Performance of Public Procurement Contracts - General terms and conditions 2013 - a brief introduction

1. Uitvoering van overheidsopdrachten
Politeia
14 november 2013 – Brussel

2. Algemeen
Politeia
14 november 2013 - Brussel

3. Contractstructuur overheidsopdracht
Typebestek
KB Uitvoering
Bijzondere
besteksvoorwaarden
Gemeen
aannemingsrecht
Offerte
Contracttekst
(bij onderhandelingsprocedure)
Arbeidsrecht,
verzekeringsrecht, IP,
enz.
3

4. Algemene uitvoeringsregels : vanaf
wanneer?
 Vanaf 1 juli 2013 (opdrachten gepubliceerd
vanaf die datum of, i.g.v. geen publicatie,
aanvraag tot deelneming verzonden vanaf die
datum): KB AUR van 14 januari 2013
 Voordien : KB AUR van 26 september 1996 met
AAV als bijlage  lange voorgeschiedenis (KB
1933 – 1955 – 1964 – 1977)
 Enkel van toepassing op overheidsopdrachten,
d.w.z. klassieke sectoren en algemene
nutsectoren (KB Plaatsing 15 juli 2011 en 16 juli
2012)
4

5. Algemene uitvoeringsregels: structuur
 Structuur KB AUR:
 doorlopende tekst
 definitielijst vooraan (art. 2 AUR)
 opbouw in functie van verloop uitvoering
 expliciete vermeldingen (art. 3 en 4 AUR)
 bedrag = bedrag excl. BTW
 dagen = kalenderdagen
 Algemeen deel
 gemeenschappelijke bepalingen W, L en D
 Bijzonder deel
 specifieke bepalingen in afzonderlijke hoofdstukken voor
respectievelijk W, L en D
 Algemeen en bijzonder deel samenlezen voor W, L of D
5

6. Algemene uitvoeringsregels: structuur (2)
 H1 : Algemene bepalingen (artt. 1 tot 9)
 H2 : Bepalingen toepasselijk op alle opdrachten (artt. 10 tot
73)
 H3 : Specifieke bepalingen opdrachten voor werken (artt. 74
tot 103)
 H4 : Specifieke bepalingen opdrachten voor concessies voor
openbare werken (artt. 104 tot 144)
 H5 : Specifieke bepalingen opdrachten voor leveringen (artt.
115 tot 144)
 H6 : Specifieke bepalingen opdrachten voor diensten (artt.
145 tot 160)
 H7 : Slotbepalingen (artt. 161 en 162)
6

7. Toepassingsgebied AUR
 Opdrachten met geraamd bedrag
 > EUR 30.000 : alle bepalingen van toepassing
 ≥ EUR 8.500 en ≤ EUR 30.000 : kernbepalingen van toepassing
 < EUR 8.500 : niet van toepassing (opdracht op factuur)
 Als (deel van) AUR niet van toepassing : bijzondere
besteksvoorwaarden kunnen ze van toepassing maken (art. 6
§ 3 KB AUR)
 Als (deel van) AUR wel van toepassing: bijzondere
besteksvoorwaarden kunnen ervan afwijken (in alternatief
vorozien)  niet van alle bepalingen AUR (zie verder)
 Geraamd bedrag versus uiteindelijke offerteprijs : mogelijks
misbruik door bewust te laag te ramen met oog op vermijden
toepassing uitvoeringsregels (geen sanctie maar behoorlijk
bestuur)
7

8. Toepassingsgebied AUR (2)
 Sommige opdrachten zijn uitgesloten van
toepassingsgebied:
 Volledig uitgesloten (ongeacht opdrachtbedrag) :
 Sommige opdrachten voor leveringen geplaatst bij
onderhandelingsprocedure zonder voorafgaande bekendmaking
 Financiële diensten
 Sommige juridische diensten
 Gezondheids- en sociale diensten
 Samengevoegde opdrachten (aanbestedende overheden van
meerdere landen)
 Opdrachten m.b.t. oprichting & werking van gemengde
vennootschap met oog op uitvoeren opdracht
 Sommige promotieopdrachten voor werken
8

9. Toepassingsgebied AUR (3)
 Afwijkingen van AUR, d.w.z. geen toepassing of andersluidende
toepassing (alternatief) ≠ aanvulling bepalingen AUR of gebruik
maken van keuzemogelijkheid in bepalingen AUR
 Voorwaarden:
 Bijzondere eisen opdracht moeten afwijking noodzakelijk maken
(materiële motiveringsplicht)
 Vooraan in bestek toevoegen lijst van bepalingen waarvan wordt
afgeweken
 Afwijkingen van kernbepalingen moet uitdrukkelijk in bestek worden
gemotiveerd (formele motiveringsplicht)
 Van sommige bepalingen mag NOOIT worden afgeweken (zie
verder)
• Sanctie : afwijking wordt voor niet geschreven gehouden
(uitzondering: i.g.v. door partijen ondertekende overeenkomst)
9

10. Toepassingsgebied AUR (4)
 Er mag nooit worden afgeweken van
 Algemene bepalingen (definities, excl. btw, kalenderdagen,
toepassingsgebied, mogelijke afwijkingen)
 Regels rond wijzigingen van opdracht
 Bepaling inzake voorschotten van betaling
 Bepaling intrest voor laattijdige betaling & vergoeding voor
invorderingskosten
 Er mag quasi nooit worden voorzien in : verlenging
betalingstermijn + verificatietermijn
10

11. Toepassingsgebied AUR (5)
 In beginsel geen afwijking mogelijk van de voorschriften
inzake verificatie- en betalingstermijnen (voor begrip, zie
verder)
 Verlengen van verificatietermijnen, enkel indien:
 De opdrachtdocumenten uitdrukkelijk in een langere
verificatietermijn voorzien, én
 De verlenging jegens de opdrachtgever geen kennelijke onbillijkheid
bevat
 Verlengen van betalingstermijnen, enkel indien:
 De opdrachtdocumenten uitdrukkelijk in een langere
betalingstermijn voorzien, én
 Deze afwijking objectief gerechtvaardigd is door de bijzondere aard
of de eigenschappen van de opdracht, én
 De betalingstermijn in geen geval langer is dan zestig dagen
11

12. Algemene bepalingen W, L en D (hoofdlijnen)
Politeia
14 november 2013 - Brussel

13. Totstandkoming van de overeenkomst





Na aanbesteding of offerteaanvraag: overeenkomst komt tot stand als aan
gekozen aannemer, leverancier of dienstverlener kennis is gegeven van de
goedkeuring van zijn offerte en dit binnen de verbintenistermijn
Bij onderhandelingsprocedure mogelijks daadwerkelijke ondertekening contract
(in situ of op afstand)
Contractsluiting / sluiting opdracht = notificatie
Notificatie gebeurt aangetekend (kan ook via fax, maar binnen 5 dagen
aangetekend te bevestigen)
Uitvoeringstermijn en aanvangsdatum
 W:
 Tussen de 15de en 60ste dag volgend op de dag van de sluiting van de
opdracht voor gewone werken waarvan de aannemingssom
overeenstemt met of lager ligt dan erkenningsklasse 5
 Anders, tussen de 30ste en de 75ste dag volgend op de dag van de
sluiting van de opdracht voor werken
 L & D : dag volgend op notificatie (tenzij anders bepaald in
opdrachtdocumenten)

14. Leidend ambtenaar (art 11 AUR)
 Leiding en controle (ruimer en actiever dan toezicht) –
mogelijkheid tot delegatie (gedelegeerd bouwheerschap)
 Aanduiding bij sluiting opdracht of reeds in
opdrachtdocumenten
 Draagwijdte en eventuele beperkingen van het mandaat:
onderscheid leidend ambtenaar binnen aanbestedende
dienst of daarbuiten:
 binnen : volledige bevoegdheid, eventuele beperkingen reeds in
bestek of later bekend
 buiten : mandaat in bestek of later betekend
14

15. Onderaanneming
 Geheel of deel opdracht
 Aansprakelijkheid opdrachtnemer
 Geen contractuele band tussen overheid en onderaannemer
(rechtstreekse vordering 1798 B.W.)
 Aanbestedende dienst kan eisen stellen in verhouding tot het
deel onderaanneming i.v.m. :
 economische en financiële draagkracht, technische en
beroepsbekwaamheid (cf. art. 12 KB Plaatsing KS)
 Bij W: eisen m.b.t. erkenning (W)
 Opdrachtnemer is verplicht bij de uitvoering een beroep te
doen op welbepaalde onderaannemers :
 Wanneer draagkracht onderaannemer in aanmerking is genomen
bij selectiefase
 Wanneer onderaannemer geïdentificeerd in offerte
 Wanneer aanbestedende dienst onderaannemer heeft opgelegd
15

16. Meerdere lopende opdrachten (afzonderlijke
opdrachten)
 Elke opdracht staat op zich
 Uitzonderingen:
- wettelijke schuldvergelijking
- identieke leveringen / bestellingen
 Voor uitvoering wordt elk perceel als afzonderlijke
opdracht beschouwd, tenzij bestek anders bepaalt (bv.
Één opdrachtnemer met meerdere/alle percelen :
samenvoeging uitvoeringstermijn vermijden)
15 november 2013
16

17. Vertrouwelijkheid (art. 18 KB AUR)
 Vertrouwelijkheid
 Vertrouwelijkheid is niet de regel maar is afhankelijk van een
uitdrukkelijke beslissing: opdrachtnemer en aanbestedende
overheid die bij uitvoering opdracht kennis hebben of krijgen van
vertrouwelijke informatie die betrekking heeft op de uitvoering
van de opdracht, moeten de nodige maatregelen nemen om te
voorkomen dat de informatie aan derden wordt meegedeeld die
er geen kennis van mogen nemen
 Vertrouwelijkheid is de regel: tekening of model, knowhow,
methode of een uitvinding toebehorende aan opdrachtgevend
bestuur of gezamenlijk aan bestuur en opdrachtnemer (kennis
kan wel gedeeld worden bv. met opdrachtnemer)
 Tegenhanger vertrouwelijkheid in stadium gunning zoals
vervat in artikel 11 Wet van 15 juni 2006
17

18. Intellectuele eigendomsrechten (IP)
 Aankoop gebruikslicenties cf. art. 17 KB Plaatsing KS:
 Principe : aankoopprijs & verschuldigde vergoeding voor
gebruikslicenties moet inbegrepen zijn in offerteprijs
 Enige uitzondering als opdrachtdocumenten volledige
beschrijving bevatten (deel van) opdracht maar niet vereiste
gebruikslicenties IP vermelden : aankoopprijs & vergoeding ten
laste van aanbestedende dienst
 Gebruik resultaten :
 IP gedaan, ontwikkeld, gebruikt bij uitvoering? Zo ja, geen
automatische overdracht. Als opdrachtgever IP wil verkrijgen:
vermelden in bestek
 Methodes en knowhow
 Derdenvorderingen
18

19. Borgtocht


Borgstelling = financiële garantie (onderpand) nakomen verbintenis tot volledige en
goede uitvoering opdracht
5% x oorspronkelijke opdrachtsom



Geen borgstelling bij:






Opdrachten L of D uitvoeringstermijn =< 45 kalenderdagen
Bepaalde opdrachten van diensten
Opdrachten < EUR 50.000 (KMO)
Wijze van borgstelling: speciën, gezamenlijke borgstelling of
bank/verzekeringswaarborg
Tijdstip borgstelling: binnen 30 dagen volgend op dag sluiting opdracht  bewijsstuk
tijdig overmaken
Niet (tijdig) stellen borg (of aanpassen bij wijziging opdracht):


I.g.v. raamovereenkomst : borg per gesloten opdracht OF opdrachtdocumenten bepalen 1
borg i.g.v. 1 opdrachtnemer
opdracht in delen : borg per deel
ingebrekestelling per aangetekende brief (geldt als PV)  geen borgstelling binnen 15
dagen vanaf verzenddatum PV  borg / aan te vullen borg afhouden van aan
opdrachtnemer te betalen bedrag + sanctie: forfaitaire boete van 2% x opdrachtbedrag of
ambtshalve maatregel
Aanpassing hoegrootheid borg ifv wijziging opdracht  vrijgave ½ VO/DO (art. 33 KB
19

20. Veranderlijkheid / wijzigbaarheid tijdens
uitvoering
 Aanbestedende overheid wijzigt éénzijdig (art. 37 KB AUR)
 Afwijkingen van de essentiële bepalingen en voorwaarden van de opdracht
(motivering)
 Bijzondere regels W, L en D (art. 80, 121, 151 KB AUR)
 Overdracht van opdracht (art. 38 KB AUR)
 Principe : aanbestedende overheid heeft mogelijkheid om in het
algemeen belang eenzijdig wijzigingen aan te brengen in functie van de
noden van het moment <-> algemeen contractenrecht
 Voorwaarden :
 Voorwerp opdracht blijft hetzelfde (geen denaturering)
 Passende compensatie voor opdrachtnemer
 Wijziging in waarde beperkt tot 15% van
het oorspronkelijk opdrachtbedrag (50% bij
aanvullende W, L, D bij onderhandelingsprocedure zonder voorafgaande
bekendmaking)
 HvJ (pressetext Nachrichteagentur arrest): opdrachtwijzigingen niet langer
zonder beperking naar omvang en draagwijdte
20

21. Veranderlijkheid / wijzigbaarheid tijdens
uitvoering (2)
 Quid afwijking essentiële voorwaarden en bepalingen:
 Principe : afwijken kan enkel mits gemotiveerde beslissing van
aanbestedende overheid
 Gemotiveerde beslissing wordt genomen
 hetzij in een wijzigingsbevel
 hetzij in een bijakte = contractueel document voortvloeiend
uit gezamenlijk overleg m.b.t. aanpassing van de
opdrachtdocumenten tijdens de uitvoering
 Definitie toont duidelijk onderscheid met verrekening :
document opgesteld door aanbestedende overheid tot
aanpassing van samenvattende meetstaat/inventaris =
eenzijdig door overheid
21

22. Verrekening
 document opgesteld door de aanbestedende overheid
tot aanpassing van de samenvattende opmeting (W) of
de inventaris (L/D) met de becijferde vaststelling
 van de werkelijke hoeveelheden in geval van een opdracht of
een post tegen prijslijst OF
 van de nieuwe of gewijzigde hoeveelheden en de
overeengekomen of herziene prijzen die voortvloeien uit eender
welke toevoegingen, weglatingen of wijzigingen met betrekking
tot de opdracht (zie hierna)
22

23. Regularisatie vermoedelijke hoeveelheden
 Posten met vermoedelijke hoeveelheden in
samenvattende meetstaat  na uitvoering regularisatie
o.g.v. werkelijke hoeveelheden (≠ forfaitaire
hoeveelheden of prestaties onder globale prijs  risico
aannemer)
 Pas wijziging of herziening als toepassingsvw. vervuld
(zie hierna)
 Kritiek Rekenhof te ruim gebruik verrekeningen (op
vraag opdrachtnemer) met als doel verdoezelen
wijzigingen à contract  afbreuk aan mededinging en
forfaitaire grondslag opdracht
23

24. Verrekening (2)
 Verantwoordelijkheid opstellen verrekening bij
aanbestedende overheid
 Verrekening ≠ prijsherziening
 Verrekening ≠ schadevergoeding
 ! Delegatie van bevoegdheid + kredietvastlegging !
 Compensatie toevoegingen en weglatingen voor
kredietvastlegging mogelijk
24

25. Kritiek Rekenhof verrekeningen
 Meerkost t.g.v. tekortkomingen AO: onvoldoende
voorbereiding, onnauwkeurige raming, inefficiënte
coördinatie en organisatie, laattijdige onteigeningen,
goedkeuring van gebrekkige plans, laattijdige
aanpassingen concept, enz.
 Kernidee: ON heeft opdracht zorgvuldig bestudeerd en
voorbereid en is gehouden ze volgens de regels van de
kunst uit te voeren met volledige verantwoordelijkheid
voor gekozen uitvoeringsmiddelen en –methodes,
conform de aangegane risico-verdeling  alle kosten
m.b.t. slechts voorbereiding/uitvoering te zijnen laste
 Cf. kritiek Rekenhof in audit VMM-de Lijn, WenZ en AWV
25

26. Herziening van de opdracht
 Aanpassing van de voorwaarden van de opdracht aan
bepaalde feiten of omstandigheden die zich in de loop
van de uitvoering ervan hebben voorgedaan
 prijsherziening: aanpassing van de prijzen van de
opdracht op basis van bepaalde economische of sociale
factoren (art. 6 Wet Overheidsopdrachten, art. 20 KB
Plaatsing en art. KB AUR)
 herziening wegens onvoorziene omstandigheden
(imprevisieleer) (art. 56 KB AUR)
26

27. Prijsherziening
 Art. 6 Wet Overheidsopdrachten en art. 20 KB Plaatsing  bestek of
overeenkomst moeten prijsherziening vermelden
 opdrachtdocumenten voorzien in prijsherziening o.g.v. prijsevolutie
hoofdcomponenten :
1° de uurlonen van het personeel en de sociale lasten;
2° in functie van de aard van de opdracht, één of meer relevante elementen
zoals materiaalprijzen, grondstofprijzen, wisselkoersen of andere.
 Prijsherziening steunt op objectieve en controleerbare parameters en maakt
gebruik van passende wegingscoëfficiënten en weerspiegelt werkelijke
kostprijsstructuur  i.g.v. moeilijk gebruik gezondheidsindex, index van
consumptieprijzen of andere passende index
 Prijsherziening kan vaste, niet-herzienbare factor bevatten, te bepalen door AO
ifv. specificiteiten opdracht (≠ art. 13 AAV en art. 57 Wet 30/3/1976).
 Aanbestedende overjeid kan gemotiveerd afwijken van deze verplichtingen +
prijsherziening niet verplicht opdrachten < geraamde EUR 120.000 OF initiële
uitvoeringstermijn < 120 werkdagen of <180 kalenderdagen
27

28. Herziening bij opdrachten voor werken (art. 81
KB AUR, cf. art. 42, §6 AAV)


Niet t.g.v. wijziging door AO (zie verder)  zowel AO als ON/aannemer kunnen dit vragen
Werkelijk uitgevoerde hoeveelheden van een post volgens prijslijst het drievoudige
overtreffen of minder bedragen dan de helft van de vermoedelijke hoeveelheden  kan AO
of aannemer/ON herziening vragen van








oorspronkelijke eenheidsprijzen en/of
Uitvoeringstermijnen
Bij overschrijding: herziene prijzen slechts van toepassing op de uitgevoerde
hoeveelheden die het drievoudige van de vermoedelijke hoeveelheden overschrijden
Onder drempel: uitvoeringstermijn mag aangepast worden aan de werkelijk uitgevoerde
hoeveelheden wanneer hun omvang dit rechtvaardigt (= omvang die economie aanneming
in het gedrang brengt).
Kennisgeving vraag herziening: aangetekende brief ten laatste dertig dagen (voorheen: 15)
na het opstellen van de vorderingsstaat waarin vastgesteld wordt dat de uitgevoerde
hoeveelheid het drievoudige of minder dan de helft van de vermoedelijke hoeveelheid (in
dit geval = eindstaat) bereikt  sanctie bij verloop termijn : kennisgeving geldt slechts voor
de vanaf de datum van de kennisgeving uitgevoerde hoeveelheden.
Rechtvaardiging nodig van nieuwe eenheidsprijzen en/of termijnen die uit die nieuwe
toestand voortkomen.
Geen akkoord tussen AO en aannemer/ON: AO stelt ambtshalve de prijzen vast die ze
gerechtvaardigd acht, met behoud van alle rechten van de aannemer.
Aannemer/ON is verplicht de werken zonder onderbreking voort te zetten, ongeacht de
betwistingen waartoe het vaststellen van de nieuwe eenheidsprijzen aanleiding zou geven.
28

29. Overdracht
 Overeenkomst waarbij een aannemer, leverancier of
dienstverlener-overnemer in de plaats wordt gesteld van de
opdrachtnemer-overdrager, of waarbij een aanbestedende
overheid-overnemer in de plaats wordt gesteld van de
aanbestedende overheid-overdrager
 Voor elke overdracht van opdracht is de instemming van de
gecedeerde partij vereist  deze instemming kan slechts
worden verkregen mits de essentiële voorwaarden van de
opdracht behouden blijven (art. 38 KB AUR)
 Wanneer de opdracht wordt overgedragen door de
opdrachtnemer, moet de overnemer aan de passende
selectievoorwaarden voldoen om deze instemming te kunnen
verkrijgen.
29

30. Overdracht (2)
 Kritiek o.g.v. HvJ pressetext Nachrichteagentur –
rechtspraak:
 Vervanging inschrijver = essentiële wijziging opdracht
(niet alleen inhoud opdracht = wezenlijk, ook
hoedanigheid ON)
 UITZONDERINGEN:
 Inzetten andere onderaannemers (wanneer keuze
onderaannemer geen intuitu personae karakter)
 Interne reorganisatie ON (overdracht van aandelen, fusies, step
in rights, spin off, …)
 Vw. kwalitatieve selectiecriteria OK voor overnemer
verhindert niet dat nieuwe opdrachtnemer is aangeduid
zonder in mededinging stellen opdracht
30

31. In gebreke blijven opdrachtnemer
 In gebreke (art. 44 AUR):
 Prestaties niet uitgevoerd conform opdrachtdocumenten
 Prestaties vorderen niet zodat zij op vastgestelde data volledig
zouden kunnen worden voltooid
 Niet naleven geldig gegeven schriftelijke bevelen aanbestedende
diest
 Vaststelling in PV dat wordt meegedeeld aan opdrachtnemer,
mogelijkheid opdrachtnemer te reageren (15 dagen)
 Reacties vanwege bestuur:

Straffen (art. 45 N AUR)
 Vertragingsboetes (art. 46 AUR)
 Ambtshalve maatregelen (art. 47 AUR)
 éénzijdig verbreken
 in eigen beheer uitvoeren
 uitvoering door derde(n)
 Overige sancties (art. 48 AUR)
 Teruggave vertragingsboetes & straffen (art. 50-51 AUR)
 Bijzondere bepalingen W, L en D (art. 85-88, 123-124 en 154-155 AUR)
31

32. In gebreke blijven opdrachtnemer : straffen
 Onderscheid straf – vertragingsboete
 straf = financiële sanctie wegens inbreuk op wettelijke,
reglementaire of
besteksbepalingen
 boete = forfaitaire vergoeding wegens vertraging in uitvoering
 Toepassen van straf vereist steeds PV : enkel straf opleggen
indien geen (tijdige) reactie of onaanvaardbare
verweermiddelen
 Bijzondere straffen
 bestek duidt voor specifieke gevallen van gebrekkige uitvoering
bijzondere straffen aan
 bedrag in verhouding tot ernst van tekortkoming
• Algemene straf
• gebrekkige uitvoering waarvoor geen speciale straf is voorzien
• eenmalige straf van 0,07 % x opdrachtsom (max EUR 400)
• dagelijkse straf van 0,02 % x opdrachtsom (max EUR 200)
32

33. In gebreke blijven opdrachtnemer :
vertragingsboete
 Van rechtswege eisbaar (<-> straf)
 Mogelijkheid tot cumulatie straf &
vertragingsboete
 Berekening :
 W : volgens formule
 L & D : 0,1% per dag vertraging
 maximum : 5% x opdrachtsom (W) en 7,5 % van waarde van L/D
met vertraging gebeurd
 Tenzij uitvoeringstermijn = gunningscriterium :
berekeningwijze in opdrachtdocumenten (max
10%)
33

34. In gebreke blijven opdrachtnemer :
Ambtshalve maatregelen
 I.g.v. ernstige tekortkoming en enkel als geen of slechts
onaanvaardbare rechtvaardiging opdrachtnemer na
ingebrekestelling middels PV
 Aanbestedende dienst moet verstrijken termijn
verweermiddelen niet afwachten als opdrachtnemer
tekortkomingen expliciet toegeeft OF als prestaties anders
onmogelijk binnen termijn uitgevoerd
 Uitblijven aanvangsbevel staat nemen ambtshalve
maatregelen niet in de weg
 Soorten ambtshalve maatrelen :
 éénzijdig verbreken
 in eigen beheer uitvoeren
 uitvoering door derde(n)
34

35. In gebreke blijven opdrachtnemer : overige
sancties
 Opdrachtnemer uitsluiten van deelname aan
opdrachten van bestuur voor bepaalde tijd (art. 48
AUR)  hoorplicht
 W: sancties uit de erkenningsreglementering
(klasseverlaging, schorsing, erkenning intrekken,
uitsluiting)
 W: mogelijk bepaalde tijd uit te sluiten in afwachting
van uitspraak erkenningscommissie
 Sancties i.g.v. kartelvorming: art. 49 AUR (straf,
ambtshalve maatregel, uitsluiting, erkenning
aannnemer)
35

36. Incidenten bij de uitvoering
 Mogelijke eisen opdrachtnemer
 tekortkoming van de aanbestedende overheid (art. 54 AUR)
 schadevergoeding voor schorsingen op bevel
aanbestedende overheid (art. 55 AUR)
 onvoorzienbare omstandigheden (art. 56 AUR)
 laattijdige betaling door overheid (art. 70 AUR)
 Mogelijke eisen aanbestedende overheid :
 tekortkomingen opdrachtnemer en onvoorzienbare
omstandigheden (art. 60 AUR)
• Opdrachtnemer kan zich beroepen op nalatigheden,
vertragingen of welke feiten ook die ten laste (kunnen)
worden gelegd van aanbestedende dienst, d.w.z. ambtenaren
alsook elkeen die in naam en voor rekening of mits
machtiging voor bestuuroptreedt) en die = oorzaak vertraging
of nadeel opdrachtnemer
• Opdrachtnemer beoogt hiermee: herziening opdracht
(termijnverlenging), schadevergoeding, verbreking 
principe: integrale vergoeding van geleden schade
36

37. Incidenten bij de uitvoering (2)
 Schorsing op bevel aanbestedende overheid geeft
opdrachtnemer recht op schadevergoeding op
voorwaarde dat:
 schorsing voldoende lang duurt
 in totaal overschrijdt schorsing 1/20e x uitvoeringstermijn
 min 10 werkdagen/15 kalenderdagen
• schorsing niet gevolg is van ongunstige weersomstandigheden
• schorsing binnen contractuele uitvoeringstermijn
37

38. Incidenten bij de uitvoering: onvoorzienbare
omstandigheden
•
•
•
•
Opdrachtnemer in beginsel geen geen recht op wijziging contractuele
voorwaarden omwille van omstandigheden vreemd aan aanbestedende
overheid
Imprevisieleer (!): afwijking op principe forfaitaire grondslag
Opdrachtnemer beoogt: termijnverlenging, herziening, verbreking
Voorwaarden
•
•
•
Omstandigheden vreemd aan partijen
Onvoorzienbaar, onontwijkbaar, gevolgen niet te verhelpen
Zeer belangrijk nadeel (geobjectiveerd):
• vastgelegd op 2,5% x oorspronkelijke opdrachtsom in elk geval >= EUR 100)
• Samentellen verschillende omstandigheden
 Omvang schadevergoeding : franchise 17,5% x
vastgestelde
nadeel (max EUR 20.000)  vergoeding die economisch evenwicht
herstelt
 Is geen aanleiding voor opdrachtnemer om uitvoeringstempo te
vertragen, uitvoering te onderbreken of uitvoering niet aan te vatten
38

39. Klachten & verzoeken opdrachtnemer
 Ontvankelijkheidsvoorwaarden (sanctie = onontvankelijkheid)
 Schriftelijk:
 Beschrijving feiten/omstandigheden die goede gang van opdracht
verstoren
 (bondig) invloed van feiten/omstandigheden op kostprijs/verloop
opdracht
 (indien toepasselijk invloed van bevel aanbestedende overheid op
kostprijs/verloop opdracht
• Ten spoedigste (zodra gekend/zou moeten kennen) – uiterlijk
binnen 30 dagen (aanbestedende dienst moet tijdig maatregelen
kunnen nemen en het is niet omdat ze op de hoogte is van bevel
dat ze weet heeft van impact op prijs/uitvoeringstermijnen)
• Inhoudelijke vereisten:
• behoorlijk gerechtvaardigd & becijferd
• i.g.v. termijnverlening/verbreking gevraagd: vóór verstrijken
contractuele uitvoeringstermijn, andere vormen van
herrziening/schadevergoeding : binnen 60 dagen volgend op datum
betekening PV voorlopige oplevering (feiten/omstandigheden
tijdens waarborgperiode binnen 90 dagen na verstrijken
waarborgperiode)
39

40. Einde opdracht : Oplevering en
waarborgtermijn





Regels goed vakmanschap + voorwaarden opdracht
Voorlopige vs. definitieve oplevering
Korting voor minderwaarde (algemene betalingsregels)
Waarborgtermijn
Verschil met keuringen
40

41. Algemene betalingsvoorwaarden
 Principe : betaling na verstrekte en aanvaarde prestaties 
Afwijking : voorschotten/
 Betaling vóór verstrekking en aanvaarding prestaties : enkel in de door
het KB opgesomde gevallen 5belangrijke voorafgaande investeringen
voor uitvoering bestemd, monopolistische dienstverleners of
leveranciers, diensten van luchtvervoer van passagiers, L & D die
volgens gebruiken o.b.v. abonnement worden gesloten of
voorafbetalingen vereisen)
 Mogelijke timing betaling :
 ineens na volledig uitvoering
 betalingen in mindering naargelang uitvoering vordert
 Schorsingsbevel ≥30 dagen : betaling in mindering à rato
uitvoering
 Opdrachtnemer dient schuldvordering (factuur) in,
aanbestedende overheid maakt PV op
41

42. Betalingstermijnen
 Geregeld in de bijzondere bepalingen AUR (art. 95 W, art. 127 L, art.
160 D)
 Verificatietermijn van 30 dagen (vanaf de ontvangst van
schuldvordering (W), vanaf de datum van levering en voor zover in het
bezit van factuur (L) of vanaf beëindiging van de diensten (D)).
 Binnen verificatietermijn :
- nazicht prestatiestaat en kennisgeving (W)
- keuring en/of voorlopige oplevering + kennisgeving (L)
- keuring en voorlopige oplevering + kennisgeving (D)
 Verificatietermijn maximum 30 dagen en vertrijkt automatisch 30 dagen
na startpunt  uitzondering : W : mogelijke verlenging verificatietermijn
a rato aantal dagen
 overschrijding termijn 5 dagen die aannemer heeft om factuur in te dienen
 die nodig zijn om antwoord vd aannemer te krijgen op vraag over sociale/fiscale
schulden
42

43. Betalingstermijnen
 Betaaltermijn van 30 dagen loopt vanaf de verificatie
 Intresten : van rechtswege zonder ingebrekestelling (ongeacht
omvang bedrag verschuldigd, geen intresten op betaling van
schadevergoedingen)  Aangescherpte intrestvoet:


Opdrachten gesloten vóór 16 maart 2013 : basisrentevoet ECB vermeerderd met 7 procent
Opdrachten gesloten met ingang van 16 maart 2013 : basisrentevoet ECB vermeerderd met
8 procent
 Invorderingskosten: van rechtswege : forfaitaire vergoeding (EUR
40) en redelijke schadeloosstelling voor alle andere
invorderingskosten n.a.v. laattijdige betaling
 Compensatie: bedrag door opdrachtnemer verschuldigd aan
aanbestedende overheid kan worden ingehouden, eerst op de door
de opdrachtnemer opeisbare bedragen en vervolgens kp de
borgtocht
43

44. Betalingstermijnen werken (art. 95 KB AUR)
 Betalingstermijnen werken
 Aanbestedende overheid beschikt over een
verificatietermijn van 30 dagen vanaf de datum van
ontvangst van de schuldvordering en de gedetailleerde
staat van de gerealiseerde werken
 Betaling van het aan de aannemer verschuldigde bedrag
vindt plaats binnen de
 30 dagen vanaf het verstrijken van de verificatietermijn
 60 dagen vanaf het verstrijken van de verificatietermijn voor
aanbestedende diensten die gezondheidszorg verstrekken en
die specifiek voor dat doel zijn erkend, zij het enkel voor de
werken verbonden aan die specifieke activiteit
44

45. Betalingstermijnen leveringen (art. 127 KB
AUR)
 Betalingstermijnen leveringen
 Aanbestedende overheid beschikt over een verificatietermijn
van 30 dagen vanaf de datum van de levering om de
formaliteiten betreffende de keuring en/of de voorlopige
oplevering te vervullen
 Betaling van het aan de leverancier verschuldigde bedrag
vindt plaats binnen de
 30 dagen vanaf het verstrijken van de verificatietermijn
 60 dagen vanaf het verstrijken van de verificatietermijn voor
aanbestedende overheden die gezondheidszorg verstrekken en die
specifiek voor dat doel zijn erkend, zij het enkel voor leveringen
verbonden aan die specifieke activiteit
 Bij levering in verschillende keren, gaat de betalingstermijn in vanaf
het verstrijken van de verificatietermijn voor elke gedeeltelijke
levering
45

46. Betalingstermijnen diensten (art. 160 KB AUR)
 Betalingstermijnen diensten
 Aanbestedende overheid beschikt over een
verificatietermijn van 30 dagen vanaf de datum van het
beëindigen van de diensten om de formaliteiten
betreffende de keuring en/of de voorlopige oplevering te
vervullen
 Betaling van het aan de dienstverlener verschuldigde
bedrag vindt plaats binnen de
 30 dagen vanaf het verstrijken van de verificatietermijn
 60 dagen vanaf het verstrijken van de verificatietermijn voor
aanbestedende overheden die gezondheidszorg verstrekken en
die specifiek voor dat doel zijn erkend, zij het enkel voor
leveringen verbonden aan die specifieke activiteit
46

47. Onderbreking/vertraging i.g.v. wanbetaling
 Als aanbestedende overheid binnen 30 dagen na
betaaltermijn nog niet betaald kan opdrachtnemer
uitvoeringstempo onderbreken/vertragen, op voorwaarde
dat:
 Belangrijk bedrag
 Geen betaling binnen 30 dagen na gestelde betaaltermijn
 Opdrachtnemer heeft hiervan melding gemaakt
binnen 15 dagen voor onderbreking/vertraging
 Opdrachtnemer heeft in elk geval recht op
termijnverlenging en bij effectieve
onderbreking/vertraging : recht op schadevergoeding
15 november 2013
47

48. Rechtsvorderingen
 Dubbele meldingsplicht voorafgaandelijk aan het instellen van
elke rechtsvordering (art. 54-56 AUR)
 Bijzondere verjaringstermijn (!) : vordering instellen binnen 30
maanden na betekening PV voorlopige oplevering of
verstrijken waarborgperiode (i.g.v. vordering o.g.v. feiten en
omstandigheden uit de waarborgperiode) of definitieve
oplevering (i.g.v. gebrek aan PV van voorlopige oplevering)
 Verlenging termijn i.g.v. besprekingen tussen de partijen :
 wanneer aanbestedende overheid minder dan 3 maanden vóór het
verstrijken van termijn of zelfs niet binnen deze termijn haar
beslissing betekent  verlenging tot 3 maanden na betekening
beslissing
• Santie : rechtsverval
48

49. Vragen?
publicprocurement@lydian.be
49

50. Contacts
Jens Debièvre
Advocaat-vennoot
T +32 2 787 9065
M +32 486 286 538
E jens.debievre@lydian.be
L be.linkedin.com/in/jensdebievre
Havenlaan 86c, bus 113
1000 Brussel
www.lydian.be
50