Το Μακεδονικό Μέτωπο ή Μέτωπο της Θεσσαλονίκης σχηματίστηκε το 1915 για τον σκοπό παροχής βοήθειας στη Σερβία ενάντια στις Κεντρικές Δυνάμεις που τις αποτελούσαν η Γερμανία, η Αυστροουγγαρία και η Βουλγαρία. Το Βρετανικό Μέτωπο της Θεσσαλονίκης αποτελούσε ένα μέρος των συμμαχικών δυνάμεων που περιελάμβανε στρατεύματα από την Ελλάδα, τη Σερβία, το Μαυροβούνιο, τη Γαλλία, την Ιταλία και τη Ρωσία. Μετά την αποβίβαση τον Οκτώβριο του 1915, οι Συμμαχικές Δυνάμεις προχώρησαν κατά μήκος της κοιλάδας του Βαρδάρη στη Σερβία, αναγκάστηκαν όμως να υποχωρήσουν στη Θεσσαλονίκη η οποία διατηρήθηκε ως οχυρωμένο στρατόπεδο για έναν χρόνο.
Μια επίθεση των Συμμαχικών Δυνάμεων το δεύτερο Ήμισυ του 1916 δημιούργησε μια γραμμή η οποία ξεκινούσε από το μοναστήρι και εκτείνονταν ως τον κόλπο του Στρυμόνα, ενώ η Βρετανική δύναμη κρατούσε τον τομέα στα ανατολικά της Δοϊράνης. Αυτή η γραμμή των Συμμάχων διατηρήθηκε μέχρι την 15η Σεπτεμβρίου 1918 όταν η αποφασιστική επίθεση προς τον βορρά οδήγησε στην παράδοση της Βουλγαρίας μετά από ένα δεκαπενθήμερο.
2. Η αφορμή
Στις 28 Ιουνίου 1914
η δολοφονία του
αρχιδούκα Franz
Ferdinand στο
Σεράγεβο
σηματοδότησε την
έναρξη του
Α΄ Παγκοσμίου
Πολέμου
3. Η επίθεση στη Σερβία
Οι στρατιωτικές
δυνάμεις της Αυστρο-
Ουγγαρίας
επιτέθηκαν στη
Σερβία τον Αύγουστο
του 1914. Οι Σέρβοι
απέκρουαν τις
αυστριακές επιθέσεις.
Η αντίσταση των
Σέρβων ήταν κρίσιμη
για τον έλεγχο των
στενών της
Μεσογείου.
4. Η Βουλγαρία συμμαχεί με τις
Κεντρικές Δυνάμεις
⦿ Στις 6 Σεπτεμβρίου
1915 η Βουλγαρία
υπέγραψε συμμαχία
με τη Γερμανία και
επιτέθηκε στη Σερβία.
⦿ Η Σερβία ζήτησε
άμεση βοήθεια από
την Αγγλία και τη
Γαλλία.
5. Άγγλοι και Γάλλοι έρχονται στη
Θεσσαλονίκη
⦿ Τον Οκτώβριο του
1915 αγγλικά κα
γαλλικά στρατεύματα
αποβιβάστηκαν στο
λιμάνι της
Θεσσαλονίκης, όμως
δεν μπόρεσαν να
βοηθήσουν
αποτελεσματικά τη
Σερβία.
6. Ο Σερβικός στρατός φτάνει στην
Ελλάδα
Μεγάλο μέρος του
Σερβικού στρατού
αναγκάστηκε να
υποχωρήσει
οργανωμένα από τα
βουνά της Αλβανίας
κι από εκεί
μεταφέρθηκε με
αγγλο- γαλλικά πλοία
στην Κέρκυρα.
7. Οι Κεντρικές Δυνάμεις φτάνουν
στα σύνορα της Ελλάδας.
⦿ Ωστόσο τα
στρατεύματα
Αυστριακών
Γερμανών και
Βουλγάρων
καταδιώκοντας τους
Σέρβους, έφτασαν
μέχρι τα ελληνικά
σύνορα…
8. Δημιουργείται το Μακεδονικό
Μέτωπο
• Οι Αγγλο – Γάλλοι
φοβήθηκαν μήπως οι
Γερμανο – Βούλγαροι
επιτεθούν και στη
Θεσσαλονίκη,
μετέτρεψαν την
περιοχή γύρω απ’
αυτήν σε ένα
οχυρωμένο
στρατόπεδο, γνωστό
ως «Κλουβί».
9. Ξεκινούν οι Επιχειρήσεις
⦿ Με βάση τη
Θεσσαλονίκη η
Entente ξεκίνησε
επιχειρήσεις στα
Νότια Βαλκάνια
εγκαθιστώντας το
«Μακεδονικό
Μέτωπο» ή «Μέτωπο
της Θεσσαλονίκης»
του Α΄ Παγκοσμίου
Πολέμου
10. Κωνσταντίνος εναντίον Βενιζέλου
⦿ Στην Ελλάδα υπήρχε
διάσταση απόψεων
μεταξύ του Βασιλιά
Κωνσταντίνου και του
Πρωθυπουργού
Ελευθέριου Βενιζέλου
11. Τι πίστευαν…
• Ο Βασιλιάς θεωρούσε
ότι πρέπει να τηρήσει
ουδετερότητα (που
ωφελούσε τις Κεντρικές
Δυνάμεις), ενώ ο
Βενιζέλος πίστευε ότι τα
συμφέροντα της χώρας
ταυτιζόταν με την έξοδο
στο πόλεμο στο πλευρό
της Entente.
12. Η Βουλγαρία καταλαμβάνει το
Ρούπελ
⦿ Η ουδετερότητα που
κρατούσε η Ελλάδα
και η ανοχή απέναντι
στις κεντρικές
δυνάμεις έδωσε το
θάρρος στη
Βουλγαρία να
καταλάβει το οχυρό
Ρούπελ και την
Ανατολική
Μακεδονία.
13. Οι Θεσσαλονικείς
ανησυχούν…
• Το γεγονός ότι οι
Βούλγαροι έφτασαν
στην Μακεδονία,
ανησύχησε τους
Έλληνες της
Θεσσαλονίκης που
φοβήθηκαν ότι στο
επόμενο διάστημα
μπορούν να
καταλάβουν και την
πόλη τους.
14. Κίνημα Εθνικής Άμυνας
⦿ Για τον λόγο αυτόν
στις 17 Αυγούστου
1916 ξέσπασε το
κίνημα της «Εθνικής
Άμυνας» με αρχηγό
τον Βενιζέλο που
σκοπό είχε να μην
αφήσει τους
Βουλγάρους να
επεκταθούν στην
υπόλοιπη Μακεδονία.
15. Εθνικός Διχασμός
⦿ Έτσι η Ελλάδα
χωρίστηκε στα δύο. Η
Ελλάδα των Αθηνών
που κρατούσε
ουδετερότητα και η
Ελλάδα της
Θεσσαλονίκης που
μπήκε στον πόλεμο
στο πλευρό της
Entente στις 16
Νοεμβρίου 1916
16. Η Ελλάδα μπαίνει στον
πόλεμο
• Ανάμεσα στους
βασιλικούς και τους
βενιζελικούς
αναπτύχθηκε μεγάλη
έχθρα που ονομάστηκε
Εθνικός Διχασμός.
• Στο τέλος επικράτησε
ο Βενιζέλος, ο
Βασιλιάς εκδιώχθηκε
και όλη η Ελλάδα
μπήκε στον πόλεμο στο
πλευρό της Entente στις
13 Ιουνίου 2017
17. Οι συνθήκες στο Μακεδονικό
Μέτωπο
• Στο Μακεδονικό Μέτωπο
δεν υπήρξαν συχνές
εμπλοκές μεταξύ των
αντιπάλων και με
αναρίθμητα θύματα όπως
στο Δυτικό Μέτωπο.
Ωστόσο σε μερικές
περιπτώσεις ο φόρος
αίματος ήταν υψηλός,
ενώ η ελονοσία και οι
άλλες ασθένειες
αποδεκάτιζαν τα
συμμαχικά στρατεύματα.
18. Το σχέδιο…
• Το Μακεδονικό Μέτωπο
ήταν σταθεροποιημένο
στον ποταμό Στρυμόνα,
τη Λίμνη Δοϊράνη, το
Μοναστήρι, τις Πρέσπες
και τη λίμνη Οχρίδα. Με
την είσοδο της Ελλάδας
στον πόλεμο κι την
ενίσχυση των δυνάμεων,
αποφασίστηκε από τον
Στρατηγό Γκιγιωμά ένα
τολμηρό σχέδιο για το
άνοιγμα του μετώπου στα
βαλκάνια.
19. Μάχη του Σκρα
⦿ Ενώ ετοιμαζόταν το
σχέδιο αυτό,
αποφασίστηκε μια
προκαταρκτική
επιχείρηση των ελληνικών
δυνάμεων στη σημαντική
οχυρωμένη τοποθεσία
Σκρα.
⦿ Η ορμητική έφοδος των
Ελλήνων είχε αποτέλεσμα
και οι σύμμαχοι
απέκτησαν εμπιστοσύνη
στον ελληνικό στρατό.
20. Η τελική επίθεση
⦿ Η τελική επίθεση στο
Μακεδονικό Μέτωπο
άρχισε στις 14
Σεπτεμβρίου του 1918
στον τομέα του
Ντομπροπόλιε.
⦿ Ως το τέλος της ημέρα η
εχθρική γραμμή είχε
καταληφθεί και το ρήγμα
του μετώπου μεγάλωσε.
21. Η μάχη της Δοϊράνης
⦿ Παράλληλα με την
κύρια επίθεση, στις 18
Σεπτεμβρίου του 1918
έγινε μια παράλληλη
επίθεση στο τμήμα της
Δοϊράνης με Αγγλικές
και Ελληνικές
δυνάμεις
22. Οι Βούλγαροι παραδίδονται
⦿ Ο συνδυασμός των
επιθέσεων ανάγκασε
τους Βουλγάρους να
ζητήσουν ανακωχή
στις 29 Σεπτεμβρίου
1918.
⦿ Οι Γερμανοί και οι
Αυστρο-Ούγγροι
έμειναν χωρίς
συμμάχους στα νότιά
τους.
23. Παραδίδεται και η Γερμανία
⦿ Έτσι στις 3
Νοεμβρίου
παραδίδεται η
Αυστροουγγαρία και
στις 11 Νοεμβρίου η
Γερμανία.
⦿ Ο Α΄ Παγκόσμιος
Πόλεμος έχει λήξει.
24. Η Νίκη
⦿ Η νίκη των συμμάχων
οφείλεται κυρίως στον
αιφνιδιασμό στην
ταχύτητα και στην
ορμή με την οποία οι
Σύμμαχοι καταδίωξαν
τους αντιπάλους. Αυτό
όμως δε θα είχε
επιτευχθεί, χωρίς τη
συμμετοχή των
Ελληνικών Δυνάμεων.