Voordracht van Paul Rullmann: Een blijvende positie van wereldklasse; de ontwikkeling van de TU Delft in een veranderende wereld
zaterdag 21 mei 2011
in de collegezaal van het Science Centre te Delft
Voor vereniging Histechnica, afdeling Geschiedenis der Techniek van het KIVI NIRIA en alumni TU Delft
De Technische Universiteit Delft komt voort uit de 'Koninklijke Akademie ter opleiding van burgerlijke ingenieurs zoo voor 's lands dienst als voor de nijverheid en van kweekelingen voor den handel'. De Akademie werd op 8 januari 1842 opgericht door koning Willem II. Naast ingenieurs en handelsdeskundigen werden er ook ambtenaren opgeleid voor Nederlands-Indië.
De afgelopen 170 jaar is de wereld enorm veranderd. De TU Delft veranderde mee en veroorzaakte bovendien soms een deel van deze verandering. Delftse ingenieurs zetten zich over de hele wereld in. Bijvoorbeeld om land te winnen voor de kust van Dubai. Maar ook aan de universiteit wordt al decennia ‘use-inspired’ onderzoek gedaan. Dit leidt tot technologische toepassingen die overal ter wereld worden gebruikt.
Samenvatting van de voordracht:
De voordracht schetst zowel de historie van de TU Delft als recente ontwikkelingen aan de universiteit. Paul Rullmann constateert dat de universiteit steeds internationaler geworden is. Al in de jaren dertig studeerde professor Yan Kai af aan de TU Delft. Hij werd later bekend als groot waterbouwkundige en ‘Honorary President’ van de Chinese Hohai University. In die dagen was Yan Kai een uitzonderlijke verschijning. Nu zijn er vele buitenlandse studenten en promovendi die voor hun opleiding naar Delft komen.
Naast internationaler is de wereld ook sneller geworden. Het onderzoek aan de TU Delft werd steeds wetenschappelijker en de financiering vindt meer en meer plaats door private partners. Steeds is de TU Delft verankerd gebleven in de maatschappij. Want de TU Delft draagt met haar unieke technologische infrastructuur, brede kennisbasis, wereldwijde reputatie en succesvolle alumni significant bij aan verantwoorde oplossingen voor urgente maatschappelijke vraagstukken.
Paul Rullmann (1948) studeerde sociologie. Vervulde vanaf 1975 diverse functies in het HBO. Werkte vanaf 1990 bij de HBO-raad en vanaf 1995 bij de Hogeschool Haarlem, vanaf 2000 als lid van het College van Bestuur. Hij was nauw betrokken bij de fusie van vier hogescholen tot de nieuwe Hogeschool Inholland. Paul Rullmann is sinds mei 2002 lid van het College van Bestuur van de Technische Universiteit Delft, met als centrale portefeuille Onderwijs.
Paul Rullmann: Een blijvende positie van wereldklasse - histechnika
1. Een blijvende positie van wereldklasse;
de ontwikkeling van de TU Delft in een veranderende wereld
Paul Rullmann voor Vereniging histechnika | 21 mei 2011
Een blijvende positie van wereldklasse 1
2. Historie & recente ontwikkelingen
Opbouw presentatie
1. Inleiding
• Toen & nu
2. Internationaler
• Toen & nu
3. Sneller
• Toen & nu
4. Privater
• Toen & nu
5. Wetenschappelijker
• Toen & nu
Een blijvende positie van wereldklasse 2
3. Inleiding
Missie
De TU Delft draagt door haar
breed opgeleide ingenieurs,
uitgebreide kennisbasis en
wereldwijde reputatie & alumni
bij aan de kenniseconomie van
morgen en aan oplossingen voor
maatschappelijke vraagstukken “Prometheus bracht het vuur en
daarmee de kennis van de berg
Olympus naar de mensen”
Een blijvende positie van wereldklasse 3
4. Inleiding
Toen: start van ingenieursscholen in de regio
• In 1594 pleitte Prins Maurits voor opleiding wiskunde en landmeten
• In 1600 start Universiteit Leiden opleiding „Nederduytsche Mathematique‟
• Opleiding moest praktisch en toegankelijk zijn
• Vanaf 1814 worden er in Delft ingenieurs opgeleid
De Delftse ingenieursscholen
1814-1828 Artillerie- en Genieschool
1842-1864 Koninklijke Akademie
1864-1905 Polytechnische Hogeschool
1905-1986 Technische Hogeschool Delft
1986-heden Technische Universiteit Delft
„Toen studeren nog exerceren was‟ door Henk Makkink, Delft
Circa 1925 - 1935 Integraal 2006-4; Leidsch Dagblad 4-4-2011; Petrus
Anthonius (Peter) Odijk Erfgoed Delft en Omstreken
Een blijvende positie van wereldklasse 4
5. Inleiding
Toen: aard van het onderwijs
• Koninklijke Akademie werd gevestigd in het
monumentale patriciërshuis Oude Delft 95
Opleidingen Koninklijke Akademie
• Civiel Ingenieur
• Scheepsbouwkundig ingenieur
• Mijningenieur
• IJk en accijnzen
• Schei- en Werktuigkunde
• Handel
• Oost-Indië ambtenaren 1e klasse
• Oost-Indië ambtenaren 2e klasse Ronald Stenvert, Chris Kolman, Saskia
van Ginkel-Meester, Elisabeth Stades-
Vischer en Sabine Broekhoven,
„Toen studeren nog exerceren was‟ door Henk Makkink, Delft Integraal Monumenten in Nederland.
2006-4;
Een blijvende positie van wereldklasse 5
6. Inleiding
Nu: aard van het onderwijs
38 masteropleidingen
Waaronder:
• Integrated Product Design
• Marine Technology
• Civil Engineering
• Aerospace Engineering
• Applied Earth Sciences
• Computer Science
• NanoScience
• Telecommunications
• Systems & Control
• Bioinformatics
Een blijvende positie van wereldklasse 6
7. Internationaler
Toen: Koninklijke Akademie 1842 – 1864
• De TU Delft komt voort uit de
'Koninklijke Akademie ter opleiding van
burgerlijke ingenieurs zoo voor 's lands
dienst als voor de nijverheid en van
kweekelingen voor den handel'
• Akademie werd op 8 januari 1842
opgericht door koning Willem II
• Naast ingenieurs en
handelsdeskundigen werden er ook
ambtenaren opgeleid voor Nederlands-
Indië
Een blijvende positie van wereldklasse 7
8. Internationaler
Toen: interbellum
• Kleine elite uit Nederlands Indië kwam in Delft studeren
• In 1920 is een 'tropische TH‟ opgericht in Bandung (nu Institut
Teknologi Bandung)
• Oprichting was een zeer Nederlands-koloniale aangelegenheid
Professor Duparc, hoogleraar wiskunde in Delft van 1956 tot 1984:
“Niet Eindhoven maar Bandoeng was de tweede Nederlandse TH”
zei de 77-jarige professor Duparc, bewust een beetje provocerend
“Bandoeng was kort na de oprichting in 1920 eigenlijk alleen
bestemd voor civiele technici” Delta: 29-06-1995
Een blijvende positie van wereldklasse 8
9. Internationaler
Toen: jaren ’30 twintigste eeuw
• Al in de jaren dertig studeerde
professor Yan Kai af aan de TU Delft
• Hij werd later bekend als groot
waterbouwkundige en „Honorary
President‟ van de Chinese Hohai
University
• In die dagen was Yan Kai een
uitzonderlijke verschijning
• 90e verjaardag van Hohai
University, Nanjing, China
• Prof. Yan Kai, 93 jaar oud,
participeerde nog
Een blijvende positie van wereldklasse 9
10. Internationaler
Toen: 1997 eerste MSc opleiding
1. Met ingang van academisch jaar 1997/1998 zijn 6 Engelstalige
Master of Science (MSc) programma‟s van start gegaan
1. Elektrotechniek
2. Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek
3. Technische Wiskunde
4. Technische Informatica
5. Scheikundige Technologie
6. Materiaalkunde
2. Deze eerste MSc titels waren gelijkwaardig aan Ir.
3. De MSc programma‟s duurden en duren twee jaar
Een blijvende positie van wereldklasse 10
11. Internationaler
Nu: een internationale community
Internationale community
• 20% van de nieuwe studenten
• 60% van de promovendi
Een blijvende positie van wereldklasse 11
12. Internationaler
Nu: toename internationale studenten
Feiten en cijfers 2009
Aantal buitenlandse studenten naar
Aantal buitenlandse studenten naar continent,
continent, periode 2000 – 2009
periode 2000 – 2009
Europa Azië Amerika Midden Oosten Afrika Oceanie Onbekend
Buitenlandse studenten Top-10,
periode 2000 – 2009
Turkse Surinaamse Iraanse
Griekse Burger India Italiaanse Chinese
Indonesische Burger Bondsrepubliek Duitsland Belgische
Jaar
Jaar
Een blijvende positie van wereldklasse 12
13. Internationaler
Nu: strategische samenwerkingsverbanden
IDEA League
BME - Budapest University of
Technology and Economics (Hongarije)
NTNU – Norwegian University of
Science and Technology (Noorwegen)
METU – Middle East Technical
University (Turkije)
Moscow State University (Rusland)
Tsinghua University Beijing (China)
Kyoto University (Japan)
Osaka University (Japan)
University of Tokyo (Japan)
Bandung Institute of Technology (Indonesië)
National University of Singapore (Singapore)
The Hong Kong Polytechnic University (Hong Kong)
KAIST (Noord Korea)
Een blijvende positie van wereldklasse 13
14. Internationaler
Nu: TU Delft opent afdeling in China
• Op 11 mei heeft TU Delft een
research-dependance in Beijing
geopend
• De TU Delft is de eerste
Nederlandse universiteit die zo‟n
initiatief ontplooit in China
• De dependance gaat zich bezig
houden met het onderzoek naar
led-verlichting Led-verlichting in lobby hotel
• Deze zeer energiezuinige
technologie gaat de komende
decennia een grotere rol spelen
Een blijvende positie van wereldklasse 14
15. Sneller
Toen: kennisuitwisseling met drukwerk
• Kennisuitwisseling vond plaats met
boeken, dictaten, pamfletten en kaarten
• Drukwerk werd bijna standaard
uitgegeven bij Waltman
• Zoals dit voorbeeld van hoogleraar
Vogelsang, mineralogie, aardkunde,
paleontologie en mijnontginning
• Het is een pamflet (1867) dat pleitte
voor goede drinkwatervoorziening
• Maar ook publiceren in
wetenschappelijke tijdschriften al
begonnen in 17e eeuw
In bezit van Bibliotheek TU Delft
Een blijvende positie van wereldklasse 15
16. Sneller
Toen: eerste vormen van computergebruik
• Eén van de Nederlandse pioniers op het gebied van computers en
programmering is prof. dr.ir. Van der Poel, van 1962 tot 1991
hoogleraar computerkunde in Delft
• Hij ontwikkelde diverse computers om zijn ideeën daarover te
testen; de bekendste is de ZEBRA
• In 1958 schafte de Wiskundige Dienst
(latere Rekencentrum) een ZEBRA
aan voor rekenwerk alle TH-afdelingen
• De machine kon alleen optellen en
aftrekken
• Op de beeldbuis kon het proces in
de registers worden gevolgd
„ALGOL 60, Programmeren zonder beeldscherm‟ door Henk Makkink, Delft Integraal 2005-4;
Een blijvende positie van wereldklasse 16
17. Sneller
Toen: eerste vormen van computergebruik
• Met de komst van de ZEBRA begon het onderwijs in programmeren,
toen nog voor kleine groepen studenten
• Rond 1964 startte onderwijs in programmeertaal ALGOL 60
• De practikant analyseerde de opgaven,
maakte een stroomschema en zette dat om in
een ALGOL-programma
• Voor de invoer werden ponskaarten gebruikt
• De computer stond in een ruimte die voor
studenten verboden terrein was
• In 1969 kwam er voor de praktikant „zelfbedie-
ning‟ maar nog zonder beeldscherm
„ALGOL 60, Programmeren zonder beeldscherm‟ door Henk Makkink, Delft Integraal 2005-4;
Een blijvende positie van wereldklasse 17
18. Sneller
Toen: 1996 studentenkamers op internet
Woningraad 30 oktober 1996: Delftse studenten die in
kleine studentenhuizen van Stichting DUWO wonen,
kunnen binnenkort vanuit hun kamer het internet op.
Dit is mogelijk dankzij een subsidie van 60.000 gulden.
Jaarverslag 1996 TU Delft
Een blijvende positie van wereldklasse 18
19. Sneller
Nu: informatieafstand is snel te overbruggen
• Informatieafstand is snel te overbruggen
• Je hebt makkelijker contact met collega‟s over de hele wereld:
telefoon, Skype, e-mail
• Onderzoeksresultaten zijn gemakkelijker te vinden:
Google Scholar, Web of Science, Scopus
• Je beschikt sneller over kennis
• Meer mensen gaan zich bemoeien met onderzoek
Een blijvende positie van wereldklasse 19
20. Sneller
Nu: ICT in het onderwijs
20110311 TU Delft OCW for SCORE. Door Willem van Valkenburg
Een blijvende positie van wereldklasse 20
21. Sneller
Nu: OpenCourseWare
Water management
Dr.ir. Jasper Verberk – Collegerama
20110311 TU Delft OCW for SCORE.
http://ocw.tudelft.nl/about-opencourseware/ocw-seminar/ Door Willem van Valkenburg
Een blijvende positie van wereldklasse 21
22. Privater
Toen: Koninklijke Akademie 1842 – 1864
• Rijk toonde maar weinig belangstelling voor de opleiding
• Op de rijksbegroting kwam de school niet eens voor
• Bij de oprichting van de Akademie had Lipkens tienduizend gulden
meegekregen voor inrichting en ameublement, plus de boeken en
instrumenten van de in 1811 opgedoekte Hogeschool van Franeker
• Daarna moest de school zichzelf bedruipen
• De onkosten werden gedekt met het jaarlijkse collegegeld van
tweehonderd gulden per leerling, en met bijdragen van het ministerie
van koloniën, dat in de Akademie haar opleiding tot ambtenaar voor
Oost-Indië had ondergebracht
‟Toen studeren nog exerceren was‟ door Henk Makkink, Delft Integraal 2006-4;
Een blijvende positie van wereldklasse 22
23. Privater
Toen: Opkomst van valorisatie
• Tot 1960 worden NL universiteiten op declaratiebasis bekostigd
• Er was „onderhandelingsruimte‟ tussen de minister en afzonderlijke
universiteiten
• Na 1960 werd de bekostiging direct gekoppeld aan het aantal
ingeschreven studenten
• Begin jaren ‟80 werd „3e geldstroom‟ voorwerp van bewust beleid:
bevorderen samenwerking tussen wetenschap en industriële partners
• Halverwege jaren ‟80 werden aparte rechtspersonen opgericht
• TU Delft telde circa 350 stichtingen die aan de universiteit gelieerd
waren maar onafhankelijk functioneerden
• OCW ging beleid ontwikkelen om „valorisatie‟ weer meer in te bedden
„Geldstromen en beleidsruimte‟ door Kwikkers et al.
Een blijvende positie van wereldklasse 23
24. Privater
Nu: Inkomsten door de tijd 1999 – 2009
600
500
3e geldstroom
400 (incl.mut. OHW)
M€ 300 2e geldstroom
(nationaal)
200 1e geldstroom
100
0
1996 1999 2002 2005 2006 2007 2008 2009
Jaar
Een blijvende positie van wereldklasse 24
25. Privater
Nu: onderzoek in publiek private consortia
• Universiteiten als TU Delft
• Instituten als Deltares
• En industriële partners als:
• DSM
• AkzoNobel
• Purac
• BioDetection Systems B.V.
• Bioclear
• BLGG AgroXpertus
• Microdish
• Microlife Solutions i.o.
• Bird Engineering
• Synthon B.V.
Een blijvende positie van wereldklasse 25
26. Privater
Nu: valorisatie is taak universiteit geworden
De vele spin-off‟s van de TU Delft
komen van binnenuit en zijn vaak
een succesvol bijresultaat van
fundamenteel en toegepast onderzoek Valorisation
Centre
Centre for
Entrepreneur- YES!Delft
ship
Delft Top Science
Tech Port Holland
Een blijvende positie van wereldklasse 26
27. Privater
Valorisation
Centre
Centre for
Nu: TU Delft naar de markt Entrepreneur-
ship
YES!Delft
Delft Top Science
Tech Port Holland
Studentenprojecten
• Plakkies
• Osiris
• Nuna
Spin-off’s
• Senz stormparaplu
• Ampelmann
• Epyon
Een blijvende positie van wereldklasse 27
28. Wetenschappelijker
Toen: Golden Age of Engineering ±1900 - ±1970
• In de vorige eeuw werd veel belang gehecht aan de capaciteiten van
ingenieurs
• Ingenieurs waren de toekomst
• De Technische Hogeschool kreeg nieuwe faculteiten
• Mijnbouw 1912
• Elektrotechniek 1918
• Technische Natuurkunde 1929
• Geodesie 1935
• Lucht- en Ruimtevaart 1940
Een blijvende positie van wereldklasse 28
29. Wetenschappelijker
Toen: Burgers en Biezeno
• Bij Werktuigbouw was de komst van de twee hoogleraren Burgers
(1918) en Biezeno (1914) een vorm van verwetenschappelijking
• Beiden waren in Delft buitenbeentjes door wetenschappelijke aanpak
van mechanica van verschijnselen en voorwerpen uit ingenieurswereld
Burgers, Johannes Martinus
Biezeno, Cornelis Benjamin
www.inghist.nl; http://www.em.tue.nl/history/index.php/2
Een blijvende positie van wereldklasse 29
30. Wetenschappelijker
Toen: promoveren in Delft
• In 1905 promoveerde in Delft de eerste dr.ir toen de Technische
Hogeschool het Ius promovendi ontving
• Vervolgens: dissertatie nummer 100 in „25, 1000 in „74 & 2000 in ‟91
100 1000 2000
1905 1925 1945 1965 1985 2005
Een blijvende positie van wereldklasse 30
31. Wetenschappelijker
Nu: groei van aantal promoties en publicaties
Wetenschappelijke publicaties
7000
Promoties aan de TU Delft, periode
6000
300 1997 - 2009
260
5000
220
4000
180
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
Kalenderjaar
140
100
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
Jaar
Een blijvende positie van wereldklasse 31
32. Wetenschappelijker
Nu: (natuur)wetenschappelijk
onderzoek van wereldklasse
Inald Lagendijk
Intelligente systemen
Tim van der Hagen
Verduurzaming van
kernenergie
Henny Zandbergen
Elektronenmicroscopie
Cees Dekker
Bionanoscience
Lou van der Sluis
Hoogspanning onder de grond
Een blijvende positie van wereldklasse 32
33. Wetenschappelijker
Nu: samenwerking tussen toppartners in onderzoek
Een voorbeeld:
Het Kavli Institute of Nanoscience van de TU Delft is één van de vier
prestigieuze instituten van de Kavli Foundation. De andere instituten
zijn onderdeel van de universiteiten van Harvard, Cornell en Californië.
Een blijvende positie van wereldklasse 33
35. Wetenschappelijker
Nu: bij TU Delft altijd ‘use-inspired’ Henk Jonkers
Zelfhelend beton
Frans van der Helm Gijs van Kuik
Biorobotica Windparken op zee
Magdalena Chmarra Han Vrijling
Igor Mayer
Trainingsmethode voor kijkoperaties Veilig wonen in de Delta
Serious Gaming
Een blijvende positie van wereldklasse 35
36. TU Delft
Challenging the Future
Breed opgeleide ingenieurs
Onderzoek t.b.v. urgente
maatschappelijke
problemen
Spin-off‟s naar de markt
Breed inzetbare
onderzoeksfaciliteiten
Denkkracht van over de
hele wereld
Actieve en betrokken
studentenpopulatie
Een blijvende positie van wereldklasse 36
37. Bedankt voor bijdragen aan deze presentatie
• Frida de Jong
• Willem van Valkenburg
• Kim Huijpen
Een blijvende positie van wereldklasse 37