1. Orain dela gutxi familian eztabaida izan genuen TDHA gaixotasunari buruz.
Azken aldian, denok entzuten dugun gaixotasuna da, non esaten eta ikusten denez, gero
eta ume gehiagok pairatzen duten. Eztabaidako bi aldeak hauexek ziren: ea benetako
gaixoa zen edo zaku berean sartzeko medikuntzak eta hezkuntzak jarritako beste etiketa
bat zen.
Ez dut uste batak edo besteak arrazoi nagusia duenik, haur pare bat ezagutzen
baititut benetan arazo eta zailtasunik hauekin aurkitzen direnak egunez egun. Hala ere,
nire ustez, egia da gaur egun arazo antzekoak dituzten haur guztiak zaku berean sartzen
dituztela, izen bat jarriz, izenak beti seguritate gehiago bermatzen baitu familiarentzat.
Eta zer esanik ez, honen aurrean eskaintzen diren medikamentu guztiekin, haur eta
gazteak lo uzten dituztenak, etorkizun baterako hauen menpeko bihurtuz, honi aurre
egin beharrean. Horrela, zailtasun bati izen bat egokituz, haur batek ikasteko orduan
bere ikaskide batek baino zailtasun handiagoak izan ezkero, zaku honetara bidaltzen
saiatuko dira gurasoak, aitzakia bat bilatuz eta ezin onartuz, umeak besterik gabe,
zailtasun handiagoak dituela.
Baina zer da Atentzio defizita?
Atentzio defizit eta hiperaktibitateak 3 sintoma nagusi barnebiltzen ditu:
1. Atentzio defizita
2. Inpultsibitatea
3. Hiperaktibitatea
Haur guztietan baina, sintoma hauek ez dira modu eta intentsitate berdinean
ematen, oso adierazpen heterogeneoa baitute.
Ia pertsona guztietan ordea, arazo antzekoak bizitzen dituzte hala nola,
harremanatzeko orduan, arreta kokatzeko… honek askotan eskola porrota edo
drogamenpekotasuna ekarri litzake, edo hori diote guraso askok oso asaldaturik.
Gaur egun, ez dago proba bio-kimikorik hau diagnostikatzeko eta horregatik,
test psikologikoetan oinarritzen dira, galdera sorta bat eginez. Nahiz eta apaldu eta
ondorio larriak gutxitu daitezkeen arren, ezin daiteke guztiz kendu.
2. Gaiak ordea, asko interesatu ninduen, Haur Hezkuntza egiten banabil ere,
gaixotasun psikikoak asko interesatzen baitzaizkit, eta haurrek pairatzen dituzten
gaixotasun hauek gehiago lantzea espero baitut etorkizunean. Horregatik, bi aldeko
informazioaren bila ibili naiz. Alde batetik, TDHa existitzen dela esaten dutenak:
Beraien iritziz, mito bat da TDHA existitzen ez dela esatea, esaten baitute orain
dela 100 urte baino gehiagotik sortutako gaixotasuna dela (beste izen batekin emana) eta
beraz, ezin daitekeela esan gaur eguneko etiketatze “moderno” bat besterik ez denik.
Gaixotasun honi buruz gainera, “American Medical Associaion” eta “Organizacion
Mundial de la Salud” bezalako entitateek esandakoa baieztatu egin dutela diote.
Hala ere, argi dutenek hau gaixotasun bat dela, ez dagoela diagnostiko zehatz eta
guztiz objektiborik onartzen dute, baina honek ez die mugatzen pentsatzen dutena
esatera, alzheimerrak, migrañak edota meningitis mota askok ere ez baitute proba
zehatzik.
Pertsona hauek gainera, medikamentuetan ere sinesten dute, beraien iritziz
medikamentu guztiek bigarren efektuak sortzen dituzten heinean, ezin baita esan
TDHAri buruz bakarrik, eta medikuaren ardura da dena ondo joan dadin kontrolatzea,
horrek ezin du mugatu jendeak uko egitea medikamentuei, beldur direlako bakarrik.
Bestetik, “etika” edo multso horretan sinisten dutenak:
Marino Perez katedratikoak ziurtatzen duenez (psikologia klinikoan espezialista eta
Oviedoko unibertsitatean interbentzio tekniketan parte hartzen duena), ez dago
biomarkadore zerebralik Defizit atentzioa trastorno bat dena esaten duenik. Horretarako
arrazoi ezberdinak ematen ditu:
- Ez dira irizpide objektiboak ematen, testetan oinarritzen baita, gurasoei eta
haurrei egina (ez da adibidez entzefalograma bat egiten).
- Guraso askori haur bat oso mugikorra dela eta ez duela besteak bezain atentzio
berdina jartzen onartzea kostatzen zaie, baina horrek ez du esan nahi gaixotasun
bat duenik haurrak.
- Dirua ematen duen gaixotasuna da, hainbat medikamentu ezberdin sortzen
baitira. Gainera, berak dioenez, pastilla hauek bigarren efektuak dituzte: denbora
3. luzera begira errendimendu baxuagoa izatea, antsietatea, depresioa, bihotzeko
arazoak aurrera begira.
- …
Dena dela, bakoitzak hausnar dezala, bata zein beste izan, argi baitago ume askok
muga asko bizi behar dituztela eta azken batean honi buruzko iritzi bat izatea
garrantzitsua den arren, konponbideak eta alternatibak bilatzea ezinbestekoagoa baita.
