1. Indiako partxis
harrigarria
Partxis jokoa mundo osoan da ezaguna. Osos erraza da partxisean
jolastea eta jende askok ezagutzen ditu arauak. Baina ba ahal dakizu nork
asmatu zuen partxisa? Gezurra dirudien arren,
indiakoerrege mongolek sortu zuten partxisa duela 500
urte. Egun, etxean jolasten dugu partxisean, baina
hasieran kalean egiten zen joko hau. Beste alde handi
bat ere bada lehenengo eta oraingo partxisaren artean:
hasierako jolas taula Abekar Handiak erregearen
lortaegia zen. Enperadore hau 1556tik 1605ra bitartean
izan zen agintean , eta urte horietan boladan jarri zuen
partxisa. Bestalde, fitxarik ez zegoen; neskak ziren
fitxak. Erresumako neska politenak fitxak balira
bezala mugitzen ziren. Gainera, dadorik ez zegoen eta moluskuen maskorrak
zituzten haien ordez. Maskorrak margotuta zeuden, eta dirua balira bezala
erabiltzen ziren aintzina.
Arau aldaketa
Antzinako partxisak ez zituen gaur egungoaren arau berak. Dadorik ez
zegoenez, moluskuen maskorrak erabiltzen zituzten. Hauek ez zuten
zenbakirik. Horregatik, oso arau bitxia zegoen: moluskuen maskorra bota eta
gero, maskorraren irekitze atala gora begira
gelditzen bazen jokalariak lauki bat aurreratu
behar zuen bere “fitxa”. Partxis hitza,
bestalde Indiako “pacis” hitzetik dator. 25
esan nahi du partxis hitza, eta 25
moluskuaren maskorrak bota behar ziren
partida amaitzeko. 25 aldiz bota eta gero,
amaitutzat ematen zen jokoa.
Gainera, fitxen ordez neskak jartzen ziren taula gainean, eta herriko
nobleziako alaba politena elkarrekin borroka egiten zuten partxiseko fitxa
