“Öãú»µÖÖÃÖÖ¸üÖêÆüÖê‰ú­Ö
¯ÖÖÆüÖŸÖ †ÃÖŸÖê. ¯Ö֝µÖÖ²ÖÖÆêü¸ü úÖœü»Öê»ÖÖ ´ÖÖÃÖÖ úÃÖÖ ŸÖ›ü±ú›ü úºþ­Ö
ŸÖôû´ÖôûŸÖÖê. ŸÖ¿Öß ´ÖÖ—µÖÖ •Öß¾ÖÖ“Öß †¾ÖãÖÖ —ÖÖ»Öß †ÖÆêü.
ÃÖÖÃÖ¸üß •Ö֝ÖÖ¸üߍú­µÖÖ, ÆãüºþÆãüºþ¯ÖÖÆüÖÖ¸üÖ²ÖÖôû†Ö×Ö ×•Ö¾Ö­ÖÖ
¾ÖêÖôûß ´ÖÖÃÖÖêôûß Æêü ן֭Æüß ¥ü™üÖÓŸÖ úÖôû•ÖÖ»ÖÖ“Ö ÆüÖŸÖ ‘ÖÖ»ÖŸÖÖŸÖ. ÃÖÖÃÖ¸üß
•Ö֝ÖÖ·µÖÖ ´Öã»Öß“µÖÖ “ÖêÆü·µÖÖ¾Ö¸ü“Öß ¾µÖ֍ãúôûŸÖÖ `´Ö֐Öê ¯Ö¸üŸÖÖê­Öß ¯ÖÖÆêü` µÖÖ ŸÖß­Ö
¿Ö²¤üÖŸÖ ŸÖãúÖê²ÖÖÓ­Öß ÃÖÆü•Ö¯ÖÖê ×™ü¯Ö»Öß †ÖÆêü.
»Öêú¸üÖ“Öê ×ÆüŸÖ ¯ÖÖÆêü | ´ÖÖ‰ú»Öß“Öê ×“Ö¡Ö ||
‹êÃÖß úôû¾ÖôûµÖÖ“Öß •ÖÖŸÖß | ú¸üß »ÖÖ³Öê×¾ÖÖ ¯ÖÏߟÖß |
»ÖÖ³ÖÖ׿־ÖÖµÖ ¯ÖÏê´Ö ú¸üµÖÖÃÖÖšüß †ÓŸÖ¸üß“ÖÖ ¯ÖÏÖ´ÖÖם֍ú ˆ´ÖÖôûÖ
¯ÖÖ×Æü•ÖêŸÖÖê †ÃÖ»ÖÖ´ÆüÖ•Öê •Öß¾Ö­ÖÖ»ÖÖÃÖÖï¤üµÖÖÔ“Öê †Öםֆ֭ÖÓ¤üÖ“Öê †×¬ÖšüÖ­Ö
×´ÖôûŸÖê. ŸÖãúÖê²ÖÖÓ“Öß ÃÖÓŸÖ ¯ÖÏŸÖß †¿Öß“Ö ÆüÖêŸÖß.
•ÖÖê¯ÖµÖÕŸÖ ¿Ö¸ü߸ü, ´Ö­Ö †Ö×Ö ²Ö㬤üß ÃÖ¥üœü †ÖÆê ŸÖÖê¯ÖµÖÕŸÖ ŸµÖÖ“ÖÖ
µÖÖêµÖ ´Ö֐ÖÖÔ­Öê ˆ¯ÖµÖÖêÖ êú»ÖÖ ¯ÖÖ×Æü•Öê. ²Ö㬤üß­Öê ¾Ö´Ö­ÖÖ­Öê ÁÖêšü ´Öæ»µÖ •Ö¯ÖÖ¾Öê.
ˆ¤üÖ¢ÖŸÖê“ÖÖ ¬µÖÖÃÖ ‘µÖÖ¾ÖÖ. ¤êü¾ÖŸ¾ÖÖ“Öß ˆ¯ÖÖÃÖ­ÖÖ ú¸üÖ¾Öß. ¯ÖÖ ¸ü×Ã֍úŸÖê»ÖÖ
¸üÖêÖ™ü¯ÖÖÖ“Öê †×¬ÖšüÖ­Ö †ÃÖæ ­ÖµÖê. ÃÖÓŸÖ ŸÖãúÖê²ÖÖ ´ÆüÖŸÖÖŸÖ -
†ÖŸÖÖ ´ÖÖ—µÖ ´Ö­ÖÖ ÆüÖê‡Ô ÃÖÖ¾Ö¬ÖÖ­Ö | †Öê´Ö ¯Ö㝵ÖÖ“Öß •ÖÖÖ úÖµÖÔ×ÃÖÛ¬¤ü ||
¿Öê¾Ö™üᯙ ‘Ö›üß ²Öã›üŸÖÖ ­Ö »Ö֐Öê ¾Öêôû | ÃÖÖ¬ÖÖ¾ÖÖ ŸÖÖê úÖôû •Ö¾Öôûß †Ö»ÖÖ ||
•ÖÖê `†Ö­ÖÓ¤üÖ“ÖÖ ›üÖêÆü` ŸÖãúÖê²ÖÖÓ­Öß ¯ÖÖ×Æü»ÖÖ †Ö×Ö µÖÖ •ÖÖÖ»ÖÖ
ŸÖÖê ˆ¤üÖ¸üŸÖê­Öêפü»ÖÖ. ŸµÖÖ›üÖêÆüÖ“Öß †Ö•Ö“µÖ֕֐ÖÖ­Öê ¤æü¤Ôü¿Ö֍úºþ­Ö ™ü֍ú»Öß.
ŸÖãúÖê²ÖÖ ´ÆüÖÖ»Öê -
׾֝Öæ´ÖµÖ •ÖÖ ¾Öî־ÖÖÓ“ÖÖ ¬Ö´ÖÔ | ³Öê¤üÖ³Öê¤ü ³ÖÏ´Ö †´ÖӐÖôû ||
úÖêÖÖ Æüß ×•Ö¾ÖÖ“ÖÖ ­Ö ‘Ö›üÖê ´ÖŸÃÖ¸ü | ¾Ö´ÖÔ ÃÖ¾ÖìÀ¾Ö¸ü ¯Öæ•Ö­ÖÖ“Öê ||
ŸÖãúÖê²ÖÖÓ“Öß Æüß úÖ´Ö­ÖÖ ÃÖ֍úÖ¸ü ÆüÖê‰ú ¿Öú»Öß ­ÖÖÆüß. ÃÖ¢ÖÖ
†Ö×Ö ÃÖÓ¯Ö¢Öß“µÖÖ ¤ãü¤Ôü´µÖ ¾ÖÖÃÖ­ÖꓵÖÖ ¯ÖÏ“ÖÓ›ü »ÖÖ™êü²Ö¸üÖê²Ö¸ü ÃÖÓŸÖÖÓ“µÖÖ †Ö¿ÖÖ
†ÖúÖӁÖÖÓ“ÖêŸÖ¸ÓüÖãúšü»µÖ֍ãúšêü¾ÖÖÆæü­ÖÖê»Öê.†Ó¬ÖÖ¸üÖ“Öê¯ÖÖ¸üÖ׍úŸÖßÆüß²Öôûú™ü
ÆüÖê‰ú ªÖ †Ö¯Ö»µÖÖ †ÓŸÖ¸üß“ÖÖ –ÖÖ­Ö ×¤ü¾ÖÖ ×¾Ö—Öæ ¤êü‰ú ­ÖúÖ. ´ÖÆüÖ»ÖÖŸÖß»Ö
¸üŸ­Öפü¯Ö ¾Ö —ÖÖê¯Ö›üߟֻÖÖ Óú¤üᯙ ¤üÖê­Æüß ‹úÖ“Ö ¯ÖύúÖ¿ÖŸ¾ÖÖ“Öß ºþ¯Öê †ÖÆêüŸÖ.
´Ö­ÖÖ´Ö­ÖÖŸÖ ¯ÖύúÖ¿ÖÖ“Öê ׍ú¸üÖ ¯Öê¸üÖÖ¸üß †Ö×Ö ÃÖÓŸÖ ¾Ö֝Öß“Öß ´Ö¿ÖÖ»Ö ¯Öê™üŸÖß
šêü¾Öæ µÖÖ.
ÃÖ´ÖÖ¸üÖê¯Ö:-
`´Ö­Ö ´ÖÖ—Öê “Ö¯Öôû ­Ö ¸üÖÆêü ×­Ö¿“Öôû` †ÃÖê ŸÖãúÖê²ÖÖ ´ÆüÖŸÖÖŸÖ.
•Öß¾Ö­ÖÖŸÖ»Öê ÃÖãÖ †Ö×Ö Ã¾ÖÖãµÖ †Ö¯Ö»µÖÖ ´ÖÖ­Ö×Ã֍ú ÃÖ´ÖÖ¬ÖÖ­ÖÖ¾Ö¸ü
†¾Ö»ÖÓ²Öæ­Ö †ÃÖŸÖê. ´Ö­ÖÖ“ÖÖ ÖÖê³Ö —ÖÖ»ÖÖ. ´Ö­Ö ³ÖµÖÖ­Öê, ¿ÖӍúÖ ãú¿ÖӍúÖÓ­Öß

3. 134 SHODH, SAMIKSHA AUR MULYANKAN
International Indexed & Refereed Research Journal, ISSN 0974-2832,(Print) E- ISSN-2320-5474, December,2013, VOL-V * ISSUE- 59
†Ã¾Öã֗ÖÖ»Öê, ŸÖ¸üÃÖÖ¸üßÃÖãÖÖ“ÖßÃÖÖ¬Ö­Öê•Ö¾Öôû†ÃÖæ­Ö ÆüßÃÖãÖÖ“Ö߆­Öã³ÖæŸÖß
‘ÖêŸÖÖ µÖêŸÖ ­ÖÖÆüß. ¯ÖÖ ¯ÖÏÃÖ®ÖŸÖꓵÖÖ »ÖÖ™üÖ ´Ö­ÖÖŸÖ ˆšüŸÖ †ÃÖŸÖᯙ ŸÖ¸ü ÃÖãÖ
ÃÖÖ¬Ö­Öê •Ö¾Öôû ­ÖÃÖæ­Ö Æüß ´Ö­ÖãµÖÖ»ÖÖ ÃÖãÖ¿ÖÖÓŸÖß“ÖÖ ¯ÖÏŸµÖµÖ µÖêŸÖ †ÃÖŸÖÖê.
ÃÖÓŸÖÖÓ“µÖÖ ¯ÖÏê´Ö´ÖµÖ ³ÖŒŸÖß´ÖµÖ ×•Ö¾ÖÓŸÖ úÖ¾µÖ¬ÖÖ¸üÖ ÃÖÖ´ÖÖ­µÖ ´Ö֝ÖÃÖÖÓ¿Öß
¿ÖŸÖúÖ­Öã¿ÖŸÖêú×ÆüŸÖÖã•Öú¸üߟֆÖÆêüŸÖ.ÃÖÓŸÖÖÓ“Öߍú×¾ÖŸÖÖ¤êü¾ÖÖ“Ö߆Ã֝µÖÖ¯ÖêÖÖ
´Ö֝ÖÃÖÖÓ“Öß“Ö †×¬Öú †ÖÆêü. Æüß ú×¾ÖŸÖÖ ´Ö֝ÖÃÖÖ“µÖÖ úÖôû•ÖÖŸÖ ‘Ö¸ü úºþ­Ö
¸üÖ×Æü»Öê»Öß †ÖÆêü.
ŸÖãúÖê²ÖÖÓ­Öß ¾Öê¤ü ¾ÖÖ“Ö»Öê ­Ö¾ÆüŸÖê, †ÖÖ´ÖÖ“Öê ³Öê¤ü ¾Ö ¯ÖϳÖê¤ü ŸµÖÖÓ­ÖÖ
´ÖÖ×ÆüŸÖ­Ö¾ÆüŸÖê.¾Öê¤ü ¯ÖšüÖÖ“ÖÖŸµÖÖÓ­Öֆ׬֍úÖ¸üÆüß­Ö¾ÆüŸÖÖ.¯ÖÖ ²Öã›üÖÖ·µÖÖ»ÖÖ
¯ÖÖÆæü­Ö úôû¾ÖôûÖÖ¸êü ¾ÖŸÃÖ»Ö ´Ö­Ö µÖÖ ÃÖÓŸÖÖ»ÖÖ »ÖÖ³Ö»Öê ÆüÖêŸÖê. ²Öã›üŸµÖÖ»ÖÖ ¾Ö¸ü
1) ÁÖß ÃÖÓŸÖ ŸÖãúÖ¸üÖ´Ö ÖÖ£ÖÖ - ÃÖ֏ָêü ´ÖÆüÖ¸üÖ•Ö, †Ö¾Öé¢Öß ÃÖÆüÖ¾Öß, 1982
2) ŸÖãúÖ¸üÖ´ÖÖ“Öê ×­Ö¾Ö›üú †³ÖÓÖ - ›üÖò. ¯ÖÏ. ­Ö. •ÖÖê¿Öß, ŸÖéŸÖßµÖ †Ö¾Öé¢Öß, 1999 íÖêÆü¾Ö¬ÖÔ­Ö ¯Ö²»Öß¿ÖàÖ ÆüÖ‰úÃÖ, ¯ÖãÖê
3) ÃÖÓŸÖÖÓ“Öß ÃÖÖ´ÖÖו֍ú ¥ü™üß - ÁÖß. ¿ÖӍú¸ü¸üÖ¾Ö Ö¸üÖŸÖ, ¯ÖÏ£Ö´ÖÖ¾Öé¢Öß, úÖòÛ­™ü­Öê­™ü»Ö ¯ÖύúÖ¿Ö­Ö, ¯ÖãÖê, 2005
4) ´Ö¬µÖµÖãÖß­Ö ÃÖÓŸÖ ÃÖÖ×ÆüŸµÖ úÖÆüß †ÖµÖÖ´Ö - ›üÖò. µÖã. ´Ö. ¯Öšü֝Ö, ¯ÖÏ£Ö´ÖÖ¾Öé¢Öß Ã¾Öºþ¯Ö ¯ÖύúÖ¿Ö­Ö, †Öî¸ÓüÖÖ²ÖÖ¤ü, •Öæ­Ö 2003
5) ×ÃÖ¬¤ü ¯Ö¸Óü¯Ö¸üÖ †Ö×Ö ´ÖÆüÖ¸üÖ™ÒüÖŸÖᯙ ÃÖÓŸÖ - ÃÖÓ¯ÖÖ¤ü­Ö ›üÖò. ´Ö¬Öãú¸ü ¸üÖ´Ö¤üÖÃÖ •ÖÖê¿Öß ¯ÖÏ£Ö´ÖÖ¾Öé¢Öß, 2002, ×¾Ö•ÖµÖ ¯ÖύúÖ¿Ö­Ö, ­Ö֐֯Öæ¸ü
6) ÃÖÓŸÖ ¾ÖߝÖê“ÖÖ —ÖӍúÖ¸ü - ÁÖß. ×­Ö´ÖԻ֍ãú´ÖÖ¸ü ±ú›üãú»Öê, ¯ÖÏ£Ö´ÖÖ¾Öé¢Öß 2006 ÃÖã´Öêºþ ¯ÖύúÖ¿Ö­Ö, ›üÖë²Öß¾Ö»Öß
7) ¯ÖÖ“Ö ³ÖŒŸÖß ÃÖÓ¯ÖϤüÖµÖ - ¯ÖÏÖ. ¸ü. ¸üÖ. ÖÖêÃÖÖ¾Öß
8) ÃÖÓŸÖ ŸÖãúÖ¸üÖ´ÖÖÓ“Öß •Öß¾Ö­Ö×­ÖšüÖ - ›üÖò. »Ö. úÖ. ´ÖÖêÆü¸ü߸ü
úÖœüµÖÖÃÖÖšüß ŸµÖÖÓ“Öê ÆüÖŸÖ •Ö­´Ö³Ö¸ü ¬Ö›ü¯Ö›üŸÖ ÆüÖêŸÖê. ¸Óü•Ö»µÖÖ ÖÖÓ•Ö»µÖÖÓ­ÖÖ
¯ÖÖê™üÖ¿Öß ¬Ö¸üµÖÖ‡ŸÖúß ŸµÖÖÓ“Öß ÃÖÆüÖ­Öã³ÖæŸÖß ÃÖ´Ö£ÖÔ ÆüÖêŸÖß. ŸµÖÖÓ“Öê ד֢Ö
×¾Ö÷ü»ÖÖ“µÖÖ “Ö¸üÖú´ÖôûߐÖãÓŸÖ»Öê ÆüÖêŸÖê.³ÖŒŸÖÖ“µÖÖ ´Ö­ÖÖŸÖ»µÖÖ ³ÖŒŸÖß“Öê, ¤üµÖê“Öê
†Ö×Ö ¾ÖÖŸÃÖ»µÖÖ“Öê ×¾ÖÀ¾Ö †­ÖÓŸÖ †ÃÖ»Öê ¯ÖÖ×Æü•Öê. ¯ÖÏ£Ö´Ö †Ö¯Ö»Öê ´Ö­Ö †ÖםÖ
•Öß¾Ö­Ö¿Ö㬤ü êú»µÖÖ׿־ÖÖµÖ†Ö­ÖÓ¤üÖ“ÖÖ ¿ÖÖê¬Ö»Ö֐֝ÖÖ¸ü ­ÖÖÆüß.´ÆüÖæ­Ö ŸÖãúÖê²ÖÖ
ÃÖÖӐ֟ÖÖŸÖ.
²ÖîÃÖÖê×­Ö ×­Ö¾ÖÖÓŸÖ ¿Ö㬤ü ú¸üß ×“Ö¢Ö | ŸÖµÖÖ ÃÖãÖ †ÓŸÖ¯ÖÖ¸ü ­ÖÖÆüß
¤ãü:Ö¯ÖæÖÔ •ÖÖÖŸÖ ¤êüÖᯙ ¿Ö㬤ü ÃÖãÖ †Ö¯Ö»µÖÖ ´Ö­ÖÖŸÖ †Ö¯ÖÖ
¿ÖÖê¬Öæ ¿ÖúŸÖÖê. ŸµÖÖÃÖÖšüß ¬µÖÖ­Ö †Ö×Ö –ÖÖ­Ö Æü¾Öê, Æêü“Ö ÃÖÓŸÖÖÓ“Öê ÃÖÖӐ֝Öê †ÖÆêü.