1. 03/10/54
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
โดย จิรฎฐ์ สุขใจเหลือ
ั
โรงเรียนแม่ใจวิทยาคม
เอกสารสาหรับเผยแพร่ วิชาเคมี ว.40225 ปี การศึกษา 2551
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
เชื้อเพลิงทีใช้ มากทีสุด มี 3 ประเภท
่ ่
1. น้ ำมัน
2. แก๊สธรรมชำติ
3. ถ่ำนหิ น
ทั้ง 3 จัดเป็ นเชื้อเพลิงซำกดึกดำบรรพ์
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
1

2. 03/10/54
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
ถ่ านหิน
- เป็ นหิ นตะกอนเกิดจำกซำกพืช
- มีลกษณะแข็งเปรำะ สี น้ ำตำลดำ
ั
- มีท้ งผิวมันและผิวด้ำน
ั
-ประกอบด้วยคำร์บอน(C) เป็ นหลัก
อำจมี H, O, N, S, Hg บ้ำง
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
การเกิดถ่ านหิน
-เกิดจำกกำรทับถมกันของซำกพืชที่ภำยใต้ควำมร้อนและ
ควำมดันสูงทำให้ขำดออกซิเจน แล้วสลำยตัวช้ำ
-โครงสร้ำงหลักของพืชเป็ น คำร์บอน เซลลูโลส
น้ ำ และลิกนิน
-คำร์บอน เป็ นองค์ประกอบหลักของสำรอินทรี ย ์
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
2

3. 03/10/54
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
ชนิดของถ่ านหิน
เรำสำมำรถจำแนกถ่ำนหิ นออกตำมจำนวนคำร์บอน และระดับควำมลึก ควำร้อน และ
เวลำที่เพิ่มขึ้น
1. พีต
- ซากพืชสลายตัวไม่ หมด มี C ตา
่
- ถ้ าจะนามาใช้ ต้องไล่ ความชื้นออกก่ อน
้
- ข้ อดี คือ จะมี S เป็ นองค์ ประกอบน้ อย
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
2. ลิกไนต์
- มี C สู งกว่ า พีต และ มีความชืนตากว่ า พีต
้ ่
- เมือติดไฟมีควันและเถ้ าถ่ านมาก
่
- ใช้ เป็ นเชื้อเพลิงในการผลิตไฟฟา
้
3. ซับบิทูมนัส
ิ
- เป็ นถ่ านหินนานกว่ า ลิกไนต์
- เนืออ่ อน ร่ วนและแข็ง มี C สู งกว่ า ลิกไนต์
้
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
3

4. 03/10/54
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
4. บิทูมนัส
ิ การเผา C จะให้ พลังงาน
ความร้ อน 328 kj/g
- มี C สู งกว่ า ซับบิทูมนัส
ิ
- ใช้ เป็ นเชื้อเพลิงถลุงโลหะ
- ใช้ เป็ นวัตถุดบในการเป็ นเชื้อเพลิงเคมีอนได้
ิ ื่ การเผา ถ่ านหินจะให้
5. แอนทาไซต์ พลังงานความร้ อน 306 kj/g
- มี C สู งมาก
- ติดไฟยาก เมือติดไฟจะให้ เปลวไฟสีนาเงิน ให้ ความร้ อนสู ง
่ ้
- ไม่ มสารอินทรีย์ระเหยออกจากการเผาไหม้
ี
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
กำรใช้ประโยชน์จำกถ่ำนหิ น
- ใช้เป็ นเชื้อเพลิง
- ทำถ่ำนกัมมันต์ เพื่อเป็ นสำรดูดกลิ่น ในเครื่ องกรองน้ ำ
- นำCมำทำไฟเบอร์กลำส แข็งแรงน้ ำหนักเบำ
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
4

5. 03/10/54
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
สิ่ งที่เกิดจำกกำรเผำไหม้
1. CO2 2. CO 3. NO2 และ SO2 เกิดฝนกรด
4. ฝุ่ นและเถ้ำถ่ำน กำจัดด้วยกำรพ่นน้ ำและใช้ไฟฟ้ ำสถิตกำจัดฝุ่ น
*Y* วิธีกาจัดSO2 ต้ องกาจัดS ออกก่ อนการเผาไหม้ แต่ มข้อเสีย คือ ทาให้ สูญเสีย
ี
สารประกอบอินทรีย์ทเี ป็ นประโยชน์
*Y* การกาจัดหลังการเผาไหม้ พ่ น หินปูนเข้ าไป แล้ ว สลายกลายเป็ น CaO เพือ
่
ทาปฏิกริยากับ SO2 ได้ CaSO3
ิ
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
2.หินนามัน
้
- เป็ นหิ นตะกอนมีส่วนประกอบสำคัญคือ เคอโรเจน แทรกอยูระหว่ำงชั้นหิ นตะกอน
่
- เคอโรเจน สลำยตัว ทำให้ได้หินน้ ำมัน
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
5

6. 03/10/54
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
การเกิดหินนามัน
้
- เกิดจำกกำรทับถมของซำกพืชซำกสัตว์เล็กๆภำยใต้แหล่งน้ ำที่มี O2 อย่ำงจำกัด อุณหภูมิ
และควำมดันสูง
- ทำให้กลำยเป็ นสำรประกอบเคอโรเจน
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
ส่วนประกอบของหิ นน้ ำมัน
1. สารประกอบออินทรีย์ มี 2 กลุ่ม
1. แร่ ซีลเิ กต ควอตซ์ เฟลสปาร์ เคลย์
2. กลุ่มคาร์ บอเนต ได้ แก่ แคลไซต์ โดโลไมต์
2. สารประกอบอินทรีย์
1. บิทูเมน เคอโรเจน
บิทูเมน สลายในเบนซีน เฮกเซน จึงแยกออกได้ ง่าย
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
6

7. 03/10/54
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
ปิ โตรเลียม
นามันทีได้ จากหิน
้ ่
- อยู่ในรู ปของของเหลว และก๊ าซ
*y* ถ้ าเป็ นของเหลว --->นามันดิบ ---> มีสารประกอบHC ประเภท แอลเคน และ
้
ไซโคลแอลเคน
*y* ถ้ าเป็ นก๊ าซ --->ก๊ าซธรรมชาติ ---> มีสารประกอบHC ที่ C 1-5 อะตอม มี N2 และ
CO2 บ้ าง
*y* ก๊ าซธรรมชาติเหลว --->HC ทีมC มากกว่ า และ ถ้ าอุณหภูมสูงจะเป็ นก๊ าซ ---> ถ้ า
่ ี ิ
อุณหภูมตาจะเป็ นของเหลว
ิ ่
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
ปิ โตรเลียม
กำรเกิดปิ โตรเลียม
- กำรทับถมของซำกพืช ซำกสัตว์ เป็ นเวลำนำน ที่อุณหภูมิและควำมดันสูงๆ
่
น้ ำมันดิบและก๊ำซจะแทรกตัวอยูระหว่ำงชั้นหิ น
่ ้
- ก๊ำซควำมหนำแน่นน้อยกว่ำ จัอยูขำงบน
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
7

8. 03/10/54
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
ปิ โตรเลียม
กำรสำรวจปิ โตรเลียม
1. ธรณี วทยำ
ิ
- ศึกษำลักษณะของหิ น วิเครำะห์ซำกพืช ซำกสัตว์ ---> เพือบอกว่ าหินชนิดใดเอือต่ อ
่ ้
การการกักเก็บปิ โตรเลียม
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
ปิ โตรเลียม
กำรสำรวจปิ โตรเลียม
2. ธรณี ฟิสิ กส์
- วัดควำมเข้มสนำมแม่เหล็ก ---> เพือศึกษาขอบเขต ความหนา ความกว้ างของ
่
แอ่ งและความลึกของชั้นหิน
- วัดความโน้ มถ่ วงของโลก --->เพือให้ ทราบชนิดของชั้นหินอยู่ในระดับใด ช่ วยใน
่
การกาหนดขอบเขตและรูปร่ างของแอ่ งได้
- วัดคลืนไหวสะเทือน ---> บอกตาแหน่ ง รู ปร่ างลักษณะของโครงสร้ างของชั้นหิน
่
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
8

9. 03/10/54
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
การกลันนามันปิ โตรเลียม
่ ้
การกลันนามันปิ โตรเลียม เรียนกว่ า การกลันลาดับส่ วน มีหลักการทัวไปคือ
่ ้ ่ ่
1. ให้ควำมร้อนแก่น้ ำมันดิบ จนมีอุณหภูมิสูงประมำณ 350-400 C
2. ฉี ดน้ ำมันดิบเข้ำทำงด้ำนล่ำงของหอกลัน ที่มี
่
อุณหภูมิลดลันกันตำมลำดับ โดยส่วนล่ำงสุดจะมี
่
อุณหภูมิสูงสุด และลดลงตำมควำมสูงของหอกลัน ่
3. สำรประกอบไฮโดรคำร์บอนต่ำงๆ จะระเหยเป็ น
แก๊สลอยขึ้นด้ำนบนของหอกลันและกลันตัวเป็ น
่ ่
ของเหลวในแต่ละช่วงของหอกลัน ได้ผลผลิตต่ำงๆ
่
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
การกลันนามันปิ โตรเลียม
่ ้
** C ตา จุดเดือดตาระเหยก่ อน
่ ่
ลอยขึนสู ง ควบแน่ นทีหลัง
้
** C สู ง จุดเดือดสู ง ระเหยทีหลัง
ลอยตา ควบแน่ นก่ อน
่
เรียงลาดับสารต่ างๆให้ ถูกต้ อง ว่ า
สารใดระเหยก่ อนหลัง จานวน C
มากน้ อย ข้ อสอบมีบ่อยๆ
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
9

10. 03/10/54
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
การปรับปรุงโครงสร้ างของโมเลกุลปิ โตรเลียม
เพื่อให้คุณภำพของเชื้อเพลิงดีข้ ึน สำมำรถทำได้ดงนี้
ั
1. กระบวนการแตกสลาย (Cracking process)
การทาให้ แอลเคนโมเลกุลใหญ่ มีขนาดเล็กลง โดย นามาเผาที่ 450 – 550 C ที่ P ต่า อาจมี
หรือไม่ มีตัวเร่ งปฏิกริยาก็ได้
ิ
500 C๐
แอลเคนโมเลกุลใหญ่ ----------------------> แอลเคนโมเลกุลเล็ก + แอลคีน + ก๊ำซ H2
ซิลิกำ อลูมินำ
500 C๐
C18H38 -----------------------------> C8H16 + C7H14 + C3H6 + H2
ซิลิกำ อลูมินำ
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
การปรับปรุงโครงสร้ างของโมเลกุลปิ โตรเลียม
2. กระบวนการรีฟอร์ มมิง (Reforming process)
่
การทาให้ แอลเคนโซ่ ตรงเป็ นโซ่ กง หรือ แบบวง ให้ เป็ นอะโรมาติก โดย ใช้ ความร้ อนและ
ิ่
ตัวเร่ งปฏิกริยา
ิ
เผำที่ภำวะเหมำะสม
แอลเคนโมเลกุลเล็ก ----------------------> สำรประกอบHC ที่มีโซ่กิ่ง
ตัวเร่ ง
CH3
CH3 – CH2 – CH2 – CH2 – CH2 – CH3 -----------------------------> CH3 – CH – CH – CH3
CH3
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
10

11. 03/10/54
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
การปรับปรุงโครงสร้ างของโมเลกุลปิ โตรเลียม
3. กระบวนการแอลคิเลชัน (Alkylation)
การร่ วมแอลเคนกับแอลคีน โดยมีกรดH2SO4เป็ นตัวเร่ งปฏิกริยา เกิดเป็ นโมเลกุลแอลเคนที่มีกง
ิ ่ิ
20 C๐
แอลเคนโมเลกุลเล็ก+ แอลคีนโมเลกุลเล็ก ----------------------> แอลเคนมีกิ่ง
H2SO4
CH3 CH3 CH3 CH3
CH3 –CH2 – CH3 + CH3 – C = CH2 -----------------------------> CH3 – CH – C – CH3
CH3
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
การปรับปรุงโครงสร้ างของโมเลกุลปิ โตรเลียม
4. กระบวนการโอลิโกเมอไรเซชัน (Oligomerization)
เป็ นการรวมสารประกอบแอลคีนโมเลกุลเล็กเข้ าด้วยกันโดยใช้ ความร้ อน หรือตัวเร่ งปฏิกริยา เกิด
ิ
เป็ นสารประกอบไฮโดรคาร์ บอนที่มีจานวนคาร์ บอนอะตอมเพิมขึน และยังมีพนธะคู่เหลืออยู่ใน
่ ้ ั
ผลิตภัณฑ์
CH3
CH3 -CH= CH2 CH3
Catalyst CH3-C-CH2-C=CH2
.
+
CH CH3 CH3
3
CH3 -CH= CH2
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
11

12. 03/10/54
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
คุณภาพนามัน
้
- เลขออกเทน (octane number) เป็ นตัวเลขบอกคุณภาพของน้ามันเบนซิน โดยกาหนดให้
•ไอโซออกเทนบริสุทธิ์ มีโครงสร้ างเป็ น • นอร์ มอลเฮปเทนบริสุทธิ์ มีโครงสร้ างเป็ น
โซ่ กง มีจุดเดือดต่า เผาไหม้ ได้ดี
ิ่ โซ่ ตรง มีจุดเดือดสู ง เผาไหม้ ได้ไม่ ดี
เครื่องยนต์ ไม่ กระตุก มีประสิ ทธิภาพการ เครื่องยนต์ กระตุก มีประสิ ทธิภาพการเผา
เผาไหม้ มีเลขออกเทน 100 ไหม้ เลขออกเทน 0
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
คุณภาพนามัน
้
•น้ามันเบนซินที่มีเลขออกเทน 95 หมายถึง น้ามันที่มีประสิ ทธิภาพการเผาไหม้ เหมือนกับ
ของผสมที่มีอตราส่ วนของไอโซออกเทน 95 ส่ วน และเฮปเทน 5 ส่ วน
ั
.. การปรับปรุ งคุณภาพออกเทน ..
- ใช้ เตตระเอทิลเลด (TEL) ซึ่งทาให้ เครื่องยนต์ เดินเรียบ แต่ เป็ นสารก่อมะเร็ง
- ใช้ เมทิลเทอร์ เชียรีบิวทิลอีเทอร์ (MTBE) ไม่ มี
สารตะกัวจึงเป็ นที่นิยมใช้ ในปัจจุบัน
่
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
12

13. 03/10/54
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
คุณภาพนามัน
้
เลขซีเทน
เลขซีเทน คือ เลขที่บอกปริมาณของซีเทน ต่ อ แอลฟาเมทิลแนพทาลีน
• ซีเทน เผาไหม้ ได้ดี เครื่องยนต์ ไม่ กระตุก มีประสิ ทธิภาพการเผาไหม้ มี เลขซีเทน 100
CH 3  (CH 2 )14  CH 3
• แอลฟาเมทิลแนพทาลีน เผาไหม้ ได้ไม่ ดี เครื่องยนต์ กระตุก มีประสิ ทธิภาพการเผา CH3
ไหม้ เป็ นมี เลขซีเทน 0
น้ามันดีเซลที่มีเลขซีเทน 70 หมายถึง น้ามันที่มีประสิ ทธิภาพการเผาไหม้ เหมือนกับ
ของผสมที่มีอตราส่ วนของซีเทน 70 % ต่ อ แอลฟาเมทิลแนพทาลีน 30 %
ั
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
นามันดีเซล
้
ผลิตภัณฑ์ที่ได้จำกกำรกลันลำดับส่วน แบ่งเป็ น
่
ดีเซลหมุนเร็ ว กับ ดีเซลหมุนช้ำ
-ดีเซลหมุนเร็ ว หรื อ โซล่ำ คุณภำพดีกว่ำ กำร
เผำไหม้ดีกว่ำ
-ดีเซล หมุนช้ำ หรื อ ขี้โล้ คุณภำพต่ำกว่ำ เหมำะ
กำรประมง เดินเรื อ ผลิตไฟฟ้ ำ
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
13

14. 03/10/54
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
นามันดีโซฮอล์
้
เป็ นน้ ำมันที่ผสมระหว่ำงเอทำนอล
บริ สุทธิ์ 99.5 % ขึ้นไป แต่ถำ 95 %
้
ต้องใส่อิมลซิไฟเฮอร์ลงไปด้วย เพื่อไม่ให้
ั
น้ ำมันแยกจำก เอทำนอล
นามันไบโอดีเซล
้
เป็ นเอสเทอร์ ที่ผลิตจำกน้ ำมันพืชหรื อสัตว์ โดยกระบวนกำร Transrsterification คือ
นำน้ ำมันพืชหรื อสัตว์ทำปฏิกิริยำกับแอลกอฮอล์ แล้วให้กรด-เบสเป็ นตัวเร่ ง ได้ เอส
ั
เทอร์กบ กลีเซอรอล
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
นามันบี5
้
ไบโอดีเซล บี 5 (ฺBiodiesel B5) คือสัดส่วนกำรใช้น้ ำมัน
ดีเซลผสมกับไบโอดีเซลในสัดส่วน 95 : 5
โดยปั จจุบนเป็ นสัดส่วนที่บริ ษทผูผลิตรถยนต์ส่วนใหญ่
ั ั ้
ยอมรับได้ สำหรับ B10 คือกำรเติมน้ ำมันดีเซลและไบโอ
ดีเซลในอัตรำส่วน 90 : 10 และ B100 คือกำรใช้ไบโอดีเซล
เพียงอย่ำงเดียวไม่ได้ผสมน้ ำมันดีเซลเลย
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
14

15. 03/10/54
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
นามันแก๊ สโซฮอล์
้
คือ น้ ำมันเชื้อเพลิงที่ประด้วย น้ ำมันเบนซินออกเทนต่ำงๆ
ผสมกับ เอทำนอล
-แก๊สโซฮอล์ 95 คือ ประกอบด้วยน้ามันเบนซิน 95 และ เอ
ทานอล 5 ส่ วน มีสมบัติเทียบเท่ า น้ามันออกเทน 95
-แก๊สโซฮอล์ 91 คือ ประกอบด้วยน้ามันเบนซิน 90 และ เอทานอล 10 ส่ วน มีสมบัติ
เทียบเท่ า น้ามันออกเทน 91
-แก๊สโซฮอล์ E20 คือ ประกอบด้วยน้ามันเบนซิน 80 และ เอทานอล 20 ส่ วน
-แก๊สโซฮอล์ E85 คือ ประกอบด้วยน้ามันเบนซิน 15 และ เอทานอล 85 ส่ วน
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
ขั้นตอนการแยกก๊ าซธรรมชาติ
ก๊ าซธรรมชาติ ก๊ าซเหลว
ก๊ าซธรรมชาติ ก๊ าซเหลว
หน่ วยกำจัด H2S
หน่ วยกำจัดปรอท
CO2 และ H2O
สำรดูดซับทีมรูพรุนสู งกำจัด H2O
่ ี
K2CO3กำจัดCO2 แยกก๊ าซไฮโดรคาร์ บอน
(โดยการกลันลาดับส่ วน)
่
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
15

16. 03/10/54
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
เพิมควำมดัน
่ ลดอุณหภูมิ
การแยกก๊ าซไฮโดรคาร์ บอนในก๊ าซธรรมชาติ
ก๊ ำซเปลียนสถำนะเป็ นของเหลว
่
เพิมอุณหภูมิ
่ หอกลันลาดับส่ วน
่
เชื้อเพลิง
CH4 C2H6 C3H8 C4H10 LPG
ในครัวเรือน
เชื้อเพลิงผลิตกระแสไฟฟ้ ำวัตถุดบในกำรผลิตปุ๋ ยเคมี
ิ อุตสำหกรรมปิ โตรเลียม
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
ผลิตภัณฑ์ ทได้ จากกลันก๊ าซธรรมชาติ
ี่ ่
- มีเทน ---> เชื้อเพลิงผลิตไฟฟ้ ำ วัตถุดิบผลิตปุ๋ ยเคมี
- อีเทน แลพ โพรเพน ---> ใช้ในปิ โตรเคมี LPG มีกลิ่นเพรำะเติม เมอร์แคปแทน
(CH3SH), (C2H5SH) , ((CH3)3SH)
- LPG ---> เชื้อเพลิงหุงตัม
- ก๊ำซโซลีน ---> NGL
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
16

17. 03/10/54
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
ขั้นตอนการผลิตปิ โตรเคมีภัณฑ์
วัตถุดบ
ิ ขั้นต้ น ขั้นต่ อเนื่อง
ก๊ าซธรรมชาติ มอนอเมอร์ พอลิเมอร์
นามันดิบ
้ เอทิลน
ี พอลิเอทิลน
ี
โพรพิลน ี พอลิโพรพิลน ี
เบนซีน PVC
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
วัตถุดิบ ผลิตภัณฑ์ จากอุตสาหกรรมขันต้ น
้ ผลิตภัณฑ์ จากอุตสาหกรรมต่ อเนื่อง ประเภทอุตสาหกรรม
พอลิเอทิลีน
พอลิโพรพิลีน อุตสาหกรรมขึ ้นรูป
พอลิไวนิลคลอไรด์ พลาสติก
อีเทน พอลิสไตรี น อื่น ๆ
เอทิลน โพรพิลน
ี ี
ก๊ าซธรรมชาติ วัตดิบเส้ นใยสังเคราะห์
ุ
บิวทาไดอีน เอทิลีนไกลคอล อุตสาหกรรมเส้ นใย
โพรเพน กรดเทเรฟทาลิก
อื่น ๆ
ยางสังเคราะห์
ยางสไตรี นบิวทาไดอีน อุตสาหกรรมยาง
ยางบิวทาไดอีน
เบนซิน สไตรี น
อื่น ๆ
น ้ามันดิบ แนฟทา โทลูอีน
ไซลีน วัตถุดิบสี ตัวทาละลาย
อุตสาหกรรมสี
พอลิยเู รเทน อื่น ๆ
สารซักล้ าง อุตสาหกรรมผงซักฟอก
และสารเคลือบผิว
รูปที่ 12.6 แผนภาพแสดงขั ้นตอนในอุตสาหกรรมปิ โตรเคมี อื่น ๆ
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
17

18. 03/10/54
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
พอลิเมอร์
พอลิเมอร์ คือ สำรประกอบที่มีโมเลกุลขนำดใหญ่ ซึ่งเกิดจำกสำรโมเลกุลเล็กจำนวน
มำกยึดต่อกันด้วยพันธะเคมี โดยโมเลกุลเล็กหรื อหน่วยย่อย เรี ยกว่ำ มอนอเมอร์
มอนอเมอร์ (monomer) หมำยถึง สำรตั้งต้นที่ใช้เตรี ยมพอลิเมอร์ เป็ นโมเลกุล หรื อ
หน่วยเล็ก ๆ ที่มำเชื่อมต่อกันด้วยพันธะโคเวเลนต์ แล้วเกิดเป็ นพอลิเมอร์ มอนอ
เมอร์ส่วนใหญ่เป็ นสำรที่ไม่อิ่มตัว และมีขนำดเล็ก เช่น เอทิลีน (CH2 = CH2) โพรพิ
ลีน (CH3CH = CH2) และ ไวนิลคลอไรด์ (CH2=CHCl) เป็ นต้น
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
พอลิเมอร์
ถ้ำมอนอเมอร์เป็ นสำรชนิดเดียวกัน เรี ยกว่ำ โฮโมพอลิเมอร์ เช่น แป้ ง เซลลูโลส
ยำงพำรำ
ถ้ำมอนอเมอร์เป็ นสำรต่ำงชนิดกัน เรี ยกว่ำ โค-พอลิเมอร์หรื อพอลิเมอร์ร่วม เช่น โปรตีน
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
18

19. 03/10/54
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
พอลิเมอร์
สำรมอนอเมอร์ส่วนใหญ่เป็ นสำรไฮโดรคำร์บอนไม่อิ่มตัว ซึ่งเป็ นผลพลอยได้จำกกำร
กลันปิ โตรเลียมและกำรแยกแก๊สธรรมชำติ เช่นเอทิลีน เตตระพลูออโรเอทิลีน ไอ
่
โซปรี น
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
การเกิดพอลิเมอร์
• เอทิลีน เป็ นมอนอเมอร์ที่มีขนำดเล็กที่สุด ได้จำกกำรแยกแก๊สธรรมชำติ เมื่อรวมตัว
กันได้เป็ นพอลิเอทิลีน เป็ นพอลิเมอร์ที่แข็ง เหนียวและไม่ทำปฏิกิริยำกับสำรเคมี
นำมำหลอมและขึ้นรู ปได้ เช่น ถุง สำยยำง ฟิ ล์ม ของเล่น
• เมื่อนำเอทิลีนมำทำปฏิกิริยำกับฟลูออรี น จะได้เตตระฟลูออโรเอทิลีน ซึ่งรวมตัวเกิด
เป็ นพอลิเมอร์ คือ พอลิเตตระฟลูออโรเอทิลีน เรี ยกว่ำ เทฟลอน ใช้เคลือบภำชนะหุง
ต้มช่วยป้ องกันไม่ให้อำหำรติดภำชนะ
• เมื่อนำเอทิลีนมำทำปฏิกิริยำกับแก๊สคลอรี น จะได้ไวนิลคลอไรด์ ซึ่งรวมกันเกิดเป็ น
พอลิเมอร์ คือ พอลิไวนิลคลอไรด์ (polyvinyl chloride) หรื อเรี ยกว่ำ PVC ใช้ทำท่อ
น้ ำฉนวนหุมสำยไฟ และภำชนะบรรจุสำรเคมี
้
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
19

20. 03/10/54
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
การเกิดพอลิเมอร์
ปฏิกิริยำพอลิเมอร์ไรเซชัน
ปฏิกิริยำกำรเกิดพอลิเมอร์หรื อปฏิกิริยำพอลิเมอร์ไรเซชัน หมำยถึง ปฏิกิริยำที่
เกิดจำกมอนอเมอร์มำรวมกันเป็ นพอลิเมอร์
ปฏิกิริยำพอลิเมอร์ไรเซชันแบ่งออกเป็ น 2 ประเภท คือ
ก. ปฏิ กิริยาพอลิเมอไรเซชันแบบควบแน่ น (Codensation polymerization)
ข. ปฏิ กิริยาพอลิเมอร์ ไรเซชันแบบเติม (addition polymerization)
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
การเกิดพอลิเมอร์
ก. ปฏิกริยำพอลิเมอไรเซชันแบบควบแน่ น (Codensation polymerization) หมายถึง
ิ
ปฏิกริยาทีเ่ กิดจากมอนอเมอร์ ทมีหมู่ฟังก์ ชันมากกว่ า 1 หมู่ มาทาปฏิกริยากัน และเกิด
ิ ี่ ิ
ผลิตภัณฑ์ เป็ นโมเลกุลเล็ก ๆ ด้ วย เช่ น H2O , HCl , NH3 , CH3OH เป็ นต้ น ตัวอย่ าง
ของปฏิกริยาพอลิเมอไรเซชันของยูเรียฟอร์ มลดีไฮด์ เป็ นต้ น
ิ ั
O O
O NH2 - C - NH - CH2 - OH H -NH - C - NH - CH2 - OH
O O
H2SO4
NH2 - C - NH2 + H - C - H NH2 - C - NH - CH2 - OH มอนอเมอร์ มอนอเมอร์
H2SO4
ยูเ รี ย ฟอร์ มล ดี ไฮด์
ั ยูเ รี ยฟอร์ มลดีไฮด์ (มอนอเมอร์ )
ั O O
NH2 - C - NH - CH2 - NH - C - NH - CH2 - OH + H2O
ไดเมอร์
O O
(NH2 - C - NH - CH2 - NH - C - NH - CH2 -)n + nH 2O
พอลิเ มอร์ (พอลิยเู รี ยฟอร์มลดีไฮด์)
ั
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
20

21. 03/10/54
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
การเกิดพอลิเมอร์
ข. ปฏิ กิริยาพอลิเมอร์ ไรเซชันแบบเติม (addition polymerization) หมำยถึง ปฏิกิริยำที่เกิด
จำกมอนอเมอร์มำรวมกันโดยไม่มีสำรโมเลกุลเล็ก ๆเกิดขึ้น ส่วนใหญ่จะเกิดจำกมอนอเมอร์
ที่เป็ นสำรอินทรี ยไม่อิ่มตัว เช่น เอทิลีน โพรพิลีน ไวนิลคลอไรด์ และสไตรี น เป็ นต้น
์
ความร้อน ความดัน CH3 - CH2 - CH = CH2
CH2=CH2 + CH 2=CH2
ตัวเร่ งปฏิกิริยา
ไดเมอร์
CH2=CH2
CH3 - CH2 (- CH2 - CH2 -)n CH = CH2 CH3 - CH2 - CH2 - CH2 - CH = CH2
พอลิเมอร์ (พอลิเอทิลีน) ไตรเมอร์
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
โครงสร้ างของพอลิเมอร์
แบ่ งโครงสร้ างของพอลิเมอร์ ท้งที่เกิดขึนในธรรมชาติและที่สังเคราะห์ ออกได้เป็ น 3 แบบดังนี้
ั ้
ก. โครงสร้ างพอลิเมอร์ แบบเส้ น (linear polymer)
ข. โครงสร้ างพอลิเมอร์ แบบกิง (branched polymer)
่
ค. โครงสร้ างพอลิเมอร์ แบบร่ างแห่
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
21

22. 03/10/54
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
โครงสร้ างของพอลิเมอร์
ก. โครงสร้ำงพอลิเมอร์แบบเส้น (linear polymer)
- เกิดจำกมอนอเมอร์ยดต่อกันเป็ นสำยยำว
ึ
- โครงสร้ำงแบบนี้ทำให้โซ่พอลิเมอร์เรี ยงชิดกันมำกกว่ำแบบอื่น
- ทำให้มีควำมหนำแน่นสูง มีจุดหลอมเหลวสูง รวมทั้งมีลกษณะแข็ง เหนียวและ
ั
ขุ่นมำกกว่ำโครงสร้ำงแบบอื่น ๆ
- เมื่อได้รับควำมร้อนจะอ่อนตัวและเมื่ออุณหภูมิลดลงจะแข็งตัวใหม่ สำมำรถ
เปลี่ยนสถำนะกลับไปกลับมำได้โดยไม่ทำให้สมบัติของพอลิเมอร์เปลี่ยนแปลง
ได้แก่ พอลิไวนิลคลอไรด์ พอลิโพรพิลน พอลิสไตรีน และ พอลิเอทิลนเทเรฟทาเลต
ี ี
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
โครงสร้ างของพอลิเมอร์
ข. โครงสร้ำงพอลิเมอร์แบบกิ่ง (branched polymer)
- เป็ นโครงสร้ำงที่มีโซ่กิ่งแตกออกจำกโครงสร้ำงหลัก
- กำรที่มีโซ่กิ่ง ทำให้โซ่พอลิเมอร์ไม่สำมำรถจัดเรี ยงให้ชิดกันได้มำก ควำม
่
หนำแน่นจึงต่ำ มีควำมยืดหยุนได้ และมีจุดหลอมเหลวต่ำ
- เมื่อได้รับควำมร้อนจะอ่อนตัว และเมื่ออุณหภูมิลดลงจะแข็งตัวใหม่
- สำมำรถเปลี่ยนสถำนะกลับไปกลับมำได้โดยไม่ทำให้สมบัติของพอลิเมอร์
เปลี่ยนแปลง เช่นเดียวกับพอลิเมอร์ที่มีโครงสร้ำงแบบเส้น
ตัวอย่ำงของพอลิเมอร์แบบกิ่งได้แก่ พอลิเอทิลีนชนิดควำมหนำแน่นต่ำ
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
22

23. 03/10/54
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
โครงสร้ างของพอลิเมอร์
ค. โครงสร้ำงพอลิเมอร์แบบร่ ำงแห่
- เป็ นโครงสร้ำงของพอลิเมอร์ที่เกิดจำกโพลิเมอร์แบบเส้นหรื อแบบกิ่งมำ
ื ่
เชื่อมต่อกันเป็ นร่ ำงแห ทำให้โครงสร้ำงมีควำมแข็งแรงมำก ไม่ยดหยุน
ได้แก่ พอลิยเู รี ยฟอร์มลดีไฮด์ ใช้ทำ เบกำไลด์ เมลำนีน ใช้ทำถ้วยชำม
ั
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
ผลิตภัณฑ์ จากพอลิเมอร์
1. พลาสติก
มีสมบัตพเิ ศษ คือ แข็งแรงแต่ เบา ทนทานต่ อนา อากาศและสารเคมี เป็ นฉนวนไฟฟา
ิ ้ ้
และความร้ อนทีดี นาไปขึนรู ปทรงต่ างๆ ได้ โดยแบ่ งออกเป็ น
่ ้
1. เทอร์ มอพลาสติก (thermoplastic)
2. เทอร์ มอเซต (thermoset)
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
23

24. 03/10/54
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
1. พลาสติก
1. เทอร์ มอพลาสติก (thermoplastic)
เทอร์ มอพลาสติก (thermoplastic) คือพลาสติกทีมโครงสร้ างแบบโซ่ ตรงหรือโซ่ กงมี
่ ี ิ่
สมบัตดงนี้
ิ ั
- เมื่อได้รับความร้ อนจะอ่อนตัว แต่ ถ้าลดอุณหภูมิจะกลับมาแข็งตัวเช่ นเดิม
- มีโครงสร้ างเป็ นพอลิเมอร์ แบบโซ่ ยาว เช่ น พอลิเอทิลน พอลิโพรพิลน พอลิเต
ี ี
- ยืดหยุ่น และโค้ งงอได้ ตระฟลูออโรเอทิลน พอลิไวนิลคลอไรด์
ี
- สามารถเปลียนรู ปร่ างกลับไปมาได้หรือนากลับมาใช้ ใหม่ ได้
่
- สมบัติไม่ มีการเปลียนแปลง
่
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
1. พลาสติก
2. เทอร์ มอเซต (thermoset)
เทอร์ มอเซต (thermoset) คือ พลาสติกทีมโครงสร้ างแบบตาข่ าย มีสมบัตดงนี้
่ ี ิ ั
- เมื่อได้รับความร้ อนจะไม่ อ่อนตัว แต่ จะเกิดการแตกหัก
- มีโครงสร้ างเป็ นพอลิเมอร์ แบบโซ่ กง และตาข่ าย
ิ่
- มีความแข็งแรงมาก
เช่ น เบคะไลท์ ใช้ ทาด้ามจับกระทะ ด้ามจับเตารีด
- ไม่ สามารถเปลียนรู ปร่ างได้หรือ
่
และปลักไฟฟ้ า พอลิยูเรียฟอร์ มาลดีไฮด์ ใช้ ทา
๊
กลับมาใช้ ใหม่ ไม่ ได้
เต้ าเสี ยบไฟฟ้ า และแผ่ นฟอร์ ไมกาปูโต๊ ะ
- สมบัติมีการเปลียนแปลง
่
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
24

25. 03/10/54
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
การลดปัญหาในการกาจัดพลาสติก ได้ มการคิดค้ นพลาสติกชนิดต่ างๆ เช่ น
ี
- พลาสติกที่ย่อยสลายทางชีวภาพ - พลาสติกที่แปรรู ปเพือใช้ ใหม่ (plastic
่
(biodegredable) คือ พลาสติกที่ recycle) คือพลาสติกที่ใช้ แล้วสามารถ
สามารถย่ อยสลายได้เองตามธรรมชาติ นากลับไปผ่ านขั้นตอนการผลิต แล้ว
หรือจุลนทรีย์
ิ สามารถนากลับมาใช้ ใหม่ ได้
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
25

26. 03/10/54
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
เส้นใย เส้นใย
เส้นใยธรรมชำติ เส้นใยกึ่งสังเครำะห์ เส้นใยสังเครำะห์
- เซลลูโลส -เรนยอน -พอลิเอสเทอร์
-โปรตีน -พอลิอะคริ โลไนไตรต์
-ไยหิ น -พอลิเอไมด์
-อื่นๆ
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
เส้นใย
เส้นใยธรรมชำติ
-นุ่น ใยมะพร้ำว ลินิน ปอ กัญชำ สับปะรด ฝ้ ำย
-ขนแกะ ขนแพะ รังไหม จำพวกนี้เมื่อเปี ยก ควำมเหนียวและควำ
แข็งแรงจะลดลง ถูกแดดนำนๆจะกรอบ
-ฝ้ ำยขึ้นรำได้ง่ำย
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
26

27. 03/10/54
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
เส้นใย
เส้นใยกึ่งสังเครำะห์
-เซลลูโลสแอซีเตต
H2SO4
เซลลูโลส + กรดแอซีติกเข้มข้น -----------> เซลลูโลสแอซีเตต
- เรยอน หรื อ เซลลูโลสซำนเทต
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
เส้นใย
กำรเตรี ยมเส้นใย
่
1. ใช้กระบวนกำรคิวปรำโมเนียม โดยกำรเปลี่ยนเซลลูโลสให้อยูในรู ปของสำรละลำย
Cu2+ + 2OH- ------> Cu(OH)2
2. แล้วนำไปทำปฏิกิริยำกับ NH3 เกิดเป็ น Cu(NH3)4(OH)2
Cu(OH)2 + 4NH3 ------> Cu(NH3)4(OH)2
Polymer จะไม่ละลำยในกรดH2SO4 ทำให้ได้เรยอนขึ้นมำ เรี ยกว่ำ
คิวปรำโมเนียมเรยอน
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
27

28. 03/10/54
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
เส้นใย
เส้นใยสังเครำะห์
คุณภำพดี ทนต่อสภำวะต่ำงๆได้ดี
- ไนลอน (พอลิเอไมด์) ไนลอน 6,6 ไนลอน 6 ,10
- โอรอน (พอลิคริ โลไนไตรต์ )
- ดำดรอน (โทเรเทโทรอน) เกิดจำก เอทีลีนไกลคอล กับ ไดเมทิลเทเรฟทำเลต
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
ยำง
1. ยำงธรรมชำติ
2. ยำงสังเคำระห์
ยำงธรรมชำติ
-เก็บไว้นำนจะบูด  ต้องเติมแอมโมเนียเป็ นสำรกันบูดและป้ องกันกำรจับตัวของน้ ำยำง
- วิธีกำรแยกเนื้อยำงออกจำกน้ ำยำง  เติมกรดแอซีติก หรื อ ฟอร์มิก เพื่อให้เนื้อยำง
รวมตัวและตกตะกอน
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
28

29. 03/10/54
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
ยำง
โครงสร้ำงทำงเคมีของเนื้อยำง มอนอเมอร์ คือ ไอโซพรี น
ยำงพำรำ เชื่อมกันแบบ ซีส - พอลิไอโซพรี น
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
ยำง
ยำงกัตตำ ยำงบำรำทำ และ ต้นยำงซีคเคิล
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
29

30. 03/10/54
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
ยำง
่
-ยำง มีควำมยืดหยุนสูง
-มีแรงแวนเดอร์วำลส์ ยึดเหนี่ยวระหว่ำงโซ่ของพอลิเมอร์เข้ำไว้ดวยกัน
้
-ยำงพำรำ มีควำมต้ำนทำนแรงดึงสูง ทนต่อกำรขัดถู เป็ นฉนวนที่ดี
-ยำงพำรำ ทนน้ ำ น้ ำมันพืช สัตว์ ไม่ทนต่อน้ ำมันเบนซินและตัวทำละลำยอินทรี ยื
-เมื่อได้รับควำมร้อนจะเหนียวและอ่อนตัว
-เมื่ออุณหภูมิต่ำจะแข็งเปรำะ
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
ยำง
วิธีพฒนำคุณภำพ
ั
1. วัลคำไนเซชัน
-ค้นพบโดย กูดเยียร์
-เอำยำงไปทำปฏิกิริยำกับS8 ที่อุณหภูมิสูงกว่ำจุดหลอมเหลวของ S8
- ทำให้ยำงมีควำมทนทำนต่อสภำพต่ำงๆได้ดีข้ ึน
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
30

31. 03/10/54
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
ยำง
วิธีพฒนำคุณภำพ
ั
2. เติมซีลิกำ ซีลิเกต เพิ่มควำมควำมแข็งแรง
3.เติมผงถ่ำน ป้ องกันกำรสึ กกร่ อนและถูกทำลำยด้วยแสงได้ดี
ยำงธรรมชำติ  ถุงมือแพทย์ กระเป๋ ำน้ ำร้อน ยำงยืด ถุงยำงอนำมัย
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
ยำงสังเครำะห์
พอลิบิวทำไดอีน ---> ทำยำงรถยนต์
ยำง SBR ยำงสไตรี นบิวทำไดอีน ---> ยำงรถยนต์
คุณสมบัติ เกิดปฏิกิริยำกับ ออกซิเจน ได้ยำกกว่ำธรรมชำติ
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
31

32. 03/10/54
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
ควำมก้ำวหน้ำทำงเทคโนโลยี
-เติมใยแก้ว ---> ทำไพเบอร์กลำส
-เติมแกร์ไฟต์ ---> นำไฟฟ้ ำ
-กำวพอลิไวนิลแอซีเตต ---> กำวลำเท็กซ์
-กำวอะคริ ลิก กำวไซยำโนอะคลิเลต ---> กำวอีพอกซี กำวช้ำง
่ ั
-พอลิเมอร์บำงชนิดนำไฟฟ้ ำได้ ขึ้นอยูกบโครงสร้ำง เช่น พอลีอะเซทีลีน
-SBS ผสมกับยำงมะตอย ---> เชื่อมรอยต่อของถนนคอนกรี ต รองรับกำรขยำยตัว
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
ควำมก้ำวหน้ำทำงเทคโนโลยี
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
32

33. 03/10/54
เชือเพลิงซากดึกดาบรรพ์ และผลิตภัณฑ์
้
ควำมก้ำวหน้ำทำงเทคโนโลยี
- พลำสติกพีวซี คลุมดิน เก็บควำมชื้น ทำตำข่ำย
ี
- พอลิเอทีลีนปูนพื้นดินเก็บน้ ำ
-โฟม คือ พลำสติกผ่ำนกำรเติมแก๊สเพื่อทำให้เกิดฟองอำกำศแทรกตัว
ระหว่ำงเนื้อพลำสติก
-โฟมที่มี CFCs แทรกตัวอยู่ จะเป็ นฉนวนกับควำมร้อนได้ดี
จิรัฎฐ์ สุขใจเหลือ โรงเรียนแม่ ใจวิทยาคม
33