2. 1. กระบวนการสืบสวนสอบสวน
2. เทคนิคและวิธีการสืบสวนสอบสวน
3. การฝึกปฏิบัติ
4. ปัญหาอุปสรรคในการสืบสวน
สอบสวน

3. การสืบสวนข้อเท็จจริง
การไต่สวนข้อเท็จจริง
พยานบุคคล
พยานเอกสาร
พยานวัตถุ
การสอบสวนทางวินัย
การดาเนินการทางวินัย
การดาเนินการทางแพ่ง
การดาเนินการอาญา
กรณีทุจริต
กรณีร่ารวยผิดปกติ
การดาเนินการทางวินัย
การดาเนินการทางอาญา
การดาเนินการทางแพ่ง
การดาเนินการทางวินัย
การดาเนินการทางแพ่ง

4. 1. ทางอาญา พนักงานสอบสวน
ตาม ป.วิอาญา
2. ทางวินัย ตามกฎหมายเฉพาะ
3. ป.ป.ช. ตาม พ.ร.บ. ป.ป.ช.

5. 1. หน่วยงานและบุคคลในกระบวนการ
ยุติธรรม
2. การสอบสวน

6. PROCESS
พนักงานสอบสวน อัยการ
ศาล
ทนายความ
ราชทัณฑ์
IN PUT
DATA
OUT PUT
- ตารวจ
- ประชาชน
- ผู้เสียหาย
- ผู้กล่าวโทษ
- ผู้กระทาผิด

7. การสอบสวน (ปวอ. มาตรา 2 (11) ,131 ,134)
พยานหลักฐาน การดาเนินการทั้งหลายอื่นตามบทบัญญัติแห่ง กม.นี้
พยานบุคคล พยานเอกสารพยานวัตถุ
1. ประจักษ์พยาน
2. พยานพฤติเหตุ
แวดล้อมกรณี
3. พยานบอกเล่า
สิ่งของ มีไว้ ได้มา
ได้ใช้ สงสัยว่าได้ใช้
หรืออาจใช้ในการ
กระทาผิด
เอกสารที่ใช้
ยืนยันหรือใช้
พิสูจน์ความผิด
เช่นบันทึกการตรวจสถานที่
เกิดเหตุ แผนที่สังเขป บัญชี
ของกลาง
การสอบสวนทั่วไป แหล่งข้อมูลอื่น ๆกองพิสูจน์
หลักฐาน
ทะเบียนประวัติการสืบสวน

8.  กรณีกระทาผิดวินัยไม่ร้ายแรง
 กรณีกระทาผิดวินัยอย่างร้ายแรง

9. วินัยข้าราชการพลเรือน
แบบแผนความประพฤติ ที่กาหนดให้ข้าราชการพลเรือน
ควบคุมตนเอง และควบคุมผู้ใต้บังคับบัญชาให้ประพฤติหรือปฏิบัติ
ตามที่กาหนดไว้
วินัยข้าราชการครู
ข้อกาหนดพฤติกรรม สาหรับข้าราชการครู
ในการปฏิบัติตามระเบียบแบบแผน ข้อบังคับที่กาหนด
ทั้งนี้เพื่อให้การปฏิบัติบรรลุเป้าหมายอย่างมีประสิทธิภาพ

10. วินัยและการรักษาวินัย
พ.ร.บ.ระเบียบข้าราชการครู ฯตามมาตรา 47
เพื่อประเทศชาติ มาตรา 83, 93
สาหรับผู้ร่วมงาน มาตรา 89
เพื่อผู้บังคับบัญชา มาตรา 86, 95
สาหรับตาแหน่งหน้าที่ มาตรา 84, 85, 90
เพื่อตนเอง มาตรา 82, 86, 87, 88, 91, 92, 94

11. 1. เสริมสร้างและพัฒนาให้ผู้อยู่ใต้บังคับบัญชามีวินัย
2. ป้องกันมิให้ผู้อยู่ใต้บังคับบัญชากระทาผิดวินัย
3. ดาเนินการทางวินัยแก่ผู้ใต้บังคับบัญชา
ซึ่งมีกรณีมีมูล ที่ควรกล่าวหาว่ากระทาผิดวินัย

12. การแสวงหาข้อเท็จจริงเบื้องต้น กรณีที่
มีการกล่าวหา หรือสงสัยว่าข้าราชการอาจกระทาผิดวินัย
ว่า กรณีมีมูลน่าเชื่อหรือเป็นความจริงหรือไม่ เพียงใด
เพื่อจะดาเนินการทางวินัยต่อไป ซึ่งต่างกับ
“การสอบสวน”

13. หมายความว่า......
การรวบรวมพยานหลักฐาน และการดาเนินการ
ทั้งหลาย เพื่อ ที่จะทราบข้อเท็จจริง และพฤติการณ์ต่าง ๆ
เพื่อ พิสูจน์เกี่ยวกับเรื่องที่กล่าวหา และเพื่อพิจารณาว่า ผู้ถูก
กล่าวหาได้กระทาผิดวินัยจริงหรือไม่

14. ก่อนดาเนินการทางวินัย เพื่อพิจารณา
ความผิดและกาหนดโทษ
วิธีการสืบสวน
- โดยทางลับ
- โดยเปิดเผย

15. พรบ. ระเบียบบริหารราชการกระทรวงศึกษาธิการ
พ.ศ. 2546 มาตรา 12 , 30, 37, 39
- รมต.ว่าการกระทรวงศึกษาธิการ
- เลขาธิการ กพฐ. / ปลัดกระทรวงศึกษาธิการ
- ผอ.สพป. / ผอ.สพม. / ผอ.กศน.
- ผู้อานวยการสถานศึกษา (โรงเรียน) /
หน่วยงานการศึกษา (ศูนย์อาเภอฯ......)

16. สิทธิของผู้ถูกร้องเรียนกล่าวหา
1. รับทราบข้อร้องเรียนกล่าวหาโดยละเอียด
2. รับทราบพยานหลักฐานที่สนับสนุนข้อกล่าวหา
3. ชี้แจงแก้ข้อกล่าวหา นาพยานหลักฐานมาอ้าง
4. สิทธิที่จะนาทนาย หรือที่ปรึกษาเข้ามาในการสืบสวน/
สอบสวน

17. 1. ตรวจสานวนทั้งข้อกฎหมาย ข้อเท็จจริง เสนอความเห็น
เพื่อให้ผู้บังคับบัญชาสั่งการ
2. ไม่มีมูล ให้ยุติเรื่อง โดยไม่ต้องรายงานผู้บังคับบัญชา
หน่วยเหนือขึ้นไป เว้นแต่จะจะถูกสั่งการให้รายงาน
3. กรณีความผิดเล็กน้อย ให้เสนองดโทษ ทาทัณฑ์บน
เป็นหนังสือ หรือว่ากล่าวตักเตือน

18. 4. กรณีมีมูลความผิดไม่ร้ายแรงหรืออย่างร้ายแรง ให้เสนอตั้ง
คณะกรรมการสอบสวนพร้อมเสนอ.....
(1) คาสั่งแต่งตั้งคณะกรรมการสอบสวน
(2) หนังสือแจ้งต้นสังกัดเพื่อแจ้งให้ผู้ถูกกล่าวหาเพื่อทราบคาสั่ง
ถูกตั้งกรรมการสอบสวน พร้อมแจ้งสิทธิร้องทุกข์คาสั่งดังกล่าวและแจ้งสิทธ
คัดค้านกรรมการสอบสวนให้ผู้ถูกกล่าวหาทราบ
(3) หนังสือแจ้งประธานกรรมการสอบสวนและประสานการ
ประชุมกรรมการครั้งที่ 1 (เพื่อแจ้งและอธิบายข้อกล่าวหา)
(4) หนังสือรายงานผู้บังคับบัญชาหน่วยเหนือและแจ้งคาสั่ง
แต่งตั้งคณะกรรมการสอบสวนอย่างร้ายแรง ไปยัง ก.ค.ศ.

19.  การสอบสวนที่ไม่เป็นกระบวนการตามกฎหมาย
ได้แก่ กรณีที่ความผิดปรากฏชัดแจ้ง จะไม่สอบสวนก็ได้
1. รับสารภาพเป็นหนังสือ
2. มีคาพิพากษาของศาลถึงที่สุดว่ามีความผิด
3. ละทิ้งหน้าที่ราชการเกินกว่า 15 วัน
 การสอบสวนที่เป็นกระบวนการตามกฎหมาย ตามกฎ ก.ค.ศ.ว่า
ด้วยการสอบสวนพิจารณา พ.ศ.2550

20. 1. กรณีที่ต้องแต่งตั้งคณะกรรมการขึ้นทาการสอบสวน
2. ผู้มีอานาจแต่งตั้ง
3. องค์ประกอบ คุณสมบัติของคณะกรรมการสอบสวน
4. คาสั่งแต่งตั้ง
5. การแจ้งให้ผู้ถูกกล่าวหาและคณะกรรมการสอบสวนทราบ
6. การดาเนินการขั้นแรกของประธานกรรมการ
7. การคัดค้านกรรมการสอบสวน
8. การเปลี่ยนแปลงคณะกรรมการ
9. ฐานะและอานาจของกรรมการสอบสวน
10. หน้าที่ของคณะกรรมการสอบสวน

21. 11. หลักเกณฑ์และวิธีการสอบสวนโดยทั่วไป
12. การรวบรวมข้อมูลเบื้องต้น
13. การแจ้งข้อกล่าวหา
14. การสอบสวนผู้ถูกกล่าวหา
15. การกาหนดประเด็นสอบสวน
16. การสอบสวนพยานบุคคล
17. การสอบสวนปรากฏกรณีทาผิดวินัยเรื่องอื่น
18. การสอบสวนพาดพิงถึงผู้อื่น
19. การสอบสวนข้าราชการตามมาตรา 115
20. การสอบสวนกรณีมีคาพิพากษาถึงที่สุด
21. การสอบสวนผู้ถูกกล่าวหาย้ายหรือโอน

22. • การสอบสวนกรณีเกี่ยวเนื่องกับคดีอาญา
• การรวบรวมพยานหลักฐาน
• การทารายงานการสอบสวน
• การสอบสวนเพิ่มเติม
• การตรวจสอบความถูกต้องของการสอบสวน
• การพิจารณาสั่งการของผู้แต่งตั้งคณะกรรมการสอบสวน
• การกาหนดระยะเวลาในการสอบสวนวินัยอย่างร้ายแรง

23. การสั่งพักราชการ
การให้ออกจาก
ราชการไว้ก่อน

24. • หลักการพิจารณากาหนดโทษ
• หลักนิติธรรม
• หลักมโนธรรม
• หลักความเป็นธรรม
• นโยบายของทางราชการ

25. 1. กาหนดประเด็น
2. จัดระบบหรือวางแผน
3. พิเคราะห์พยานหลักฐาน ข้อเท็จจริง
ข้อกฎหมาย

26. 1. เคารพต่อหลักสิทธิและเสรีภาพตามกฎหมายรัฐธรรมนูญ
2. อานวยความยุติธรรมแก่คู่กรณีอย่างเสมอภาคโดยถูกต้อง
ตามกฎหมายและศีลธรรม
3. แสวงหาและรวบรวมพยานหลักฐานตามหลักเกณฑ์แห่ง
กฎหมาย ไม่บิดเบือนข้อเท็จจริง
4. วิเคราะห์ข้อเท็จจริงให้ได้เหตุผล อันน่าเชื่อว่าผู้นั้น
ได้กระทาความผิด ก่อนมีการแจ้งข้อกล่าวหา
5. ให้ความสาคัญและให้ความคุ้มครองต่อพยาน
6. รักษาความลับในการสอบสวน
7. สานึกและยึดมั่นในวิชาชีพการสอบสวน

27. 1. รู้หลักจิตวิทยา
2. มีความรู้ทั่วไปกว้างขวาง
3. มีเชาว์ไหวพริบ
4. มีบุคลิกภาพดี
5. มีความพากเพียรพยายาม
6. รู้จักทาความเชื่อมโยง
7. มีวาจาสัตย์
8. ความสามารถในการสังเกตและอ่านกิริยาท่าทีผู้ถูกซักถาม

28. แนะนาตัวเอง
เริ่มต้นสนทนา
ตั้งคาถาม
เป็นผู้นาในการสนทนา
ทบทวนข่าวสาร

29. 1. ไม่รู้อะไรทั้งสิ้น
2. ไม่สนใจ ไม่ชอบให้ความร่วมมือ
3. ขี้เมา
4. ขี้สงสัย ขี้ระแวง
5. ช่างพูด ขี้คุย
6. พูดตามความจริง
7. พยานเท็จ
8. ขี้อาย
9. ขี้โม้ (เน้นบทบาทตัวเองมากเกินไป)
10. ปฏิเสธ

30. 1. เกี่ยวกับอารมณ์ของผู้ที่ถูกซักถาม
2. แสดงความเป็นมิตร
3. ทาให้วิตกกังวล
4. ทาท่าขึงขัง
เห็นอกเห็นใจ
เมตตากรุณา

31. 1. ให้โอกาสและเวลาแก่ผู้ให้ถ้อยคาให้คิดนึกทบทวนความจา
อย่าคาดคั้นหรือใช้คาถามหรือถ้อยคาเชิญชวนให้ความจาคลาดเคลื่อน
อาจทาให้คดีเสียได้ ถ้าผู้ให้ถ้อยคานึกไม่ได้ก็บันทึกเท่าที่จาได้หรือเหตุที่
จาไม่ได้
2. ระบุวัน เดือน ปี เวลา สถานที่เกิดเหตุ ตาบล อาเภอ
และจังหวัดให้ชัดแจ้ง
3. พฤติการณ์อันเกี่ยวเนื่องแก่เหตุการณ์นั้น ๆ รวมทั้งสังเกต
อาการและกิริยาผู้ให้ปากคาด้วย
4. มีใครรู้เห็นในเมื่อมีเหตุนั้นบ้างและมีใครอยู่ใกล้เคียง
ที่เกิดเหตุบ้าง หรืออ้างวัตถุ เอกสาร พยาน อย่างไรบ้าง

32. 1. ต้องให้พยานเล่าทุกสิ่งทุกอย่างที่รู้เห็นมาเกี่ยวกับ
ข้อเท็จจริงนั้นด้วยวาจาตั้งแต่ต้นจนจบ และซักถามจนเข้าใจเรื่องราว
จากปากคาจนกระจ่างที่สุดจึงเริ่มบันทึก
2. การจดบันทึก ต้องจดให้ตรงกับที่ให้การและตรงประเด็น
3. จะซักถามอย่างไรต้องรู้ว่าข้อกล่าวหามีประเด็นอย่างไร
4. ต้องพิจารณาด้วยว่าเป็นพยานประเภทใด เช่น
ประจักษ์พยาน พยานบอกเล่า หรือพยานพฤติเหตุแวดล้อม
5. ต้องบันทึกปากคาพยานทุกปาก แม้จะมีข้อเท็จจริงเหมือนกัน
6. การให้การว่าไม่รู้ไม่เห็นของพยานจะต้องบันทึกไว้ อย่าปล่อย
ทิ้งไป

33. 7. พยานแวดล้อมในกรณีไม่มีประจักษ์พยานเป็นเรื่องสาคัญ
8. การสอบถามปากคาพยานและการให้การต้องมีลักษณะ
ตอบคาถามอยู่ในตัวว่า .....
ใคร ? ทาอะไร? กับใคร? ที่ไหน? เมื่อไร?
ทาทาไม? ทาอย่างไร? ผลเป็นอย่างไร?
9. การให้การของพยานพาดพิงไปถึงบุคคลอื่นต้องอบปากคา
พยานที่ถูกพาดพิงถึง
10. เมื่อบันทึกคาให้การเสร็จเรียบร้อยแล้วต้องอ่านให้
ผู้ให้ถ้อยคาฟังอีกครั้งหนึ่งและบันทึกว่า
“อ่านให้ฟังแล้วรับว่าถูกต้อง จึงลงลายมือชื่อไว้เป็นหลักฐาน”
11. การสอบสวนเพิ่มเติมทุกครั้งต้องอ่านคาให้การเดิม
ให้ผู้ให้ถ้อยคาฟังก่อนทุกครั้ง

34. 1. ต้องให้พยาน หรือผู้เกี่ยวข้องเป็นผู้นาชี้สถานที่เกิดเหตุ
พร้อมลงลายมือชื่อ
2. ต้องแสดงเหตุการณ์ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น
3. ต้องถ่ายรูปสถานที่เกิดเหตุ
4. อาจติดต่อเจ้าหน้าที่ผู้เชี่ยวชาญมาร่วมตรวจสถานที่
เกิดเหตุ และถ่ายรูปเมื่อเห็นว่าจะทาให้การพิสูจน์ความผิด
แน่นอนยิ่งขึ้น

35. 1. อานาจในการสืบสวนสอบสวน
2. ให้ความร่วมมือของพยานบุคคลหรือหน่วยงาน
3. เอกสารที่สูญหายหรือถูกทาลาย