Panahon ng Kaliwanagan (Enlightenment).
- Marami ang nagmungkahi na gamitin ang
pamamaraan ito upang mapaunlad ang
buhay ng tao sa larangan ng
pangkabuhayan, pampolitika, panrelihiyon,
at maging sa edukasyon.
- Noong ika-18 ng siglo tumutukoy ang
Panahong Enlightenment sa pilosopiyang
umunlad sa Europe.
- Ang Enlightenment ay binubuo ng mga
iskolar na nagtangkang iahon ang mga
Europe mula sa mahabang panahon ng
kawalan ng katuwiran at pamamayani ng
pamahiin at bulag na paniniwala noong
Middle Ages.
Kilusang intelektuwal
- Ang mga intelektuwal na ito ay nakilala
bilang mga philosopher o pangkat ng mga
intelektuwal na humikayat sa paggamit ng
katuwiran, kaalaman, at edukasyon sa
pagsugpo sa pamahiin at kamangmangan.
- Ang ambag ng mga intelektuwal na ito ang
nagsilbing pundasyon ng mga modernong
ideyang may kinalaman sa pamahalaan,
edukasyon, demokrasya, at maging sa
sining.
- Naging daan ang mga pagbabago sa
siyensiya upang mapag-isipan ng mga
pilosopo at marurunong na kung ang mga
sistematikong batas ay maaaring maging
kasagutan sa paglikha ng sansinukob at
kapaligiran, maaari ding maging gabay
ang mga ito sa mga ugnayang politikal,
pangkabuhayan, at panlipunan.
- Sa kaniyang pagpapalimbag ng isinulat
niyang aklat na “Leviathan” noong 1651 ay
inilarawan niya ang isang lipunan na walang
pinuno at ang posibleng maging direksiyon niti
tungo sa magulong lipunan.
- Binigyan niya ng pagdidiin na ang tao ay
kinakailangang pumasok sa isang kasunduan
sa pamahalaan na kailangang iwanan niya ang
lahat ng kaniyang kalayaanat maging
masunurin sa puno ng pamahalaan.
- Binigyang diin din niya na kung ang tao ay
gumagamit ng pangangatuwiran sila ay
makararating sa pagbubuo ng isang pamahalaan
may mabisang pakikipa-ugnayan na
makatutulong sa kanila ng pinuno.
- Nguni’t naiiba siya sa paniniwala na ang tao sa
kaniyang natural na kalikasan ay may
karapatang mangatuwiran, may mataas na
moral, at mayroong mga natural na karapatan
ukol sa buhay, kalayaan, at pag-aari.
-Ang kaniyang mga ideya ay isinulat niya noong
1689 sa pamamagitan ng lathalaing “Two
Treatises of Government”. Ang kaniyang sulatin
ay naging popular at nakaimpluwensiya sa
kabuuan ng Europe at maging sa kolonya ng
England, ang Kolonyang Amerikano.
- Ang Deklarasyon ng Kalayaan na sinulat ni
Thomas Jefferson ay maging mahalagang
sulatin sa paglaya ng Amerika sa mga Ingles.
• Ang lehislatura na ang pangunahing
gawain ay ang pagbubuo ng mga batas
• Ang ehekutibo na nagpapatupad ng batas
• Ang hukuman na tumatayong tagahatol
Tatlong sangay ng pamahalaan
- Ito ang naging dahilan ng kaniyang
dalawang beses na pagkakabilanggo at
nang lumaon siya pinatapon sa England.
- Pinagpatuloy niya ang pagsusulat sa
England at binigyan niya ng pagpapahalaga
ang pilosopiya ni Francis Bacon at
siyensiya ni Isaac Newton.