1. PRAKRUTI
Dr KHALID.B.M.
AYURVEDIC PHYISICAN AND CONSULTANT
SINDHANOOR, DT-RAICHUR.
KARNATAKA.INDIA
drkhalidbaba46@gmail.com
91-9845030940

2. ?
BIGGEST PROBLEM OF HUMAN BEING

3. 3LEO TOLOSTOY = DAY AND NIGHT IMAGE RESORCE = SELF
SEE ME INTERIOR

4. आतुरस्यान्तरात्मानं न स रोगांश्चिकित्सतत||१२
अन्तरात्मानममतत वैद्यपक्षे |
अन्तःशरीरम्
CHARAKA SAMHITHA BY AGNIVESHA –VIMANA 4/12.
SEE ME INTERIOR
ROLE OF PHYSCIAN

5. तस्मादातुरं परीक्षेत
प्रिृ तततचि, वविृ तततचि, सारतचि,संहननतचि,प्रमाणतचि,
सात््यतचि, सत्त्वतचि, आहारशश्तततचि, ,व्यायामशश्तततचि,
वयस्तचिेतत, बलप्रमाणववशेषग्रहणहेतोः||९४||
 PRAKRUTI.
CHARAKA SAMHITHA BY AGNIVESHA –VIMANA 8/94
ATURASHAREERA PARIKSHA

6. IMPORTANCE OF
KNOWLEDGE OF
SHAREERA AND MANASA
PRAKRUTI.

7. PRAKRUTI
1. प्रिृ ततममतत स्वभावम्
2. SYNONYMS
SAMSIDDHI,PRAKRUTI,SWARUPA,SWABHAVA.
1.
2.AMARAKOSHA P/7/37.

8. सप्त प्रिृ तयो भवश्न्त- दोषैःपृथि्, द्ववशसमस्तैचि
TYPES OF PRAKRUTI

9. 1. शुक्रशोणणतसंयोगे यो भवेद्दोष उत्िटः
प्रिृ ततर्ाायते तेन तस्या मे लक्षणं शृणु
2. तद्यथा- शुक्रशोणणतप्रिृ ततं, िालगभााशयप्रिृ ततं,
आतुराहारववहारप्रिृ ततं, महाभूतवविारप्रिृ ततं ि
गभाशरीरमपेक्षते
FORMATION OF PRAKRUTI.

10. तत्र वातप्रिृ ततः
प्रर्ागरूि शीतद्वेषी दुभागःस्तेनो मत्सयानायो गन्धवाचित्त
स्फु टटतिरिरणोऽल्परूक्षचमश्रुनखिे शःक्राथी दन्तखादी ि भवतत
वाततिाचिार्गोमायुशशाखूष्ट्रशुनां तथा
गृध्रिािखरादीनामनूिै ः िीतताता नराः
VATA PRAKRUTI

11. वातस्तु रूक्षलघुिलबहुशीघ्रशीतपरुषववशदः|
 तस्य रौक्ष्याद्वातला रूक्षापचिताल्पशरीराः
प्रततरूक्षक्षामसन्नसततर्र्ारस्वरा[१] र्ागरूिाचि भवश्न्त, l
लघुत्वाल्लघुिपलगततिेष्ट्टाहारव्याहाराः,
िलत्वादनवश्स्थतसन््यक्षक्षभ्रूहन्वोष्ट्ठश्र्ह्वामशरःस्िन्धपाणणपादाः,
बहुत्वाद्बहुप्रलापिण्डरामसराप्रतानाः,
शीघ्रत्वाच्छ्रीघ्रसमार्भक्षोभवविाराः
IMPORTANCE OF VATA PRAKRUTI.

12. शीघ्रत्रासरागववरागाः श्रुतग्राटहणोऽल्पस्मृतयचि,
शैत्याच्छ्छीतासटहष्ट्णवः प्रततशीतिोद्वेपिस्त्भाः,
पारुष्ट्यात् परुषिे शचमश्रुरोमनखदशनवदनपाणणपादाः,
वैशद्यात् स्फु टटताङ्गावयवाःसततसश्न्धशब्दगाममनचि
भवश्न्त;
त एवङ्गुणयोगाद्वातला
प्रायेणाल्पबलाचिाल्पायुषचिाल्पापत्याचिाल्पसाधनाचिाल्पधनाचि
भवश्न्त||९८||

13. तत्र vAtalasya
वातलस्य वातप्रिोपणान्यासेवमानस्य क्षप्रं वातः प्रिोपमापद्यते,न तथेतरौ दोषौ;
स तस्य प्रिोपमापन्नो यथोततैववािारैःशरीरमुपतपतत बलवणासुखायुषामुपघाताय|
यथोततैररतत महारोगा्यायोततैः
VATA PRAKRUTI ROGA

14. तद्यथा-नखभेदचि, ववपाटदिा ि, पादशूलं ि, पादभ्रंशचि, पादसुप्तता ि, वातखुड्डता ि,
गुल्फग्रहचि, वपश्ण्डिोद्वेष्ट्टनं ि,गृध्रसी ि, र्ानुभेदचि,
र्ानुववचलेषचि,ऊरुस्त्भचि ऊरुसादचिपाङ्गुल्यंि,गुदभ्रंशचि
गुदातताचि,वृषणाक्षेपचि[२, शेफस्त्भचि, वङ्क्षणानाहचि, श्रोणणभेदचि, ववड्भेदचि,
उदावताचि,खञ्र्त्वं ि, िु ब्र्त्वं[ ि वामनत्वं ि, त्रत्रिग्रहचि,पृष्ट्ठग्रहचि, पाचवाावमदाचि,
उदरावेष्ट्टचि,हृन्मोहचि[४] ,हृद्रवचि वक्षौद्घषाचि
, वक्षौपरोधचि,वक्षस्तोदचि,बाहुशोषचि,ग्रीवास्त्भचि,मन्यास्त्भचि,
िण्ठोद््वंसचि,हनुभेदचि[ ,ओष्ट्ठभेदचि अक्षक्षभेदचि[ दन्तभेदचि,दन्तशैचथल्यं ,िमूित्वं ि[
वातसङ्गचि िषायास्यता ि मुखशोषचि, अरसज्ञता ि, घ्राणनाशचि, िणाशूलं ि, अशब्दश्रवणं
ि, उच्छ्िैःश्रुततचि[,बाचधर् ि,वत्मास्त्भचि,वत्मासङ्िोिचि,ततममरं ि, अक्षक्षशूलं
ि,अक्षक्षव्युदासचि,भ्रूव्युदासचि,शङ्खभेदचि, ललाटभेदचि,मशरोरुि् ि, िे शभूममस्फु टनं
ि,अटदातंि,एिाङ्गरोगचि, सवााङ्गरोगचि,पक्षवधचिआक्षेपिचि, दण्डिचि तमचि[ भ्रमचि,
वेपथुचि,sर्ृ्भा ि टहतिा,ि ववषादचि,अततप्रलापचि, रौक्ष्यं ि पारुष्ट्यं ि चयावारुणावभासता
ि,अस्वप्नचि,अनवश्स्थतचित्तत्वं ि;इत्यशीततवाातवविारा
वातवविाराणामपररसङ््येयानामाववष्ट्िृ ततम|11||
व्या्याताः||११||
80 VATA VIKARA.

15. तस्यावर्यनं- स्नेहस्वेदौ ववचधयुततौ, मृदूतन ि संशोधनातन
स्नेहोष्ट्णमधुरा्ललवणयुततातन, तद्वदभ्यवहायााणण,
अभ्यङ्गोपनाहनोद्वेष्ट्टनोन्मदानपररषेिावगाहनसंवाहनावपीडनववत्रास
नववस्मापनववस्मारणातन, सुरासवववधानं, स्नेहाचिानेियोनयो
दीपनीयपािनीयवातहरववरेिनीयोपटहतास्तथा
शतपािाः सहस्रपािाःसवाशचि sप्रयोगाथााः,
बस्तयः बश्स्ततनयमः सुखशीलता िेतत||१६||
VATA PRAKRUTI CHIKITISA.

16. वपत्तप्रिृ ततस्तुस्वेदनोदुगान्धः
पीतमशचथलाङ्गस्ताम्रनखनयनतालुश्र्ह्वौष्ट्ठपाणपादतलो दुभागो
वलीपमलतखामलत्यर्ुष्ट्टो बहुभुगुष्ट्णद्वेषी क्षक्षप्रिोपप्रसादो म्यबलो
म्यायुचि भवतत
भुजङ्गोलूकगन्धर्वयक्षमाजावरर्ानरैः
व्याघ्रक्षवनकु लानूकैःपत्तिकास्तु नराैःस्मृताैः
PITTA PRAKRUTI.

17. वपत्तमुष्ट्णं तीक्ष्णं रवं ववस्रम्लं िटुिञ्ि|
तस्यौष्ट्ण्यात् वपत्तला भवन्त्युष्ट्णासहा उष्ट्णमुखाः सुिु मारावदातगात्राः
प्रभूतववप्लुव्यङ्गततलवपडिाः क्षुश्त्पपासावन्तः,
क्षक्षप्रवलीपमलतखामलत्यदोषाः प्रायोमृद्वल्पिवपलचमश्रुलोमिे शाचि;
तैक्ष्ण्यात्तीक्ष्णपराक्रमाः,तीक्ष्णाग्नयः,प्रभूताशनपानाः,
तलेशासटहष्ट्णवो, दन्दशूिाः;
IMPORTANCE OF PITTA PRAKRUTI.

18. रवत्वाश्च्छ्छचथलमृदुसश्न्धमांसाः,प्रभूतसृष्ट्टस्वेदमूत्रपुरीषाचि
ववस्रत्वात्प्रभूतपूततिक्षास्यमशरःशरीरगन्धा
िट्व्लत्वादल्पशुक्रव्यवायापत्या
त एवङ्गुणयोगात् वपत्तला
म्यबलाम्यायुषोम्यज्ञानववज्ञानववत्तोपिरणवन्तचि भवश्न्त

19. वपत्तलस्यावप वपत्तप्रिोपणान्यासेवमानस्य[ क्षक्षप्रं
वपत्तं प्रिोपमापद्यते, न तथेतरौ दोषौ; तदस्य प्रिोपमापन्नं
यथोततैववािारैः शरीरमुपतपतत बलवणासुखायुषामुपघाताय|
यथोततैररतत महारोगा्यायोततैः
PITTA PRAKRUTI ROGA .

20. वपत्तवविारांचित्वाररंशतमत ऊ्वामनुव्या्यास्यामः-ओषचि, प्लोषचि, दाहचि,
दवथुचि, धूमिचि, अ्लिचि, ववदाहचि अन्तदााहश्अंसदाहचि,ऊष्ट्माचधतयं ि,
अततस्वेदचि (अङ्गस्वेदचि),अङ्गगन्धचि, अङ्गावदरणं[२] शोणणततलेद
मांसतलेदश्त्वग्दाहचि,(मांसदाहचि[३] ),त्वगवदरणं ि, िमादलनंि रततिोठचि,
रततववस्फोटचि, रततवपत्तं ि, रततमण्डलातन ि,हररतत्वं ि,हारररत्वं ि,
नीमलिा ि, िक्षा(क्ष्या)ि, िामला ि, ततततास्यता ि, लोटहतगन्धास्यता
ि,पूततमुखता ि,तृष्ट्णाचधतयं ि,अतृश्प्तचि,आस्यववपािचि, गलपािचि,
अक्षक्षपािचि, गुदपािचि, मेढ्रपािचि,र्ीवादानं ि तमःप्रवेशचि,
हररतहारररनेत्रमूत्रविास्त्वं ि; इतत ित्वाररंशश्त्पत्तवविाराः
वपत्तवविाराणामपररसङ््येयानामाववष्ट्िृ ततमा
व्या्याताः
40 PITTA VIKARA.

21. तस्यावर्यनं- सवपाष्ट्पानं, सवपाषा ि स्नेहनम ्, अधचि दोषहरणं, मधुरततततिषायशीतानां
िौषधाभ्यवहायााणामुपयोगः, मृदुमधुरसुरमभशीतहृद्यानां गन्धानां िोपसेवा,
मुततामणणहारावलीनां ि
परममशमशरवाररसंश्स्थतानां धारणमुरसा, क्षणे
क्षणेऽग्र्यिन्दनवप्रयङ्गुिालीयमृणालशीतवातवाररमभरुत्पलिु मुदिोिनदसौगश्न्धिपद्मानुगतै
चि वाररमभरमभप्रोक्षणं,
श्रुततसुखमृदुमधुरमनोऽनुगानां ि गीतवाटदत्राणां श्रवणं, श्रवणं िाभ्युदयानां, सुहृद्मभः
संयोगः, संयोगचिेष्ट्टामभः स्त्रीमभः शीतोपटहतांशुिस्रग्धाररणीमभः,
तनशािरांशुशीतलप्रवातह्यावासः,
शैलान्तरपुमलनमशमशरसदनवसनव्यर्नपवन
र्याणां िोपवनानां सुखमशमशरसुरमभमारुतोपटहतानामुपसेवनं, सेवनं ि
पद्मोत्पलनमलनिु मुदसौगश्न्धिपुण्डरीिशतपत्रहस्तानां
सौ्यानां ि
सवाभावानाममतत||१७||
PITTA PRAKRUTI CHIKITSA

22. चलेष्ट्मप्रिृ ततस्तु दूवेन्दीवर तनश्स्त्रंशारााररष्ट्टिशरिाण्डानामन्यतम वणाः
सुभगः वप्रयदशानो मधुरवप्रयः िृ तज्ञो धृततमान् सटहष्ट्णुरलोलुपो
बलवांश्चिरग्राही दृढवैरचि भवतत
ब्रह्मरुरेन्रवरुणैः मसंहाचवगर्गोवृषैः |
ताक्ष्याहंससमानूिाः चलेष्ट्मप्रिृ तयो नराः
KAPHA PRAKRUTI

23. चलेष्ट्मा टह श्स्नग्धचलक्ष्णमृदुमधुरसारसान्रमन्दश्स्तममतगुरुशीतवव्र्लाच्छ्छः
तस्य स्नेहाच्छ््लेष्ट्मलाःश्स्नग्धाङ्गाः
चलक्ष्णत्वाच्छ््लक्ष्णाङ्गाः
मृदुत्वाद्दृश्ष्ट्टसुखसुिु मारावदातगात्राः,
माधुयाात् प्रभूतशुक्रव्यवायापत्याः
सारत्वात्सारसंहतश्स्थरशरीराः
सान्रत्वादुपचितपररपूणासवााङ्गाः,
IMPORTANCE OF KAPHA PRAKRUTI

24. मन्दत्वान्मन्दिेष्ट्टाहारव्याहाराः,
स्तैममत्यादशीघ्रार्भक्षोभवविाराः,
गुरुत्वात् साराचधश्ष्ट्ठतावश्स्थतगतयः,
शैत्यादल्पक्षुत्तृष्ट्णासन्तापस्वेददोषाः,
वव्र्लत्वात् सुश्चलष्ट्टसारसश्न्धबन्धनाः,
तथाऽच्छ्छत्वात् प्रसन्नदशानाननाः प्रसन्नश्स्नग्धवणास्वराचि भवश्न्त|
त एवङ्गुणयोगाच्छ््लेष्ट्मला बलवन्तो
वसुमन्तो ववद्यावन्त ओर्श्स्वनः शान्ता आयुष्ट्मन्तचि भवश्न्त

25. चलेष्ट्मलस्यावप चलेष्ट्मप्रिोपणान्यासेवमानस्यक्षक्षप्रं
चलेष्ट्मा प्रिोपमापद्यते,न तथेतरौ दोषौ; स
तस्य प्रिोपमापन्नो यथोततैववािारैःशरीरमुपतपतत
बलवणासुखायुषामुपघाताय|
यथोततैररतत महारोगा्यायोततैः
KAPHA PRAKRUTI ROGA

26. चलेष्ट्मवविारांचि ववंशततमत ऊ्वं व्या्यास्यामः;
तद्यथा- तृश्प्तचि,तन्रा ि,तनराचधतयं ि, स्तैममत्यं ि, गुरुगात्रता ि, आलस्यं
ि, मुखमाधुयं ि,मुखस्रावचि,चलेष्ट्मोद्चगरणं ि,मलस्याचधतयं
ि,बलासिचि,अपश्ततचि, हृदयोपलेपचि, िण्ठोपलेपचि,धमनीप्रतत(वव)ियचि,
गलगण्डचि,अततस्थौल्यं ि,शीताश्ग्नता ि,उददाचि, चवेतावभासता
ि,चवेतमूत्रनेत्रविास्त्वं ि;
इतत ववंशततःचलेष्ट्मवविाराः
चलेष्ट्मवविाराणामपररसङ््येयानामाववष्ट्िृ ततमा व्या्याता भवश्न्त||१७||
20 KAPHA VIKARA

27. तस्यावर्यनं- ववचधयुततातन तीक्ष्णोष्ट्णातन संशोधनातन, रूक्षप्रायाणण
िाभ्यवहायााणण िटुिततततिषायोपटहतातन, तथैव,
धावनलङ्घनप्लवनपररसरणर्ागरणतनयुद्धव्यवायव्यायामोन्मदानस्नानोत्साद
नातन, ववशेषतस्तीक्ष्णानां दीघािालश्स्थतानां ि मद्यानामुपयोगः,
सधूमपानः सवाशचिोपवासः,तथोष्ट्णं वासःसुखप्रततषेधचि
सुखाथामेवेतत||१८|
KAPHA PRAKRUTI CHIKITSA

28. महाप्रिृ तयस्त्वेता रर्ःसत्त्वतमःिृ ताः
प्रोतता लक्षणतःस्यश्ग्भषि् ताचि ववभावयेत्
MANASA PRAKRUTI
त्रत्रववधं खलु सत्त्वं- शुद्धं, रार्सं,तामसममतत

29. IMPORTANCE OF MANASA PRAKRUTI.
सवाभूतानांिारणमिारणं सत्त्वरर्स्तमोलक्षणमष्ट्टरूपमणखलस्य
र्गतः स्भवहेतुरव्यततं नाम तदेिं बहूनांक्षेत्रज्ञानामचधष्ट्ठानं
समुर इवौदिानां भावानाम्
तस्मादव्यततान्महानुत्पद्यते तश्ल्लङ्गएव तश्ल्लङ्गाच्छ्ि
महतस्तल्लक्षण एवाहङ्िार उत्पद्यते;सत्रत्रववधो वैिाररिस्तैर्सो
भूताटदररतत |
SEE ME INTERIOR

30. SATWA GUNA
1. साश्त्त्विास्तु- आनृशंस्यं संववभागरुचिता ततततक्षा सत्यं धमा
आश्स्ततयं ज्ञानं बुद्चधमेधा स्मृततधृाततरनमभषङ्गचि
2. तत्र शुद्धमदोषमा्यातं िल्याणांशत्वात्,

31. RAJO GUNA
1.रार्सास्तु - दुःखबहुलताऽटनशीलताऽधृततरहङ्िार
आनृततित्वमिारुण्यं द्भो मानो हषाः िामः क्रोधचि
2.रार्सं सदोषमा्यातं रोषांशत्वात्,

32. 1. तामसास्तु-ववषाटदत्वं नाश्स्ततयमधमाशीलता बुद्धेतनारोधो
ज्ञानं दुमेधस्त्वमिमाशीलता तनरालुत्वं िेतत
2. तामसमवप सदोषमा्यातं मोहांशत्वात्
TAMO GUNA

33. MIND CAN BE FOOLED.
सत्त्वानुरूपं शरीरं भवतत,
यटद शुद्धसत्त्वं भवतत तदा देवाटदशरीरं भवतीत्याटद;
तथा शरीरानुरूपं ि सत्त्वं भवतत;
यथा- पशुशरीर तामसं, मनुष्ट्यशरीरे रार्स, देवशरीरे
साश्त्त्विममत्याटद ज्ञेयम ् अन्योन्यानुववधानाटदतत
सत्त्वरर्स्तमसां परस्परानुववधानाटदत्यथाः
SEE ME INTERIOR

34. THEY CAN BECAUSE THEY THINK THEY CAN
IMAGE RESOURCE = SELF
SEE ME INTERIOR

35. THOUGHTS.
THOUGHTS ARE THE ESSENCE OF HUMAN CREATION,
SO IT WOULD SEEM THAT THOUGHTS ARE YOUR MEDIUM OF TRAVEL,
MANIFESTING & HEALING ONE THOUGHT IS A POWERFUL AS THE WHOLE
UNIVERSE,
ONWE THOUGHT CAN MANFISET IN TO AN ILLNESS OR DISEASE ONE
THOUGHT CAN ERASE IT.
THE POWER OF YOUR MINDS KNOWS NO LIMIT.
-
-- THOTH.
BIBLE.
SEE ME INTERIOR

36. BRAHMA KAYA
तद्यथा- शुचिं सत्यामभसन्धं श्र्तात्मानं संववभाचगनं
ज्ञानववज्ञानविनप्रततविनस्पन्नं स्मृततमन्तं
िामक्रोधलोभमानमोहेष्ट्यााहषाामषाापेतं समं सवाभूतेषु ब्राह्मं
ववद्यात्
ARSHA KAYA
इ्या्ययनव्रतहोमब्रह्मियापरमततचथव्रतमुपशान्तमदमानरागद्वेषमोहलोभरोषं
प्रततभाविनववज्ञानोपधारणशश्ततस्पन्नमाषं ववद्यात्
INDRA KAYA
ऐचवयावन्तमादेयवातयं य्वानं शूरमोर्श्स्वनं तेर्सोपेतमश्तलष्ट्टिमााणं दीघादमशानं
धमााथािामामभरतमैन्रं ववद्यात ्
YAMYA KAYA
लेखास्थवृत्तं प्राप्तिाररणमस्प्रहायामुत्थानवन्तं स्मृततमन्तमैचवयालश््भनं[१]
व्यपगतरागेष्ट्यााद्वेषमोहं या्यं ववद्यात्
SATVIKA KAYA

37. VARUNA KAYA
शूरं धीरं शुचिमशुचिद्वेवषणं य्वानम्भोववहाररततमश्तलष्ट्टिमााणं
स्थानिोपप्रसादं वारुणं ववद्यात्
KABURA KAYA
स्थानमानोपभोगपररवारस्पन्नं धमााथािामतनत्यं शुचिं सुखववहारं
व्यततिोपप्रसादं िौबेरं ववद्यात ्
GANDHARVA KAYA
वप्रयनृत्यगीतवाटदत्रोल्लापिचलोिा्यातयिे ततहासपुराणेषु िु शलं
गन्धमाल्यानुलेपनवसनस्त्रीववहारिामतनत्यमनसूयिं गान्धवं ववद्यात्
इत्येवं शुद्धस्य सत्त्वस्य सप्तववधं भेदांशं ववद्यात ् िल्याणांशत्वात्;
तत्संयोगात्तु ब्राह्ममत्यन्तशुद्धं व्यवस्येत ्.

38. ASURA KAYA
शूरं िण्डमसूयिमैचवयावन्तमौपचधिं [१]रौरमननुक्रोशमात्मपूर्िमासुरं
ववद्यात्(१)|
RAKSHA KAYA
अमवषाणमनुबन्धिोपं तछरप्रहाररणं क्रू रमाहाराततमात्ररुचिमाममषवप्रयतमं
स्वप्नायासबहुलमीष्ट्युं राक्षसं ववद्यात्(२)
PAISACHA KAYA
|महाशनंस्त्रैणं स्त्रीरहस्िाममशुचिं शुचिद्वेवषणं भीरुं भीषतयतारं
वविृ तववहाराहारशीलं पैशािं ववद्यात् (३)|
RAJASIKA KAYA

39. SARPA KAYA
क्रु द्धशूरमक्रु द्धभीरुं तीक्ष्णमायासबहुलं
सन्त्रस्तगोिरमाहारववहारपरं[ सापं ववद्यात् (४)
PRATA KAYA
आहारिाममततदुःखशीलािारोपिारमसूयिमसंववभाचगनमततलोलु
पमिमाशीलं प्रैतं ववद्यात्
SAKUANA KAYA.
अनुषततिाममर्स्रमाहारववहारपरमनवश्स्थतममषाणमसञ्ियं
शािु नं ववद्यात्(६)|
इत्येवं खलु रार्सस्य सत्त्वस्य षङ्ववधं भेदांशं ववद्यात्,
रोषांशत्वात्||३८||

40. PASHU KAYA
तनरािररष्ट्णुममेधसं[१]र्ुगुश्प्सतािाराहरं मैथुनपरं स्वप्नशीलं पाशवं ववद्यात्(१)|
MATSYA KAYA
भीरुमबुधमाहारलुब्धमनवश्स्थतमनुषततिामक्रोधं सरणशीलं तोयिामं मात्स्यं
ववद्यात्(२)|
VANASPATYA KAYA
अलसं िे वलममभतनववष्ट्टमाहारे सवाबुद््यङ्गहीनं वानस्पत्यं ववद्यात् (३)|
इत्येवं तामसस्य सत्त्वस्य त्रत्रववधं भेदांशं ववद्यान्मोहांशत्वात्||३९||
TAMASA KAYA

41. ONE MAN GOING IN THICK FOREST
3 ROBBERS ATTACKED
1ST ROBBER = TRIED TO KILL HIM
2ND ROBBER=TIED HAND AND LEG
3RD ROBBER=RELASED SHOW THE WAY OF TRUTH
MAN =3RD ROBBER U HELPED ME COME MY HOME HE TOLD I
WONT COME DUE TO POLICE FEAR.
GOOD LESSON
UNIVERSE IS FOREST
HERE 3 ROBBER =SATWA RAJA TAMA
HUMAN BEINGS LAND UP IN THIS FOREST
TAMAS=TRY TO KILL YOU
RAJAS=TIE YOU
SATWA=RELASE FROM RAJA AND TAMA.
BUT SATWA ALSO ROBBER =JUST SHOW TRUE PATH.
MORAL STORY=RAMAKRISHNA PARAMAHAMSA

42. CARRY HOME POINTS.
ATTEMPT TO UNDERSTANDING SHAREERA AND MANSA
PRAKRUTI IS LIKE ANANTA PARA
ONGOING PROCESS
SUCCESS IN TREATMENT= UNDERSTANDING ATURA.

43. PUNCH LINE
पुरुषं पुरुषं वीक्ष्य स ज्ञेयो मभषगुत्तमः

44. WHERE THE MIND IS WITHOUT FEAR
AND HEAD IS HELD HIGH
WHERE THE WORLD HAS NOT BEEN
BROKEN UP INTO THE FRAGMENTS BY
NARROW DOMESTIC WALLS
WHERE THE WORDS COME OUT FROM
THE DEPTH OF TRUTH
INTO THIS HEAVEN OF FREEDOM
MY FATHER,LET MY COUNTRY AWAKE.
GEETANJALI=RABBI IMAGE RESOURCE =SELF
SEE ME INTERIOR