2. Rebolusyong Pangkaisipan
Tumutukoy ang rebolusyon sa mabilisang pagbabago ng isang institusyon
o lipunan.
Madalas na nagdudulot ito ng pansamantalang kaguluhan lalo’t higit sa
makatao nasanay sa isang tahimik at konserbatibong pamumuhay
Ilan sa mga bunga ng pamamaraang makaagham ang pagbabagong
ginawa nito sa iba’t ibang aspekto ng buhay ng tao
Ang buhay ng tao sa larangang pangkabuhayan, pampulitika, panrelihiyon,
at maging sa edukasyon
Tinatawag itong panahon ng kaliwanagan (ENLIGHTENMENT).
3. QUESTIONS
1. Ano ang REBOLUSYON PANGKAISIPAN?
2.Ano ang naidudulot ng REBOLUSYON?
3.
4. Kaisipang Politikal
Umunlad ang ENLIGHTENMENT o REBOLUSYONG PANGKAISIPAN
Noong ika-18 na siglo (1700s)
Isa sa kinikilalang pilosopo sa panahong ito ay si
Baron de Montesquieu.
Sa kaniyang aklat na pinamagatang “THE SPIRIT OF THE LAWS”
(1748) Tinalakay niya ang iba’t ibang pamahalaang namayani
Sa Europe
Hinangaan niya ang mga british dahil sa pagbuo nito ng isang uri pamahalaang
monarkiya na ang kapangyarihan ay nalilimitahan ng parliament
5. Mas kinilala ang KAISIPANG BALANCE OF POWER ni MONTESQUIEUna
tumutukoy sa paghahati ng kapangyarihan ng pamahalaan sa tatlong
sangay (EHEKUTIBO LEHISLATURA, AT HUDIKATURA)
Ayon sa kaniya, ang paglikha ng ganitong uri ng pamahalaan ay
nagbibigay proteksiyon sa mamayan laban sa pang-aabuso ng
kapangyarihan ng pamahalaan
6. PHILOSOPHES
Sa kalagitnaang bahagi ng ika-18 na siglo, isang pangkat na tao na
tinatawag ng PHILOSOPHES (FIHL-uh-SAHFS) na nakilala sa france.
Pinaniniwalaan ng pangkat na ito na nag reason o katuwiran ay nagagamit
sa lahat ng askpekto ng buhay, katulad ito ni Isaac Newton na ginamit
niya ang katuwiran sa agham
Limang mahahalagang kaisipan ang bumubuo sa kanilang pilosopiya
7. ANG LIMANG MAHALAGANG
KAISIPAN NA BUMUBUO SA
KANILANG PILOSOPIYA
1.Naniniwala ang mga philosophes na ang katotohanan (Truth) ay maaring
malaman gamit ang katuwiran. Dahil para sa kanila ang pagkiling at
kakikitaan ng pag-unawa sa mga bagay-bagay .
2.May paggalang ang philosophes sa kalikasan (nature). Ayon sa kanila.
Ang likas o natural ay kabutihan. Naniniwala sila sa likas na batas (natural
law) sa lahat ng bagay. Tulad ng pisikal na may likas na batas na
sinusunod, na pang ekonomiya, at politikal ay gayon din.
3.Ang kaligayahan para sa mga philosophes ay matatagpuan ng mga
taong sumusunod sa batas ng kalikasan.
8. 4.Ang mga philosophes ang unang Eurepeong naniniwala na maaring
umunlad kung gagamit ng “makaagham na paraan.
5.Nagnanais na kalayaan ang mga philosophes. Tulad ng british, ninais
nilang maranasan ang kalayaan sa pagpapahayag, pagpili ng relihiyon,
pakikipagkalakalan, at maging sa paglalakbay.
9. Isa sa itinuturing na maimpluwensiyang philosophes si FRANCOIS MARIE
AREOUT o mas kilalang Voltaire. Siya ay nakapagsulat ng higit 70 aklat na
may temang kasaysayan,pilosopiya,politika, at maging drama.
Madalas gumagamit si Voltaire laban sa kaniyang mga katunggali tulad ng
mga pari, aristrocats, at maging ang pamahalaan. Dahil sa tahasang
pagtuligsa ilang beses syang nakulong. Matapos itong ipanatapon siya sa
England ng dalawang taon at kaniyang nasaksihan ay hinangaab abg
pamahalaang Ingles.
Nang makabalik ng Paris, ipinagpatuloy niya ang pambabatikos sa batas ay
kaugaliang pranses at maging sa relihiyong Kristiyanismo.
10. Samantalang bukod sa magkataliwas na ideya ni
Thomas Hobbes at John Locke tungkol sa katangian ng pamahalaang nararapat na
mamuno sa mamayan, isa pang philosophe ang tumatalakay sa pamamahala ay
siya ay si Jean Jacques Roussea (roo-SOH)
Si Roussea ay nagmula sa mahirap na pamilya at nakilala
siya dahil sa kahusayan sa pagsulat ng mga sanaysay sa kahalagahan ng
kalayaang pang-indibidual (individual freedom)
Ayon sa kaniya, likas na mabuti ang tao.
Nagiging masama lamang ang tao dahil sa impluwensiya ng lipunang kaniyang
kinabibilangan. Mauugat ito nang umusbong ang sibilisasyon at sinira ang
kalayaan ay pagkapantay-pantay na katangian ng sinaunang lipunan.
11. Binigyan diin niya na ang kasamaan ng lipunan (Evils of the society)Ay
mauugat sa hindi pantay na distribusyon ng yaman at labis na kagustuhan
sa pagkamal nito.
Inihain niya ang paniniwala tungkol sa mabuting pamahalaan sa kaniyang
aklat na The Social Contract. Naniniwala siya na magkaroon lamang ng
maayos na pamahalaan kung ito ay nilikha ayon sa pangkalahatang
kagustuhan (General will). Samakatuwid,isinuko ng tao ang kaniyang will o
kagustuhan sa pamahalaan.
Ang social Contract niya ang nagging saligan ng mga batas ng rebolusyon
sa France.
12. Pagpapalaganap ng Ideyang liberal
Pinalaganap ni denis Diderot (dee DROH) ang ideya ng mga philosophe sa
pamamagitan ng pagsulat at pagtipon ng 28-volume na Encyclopedia na
tumatalakay sa iba-ibang paksa. Naglayon siyang baguhin ang paraan ng
pag-iisip ng mga tao sa pamamagitan ng pagbibigay ng mga bagong
kaisipan sa mga usaping pamamahala, pilosopiya, at relihiyon.
13. Binatikos nila ang kaisipang Divine right at ang tradisyonal na relihiyon.
Bilang tugon,pinigil ng pamahalaan at simbahan ang pagkalat pagkalat ng
Encyclopedia at binantaan ang mga katolikong bibili at babasa nito.
Sa kabila ng mga pagpigil na ito, humigit-kumulang na 20,000 kopya ang
naimprenta sa mga taong 1751-1789. Nang ito at maisalin sa ibang wika,
naipalaganap ang mga ideya ng Englightenment o Rebolusyong
pangkaisipan hindi lamang sa kabuun ng Europe kundi maging sa America
at kaunlanab ay sa Asya at Africa