3. Programma
1. Aanleiding en partners
2. Lessen van luchtgroen
3. Lessen van klimaatgroen
4. Lessen van gebiedsontwikkeling
Per onderwerp:
• Overzicht van projecten
• Resultaten
4. Aanleiding
Groen als bouwsteen in de stad onderbenut
Doel:
• Kennis
• Tools
• Ontwerpen
• Realiseren
• Uitwisselen kennis en ervaring
12. Luchtgroen
Uit: gevoeligheidsanalyse met ENVI-met door VITO en KEMA
13. Luchtgroen
Lessen
Bron: gevoeligheidsanalyse VITO/KEMA 2012
• Luchtkwaliteit verandert voornamelijk als gevolg van een
verstoring van de luchtstroom:
(windsnelheid en barrièrewerking)
• De invloed op PM10 concentratie is beperkt (maximaal enkele
procenten).
• De invloed op NO2 en EC is groter
Tot 15% verbetering/verslechtering.
14. Luchtgroen
Tips voor het toepassen van groen in stedelijke omgeving.
Bron: gevoeligheidsanalyse VITO/KEMA 2012
• Het is moeilijk om groen aan te wenden ter verbetering van de
lokale luchtkwaliteit
• Zorg dat groen de luchtkwaliteit niet verslechtert.
• Vermijd het tunneleffect: geen bomen in een ‘street canyon’.
• In straten met voldoende ventilatie tussen de gebouwen kunnen
bomen wel, zolang men de bomen niet te dicht bij elkaar plant.
23. Klimaatgroen
Lessen:
• Bij bestaande bebouwing is groen een goedkope bouwsteen om
klimaateffecten in stad te temperen. Zowel voor temperatuur als water.
• Vergroening helpt in het reduceren van stedelijke luchttemperatuur:
- Inplanten van bomen beter dan gras
- Vergroening op grondniveau meer effect dan groendaken
- Vergroening effectiever bij lage bebouwing
• Richtlijn : streven naar 30 % groen in stedelijk gebied voor significant
effect
24. Klimaatgroen
Lessen:
• Het invullen van milieufuncties door groen is nieuw voor ontwerpers
• Ontwerpprincipes en toolkit klimaatgroen biedt ontwerpers handvatten
• Kwantificering van effecten belangrijk
(wordt nog studie door Sittard-Geleen)
• Klimaatgroen biedt kansen voor integraal samenwerken:
klimaatgroen overbrugt disciplines als welzijn, groen, klimaat en water
30. Gebied Spoorzone
• Typering en analyse bestaand binnenstedelijk groen
• Gewenste groen en groenfuncties in Spoorzone
• Groene contramal voor stedenbouw-kundig plan
Tilburg Stad van Tuinen
Functioneel Groen in de Spoorzone
Studie door Atelier Quadrat
32. Gebied Kanaalzone
Kanaalzone:
Groenvisie door Soresma
• op basis huidige situatie en toekomstvisie gemeenten
• Inspirerende workshops
• Kader groeninrichting bij toekomstige projecten
Lucht - geluid - geur - visuele verstoring- tekort sociaal groen
39. Gebiedsontwikkeling
Lessen:
• Masterplan Functioneel Groen geeft mogelijkheid om
groenfuncties in afstemming te ontwikkelen
• Analyse groenbehoefte in samenhang tot gehele stad
• Groen als ruimtelijke identiteit ‘placemakers’
• Groentoets is interessant instrument om groen in
planvoorbereiding te borgen
• Randvoorwaarden en eisen groen beter in beeld
40. Functioneel groen
Lessen lucht, klimaat, gebiedsontwikkeling:
• Sterkere positie voor behoud van groen in de stad
• Bredere onderbouwing voor kwaliteiten van groen
• Meerwaarde genereren op niveau van stad en plek
42. Functioneel groen ingezet in
een stadsvernieuwingsproject
Toepassing stad Leuven :
Ontwerp masterplan publieke ruimte Vaartkom
Heraanleg Engels plein en omgeving
Oostrozebeke 23 mei 2012
43. STAND VAN ZAKEN
Masterplan publieke ruimte Vaartkom:
Kader voor latere private ontwikkelaars
Uitvoering afhankelijk van verschillende deel projecten
Heraanleg Engels pleinen en omgeving:
Definitief ontwerp in opmaak
Werken starten begin 2012
44. OPBOUW PRESENTATIE
Verschillende functies die groen
opneemt
– Groen als structurerend gegeven
Landschappelijk
Begeleiden en verbinden
– Groen als sociaal gegeven
Verbeteren van de leefbaarheid
Functionele eigenheid van elke plek
Duurzame aanplant in functie van het gebruik
– Klimaat groen
– Luchtgroen
– Ecologische functie
50. STRUCTURERENDE WAARDE
Landschappelijk : stadsontwerp
3 verschillende sferen in parken,
Groen langs de dijle leggen
Extra groen langs openbaar domein
Versteende omgeving behouden op
enkele pleinen
Aanlsuiting met bestaand groen in
omgeving
Wordt verder geconcretiseerd en
verfijnd in masterplan publieke
ruimte
51. STRUCTURERENDE WAARDE
Landschappelijk : Dijle en groene ruimte
in de stad Dijlepad langs dijle
Blauwgroen netwerk doorheen de
stad
Verbinding van open ruimte / groene
plekken in stad
Vermeerderen aantal grotere
publieke ruimten in de binnenstad
54. STRUCTURERENDE WAARDE
• Begeleiden en verbinden
– Aankondigen groene ruimte
– Groen ruimtes en lijnen die bestaande en nieuwe
gebieden aan elkaar koppelen
Versteende landschap Vaartkom
55. STRUCTURERENDE WAARDE
Opvallend:
-Groen bijgekomen
Versteende landschap Vaartkom aan zijde Engels plein
--versteende ruimte
rond Vaartkom blijft
behouden
67. SOCIALE WAARDE
Functionele eigenheid van elke plek
– Versteende ruimte rond vaart als
evenementenlocatie
– Rust en stilte plek met hoge ecologische
waarde op de Keizersberg
– Avontuurlijke spelaanleiding in de parken
– Ontmoetingsplek voor jongeren onder het
viaduct
– Natuurlijke oeverstroken en verlaagde
plekken aan het water
– Wachten op de bus, wandelen langsheen
de winkels op het Engels plein, ruimte voor
kleine ontmoetingsplekken
70. KLIMAATGROEN
Groen als klimaatregelend element is meegegeven als aandachtspunt in masterplan
Geen actieve communicatie naar inwoners en weinig expliciete aandacht in uiteindelijk
masterplan
Elementen die kunnen aanzien worden als klimaatgroen
Toename van groenoppervlakte,
Situering van groen langs de Dijle,
Openleggen van de Dijle
Aanplanten van bomen in straten
Stimuleren van de aanleg van groendaken
71. LUCHTGROEN
Actief opgenomen in ontwerp en keuzes voor Engels Plein
Meegegeven als aandachtspunt voor masterplan
Niet over gecommuniceerd naar inwoners
Elementen die als luchtgroen kunnen aanzien worden:
Expliciete keuze van groene inrichting van het Engels Plein als buffer,
Situering van groen langs de Dijle,
Groensingels langs de Ring,
Aanplanten van bomen in straten
Stimuleren van de aanleg van groendaken
72. ECOLOGISCHE FUNCTIE
Meegegeven als aandachtspunt in masterplan
Actief rond werken in alle projecten
Meenemen van beleidsplannen uit het verleden rond natuur in de stad
Elementen die als ecologisch groen kunnen aanzien worden.
Behoud van Keizersberg als natuurgebied (niet omvormen tot “gewoon” park)
Situering van groen langs de Dijle als uitbouw van blauw-groen netwerk
Soortenkeuze en aandacht voor ecologische waarde in aanleg van parken en groen in
heel het gebied
Aansluiting bij bestaande groenstructuren om corridorfunctie te bewaken
Koppelen met soortbeschermingsmaatregelen (sensibilisatie)
76. TIJDELIJKE NATUUR
Onderzoek naar
haalbaarheid
Roosendaal
BEELD: VOORZIJDE RAPPORT BELW ADVIES
77. LESSEN
Voordelen: Tijdelijk gebruik van
braakliggende gronden
– Verhogen aantrekkelijkheid, kansen
voor verkoop
– Kansen voor verbetering
leefbaarheid
Investeringen naar voren halen =
moeilijk
92. LESSEN
Voordelen: Tijdelijk gebruik van
braakliggende gronden
– Verhogen aantrekkelijkheid, kansen
voor verkoop
– Kansen voor verbetering
leefbaarheid
Investeringen naar voren halen =
moeilijk
Editor's Notes
Figuur 17: Relatief verschil in EC concentratie ten opzichte van het referentiescenario voor de Goirleseweg met 3m hoge groenschermen(groenvariatie 11). De windrichting is 45°. De lijnen in de figuur komen overeen met de stroomlijnen. In Figuur 17 zien we duidelijk dat dit effectief leidt tot een ‘sterkere bron’. In tegenstelling tot de situatie in Figuur 14 leidt dit nu ook tot een verhoogde concentratie aan lijzijde. Dit kan verklaard worden aan de hand van de resultaten in Figuur 18. Door het ontbreken van een terugstromende wervel treden er voor het referentiescenario van de Goirleseweg op zichzelf al lage concentraties op aan de lijzijde (ongeveer gelijk aan de achtergrondconcentraties). De ‘versterking’ van de bron als gevolg van het groenscherm zorgt er nu wel voor dat door turbulente diffusieprocessen de HOOFDSTUK 4 Resultaten gevoeligheidsanalyse RMA/N78D9/2011-0001 29 concentraties aan lijzijde daadwerkelijk stijgen. Hierbij dient wel de bemerking gemaakt te worden dat de resulterende concentraties nog steeds relatief laag zijn in vergelijking met deze aan de overkant van de weg (ondanks het feit dat ze daar gedaald zijn).
aanwezigheid van groen kan de windsnelheid ter hoogte van de emissies lokaal verlagen/verhogen, wat leidt tot een versterking/verdunning van de bron. groen vormt een barrière die het verspreidingspatroon van de polluenten wijzigt. Voor een effectieve toepassing van stedelijk groen dient men met deze beide effecten rekening te houden om op die manier te garanderen dat de luchtkwaliteit niet daalt op de kwetsbare locaties (voetpaden, fietspaden,…). In enkele gevallen is het zelfs mogelijk de luchtkwaliteit te verbeteren.
Groen als sociaal gegeven: Duurzame aanplat in functie van gebruik
Klimaat: meer groen, openleggen Dijle, stimuleren groene daken. Lucht: engelsplein als groene buffer. Ecologie: keizersberg
Klimaat: meer groen, openleggen Dijle, stimuleren groene daken. Lucht: engelsplein als groene buffer. Ecologie: keizersberg
Klimaat: meer groen, openleggen Dijle, stimuleren groene daken. Lucht: engelsplein als groene buffer. Ecologie: keizersberg
Klimaat: meer groen, openleggen Dijle, stimuleren groene daken. Lucht: engelsplein als groene buffer. Ecologie: keizersberg
Klimaat: meer groen, openleggen Dijle, stimuleren groene daken. Lucht: engelsplein als groene buffer. Ecologie: keizersberg
Klimaat: meer groen, openleggen Dijle, stimuleren groene daken. Lucht: engelsplein als groene buffer. Ecologie: keizersberg
Klimaat: meer groen, openleggen Dijle, stimuleren groene daken. Lucht: engelsplein als groene buffer. Ecologie: keizersberg
Klimaat: meer groen, openleggen Dijle, stimuleren groene daken. Lucht: engelsplein als groene buffer. Ecologie: keizersberg
Klimaat: meer groen, openleggen Dijle, stimuleren groene daken. Lucht: engelsplein als groene buffer. Ecologie: keizersberg