SlideShare a Scribd company logo
1 of 104
Download to read offline
PhĂŻ bĂČnh lyĂĄ luĂȘĂ„n vĂčn hoĂ„c Anh - MyĂ€
http://ebooks.vdcmedia.com
TRÛÚÂNG ÀAÅI HOÅC SÛ PHAÅM HAÂ NÖÅI
KHOA NGÛÄ VÙN
LĂŻ huy bĂčĂŠc
(Tuyïín dÔch)
Haù NöÄi - 2000
LĂŻ Huy BĂčĂŠc (tuyĂŻĂ­n dĂ”ch) 2
http://ebooks.vdcmedia.com
MUÅC LUÅC
HEMINGWAY ÚÃ PARIS................................................................................................................ 3
KYÃ NIÏÅM VÏÌ ERNEST HEMINGWAY ..................................................................................... 12
ERNEST HEMINGWAY ............................................................................................................. 17
HAVANA, 1948 ............................................................................................................................ 20
CHÊN DUNG NGAÂI PAPA ......................................................................................................... 27
PHOÃNG VÊËN HEMINGWAY...................................................................................................... 51
"TÖI HOÅC VIÏËT BÙÇNG CAÁCH XEM TRANH BAÃO TAÂNG"..................................................... 57
NGÛÚÂI ÚÃ TUÖÍI SAÁU MÛÚI....................................................................................................... 63
ANH TRAI TÖI, HEMINGWAY ................................................................................................. 68
NGHÔ VÏÌ HEMINGWAY ............................................................................................................ 74
TÑN ÀIÏÌU CUÃA MÖÅT CON NGÛÚÂI........................................................................................... 89
PHOÃNG VÊËN TONI MORRISON............................................................................................... 99
PhĂŻ bĂČnh lyĂĄ luĂȘĂ„n vĂčn hoĂ„c Anh - MyĂ€
http://ebooks.vdcmedia.com
HEMINGWAY ÚÃ PARIS
Gertrude Stein
Khi chuĂĄng töi quay vĂŻĂŹ Paris thĂČ Hemingway Ă aĂ€ mang bûåc
thĂ» giĂșĂĄi thiĂŻĂ„u cuĂŁa Sherwood Anderson Ă ĂșĂ„i ĂșĂŁ Ă oĂĄ.
Töi nhĂșĂĄ rĂȘĂ«t roĂ€ ĂȘĂ«n tĂ»ĂșĂ„ng cuĂŁa mĂČnh vĂŻĂŹ Hemingway vaĂąo buöíi
chiĂŻĂŹu Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn ĂȘĂ«y. Anh treĂŁ, rĂȘĂ«t Ă eĂ„p trai, hai mĂ»Ăși ba tuöíi. MaĂą röÏi
khöng lĂȘu sau Ă oĂĄ con ngĂ»ĂșĂąi ta seĂ€ bĂ»ĂșĂĄc qua tuöíi hai saĂĄu, seĂ€ söëng
trong àöÄ tuöíi hai saĂĄu. Trong voĂąng hai hoĂčĂ„c ba nĂčm nûÀa tĂȘĂ«t caĂŁ
nhûÀng chaĂąng trai treĂŁ naĂąy seĂ€ bĂ»ĂșĂĄc vaĂąo àöÄ tuöíi hai saĂĄu. ÀĂȘĂ«y laĂą àöÄ
tuöíi hoaĂąn toaĂąn thñch hĂșĂ„p cho thĂșĂąi Ă iĂŻĂ­m vaĂą vĂ” thĂŻĂ« xuĂȘĂ«t hiĂŻĂ„n. CoĂĄ àöi
ngĂ»ĂșĂąi chĂ»a Ă ĂŻĂ«n hai mĂ»Ăși, chĂčĂšng haĂ„n nhĂ» George Lynes, nhĂ»ng hoĂ„
khöng Ă Ă»ĂșĂ„c tñnh Ă ĂŻĂ«n nhĂ» Gertrude Stein cĂȘĂ­n thĂȘĂ„n giaĂŁi thñch cho
hoĂ„. NĂŻĂ«u hoĂ„ laĂą ngĂ»ĂșĂąi treĂŁ tuöíi thĂČ hoĂ„ phaĂŁi hai saĂĄu. RöÏi vĂŻĂŹ sau, hĂčĂšn laĂą
khaĂĄ lĂȘu hoĂ„ seĂ€ laĂą hai möët vaĂą hai hai.
NhĂ»ng Hemingway mĂșĂĄi hai ba, tröng khaĂĄ ngoaĂ„i quöëc, Ă ĂȘĂŹy
nhiĂŻĂ„t tĂČnh, àöi mĂčĂŠt rĂȘĂ«t chĂȘn thaĂąnh. Anh ngöÏi àöëi diĂŻĂ„n vĂșĂĄi Gertrude
Stein lĂčĂŠng nghe vaĂą quan saĂĄt.
Khi ĂȘĂ«y hoĂ„ noĂĄi chuyĂŻĂ„n, say sĂ»a vĂŻĂŹ nhûÀng Ă iĂŻĂŹu hai ngĂ»ĂșĂąi quan
tĂȘm. Anh ngoĂŁ lĂșĂąi mĂșĂąi cö gheĂĄ qua cĂčn höÄ cuĂŁa mĂČnh vaĂąo möÄt töëi naĂąo
Ă oĂĄ Ă ĂŻĂ­ xem qua cöng viĂŻĂ„c cuĂŁa anh. Ngay tûù luĂĄc ĂȘĂ«y Hemingway Ă aĂ€ toĂŁ
roĂ€ baĂŁn nĂčng cûÄc töët cuĂŁa mĂČnh trong viĂŻĂ„c tĂČm kiĂŻĂ«m nhûÀng cĂčn höÄ
quaĂĄi dĂ” nhĂ»ng ĂșĂŁ vĂ” trñ thuĂȘĂ„n tiĂŻĂ„n vûùa choĂ„n Ă Ă»ĂșĂ„c ngĂ»ĂșĂąi nöÄi trĂșĂ„ Ă aĂŁm
Ă ang vûùa coĂĄ thûåc Ăčn ngon. ÀĂȘy laĂą cĂčn höÄ Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn luĂĄc anh tûù
Tertre Ă ĂŻĂ«n. ChuĂĄng töi Ă ĂŻĂ«n thĂčm vaĂąo buöíi töëi, anh vaĂą Gertrude
Stein xem xeĂĄt nhûÀng thûå anh Ă aĂ€ viĂŻĂ«t khi ĂȘĂ«y. Anh bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu viĂŻĂ«t möÄt
cuöën tiĂŻĂ­u thuyĂŻĂ«t nhĂ» möÄt khĂșĂŁi Ă ĂȘĂŹu tĂȘĂ«t yĂŻĂ«u vaĂą dĂčm ba baĂąi thĂș maĂą
vĂŻĂŹ sau Ă Ă»ĂșĂ„c McAlmon in trong Contact Edition. Gertrude Stein
LĂŻ Huy BĂčĂŠc (tuyĂŻĂ­n dĂ”ch) 4
http://ebooks.vdcmedia.com
thñch nhûÀng baĂąi thĂș ĂȘĂ«y, chuĂĄng xaĂĄc thûÄc, theo phong caĂĄch Kipling,
nhĂ»ng cuöën tiĂŻĂ­u thuyĂŻĂ«t thĂČ cö thĂȘĂ«y coĂąn yĂŻĂ«u. Trong naĂąy coĂĄ quaĂĄ
nhiïÏu nhûÀng àoaÄn miïu taã, cö noåi, maù khöng phaãi thûÄc sûÄ töët. HaÀy
bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu laĂ„i vaĂą tĂȘĂ„p trung hĂșn, cö noĂĄi.
LuĂĄc ĂȘĂ«y Hemingway Ă ĂŻĂ«n Paris vĂșĂĄi tĂ» caĂĄch laĂą phoĂĄng viĂŻn cho
möÄt tĂșĂą baĂĄo Canada. Anh nhĂȘĂ„n nhiĂŻĂ„m vuĂ„ Ă ĂŻĂ«n Ă oĂĄ Ă ĂŻĂ­ baĂąy toĂŁ nhûÀng gĂČ
theo caåch anh goÄi laù quan àiïím Canada.
Anh vaĂą Gertrude Stein thĂ»ĂșĂąng Ă i daĂ„o vĂșĂĄi nhau vaĂą say sĂ»a
thaĂŁo luĂȘĂ„n nhûÀng gĂČ hai ngĂ»ĂșĂąi quan tĂȘm. NgaĂąy noĂ„ cö baĂŁo anh, "NaĂąy,
cĂȘĂ„u baĂŁo vĂșĂĄi töi laĂą cĂȘĂ„u coĂĄ möÄt ñt tiĂŻĂŹn. LiĂŻĂ„u coĂĄ Ă uĂŁ Ă ĂŻĂ­ töÏn taĂ„i nĂŻĂ«u hai
ngĂ»ĂșĂąi söëng bĂČnh dĂ”". "CoĂĄ thĂŻĂ­", anh Ă aĂĄp. "Töët", cö noĂĄi "vĂȘĂ„y thĂČ cûå
laĂąm nhĂ» thĂŻĂ«. NĂŻĂ«u cûå theo Ă uöíi cöng viĂŻĂ„c baĂĄo chñ thĂČ cĂȘĂ„u seĂ€ chĂčĂšng
bao giĂșĂą Ă aĂ„t Ă Ă»ĂșĂ„c caĂĄi gĂČ Ă ĂȘu, cĂȘĂ„u seĂ€ chĂł thĂȘĂ«y mößi tûù ngûÀ khö cûång
maĂą thöi vaĂą Ă iĂŻĂŹu Ă oĂĄ seĂ€ khöng, dĂŽ nhiĂŻn, giuĂĄp cĂȘĂ„u nĂŻĂ«u cĂȘĂ„u dûÄ Ă Ă”nh
trĂșĂŁ thaĂąnh nhaĂą vĂčn".
Anh cuĂąng vĂșĂ„ Ă i xa vaĂąo kyĂą nghĂł vaĂą ngay sau Ă oĂĄ, Hemingway
Ă ĂŻĂ«n möÄt mĂČnh. Anh Ă ĂŻĂ«n chöß chuĂĄng töi vaĂąo khoaĂŁng mĂ»ĂșĂąi giĂșĂą saĂĄng
vaĂą ngöÏi laĂ„i Ăčn trĂ»a, suöët caĂŁ buöíi chiĂŻĂŹu, anh ĂșĂŁ laĂ„i duĂąng bûÀa töëi, röÏi
ngöÏi tiĂŻĂ«p cho Ă ĂŻĂ«n mĂ»ĂșĂąi giĂșĂą Ă ĂŻm vaĂą àöÄt nhiĂŻn anh thöng baĂĄo cö vĂșĂ„
Ă aĂ€ coĂĄ thai vaĂą Ă ĂȘĂ«y laĂą nößi thĂȘĂ«t voĂ„ng ghĂŻ gĂșĂĄm rĂčçng "töi, töi quaĂĄ treĂŁ Ă ĂŻĂ­
laùm cha". Chuång töi cöë hïët sûåc àöÄng viïn röÏi khuyïn anh cûå tiïëp
tuĂ„c dûÄ Ă Ă”nh cuĂŁa mĂČnh.
Khi hoÄ quay laÄi, Hemingway baão anh àaÀ quyïët àÔnh. HoÄ seÀ
quay vĂŻĂŹ MyĂ€ vaĂą anh seĂ€ cĂȘĂ„t lûÄc laĂąm luĂ„ng trong möÄt nĂčm röÏi vĂșĂĄi söë
tiĂŻĂŹn kiĂŻĂ«m Ă Ă»ĂșĂ„c cöÄng vĂșĂĄi khoaĂŁn hoĂ„ Ă aĂ€ coĂĄ, hai vĂșĂ„ chöÏng seĂ€ Ă Ă”nh cĂ» vaĂą
anh seĂ€ tûù boĂŁ nghĂŻĂŹ baĂĄo Ă ĂŻĂ­ theo Ă uöíi nghiĂŻĂ„p vĂčn cuĂŁa mĂČnh. HoĂ„ Ă i xa
trong voĂąng möÄt nĂčm nhĂ» Ă aĂ€ heĂ„n röÏi quay laĂ„i vĂșĂĄi möÄt àûåa beĂĄ vûùa
sinh. Cöng viĂŻĂ„c baĂĄo chñ Ă aĂ€ chĂȘĂ«m dûåt.
ÀiĂŻĂŹu Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn cĂȘĂŹn laĂąm khi hoĂ„ quay laĂ„i nhĂ» hoĂ„ nghĂŽ laĂą phaĂŁi
laùm lïß rûãa töÄi cho àûåa beå. HoÄ muöën Gertrude Stein vaù töi laùm meÄ
Ă ĂșĂ€ Ă ĂȘĂŹu vaĂą möÄt chiĂŻĂ«n hûÀu ngĂ»ĂșĂąi Anh cuĂŁa Hemingway laĂąm cha Ă ĂșĂ€
Ă ĂȘĂŹu. TĂȘĂ«t caĂŁ chuĂĄng töi Ă ĂŻĂŹu Ă Ă»ĂșĂ„c khai sinh tûù nhûÀng tñn ngĂ»ĂșĂ€ng
khaĂĄc nhau vaĂą hĂȘĂŹu hĂŻĂ«t moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi Ă ĂŻĂŹu khöng thaĂ„o vĂŻĂŹ lĂŻĂź rûãa töÄi lĂčĂŠm
nĂŻn thĂȘĂ„t khoĂĄ Ă ĂŻĂ­ quyĂŻĂ«t Ă Ă”nh àûåa beĂĄ seĂ€ Ă Ă»ĂșĂ„c rûãa töÄi ĂșĂŁ nhaĂą thĂșĂą naĂąo.
MuĂąa àöng ĂȘĂ«y, chuĂĄng töi Ă aĂ€ mĂȘĂ«t rĂȘĂ«t nhiĂŻĂŹu thĂČ giĂșĂą Ă ĂŻĂ­ baĂąn baĂ„c vĂȘĂ«n Ă ĂŻĂŹ
ĂȘĂ«y. Cuöëi cuĂąng moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi thöëng nhĂȘĂ«t àûåa beĂĄ seĂ€ Ă Ă»ĂșĂ„c rûãa töÄi ĂșĂŁ nhaĂą
PhĂŻ bĂČnh lyĂĄ luĂȘĂ„n vĂčn hoĂ„c Anh - MyĂ€
http://ebooks.vdcmedia.com
thĂșĂą theo GiaĂĄo höÄi Anh giaĂĄo vaĂą noĂĄ trĂșĂŁ thaĂąnh tñn àöÏ cuĂŁa giaĂĄo phaĂĄi ĂȘĂ«y.
Töi chĂčĂŠc laĂą mĂČnh chĂčĂšng thĂŻĂ­ hiĂŻĂ­u lĂŻĂź rûãa töÄi Ă Ă»ĂșĂ„c xoay xĂșĂŁ ra laĂąm sao
vĂșĂĄi möÄt mĂșĂĄ höí löën tñn ngĂ»ĂșĂ€ng cuĂŁa caĂĄc öng cha, baĂą meĂ„ Ă ĂșĂ€ Ă ĂȘĂŹu nhĂ»ng
thĂčçng beĂĄ cuĂ€ng Ă Ă»ĂșĂ„c rûãa töÄi taĂ„i möÄt ngöi thaĂĄnh Ă Ă»ĂșĂąng thuöÄc giaĂĄo
phaĂĄi Anh giaĂĄo.
Cha meĂ„ Ă ĂșĂ€ Ă ĂȘĂŹu laĂą hoĂ„a sĂŽ hay vĂčn sĂŽ thĂČ thĂȘĂ„t chĂčĂšng coĂĄ thĂŻĂ­ nhĂșĂą
vaĂŁ Ă Ă»ĂșĂ„c chuĂĄt naĂąo. BĂșĂŁi vĂČ rĂȘĂ«t coĂĄ thĂŻĂ­ möëi quan hĂŻĂ„ tĂČnh baĂ„n giûÀa hoĂ„ seĂ€
phai nhaĂ„t khöng lĂȘu sau Ă oĂĄ. Töi biĂŻĂ«t vaĂąi trĂ»ĂșĂąng hĂșĂ„p nhĂ» thĂŻĂ«, cha
meĂ„ Ă ĂșĂ€ Ă ĂȘĂŹu cuĂŁa Paulot Picasso töÄi nghiĂŻĂ„p Ă aĂ€ biĂŻĂ«n mĂȘĂ«t tĂčm vaĂą nheĂ„
nhaĂąng hĂŻĂ„t nhĂ» thĂŻĂ­ khoaĂŁng thĂșĂąi gian daĂąi kĂŻĂ­ tûù khi chĂčĂšng möÄt ai
trong söë chuĂĄng töi tröng thĂȘĂ«y hoĂčĂ„c nghe Ă Ă»ĂșĂ„c tin tûåc gĂČ vĂŻĂŹ àûåa con
Ă ĂșĂ€ Ă ĂȘĂŹu Hemingway ĂȘĂ«y.
TĂȘĂ«t nhiĂŻn, thuĂșĂŁ ban Ă ĂȘĂŹu, chuĂĄng töi laĂą nhûÀng öng cha baĂą meĂ„
Ă ĂșĂ€ Ă ĂȘĂŹu nhiĂŻĂ„t tĂČnh, Ă ĂčĂ„c biĂŻĂ„t laĂą töi. Töi trang trñ möÄt caĂĄi ghĂŻĂ« nhoĂŁ,
Ă an möÄt chiĂŻĂ«c aĂĄo ngöÄ nghĂŽnh cho àûåa con Ă ĂșĂ€ Ă ĂȘĂŹu. Trong thĂșĂąi gian
Ă oĂĄ, cha Ă eĂŁ àûåa beĂĄ laĂ„i miĂŻĂ„t maĂąi cöng viĂŻĂ„c Ă ĂŻĂ­ trĂșĂŁ thaĂąnh nhaĂą vĂčn.
Gertrude Stein khöng bao giĂșĂą sûãa lößi baĂŁn thaĂŁo cho bĂȘĂ«t kyĂą ai,
cö Ă ĂčĂ„c biĂŻĂ„t nghiĂŻm khĂčĂŠc vĂșĂĄi nhûÀng nguyĂŻn tĂčĂŠc saĂĄng taĂ„o chung,
caĂĄch nhaĂą vĂčn choĂ„n Ă iĂŻĂ­m nhĂČn vaĂą möëi quan hĂŻĂ„ giûÀa nhûÀng gĂČ Ă Ă»ĂșĂ„c
quan saĂĄt vaĂą caĂĄch thĂŻĂ­ hiĂŻĂ„n chuĂĄng trĂŻn trang giĂȘĂ«y. Khi viĂŻĂ„c quan saĂĄt
khöng röëi rĂčĂŠm thĂČ vĂčn viĂŻĂ«t seĂ€ dung dĂ”, rĂȘĂ«t dung dĂ”, chĂčĂšng coĂĄ lößi gĂČ ĂșĂŁ
Ă oĂĄ caĂŁ, cö nhĂȘĂ«n maĂ„nh thĂŻĂ«. ÀĂȘĂ«y laĂą thĂșĂąi Ă iĂŻĂ­m Hemingway viĂŻĂ«t nhûÀng
truyĂŻĂ„n ngĂčĂŠn maĂą vĂŻĂŹ sau Ă Ă»ĂșĂ„c in trong tĂȘĂ„p Trong thĂșĂąi Ă aĂ„i cuĂŁa chuĂĄng
ta.
NgaĂąy noĂ„, Hemingway Ă ĂŻĂ«n vaĂą rĂȘĂ«t haĂĄo hûåc vĂŻĂŹ Ford Madox
Ford vaĂą tĂșĂą Transatlantic. Ford Madox Ford Ă aĂ€ cho ra
Transatlantic tûù vaĂąi thaĂĄng trĂ»ĂșĂĄc. NhiĂŻĂŹu nĂčm thaĂĄng ĂŻm Ă ĂŻĂŹm trĂ»ĂșĂĄc
Ă ĂȘy, thĂȘĂ„m chñ trĂ»ĂșĂĄc caĂŁ chiĂŻĂ«n tranh, chuĂĄng töi Ă aĂ€ quen vĂșĂĄi Ford
Madox Ford, luĂĄc ĂȘĂ«y vĂȘĂźn coĂąn Ă ang laĂą Ford Madox Hueffer. Öng Ă aĂ€
kĂŻĂ«t hön vĂșĂĄi cö Violet Hunt, maĂą Violet Hunt vaĂą Gertrude Stein laĂ„i
quen biĂŻĂ«t nhau, tĂȘm Ă ĂȘĂŹu hĂșĂ„p yĂĄ bĂŻn baĂąn traĂą vaĂą nhûÀng chuyĂŻĂ„n hoĂ„
cuĂąng quan tĂȘm. LĂȘĂŹn ĂȘĂ«y, töi ngöÏi gĂȘĂŹn Ford Madox Hueffer, töi rĂȘĂ«t
thñch öng, töi thñch nhûÀng cĂȘu chuyĂŻĂ„n öng ta viĂŻĂ«t vĂŻĂŹ Mistral vaĂą
Tarascon vaĂą töi thñch öng Ă aĂ€ coĂĄ mĂčĂ„t trĂŻn vuĂąng Ă ĂȘĂ«t cuĂŁa nhûÀng
ngĂ»ĂșĂąi baĂŁo hoaĂąng PhaĂĄp ĂȘĂ«y, bĂșĂŁi sûÄ giöëng nhau giûÀa öng vaĂą nhûÀng
ngĂ»ĂșĂąi Bourbon. Töi chĂ»a bao giĂșĂą thĂȘĂ«y bĂȘĂ«t kyĂą möÄt ngĂ»ĂșĂąi theo phaĂĄi
LĂŻ Huy BĂčĂŠc (tuyĂŻĂ­n dĂ”ch) 6
http://ebooks.vdcmedia.com
Bourbon naĂąo nhĂ»ng chĂčĂšng nghi ngĂșĂą gĂČ nûÀa, vaĂąo thĂșĂąi Ă iĂŻĂ­m Ă oĂĄ, Ford
hĂčĂšn laĂą möÄt ngĂ»ĂșĂąi Bourbon.
Chuång töi àaÀ nghe tin Ford àïën Paris nhûng khöng àïën
thĂčm. Tuy nhiĂŻn Gertrude Stein cuĂ€ng Ă aĂ€ xem mĂȘĂ«y söë
Transatlantic, thĂȘĂ«y noĂĄ hĂȘĂ«p dĂȘĂźn nhĂ»ng nghĂŽ noĂĄ khöng coĂĄ triĂŻĂ­n
voÄng.
Khi Ă oĂĄ Hemingway Ă ĂŻĂ«n, rĂȘĂ«t haĂąo hûång vaĂą noĂĄi Ford muöën xin
baĂŁn thaĂŁo cuĂŁa Gertrude Stein Ă ĂŻĂ­ in vaĂąo söë tĂșĂĄi vaĂą anh ta,
Hemingway, muöën SaĂĄng taĂ„o cuĂŁa ngĂ»ĂșĂąi MyĂ€ Ă Ă»ĂșĂ„c Ă Ăčng nhiĂŻĂŹu kyĂą
trĂŻn taĂ„p chñ ĂȘĂ«y vaĂą anh cĂȘĂŹn gĂȘĂ«p nĂčm mĂ»Ăși trang Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn. Gertrude
Stein dĂŽ nhiĂŻn laĂą kĂČm Ă Ă»ĂșĂ„c veĂŁ vui mûùng trĂ»ĂșĂĄc yĂĄ tĂ»ĂșĂŁng naĂąy, nhĂ»ng
chĂčĂšng coĂĄ baĂŁn thaĂŁo naĂąo chuĂȘĂ­n bĂ” xong ngoaĂ„i trûù baĂŁn Ă aĂ€ Ă oĂĄng thaĂąnh
quyĂŻĂ­n. ChĂčĂšng hĂŻĂŹ gĂČ Ă ĂȘu, Hemingway noĂĄi, töi seĂ€ sao laĂ„i. Anh vaĂą töi
Ă Ă»a Ă i sao laĂ„i vaĂą phĂȘĂŹn ĂȘĂ«y Ă aĂ€ Ă Ă»ĂșĂ„c in vaĂąo söë tiĂŻĂ«p theo cuĂŁa tĂșĂą
Transatlantic. ThĂŻĂ« laĂą lĂȘĂŹn Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn möÄt phĂȘĂŹn cuĂŁa taĂĄc phĂȘĂ­m bĂȘĂ«t huĂŁ
maĂą Ă aĂ€ Ă oĂĄng vai troĂą khĂșĂŁi Ă ĂȘĂŹu, thûÄc sûÄ khĂșĂŁi Ă ĂȘĂŹu cho vĂčn xuöi hiĂŻĂ„n
Ă aĂ„i, Ă Ă»ĂșĂ„c in vaĂą chuĂĄng töi rĂȘĂ«t haĂ„nh phuĂĄc. VĂŻĂŹ sau khi coĂĄ möëi bĂȘĂ«t hoĂąa
xaĂŁy ra giûÀa Gertrude Stein vaĂą Hemingway, cö vĂȘĂźn luön nhĂșĂĄ vĂșĂĄi
loĂąng biĂŻĂ«t Ășn rĂčçng dĂȘĂźu sao thĂČ chñnh Hemingway laĂą ngĂ»ĂșĂąi Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn
Ă ĂŻĂŹ nghĂ” in möÄt phĂȘĂŹn taĂĄc phĂȘĂ­m SaĂĄng taĂ„o cuĂŁa ngĂ»ĂșĂąi MyĂ€. Cö luön noĂĄi,
vĂȘng chĂčĂŠc chĂčĂŠn laĂą töi coĂĄ Ă iĂŻĂ­m khöng phaĂŁi vĂșĂĄi Hemingway. DĂȘĂźu sao
thĂČ anh ta laĂą ngĂ»ĂșĂąi Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn trong söë nhûÀng Ă aĂąn öng treĂŁ Ă ĂŻĂ«n goĂ€
caĂĄnh cûãa cuĂŁa töi vaĂą thuyĂŻĂ«t phuĂ„c Ford in phĂȘĂŹn Ă ĂȘĂŹu cuĂŁa SaĂĄng taĂ„o
cuĂŁa ngĂ»ĂșĂąi MyĂ€.
BaĂŁn thĂȘn töi thĂČ khöng quaĂĄ tin rĂčçng chñnh Hemingway Ă aĂ€
laĂąm Ă iĂŻĂŹu Ă oĂĄ. Töi chĂčĂšng hĂŻĂŹ biĂŻĂ«t truyĂŻĂ„n laĂą gĂČ nhĂ»ng töi luön chĂčĂŠc
rĂčçng coĂĄ möÄt cĂȘu chuyĂŻĂ„n naĂąo Ă oĂĄ Ă Ăčçng sau noĂĄ. ÀĂȘĂ«y laĂą caĂĄch töi caĂŁm
nhĂȘĂ„n.
Gertrude Stein vaĂą Sherwood Anderson hay Ă uĂąa tĂŻĂ«u vĂŻĂŹ
Hemingway. LĂȘĂŹn cuöëi cuĂąng, luĂĄc Sherwood ĂșĂŁ Paris hoĂ„ thĂ»ĂșĂąng xuyĂŻn
noĂĄi vĂŻĂŹ anh. Hemingway Ă aĂ€ Ă Ă»ĂșĂ„c hai ngĂ»ĂșĂąi giuĂĄp Ă ĂŻĂ­ thaĂąnh nhaĂą vĂčn
vaĂą caĂŁ hai vûùa tûÄ haĂąo vûùa hĂși xĂȘĂ«u höí vĂŻĂŹ nhûÀng suy nghĂŽ trong Ă ĂȘĂŹu
hoÄ. Hemingway àaÀ coå luåc, khi anh baåc boã Sherwood Anderson vaù
taĂĄc phĂȘĂ­m cuĂŁa öng ta, Ă aĂ€ viĂŻĂ«t cho Sherwood möÄt bûåc thĂ» nhĂȘn danh
vĂčn hoĂ„c MyĂ€ maĂą anh, Hemingway, vaĂą nhûÀng nhaĂą vĂčn Ă Ă»Ășng Ă aĂ„i
nhĂ» mĂČnh seĂ€ ra tay cûåu nguy cho noĂĄ vaĂą noĂĄi vĂșĂĄi Sherwood rĂčçng anh
PhĂŻ bĂČnh lyĂĄ luĂȘĂ„n vĂčn hoĂ„c Anh - MyĂ€
http://ebooks.vdcmedia.com
ta, Hemingway Ă aĂ€ suy nghĂŽ vĂŻĂŹ taĂĄc phĂȘĂ­m cuĂŁa öng bĂčçng yĂĄ nghĂŽ laĂą
chĂčĂšng coĂĄ gĂČ Ă aĂĄng Ă ĂŻĂ­ taĂĄn dĂ»Ășng caĂŁ. Khi Sherwood Ă ĂŻĂ«n Paris, roĂ€
raĂąng Hemingway sĂșĂ„. NhĂ»ng Sherwood nhĂ» baĂŁn tñnh cuĂŁa mĂČnh laĂą
khöng theĂąm chĂȘĂ«p.
Nhû töi àaÀ noåi, öng ta vaù Gertrude Stein maÀi àuùa tïëu vïÏ
chuyĂŻĂ„n ĂȘĂ«y. HoĂ„ thûùa nhĂȘĂ„n rĂčçng, Hemingway laĂą ngĂ»ĂșĂąi nhaĂĄt gan,
anh chaĂąng ĂȘĂ«y, Gertrude Stein nhĂȘĂ«n maĂ„nh, chĂł hĂŻĂ„t nhĂ» mĂȘĂ«y anh
chaĂąng Ă i thuyĂŻĂŹn Ă aĂĄy bĂčçng trĂŻn söng Mississipi maĂą Mark Twain Ă aĂ€
miĂŻu taĂŁ. NhĂ»ng vĂŻĂŹ möÄt cuöën saĂĄch, caĂŁ hai Ă ĂŻĂŹu àöÏng yĂĄ, laĂą cĂȘu
chuyĂŻĂ„n thûÄc cuĂŁa Hemingway, khöng phaĂŁi do anh hĂ» cĂȘĂ«u maĂą nhĂ»
lĂșĂąi tûÄ thuĂĄ tûù chñnh cuöÄc Ă ĂșĂąi thûÄc cuĂŁa Ernest Hemingway. BĂȘy giĂșĂą
cĂȘu chuyĂŻĂ„n ĂȘĂ«y hĂčĂšn daĂąnh cho àöÄc giaĂŁ khaĂĄc hĂșn laĂą cho àöÄc giaĂŁ
Hemingway, nhĂ»ng Ă ĂȘĂ«y laĂą taĂĄc phĂȘĂ­m rĂȘĂ«t tuyĂŻĂ„t vĂșĂąi. VaĂą röÏi caĂŁ hai
àöÏng yĂĄ laĂą hoĂ„ Ă aĂ€ mĂčĂŠc bĂŻĂ„nh mĂŻ Hemingway, bĂșĂŁi anh ta laĂą möÄt hoĂ„c
troĂą gioĂŁi. HoĂ„c troĂą hĂ» thĂČ coĂĄ, töi phaĂŁn àöëi. Cö khöng hiĂŻĂ­u, caĂŁ hai cuĂąng
noĂĄi, coĂĄ veĂŁ hĂși tûÄ haĂąo khi coĂĄ möÄt hoĂ„c troĂą laĂąm maĂą khöng hiĂŻĂ­u viĂŻĂ„c
mĂČnh laĂąm, noĂĄi caĂĄch khaĂĄc anh ta Ă ang hoĂ„c, maĂą hĂŻĂź bĂȘĂ«t kyĂą ai Ă ang
hoĂ„c thĂČ Ă ĂŻĂŹu laĂą hoĂ„c troĂą ngoan.
CaĂŁ hai thûùa nhĂȘĂ„n laĂą Ă aĂ€ mĂčĂŠc bĂŻĂ„nh mĂŻ. Gertrude Stein coĂąn noĂĄi
thĂŻm, cö thĂȘĂ«y Ă ĂȘĂ«y anh ta giöëng nhĂ» Derain. Cö coĂĄ nhĂșĂĄ ngaĂąi De
Tuille noåi, khi töi khöng hiïíu taÄi sao Derain thaùnh cöng, anh ta
thaĂąnh cöng laĂą bĂșĂŁi tröng anh ta giöëng möÄt ngĂ»ĂșĂąi hiĂŻĂ„n Ă aĂ„i vaĂą sĂčĂ„c
muùi baão taùng. Vaù Hemingway cuÀng thïë, tröng anh ta hiïÄn àaÄi vaù
sĂčĂ„c muĂąi baĂŁo taĂąng. NhĂ»ng cĂȘu chuyĂŻĂ„n ĂȘĂ«y laĂą chuyĂŻĂ„n thûÄc cuĂŁa
Hemingway vaĂą laĂą chuyĂŻĂ„n anh ta nĂŻn kĂŻĂ­ cho chñnh baĂŁn thĂȘn mĂČnh,
nhĂ»ng hĂșĂ€i öi anh ta seĂ€ khöng bao giĂșĂą. ToĂĄm laĂ„i nhĂ» chñnh anh ta coĂĄ
lĂȘĂŹn lĂȘĂ­m bĂȘĂ­m, phaĂŁi coĂĄ sûÄ nghiĂŻĂ„p, sûÄ nghiĂŻĂ„p.
NhĂ»ng haĂ€y quay laĂ„i vĂșĂĄi nhûÀng sûÄ kiĂŻĂ„n Ă ang xaĂŁy ra.
Hemingway Ă aĂ€ laĂąm tĂȘĂ«t caĂŁ. Anh sao baĂŁn thaĂŁo vaĂą chûÀa baĂŁn in
thûã. ViïÄc chûÀa baãn in thûã, nhû töi àaÀ noåi, giöëng nhû viïÄc phuãi buÄi,
baĂ„n biĂŻĂ«t Ă Ă»ĂșĂ„c giaĂĄ trĂ” cuĂŁa àöÏ vĂȘĂ„t maĂą khöng cĂȘĂŹn phaĂŁi Ă oĂ„c nhiĂŻĂŹu mĂșĂĄi
hiĂŻĂ­u noĂĄ. BĂčçng viĂŻĂ„c chûÀa baĂŁn in thûã ĂȘĂ«y, Hemingway mĂșĂĄi vĂșĂ€ ra rĂȘĂ«t
nhiĂŻĂŹu Ă iĂŻĂŹu vaĂą anh ta Ă aĂ€ thûùa nhĂȘĂ„n nhûÀng gĂČ mĂČnh hoĂ„c Ă Ă»ĂșĂ„c. VaĂąo
dĂ”p naĂąy, anh viĂŻĂ«t cho Gertrude Stein rĂčçng cö Ă aĂ€ laĂąm Ă Ă»ĂșĂ„c Ă iĂŻĂŹu Ă oĂĄ
trong viĂŻĂ„c viĂŻĂ«t SaĂĄng taĂ„o cuĂŁa ngĂ»ĂșĂąi MyĂ€ vaĂą anh cuĂąng tĂȘĂ«t caĂŁ sûÄ quen
biĂŻĂ«t cuĂŁa mĂČnh seĂ€ cöë tĂČm caĂĄch xuĂȘĂ«t baĂŁn noĂĄ.
LĂŻ Huy BĂčĂŠc (tuyĂŻĂ­n dĂ”ch) 8
http://ebooks.vdcmedia.com
Anh hy voĂ„ng coĂĄ thĂŻĂ­ thûÄc hiĂŻĂ„n Ă Ă»ĂșĂ„c Ă iĂŻĂŹu naĂąy. MöÄt ai Ă oĂĄ, töi
nhĂșĂĄ tĂŻn laĂą Sterne noĂĄi rĂčçng anh ta coĂĄ thĂŻĂ­ Ă ĂčĂ„t vĂȘĂ«n Ă ĂŻĂŹ xuĂȘĂ«t baĂŁn cuöën
saĂĄch vĂșĂĄi möÄt nhaĂą xuĂȘĂ«t baĂŁn. Gertrude Stein vaĂą Hemingway tin
rĂčçng anh ta coĂĄ thĂŻĂ­, nhĂ»ng khöng lĂȘu sau Ă oĂĄ Hemingway baĂŁo rĂčçng
Sterne Ă aĂ€ sa vaĂąo con Ă Ă»ĂșĂąng khöng Ă aĂĄng tin cĂȘĂ„y nûÀa. SûÄ viĂŻĂ„c kĂŻĂ«t
thuĂĄc ĂșĂŁ Ă oĂĄ.
Trong khoaĂŁng thĂșĂąi gian ĂȘĂ«y hay laĂą vĂŻĂŹ sau, trĂ»ĂșĂĄc khi Mina Loy
Ă Ă»a McAlmon Ă ĂŻĂ«n chöß chuĂĄng töi thĂČ Ă Ă¶i luĂĄc anh Ă ĂŻĂ«n vĂșĂĄi vĂșĂ„ hoĂčĂ„c vĂșĂĄi
William Carlos William. Vaù cuöëi cuùng anh muöën in Saång taÄo cuãa
ngĂ»ĂșĂąi MyĂ€ ĂșĂŁ Contact Edition vaĂą anh Ă aĂ€ laĂąm Ă iĂŻĂŹu Ă oĂĄ. Töi chĂșĂą xem.
Trong thĂșĂąi gian ĂȘĂ«y, McAlmon Ă aĂ€ in Ba baĂąi thĂș vaĂą mĂ»ĂșĂąi cĂȘu
chuyĂŻĂ„n cuĂŁa Hemingway, William Bird Ă aĂ€ in xong Trong thĂșĂąi Ă aĂ„i
chuĂĄng ta vaĂą Hemingway Ă ang bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu nöíi tiĂŻĂ«ng. Anh laĂąm quen vĂșĂĄi
Dos Passos, Fitzgerald, Bromfield, George Antheil vaĂą nhiĂŻĂŹu ngĂ»ĂșĂąi
khaĂĄc, thĂŻm caĂŁ Harold Loeb ĂșĂŁ Paris. Hemingway Ă aĂ€ trĂșĂŁ thaĂąnh nhaĂą
vĂčn. Anh cuĂ€ng laĂą voĂ€ sĂŽ quyĂŻĂŹn Anh nghiĂŻĂ„p dĂ», nhĂșĂą Sherwood vaĂą
biĂŻĂ«t nhûÀng trĂȘĂ„n Ă ĂȘĂ«u boĂą qua lĂșĂąi kĂŻĂ­ cuĂŁa töi. Töi luön yĂŻu thñch vuĂ€
Ă iĂŻĂ„u vaĂą Ă ĂȘĂ«u boĂą TĂȘy Ban Nha, töi thñch trĂ»ng baĂąy nhûÀng bûåc aĂŁnh
Ă ĂȘĂ«u boĂą vaĂą caĂĄc Ă ĂȘĂ«u sĂŽ. Töi cuĂ€ng thñch treo bûåc aĂŁnh Gertrude Stein
vaĂą töi ngöÏi ĂșĂŁ haĂąng ghĂŻĂ« phña trĂ»ĂșĂĄc, bûåc aĂŁnh chuĂĄng töi tĂČnh cĂșĂą chuĂ„p ĂșĂŁ
Ă oĂĄ. VaĂąo nhûÀng ngaĂąy ĂȘĂ«y, Hemingway Ă ang daĂ„y möÄt cĂȘĂ„u treĂŁ hĂșn
Ă ĂȘĂ«m böëc. CĂȘĂ„u ta chĂčĂšng biĂŻĂ«t taĂ„i sao nhĂ»ng Ă aĂ€ Ă ĂȘĂ«m ngaĂ€
Hemingway. Töi chĂčĂŠc laĂą Ă iĂŻĂŹu Ă oĂĄ thĂłnh thoaĂŁng vĂȘĂźn xaĂŁy ra. DĂȘĂźu sao
thĂČ, daĂ„o Ă oĂĄ, Hemingway tuy laĂą ngĂ»ĂșĂąi chĂși thĂŻĂ­ thao nhĂ»ng laĂ„i rĂȘĂ«t
choĂĄng mĂŻĂ„t. Anh thĂ»ĂșĂąng mĂŻĂ„t moĂŁi khi Ă i böÄ tûù nhaĂą mĂČnh Ă ĂŻĂ«n nhaĂą
chuĂĄng töi. ChĂčĂŠc taĂ„i chiĂŻĂ«n tranh laĂąm anh xuöëng sûåc. DĂȘĂźu thĂŻĂ« naĂąo Ă i
nûÀa thĂČ anh, nhĂ» Helence nhĂȘĂ„n xeĂĄt vĂŻĂŹ tĂȘĂ«t caĂŁ Ă aĂąn öng, laĂą dĂŻĂź vĂșĂ€. MĂșĂĄi
Ă ĂȘy, möÄt ngĂ»ĂșĂąi baĂ„n khoeĂŁ maĂ„nh cuĂŁa anh noĂĄi vĂșĂĄi Gertrude Stein,
Ernest rĂȘĂ«t dĂŻĂź vĂșĂ€, hĂŻĂź anh chĂși bĂȘĂ«t kyĂą mön thĂŻĂ­ thao naĂąo thĂČ seĂ€ coĂĄ caĂĄi
gĂČ Ă oĂĄ gaĂ€y vĂșĂ€, tay, chĂȘn hoĂčĂ„c Ă ĂȘĂŹu.
ThuĂșĂŁ ban Ă ĂȘĂŹu, Hemingway thñch tĂȘĂ«t caĂŁ nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi cuĂąng
thĂșĂąi, trûù Cummings. Anh chĂł trñch Cummings laĂą Ă aĂ€ Ăčn cĂčĂŠp moĂ„i
thûå, khöng cheĂĄp cuĂŁa ngĂ»ĂșĂąi naĂąy thĂČ cuĂ€ng cheĂĄp cuĂŁa ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc.
Gertrude Stein, ngĂ»ĂșĂąi bĂ” gĂȘy ĂȘĂ«n tĂ»ĂșĂ„ng maĂ„nh bĂșĂŁi CĂčn phoĂąng röÄng
lĂșĂĄn, noĂĄi rĂčçng Cummings khöng sao cheĂĄp, anh ta chĂł kĂŻĂ« thûùa
truyĂŻĂŹn thöëng New England möÄt caĂĄch tûÄ nhiĂŻn vĂșĂĄi sûÄ khö cĂčçn, vö
sinh nhĂ»ng cuĂ€ng mang Ă ĂȘĂ„m neĂĄt caĂĄ biĂŻĂ„t cuĂŁa noĂĄ. HoĂ„ khöng àöÏng yĂĄ
PhĂŻ bĂČnh lyĂĄ luĂȘĂ„n vĂčn hoĂ„c Anh - MyĂ€
http://ebooks.vdcmedia.com
vïÏ àiïÏu àoå. HoÄ cuÀng khöng àöÏng yå vïÏ Sherwood Anderson.
Gertrude Stein quaĂŁ quyĂŻĂ«t rĂčçng Sherwood Anderson laĂą thiĂŻn taĂąi
trong viĂŻĂ„c sûã duĂ„ng cĂȘu vĂčn Ă ĂŻĂ­ khai thaĂĄc caĂŁm xuĂĄc trûÄc tiĂŻĂ«p, Ă iĂŻĂŹu
naĂąy töÏn taĂ„i trong truyĂŻĂŹn thöëng vĂŽ Ă aĂ„i MyĂ€, vaĂą chĂł duy nhĂȘĂ«t
Sherwood, chĂčĂšng coĂĄ ai ĂșĂŁ MyĂ€ coĂĄ thĂŻĂ­ viĂŻĂ«t Ă Ă»ĂșĂ„c möÄt cĂȘu vĂčn giaĂŁn dĂ”
vaĂą Ă ĂȘĂŹy caĂŁm xuĂĄc nhĂ» thĂŻĂ«. Hemingway khöng tin nhĂȘĂ„n Ă Ă”nh Ă oĂĄ, anh
khöng thñch chĂȘĂ«t cuĂŁa Sherwood. ChĂȘĂ«t thĂČ chĂčĂšng coĂĄ liĂŻn quan gĂČ
Ă ĂŻĂ«n cĂȘu vĂčn caĂŁ, Gertrude Stein nhĂȘĂ«n maĂ„nh. Cö cuĂ€ng noĂĄi thĂŻm laĂą,
Fitzgerald laĂą nhaĂą vĂčn treĂŁ duy nhĂȘĂ«t coĂĄ thĂŻĂ­ diĂŻĂźn Ă aĂ„t cĂȘu vĂčn cuĂŁa
mĂČnh möÄt caĂĄch tûÄ nhiĂŻn.
Gertrude Stein vaĂą Fitzgerald coĂĄ möëi quan hĂŻĂ„ rĂȘĂ«t Ă ĂčĂ„c biĂŻĂ„t.
Gertrude Stein chĂ”u ĂȘĂ«n tĂ»ĂșĂ„ng rĂȘĂ«t lĂșĂĄn bĂșĂŁi Phña bĂŻn naĂąy thiĂŻn
Ă Ă»ĂșĂąng. Cö Ă oĂ„c khi noĂĄ vûùa Ă Ă»ĂșĂ„c xuĂȘĂ«t baĂŁn vaĂą trĂ»ĂșĂĄc luĂĄc cö tiĂŻĂ«p xuĂĄc vĂșĂĄi
caĂĄc nhaĂą vĂčn treĂŁ MyĂ€. Cö noĂĄi cuöën saĂĄch ĂȘĂ«y Ă aĂ€ thûÄc sûÄ saĂĄng taĂ„o nĂŻn
möÄt thĂŻĂ« hĂŻĂ„ mĂșĂĄi cho àöÄc giaĂŁ. Cö khöng bao giĂșĂą thay àöíi nhĂȘĂ„n Ă Ă”nh
ĂȘĂ«y vĂŻĂŹ cuöën saĂĄch. Cö nghĂŽ cuöën saĂĄch hay bĂčçng Gatsby vĂŽ Ă aĂ„i. Cö
nghĂŽ Fitzgerald seĂ€ coĂąn Ă Ă»ĂșĂ„c Ă oĂ„c khi nhûÀng nhaĂą vĂčn nöíi tiĂŻĂ«ng cuĂąng
thĂșĂąi anh ta Ă aĂ€ bĂ” laĂ€ng quĂŻn. Fitzgerald luön noĂĄi rĂčçng anh nghĂŽ
Gertrude Stein noĂĄi Ă iĂŻĂŹu ĂȘĂ«y Ă ĂŻĂ­ khiĂŻĂ«n anh ta bûÄc mĂČnh bĂčçng caĂĄch
buöÄc anh phaĂŁi nghĂŽ vĂŻĂŹ ĂȘĂ­n yĂĄ cuĂŁa cö trong cĂȘu noĂĄi ĂȘĂ«y vaĂą anh noĂĄi
thĂŻm theo löëi noĂĄi Ă»a thñch cuĂŁa mĂČnh, nhûÀng gĂČ cö noĂĄi laĂą lĂșĂąi àöÄc aĂĄc
nhĂȘĂ«t maĂą xĂ»a nay töi mĂșĂĄi Ă Ă»ĂșĂ„c nghe. Tuy nhiĂŻn hoĂ„ luön vui veĂŁ khi
gĂčĂ„p nhau. VaĂą lĂȘĂŹn gĂčĂ„p cuöëi cuĂąng hoĂ„ rĂȘĂ«t thoaĂŁi maĂĄi vĂșĂĄi nhau vaĂą vĂșĂĄi caĂŁ
Hemingway.
Khi ĂȘĂ«y coĂąn coĂĄ caĂŁ McAlmon. McAlmon coĂĄ möÄt phĂȘĂ­m chĂȘĂ«t maĂą
theo Gertrude Stein laù sûÄ döÏi daùo, anh ta coå thïí tiïëp tuÄc viïët nhû
thĂŻĂ« nhĂ»ng cö phaĂąn naĂąn laĂą mĂșĂą nhaĂ„t.
CuÀng coå caã Glenway Wescott nhûng Gertrude Stein khöng coå
thĂșĂąi gian Ă ĂŻĂ­ quan tĂȘm Ă ĂŻĂ«n anh. Anh coĂĄ phĂȘĂ­m chĂȘĂ«t naĂąo Ă oĂĄ nhĂ»ng
chĂ»a Ă Ă»ĂșĂ„c böÄc löÄ.
VĂȘĂ„y laĂą luĂĄc ĂȘĂ«y nghĂŻĂŹ nghiĂŻĂ„p cuĂŁa Hemingway Ă aĂ€ bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu. MöÄt
thĂșĂąi gian ngĂčĂŠn sau, chuĂĄng töi ñt thĂȘĂ«y anh, röÏi sau Ă oĂĄ anh laĂ„i Ă ĂŻĂ«n.
Anh thĂ»ĂșĂąng thuĂȘĂ„t laĂ„i tĂł mĂł vĂșĂĄi Gertrude Stein caĂĄc Ă oaĂ„n àöëi thoaĂ„i
maĂą vĂŻĂŹ sau anh Ă Ă»a vaĂąo MĂčĂ„t trĂșĂąi vĂȘĂźn moĂ„c vaĂą hoĂ„ chuyĂŻĂ„n troĂą khöng
mĂŻĂ„t moĂŁi vĂŻĂŹ tñnh caĂĄch cuĂŁa Harold Loeb. VaĂąo luĂĄc ĂȘĂ«y, Hemingway
Ă ang chuĂȘĂ­n bĂ” möÄt tĂȘĂ„p truyĂŻĂ„n ngĂčĂŠn Ă ĂŻĂ­ gĂșĂŁi cho möÄt nhaĂą xuĂȘĂ«t baĂŁn ĂșĂŁ
LĂŻ Huy BĂčĂŠc (tuyĂŻĂ­n dĂ”ch) 10
http://ebooks.vdcmedia.com
MyĂ€. MöÄt töëi noĂ„, bĂčĂ©ng Ă i thĂșĂąi gian sau khi khöng gĂčĂ„p nhau,
Hemingway àûa Shipman àïën. Shipman laù chaùng trai vui nhöÄn vaù
seĂ€ laĂą ngĂ»ĂșĂąi thûùa kĂŻĂ« mĂȘĂ«y ngaĂąn àö la khi Ă ĂŻĂ«n tuöíi. Anh ta vĂȘĂźn chĂ»a
Ă uĂŁ tuöíi. Anh ta seĂ€ mua taĂ„p chñ Transatlantic khi trĂ»ĂșĂŁng thaĂąnh,
Ă ĂȘĂ«y laĂą Ă iĂŻĂŹu Hemingway noĂĄi. Anh ta seĂ€ Ă ĂșĂ€ Ă ĂȘĂŹu möÄt taĂ„p chñ siĂŻu
thûÄc, AndreĂĄ Masson noĂĄi. Anh ta seĂ€ mua möÄt ngöi nhaĂą ĂșĂŁ miĂŻĂŹn quĂŻ
khi Ă uĂŁ tuöíi, Josette Gris noĂĄi. ThûÄc tĂŻĂ« laĂą khi anh ta Ă ĂŻĂ«n tuöíi thĂČ
chĂčĂšng möÄt ai biĂŻĂ«t hay nghe noĂĄi gĂČ vĂŻĂŹ viĂŻĂ„c anh ta laĂąm vĂșĂĄi söë taĂąi saĂŁn
kïë thûùa. Hemingway àûa anh ta àïën chöß chuång töi àïí noåi vïÏ viïÄc
mua tĂșĂą Transatlantic vaĂą nhĂȘn tiĂŻĂ„n mang tĂȘĂ„p baĂŁn thaĂŁo Ă Ă”nh gĂșĂŁi vĂŻĂŹ
MyĂ€ Ă ĂŻĂ«n. Anh Ă Ă»a noĂĄ cho Gertrude Stein. Anh Ă aĂ€ thĂŻm vaĂąo tĂȘĂ„p
truyĂŻĂ„n möÄt truyĂŻĂ„n ngĂčĂŠn nhoĂŁ mang tñnh suy ngĂȘĂźm vaĂą lĂȘĂŹn naĂąy anh
noĂĄi CĂčn phoĂąng röÄng lĂșĂĄn laĂą cuöën saĂĄch cûù nhĂȘĂ«t maĂą anh Ă aĂ€ tûùng Ă oĂ„c.
Khi ĂȘĂ«y Gertrude Stein noĂĄi, Hemingway, lĂșĂąi bĂČnh khöng vĂčn hoĂ„c.
Sau lĂȘĂŹn ĂȘĂ«y, chuĂĄng töi khöng gĂčĂ„p Hemingway trong khoaĂŁng
thĂșĂąi gian khaĂĄ daĂąi vaĂą khi chuĂĄng töi Ă i tĂČm möÄt ngĂ»ĂșĂąi quen, chĂł sau
khi SaĂĄng taĂ„o cuĂŁa ngĂ»ĂșĂąi MyĂ€ Ă Ă»ĂșĂ„c xuĂȘĂ«t baĂŁn, vaĂą Hemingway luĂĄc ĂȘĂ«y
Ă ang coĂĄ mĂčĂ„t ĂșĂŁ Ă oĂĄ, Ă ĂŻĂ«n chöß Gertrude Stein vaĂą ngoĂŁ lĂșĂąi giaĂŁi thñch lñ do
anh khöng thĂŻĂ­ viĂŻĂ«t baĂąi bĂČnh cuöën saĂĄch. Ngay khi ĂȘĂ«y, möÄt baĂąn tay
nĂčĂ„ng chĂ”ch Ă ĂčĂ„t lĂŻn vai anh vaĂą Ford Madox Ford noĂĄi, anh baĂ„n treĂŁ,
töi muöën noĂĄi chuyĂŻĂ„n vĂșĂĄi Gertrude Stein. Khi ĂȘĂ«y Ford noĂĄi vĂșĂĄi cö, töi
muöën Ă ĂŻĂŹ nghĂ” xin pheĂĄp tĂčĂ„ng cuöën saĂĄch mĂșĂĄi cuĂŁa töi cho cö. CoĂĄ thĂŻĂ«
chûå, Gertrude Stein lĂȘĂźn töi Ă ĂŻĂŹu caĂŁm thĂȘĂ«y cûÄc kyĂą haĂąi loĂąng vaĂą biĂŻĂ«t
Ășn.
VaĂąi nĂčm sau dĂ”p ĂȘĂ«y, Gertrude Stein vaĂą Hemingway khöng
gĂčĂ„p nhau. Sau Ă oĂĄ chuĂĄng töi nghe tin anh Ă aĂ€ quay laĂ„i Paris vaĂą noĂĄi
vĂșĂĄi nhiĂŻĂŹu ngĂ»ĂșĂąi laĂą anh rĂȘĂ«t muöën gĂčĂ„p cö. Sao cö khöng Ă i tĂČm mĂșĂąi
Hemingway laĂ„i nhaĂą, töi thĂ»ĂșĂąng noĂĄi khi cö Ă i daĂ„o. BiĂŻĂ«t chĂčĂŠc rĂčçng,
ngaùy naùo àoå khi vïÏ cö seÀ àûa Hemingway ài cuùng.
HoĂ„ ngöÏi noĂĄi chuyĂŻĂ„n rĂȘĂ«t lĂȘu. Cuöëi cuĂąng töi nghe cö noĂĄi,
Hemingway, röët cuöÄc thĂČ anh cuĂ€ng Ă aĂ€ quay Ă ĂŻĂ«n chñn mĂ»Ăși phĂȘĂŹn
trĂčm. Sao chĂ”, anh noĂĄi, khöng baĂŁo laĂą taĂĄm mĂ»Ăși phĂȘĂŹn trĂčm? Khöng,
cö noåi tiïëc nuöëi, töi khöng thïí. Sau moÄi chuyïÄn, nhû cö luön noåi,
anh Ă aĂ€ thĂŻĂ«, vaĂą töi coĂĄ thĂŻĂ­ noĂĄi, anh coĂĄ nhûÀng khoaĂŁnh khĂčĂŠc hĂșĂą hûÀng.
Sau Ă oĂĄ hoĂ„ thĂ»ĂșĂąng xuyĂŻn gĂčĂ„p nhau. Gertrude Stein luön noĂĄi
cö thñch anh, anh rĂȘĂ«t tuyĂŻĂ„t vĂșĂąi. VaĂą giaĂĄ nhĂ» maĂą anh chĂł noĂĄi vĂŻĂŹ
PhĂŻ bĂČnh lyĂĄ luĂȘĂ„n vĂčn hoĂ„c Anh - MyĂ€
http://ebooks.vdcmedia.com
truyĂŻĂ„n cuĂŁa mĂČnh. Trong lĂȘĂŹn noĂĄi chuyĂŻĂ„n mĂșĂĄi Ă ĂȘy, cö traĂĄch anh laĂą Ă aĂ€
tiĂŻu diĂŻĂ„t rĂȘĂ«t nhiĂŻĂŹu àöëi thuĂŁ cuĂŁa mĂČnh vaĂą vuĂąi hoĂ„ trong coĂŁ. Töi khöng
bao giĂșĂą cho laĂą Hemingway thûÄc sûÄ giĂŻĂ«t möÄt ai caĂŁ ngoaĂ„i trûù möÄt
ngĂ»ĂșĂąi vaĂą anh ta laĂą möÄt keĂŁ töÏi vaĂą anh ta Ă aĂĄng nhĂȘĂ„n Ă iĂŻĂŹu ĂȘĂ«y, nhĂ»ng
nĂŻĂ«u töi giĂŻĂ«t möÄt ai Ă oĂĄ maĂą khöng biĂŻĂ«t thĂČ töi seĂ€ khöng bĂ” lĂ»Ășng tĂȘm
cĂčĂŠn rûåt.
Chñnh Ford laĂą ngĂ»ĂșĂąi Ă aĂ€ coĂĄ lĂȘĂŹn noĂĄi vĂŻĂŹ Hemingway, anh ta Ă ĂŻĂ«n
ngöÏi dĂ»ĂșĂĄi chĂȘn töi vaĂą ca tuĂ„ng töi. ViĂŻĂ„c Ă oĂĄ khiĂŻĂ«n töi böëi röëi.
Hemingway coĂĄ lĂȘĂŹn noĂĄi, töi neĂĄn ngoĂ„n lûãa cuĂŁa töi, möÄt ngoĂ„n lûãa nhoĂŁ,
xuöëng vaĂą xuöëng thĂȘĂ«p, cho Ă ĂŻĂ«n luĂĄc bĂȘĂ«t thĂČnh lĂČnh möÄt tiĂŻĂ«ng nöí vang
lĂŻn. NĂŻĂ«u khöng coĂĄ gĂČ khaĂĄc ngoaĂąi tiĂŻĂ«ng nöí ĂȘĂ«y, thĂČ taĂĄc phĂȘĂ­m cuĂŁa töi
seĂ€ hĂȘĂ«p dĂȘĂźn Ă ĂŻĂ«n mûåc khöng möÄt ai laĂ„i khöng thñch noĂĄ.
TĂȘĂ«t nhiĂŻn, dĂȘĂźu töi noĂĄi gĂČ Ă i nûÀa thĂČ Gertrude Stein luön noĂĄi,
phaĂŁi, töi biĂŻĂ«t nhĂ»ng töi mĂčĂŠc phaĂŁi bĂŻĂ„nh mĂŻ Hemingway.
LĂŻ Huy BĂčĂŠc dĂ”ch
tûù cuöën Ernest Hemingway, the man and his work,
John K.M. McCaffery (Ed) Avon Book Division, NewYork, 1950
LĂŻ Huy BĂčĂŠc (tuyĂŻĂ­n dĂ”ch) 12
http://ebooks.vdcmedia.com
KYÃ NIÏÅM VÏÌ ERNEST HEMINGWAY
John Groth
LĂȘĂŹn Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn töi gĂčĂ„p Ernest Hemingway laĂą vaĂąo Ă ĂȘĂŹu thaĂĄng
chñn nĂčm 1944. QuĂȘn Ă oaĂąn MöÄt chuĂȘĂ­n bĂ” tiĂŻĂ«n vaĂąo Àûåc. Töi Ă ĂŻĂ«n BöÄ
tham mĂ»u SĂ» Ă oaĂąn Böën vaĂąo luĂĄc chiĂŻĂŹu muöÄn. MöÄt sĂŽ quan dĂȘn vĂȘĂ„n
baĂŁo töi rĂčçng Hemingway Ă ang ĂșĂŁ taĂ„i nöng traĂ„i thuöÄc Siegfried Line.
NĂŻĂ«u töi muöën, anh ta seĂ€ Ă Ă»a töi Ă ĂŻĂ«n Ă oĂĄ. TĂČnh thûÄc laĂą töi rĂȘĂ«t muöën -
möÄt cĂș höÄi gĂčĂ„p Hemingway trong chiĂŻĂ«n tranh.
TrĂșĂąi Ă aĂ€ töëi, Ă ang mĂ»a. SuĂĄng bĂčĂŠn khi chuĂĄng töi Ă ĂŻĂ«n nöng traĂ„i,
luĂĄc naĂąy chĂł laĂą möÄt khöëi hĂČnh thuĂą Ă en sĂȘĂ„m hĂșn maĂąn Ă en xung
quanh. CaĂĄnh cûãa mĂșĂŁ nhanh ra röÏi vöÄi Ă oĂĄng laĂ„i vaĂą chuĂĄng töi thoaĂĄng
caĂŁm giaĂĄc rĂčçng cĂčn phoĂąng saĂĄng rûÄc, mĂčĂ„c duĂą duy chĂł coĂĄ aĂĄnh saĂĄng tûù
ngoĂ„n Ă eĂąn dĂȘĂŹu leo leĂĄt trĂŻn caĂĄi baĂąn Ă ĂčĂ„t cuöëi phoĂąng. Phña sau ngoĂ„n
Ă eĂąn, Hemingway Ă ang ngöÏi: to lĂșĂĄn giûÀa nhoĂĄm lñnh MyĂ€. DĂŽ nhiĂŻn laĂą
töi chĂ»a bao giĂșĂą gĂčĂ„p öng trĂ»ĂșĂĄc Ă oĂĄ, nhĂ»ng ngoaĂ„i diĂŻĂ„n cuĂŁa öng quen
thuöÄc àöëi vĂșĂĄi töi nhĂ» thĂŻĂ­ laĂą Jack Dempsey hoĂčĂ„c Babe Ruth. Tröng
öng hĂŻĂ„t nhĂ» mĂȘĂ«y bûåc aĂŁnh cuĂŁa öng maĂą töi Ă aĂ€ tûùng xem, tûùng
mĂ»ĂșĂąng tĂ»ĂșĂ„ng trong Ă ĂȘĂŹu: vĂșĂĄi lûÄu Ă aĂ„n vaĂą cö-nhĂčĂŠc trĂŻn baĂąn trĂ»ĂșĂĄc mĂčĂ„t
öng.
Töi laĂą ai öng Ă ĂȘu coĂĄ bĂȘĂ„n tĂȘm. Töi laĂą möÄt ai Ă oĂĄ mĂčĂ„c àöÏ quĂȘn
sûÄ. Töi Ă Ă»ĂșĂ„c Ă oĂĄn tiĂŻĂ«p nhĂ» bĂȘĂ«t kyĂą ai mĂčĂ„t quĂȘn phuĂ„c. Öng khöng Ă ĂŻĂ­
yĂĄ Ă ĂŻĂ«n huy hiĂŻĂ„u phoĂĄng viĂŻn cuĂŁa töi; öng khöng bao giĂșĂą quan tĂȘm
Ă ĂŻĂ«n cĂȘĂ«p bĂȘĂ„c. Töi coĂĄ thĂŻĂ­ nhĂȘĂ„p höÄi vĂșĂĄi hoĂ„ khöng? Töi haĂąi loĂąng vĂŻĂŹ Ă iĂŻĂŹu
gĂČ? Cö-nhĂčĂŠc, rĂ»ĂșĂ„u Kummel hay vang?
CoĂĄ rĂȘĂ«t nhiĂŻĂŹu Cö nhĂčĂŠc. MöÄt huĂŁ rĂ»ĂșĂ„u cöí nhoĂŁ cao gĂȘĂŹn möÄt meĂĄt
phĂČnh to buĂ„ng trong goĂĄc phoĂąng. HĂčĂšn noĂĄ Ă aĂ€ Ă Ă»ĂșĂ„c "giaĂŁi phoĂĄng" tûù
höm qua. NoĂĄ Ă aĂ€ hĂŻĂ«t möÄt nûãa. Hemingway cuĂąng nhoĂĄm quĂȘn "phi
chñnh quy" cuĂŁa öng, bao göÏm lĂŽnh MyĂ€ vaĂą lñnh PhaĂĄp mĂčĂ„c quĂȘn phuĂ„c
MyĂ€, nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi theo caĂĄch noĂĄi cuĂŁa öng laĂą saĂĄt caĂĄnh bĂŻn öng, hĂčĂšn
PhĂŻ bĂČnh lyĂĄ luĂȘĂ„n vĂčn hoĂ„c Anh - MyĂ€
http://ebooks.vdcmedia.com
Ă aĂ€ viĂŻĂ«ng thĂčm ngĂ»ĂșĂąi baĂĄn rĂ»ĂșĂ„u gĂȘĂŹn Bleialf. Trong luĂĄc Hemingway
bĂčĂŠt möÄt ngĂ»ĂșĂąi Àûåc hoaĂŁng sĂșĂ„ raĂĄn trûång thĂČ Red Pelkie vaĂą
Kimbrough (öng chĂł dĂȘĂźn cho hoĂ„ trong luĂĄc noĂĄi chuyĂŻĂ„n) lĂčn caĂĄi huĂ€
rĂ»ĂșĂ„u mĂ»ĂșĂąi ga löng ĂȘĂ«y vaĂąo laĂ„i hĂȘĂŹm rĂ»ĂșĂ„u bĂŻn caĂ„nh.
Khi Hemingway noĂĄi, töi phaĂĄc hoĂ„a öng. Öng hoĂŁi xem töi coĂĄ
phaĂŁi laĂą John Groth, ngĂ»ĂșĂąi Ă aĂ€ minh hoĂ„a nhûÀng truyĂŻĂ„n ngĂčĂŠn cuĂŁa
öng trĂŻn tĂșĂą Esquire tûù nhiĂŻĂŹu nĂčm trĂ»ĂșĂĄc khöng. Öng noĂĄi rĂčçng öng
thñch nhûÀng bûåc tranh minh hoĂ„a ĂȘĂ«y: nhûÀng caĂĄi lĂ»ĂșĂ€i lĂŻ Ă ĂȘm tĂșĂĄi,
trĂȘĂ„n giaĂĄp laĂĄ caĂą - nhĂ»ng Ă ĂȘĂ«y khöng phaĂŁi laĂą cuöÄc chiĂŻĂ«n thûÄc sûÄ nhĂ»
noĂĄ vöën xaĂŁy ra tûù nĂčm 1918. SaĂĄng mai öng seĂ€ Ă Ă»a töi ra trĂȘĂ„n Ă ĂŻĂ­ töi
hiĂŻĂ­u chiĂŻĂ«n tranh laĂą thĂŻĂ« naĂąo.
TrĂŻn tĂȘĂ«m baĂŁn àöÏ quĂȘn sûÄ treo taĂ„i Töíng haĂąnh dinh sĂ» Ă oaĂąn,
nöng traĂ„i Ă Ă»ĂșĂ„c ghi chuĂĄ laĂą "LûÄc lĂ»ĂșĂ„ng Ă ĂčĂ„c nhiĂŻĂ„m cuĂŁa Hemingway".
Khöng coå boång lñnh MyÀ naùo xen giûÀa nöng traÄi vaù phoùng tuyïën
quĂȘn Àûåc caĂĄch chûùng 1,5km. VaĂąo thaĂĄng chñn 1944, lûÄc lĂ»ĂșĂ„ng àöÏng
minh cuĂŁa chuĂĄng ta thiĂŻĂ«u huĂ„t böÄ binh nĂŻn coĂĄ nhûÀng khoaĂŁng hĂșĂŁ röÄng
giûÀa caĂĄc Ă Ășn vĂ”. KhoaĂŁng caĂĄch giûÀa caĂĄc sĂ»ĂșĂąn traĂĄi vaĂą phaĂŁi cuĂŁa caĂĄc
Ă Ășn vĂ” röÄng chûùng möÄt cĂȘy söë. Ban Ă ĂŻm, àöi khi caĂĄc àöÄi tuĂȘĂŹn tra
Àûåc lĂȘĂŹn vaĂąo thung luĂ€ng ngay phña dĂ»ĂșĂĄi cûå Ă iĂŻĂ­m Schloss cuĂŁa
Hemingway. Mößi buöíi töëi, nöng traĂ„i Ă Ă»ĂșĂ„c Ă ĂčĂ„t vaĂąo tĂČnh traĂ„ng phoĂąng
thuĂŁ. NhûÀng ngĂ»ĂșĂąi Àûåc söëng ĂșĂŁ Ă oĂĄ - bao göÏm anh nöng dĂȘn, ngĂ»ĂșĂąi vĂșĂ„
vaĂą con gaĂĄi - Ă aĂ€ bĂ” nhöët trong tĂȘĂŹng hĂȘĂŹm trĂ»ĂșĂĄc khi töi Ă ĂŻĂ«n. "Papa",
nhĂ» caĂĄch cuĂŁa mĂȘĂ«y ngĂ»ĂșĂąi "lñnh khöng chñnh quy" kia goĂ„i
Hemingway, vaĂ„ch kĂŻĂ« hoaĂ„ch phoĂąng thuĂŁ cho töëi höm ĂȘĂ«y. Öng coĂĄ thĂŻĂ­
ngöÏi trûÄc suöët Ă ĂŻm. Öng seĂ€ Ă aĂĄnh thûåc chuĂĄng töi nĂŻĂ«u coĂĄ toaĂĄn tuĂȘĂŹn
tra vaĂąo sĂȘn. Cûãa Ă Ă»ĂșĂ„c khoĂĄa chĂčĂ„t vaĂą khöng ai traĂŁ lĂșĂąi khi coĂĄ tiĂŻĂ«ng goĂ„i
hay goĂ€ cûãa. NĂŻĂ«u nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi kia cöë àöÄt nhĂȘĂ„p vaĂąo thĂČ Pelkie tûù cûãa
söí trĂŻn gaĂĄc vaĂą Jean, möÄt trong nhûÀng cĂȘĂ„u ngĂ»ĂșĂąi PhaĂĄp, tûù cûãa söí
khaĂĄc trĂŻn gaĂĄc seĂ€ bĂčĂŠn cheĂĄo caĂĄnh seĂŁ. Trong khi Ă oĂĄ, öng, Kimbrough,
Marcel cuĂąng cĂȘĂ„u ngĂ»ĂșĂąi PhaĂĄp kia seĂ€ bĂčĂŠn tûù caĂĄc cûãa söí tĂȘĂŹng dĂ»ĂșĂĄi.
TĂȘĂ«t caĂŁ nhûÀng Ă iĂŻĂŹu ĂȘĂ«y hĂȘĂ«p dĂȘĂźn vaĂą coĂĄ phĂȘĂŹn khöng tĂ»ĂșĂŁng. NhĂ»ng
Hemingway thuyĂŻĂ«t phuĂ„c töi khaĂŁ nĂčng thûÄc thi kĂŻĂ« hoaĂ„ch bĂčçng caĂĄch
thaĂŁ hai traĂĄi lûÄu Ă aĂ„n vaĂąo loĂąng töi vaĂą thĂŻĂ« laĂą töi trĂșĂŁ thaĂąnh thaĂąnh viĂŻn
cuĂŁa nhoĂĄm. Öng chĂł cho töi caĂĄch thaĂŁ lûÄu Ă aĂ„n xuöëng mĂčĂ„t Ă Ă»ĂșĂąng bĂŻn
dĂ»ĂșĂĄi cûãa söí nĂși öng phĂȘn cho töi trĂȘĂ«n giûÀ.
VĂșĂĄi tĂȘm traĂ„ng hĂși hĂ»ng phĂȘĂ«n, töi lĂŻn gaĂĄc nguĂŁ. ThĂȘĂ„t khoĂĄ coĂĄ
thĂŻĂ­ nguĂŁ trĂŻn caĂĄi giĂ»ĂșĂąng Ă ĂŻĂ„m nhöÏi löng chim bĂȘĂ­n vĂșĂĄi toaĂąn böÄ quĂȘĂŹn
LĂŻ Huy BĂčĂŠc (tuyĂŻĂ­n dĂ”ch) 14
http://ebooks.vdcmedia.com
aĂĄo trĂŻn ngĂ»ĂșĂąi. (Töi Ă Ă»ĂșĂ„c nhĂčĂŠc laĂą phaĂŁi mĂčĂ„c nguyĂŻn quĂȘĂŹn aĂĄo ngöÄ nhĂșĂ€
phaĂŁi ruĂĄt Ă i). LûÄu Ă aĂ„n Ă ĂŻĂ­ trĂŻn baĂąn nguĂŁ caĂ„nh Ă ĂȘĂŹu töi, möÄt cĂȘy thaĂĄnh
giaĂĄ treo trĂŻn tĂ»ĂșĂąng vaĂą caĂĄi öng Hemingway maĂą töi Ă aĂ€ Ă oĂ„c quaĂĄ nhiĂŻĂŹu
Ă ang trûÄc ĂșĂŁ dĂ»ĂșĂĄi nhaĂą vĂșĂĄi khĂȘĂ­u tiĂŻĂ­u liĂŻn vaĂą lûÄu Ă aĂ„n Ă eo ĂșĂŁ thĂčĂŠt lĂ»ng.
Cuöëi cuĂąng töi cuĂ€ng lĂčn ra nguĂŁ. Töi bĂ” Ă aĂĄnh thûåc bĂȘĂ„t dĂȘĂ„y bĂșĂŁi troĂ„ng
phaĂĄo bĂčĂŠn tûù khĂȘĂ­u àöÄi Ă oĂĄng trĂŻn ngoĂ„n àöÏi phña sau chuĂĄng töi.
Trong khöng gian yïn tÎnh, töi coå thïí nghe tiïëng laåch caåch nöí gioùn
cuĂŁa caĂĄc loaĂ„i suĂĄng cĂșĂ€ nhoĂŁ trong thung luĂ€ng bĂŻn dĂ»ĂșĂĄi. BĂȘy giĂșĂą Ă aĂ€
hoaĂąn toaĂąn tĂłnh nguĂŁ, töi ngöÏi dĂȘĂ„y. Töi nhĂČn xuöëng cĂȘĂŹu thang vaĂąo
phoĂąng khaĂĄch. ĂșĂŁ Ă oĂĄ, nhĂ» Ă aĂ€ noĂĄi, Hemingway Ă ang ngöÏi gaĂĄc, Ă oĂ„c
cuöën taĂ„p chñ loaĂ„i boĂŁ tuĂĄi, khĂȘĂ­u tiĂŻĂ­u liĂŻn Ă ĂčĂ„t trong loĂąng. Khi ĂȘĂ«y laĂą
böën giĂșĂą saĂĄng. VĂŻĂŹ sau, öng kĂŻĂ­ cho töi biĂŻĂ«t laĂą coĂĄ möÄt àöÄi tuĂȘĂŹn tra Ă aĂ€
tiïën vaùo àöÏng coã phña bïn traåi ngöi nhaù.
SaĂĄng höm ĂȘĂ«y, öng cho töi thĂȘĂ«y chiĂŻĂ«n tranh. ChuĂĄng töi Ă i xe
jeep vĂ»ĂșĂ„t qua Ă oaĂąn quĂȘn vaĂą suĂĄng öëng Ă ang di chuyĂŻĂ­n. Khöng Ă Ă»ĂșĂ„c
thoaĂŁi maĂĄi, caĂŁ Hemingway cuĂ€ng thĂŻĂ« vĂČ ghĂŻĂ« ngöÏi xe jeep khöng Ă Ă»ĂșĂ„c
röÄng. (CöÄng thĂŻm mĂȘĂ«y bi àöng cö-nhĂčĂŠc Ă eo ĂșĂŁ thĂčĂŠt lĂ»ng cuĂŁa mößi
ngĂ»ĂșĂąi). Khi chuĂĄng töi lĂŻn tĂșĂĄi vĂ” trñ tiĂŻĂŹn tiĂŻu Ă aĂ€ chiĂŻĂ«m giûÀ Ă Ă»ĂșĂ„c tûù
ngaĂąy höm trĂ»ĂșĂĄc, öng Ă ĂčĂ„t mĂȘĂ«y bi àöng cö-nhĂčĂŠc cuĂŁa mĂČnh xuöëng bĂșĂą
Ă ĂȘĂ«t truĂ€ng phña sau möÄt vĂ” trñ phoĂąng thuĂŁ, hĂČnh thaĂąnh möÄt quaĂĄn bar
ngĂȘĂźu nhiĂŻn. BöÄ binh dûùng laĂ„i uöëng cuĂąng öng. MoĂ„i ngĂ»ĂșĂąi Ă ĂŻĂŹu biĂŻĂ«t
öng, khöng phaĂŁi laĂą Ernest Hemingway vĂșĂĄi tĂ» caĂĄch laĂą möÄt nhaĂą vĂčn.
HoĂ„ biĂŻĂ«t öng nhĂ» laĂą möÄt "böë giaĂą". Öng Ă aĂ€ Ă i trong Ă oaĂąn xe cuĂŁa hoĂ„
bĂčng qua PhaĂĄp. Öng coĂĄ mĂčĂ„t bĂȘĂ«t cûå nĂși Ă ĂȘu hoĂ„ Ă ĂŻĂ«n. Öng chĂčĂšng cĂȘĂŹn
coĂĄ lĂȘĂ«y dĂȘĂźu möÄt caĂĄi giĂȘĂ«y thöng haĂąnh naĂąo.
Uöëng hĂŻĂ«t cö-nhĂčĂŠc, öng Ă Ă»a töi Ă ĂŻĂ«n bĂČa khu rûùng nhoĂŁ. ChuĂĄng
töi nĂčçm trong buĂ„i cĂȘy vĂșĂĄi ngĂ»ĂșĂąi trĂčĂŠc thuĂŁ, nhĂČn sĂȘu vaĂąo phoĂąng
tuyĂŻĂ«n quĂȘn Àûåc. Öng baĂŁo töi, caĂĄnh àöÏng maĂąu vaĂąng trĂ»ĂșĂĄc mĂčĂ„t seĂ€ bĂ”
nöí tung nĂŻĂ«u coĂĄ bĂȘĂ«t kyĂą vĂȘĂ„t gĂČ di chuyĂŻĂ­n. BĂŻn kia caĂĄnh àöÏng maĂąu
vaĂąng ĂȘĂ«y laĂą tuyĂŻĂ«n phoĂąng thuĂŁ cuĂŁa quĂȘn Àûåc, coĂąn Ă Ăčçng sau laĂą thaĂąnh
phöë Brandscheid. PhaĂĄo cuĂŁa chuĂĄng töi Ă ang nhĂȘĂ«n chĂČm
Brandscheid trong rûùng khoåi. Trong luåc chuång töi quan saåt, möÄt
chiĂŻĂ«c xe cuĂŁa böÄ tham mĂ»u Àûåc leo lĂŻn ngoĂ„n àöÏi vaĂą biĂŻĂ«n mĂȘĂ«t trong
maĂąn lûãa. MöÄt trĂȘĂ„n Ă ĂȘĂ«u phaĂĄo khöng traĂĄnh khoĂŁi bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu nĂŻn chuĂĄng
töi quay laĂ„i chöß truĂĄ ĂȘĂ­n an toaĂąn sau caĂĄc cuĂ„m phoĂąng thuĂŁ. ÀĂȘy laĂą cuöÄc
chiĂŻĂ«n - diĂŻĂźn ra ĂșĂŁ cûÄ ly caĂĄch xa nhau, khöng giöëng vĂșĂĄi nhûÀng Ă iĂŻĂŹu
PhĂŻ bĂČnh lyĂĄ luĂȘĂ„n vĂčn hoĂ„c Anh - MyĂ€
http://ebooks.vdcmedia.com
töi tĂ»ĂșĂŁng tĂ»ĂșĂ„ng. ChĂčĂšng coĂĄ ai Ă ĂȘm lĂŻ vaĂą cuĂ€ng chĂčĂšng coĂĄ toaĂĄn böÄ binh
naĂąo theĂĄt gaĂąo xung trĂȘĂ„n.
TrĂŻn Ă Ă»ĂșĂąng quay vĂŻĂŹ nöng traĂ„i, chuĂĄng töi dûùng laĂ„i ĂșĂŁ sĂșĂŁ chĂł
huy trung Ă oaĂąn. ViĂŻn Ă aĂ„i taĂĄ Ă ang triĂŻĂ­n khai phĂ»Ășng aĂĄn taĂĄc chiĂŻĂ«n
cho caĂĄc sĂŽ quan dĂ»ĂșĂĄi quyĂŻĂŹn taĂ„i bûÀa Ăčn töëi. ThĂŻm nhiĂŻĂŹu ngĂ»ĂșĂąi vaĂą vuĂ€
khñ Ă Ă»ĂșĂ„c chuyĂŻĂ­n Ă ĂŻĂ«n, nhĂČn qua tĂČnh hĂČnh coĂĄ veĂŁ khaĂŁ quan. CoĂĄ thûåc
Ăčn noĂĄng; hoĂ„ Ăčn theo khĂȘĂ­u phĂȘĂŹn K. BĂŻn trong naĂąy, khöng khñ dĂŻĂź
chÔu. NhûÀng bûåc aãnh - Kimbrough chuÄp sû àoaùn Böën àang tiïën vaùo
Siegfied Line - Ă Ă»ĂșĂ„c Hemingway mang Ă ĂŻĂ«n, vaĂą khi moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi Ă ang
chuyĂŻĂŹn tay nhau Ă ĂŻĂ­ xem thĂČ möÄt tiĂŻĂ«ng nöí Ă ĂȘĂ„p maĂ„nh vaĂąo cûãa söí,
phaĂĄ vĂșĂ€, laĂąm tĂčĂŠt caĂŁ ngoĂ„n Ă eĂąn trĂȘĂŹn. QuaĂŁ Ă aĂ„n cĂșĂ€ taĂĄm mĂ»Ăși taĂĄm Ă aĂ€ roĂĄt
xuöëng. Khi nĂŻĂ«n Ă Ă»ĂșĂ„c thĂčĂŠp saĂĄng, tĂȘĂ«t caĂŁ chuĂĄng töi - nhûÀng sĂŽ quan
vaĂą phoĂĄng viĂŻn - Ă ang toaĂąi ngĂ»ĂșĂąi trĂŻn saĂąn, cöë co ngĂ»ĂșĂąi beĂĄ laĂ„i vaĂą
Ă ang sĂșĂą soaĂ„n tĂČm muĂ€ sĂčĂŠt. TĂȘĂ«t caĂŁ, ai cuĂ€ng laĂąm thĂŻĂ«, chĂł trûù möÄt
ngĂ»ĂșĂąi: Hemingway vĂȘĂźn ngöÏi trĂŻn baĂąn, tĂȘĂ«m lĂ»ng röÄng cuĂŁa öng quay
vĂŻĂŹ phña cûãa söí, Ă ĂȘĂŹu khöng àöÄi muĂ€, Ă ang Ăčn.
Nöng traĂ„i Hemingway laĂą trung tĂȘm thu huĂĄt ĂșĂŁ phaĂ„m vi tuyĂŻĂ«n
Ă ĂȘĂŹu ĂȘĂ«y. CaĂĄc tĂ»ĂșĂĄng lĂŽnh, phoĂĄng viĂŻn vaĂą nhiĂŻĂŹu ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc quen biĂŻĂ«t
öng Ă ĂŻĂŹu tĂČm Ă ĂŻĂ«n thĂčm. CuĂ€ng coĂĄ nhiĂŻĂŹu ngĂ»ĂșĂąi Ă ĂŻĂ«n thĂčm vĂČ hiĂŻĂ«u kyĂą.
HoÄ mïën öng.
ChiĂŻĂŹu mĂ»a noĂ„, töi Ă ang ngöÏi veĂ€ bĂŻn cûãa söí thĂČ coĂĄ hai anh
chaĂąng lñnh MyĂ€ rĂȘu ria xöÏm xoaĂąn, quĂȘĂŹn aĂĄo vĂȘĂ«y bĂȘĂ­n, Ă»ĂșĂĄt lĂ»ĂșĂĄt thĂ»ĂșĂĄt,
bĂ»ĂșĂĄc vaĂąo sĂȘn vaĂą baĂąn vĂșĂĄi nhau dûÄ Ă Ă”nh toĂĄm möÄt con gaĂą, öí trûång hay
bĂȘĂ«t kyĂą thûå gĂČ Ă oĂĄ Ă ĂŻĂ­ xoa dĂ”u caĂĄi daĂ„ daĂąy vaĂą cĂșn buöÏn vöën laĂą nhûÀng
thuöÄc tñnh cöë hûÀu cuãa chiïën tranh. MöÄt trong söë lñnh cuãa
Hemingway phaĂĄt hiĂŻĂ„n ra hoĂ„: "BoĂ„n maĂąy laĂąm gĂČ ĂșĂŁ Ă ĂȘy vĂȘĂ„y?".
HoĂ„ Ă aĂĄp: "ThĂČ can hĂŻĂ„ gĂČ tĂșĂĄi maĂąy?" VaĂą röÏi laĂą "toĂĄm cöí", vaĂą "Öi,
chaù", cho àïën khi anh lñnh MyÀ cuãa chuång töi quaåt: "BoÄn maùy khöng
Ă Ă»ĂșĂ„c giĂșĂŁ troĂą ĂșĂŁ Ă ĂȘy. ÀĂȘy laĂą nhaĂą ngaĂąi Hemingway".
BoĂ„n hoĂ„ hoĂŁi, "Öng ĂȘĂ«y... laĂą ai vĂȘĂ„y?" Ngay luĂĄc Ă oĂĄ, öng ĂȘĂ«y xuĂȘĂ«t
hiĂŻĂ„n trĂŻn ngĂ»ĂșĂ€ng cûãa vaĂą noĂĄi, "VaĂąo Ă i, caĂĄc baĂ„n. Uöëng tñ chûå?"
Trong chiĂŻĂ«n tranh, chĂčĂšng coĂĄ ai tûù chöëi rĂ»ĂșĂ„u. HoĂ„ vaĂąo nhaĂą. Töi
nghe ba ngĂ»ĂșĂąi noĂĄi chuyĂŻĂ„n vĂŻĂŹ phuĂ„ nûÀ, vĂŻĂŹ lñnh, boĂĄng Ă aĂĄ, boĂĄng chaĂąy,
cĂșĂą baĂ„c, Ă ĂȘĂ«m böëc, Ă ĂȘĂ«u vĂȘĂ„t röÏi moĂ„i thûå liĂŻn quan Ă ĂŻĂ«n chiĂŻĂ«n tranh maĂą
caĂĄnh lñnh thĂ»ĂșĂąng noĂĄi khi gĂčĂ„p nhau. Hemingway noĂĄi coĂąn thaĂ„o hĂșn
mĂȘĂ«y ngĂ»ĂșĂąi kia. ÀöÄ chûùng tiĂŻĂ«ng sau, öng chaĂąo hoĂ„ röÏi lĂŻn gaĂĄc tiĂŻĂ«p
LĂŻ Huy BĂčĂŠc (tuyĂŻĂ­n dĂ”ch) 16
http://ebooks.vdcmedia.com
tuĂ„c baĂąi baĂĄo Ă ang viĂŻĂ«t dĂșĂŁ, chĂł coĂąn hai ngĂ»ĂșĂąi kia vaĂą ngĂ»ĂșĂąi lñnh cuĂŁa
chuång töi.
MöÄt ngĂ»ĂșĂąi hoĂŁi, "Öng ĂȘĂ«y laĂą ai vĂȘĂ„y? Öng ĂȘĂ«y siĂŻu thĂȘĂ„t."
NgĂ»ĂșĂąi cuĂŁa chuĂĄng töi Ă aĂĄp, "Ernest Hemingway."
"Hemingway laĂą ai?"
"Öng ĂȘĂ«y laĂą möÄt trang haĂŁo haĂĄn. Töi khöng biĂŻĂ«t chñnh xaĂĄc laĂą ai,
nhĂ»ng öng ĂȘĂ«y thûÄc sûÄ cûù khöi." (ThĂȘĂ„m chñ ngay Ă ĂŻĂ«n caĂŁ ngĂ»ĂșĂąi laĂĄi xe
cho Hemingway cuĂ€ng chĂł biĂŻĂ«t öng laĂą ngĂ»ĂșĂąi chĂ”u chĂși hĂșn laĂą möÄt
vĂčn sĂŽ lûùng danh).
Töi coĂĄ thĂŻĂ­ nghe hai ngĂ»ĂșĂąi lñnh MyĂ€ kia lĂȘĂ­m bĂȘĂ­m nhĂ» thĂŻĂ­
muöën hoÄc thuöÄc, "Ernest Hemingway... Ernest Hemingway...", khi
hoĂ„ ra Ă Ă»ĂșĂąng.
MöÄt tiĂŻĂ«ng sau, trong ĂȘm thanh huyĂŻn naĂĄo cuĂŁa toaĂĄn ngĂ»ĂșĂąi
haĂĄo hûåc, haĂąng chuĂ„c lñnh MyĂ€ vaĂą sĂŽ quan bĂ»ĂșĂĄc vaĂąo sĂȘn. MöÄt anh
chaĂąng trñ thûåc ĂșĂŁ khĂȘĂ­u àöÄi nhĂȘĂ„n ra caĂĄi tĂŻn ĂȘĂ«y nĂŻn hoĂ„ keĂĄo Ă ĂŻĂ«n gĂčĂ„p vaĂą
xin chûÀ kyĂĄ lĂ»u niĂŻĂ„m tûù thĂȘĂŹn tĂ»ĂșĂ„ng cuĂŁa mĂČnh. MöÄt trung sĂŽ löi tûù
tuĂĄi dĂŻĂ«t cuĂŁa mĂČnh ra cuöën CoĂĄ vaĂą khöng. Anh ta Ă aĂ€ mang theo noĂĄ
trĂŻn suöët haĂąnh trĂČnh kĂŻĂ­ tûù cĂȘĂŹu àöí böÄ. Anh ta laĂą ngĂ»ĂșĂąi duy nhĂȘĂ«t coĂĄ
Ă Ă»ĂșĂ„c chûÀ kñ cuĂŁa Hemingway ĂșĂŁ taĂĄc phĂȘĂ­m cuĂŁa öng trĂŻn trĂȘĂ„n tuyĂŻĂ«n
Siegfried Line ĂșĂŁ Àûåc. Hemingway hoĂŁi anh ta Ă aĂ€ Ă oĂ„c cuöën saĂĄch
chĂ»a. Anh ta Ă aĂĄp anh ta seĂ€ Ă oĂ„c... ngay bĂȘy giĂșĂą.
NhûÀng bûåc minh hoĂ„a Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn töi veĂ€ cho ÀaĂąn öng khöng Ă aĂąn
baĂą laĂą nhûÀng bûåc rĂȘĂ«t trau chuöët. NhaĂą xuĂȘĂ«t baĂŁn thñch chuĂĄng, nhĂ»ng
khi töi Ă oĂ„c laĂ„i caĂĄc truyĂŻĂ„n ĂȘĂ«y vaĂą nhĂȘĂ„n ra rĂčçng trong khi caĂĄc bûåc
minh hoĂ„a ĂȘĂ«y tĂ»Ășm tĂȘĂ«t nhĂ» moĂ„i bûåc minh hoĂ„a khaĂĄc thĂČ chuĂĄng thûÄc
sûÄ khöng phuĂą hĂșĂ„p vĂșĂĄi truyĂŻĂ„n cuĂŁa Hemingway. MöÄt kiĂŻĂ­u truyĂŻĂ„n
phaĂĄc thaĂŁo, cö Ă oĂ„ng, Ă ĂȘĂŹy caĂŁm xuĂĄc vaĂą ñt lĂșĂąi, kiĂŻĂ­u truyĂŻĂ„n hay nhĂȘĂ«t.
DĂȘĂźu sao thĂČ töi cuĂ€ng caĂŁm nhĂȘĂ„n Ă Ă»ĂșĂ„c nhûÀng truyĂŻĂ„n ĂȘĂ«y möÄt
caĂĄch sĂȘu sĂčĂŠc vaĂą töi Ă Ă»ĂșĂ„c ban Ă ĂčĂ„c ĂȘn laĂą coĂĄ cĂș höÄi Ă ĂŻĂ­ minh hoĂ„a
chuĂĄng.
LĂŻ Huy BĂčĂŠc dĂ”ch
tûù cuöën Ernest Hemingway, the man and his work,
John K.M. McCaffery (Ed), Avon Book Division, New York, 1950
PhĂŻ bĂČnh lyĂĄ luĂȘĂ„n vĂčn hoĂ„c Anh - MyĂ€
http://ebooks.vdcmedia.com
ERNEST HEMINGWAY
AndreĂĄ Maurois
Sau chiĂŻĂ«n tranh thĂŻĂ« giĂșĂĄi lĂȘĂŹn thûå hai, anh ĂșĂŁ laĂ„i möÄt khaĂĄch saĂ„n
taĂ„i Venice vĂșĂĄi hy voĂ„ng laĂą seĂ€ viĂŻĂ«t möÄt cuöën saĂĄch vĂŻĂŹ cuöÄc chiĂŻĂ«n tranh
ĂȘĂ«y. BĂ” giaĂĄn Ă oaĂ„n bĂșĂŁi bĂŻĂ„nh tĂȘĂ„t (möÄt mĂčĂŠt bĂ” nhiĂŻĂźm Ă au vaĂą cûå keĂĄo daĂąi
trong suöët chuyĂŻĂ«n Ă i sĂčn), anh taĂ„m gaĂĄc cuöën saĂĄch ĂȘĂ«y Ă ĂŻĂ­ viĂŻĂ«t möÄt
cuöën tiĂŻĂ­u thuyĂŻĂ«t ngĂčĂŠn hĂșn: Qua söng vaĂąo rûùng, cĂȘu chuyĂŻĂ„n vĂŻĂŹ cuöÄc
tĂČnh duyĂŻn cay Ă ĂčĂŠng cuöëi cuĂąng cuĂŁa ngĂ»ĂșĂąi Ă aĂ„i taĂĄ giaĂą vĂșĂĄi möÄt phuĂ„ nûÀ
treĂŁ, mĂ»ĂșĂąi chñn tuöíi. CaĂĄnh phĂŻ bĂČnh Ă aĂ€ chaĂĄn ngĂȘĂ«y viĂŻĂ„c ngĂșĂ„i ca, liĂŻĂŹn
vöÏ ngay cuöën naĂąy vaĂą bĂșĂĄi moĂĄc noĂĄ Ă ĂŻĂ«n tĂȘĂ„n chĂł khĂȘu. Trong saĂĄch,
Hemingway miĂŻu taĂŁ döng daĂąi vĂŻĂŹ möÄt chiĂŻĂ«n dĂ”ch quĂȘn sûÄ maĂą anh
tûùng tham dûÄ khi tĂȘĂ«n cöng vaĂąo chiĂŻĂ«n Ă Ă”a Marshal Montgomery -
Ă oaĂ„n naĂąy gĂȘy nĂŻn sûÄ bûÄc böÄi trong rĂȘĂ«t nhiĂŻĂŹu àöÄc giaĂŁ Anh. TĂČnh
thûÄc, nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi phĂŻ bĂČnh ĂȘĂ«y khöng Ă uĂĄng; Ă ĂȘĂ«y khöng phaĂŁi laĂą
cuöën tiĂŻĂ­u thuyĂŻĂ«t hoaĂąn toaĂąn khöng coĂĄ giaĂĄ trĂ” vĂșĂĄi taĂĄc giaĂŁ cuĂŁa noĂĄ. ÀĂȘĂ«y
khöng phaĂŁi laĂą cuöën tiĂŻĂ­u thuyĂŻĂ«t hay nhĂȘĂ«t cuĂŁa anh, chĂčĂŠc chĂčĂŠn laĂą
thĂŻĂ«, nhĂ»ng laĂ„i boĂŁ rĂȘĂ«t xa nhûÀng cuöën hay nhĂȘĂ«t cuĂŁa nhiĂŻĂŹu nhaĂą vĂčn
khaĂĄc.
Trong khoaĂŁng thĂșĂąi gian ĂȘĂ«y, Hemingway kĂŻĂ«t hön lĂȘĂŹn thûå tĂ».
Cö vĂșĂ„ mĂșĂĄi cuĂŁa anh laĂą Mary Welsh, phoĂĄng viĂŻn taĂ„p chñ Time. BĂȘy
giĂșĂą anh söëng cuĂąng vĂșĂ„ taĂ„i ngöi nhaĂą gĂȘĂŹn Havana coĂĄ tĂŻn goĂ„i laĂą Finca
Vigia (trang traĂ„i Ă aĂąi quan saĂĄt). Anh Ă aĂ€ choĂ„n nĂși Ă oĂĄ Ă ĂŻĂ­ söëng bĂșĂŁi anh
yĂŻu Cuba vaĂą caĂŁm thĂȘĂ«y thanh thaĂŁn hĂșn moĂ„i nĂși khaĂĄc. Anh luön tiĂŻĂ«p
haĂąng Ă oaĂąn khaĂĄch khûåa Ă ĂŻĂ«n thĂčm khöng ngĂșĂĄt - tûù nhûÀng ngöi sao
Hollywood Ă ĂŻĂ«n caĂĄc quyĂĄ töÄc TĂȘy Ban Nha. Hemingway, ngĂ»ĂșĂąi tröng
giöëng nhĂ» möÄt pho tĂ»ĂșĂ„ng thaĂĄnh vĂșĂĄi böÄ rĂȘu baĂ„c trĂčĂŠng vaĂą khuön mĂčĂ„t
saĂ„m nĂčĂŠng hĂčçn sĂȘu nhiĂŻĂŹu nĂŻĂ«p nhĂčn, thĂ»ĂșĂąng thûåc dĂȘĂ„y vaĂąo luĂĄc nĂčm
giĂșĂą ba mĂ»Ăși saĂĄng vaĂą bĂčĂŠt tay vaĂąo cöng viĂŻĂ„c. Anh viĂŻĂ«t nhûÀng Ă oaĂ„n
miĂŻu taĂŁ bĂčçng buĂĄt chĂČ vaĂą àöëi thoaĂ„i thĂČ bĂčçng maĂĄy chûÀ. VaĂąo buöíi
chiĂŻĂŹu, khi thĂșĂąi tiĂŻĂ«t cho pheĂĄp, anh Ă i cĂȘu vĂșĂĄi ngĂ»ĂșĂąi hoa tiĂŻu kiĂŻm
LĂŻ Huy BĂčĂŠc (tuyĂŻĂ­n dĂ”ch) 18
http://ebooks.vdcmedia.com
thuĂŁy thuĂŁ cuĂŁa mĂČnh. Anh vĂȘĂźn tin rĂčçng bĂčçng nhûÀng hĂČnh thûåc hoaĂ„t
àöÄng naĂąo Ă oĂĄ nhaĂą vĂčn phaĂŁi thĂ»ĂșĂąng xuyĂŻn tiĂŻĂ«p xuĂĄc vĂșĂĄi thiĂŻn nhiĂŻn.
NĂŻĂ«u anh ta taĂĄch ly khoĂŁi cuöÄc söëng thĂČ vĂčn chĂ»Ășng cuĂŁa anh ta cuĂ€ng
chĂł laĂą àöÏ boĂŁ Ă i. KĂŻĂ­ tûù khi cha anh ta Ă ĂčĂ„t chiĂŻĂ«c cĂȘĂŹn cĂȘu caĂĄ Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn
vaĂąo tay anh thĂČ anh vĂȘĂźn laĂą ngĂ»ĂșĂąi cĂȘu caĂĄ taĂąi ba cho Ă ĂŻĂ«n tĂȘĂ„n höm
nay.
VaĂąo 1952, anh Ă aĂ€ chûång minh roĂ€ caĂĄi chĂȘn lyĂĄ mĂČnh Ă ĂčĂ„t ra, laĂą
nhaĂą vĂčn phaĂŁi baĂĄm saĂĄt cuöÄc söëng bĂčçng caĂĄch saĂĄng taĂ„o nĂŻn Öng giaĂą
vaĂą biĂŻĂ­n caĂŁ, möÄt cuöën tiĂŻĂ­u thuyĂŻĂ«t ngĂčĂŠn nhĂ»ng laĂ„i nhĂȘĂ„n Ă Ă»ĂșĂ„c sûÄ taĂĄn
dĂ»Ășng vö cuĂąng tĂȘĂ„n. Sau khi Qua söng vaĂąo rûùng ra Ă ĂșĂąi, ai Ă oĂĄ Ă aĂ€
nhĂȘĂ„n xeĂĄt hoaĂąn toaĂąn sai laĂ„c, "Papa Ă aĂ€ hĂŻĂ«t thĂșĂąi". VĂșĂĄi Öng giaĂą vaĂą biĂŻĂ­n
caĂŁ, Papa chĂ»a bao giĂșĂą Ă aĂ„t Ă Ă»ĂșĂ„c phong àöÄ Ă Ăłnh cao nhĂ» thĂŻĂ« trĂ»ĂșĂĄc
Ă oĂĄ. ÀĂȘĂ«y laĂą cuöën saĂĄch tuyĂŻĂ„t vĂșĂąi; tuyĂŻĂ„t vĂșĂąi ĂșĂŁ sûÄ thöng thaĂ„o tay nghĂŻĂŹ
vĂčn hoĂ„c, ĂșĂŁ viĂŻĂ„c am hiĂŻĂ­u caĂĄch xûã lyĂĄ khi cĂȘu caĂĄ biĂŻĂ­n khĂși vaĂą caĂŁ ĂșĂŁ
trong tĂČnh nhĂȘn Ă aĂ„o ĂȘĂ«m aĂĄp. CoĂĄ sûÄ caĂŁm nhĂȘĂ„n thöng minh vaĂą Ă ĂȘĂŹy taĂąi
nĂčng trong cĂȘu chuyĂŻĂ„n vĂŻĂŹ öng laĂ€o Ă aĂĄnh Ă aĂĄ Cuba Santiago, can
Ă aĂŁm vaĂą kiĂŻn trĂČ chiĂŻĂ«n Ă ĂȘĂ«u Ă ĂŻĂ­ Ă Ă»a vaĂąo Ă ĂȘĂ«t liĂŻĂŹn con caĂĄ lĂșĂĄn nhĂȘĂ«t
trong Ă ĂșĂąi laĂ€o, duy chĂł Ă ĂŻĂ­ thĂȘĂ«y noĂĄ bĂ” xĂȘu xeĂĄ bĂșĂŁi luĂ€ caĂĄ mĂȘĂ„p, chĂčĂšng Ă ĂŻĂ­
laĂ„i cho laĂ€o caĂĄi gĂČ ngoaĂ„i trûù möÄt böÄ xĂ»Ășng trĂčĂŠng trĂȘĂŹn truĂ„i. Töi khöng
thĂŻĂ­ ngĂčn Ă Ă»ĂșĂ„c caĂŁm nghĂŽ rĂčçng trong cĂȘu chuyĂŻĂ„n coĂĄ möÄt hĂČnh aĂŁnh
tĂ»ĂșĂ„ng trĂ»ng, coĂĄ leĂ€ laĂą möÄt tĂ»ĂșĂ„ng trĂ»ng khöng Ă Ă»ĂșĂ„c yĂĄ thûåc. Con caĂĄ
kiĂŻĂ«m khöíng löÏ laĂą cuöën tiĂŻĂ­u thuyĂŻĂ«t lĂșĂĄn Hemingway nghĂŽ mĂČnh seĂ€
Ă aĂ„t Ă Ă»ĂșĂ„c vaĂą nhûÀng nhaĂą phĂŻ bĂČnh laĂ„i xeĂĄ noĂĄ ra thaĂąnh nhiĂŻĂŹu maĂŁnh.
CaĂŁm nhĂȘĂ„n riĂŻng tĂ» naĂąy, nößi Ă au cuĂŁa vĂŻĂ«t thĂ»Ășng boĂŁng raĂĄt naĂąy,
mang laĂ„i cho Öng giaĂą vaĂą biĂŻĂ­n caĂŁ nößi cay Ă ĂčĂŠng vaĂą nhûÀng ĂȘĂ­n yĂĄ Ă ang
chuyĂŻĂ­n di cuĂŁa noĂĄ.
Sau lĂȘĂŹn phuĂ„c thuĂą naĂąy, cuöÄc chiĂŻĂ«n cuĂŁa Hemingway chöëng thĂșĂąi
Ă aĂ„i cuĂŁa mĂČnh Ă aĂ€ giaĂąnh Ă Ă»ĂșĂ„c thĂčĂŠng lĂșĂ„i. LĂȘĂŹn naĂąy öng laĂ€o cĂȘu caĂĄ Ă aĂ€
giûÀ vûÀng sûÄ troĂ„n veĂ„n cuĂŁa mĂČnh. ThĂŻĂ« giĂșĂĄi hoan nghĂŻnh khi Nobel
vĂčn hoĂ„c Ă Ă»ĂșĂ„c trao tĂčĂ„ng anh vaĂąo 1954. ChĂčĂšng coĂąn coĂĄ sûÄ lûÄa choĂ„n
naĂąo thñch hĂșĂ„p hĂșn. Hemingway Ă aĂ€ thûÄc sûÄ mang laĂ„i cho vĂčn hoĂ„c
möÄt phong caĂĄch mĂșĂĄi, phong caĂĄch cuĂŁa thĂŻĂ« kyĂŁ chuĂĄng ta. Ngay Ă ĂȘĂŹu
nĂčm ĂȘĂ«y, suöët vaĂąi tiĂŻĂ«ng àöÏng höÏ, anh Ă Ă»ĂșĂ„c nghĂŽ nhĂ» laĂą Ă aĂ€ chĂŻĂ«t.
Trong luĂĄc Ă ang Ă i sĂčn ĂșĂŁ chĂȘu Phi, maĂĄy bay cuĂŁa anh lao vaĂąo rûùng
rĂȘĂ„m Sudan gĂȘĂŹn söng Nile - khu vûÄc cuĂŁa caĂĄc loaĂąi thuĂĄ Ăčn thĂ”t ngĂ»ĂșĂąi.
BaĂĄo chñ vöÄi Ă Ăčng taĂŁi lĂșĂąi caĂĄo phoĂĄ dûÄa trĂŻn mĂșĂĄ taĂąi liĂŻĂ„u linh tinh cuĂŁa
hoĂ„. CaĂĄc mĂȘĂ­u chuyĂŻĂ„n Ă ĂŻĂŹu laĂą do Ă Ășm Ă ĂčĂ„t. Papa vĂȘĂźn coĂąn khaĂĄ khoeĂŁ,
PhĂŻ bĂČnh lyĂĄ luĂȘĂ„n vĂčn hoĂ„c Anh - MyĂ€
http://ebooks.vdcmedia.com
àûång dĂȘĂ„y lĂȘĂŹn ra bĂșĂą söng Nile vaĂą Ă Ă»ĂșĂ„c Ă oĂĄn lĂŻn con thuyĂŻĂŹn Ă i qua.
"VĂȘĂ„n may cuĂŁa töi vĂȘĂźn coĂąn töët chaĂĄn," anh noĂĄi vĂșĂĄi tay nhaĂą baĂĄo tĂČm
Ă ĂŻĂ«n traĂ„i mĂČnh trong rûùng ngay sau tai naĂ„n xaĂŁy ra. NhûÀng nguy
hiĂŻĂ­m cĂȘĂ„n kĂŻĂŹ nhĂ» thĂŻĂ« Ă aĂ€ Ă Ă»ĂșĂ„c nhaĂą vĂčn chuyĂŻĂ­n lĂŻn trang saĂĄch söëng
àöÄng, lan röÄng khĂčĂŠp thĂŻĂ« giĂșĂĄi.
Hemingway khöng Ă ĂŻĂ«n Stockholm nhĂȘĂ„n giaĂŁi thĂ»ĂșĂŁng Nobel.
"TaĂ„i nhûÀng vĂŻĂ«t thĂ»Ășng, nhĂ» baĂ„n biĂŻĂ«t Ă oĂĄ." Tuy nhiĂŻn, lyĂĄ do chñnh laĂą
anh Ă ang bĂȘĂ„n vĂșĂĄi cuöën tiĂŻĂ­u thuyĂŻĂ«t lĂșĂĄn cuĂŁa mĂČnh. "noĂĄ Ă ang tiĂŻĂ«n
triĂŻĂ­n rĂȘĂ«t töët, anh biĂŻĂ«t Ă ĂȘĂ«y, töët hĂșn caĂŁ thĂșĂąi gian daĂąi khi giaĂŁi thĂ»ĂșĂŁng
ĂȘĂ«y Ă ĂŻĂ«n... Khi Ă ang töët laĂąnh maĂą nhaĂą vĂčn dûùng laĂ„i thĂČ chĂł coĂĄ ChuĂĄa
mĂșĂĄi biĂŻĂ«t khi naĂąo noĂĄ seĂ€ laĂ„i bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu." NhĂ»ng anh Ă aĂ€ gĂșĂŁi baĂąi diĂŻĂźn vĂčn
Ă ĂŻĂ«n ThuĂ„y ÀiĂŻĂ­n nhĂșĂą ÀaĂ„i sûå MyĂ€ Ă oĂ„c. Anh xin lößi vĂČ Ă aĂ€ khöng quen
phaĂĄt biĂŻĂ­u trĂ»ĂșĂĄc Ă aĂĄm àöng.
VaĂąo ngaĂąy trao giaĂŁi thĂ»ĂșĂŁng ĂșĂŁ Stockholm, Hemingway Ă i cĂȘu
xa Cojimar, ngöi laĂąng Cuba nĂși anh lĂȘĂ«y böëi caĂŁnh cho Öng giaĂą vaĂą
biĂŻĂ­n caĂŁ. Anh Ă i cuĂąng Gregorio Fuentes, thuĂŁy thuĂŁ cuĂŁa anh trĂŻn con
thuyĂŻĂŹn sĂșn xanh, Ă en Pilar daĂąi chûùng 12 meĂĄt vĂșĂĄi hai maĂĄy
Chrysler. CaĂĄ Ă ang cĂčĂŠn cĂȘu vaĂą biĂŻĂ­n mĂłm cĂ»ĂșĂąi vĂșĂĄi öng laĂ€o. MöÄt biĂŻn
tĂȘĂ„p viĂŻn taĂ„p chñ Time tûùng tiĂŻĂ«p xuĂĄc vĂșĂĄi anh Ă aĂ€ ghi laĂ„i nhûÀng yĂĄ
nghĂŽ naĂąy. DĂȘĂźu cho coĂĄ thĂŻĂ­ thĂČ Hemingway khöng hĂŻĂŹ muöën thay àöíi
caĂŁ cuöÄc söëng lĂȘĂźn phong caĂĄch saĂĄng taĂ„o cuĂŁa mĂČnh. "ChĂł möÄt lĂȘĂŹn
thaĂąnh cöng Ă ĂŻĂ­ àöi ngĂ»ĂșĂąi nhĂșĂĄ baĂ„n thĂČ cuĂ€ng Ă aĂ€ laĂą Ă uĂŁ. NhĂ»ng nĂŻĂ«u
baĂ„n laĂąm Ă Ă»ĂșĂ„c Ă iĂŻĂŹu Ă oĂĄ tûù nĂčm naĂąy sang nĂčm noĂ„ thĂČ nhiĂŻĂŹu ngĂ»ĂșĂąi seĂ€
nhĂșĂĄ baĂ„n vaĂą seĂ€ kĂŻĂ­ vĂșĂĄi con hoĂ„ röÏi, con hoĂ„, chaĂĄu hoĂ„ Ă ĂŻĂŹu nhĂșĂĄ vaĂą nĂŻĂ«u
Ă iĂŻĂŹu Ă oĂĄ coĂĄ liĂŻn quan Ă ĂŻĂ«n nhûÀng cuöën saĂĄch thĂČ chuĂĄng coĂĄ thĂŻĂ­ Ă oĂ„c. VaĂą
nĂŻĂ«u Ă iĂŻĂŹu Ă oĂĄ thûÄc sûÄ töët thĂČ noĂĄ seĂ€ töÏn taĂ„i lĂȘu cuĂąng nhĂȘn loaĂ„i." ÀĂȘĂ«y
laĂą phĂȘĂŹn thĂ»ĂșĂŁng duy nhĂȘĂ«t maĂą möÄt nhaĂą vĂčn thûÄc sûÄ mong Ă ĂșĂ„i.
LĂŻ Huy BĂčĂŠc dĂ”ch
tûù cuöën Hemingway and his critics, NXB Hill and Wang, New York, 1961
LĂŻ Huy BĂčĂŠc (tuyĂŻĂ­n dĂ”ch) 20
http://ebooks.vdcmedia.com
HAVANA, 1948
A.E.Hotchner
MuĂąa xuĂȘn nĂčm 1948, töi Ă Ă»ĂșĂ„c chĂł Ă Ă”nh Ă ĂŻĂ«n Cuba Ă ĂŻĂ­ laĂąm caĂĄi
viïÄc "thöÏn thöÄn" laù àïÏ nghÔ Ernest Hemingway viïët baùi cho muÄc
"TĂ»Ășng lai cuĂŁa vĂčn hoĂ„c." Töi ĂșĂŁ trong ban biĂŻn tĂȘĂ„p taĂ„p chñ
Cosmopolitan vaĂą töíng biĂŻn tĂȘĂ„p Ă ang lĂŻn kĂŻĂ« hoaĂ„ch phaĂĄt haĂąnh möÄt
söë vĂŻĂŹ tĂ»Ășng lai cuĂŁa moĂ„i thûå: Frank Lloyd Wright vĂŻĂŹ kiĂŻĂ«n truĂĄc,
Henry Ford II vïÏ ö tö, Picasso vïÏ höÄi hoaÄ vaù nhû töi àaÀ noåi,
Hemingway vĂŻĂŹ vĂčn hoĂ„c.
DĂŽ nhiĂŻn chĂčĂšng coĂĄ nhaĂą vĂčn naĂąo laĂ„i biĂŻĂ«t caĂĄi tĂ»Ășng lai vĂčn hoĂ„c
quaĂĄ nhûÀng Ă iĂŻĂŹu anh ta seĂ€ viĂŻĂ«t vaĂąo saĂĄng höm sau, thĂȘĂ„m chñ rĂȘĂ«t
nhiĂŻĂŹu ngĂ»ĂșĂąi cuĂ€ng chĂčĂšng hĂŻĂŹ thĂȘĂ«y Ă Ă»ĂșĂ„c chuĂĄt tĂ»Ășng lai ĂȘĂ«y, nhĂ»ng taĂ„i
Ă ĂȘy, töi Ă ang Ă ĂčĂ„t phoĂąng ĂșĂŁ khaĂĄch saĂ„n Nacional, vĂșĂĄi muĂ„c àñch nghĂŻĂŹ
nghiĂŻĂ„p laĂą gĂčĂ„p Hemingway, tûÄ giĂșĂĄi thiĂŻĂ„u röÏi nhĂșĂą öng gheĂĄ mĂčĂŠt vaĂąo
quaĂŁ cĂȘĂŹu thaĂ„ch anh vĂčn hoĂ„c Ă oĂĄ Ă ĂŻĂ­ boĂĄi cho tĂșĂą Cosmo an khang thĂ”nh
vĂ»ĂșĂ„ng.
CaĂĄi miĂŻĂŹn thöÄn trong töi khöng phaĂŁi laĂą quaĂĄ mûåc. Tûù thĂșĂąi töi
Ă oĂ„c taĂĄc phĂȘĂ­m Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn cuĂŁa Hemingway, MĂčĂ„t trĂșĂąi vĂȘĂźn moĂ„c, khi coĂąn
laĂą hoĂ„c sinh trung hoĂ„c trĂ»ĂșĂąng Soldan ĂșĂŁ St. Louis töi chĂ”u chung ĂȘĂ«n
tĂ»ĂșĂ„ng maĂ„nh meĂ€ nhĂ» thĂŻĂ« hĂŻĂ„ mĂČnh: kñnh nĂŻĂ­ Hemingway. VĂșĂĄi trñ
tĂ»ĂșĂŁng tĂ»ĂșĂ„ng cuĂŁa tuöíi hoĂ„c troĂą, töi nghĂŽ mĂČnh giöëng Nick Adams (cĂȘĂ„u
ta xĂȘĂ«p xĂł tuöíi töi vaĂą laĂą nhĂȘn vĂȘĂ„t trung tĂȘm trong nhiĂŻĂŹu truyĂŻĂ„n
ngĂčĂŠn cuĂŁa Hemingway) khi cĂȘĂ„u ta mĂșĂŁ löëi Ă i giûÀa caĂĄi thĂŻĂ« giĂșĂĄi u aĂĄm
Ă ĂȘĂŹy rĂȘĂźy nhûÀng voĂ€ sĂŽ quyĂŻĂŹn Anh no Ă oĂąn, nhûÀng keĂŁ giĂŻĂ«t ngĂ»ĂșĂąi,
nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi da Ă oĂŁ tûÄ saĂĄt, nhûÀng con nghiĂŻĂ„n ma tuyĂĄ, Ă ĂŽ Ă iĂŻĂ«m vaĂą
nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi khöën khöí trong chiĂŻĂ«n tranh taĂ„i Italy. Suöët ChiĂŻĂ«n
tranh thĂŻĂ« giĂșĂĄi lĂȘĂŹn thûå hai, vĂșĂĄi tĂ» caĂĄch laĂą sĂŽ quan khöng quĂȘn ĂșĂŁ
PhaĂĄp, töi laĂ„i caĂąng kñnh phuĂ„c hĂșn khaĂŁ nĂčng khai thaĂĄc chiĂŻĂ«n trĂȘĂ„n
cuĂŁa nhaĂą baĂĄo Hemingway. Öng Ă aĂ€ tham dûÄ chiĂŻĂ«n tranh vaĂą Ă aĂ€ tûÄ
PhĂŻ bĂČnh lyĂĄ luĂȘĂ„n vĂčn hoĂ„c Anh - MyĂ€
http://ebooks.vdcmedia.com
xem mĂČnh khöng phaĂŁi tham dûÄ vĂșĂĄi tĂ» caĂĄch nhaĂą baĂĄo trong trung
àoaùn böÄ binh 22 cuãa àaÄi taå Buck Lanham khi trung àoaùn naùy àöí böÄ
lĂŻn Normady, tiĂŻĂ«n cöng dûÀ döÄi ĂșĂŁ Luxembourg vaĂą tham dûÄ trĂȘĂ„n
chiĂŻĂ«n Ă ĂȘĂźm maĂĄu ĂșĂŁ caĂĄnh rûùng Hurtgen nĂși trung Ă oaĂąn phaĂŁi chĂ”u
thĂ»Ășng vong Ă ĂŻĂ«n 2060 ngĂ»ĂșĂąi trong söë 3200 biĂŻn chĂŻĂ« ban Ă ĂȘĂŹu.
Töi Ă aĂ€ cöë lĂȘĂ­n traĂĄnh caĂĄi cöng viĂŻĂ„c maĂą tĂșĂą Cosmopolitan giao
cho nhĂ»ng laĂ„i Ă Ă»ĂșĂ„c lĂŻĂ„nh laĂą phaĂŁi coĂĄ bĂčçng Ă Ă»ĂșĂ„c baĂąi baĂĄo Ă oĂĄ nĂŻĂ«u khöng
thĂČ... CaĂĄi nĂŻĂ«u khöng thĂČ ĂȘĂ«y quaĂŁ laĂą hĂși hoĂĄc bĂșĂŁi töi Ă aĂ€ ĂșĂŁ vaĂąo tuöíi hai
mĂ»Ăși nĂčm, vûùa laĂąm cöng viĂŻĂ„c naĂąy Ă Ă»ĂșĂ„c saĂĄu thaĂĄng, Ă ĂȘy laĂą viĂŻĂ„c laĂąm
Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn maĂą töi Ă aĂ€ cöë tĂČm Ă Ă»ĂșĂ„c sau khi phung phñ hĂŻĂ«t khoaĂŁn tiĂŻĂŹn
giaĂŁi nguĂ€ khoĂŁi lûÄc lĂ»ĂșĂ„ng khöng quĂȘn suöët möÄt nĂčm ĂșĂŁ Paris. Töi coĂĄ
Ă Ă”a chĂł Hemingway taĂ„i thĂ” trĂȘĂ«n nhoĂŁ San Francico de Paula caĂĄch
Havana chûùng hai mĂ»Ăși chñn phuĂĄt Ă i xe, nhĂ»ng hĂŻĂź töi caĂąng quyĂŻĂ«t
tĂȘm Ă ĂŻĂ«n Ă oĂĄ, goĂ€ cûãa nhaĂą öng vaĂą trûÄc tiĂŻĂ«p quĂȘĂ«y rĂȘĂŹy öng, Ă ĂȘĂ«y laĂą
nhûÀng gĂČ töíng biĂŻn tĂȘĂ„p chĂł thĂ” töi phaĂŁi laĂąm, thĂČ maĂĄu töi caĂąng nhĂ»
sĂčĂŠp àöng cûång caĂŁ laĂ„i. Sau hai ngaĂąy ngöÏi bĂŻn bĂŻĂ­ bĂși Nacional trong
traĂ„ng thaĂĄi baĂĄn hön mĂŻ do tĂȘm lyĂĄ nhuĂĄt nhaĂĄt gĂȘy nĂŻn, cuöëi cuĂąng töi
kĂŻĂ«t luĂȘĂ„n cûå mĂčĂ„c xaĂĄc caĂĄi baĂąi baĂĄo ĂȘĂ«y, vĂȘĂźn coĂąn viĂŻĂ„c biĂŻn tĂȘĂ„p ĂșĂŁ nĂși
khaĂĄc, töi seĂ€ khöng Ă ĂŻĂ«n goĂ€ cûãa nhaĂą öng; vaĂą dĂȘĂźu cho töi Ă ang cĂȘĂŹm
trong tay söë phone Ă Ă»ĂșĂ„c Ă Ăčng kyĂĄ cuĂŁa öng thĂČ töi cuĂ€ng khöng goĂ„i, töi
khöng daåm goÄi cho öng.
VĂȘĂ„y nĂŻn töi cûå theo caĂĄi caĂĄch nhaĂĄt gan laĂą viĂŻĂ«t gĂșĂŁi öng mĂȘĂ­u
giĂȘĂ«y, Ă aĂ„i yĂĄ noĂĄi laĂą töi Ă Ă»ĂșĂ„c cûã Ă ĂŻĂ«n Ă ĂȘy vĂČ nhiĂŻĂ„m vuĂ„ ngĂșĂĄ ngĂȘĂ­n naĂąy
nhĂ»ng khöng muöën quĂȘĂ«y rĂȘĂŹy öng vaĂą nĂŻĂ«u öng coĂĄ thĂŻĂ­ viĂŻĂ«t cho töi vaĂąi
chûÀ tûù chöëi thĂČ seĂ€ laĂą sûÄ giuĂĄp Ă ĂșĂ€ vö cuĂąng to lĂșĂĄn cho caĂĄi tĂ»Ășng lai cuĂŁa
Hotchner.
SaĂĄng sĂșĂĄm höm sau, chuöng Ă iĂŻĂ„n thoaĂ„i gieo. "Hotchner Ă ĂȘĂ«y
phaãi khöng? "
"VĂȘng."
"BaĂĄc sĂŽ Hemingway Ă ĂȘy. ÀaĂ€ nhĂȘĂ„n Ă Ă»ĂșĂ„c thĂ» anh. Khöng thĂŻĂ­
Ă ĂŻĂ­ anh boĂŁ bĂŻ nhiĂŻĂ„m vuĂ„ hay mĂȘĂ«t mĂčĂ„t vĂșĂĄi chuĂŁ buĂĄt maĂą chĂčĂŠc seĂ€ nöíi
Ă oaĂĄ nĂŻn vĂČ nhiĂŻĂ„m vuĂ„ khöng Ă Ă»ĂșĂ„c hoaĂąn thaĂąnh. Anh coĂĄ muöën uöëng
vaĂąo khoaĂŁng nĂčm giĂșĂą khöng? CoĂĄ möÄt quaĂĄn bar tĂŻn laĂą Florida. Cûå
baĂŁo vĂșĂĄi taxi."
LuĂĄc ĂȘĂ«y, quaĂĄn Florida (Ă ĂȘĂ«y laĂą tĂŻn Ă uĂĄng cuĂŁa noĂĄ nhĂ»ng moĂ„i
ngĂ»ĂșĂąi Ă ĂŻĂŹu goĂ„i noĂĄ laĂą Floridita) laĂą möÄt quaĂĄn bar kiĂŻm nhaĂą haĂąng theo
LĂŻ Huy BĂčĂŠc (tuyĂŻĂ­n dĂ”ch) 22
http://ebooks.vdcmedia.com
kiĂŻĂ­u cöí, saĂĄng suĂŁa, coĂĄ quaĂ„t trĂȘĂŹn, böÏi baĂąn thĂȘn thiĂŻĂ„n vaĂą ba nhaĂ„c cöng
hoĂčĂ„c Ă i quanh bar hoĂčĂ„c ngöÏi ĂșĂŁ caĂĄi baĂąn gĂȘĂŹn quĂȘĂŹy. QuaĂĄn bar sûã duĂ„ng
nhûÀng chiĂŻĂ«c baĂąn röÄng bĂčçng göß daĂĄi ngûÄa Ă aĂĄnh boĂĄng; nhûÀng chiĂŻĂ«c
ghĂŻĂ« thĂČ cao, ngöÏi thoaĂŁi maĂĄi, ngĂ»ĂșĂąi phuĂ„c vuĂ„ vui nhöÄn, giaĂąu kinh
nghiĂŻĂ„m coĂĄ thĂŻĂ­ pha chĂŻĂ« nhiĂŻĂŹu loaĂ„i thûåc uöëng Ă»ĂșĂĄp laĂ„nh hiĂŻĂ«m coĂĄ vĂŻĂŹ
phĂȘĂ­m chĂȘĂ«t. TrĂŻn tĂ»ĂșĂąng treo nhiĂŻĂŹu aĂŁnh Hemingway löÏng khung,
Ă ang uöëng thûå rĂ»ĂșĂ„u pha chĂŻĂ« nöíi tiĂŻĂ«ng nhĂȘĂ«t cuĂŁa La Florida - rĂ»ĂșĂ„u
Daiquiri Hemingway hay Papa Double. HĂȘĂŹu hĂŻĂ«t caĂĄc du khaĂĄch Ă ĂŻĂŹu
uöëng rĂ»ĂșĂ„u naĂąy, cöng thûåc pha chĂŻĂ« bao göÏm hai cöëc rĂ»ĂșĂ€i rĂ»ĂșĂ„u rum
Bacardi White Label, nĂ»ĂșĂĄc chanh hai quaĂŁ, nûãa cöëc nĂ»ĂșĂĄc nho eĂĄp vaĂą
saĂĄu gioĂ„t rĂ»ĂșĂ„u anh Ă aĂąo, tĂȘĂ«t caĂŁ cho vaĂąo maĂĄy tröÄn Ă iĂŻĂ„n sau khi Ă»ĂșĂĄp
laĂ„nh, quay maĂ„nh cho Ă ĂŻĂ«n khi suĂŁi boĂ„t röÏi roĂĄt ra nhûÀng caĂĄi ly lĂșĂĄn coĂĄ
chĂȘn. Töi ngöÏi ĂșĂŁ caĂĄi ghĂŻĂ« Ă Ăčçng cuöëi phöë Obispo cuĂŁa quaĂĄn, phña trong
goĂĄc dĂ»ĂșĂĄi mĂȘĂ«y bûåc aĂŁnh löÏng khung vaĂą goĂ„i möÄt xuĂȘĂ«t Papa Double...
Hemingway Ă ĂŻĂ«n chĂȘĂ„m möÄt chuĂĄt. Öng mĂčĂ„c chiĂŻĂ«c quĂȘĂŹn khaki
vĂșĂĄi thĂčĂŠt lĂ»ng da röÄng baĂŁn Ă aĂ€ cuĂ€ vĂșĂĄi caĂĄi khoaĂĄ àñnh doĂąng chûÀ GOTT
MIT UNS, chiĂŻĂ«c aĂĄo sĂș mi thĂŻĂ­ thao vaĂŁi lanh trĂčĂŠng hĂșĂŁ cuĂĄc vaĂą Ă i àöi
giĂȘĂŹy da nĂȘu khöng mang tĂȘĂ«t. ToĂĄc öng Ă en sĂȘĂźm Ă iĂŻĂ­m nhûÀng vuĂąng
baĂ„c, baĂ„c caĂŁ hai bĂŻn thaĂĄi dĂ»Ășng, öng Ă ĂŻĂ­ böÄ ria meĂĄp rĂȘĂ„m, trĂŻĂź xuöëng
caĂŁ khoeĂĄ miĂŻĂ„ng nhĂ»ng khöng Ă ĂŻĂ­ rĂȘu cĂčçm. Tröng öng àöÏ söÄ. Khöng
phaĂŁi vĂČ chiĂŻĂŹu cao, bĂșĂŁi öng chĂł cao hĂșn meĂĄt bĂȘĂ­y möÄt tñ, cuĂ€ng khöng
phaĂŁi do cĂȘn nĂčĂ„ng maĂą chĂł do phong thaĂĄi. HĂȘĂŹu hĂŻĂ«t àöÄ nĂčĂ„ng trĂčm cĂȘn
cuĂŁa öng döÏn hĂŻĂ«t phña trĂŻn höng: vai öng nĂșĂŁ, vuöng vûåc, caĂĄnh tay
daĂąi, bĂčĂŠp thĂ”t cuöÏn cuöÄn (tay traĂĄi nhiĂŻĂŹu seĂ„o vaĂą hĂși lĂŻĂ„ch khoĂŁi khuyĂŁu),
ngûÄc nĂșĂŁ nang, buĂ„ng cao nhĂ»ng khöng phĂŻĂ„ hay nhoĂ€ng nheĂ€o. CoĂĄ caĂĄi
gĂČ Ă oĂĄ tĂ»Ășng phaĂŁn ĂșĂŁ öng - öng böÏn chöÏn, haĂĄo hûåc nhĂ»ng Ă Ă»ĂșĂ„c kiĂŻĂŹm
chĂŻĂ« tûÄa chuĂĄ ngûÄa Ă ua Ă ang bĂ” ghĂČm dĂȘy cĂ»Ășng. Öng dûùng laĂ„i troĂą
chuyĂŻĂ„n tröi chaĂŁy bĂčçng tiĂŻĂ«ng TĂȘy Ban Nha vĂșĂĄi möÄt trong nhûÀng
nhaĂ„c cöng vaĂą coĂĄ gĂČ Ă oĂĄ ĂșĂŁ öng Ă aĂ€ gĂȘy ĂȘĂ«n tĂ»ĂșĂ„ng vĂșĂĄi töi: sûÄ hûång thuĂĄ.
LaĂ„y ChuĂĄa, töi nghĂŽ, öng ta mĂșĂĄi hûång thuĂĄ laĂąm sao! Töi chĂ»a hĂŻĂŹ nhĂČn
thĂȘĂ«y bĂȘĂ«t kyĂą ai coĂĄ tĂȘm traĂ„ng thoaĂŁi maĂĄi vaĂą vui nhöÄn Ă ĂŻĂ«n thĂŻĂ«. Öng
toaĂŁ tĂȘm traĂ„ng ĂȘĂ«y lĂŻn moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi vaĂą nhĂȘĂ„n laĂ„i cuĂąng sûÄ haĂąo hûång. NeĂĄt
mĂčĂ„t öng gĂȘy ĂȘĂ«n tĂ»ĂșĂ„ng nhiĂŻĂŹu hĂșn nhûÀng gĂČ töi nghĂŽ vĂŻĂŹ öng khi xem
aĂŁnh.
Khi öng Ă ĂŻĂ«n chöß quĂȘĂŹy chaĂąo ngĂ»ĂșĂąi àûång quĂȘĂŹy, töi Ă ĂŻĂ­ yĂĄ thĂȘĂ«y
trĂŻn traĂĄn öng, ngay trĂŻn mĂčĂŠt traĂĄi, coĂĄ möÄt caĂĄi seĂ„o lĂșĂĄn nhĂ» thĂŻĂ­ möÄt
mĂȘĂ­u Ă ĂȘĂ«t seĂĄt maĂąu thĂ”t tĂČnh cĂșĂą Ă Ă»ĂșĂ„c Ă ĂčĂŠp lĂŻn Ă oĂĄ.
PhĂŻ bĂČnh lyĂĄ luĂȘĂ„n vĂčn hoĂ„c Anh - MyĂ€
http://ebooks.vdcmedia.com
"Hotchner," öng noĂĄi luĂĄc Ă ang bĂčĂŠt tay, "chuĂĄc mûùng vĂČ Ă aĂ€ Ă ĂŻĂ«n
Cub Room." BaĂąn tay öng daĂąy, vuöng, ngoĂĄn tay hĂși ngĂčĂŠn, moĂĄng cĂčĂŠt
vuöng vûåc. NgĂ»ĂșĂąi phuĂ„c vuĂ„ Ă ĂčĂ„t hai suĂȘĂ«t daiquiri Ă»ĂșĂĄp laĂ„nh trĂ»ĂșĂĄc
mĂčĂ„t chuĂĄng töi; chuĂĄng laĂą nhûÀng chiĂŻĂ«c cöëc hĂČnh choĂĄp lĂșĂĄn gĂȘĂ«p àöi ly
töi uöëng luĂĄc naĂ€y. "ĂșĂŁ Ă ĂȘy chuĂĄng ta tĂȘĂ„n hĂ»ĂșĂŁng sûÄ hoaĂąn haĂŁo diĂŻĂ„u kyĂą
trong nghĂŻĂ„ thuĂȘĂ„t pha chĂŻĂ« daiquiri," Hemingway noĂĄi. "Mößi töëi laĂąm
hĂŻĂ«t mĂ»ĂșĂąi saĂĄu ly."
"CĂșĂ€ naĂąy Ă»?"
"KyĂŁ luĂ„c cuĂŁa quaĂĄn Ă ĂȘĂ«y," ngĂ»ĂșĂąi àûång quĂȘĂŹy Ă ang lĂčĂŠng nghe noĂĄi.
Hemingway thĂ»ĂșĂŁng thûåc rĂ»ĂșĂ„u bĂčçng caĂĄch uöëng möÄt nguĂ„m
Ă ĂȘĂŹy, ngĂȘĂ„m möÄt luĂĄc röÏi nuöët tûùng tñ möÄt. Öng gĂȘĂ„t guĂą taĂĄn thĂ»ĂșĂŁng.
"Hotchner... caĂĄi tĂŻn rĂȘĂ«t laĂ„. Anh tûù Ă ĂȘu Ă ĂŻĂ«n?"
"Thûa St. Louis."
"Khu naĂąo, ÀaĂ„i löÄ Chouteau aĂą? Öng nöÄi anh coĂĄ tham dûÄ trĂȘĂ„n
Nut Sigel khöng?"
"Öng coĂĄ biĂŻĂ«t St. Louis chûå?"
"Ba ngĂ»ĂșĂąi vĂșĂ„ Ă ĂȘĂŹu ĂșĂŁ St. Louis." Öng lĂčĂŠc Ă ĂȘĂŹu buöÏn baĂ€. "Töi biĂŻĂ«t
St. Louis. NgĂ»ĂșĂąi töët duy nhĂȘĂ«t maĂą töi biĂŻĂ«t khöng rĂșĂąi khoĂŁi nĂși Ă oĂĄ laĂą
meĂ„ cuĂŁa Martha Gellhorn." NgĂ»ĂșĂąi phuĂ„c vuĂ„ Ă ĂčĂ„t trĂŻn baĂąn trĂ»ĂșĂĄc mĂčĂ„t
chuĂĄng töi möÄt Ă ĂŽa Ă ĂȘĂŹy töm chĂ»a boĂĄc voĂŁ. "MĂȘĂ«y nĂčm trĂ»ĂșĂĄc,"
Hemingway noĂĄi vaĂą böëc möÄt con töm, "töi thaĂąnh lĂȘĂ„p HöÄi Ăčn töm. CoĂĄ
muöën vaùo höÄi khöng?".
"ÀûĂșng nhiĂŻn. Töi phaĂŁi laĂąm gĂČ Ă ĂȘy?"
"ThaĂąnh viĂŻn cuĂŁa höÄi Ăčn Ă ĂȘĂŹu vaĂą Ă uöi." Öng cĂčĂŠn àûåt caĂĄi Ă ĂȘĂŹu
töm vaù nhai ngon laùnh.
Töi cuĂ€ng cĂčĂŠn möÄt caĂĄi Ă ĂȘĂŹu vaĂą nhai nhĂ»ng chĂčĂšng thĂȘĂ«y ngon
lĂčĂŠm.
"Anh seĂ€ quen ngay," öng noĂĄi vaĂą nhĂčĂ„t con khaĂĄc. ThĂŻm hai ly
daiquiri nûÀa Ă Ă»ĂșĂ„c mang Ă ĂŻĂ«n. NgĂ»ĂșĂąi phuĂ„c vuĂ„ Ă Ă»a cho Hemingway
laĂĄ thĂ»; öng nhĂČn Ă Ă”a chĂł ngĂ»ĂșĂąi gĂșĂŁi röÏi gĂȘĂ«p laĂ„i Ă uĂĄt vaĂąo tuĂĄi. "Anh baĂ„n
Basque cuĂŁa töi laĂą nhaĂą vĂčn chuyĂŻn vĂŻĂŹ thĂ» vaĂą laĂĄ naĂąo cuĂ€ng kĂŻĂ«t thuĂĄc
hĂŻĂ„t möÄt kiĂŻĂ­u: GĂșĂŁi cho ñt tiĂŻĂŹn." BöÄ ba nhaĂ„c cöng bao göÏm möÄt ngĂ»ĂșĂąi
chĂși ghi ta vui veĂŁ to lĂșĂĄn, möÄt ngĂ»ĂșĂąi chĂși ghi ta nghiĂŻm tuĂĄc, khöng
LĂŻ Huy BĂčĂŠc (tuyĂŻĂ­n dĂ”ch) 24
http://ebooks.vdcmedia.com
cĂ»ĂșĂąi vaĂą möÄt ca sĂŽ gĂȘĂŹy goĂą, da Ă en cuĂ€ng chĂși Ă aĂąn bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu Ă aĂąn vaĂą haĂĄt
möÄt nhaĂ„c phĂȘĂ­m haĂąo huĂąng.
"BoÄn hoÄ laù baÄn töi," Hemingway noåi. "HoÄ àang haåt baùi haåt töi
viĂŻĂ«t cho hoĂ„. GiaĂĄ maĂą Mary coĂĄ ĂșĂŁ Ă ĂȘy. Cö ta haĂĄt baĂąi Ă oĂĄ rĂȘĂ«t hay. Töëi noĂ„,
chuĂĄng töi Ă ĂŻĂ«n Ă ĂȘy, quaĂĄn àöng ngheĂ„t, moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi Ă ĂŻĂŹu vui veĂŁ, khi Ă oĂĄ
coĂĄ ba ngĂ»ĂșĂąi treĂŁ tuöíi haĂĄo hûåc bĂ»ĂșĂĄc vaĂąo uöëng ĂșĂŁ quĂȘĂŹy bar, khĂčĂŠp ngĂ»ĂșĂąi
hoĂ„ chöß naĂąo cuĂ€ng viĂŻĂ«t FBI. VĂȘĂ„y nĂŻn töi ngoĂŁ lĂșĂąi cöí vuĂ€ khñch mĂȘĂ«y anh
chaĂąng ĂȘĂ«y uöëng röÏi khi chuöng àöÏng höÏ Ă iĂŻĂ­m nûãa Ă ĂŻm, hoĂ„ cĂȘĂ«t tiĂŻĂ«ng
chuĂĄc, "Happy Birthday" bĂčçng tiĂŻĂ«ng Anh, moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi cuĂąng chuĂĄc röÏi
khi chuĂĄng töi noĂĄi "Happy Birthday caĂĄc baĂ„n FBI thĂȘn mĂŻĂ«n" thĂČ caĂŁ
ba gaĂ€ ĂȘĂ«y gĂȘĂŹn nhĂ» khöng thĂŻĂ­ àûång vûÀng. ChuĂĄng vöÄi chuöÏn cho thĂȘĂ„t
mau."
Chuång töi vûùa uöëng daiquiri vûùa chuyïÄn troù vïÏ Havana nhû
laĂą nĂși thñch hĂșĂ„p Ă ĂŻĂ­ söëng vaĂą laĂąm viĂŻĂ„c. "Tñnh caĂĄch giöëng nhĂ» töi ĂȘĂ«y
maĂą," Hemingway noĂĄi, "thĂČ coĂĄ leĂ€ phaĂŁi choĂ„n trĂŻn khĂčĂŠp thĂŻĂ« giĂșĂĄi, ngĂ»ĂșĂąi
ta cûå muöën biĂŻĂ«t lyĂĄ do taĂ„i sao laĂ„i ĂșĂŁ Ă ĂȘy. Àûùng coĂĄ cöë phñ cöng giaĂŁi
thñch. Quaå phûåc taÄp. NhûÀng buöíi saång maåt laÄnh trong laùnh khi
anh coĂĄ thĂŻĂ­ laĂąm viĂŻĂ„c töët vûùa luĂĄc Black Dog thûåc giĂȘĂ«c vaĂą nhûÀng chuĂĄ
gaĂą choĂ„i cĂȘĂ«t tiĂŻĂ«ng gaĂĄy Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn. CoĂąn nĂși naĂąo khaĂĄc Ă ĂŻĂ­ anh coĂĄ thĂŻĂ­
luyĂŻĂ„n gaĂą choĂ„i, Ă Ă»a Ă i choĂ„i vaĂą Ă aĂĄnh cuöÄc nhûÀng con anh tin tĂ»ĂșĂŁng
vaĂą hĂșĂ„p phaĂĄp? Àöi ngĂ»ĂșĂąi cho choĂ„i gaĂą laĂą àöÄc aĂĄc? NhĂ»ng thûã hoĂŁi coĂąn
caĂĄi troĂą chĂŻĂ«t tiĂŻĂ„t naĂąo hĂȘĂ«p dĂȘĂźn hĂșn choĂ„i gaĂą?"
"RöÏi coå caã hoÄ haùng luÀ lÎ nhaù chim nûÀa - nhûÀng con chim thûÄc
sûÄ tuyĂŻĂ„t vĂșĂąi - truĂĄ nguĂ„ vaĂą di cĂ», coĂąn coĂĄ caĂŁ soĂĄc xuöëng uöëng ĂșĂŁ bĂŻĂ­ bĂși
trĂ»ĂșĂĄc khi mĂčĂ„t trĂșĂąi moĂ„c. VaĂą nhûÀng con thĂčçn lĂčçn kiĂŻĂ«m möÏi boĂą ra
khoĂŁi buĂ„i rĂȘĂ„m bĂŻn caĂ„nh bĂŻĂ­ vaĂą giaĂąn nho bĂŻn nhaĂą. Töi rĂȘĂ«t thñch thĂčçn
lĂčçn.
"Anh muöën vĂŻĂŹ thaĂąnh phöë thĂČ chĂł cĂȘĂŹn xoĂŁ giaĂąy vaĂą Ă i; möÄt thaĂąnh
phöë luön hĂȘĂ«p dĂȘĂźn chĂł khi ĂșĂŁ xa anh; nhûÀng cö gaĂĄi Cuba naĂąy, anh cûå
nhĂČn vaĂąo àöi mĂčĂŠt Ă en laĂĄy cuĂŁa hoĂ„ ĂȘĂ«y, nhûÀng àöi mĂčĂŠt nöÏng Ă Ă»ĂșĂ„m
aĂĄnh mĂčĂ„t trĂșĂąi. NĂŻĂ«u anh khöng muöën lĂȘĂ­n traĂĄnh baĂŁn thĂȘn mĂČnh thĂČ
cûå viĂŻĂ„c cĂčĂŠt boĂŁ moĂ„i thûå, àûùng Ă i Ă ĂŻĂ«n thaĂąnh phöë vaĂą àûùng nöëi Ă iĂŻĂ„n
thoaÄi.
"KhoaĂŁng nûãa giĂșĂą Ă i xa Finca, anh Ă aĂ€ lĂŻnh Ă ĂŻnh trĂŻn thuyĂŻĂŹn
chöß laĂąn nĂ»ĂșĂĄc xanh thĂȘĂźm cuĂŁa doĂąng Gulf Stream vaĂą sau mĂ»ĂșĂąi lĂčm
phuĂĄt lĂŻn thuyĂŻĂŹn, anh Ă aĂ€ vĂ»ĂșĂ„t qua böën lĂčçn nĂ»ĂșĂĄc. HoĂčĂ„c coĂĄ thĂŻĂ­ anh seĂ€
PhĂŻ bĂČnh lyĂĄ luĂȘĂ„n vĂčn hoĂ„c Anh - MyĂ€
http://ebooks.vdcmedia.com
thñch bĂčĂŠn chim cĂȘu söëng ĂșĂŁ cĂȘu laĂ„c böÄ bĂčĂŠn suĂĄng chĂł ngay dĂ»ĂșĂĄi Ă Ă»ĂșĂąng
gĂȘĂŹn Finca. PhuĂą hĂșĂ„p vĂșĂĄi tuĂĄi tiĂŻĂŹn lĂșĂĄn nĂŻĂ«u Ă ĂȘĂ«y laĂą caĂĄch anh muöën. ÀĂȘĂ«y
laù caåch chuång töi àaÀ laùm khi Tommy Shevlin, Pichon Aguilera,
Winston Guest vaĂą Thorwald Sanchez Ă ĂŻĂ«n Ă ĂȘy hĂșĂ„p thaĂąnh àöÄi vaĂą
anh khöng thĂŻĂ­ Ă oĂąi hoĂŁi nhûÀng phaĂĄt Ă aĂ„n naĂąo chñnh xaĂĄc hĂșn khi luĂ€
möÏi söëng Ă Ă»ĂșĂ„c huĂȘĂ«n luyĂŻĂ„n vaĂą chuĂĄng töi ngang Ă iĂŻĂ­m vĂșĂĄi Hugh
Casey, Billy Herman, Augie Galan, Curt Davis vaĂą vaĂąi tay suĂĄng
nûÀa, tĂȘĂ«t caĂŁ Ă ĂŻĂŹu laĂą nhûÀng thiĂŻĂ„n xaĂ„. CuĂ€ng chñnh nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi phaĂŁn
àöëi choĂ„i gaĂą seĂ€ chöëng àöëi viĂŻĂ„c anh bĂčĂŠn chim cĂȘu. MĂčĂ„c duĂą Ă iĂŻĂŹu Ă oĂĄ Ă aĂ€
bĂ” cĂȘĂ«m ĂșĂŁ nhiĂŻĂŹu nĂși, nhĂ»ng ĂșĂŁ Ă ĂȘy thĂČ Ă Ă»ĂșĂ„c pheĂĄp; Ă ĂȘĂ«y laĂą mön thĂŻĂ­
thao - caĂĄ àöÄ höÏi höÄp nhĂȘĂ«t maĂą töi biĂŻĂ«t - àöëi vĂșĂĄi caĂĄc tay suĂĄng. Cûå Ă ĂŻĂ­
mĂčĂŠt Ă ĂŻĂ«n viĂŻĂ„c Ă oĂĄ thĂČ thûÄc sûÄ chaĂĄn lĂčĂŠm."
"Tuy nhiĂŻn, liĂŻĂ„u coĂĄ nhaĂąm chaĂĄn khi cûå söëng caĂŁ nĂčm nhĂ» thĂŻĂ«
maĂą chĂčĂšng thay àöíi muĂąa gĂČ caĂŁ?" töi hoĂŁi. "Öng khöng nhĂșĂĄ muĂąa xuĂȘn
muĂąa thu ĂșĂŁ New England nhĂ» thĂŻĂ« naĂąo sao?".
"ĂșĂŁ Ă ĂȘy chuĂĄng töi cuĂ€ng thay àöíi theo muĂąa," öng noĂĄi. "MuĂąa
chuyĂŻĂ­n chĂȘĂ„m, khöng àöÄt ngöÄt nhĂ» ĂșĂŁ New England, nĂși ba meĂ„ töi
phaĂŁi tûù boĂŁ vĂČ thĂșĂąi tiĂŻĂ«t khöng thuĂȘĂ„n lĂșĂ„i vaĂą Ă ĂȘĂ«t Ă ai thĂČ cĂčçn cößi.
NhĂ»ng chuĂĄng töi coĂąn coĂĄ Red Lodge, Montana hay thĂȘĂ„m chñ laĂą
Cody, Wyoming hay West Yellowstone vĂșĂĄi Big Jim Savage chia
quĂȘn baĂąi cuöëi cuĂąng tuyĂŻĂ„t vĂșĂąi Ă ĂŻĂ«n nößi chĂł coĂĄ boĂ„n treĂŁ mĂșĂĄi phaĂĄt hiĂŻĂ„n
ra, hay Billings vaĂąo töëi thûå baĂŁy hay thĂȘĂ„m chñ, meĂ„ kiĂŻĂ«p, Casper -
thaĂąnh phöë dĂȘĂŹu hoĂŁa nĂși cö Mary Ă iĂŻĂŹu dĂ»ĂșĂ€ng."
NhûÀng ly daiquiri vĂȘĂźn Ă Ă»ĂșĂ„c mang Ă ĂŻĂ«n khi chuĂĄng töi thaĂŁo
luĂȘĂ„n vĂŻĂŹ nhûÀng böÄ phim taĂąi liĂŻĂ„u cuĂŁa Robert Flaherty maĂą
Hemingway thûÄc sûÄ thaĂĄn phuĂ„c, vĂŻĂŹ Ted Williams, vĂŻĂŹ CĂȘu laĂ„c böÄ
SaĂĄch Trong ThaĂĄng, vĂŻĂŹ Lena Horne, vĂŻĂŹ Proust, vĂŻĂŹ tivi, vĂŻĂŹ caĂĄch cĂȘu
caĂĄ kiĂŻĂ«m, vĂŻĂŹ thuöëc kñch thñch tĂČnh duĂ„c vaĂą ngĂ»ĂșĂąi da Ă oĂŁ, cho Ă ĂŻĂ«n tĂȘĂ„n
taĂĄm giĂșĂą, khöng phaĂŁi Ă e doĂ„a caĂĄi kyĂŁ luĂ„c daiquiri cuĂŁa Hemingway maĂą
Ă e doĂ„a viĂŻĂ„c uöëng liĂŻĂŹn tuĂą tĂČ hĂșn baĂŁy ly cuĂŁa Hotchner. Hemingway
lĂȘĂ«y rĂ»ĂșĂ„u mang Ă i Ă Ă»ĂșĂąng, öng ngöÏi ghĂŻĂ« trĂ»ĂșĂĄc chiĂŻĂ«c xe vûùa chĂșĂŁ ngĂ»ĂșĂąi
vûùa chĂșĂŁ haĂąng bĂŻn caĂ„nh anh taĂąi xĂŻĂ« Juan cuĂŁa mĂČnh; vaĂą bĂčçng caĂĄch
naĂąo Ă oĂĄ töi cöë nhĂșĂĄ trong caĂĄi Ă ĂȘĂŹu bĂŻĂŹnh böÏng hĂșn men cuĂŁa mĂČnh rĂčçng
saĂĄng höm sau öng seĂ€ Ă oĂĄn töi lĂŻn taĂąu ra khĂși. Töi cuĂ€ng cöë - xin àûùng
hoĂŁi laĂą bĂčçng caĂĄch naĂąo - ghi laĂ„i àöi Ă iĂŻĂŹu vĂŻĂŹ cuöÄc àöëi thoaĂ„i cuĂŁa chuĂĄng
töi vĂČ lĂșĂ„i ñch cuĂŁa töíng biĂŻn tĂȘĂ„p tĂșĂą Cosmopolitan. ViĂŻĂ„c Ă oĂĄ khĂșĂŁi Ă ĂȘĂŹu
cho thoĂĄi quen maĂą töi luön giûÀ suöët toaĂąn böÄ thĂșĂąi gian töi quen biĂŻĂ«t
LĂŻ Huy BĂčĂŠc (tuyĂŻĂ­n dĂ”ch) 26
http://ebooks.vdcmedia.com
öng. VĂŻĂŹ sau töi gia cöë thĂŻm cuöën nhĂȘĂ„t kyĂĄ bĂčçng nhûÀng àöëi thoaĂ„i ghi
laÄi tûù chiïëc caåt-xeåt boã tuåi maù chuång töi mang theo khi ài cuùng
nhau.
LĂŻ Huy BĂčĂŠc dĂ”ch
tûù cuöën Papa Hemingway, NXB Bantam Book, Toronto, 1967
PhĂŻ bĂČnh lyĂĄ luĂȘĂ„n vĂčn hoĂ„c Anh - MyĂ€
http://ebooks.vdcmedia.com
CHÊN DUNG NGAÂI PAPA
Malcolm Cowley
Khi töi noĂĄi vĂșĂĄi Hemingway laĂą töi Ă ang viĂŻĂ«t möÄt baĂąi baĂĄo vĂŻĂŹ
öng - tĂȘĂ«t nhiĂŻn laĂą baĂąi baĂĄo ĂȘĂ«y öng chĂ»a Ă Ă»ĂșĂ„c Ă oĂ„c - öng Ă aĂ€ yĂŻu cĂȘĂŹu töi
noĂĄi roĂ€ rĂčçng öng khöng chĂ”u traĂĄch nhiĂŻĂ„m vĂŻĂŹ bĂȘĂ«t cûå Ă iĂŻĂ­m khöng
Ă uĂĄng hoĂčĂ„c bĂȘĂ«t cûå möÄt loaĂ„i taĂąi leĂŁ mang tñnh truyĂŻĂŹn thuyĂŻĂ«t naĂąo coĂĄ
thĂŻĂ­ Ă Ă»ĂșĂ„c gaĂĄn cho öng. TaĂąi liĂŻĂ„u Ă ĂŻĂ­ viĂŻĂ«t baĂąi baĂĄo naĂąy Ă Ă»ĂșĂ„c thu thĂȘĂ„p tûù
nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi tûùng quen biĂŻĂ«t öng. Hemingway tuyĂŻn böë vĂșĂĄi töi rĂčçng
öng seĂ€ lĂȘĂ«y laĂąm vui thñch nĂŻĂ«u chûång minh Ă Ă»ĂșĂ„c rĂčçng khöng möÄt sûÄ
kiĂŻĂ„n naĂąo trong baĂąi baĂĄo Ă aĂ€ tûùng xaĂŁy ra vaĂą öng seĂ€ rĂȘĂ«t vui loĂąng baĂĄc boĂŁ
nhûÀng sûÄ kiĂŻĂ„n Ă oĂĄ, sûÄ kiĂŻĂ„n vĂŻĂŹ cuĂĄ Ă ĂȘm Ă ĂȘĂŹu cuĂŁa öng vaĂąo caĂĄi keĂĄt nĂ»ĂșĂĄc
cöë Ă Ă”nh ĂșĂŁ London, hay öng Ă aĂ€ tûùng laĂąm viĂŻĂ„c bĂčçng bĂȘĂ«t cûå khaĂŁ nĂčng
naĂąo, hay öng Ă aĂ€ tûùng cöÄng taĂĄc vĂșĂĄi tuĂȘĂŹn baĂĄo nĂčm xu (coĂĄ leĂ€ bĂȘy giĂșĂą laĂą
möÄt haĂąo), tuĂȘĂŹn baĂĄo maĂą öng nhĂčĂŠc Ă i nhĂčĂŠc laĂ„i roĂ€ raĂąng khöng phaĂŁi laĂą
Saturday Evening Post.
ÀaĂ€ hai mĂ»Ăși nĂčm kĂŻĂ­ tûù khi Hemingway viĂŻĂ«t GiaĂ€ tûù vuĂ€ khñ,
taĂĄc phĂȘĂ­m hĂȘĂŹu nhĂ» Ă aĂ€ Ă Ă»ĂșĂ„c nhĂȘĂ«t trñ xem laĂą tiĂŻĂ­u thuyĂŻĂ«t MyĂ€ hay
nhĂȘĂ«t viĂŻĂ«t vĂŻĂŹ ThĂŻĂ« chiĂŻĂ«n I. TaĂĄc phĂȘĂ­m naĂąo seĂ€ trĂșĂŁ thaĂąnh tiĂŻĂ­u thuyĂŻĂ«t
hay nhĂȘĂ«t vĂŻĂŹ ThĂŻĂ« chiĂŻĂ«n II ĂșĂŁ möÄt thĂșĂąi Ă iĂŻĂ­m naĂąo Ă oĂĄ chĂčĂŠc vĂȘĂźn laĂą vĂȘĂ«n
Ă ĂŻĂŹ coĂąn Ă ĂŻĂ­ ngoĂŁ vaĂą gĂȘy tranh caĂ€i.
Àïën nay Ă aĂ€ coĂĄ möÄt vaĂąi taĂĄc phĂȘĂ­m hay, göÏm coĂĄ PhoĂąng trĂ»ng
baĂąy, vĂșĂĄi tĂČnh caĂŁm ĂȘĂ«m aĂĄp, TrĂȘĂŹn truĂ„i vaĂą caĂĄi chĂŻĂ«t vĂșĂĄi yĂŻĂ«u töë hiĂŻĂ„n thûÄc
vaĂą maĂ„nh meĂ€, vaĂą gĂȘĂŹn Ă ĂȘy hĂșn laĂą NhûÀng con sĂ» tûã non, möÄt bûåc
tranh toaĂąn caĂŁnh vĂŻĂŹ quĂȘn àöÄi MyĂ€ ĂșĂŁ chĂȘu Êu. HĂȘĂŹu hĂŻĂ«t nhûÀng tiĂŻĂ­u
thuyĂŻĂ«t mĂșĂĄi vĂŻĂŹ chiĂŻĂ«n tranh Ă ĂŻĂŹu Ă Ă»ĂșĂ„c viĂŻĂ«t tinh xaĂŁo hĂșn nhûÀng tiĂŻĂ­u
thuyĂŻĂ«t chiĂŻĂ«n tranh trĂ»ĂșĂĄc Ă oĂĄ, nhĂ»ng luön luön ngoaĂ„i trûù GiaĂ€ tûù vuĂ€
khñ. HĂȘĂŹu hĂŻĂ«t nhûÀng tiĂŻĂ­u thuyĂŻĂ«t ĂȘĂ«y Ă ĂŻĂŹu cho thĂȘĂ«y sûÄ aĂŁnh hĂ»ĂșĂŁng cuĂŁa
Hemingway ĂșĂŁ möÄt mûåc àöÄ naĂąo Ă oĂĄ, nhĂ»ng vĂȘĂźn khöng thĂŻĂ­ saĂĄnh Ă Ă»ĂșĂ„c
vĂșĂĄi khaĂŁ nĂčng kiĂŻn nhĂȘĂźn hay sûÄ hûång thuĂĄ khaĂĄc biĂŻĂ„t cuĂŁa öng vĂŻĂŹ cuöÄc
LĂŻ Huy BĂčĂŠc (tuyĂŻĂ­n dĂ”ch) 28
http://ebooks.vdcmedia.com
söëng. SûÄ thĂŻĂ­ laĂą thĂŻĂ«, khi maĂąn sĂ»Ășng taĂŁn Ă i thĂČ ta thĂȘĂ«y möÄt
Hemingway, giĂșĂą Ă ĂȘy toĂĄc Ă aĂ€ Ă iĂŻĂ­m baĂ„c, Ă aĂ€ laĂąm cha, Ă aĂ€ viĂŻĂ«t tiĂŻĂ­u
thuyĂŻĂ«t hay nhĂȘĂ«t vĂŻĂŹ cuöÄc chiĂŻĂ«n tranh naĂąy, quaĂŁ laĂą nhĂ» thĂŻĂ«.
Öng bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu viĂŻĂ«t rĂȘĂ«t lĂȘu trĂ»ĂșĂĄc Ă oĂĄ, trĂ»ĂșĂĄc caĂŁ sûÄ kiĂŻĂ„n TrĂȘn
ChĂȘu CaĂŁng vaĂą öng Ă ang mĂȘĂ«t thĂŻm thĂșĂąi gian Ă ĂŻĂ­ hoaĂąn thaĂąnh noĂĄ.
BĂȘy giĂșĂą öng Ă aĂ€ coĂĄ hĂșn möÄt nghĂČn trang baĂŁn thaĂŁo vaĂą öng nghĂŽ rĂčçng
möÄt ñt trong söë Ă oĂĄ laĂą Ă oĂ„c Ă Ă»ĂșĂ„c, nhĂ»ng öng muöën tĂȘĂ«t caĂŁ phaĂŁi trĂșĂŁ nĂŻn
tuyĂŻĂ„t vĂșĂąi. ÀoĂĄ cuĂ€ng laĂą Ă iĂŻĂŹu öng seĂ€ baĂąn vĂŻĂŹ tiĂŻĂ­u thuyĂŻĂ«t, thĂȘĂ„m chñ vĂșĂĄi
caĂŁ ngĂ»ĂșĂąi xuĂȘĂ«t baĂŁn vaĂą caĂĄc thaĂąnh viĂŻn trong gia Ă ĂČnh öng. Sau naĂąy
Maxwell Perkins, ngĂ»ĂșĂąi biĂŻn tĂȘĂ„p cuĂŁa öng ĂșĂŁ nhaĂą xuĂȘĂ«t baĂŁn Scribner,
Ă aĂ€ tûùng phiĂŻĂŹn toaĂĄi vĂČ ngĂ»ĂșĂąi ta goĂ„i Ă iĂŻĂ„n Ă ĂŻĂ«n hoĂŁi xem quyĂŻĂ­n saĂĄch
naĂąy viĂŻĂ«t vĂŻĂŹ caĂĄi gĂČ. Max Ă aĂ€ Ă ĂŻĂ­ cho thĂ» kyĂĄ cuĂŁa mĂČnh traĂŁ lĂșĂąi Ă iĂŻĂ„n
thoaĂ„i, cho duĂą hoĂ„ laĂą nhûÀng nhĂȘn vĂȘĂ„t quan troĂ„ng. "HaĂ€y baĂŁo hoĂ„." öng
ta chĂł thĂ” cho cö thĂ» kyĂĄ, "cuöën saĂĄch viĂŻĂ«t vĂŻĂŹ Ă ĂȘĂ«t, biĂŻĂ­n vaĂą bĂȘĂŹu trĂșĂąi."
CoĂĄ leĂ€ sûÄ diĂŻĂźn taĂŁ naĂąy hĂȘĂŹu nhĂ» chûång minh töët moĂ„i Ă iĂŻĂŹu.
Hemingway coĂĄ thĂŻĂ­ viĂŻĂ«t möÄt tiĂŻĂ­u thuyĂŻĂ«t chiĂŻĂ«n tranh vĂŻĂŹ cöng viĂŻĂ„c ĂșĂŁ
biĂŻĂ­n, bĂȘĂŹu trĂșĂąi vaĂą Ă ĂȘĂ«t liĂŻĂŹn maĂą khöng phaĂŁi dûÄa vaĂąo gĂČ caĂŁ ngoaĂąi
nhûÀng chuyïën phiïu lûu cuãa öng.
Cöng viĂŻĂ„c cuĂŁa öng ĂșĂŁ biĂŻĂ­n laĂą vĂČ cĂș quan tĂČnh baĂĄo Naval ĂșĂŁ ngay
trong cabin chiĂŻĂ«c taĂąu daĂąi mĂ»ĂșĂąi hai meĂĄt cuĂŁa öng, chiĂŻĂ«c Pilar, chiĂŻĂ«c
taĂąu Ă aĂ€ Ă Ă»ĂșĂ„c caĂŁi trang thaĂąnh taĂąu buön. Trong gĂȘĂŹn hai nĂčm tûù nĂčm
1942 Ă ĂŻĂ«n 1944, chiĂŻĂ«c taĂąu naĂąy Ă aĂ€ Ă Ă»ĂșĂ„c caĂŁi trang thaĂąnh nhiĂŻĂŹu kiĂŻĂ­u
khaĂĄc nhau, tuĂȘĂŹn tiĂŻĂźu khĂčĂŠp bĂșĂą biĂŻĂ­n BĂčĂŠc cuĂŁa Cuba. TaĂąu Pilar chĂșĂŁ
theo möÄt nhoĂĄm chñn ngĂ»ĂșĂąi, bĂŻn caĂ„nh Ă oĂĄ coĂąn coĂĄ vĂȘĂ„t duĂ„ng Ă iĂŻĂ„n Ă aĂąi,
suĂĄng maĂĄy, suĂĄng bazöca vaĂą chĂȘĂ«t nöí coĂĄ sûåc cöng phaĂĄ maĂ„nh. MuĂ„c àñch
cuĂŁa noĂĄ laĂą baĂĄm saĂĄt vaĂą tiĂŻu diĂŻĂ„t taĂąu ngĂȘĂŹm Àûåc; trong trĂ»ĂșĂąng hĂșĂ„p ĂȘĂ«y
Hemingway Ă aĂ€ chuĂȘĂ­n bĂ” Ă ĂŻĂ­ tiĂŻĂ«n haĂąnh möÄt kĂŻĂ« hoaĂ„ch dĂȘĂźn tĂșĂĄi viĂŻĂ„c
tiĂŻu diĂŻĂ„t taĂąu ngĂȘĂŹm Àûåc vaĂą cuĂ€ng coĂĄ thĂŻĂ­ laĂą caĂŁ con taĂąu buön ĂȘĂ«y nûÀa.
ViĂŻĂ„c khöng coĂĄ taĂąu ngĂȘĂŹm Àûåc naĂąo Ă ĂŻĂ«n trong tĂȘĂŹm tĂȘĂ«n cöng
cuĂ€ng quyĂŻĂ«t Ă Ă”nh Ă ĂŻĂ«n sûÄ söëng coĂąn cuĂŁa thuyĂŻĂŹn trĂ»ĂșĂŁng vaĂą thuĂŁy thuĂŁ
Ă oaĂąn. DĂȘĂźu sao, rĂȘĂ«t nhiĂŻĂŹu lĂȘĂŹn taĂąu Pilar Ă aĂ€ giuĂĄp phaĂĄt hiĂŻĂ„n ra vĂ” trñ
cuĂŁa nhûÀng chiĂŻĂ«c taĂąu ngĂȘĂŹm maĂą sau Ă oĂĄ Ă Ă»ĂșĂ„c baĂĄo vĂŻĂŹ lûÄc lĂ»ĂșĂ„ng haĂŁi
quĂȘn nhĂ» laĂą "thuĂŁy löi xĂȘm nhĂȘĂ„p". Spruille Brader laĂą Ă aĂ„i sûå MyĂ€ ĂșĂŁ
Cuba, khi ĂȘĂ«y Ă aĂ€ cho pheĂĄp tiĂŻĂ«n haĂąnh nhiĂŻĂ„m vuĂ„ vaĂą Ă aĂ„t Ă Ă»ĂșĂ„c kĂŻĂ«t quaĂŁ
xaĂĄc Ă Ă”nh. Öng ta Ă aĂ€ viĂŻĂ«t trong möÄt laĂĄ thĂ» vĂŻĂŹ sûÄ phuĂ„c vuĂ„ cuĂŁa
Hemingway ĂșĂŁ Cuba:
PhĂŻ bĂČnh lyĂĄ luĂȘĂ„n vĂčn hoĂ„c Anh - MyĂ€
http://ebooks.vdcmedia.com
"NhiĂŻĂ„m vuĂ„ vö cuĂąng nguy hiĂŻĂ­m, vĂČ chĂčĂŠc chĂčĂŠn möÄt thuyĂŻĂŹn
Ă aĂĄnh caĂĄ trong nhûÀng Ă iĂŻĂŹu kiĂŻĂ„n bĂČnh thĂ»ĂșĂąng seĂ€ khöng thĂŻĂ­ Ă Ă”ch laĂ„i
Ă Ă»ĂșĂ„c möÄt taĂąu ngĂȘĂŹm Ă Ă»ĂșĂ„c trang bĂ” vuĂ€ khñ haĂ„ng nĂčĂ„ng nhĂ» vĂȘĂ„y. DuĂą
sao, Ernest cuÀng àaÀ vaÄch ra möÄt kïë hoaÄch thöng minh, vaù töi tin
tĂ»ĂșĂŁng seĂ€ giaĂąnh chiĂŻĂ«n thĂčĂŠng trong trĂȘĂ„n Ă aĂĄnh maĂą anh ta coĂĄ thĂŻĂ­ tiĂŻĂ«p
cĂȘĂ„n. ThûÄc sûÄ laĂą anh ĂȘĂ«y Ă aĂ€ phaĂĄt hiĂŻĂ„n ra, vaĂąo caĂĄi ngaĂąy maĂą tuĂąy viĂŻn
haĂŁi quĂȘn cuĂŁa töi Ă aĂ€ khöng goĂ„i anh ĂȘĂ«y vĂŻĂŹ Havana khi anh ĂȘĂ«y ĂșĂŁ vĂ”
trñ mĂČnh choĂ„n nĂși taĂąu ngĂȘĂŹm Àûåc xuĂȘĂ«t hiĂŻĂ„n suöët hai tĂ» tiĂŻĂ«ng àöÏng
höÏ. Tuy thĂŻĂ«, trong rĂȘĂ«t nhiĂŻĂŹu trĂ»ĂșĂąng hĂșĂ„p, anh ĂȘĂ«y Ă aĂ€ thu Ă Ă»ĂșĂ„c nhiĂŻĂŹu
thöng tin giaĂĄ trĂ” vĂŻĂŹ Ă Ă”a Ă iĂŻĂ­m cuĂŁa taĂąu ngĂȘĂŹm Àûåc. ÀaĂĄnh giaĂĄ cao sûÄ
Ă oĂĄng goĂĄp Ă oĂĄ cuĂŁa Ernest, töi maĂ„nh daĂ„n Ă ĂŻĂŹ nghĂ” tĂčĂ„ng thĂ»ĂșĂŁng huĂȘn
chĂ»Ășng cho anh ĂȘĂ«y."
Cöng viĂŻĂ„c trĂŻn trĂșĂąi cuĂŁa öng tiĂŻĂ«p theo sau cöng viĂŻĂ„c cuĂŁa öng
trĂŻn biĂŻĂ­n. Sau khi hai taĂąu ngĂȘĂŹm cuöëi cuĂąng cuĂŁa Àûåc Ă aĂ€ bĂ” phaĂĄt hiĂŻĂ„n
ĂșĂŁ Cuba vaĂąo muĂąa xuĂȘn nĂčm 1944, Khöng quĂȘn HoaĂąng gia Anh Ă aĂ€
Ă Ă»a Hemingway sang Anh, nĂși öng nhĂȘĂ„n nhiĂŻĂ„m vuĂ„ laĂąm phoĂĄng
viĂŻn. Öng thñch nhûÀng phi cöng ngĂ»ĂșĂąi Anh, vaĂą hoĂ„ Ă aĂ€ Ă Ă»a öng theo
trong nhiĂŻĂŹu Ă ĂșĂ„t bay taĂĄc chiĂŻĂ«n, trĂ»ĂșĂĄc vaĂą sau ngaĂąy àöí böÄ.
NhiĂŻĂ„m vuĂ„ cuĂŁa öng trĂŻn mĂčĂ„t Ă ĂȘĂ«t bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu tûù ngaĂąy hai mĂ»Ăși
thaĂĄng baĂŁy vaĂą tiĂŻĂ«p tuĂ„c cho tĂșĂĄi Ă ĂȘĂŹu muĂąa xuĂȘn 1945. Chñnh thûåc thĂČ
Hemingway laĂą möÄt phoĂĄng viĂŻn cuĂŁa tuĂȘĂŹn baĂĄo Collier Ă Ă»ĂșĂ„c cûã Ă ĂŻĂ«n
ÀöÄi quĂȘn thûå ba, nhĂ»ng öng khöng vui veĂŁ trĂșĂŁ thaĂąnh möÄt quan saĂĄt
viĂŻn maĂą chĂł viĂŻĂ«t Ă uĂŁ baĂąi (saĂĄu baĂąi trong mĂ»ĂșĂąi möÄt thaĂĄng) Ă ĂŻĂ­ Ă ĂŻĂŹu Ă ĂčĂ„n
gĂșĂŁi vĂŻĂŹ. Öng cuĂ€ng khöng Ă ĂŻĂ«n ÀöÄi quĂȘn thûå ba, khöng thñch tĂ»ĂșĂĄng
Patton. ÀĂȘĂŹu tiĂŻn öng vĂȘĂźn liĂŻn laĂ„c vĂșĂĄi àöÄi khöng kñch MyĂ€ ĂșĂŁ
Normandy, röÏi sau khi choĂ„c thuĂŁng phoĂąng tuyĂŻĂ«n Ă Ă”ch ĂșĂŁ St. Lo, öng
gia nhĂȘĂ„p SĂ» Ă oaĂąn böën böÄ binh thuöÄc ÀöÄi quĂȘn thûå nhĂȘĂ«t, nĂși öng
tĂČm Ă Ă»ĂșĂ„c nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi baĂ„n töët vaĂą thoĂŁa maĂ€n vĂșĂĄi nhiĂŻĂŹu trĂȘĂ„n Ă aĂĄnh.
NgĂ»ĂșĂąi baĂ„n töët nhĂȘĂ«t cuĂŁa öng laĂą ÀaĂ„i taĂĄ C.T. Lanham ĂșĂŁ trung
Ă oaĂąn 22 (bĂȘy giĂșĂą laĂą thiĂŻĂ«u tĂ»ĂșĂĄng). ChiĂŻĂ«n tranh hĂȘĂŹu nhĂ» vĂȘĂźn tiĂŻĂ«p
diĂŻĂźn vaĂą Ă aĂ€ tiĂŻĂ«n tĂșĂĄi cao Ă iĂŻĂ­m ĂșĂŁ rûùng Huertgen, ngay saĂĄt biĂŻn giĂșĂĄi
nĂ»ĂșĂĄc Àûåc. TaĂ„i Ă oĂĄ, trong möÄt trĂȘĂ„n Ă aĂĄnh keĂĄo daĂąi mĂ»ĂșĂąi taĂĄm ngaĂąy vaĂąo
thaĂĄng mĂ»ĂșĂąi möÄt, trung Ă oaĂąn cuĂŁa Buck Lanham vĂșĂĄi ba nghĂČn hai
trĂčm quĂȘn Ă aĂ€ thiĂŻĂ„t maĂ„ng mĂȘĂ«t hĂșn hai nghĂČn saĂĄu. Böën sĂŽ quan chĂł
huy tiĂŻĂ­u Ă oaĂąn tûã thĂ»Ășng trong chĂ»a Ă ĂȘĂŹy ba mĂ»Ăși saĂĄu tiĂŻĂ«ng.
Hemingway ĂșĂŁ laĂ„i vĂșĂĄi trung Ă oaĂąn cho tĂșĂĄi khi trĂȘĂ„n Ă aĂĄnh kĂŻĂ«t thuĂĄc,
chia xeĂŁ moĂ„i möëi nguy hiĂŻĂ­m vaĂą gian khöí vĂșĂĄi hoĂ„ ngoaĂ„i trûù viĂŻĂ„c uöëng
LĂŻ Huy BĂčĂŠc (tuyĂŻĂ­n dĂ”ch) 30
http://ebooks.vdcmedia.com
rĂ»ĂșĂ„u. Àïí àöëi phoĂĄ trĂ»ĂșĂĄc vĂșĂĄi sûÄ ruĂŁi ro cuöëi cuĂąng, öng Ă aĂ€ mang theo
hai biàöng Ă eo vaĂąo trĂ»ĂșĂĄc thĂčĂŠt lĂ»ng Gott-mit-Uns maĂą öng lĂȘĂ«y Ă Ă»ĂșĂ„c
cuĂŁa möÄt tay lñnh Àûåc Ă aĂ€ chĂŻĂ«t. MöÄt biàöng àûÄng Ă ĂȘĂŹy rĂ»ĂșĂ„u gin, chiĂŻĂ«c
kia àûÄng rĂ»ĂșĂ„u veĂĄcmuĂĄt maĂ„nh, vaĂą öng hoĂąa lĂȘĂźn chuĂĄng Ă ĂŻĂ­ laĂąm thaĂąnh
möÄt loaĂ„i maĂĄctin ĂȘĂ«m nhĂ»ng rĂȘĂ«t maĂ„nh.
TrĂșĂŁ laĂ„i thaĂĄng taĂĄm, khi sĂ» Ă oaĂąn böën tiĂŻĂ«n vaĂąo theo hĂ»ĂșĂĄng àöng
tûù Normandy, Hemingway Ă i trong haĂąng quĂȘn tiĂŻn phong trĂŻn
chiĂŻĂ«c xe jeep cuĂŁa öng vaĂą bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu tiĂŻĂ«p xuĂĄc vĂșĂĄi du kñch PhaĂĄp. DaĂĄng
ngĂ»ĂșĂąi öng oai huĂąng vĂșĂĄi àöi vai röÄng, böÄ ngûÄc nĂșĂŁ vaĂą caĂĄi Ă ĂȘĂŹu maĂą theo
lĂșĂąi öng thĂČ quaĂĄ to so vĂșĂĄi chiĂŻĂ«c muĂ€ sĂčĂŠt cuĂŁa lñnh MyĂ€, möÄt vĂŻĂ«t seĂ„o sĂȘu
ngay trĂŻn Ă ĂȘĂŹu öng - tûù cuĂĄ va Ă ĂȘĂŹu vaĂąo keĂĄt nĂ»ĂșĂĄc cöë Ă Ă”nh ĂșĂŁ London
khi mĂȘĂ«t Ă iĂŻĂ„n - vaĂą möÄt böÄ rĂȘu rĂȘĂ„m hĂČnh quaĂ„t maĂą öng Ă aĂ€ Ă ĂŻĂ­ trong
thĂșĂąi gian chiĂŻĂ«n tranh. Du kñch PhaĂĄp tin rĂčçng hĂčĂšn öng phaĂŁi laĂą möÄt
vĂ” tĂ»ĂșĂĄng, nhĂ»ng Hemingway noĂĄi vĂșĂĄi hoĂ„ öng chĂł laĂą Ă aĂ„i uyĂĄ.
MöÄt du kñch hoĂŁi öng, "LaĂąm thĂŻĂ« naĂąo maĂą möÄt ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄ giaĂą vaĂą
tûùng traãi nhû öng, laÄi mang nhûÀng vïët seÄo chiïën tranh àaång kñnh
maĂą vĂȘĂźn laĂą möÄt Ă aĂ„i uyĂĄ?".
"ChaĂąng trai," nhĂȘn cĂș höÄi naĂąy Hemingway traĂŁ lĂșĂąi luön cho
nhiĂŻĂŹu ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc, "nguyĂŻn nhĂȘn Ă Ășn giaĂŁn thöi vaĂą Ă oĂĄ laĂą nößi Ă au.
Töi khöng bao giĂșĂą hoĂ„c Ă oĂ„c hay hoĂ„c viĂŻĂ«t."
NgĂ»ĂșĂąi laĂĄi xe cuĂŁa öng, Pellkey "Ă oĂŁ" nghĂŽ rĂčçng du kñch PhaĂĄp laĂą
àöÄi quĂȘn cûù nhĂȘĂ«t maĂą anh ta tûùng Ă i cuĂąng. "Khöng ai thöët ra möÄt
lĂșĂąi heĂąn nhaĂĄt naĂąo cho duĂą hoĂ„ coĂĄ bĂ” giĂŻĂ«t hay khöng," anh ta noĂĄi. ChiĂŻĂ«c
xe jeep cuĂŁa Hemingway tiĂŻĂ«p tuĂ„c xuĂȘĂ«t hiĂŻĂ„n ĂșĂŁ nhûÀng nĂși khöng ngĂșĂą
tĂșĂĄi. "Töi luön giûÀ möÄt caĂĄi ghim trĂŻn baĂŁn àöÏ cho giaĂą Ernest
Hemingway", sĂŽ quan chĂł huy cuĂŁa SĂ» Ă oaĂąn böën noĂĄi vĂșĂĄi Ă aĂ„i tĂ»ĂșĂĄng
R.D. Barton khi öng ta Ă ang chĂł dĂȘĂźn cho nhûÀng phoĂĄng viĂŻn khaĂĄc.
VaĂąi ngaĂąy trĂ»ĂșĂĄc Ă ĂȘy SĂ» Ă oaĂąn Ă aĂ€ tĂșĂĄi Ă Ă»ĂșĂ„c söng Seine ĂșĂŁ phña trĂŻn
Paris, nĂși ngĂ»ĂșĂąi Àûåc lĂȘĂ„p phoĂąng tuyĂŻĂ«n ĂșĂŁ phña trĂ»ĂșĂĄc vaĂą caĂŁ hai bĂŻn
sĂ»ĂșĂąn. "GiaĂą Ernest Hemingway Ă aĂ€ ĂșĂŁ caĂĄch Ă ĂȘy saĂĄu mĂ»Ăși dĂčĂ„m vĂ»ĂșĂ„t
trĂ»ĂșĂĄc tĂȘĂ«t caĂŁ moĂ„i muĂ€i tĂȘĂ«n cöng trong ÀöÄi quĂȘn thûå nhĂȘĂ«t", tĂ»ĂșĂĄng
Barton noĂĄi vĂșĂĄi ban tham mĂ»u cuĂŁa öng ta. "Öng ĂȘĂ«y Ă aĂ€ gûãi thöng tin
trĂșĂŁ laĂ„i. NhĂ»ng bĂȘy giĂșĂą caĂĄc anh nghĂŽ öng ĂȘĂ«y noĂĄi gĂČ? Öng ĂȘĂ«y noĂĄi rĂčçng
nĂŻĂ«u muöën giûÀ Ă Ă»ĂșĂ„c nĂși ĂȘĂ«y thĂČ Ă¶ng seĂ€ cĂȘĂŹn phaĂŁi coĂĄ xe tĂčng."
ÀoĂĄ laĂą ngaĂąy Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn cuĂŁa tuĂȘĂŹn lĂŻĂź öng ĂșĂŁ Rambouillet, caĂĄch
Paris ba mĂ»Ăși dĂčĂ„m vĂŻĂŹ hĂ»ĂșĂĄng tĂȘy nam. Hemingway Ă aĂ€ Ă ĂŻĂ«n möÄt
PhĂŻ bĂČnh lyĂĄ luĂȘĂ„n vĂčn hoĂ„c Anh - MyĂ€
http://ebooks.vdcmedia.com
thaùnh phöë nhoã vaùo ngaùy 19 thaång 8, ngay sau àöÄi kyÄ binh lûu àöÄng
Ă Ă»ĂșĂ„c cĂș giĂșĂĄi hoĂĄa. NhûÀng cĂȘy Irñt cuĂąng loaĂąi cuĂ€ng Ă aĂ€ nĂșĂŁ hoa trĂŻn mößi
ö cûãa söí, nhĂ»ng ngay khi quĂȘn àöÄi Ă Ă»ĂșĂ„c lĂŻĂ„nh ruĂĄt Ă i nĂși khaĂĄc thĂČ
hoa Irñt biĂŻĂ«n mĂȘĂ«t. NgĂ»ĂșĂąi Ramboli, nhĂ» ngĂ»ĂșĂąi ta goĂ„i, biĂŻĂ«t rĂčçng coĂĄ
nhûÀng chiĂŻĂ«c xe tĂčng haĂ„ng nĂčĂ„ng cuĂŁa Àûåc Ă ang ĂșĂŁ quanh Ă ĂȘy vaĂą hoĂ„
coĂĄ cĂș sĂșĂŁ Ă ĂŻĂ­ sĂșĂ„ bĂ” taĂąn saĂĄt nĂŻĂ«u quĂȘn Àûåc chiĂŻĂ«m laĂ„i Ă Ă»ĂșĂ„c thaĂąnh phöë
khöng phoĂąng thuĂŁ naĂąy. Hemingway quyĂŻĂ«t tĂȘm giûÀ noĂĄ, vĂșĂĄi möÄt chiĂŻĂ«c
xe troĂ„ng taĂŁi cuĂŁa du kñch PhaĂĄp vaĂą sûÄ uĂŁng höÄ tinh thĂȘĂŹn cuĂŁa Ă aĂ„i taĂĄ
David Bruce ĂșĂŁ VĂčn phoĂąng lûÄc lĂ»ĂșĂ„ng chiĂŻĂ«n lĂ»ĂșĂ„c, ngĂ»ĂșĂąi Ă aĂ€ choĂ„n
Rambouillet nhĂ» möÄt Ă Ă”a Ă iĂŻĂ­m thñch hĂșĂ„p Ă ĂŻĂ­ tiĂŻĂ«p tuĂ„c cöng taĂĄc phaĂŁn
giaĂĄn cuĂŁa mĂČnh.
"PhoĂąng nguĂŁ cuĂŁa Ernest ĂșĂŁ khaĂĄch saĂ„n Du Grand Veneur laĂą böÄ
phĂȘĂ„n Ă ĂȘĂŹu naĂ€o cuĂŁa tĂȘĂ«t caĂŁ caĂĄc cuöÄc haĂąnh quĂȘn," Ă aĂ„i taĂĄ Bruce viĂŻĂ«t
trong möÄt laĂĄ thĂ». "ĂșĂŁ Ă oĂĄ, vĂȘĂ„n chiĂŻĂ«c sĂșmi daĂąi tay, öng tiĂŻĂ«p nhûÀng
ngĂ»ĂșĂąi Ă Ă»a tin tĂČnh baĂĄo, nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi tĂ” naĂ„n tûù Paris, nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi
boĂŁ tröën khoĂŁi quĂȘn àöÄi Àûåc, nhûÀng viĂŻn chûåc Ă Ă”a phĂ»Ășng vaĂą tĂȘĂ«t caĂŁ
nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi tĂČm Ă ĂŻĂ«n. MöÄt ngĂ»ĂșĂąi PhaĂĄp tröng dûÀ tĂșĂ„n vĂșĂĄi khĂȘĂ­u suĂĄng
maĂĄy àûång baĂŁo vĂŻĂ„ sĂčĂ©n saĂąng ĂșĂŁ cûãa. BĂŻn trong, Ernest, tröng nhĂ» öng
thĂȘĂŹn rĂ»ĂșĂ„u ngĂčm Ă en vui nhöÄn, Ă ang phĂȘn xûã nĂčĂ„ng, nheĂ„, trung
bĂČnh bĂčçng tiĂŻĂ«ng Anh, tiĂŻĂ«ng PhaĂĄp vaĂą tiĂŻĂ«ng Àûåc bĂȘĂ„p boĂ€m." Hai aĂŁ gaĂĄi
Ă iĂŻĂ«m bĂ” buöÄc töÄi vĂČ coĂĄ quan hĂŻĂ„ vĂșĂĄi quĂȘn Ă Ă”ch Ă Ă»ĂșĂ„c triĂŻĂ„u tĂșĂĄi chöß öng
Ă ĂŻĂ­ xeĂĄt xûã. Thay vĂČ ra lĂŻĂ„nh phaĂŁi caĂ„o Ă ĂȘĂŹu hoĂ„, nhĂ» nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi bĂčĂŠt
giam yĂŻu cĂȘĂŹu, öng thao thao vĂșĂĄi hoĂ„ möÄt baĂąi giaĂŁng Ă aĂ„o àûåc nghiĂŻm
khĂčĂŠc vaĂą bĂčĂŠt hoĂ„ rûãa cheĂĄn Ă ĂŽa. MöÄt ngĂ»ĂșĂąi Balan Ă aĂąo nguĂ€ tûù
Vehrmacht, Ă Ă»ĂșĂ„c thĂȘĂ­m vĂȘĂ«n vaĂą röÏi bĂ” bĂčĂŠt Ă i goĂ„t khoai tĂȘy; möÄt
trung sĂŽ ngĂ»ĂșĂąi aĂĄo phaĂŁi rûãa xe jeep.
Sau khi cho canh gaĂĄc rĂȘĂ«t caĂŁ moĂ„i tuyĂŻĂ«n Ă Ă»ĂșĂąng, sûÄ quan tĂȘm
chñnh cuãa Hemingway laù xaåc àÔnh àuång nhûÀng cöng sûÄ phoùng ngûÄ
cuĂŁa boĂ„n Àûåc ĂșĂŁ phña nam Paris. Öng tung ra nhûÀng àöÄi tuĂȘĂŹn tra coĂĄ
vuĂ€ trang Ă ĂŻĂ­ thu huĂĄt hoĂŁa lûÄc Àûåc vaĂą quĂȘn tĂČnh nguyĂŻĂ„n laĂą dĂȘn
thĂ»ĂșĂąng Ă i xe Ă aĂ„p traĂą tröÄn vaĂąo haĂąng nguĂ€ Àûåc, vaĂąi ngĂ»ĂșĂąi trong söë hoĂ„
Ă aĂ„p xe trĂŻn moĂ„i neĂŁo Ă Ă»ĂșĂąng cuĂŁa Paris vaĂą trĂșĂŁ vĂŻĂŹ trao cho
Hemingway nhûÀng baĂŁn phaĂĄc thaĂŁo vaĂą nhûÀng muĂ€ Ă ĂȘĂŹy trûång tĂ»Ăși.
Öng Ă aĂ€ nhĂȘĂ„n sûÄ giuĂĄp Ă ĂșĂ€ vaĂą lĂșĂąi khuyĂŻn cuĂŁa möÄt Ă iĂŻĂ„p viĂŻn mĂȘĂ„t nöíi
tiĂŻĂ«ng ngĂ»ĂșĂąi PhaĂĄp dĂ»ĂșĂĄi biĂŻĂ„t danh "Mr. Sheep" - M. Mouton. Khöng
lĂȘu sau Ă oĂĄ, tĂ»ĂșĂĄng Leclerc Ă ĂŻĂ«n Rambouillet vĂșĂĄi sĂ» Ă oaĂąn xe boĂ„c theĂĄp
PhaĂĄp Ă aĂ€ Ă Ă»ĂșĂ„c choĂ„n Ă ĂŻĂ­ giaĂŁi phoĂĄng Paris. TĂ»ĂșĂĄng Leclerc khöng thñch
LĂŻ Huy BĂčĂŠc (tuyĂŻĂ­n dĂ”ch) 32
http://ebooks.vdcmedia.com
phoång viïn MyÀ hay du kñch Phaåp, nhûng Hemingway vaù M.
Mouton Ă aĂ€ Ăčn töëi vĂșĂĄi Tham mĂ»u trĂ»ĂșĂŁng cuĂŁa öng ta vaĂą Ă Ă»a cho öng
ta möÄt baĂŁn toĂĄm tĂčĂŠt chi tiĂŻĂ«t keĂąm theo nhûÀng baĂŁn veĂ€ phaĂĄc thaĂŁo vĂŻĂŹ
cöng sûÄ phoĂąng thuĂŁ cuĂŁa boĂ„n Àûåc trĂŻn tĂȘĂ«t caĂŁ caĂĄc tuyĂŻĂ«n Ă Ă»ĂșĂąng giûÀa
Paris vaù Rambouillet. "Töi tin," àaÄi taå Bruce noåi, "laù thöng tin naùy
coĂĄ möÄt taĂĄc duĂ„ng quyĂŻĂ«t Ă Ă”nh àöëi vĂșĂĄi viĂŻĂ„c thûÄc hiĂŻĂ„n thaĂąnh cöng cuöÄc
haĂąnh quĂȘn tĂșĂĄi Paris cuĂŁa tĂ»ĂșĂĄng Leclerc."
SaĂĄng sĂșĂĄm ngaĂąy 25 thaĂĄng 8, Hemingway theo sau möÄt trong
nhûÀng àöÄi xe boĂ„c theĂĄp cuĂŁa PhaĂĄp tiĂŻĂ«n tĂȘĂ„n laĂąng Buc, gĂȘĂŹn Versailles,
nĂși maĂą öng biĂŻĂ«t rĂčçng Ă oaĂąn quĂȘn seĂ€ phaĂŁi taĂ„m dûùng laĂ„i möÄt chuĂĄt bĂșĂŁi
sûÄ khaĂĄng cûÄ cuĂŁa quĂȘn Àûåc. Khi ĂȘĂ«y, nhûÀng du kñch tiĂŻn phong cuĂŁa
öng - nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi giĂșĂą Ă ĂȘy Ă aĂ€ hĂșĂ„p thaĂąnh möÄt àöÄi quĂȘn Ă Ă»ĂșĂ„c cĂș giĂșĂĄi
hoĂĄa hĂșn hai trĂčm ngĂ»ĂșĂąi - Ă aĂ€ mĂșĂŁ Ă Ă»ĂșĂąng tiĂŻĂ«n vaĂąo thaĂąnh phöë bĂčçng löëi
tĂčĂŠt. LûÄc lĂ»ĂșĂ„ng Ă ĂčĂ„c nhiĂŻĂ„m cuĂŁa Hemingway Ă aĂ€ chiĂŻĂ«n Ă ĂȘĂ«u trong möÄt
cuöÄc chaĂ„m traĂĄn nhoĂŁ ĂșĂŁ Arc de Triomphe trong khi lûÄc lĂ»ĂșĂ„ng chñnh
quy cuĂŁa Leclerc vĂȘĂźn coĂąn ĂșĂŁ bĂșĂą Nam söng Seine. Töëi höm Ă oĂĄ, Robert
Capa, möÄt thĂșĂ„ aĂŁnh Ă ĂŻĂ«n tûù Paris cuĂąng vĂșĂĄi nhûÀng phoĂĄng viĂŻn khaĂĄc,
Ă aĂ€ bĂ” caĂŁn trĂșĂŁ bĂșĂŁi sûÄ nghiĂŻm khĂčĂŠc cuĂŁa Leclerc. Capa Ă i thĂčĂšng Ă ĂŻĂ«n
khaĂĄch saĂ„n Ritz, nĂși anh ta nhĂȘĂ„n ra ngĂ»ĂșĂąi laĂĄi xe cuĂŁa Hemingway
àang àûång gaåc ngoaùi cûãa. Pelkey noåi theo kiïíu cuãa Hemingway,
"Böë Ă aĂ€ choĂ„n Ă Ă»ĂșĂ„c khaĂĄch saĂ„n töët. NhiĂŻĂŹu thûå trong hĂȘĂŹm rĂ»ĂșĂ„u. Öng
lĂŻn nhanh Ă i."
Sau trĂȘĂ„n Ă aĂĄnh nhoĂŁ ĂșĂŁ Rambouillet Ă oĂĄ Ă aĂ€ coĂĄ möÄt cuöÄc tranh caĂ€i
trong giĂșĂĄi quĂȘn sûÄ xem coĂĄ nĂŻn tĂčĂ„ng huy chĂ»Ășng cho Hemingway Ă ĂŻĂ­
laĂąm möÄt tĂȘĂ«m gĂ»Ășng töët nöíi bĂȘĂ„t vĂŻĂŹ viĂŻĂ„c Ă Ă»a tin tĂČnh baĂĄo, hay coĂĄ nĂŻn
xûã sĂș thĂȘĂ­m öng vĂČ Ă aĂ€ vi phaĂ„m hiĂŻĂ„p Ă Ă”nh Geneva, gĂȘy aĂŁnh hĂ»ĂșĂŁng
Ă ĂŻĂ«n viĂŻĂ„c chĂł huy caĂĄc phoĂĄng viĂŻn chiĂŻĂ«n tranh. Huy chĂ»Ășng Ă Ă»ĂșĂ„c
nhĂȘĂ„n rĂȘĂ«t muöÄn, ĂșĂŁ cĂȘĂ«p Bronze Star; nhĂ»ng Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn tĂ»ĂșĂĄng thanh
tra cuĂŁa ÀöÄi quĂȘn thûå ba Ă ĂŻĂŹ nghĂ” nhûÀng hoaĂ„t àöÄng cuĂŁa öng phaĂŁi
Ă Ă»ĂșĂ„c Ă iĂŻĂŹu tra Ă uĂĄng thĂŻĂ­ thûåc. ViĂŻĂ„c Ă oĂĄ bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu vaĂąo ngaĂąy 2 thaĂĄng 9
nĂčm 1944 vaĂą chiĂŻĂ«m mĂȘĂ«t hĂșn taĂĄm tuĂȘĂŹn. VaĂąo thaĂĄng mĂ»ĂșĂąi,
Hemingway bĂ” goĂ„i trĂșĂŁ laĂ„i phoĂąng tuyĂŻĂ«n Siegfried Ă ĂŻĂ­ thĂȘĂ­m vĂȘĂ«n.
NhûÀng phoĂĄng viĂŻn khaĂĄc Ă aĂ€ khai nhĂ» ngĂ»ĂșĂąi quĂȘn tûã rĂčçng hoĂ„ chĂ»a
bao giĂșĂą nhĂČn thĂȘĂ«y öng mang vuĂ€ khñ trĂŻn ngĂ»ĂșĂąi caĂŁ. Cuöëi cuĂąng, öng
cuĂ€ng Ă Ă»ĂșĂ„c baĂĄo cho biĂŻĂ«t cuöÄc Ă iĂŻĂŹu tra - trñch lĂșĂąi sĂŽ quan haĂąnh chñnh
cao cĂȘĂ«p - "CuöÄc Ă iĂŻĂŹu tra kĂŻĂ«t luĂȘĂ„n Ă Ă»Ășng sûÄ khöng coĂĄ vi phaĂ„m naĂąo
àöëi vĂșĂĄi nhûÀng quy Ă Ă”nh hiĂŻĂ„n coĂĄ vĂŻĂŹ phoĂĄng viĂŻn chiĂŻĂ«n tranh." Öng
PhĂŻ bĂČnh lyĂĄ luĂȘĂ„n vĂčn hoĂ„c Anh - MyĂ€
http://ebooks.vdcmedia.com
vöÄi vaĂ€ trĂșĂŁ laĂ„i SĂ» Ă oaĂąn böën, nĂși Ă ang chuĂȘĂ­n bĂ” cho trĂȘĂ„n Ă aĂĄnh ĂșĂŁ rûùng
Huertgen. "Trong cuöÄc chiĂŻĂ«n tiĂŻĂ«p theo,"öng noĂĄi vĂșĂĄi Buck Lanham,
"Töi seĂ€ phaĂŁi xĂčm ngĂ»ĂșĂ„c hiĂŻĂ„p Ă Ă”nh Geneva lĂŻn möng àñt, vĂČ töi coĂĄ
thĂŻĂ­ Ă oĂ„c noĂĄ bĂčçng gĂ»Ășng."
Nïëu tiïíu thuyïët cuãa Hemingway viïët vïÏ cuöÄc chiïën tranh
cuöëi cuĂąng lĂȘĂ«y nĂŻĂŹn taĂŁng laĂą cöng viĂŻĂ„c cuĂŁa öng trĂŻn mĂčĂ„t Ă ĂȘĂ«t, thĂČ chĂčĂŠc
chĂčĂŠn noĂĄ seĂ€ bao göÏm töíng söë nhûÀng trĂȘĂ„n Ă aĂĄnh maĂą öng trûÄc tiĂŻĂ«p
tham gia nhiĂŻĂŹu hĂșn bĂȘĂ«t kyĂą tiĂŻĂ­u thuyĂŻĂ«t chiĂŻĂ«n tranh naĂąo xuĂȘĂ«t hiĂŻĂ„n
tûù trĂ»ĂșĂĄc Ă ĂŻĂ«n nay. SûÄ say mĂŻ maĂ„o hiĂŻĂ­m cuĂŁa öng seĂ€ Ă i vaĂąo trang
saĂĄch, cuĂąng vĂșĂĄi nhûÀng tĂČnh caĂŁm baĂ„n beĂą maĂą öng tĂČm thĂȘĂ«y giûÀa
nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi lñnh MyĂ€ ĂșĂŁ chiĂŻĂ«n trĂ»ĂșĂąng. Cuöën tiĂŻĂ­u thuyĂŻĂ«t ĂȘĂ«y coĂĄ thĂŻĂ­ laĂą
bi kĂ”ch, nhĂ»ng noĂĄ seĂ€ khöng bĂ” luyĂ„. "HĂȘĂŹu hĂŻĂ«t nhûÀng sûÄ kiĂŻĂ„n trong
cuöÄc chiïën cuöëi cuùng naùy àaÀ taÄo nïn caãm xuåc," öng noåi, "trong khi
cuöÄc chiĂŻĂ«n Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn chĂł mang laĂ„i cho töi möÄt chuĂĄt caĂŁm xuĂĄc maĂą thöi.
NhĂ»ng töi cuĂ€ng Ă aĂ€ coĂĄ möÄt tĂČnh baĂ„n thĂȘĂ„t töët Ă eĂ„p. Töi chĂ»a tûùng
quen biĂŻĂ«t nhûÀng con ngĂ»ĂșĂąi tûã tĂŻĂ« Ă ĂŻĂ«n thĂŻĂ« vaĂą Ă ĂȘy laĂą lĂȘĂŹn Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn töi
coĂĄ cĂș höÄi Ă ĂŻĂ­ vĂȘĂ„t löÄn vĂșĂĄi ngön ngûÀ cuĂŁa chñnh mĂČnh."
Hemingway rĂȘĂ«t nhiĂŻĂ„t tĂČnh vĂșĂĄi caĂĄc sĂŽ quan vaĂą nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi Ă aĂ€
chiĂŻĂ«n Ă ĂȘĂ«u bĂŻn caĂ„nh öng, vaĂą hoĂ„ cuĂ€ng Ă aĂĄp laĂ„i bĂčçng tĂČnh caĂŁm nöÏng
nhiĂŻĂ„t ĂȘĂ«y. "Khöng coĂĄ gĂČ laĂą tuyĂŻĂ„t àöëi," Buck Lanham noĂĄi, "nhĂ»ng
Ernest, ngĂ»ĂșĂąi Ă aĂ€ tûùng cöÄng taĂĄc vĂșĂĄi Trung Ă oaĂąn 22, laĂą möÄt ngĂ»ĂșĂąi
Ă Ă»ĂșĂ„c khĂȘm phuĂ„c vaĂą yĂŻu mĂŻĂ«n nhĂȘĂ«t. Khi nhûÀng cûÄu binh cuĂŁa trung
Ă oaĂąn thaĂąnh lĂȘĂ„p höÄi cûÄu chiĂŻĂ«n binh, öng laĂą möÄt trong hai ngĂ»ĂșĂąi duy
nhĂȘĂ«t khöng thuöÄc quĂȘn àöÄi Ă Ă»ĂșĂ„c bĂȘĂŹu choĂ„n laĂąm thaĂąnh viĂŻn danh
dûÄ." HĂȘĂŹu hĂŻĂ«t moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi Ă ĂŻĂŹu cöng nhĂȘĂ„n öng laĂą möÄt taĂĄc giaĂŁ nöíi tiĂŻĂ«ng.
"ChaĂą, anh chaĂąng Hemingway naĂąy laĂą ai? Anh ta laĂą möÄt ngĂ»ĂșĂąi lñnh
töët," möÄt ngĂ»ĂșĂąi trong söë hoĂ„ noĂĄi vĂșĂĄi ngĂ»ĂșĂąi laĂĄi xe Ă ang taĂ„m thĂșĂąi thay
thĂŻĂ« Pelkey "Ă oĂŁ". "Töi khöng biĂŻĂ«t," ngĂ»ĂșĂąi laĂĄi xe noĂĄi. "Öng thuöÄc
haĂ„ng ngĂ»ĂșĂąi quan troĂ„ng naĂąo Ă oĂĄ. Töi Ă aĂ€ laĂĄi xe cho öng möÄt thaĂĄng maĂą
töi vĂȘĂźn khöng biĂŻĂ«t öng laĂąm gĂČ." MöÄt phoĂĄng viĂŻn Ă aĂ€ mö taĂŁ trong möÄt
cuöÄc noĂĄi chuyĂŻĂ„n vĂŻĂŹ chuyĂŻĂ«n Ă i maĂą anh ta Ă Ă»ĂșĂ„c Ă i cuĂąng vĂșĂĄi
Hemingway, khi hoĂ„ khĂșĂŁi haĂąnh trĂ»ĂșĂĄc bĂČnh minh Ă ĂŻĂ«n töíng haĂąnh
dinh cuĂŁa Lanham ĂșĂŁ rûùng Huergen. "TĂȘĂ«t caĂŁ moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi Ă ĂŻĂŹu biĂŻĂ«t xe
jeep cuãa öng," anh phoång viïn noåi. "Tûù trong nhûÀng khu rûùng töëi
baĂ„n coĂĄ thĂŻĂ­ nghe thĂȘĂ«y haĂąng trĂčm gioĂ„ng noĂĄi Ă ang cĂȘĂ«t lĂŻn, hĂŻĂ«t ngĂ»ĂșĂąi
noĂ„ Ă ĂŻĂ«n ngĂ»ĂșĂąi kia, "Xin chaĂąo ngaĂąi Hemingway". Cûå nhĂ» laĂą nghi lĂŻĂź
àöëi vĂșĂĄi möÄt öng vua vĂȘĂ„y."
LĂŻ Huy BĂčĂŠc (tuyĂŻĂ­n dĂ”ch) 34
http://ebooks.vdcmedia.com
CaĂĄc sĂŽ quan cuĂŁa SĂ» Ă oaĂąn böën Ă aĂ€ Ă ĂčĂ„t cho öng rĂȘĂ«t nhiĂŻĂŹu biĂŻĂ„t
danh thĂȘn mĂȘĂ„t. HoĂ„ goĂ„i öng laĂą Ernest, möÄt caĂĄi tĂŻn maĂą öng chĂł àöÏng
yĂĄ goĂ„i giûÀa nhûÀng baĂ„n beĂą thĂȘn thiĂŻĂ«t, hoĂčĂ„c thĂșĂ„ sĂčn lñnh Àûåc, hoĂčĂ„c
Hemingway baĂĄc sĂŽ giaĂą - khi öng tranh caĂ€i vĂșĂĄi thĂȘĂŹy thuöëc tĂȘm thĂȘĂŹn
vĂŻĂŹ sûÄ kiĂŻĂ„t sûåc cuĂŁa chiĂŻĂ«n trĂȘĂ„n - hoĂčĂ„c hoĂ„ nhĂčĂŠc laĂ„i sûÄ miĂŻu taĂŁ cuĂŁa
chñnh öng vĂŻĂŹ baĂŁn thĂȘn mĂČnh nhĂ» möÄt Ernest Hemorrhoid (bĂŻĂ„nh
trĂŽ), Pyle cuĂŁa ngĂ»ĂșĂąi ngheĂąo, nhĂ»ng hĂȘĂŹu hĂŻĂ«t hoĂ„ Ă ĂŻĂŹu goĂ„i öng laĂą Papa
hoĂčĂ„c Pop. ÀoĂĄ laĂą nhûÀng caĂĄi tĂŻn maĂą öng thñch nhĂȘĂ«t vaĂą chuĂĄng Ă aĂ€ theo
öng trĂșĂŁ laĂ„i Cuba, nĂși nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi giuĂĄp viĂŻĂ„c nhaĂą, dĂȘn laĂąng ĂșĂŁ San
Francisco de Paula, nhûÀng ngĂ» dĂȘn ĂșĂŁ Cojimar vaĂą nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi böÏi
trong quaĂĄ caĂą phĂŻ öng yĂŻu thñch ĂșĂŁ Havana Ă ĂŻĂŹu noĂĄi chuyĂŻĂ„n vĂșĂĄi öng
vaù goÄi öng laù Papa. BaÄn goÄi möÄt ly daiquiri, cöë giaãi thñch baÄnmuöën
noĂĄ Ă Ă»ĂșĂ„c pha chĂŻĂ« nhĂ» thĂŻĂ« naĂąo, vaĂą ngĂ»ĂșĂąi böÏi ĂșĂŁ quaĂĄn Florida seĂ€ noĂĄi
nheĂ„ nhaĂąng, "Theo kiĂŻĂ­u Papa phaĂŁi khöng?" NĂŻĂ«u baĂ„n traĂŁ lĂșĂąi, "ÀuĂĄng,
nhĂ» Papa ĂȘĂ«y," thĂČ möÄt ly daiquiri to gĂȘĂ«p àöi khöng Ă Ă»ĂșĂąng seĂ€ hiĂŻĂ„n
ra trong bĂČnh tröÄn rĂ»ĂșĂ„u cöëc tai Ă ĂȘĂŹy traĂąn Ă aĂĄ xay.
"Papa, böë viĂŻĂ«t nhĂ» chuĂĄng ta coĂĄ thĂŻĂ­ uöëng", möÄt luĂȘĂ„t sĂ» ngĂ»ĂșĂąi
Cuba ĂșĂŁ Ambos Mudos noĂĄi trong khi Hemingway Ă i tĂșĂĄi Ă ĂŻĂ­ kiĂŻĂ­m tra
nhĂ» thĂ»ĂșĂąng lĂŻĂ„ vaĂą nghiĂŻm nghĂ” nhĂ» thĂŻĂ­ laĂą öng chuĂŁ quĂȘĂŹy. Àöi khi
baÄn beù miïu taã öng nhû möÄt Papa phûåc taÄp, sûÄ phûåc taÄp maù, hoÄ
giaĂŁi thñch, chñnh xaĂĄc laĂą sûÄ àöëi nghĂ”ch cuĂŁa möÄt ngĂ»ĂșĂąi cha phûåc taĂ„p.
Thay vĂČ tĂČm kiĂŻĂ«m möÄt ngĂ»ĂșĂąi cha thay thĂŻĂ« Ă ĂŻĂ­ nuöi nĂȘĂ«ng vaĂą baĂŁo vĂŻĂ„
mĂČnh, thĂČ Ă¶ng laĂ„i cöë gĂčĂŠng tiĂŻĂ«p tuĂ„c baĂŁo vĂŻĂ„ vaĂą Ă ĂčĂ„t kĂŻĂ« hoaĂ„ch cho ngĂ»ĂșĂąi
khaĂĄc. NhûÀng ngĂ»ĂșĂąi Ă aĂąn öng vaĂą Ă aĂąn baĂą treĂŁ hĂșn Ă ĂŻĂ«n gĂčĂ„p öng Ă ĂŻĂ­ tĂČm
lĂșĂąi khuyĂŻn vĂŻĂŹ nhûÀng vĂ»ĂșĂĄng mĂčĂŠc vĂčn chĂ»Ășng vaĂą chuyĂŻĂ„n yĂŻu Ă Ă»Ășng
cuĂŁa hoĂ„, öng noĂĄi vĂșĂĄi hoĂ„ nhĂ» thĂŻĂ­ öng laĂą möÄt ngĂ»ĂșĂąi tûùng traĂŁi chñn
mĂ»Ăși tuöíi trong khi öng mĂșĂĄi chĂł böën chñn. "Töi laĂą ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄ may
mĂčĂŠn," öng noĂĄi, "vĂČ quan hĂŻĂ„ vĂșĂĄi nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi giaĂą hĂșn khi töi coĂąn treĂŁ
vaĂą nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi treĂŁ khi giĂșĂą Ă ĂȘy töi giaĂą hĂșn."
Mr. Papa, nhĂ» öng thĂ»ĂșĂąng kyĂĄ dĂ»ĂșĂĄi mößi laĂĄ thĂ» cuĂŁa mĂČnh, laĂą
möÄt ngĂ»ĂșĂąi to lĂșĂĄn vĂșĂĄi daĂĄng Ă i thĂčĂšng àûång khiĂŻĂ«n öng dĂ»ĂșĂąng nhĂ» cao
chiĂŻĂŹu cao gĂȘĂŹn 1,8 meĂĄt hĂșn cuĂŁa mĂČnh. Sau chiĂŻĂ«n tranh buĂ„ng öng
phĂŻĂ„ ra, nhĂ»ng bĂȘy giĂșĂą öng Ă aĂ€ tûÄ tĂȘĂ„p Ă ĂŻĂ­ giaĂŁm xuöëng khoaĂŁng chñn
lĂčm cĂȘn, hoĂčĂ„c mûåc khöng nhiĂŻĂŹu hĂșn troĂ„ng lĂ»ĂșĂ„ng quyĂŻĂŹn Anh cuĂŁa
öng trĂ»ĂșĂĄc Ă oĂĄ laĂą gĂȘĂŹn chñn mĂ»Ăși cĂȘn. Öng coĂĄ cĂș thĂŻĂ­ nhĂ» möÄt voĂ€ sĂŽ
quyĂŻĂŹn Anh, nhûÀng mĂčĂŠt caĂĄ nhoĂŁ, bĂčĂŠp chĂȘn lĂșĂĄn, höng heĂ„p, vai röÄng
vaĂą hai caĂĄnh tay Ă ĂȘĂŹy cĂș bĂčĂŠp, Ă Ă»ĂșĂąng kñnh bĂčĂŠp tay Ă o Ă Ă»ĂșĂ„c gĂȘĂŹn böën
PhĂŻ bĂČnh lyĂĄ luĂȘĂ„n vĂčn hoĂ„c Anh - MyĂ€
http://ebooks.vdcmedia.com
mĂ»Ăși centimet. ÀĂȘĂŹu öng to vaĂą giöëng Ă ĂȘĂŹu sĂ» tûã, maĂĄi toĂĄc quĂčn gĂșĂ„n
soĂĄng bĂȘy giĂșĂą Ă aĂ€ chuyĂŻĂ­n maĂąu xaĂĄm ĂșĂŁ hai bĂŻn thaĂĄi dĂ»Ășng, böÄ rĂȘu tua
tuĂŁa vaĂą luön Ă ĂŻĂ­ lĂșĂŁm chĂșĂŁm daĂąi Ă ĂŻĂ«n hĂșn nûãa centimet trĂŻn goĂą maĂĄ, vĂČ
öng coĂĄ möÄt laĂąn da nhaĂ„y caĂŁm vaĂą gheĂĄt phaĂŁi caĂ„o rĂȘu. Khi Ă eo chiĂŻĂ«c
kñnh quĂȘn àöÄi goĂ„ng theĂĄp vaĂąo, tröng ngaĂąi Papa nhĂ» möÄt hoĂ„c giaĂŁ
Ă ang nghiĂŻĂŹn ngĂȘĂźm möÄt baĂŁn thaĂŁo bĂčçng chûÀ Hy LaĂ„p. Khi öng cĂ»ĂșĂąi
thoaĂŁ maĂĄi tröng öng laĂ„i giöëng möÄt cĂȘĂ„u hoĂ„c sinh Ă ang hoaĂĄ trang
bĂčçng böÄ toĂĄc giaĂŁ maĂąu xaĂĄm sĂčĂŠt.
Trong ngöi nhaĂą ĂșĂŁ Cuba, öng thĂ»ĂșĂąng quĂčng deĂĄp ra vaĂą Ă i chĂȘn
Ă ĂȘĂ«t nhĂ» möÄt cĂȘĂ„u hoĂ„c troĂą. ChĂȘn öng to nhĂ»ng daĂĄng Ă eĂ„p; àöi baĂąn tay
röÄng vĂșĂĄi nhûÀng ngoĂĄn rĂȘĂ«t daĂąi, moĂĄng tay Ă Ă»ĂșĂ„c cĂčĂŠt vuöng vĂčĂŠn, àöi tay
cuĂŁa möÄt thĂșĂ„ maĂĄy laĂąnh nghĂŻĂŹ hay möÄt baĂĄc sĂŽ phĂȘĂźu thuĂȘĂ„t. Öng khöng
huĂĄt thuöëc, phĂȘĂŹn naĂąo laĂą Ă ĂŻĂ­ giûÀ gĂČn khûåu giaĂĄc vö cuĂąng tinh nhaĂ„y cuĂŁa
mĂČnh; àöi khi öng hñt hñt gioĂĄ nhĂ» möÄt con gĂȘĂ«u Ă ang caĂŁnh giaĂĄc. Öng
khöng thñch nhûÀng bûÀa tiĂŻĂ„c lĂșĂĄn. Öng thĂ»ĂșĂąng noĂĄi chuyĂŻĂ„n vĂșĂĄi mößi
ngĂ»ĂșĂąi möÄt luĂĄc bĂčçng gioĂ„ng trĂȘĂŹm, kñn Ă aĂĄo. Gertrude Stein aĂĄc yĂĄ khi
noĂĄi rĂčçng mĂčĂŠt öng "biĂŻĂ­u löÄ sûÄ quan tĂȘm Ă ĂȘĂŹy Ă am mĂŻ hĂșn laĂą chĂł
quan tĂȘm," nhĂ»ng thûÄc tĂŻĂ« baĂą Ă ang ban cho öng möÄt lĂșĂąi khen. NgaĂąi
Papa quan saĂĄt, lĂčĂŠng nghe vaĂą ghi nhĂșĂĄ. "Khi ngĂ»ĂșĂąi ta noĂĄi, haĂ€y chĂčm
chuĂĄ lĂčĂŠng nghe," öng Ă aĂ€ viĂŻĂ«t nhĂ» thĂŻĂ« trong laĂĄ thĂ» khuyĂŻn möÄt nhaĂą
vĂčn treĂŁ. "HĂȘĂŹu hĂŻĂ«t moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi khöng bao giĂșĂą lĂčĂŠng nghe."
Öng söëng trong Ă Ă”a vĂ” cuĂŁa möÄt trĂ»ĂșĂŁng laĂ€o, bao quanh bĂșĂŁi gia
Ă ĂČnh, baĂ„n beĂą vaĂą nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi tuĂąy tuĂąng cuĂŁa öng. TaĂąi saĂŁn cuĂŁa öng ĂșĂŁ
Cuba chĂčĂšng coĂĄ gĂČ nhiĂŻĂŹu - ngoaĂąi nhûÀng con meĂąo - hai mĂ»Ăși con laĂą
töíng söë gĂȘĂŹn Ă ĂȘy - saĂĄu con choĂĄ Ă i thĂș thĂȘĂ­n trong vaĂą ngoaĂąi caĂĄi trang
traĂ„i lĂșĂĄn kiĂŻĂ­u TĂȘy Ban Nha. Finca Vigia (hay coĂąn goĂ„i laĂą Trang traĂ„i
thĂ»ĂșĂŁng ngoaĂ„n) röÄng saĂĄu heĂĄcta, coĂĄ vĂ»ĂșĂąn, sĂȘn tennñt, bĂŻĂ­ bĂși vaĂą möÄt
caĂĄi thaĂĄp trĂčĂŠng, tĂȘĂŹng trĂŻn cuĂąng laĂą nĂși Hemingway laĂąm viĂŻĂ„c. BĂŻn
ngoaĂąi trang traĂ„i coĂĄ möÄt cĂȘy böng goĂąn, huyĂŻĂŹn bñ theo nghi thûåc
woodoo vĂșĂĄi lĂșĂĄp voĂŁ cĂȘy mĂŻĂŹm maĂ„i maĂąu da voi.
PhoĂąng khaĂĄch, daĂąi gĂȘĂŹn hai mĂ»Ăși meĂĄt, vĂșĂĄi nhûÀng bûåc tĂ»ĂșĂąng
giĂčng Ă ĂȘĂŹy Ă ĂȘĂŹu thuĂĄ maĂą Hemingway Ă aĂ€ sĂčn Ă Ă»ĂșĂ„c ĂșĂŁ chĂȘu Phi. LuĂĄc
chiĂŻĂŹu muöÄn, cĂčn phoĂąng thĂ»ĂșĂąng öÏn aĂąo vĂČ nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄch vaĂą
ngĂ»ĂșĂąi Ă ĂȘĂŹu bĂŻĂ«p Trung Hoa hiĂŻĂ«m khi biĂŻĂ«t Ă Ă»ĂșĂ„c coĂĄ bao nhiĂŻu ngĂ»ĂșĂąi seĂ€
dûÄ bûÀa töëi. Fince Vigia cĂȘĂŹn caĂŁ möÄt àöÄi phuĂ„c vuĂ„; bĂŻn caĂ„nh ngĂ»ĂșĂąi
Ă ĂȘĂŹu bĂŻĂ«p coĂąn coĂĄ hai ngĂ»ĂșĂąi giuĂĄp viĂŻĂ„c nhaĂą, hai Ă ĂŻĂ«n ba ngĂ»ĂșĂąi laĂąm vĂ»ĂșĂąn
vaĂą möÄt ngĂ»ĂșĂąi laĂĄi xe vĂșĂĄi hai chiĂŻĂ«c ö tö lĂșĂĄn vaĂą möÄt gara Ă ĂŻĂ­ xe, coĂąn
LĂŻ Huy BĂčĂŠc (tuyĂŻĂ­n dĂ”ch) 36
http://ebooks.vdcmedia.com
chĂ»a kĂŻĂ­ Ă ĂŻĂ«n möÄt ngĂ»ĂșĂąi thĂșĂ„ maĂĄy cho chiĂŻĂ«c thuyĂŻĂŹn cĂȘu Ă ang thaĂŁ neo
taĂ„i möÄt caĂŁng nhoĂŁ ĂșĂŁ Cojimar.
Chi phñ cuĂŁa ngaĂąi Papa rĂȘĂ«t lĂșĂĄn, nhĂ»ng öng cuĂ€ng kiĂŻĂ«m Ă Ă»ĂșĂ„c
nhiĂŻĂŹu nhĂ» thĂŻĂ«, mĂčĂ„c dĂȘĂŹu bĂȘĂ«t chĂȘĂ«p thûÄc tĂŻĂ« laĂą öng khöng xuĂȘĂ«t baĂŁn
möÄt tiĂŻĂ­u thuyĂŻĂ«t naĂąo kĂŻĂ­ tûù nĂčm 1940. SaĂĄch cuĂŁa öng Ă Ă»ĂșĂ„c tiĂŻĂ«p tuĂ„c
baĂĄn ĂșĂŁ MyĂ€. ĂșĂŁ nĂ»ĂșĂĄc ngoaĂąi, chuĂĄng töi luön xuĂȘĂ«t hiĂŻĂ„n dĂ»ĂșĂĄi nhûÀng baĂŁn
dĂ”ch mĂșĂĄi, mĂčĂ„c duĂą öng thĂ»ĂșĂąng vĂȘĂ«p phaĂŁi khoĂĄ khĂčn trong viĂŻĂ„c thu höÏi
tiĂŻĂŹn baĂŁn quyĂŻĂŹn taĂĄc giaĂŁ ngoaĂąi nĂ»ĂșĂĄc, vĂČ Ă¶ng khöng thĂŻĂ­ Ă ĂŻĂ«n tĂȘĂ«t caĂŁ caĂĄc
nĂ»ĂșĂĄc ĂȘĂ«y nĂși ngĂ»ĂșĂąi ta Ăłm tiĂŻĂŹn cuĂŁa öng. KĂŻĂ­ tûù khi Chuöng nguyĂŻĂ„n
höÏn ai baĂĄn cho Paramount Ă Ă»ĂșĂ„c 150.000 àö la thĂČ hĂȘĂŹu hĂŻĂ«t doanh
thu cuãa öng laù tûù Hollywood. Ba trong söë böën tiïíu thuyïët cuãa öng
bĂȘy giĂșĂą Ă aĂ€ Ă Ă»ĂșĂ„c dûÄng thaĂąnh phim vaĂą sau naĂąy Mark Hellinger, Ă Ă»ĂșĂ„c
khuyĂŻĂ«n khñch bĂșĂŁi sûÄ thaĂąnh cöng cuĂŁa NhûÀng keĂŁ giĂŻĂ«t ngĂ»ĂșĂąi, Ă aĂ€ dûÄ
Ă Ă”nh dûÄng toaĂąn böÄ xĂŻ-ri truyĂŻĂ„n ngĂčĂŠn cuĂŁa öng. CaĂĄi chĂŻĂ«t cuĂŁa
Hellinger vaĂąo nĂčm ngoaĂąi Ă aĂ€ laĂąm tĂčĂŠt ngĂȘĂ«m viĂŻĂ„c thu xĂŻĂ«p coĂĄ lĂșĂ„i Ă oĂĄ,
nhĂ»ng gĂȘĂŹn Ă ĂȘy Fox - ThĂŻĂ« kyĂŁ 20 mua baĂŁn quyĂŻĂŹn TuyĂŻĂ«t trĂŻn Ă Ăłnh
Kilimanjaro vĂșĂĄi giaĂĄ 125.000 àö la, caĂĄi giaĂĄ kyĂŁ luĂ„c vĂșĂĄi möÄt truyĂŻĂ„n
ngĂčĂŠn.
BaĂą Papa - cuĂ€ng Ă Ă»ĂșĂ„c biĂŻĂ«t nhĂ» "Kitner" vaĂą "Miss Mary" - Ă iĂŻĂŹu
haĂąnh viĂŻĂ„c gia Ă ĂČnh rĂȘĂ«t coĂĄ hiĂŻĂ„u quaĂŁ, kĂŻĂ­ caĂŁ thuĂŻĂ« thu nhĂȘĂ„p. TrĂ»ĂșĂĄc khi
trĂșĂŁ thaĂąnh ngĂ»ĂșĂąi vĂșĂ„ thûå tĂ» cuĂŁa Hemingway, baĂą laĂą Mary Welsh, con
gaĂĄi cuĂŁa möÄt ngĂ»ĂșĂąi buön göß phaĂĄt Ă aĂ„t ĂșĂŁ Bemidji, Minn. BaĂą töët nghiĂŻĂ„p
Ă aĂ„i hoĂ„c Northwestern, laĂąm viĂŻĂ„c cho Daily News ĂșĂŁ Chicago röÏi tĂșĂą
Express ĂșĂŁ London, khi Hemingway gĂčĂ„p baĂą vaĂąo nĂčm 1944 thĂČ baĂą
laĂąm trong ban biĂŻn tĂȘĂ„p cuĂŁa tĂșĂą Time taĂ„i London. NhiĂŻĂŹu nĂčm trĂ»ĂșĂĄc
öng Ă aĂ€ miĂŻu taĂŁ Maria, nûÀ nhĂȘn vĂȘĂ„t trong Chuöng nguyĂŻĂ„n höÏn ai
nhĂ» möÄt cö gaĂĄi coĂĄ goĂą maĂĄ cao, miĂŻĂ„ng roĂ€ neĂĄt vĂșĂĄi àöi möi Ă ĂȘĂŹy Ă ĂčĂ„n, maĂĄi
toĂĄc quĂčn maĂąu nĂȘu vaĂąng cĂčĂŠt ngĂčĂŠn hĂčĂšn, chĂł daĂąi hĂșn nhûÀng sĂșĂ„i löng
trĂŻn tĂȘĂ«m da haĂŁi ly söëng möÄt chuĂĄt. TĂȘĂ«t caĂŁ nhûÀng caĂĄch miĂŻu taĂŁ ĂȘĂ«y
Ă ĂŻĂŹu gĂčĂŠn vĂșĂĄi Miss Mary.
ĂșĂŁ Finca Vigia coĂĄ möÄt ngöi nhaĂą taĂĄch riĂŻng daĂąnh cho ba cĂȘĂ„u con
trai cuĂŁa Hemingway, nhûÀng chaĂąng trai tön suĂąng cha mĂČnh vaĂą Ă ĂŻĂ«n
thĂčm öng mößi khi coĂĄ thĂŻĂ­. John (coĂąn goĂ„i laĂą Bumby) laĂą con trai duy
nhĂȘĂ«t cuĂŁa ngĂ»ĂșĂąi vĂșĂ„ Ă ĂȘĂŹu, bĂȘy giĂșĂą hai lĂčm tuöíi. Trong höÏ sĂș chiĂŻĂ«n
tranh cĂȘĂ„u laĂą möÄt Ă aĂ„i uyĂĄ ĂșĂŁ VĂčn phoĂąng lûÄc lĂ»ĂșĂ„ng chiĂŻĂ«n lĂ»ĂșĂ„c vĂșĂĄi
nhiĂŻĂ„m vuĂ„ phña sau haĂąng nguĂ€ Àûåc. Patrick (hay coĂąn goĂ„i laĂą Mousie)
hai mĂ»Ăși tuöíi, laĂą sinh viĂŻn ÀaĂ„i hoĂ„c Stanford. Gregory (coĂąn goĂ„i laĂą
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898
Phe binh ly luan van hoc anh my 898

More Related Content

What's hot

Tuyen tap truyen ngan cac tac gia noi tieng(q2) 718
Tuyen tap truyen ngan cac tac gia noi tieng(q2) 718Tuyen tap truyen ngan cac tac gia noi tieng(q2) 718
Tuyen tap truyen ngan cac tac gia noi tieng(q2) 718Quoc Nguyen
 
Nhung buyoc duong tu tuong cua toi 961
Nhung buyoc duong tu tuong cua toi 961Nhung buyoc duong tu tuong cua toi 961
Nhung buyoc duong tu tuong cua toi 961Nguyễn Thị Chi
 
Hiệp khĂĄnh hĂ nh - 69
Hiệp khĂĄnh hĂ nh - 69Hiệp khĂĄnh hĂ nh - 69
Hiệp khĂĄnh hĂ nh - 69Thao Le
 
ĂŽng giĂ  vĂ  biển cáșŁ
ĂŽng giĂ  vĂ   biển cáșŁĂŽng giĂ  vĂ   biển cáșŁ
ĂŽng giĂ  vĂ  biển cáșŁHung Pham Thai
 
Mot thang o nam ky 883
Mot thang o nam ky 883Mot thang o nam ky 883
Mot thang o nam ky 883Quoc Nguyen
 
Bi mat cua toc tien 584
Bi mat cua toc tien 584Bi mat cua toc tien 584
Bi mat cua toc tien 584Quoc Nguyen
 
Ong co van 991
Ong co van 991Ong co van 991
Ong co van 991Quoc Nguyen
 
Tuyen tap tac pham bang son 690
Tuyen tap tac pham bang son 690Tuyen tap tac pham bang son 690
Tuyen tap tac pham bang son 690Quoc Nguyen
 
Giot nang cuoi cung 834
Giot nang cuoi cung 834Giot nang cuoi cung 834
Giot nang cuoi cung 834Quoc Nguyen
 
Bong hong cho tinh dau 488
Bong hong cho tinh dau 488Bong hong cho tinh dau 488
Bong hong cho tinh dau 488Quoc Nguyen
 
Hoa xuan tu 856
Hoa xuan tu 856Hoa xuan tu 856
Hoa xuan tu 856Quoc Nguyen
 
KHVC TáșĄp lỄc IV Máș„y váș§n thÆĄ lÆ°u niệm
KHVC TáșĄp lỄc IV  Máș„y váș§n thÆĄ lÆ°u niệmKHVC TáșĄp lỄc IV  Máș„y váș§n thÆĄ lÆ°u niệm
KHVC TáșĄp lỄc IV Máș„y váș§n thÆĄ lÆ°u niệmDam Nguyen
 
Tuyen tap truyen co tich hay nhat the gioi (q3) 571
Tuyen tap truyen co tich hay nhat the gioi (q3) 571Tuyen tap truyen co tich hay nhat the gioi (q3) 571
Tuyen tap truyen co tich hay nhat the gioi (q3) 571Quoc Nguyen
 

What's hot (20)

Tho doan kim van
Tho doan kim vanTho doan kim van
Tho doan kim van
 
Tuyen tap truyen ngan cac tac gia noi tieng(q2) 718
Tuyen tap truyen ngan cac tac gia noi tieng(q2) 718Tuyen tap truyen ngan cac tac gia noi tieng(q2) 718
Tuyen tap truyen ngan cac tac gia noi tieng(q2) 718
 
Lăng kĂ­nh thÆĄ
Lăng kĂ­nh thÆĄLăng kĂ­nh thÆĄ
Lăng kĂ­nh thÆĄ
 
Tho nguyen duy yen
Tho nguyen duy yenTho nguyen duy yen
Tho nguyen duy yen
 
Tranhdangianvietnam1
Tranhdangianvietnam1Tranhdangianvietnam1
Tranhdangianvietnam1
 
Nghe thuat truyen_thong_p1_846
Nghe thuat truyen_thong_p1_846Nghe thuat truyen_thong_p1_846
Nghe thuat truyen_thong_p1_846
 
Nhung buyoc duong tu tuong cua toi 961
Nhung buyoc duong tu tuong cua toi 961Nhung buyoc duong tu tuong cua toi 961
Nhung buyoc duong tu tuong cua toi 961
 
Nghe thuat truyen_thong_p2_565
Nghe thuat truyen_thong_p2_565Nghe thuat truyen_thong_p2_565
Nghe thuat truyen_thong_p2_565
 
Hiệp khĂĄnh hĂ nh - 69
Hiệp khĂĄnh hĂ nh - 69Hiệp khĂĄnh hĂ nh - 69
Hiệp khĂĄnh hĂ nh - 69
 
ĂŽng giĂ  vĂ  biển cáșŁ
ĂŽng giĂ  vĂ   biển cáșŁĂŽng giĂ  vĂ   biển cáșŁ
ĂŽng giĂ  vĂ  biển cáșŁ
 
Mot thang o nam ky 883
Mot thang o nam ky 883Mot thang o nam ky 883
Mot thang o nam ky 883
 
Bi mat cua toc tien 584
Bi mat cua toc tien 584Bi mat cua toc tien 584
Bi mat cua toc tien 584
 
Ong co van 991
Ong co van 991Ong co van 991
Ong co van 991
 
Tuyen tap tac pham bang son 690
Tuyen tap tac pham bang son 690Tuyen tap tac pham bang son 690
Tuyen tap tac pham bang son 690
 
Giot nang cuoi cung 834
Giot nang cuoi cung 834Giot nang cuoi cung 834
Giot nang cuoi cung 834
 
Bong hong cho tinh dau 488
Bong hong cho tinh dau 488Bong hong cho tinh dau 488
Bong hong cho tinh dau 488
 
Hoa xuan tu 856
Hoa xuan tu 856Hoa xuan tu 856
Hoa xuan tu 856
 
ThÆĄ - Thu Phong (táș­p 2)
ThÆĄ - Thu Phong (táș­p 2)ThÆĄ - Thu Phong (táș­p 2)
ThÆĄ - Thu Phong (táș­p 2)
 
KHVC TáșĄp lỄc IV Máș„y váș§n thÆĄ lÆ°u niệm
KHVC TáșĄp lỄc IV  Máș„y váș§n thÆĄ lÆ°u niệmKHVC TáșĄp lỄc IV  Máș„y váș§n thÆĄ lÆ°u niệm
KHVC TáșĄp lỄc IV Máș„y váș§n thÆĄ lÆ°u niệm
 
Tuyen tap truyen co tich hay nhat the gioi (q3) 571
Tuyen tap truyen co tich hay nhat the gioi (q3) 571Tuyen tap truyen co tich hay nhat the gioi (q3) 571
Tuyen tap truyen co tich hay nhat the gioi (q3) 571
 

Similar to Phe binh ly luan van hoc anh my 898

Tieu ngao giang ho (quyen 12) 436
Tieu ngao giang ho (quyen 12) 436Tieu ngao giang ho (quyen 12) 436
Tieu ngao giang ho (quyen 12) 436Sherry Phan
 
Tuoi tho du doi 954
Tuoi tho du doi 954Tuoi tho du doi 954
Tuoi tho du doi 954Quoc Nguyen
 
Tinh nho lam sao quyen
Tinh nho lam sao quyenTinh nho lam sao quyen
Tinh nho lam sao quyenQuoc Nguyen
 
SĂĄch The Enzyme Factor
SĂĄch The Enzyme FactorSĂĄch The Enzyme Factor
SĂĄch The Enzyme Factorngocuongwebsfy
 
Dat rung phuong nam 613
Dat rung phuong nam 613Dat rung phuong nam 613
Dat rung phuong nam 613Quoc Nguyen
 
Tuoi tho khat vong 657
Tuoi tho khat vong 657Tuoi tho khat vong 657
Tuoi tho khat vong 657Quoc Nguyen
 
So tu vi duoi mat khoa hoc
So tu vi duoi mat khoa hocSo tu vi duoi mat khoa hoc
So tu vi duoi mat khoa hocLĂȘ TrĂŹ
 
Hiệp khĂĄnh hĂ nh - 64
Hiệp khĂĄnh hĂ nh - 64Hiệp khĂĄnh hĂ nh - 64
Hiệp khĂĄnh hĂ nh - 64Thao Le
 
Tieu ngao giang ho (quyen 3) 427
Tieu ngao giang ho (quyen 3) 427Tieu ngao giang ho (quyen 3) 427
Tieu ngao giang ho (quyen 3) 427Sherry Phan
 
Tieu ngao giang ho (quyen 8) 432
Tieu ngao giang ho (quyen 8) 432Tieu ngao giang ho (quyen 8) 432
Tieu ngao giang ho (quyen 8) 432Sherry Phan
 
Hiệp khĂĄnh hĂ nh - 63
Hiệp khĂĄnh hĂ nh - 63Hiệp khĂĄnh hĂ nh - 63
Hiệp khĂĄnh hĂ nh - 63Thao Le
 
Tieu ngao giang ho (quyen 5) 429
Tieu ngao giang ho (quyen 5) 429Tieu ngao giang ho (quyen 5) 429
Tieu ngao giang ho (quyen 5) 429Sherry Phan
 
Tryen co tich vn 468
Tryen co tich vn 468Tryen co tich vn 468
Tryen co tich vn 468Quoc Nguyen
 
BĂ­ máș­t cáșŁm hứng vĂ  say mĂȘ
BĂ­ máș­t cáșŁm hứng vĂ  say mĂȘBĂ­ máș­t cáșŁm hứng vĂ  say mĂȘ
BĂ­ máș­t cáșŁm hứng vĂ  say mĂȘTrieu Dangquoc
 
Phong tro ba nguoi 621
Phong tro ba nguoi 621Phong tro ba nguoi 621
Phong tro ba nguoi 621Quoc Nguyen
 
Hiệp khĂĄnh hĂ nh - 70
Hiệp khĂĄnh hĂ nh - 70Hiệp khĂĄnh hĂ nh - 70
Hiệp khĂĄnh hĂ nh - 70Thao Le
 
BĂ­ máș­t cáșŁm hứng vĂ  say mĂȘ
BĂ­ máș­t cáșŁm hứng vĂ  say mĂȘBĂ­ máș­t cáșŁm hứng vĂ  say mĂȘ
BĂ­ máș­t cáșŁm hứng vĂ  say mĂȘkhosachdientu2015
 
BĂ­+máș­t+cáșŁm+hứng+vĂ +say+mĂȘ
BĂ­+máș­t+cáșŁm+hứng+vĂ +say+mĂȘBĂ­+máș­t+cáșŁm+hứng+vĂ +say+mĂȘ
BĂ­+máș­t+cáșŁm+hứng+vĂ +say+mĂȘngochaitranbk
 
BĂ­ máș­t cáșŁm hứng vĂ  say mĂȘ
BĂ­ máș­t cáșŁm hứng vĂ  say mĂȘBĂ­ máș­t cáșŁm hứng vĂ  say mĂȘ
BĂ­ máș­t cáșŁm hứng vĂ  say mĂȘPhamGiaTrang
 
Bi mat-cua-cam-hung-va-say-me
Bi mat-cua-cam-hung-va-say-meBi mat-cua-cam-hung-va-say-me
Bi mat-cua-cam-hung-va-say-meTiáșżn Tráș§n
 

Similar to Phe binh ly luan van hoc anh my 898 (20)

Tieu ngao giang ho (quyen 12) 436
Tieu ngao giang ho (quyen 12) 436Tieu ngao giang ho (quyen 12) 436
Tieu ngao giang ho (quyen 12) 436
 
Tuoi tho du doi 954
Tuoi tho du doi 954Tuoi tho du doi 954
Tuoi tho du doi 954
 
Tinh nho lam sao quyen
Tinh nho lam sao quyenTinh nho lam sao quyen
Tinh nho lam sao quyen
 
SĂĄch The Enzyme Factor
SĂĄch The Enzyme FactorSĂĄch The Enzyme Factor
SĂĄch The Enzyme Factor
 
Dat rung phuong nam 613
Dat rung phuong nam 613Dat rung phuong nam 613
Dat rung phuong nam 613
 
Tuoi tho khat vong 657
Tuoi tho khat vong 657Tuoi tho khat vong 657
Tuoi tho khat vong 657
 
So tu vi duoi mat khoa hoc
So tu vi duoi mat khoa hocSo tu vi duoi mat khoa hoc
So tu vi duoi mat khoa hoc
 
Hiệp khĂĄnh hĂ nh - 64
Hiệp khĂĄnh hĂ nh - 64Hiệp khĂĄnh hĂ nh - 64
Hiệp khĂĄnh hĂ nh - 64
 
Tieu ngao giang ho (quyen 3) 427
Tieu ngao giang ho (quyen 3) 427Tieu ngao giang ho (quyen 3) 427
Tieu ngao giang ho (quyen 3) 427
 
Tieu ngao giang ho (quyen 8) 432
Tieu ngao giang ho (quyen 8) 432Tieu ngao giang ho (quyen 8) 432
Tieu ngao giang ho (quyen 8) 432
 
Hiệp khĂĄnh hĂ nh - 63
Hiệp khĂĄnh hĂ nh - 63Hiệp khĂĄnh hĂ nh - 63
Hiệp khĂĄnh hĂ nh - 63
 
Tieu ngao giang ho (quyen 5) 429
Tieu ngao giang ho (quyen 5) 429Tieu ngao giang ho (quyen 5) 429
Tieu ngao giang ho (quyen 5) 429
 
Tryen co tich vn 468
Tryen co tich vn 468Tryen co tich vn 468
Tryen co tich vn 468
 
BĂ­ máș­t cáșŁm hứng vĂ  say mĂȘ
BĂ­ máș­t cáșŁm hứng vĂ  say mĂȘBĂ­ máș­t cáșŁm hứng vĂ  say mĂȘ
BĂ­ máș­t cáșŁm hứng vĂ  say mĂȘ
 
Phong tro ba nguoi 621
Phong tro ba nguoi 621Phong tro ba nguoi 621
Phong tro ba nguoi 621
 
Hiệp khĂĄnh hĂ nh - 70
Hiệp khĂĄnh hĂ nh - 70Hiệp khĂĄnh hĂ nh - 70
Hiệp khĂĄnh hĂ nh - 70
 
BĂ­ máș­t cáșŁm hứng vĂ  say mĂȘ
BĂ­ máș­t cáșŁm hứng vĂ  say mĂȘBĂ­ máș­t cáșŁm hứng vĂ  say mĂȘ
BĂ­ máș­t cáșŁm hứng vĂ  say mĂȘ
 
BĂ­+máș­t+cáșŁm+hứng+vĂ +say+mĂȘ
BĂ­+máș­t+cáșŁm+hứng+vĂ +say+mĂȘBĂ­+máș­t+cáșŁm+hứng+vĂ +say+mĂȘ
BĂ­+máș­t+cáșŁm+hứng+vĂ +say+mĂȘ
 
BĂ­ máș­t cáșŁm hứng vĂ  say mĂȘ
BĂ­ máș­t cáșŁm hứng vĂ  say mĂȘBĂ­ máș­t cáșŁm hứng vĂ  say mĂȘ
BĂ­ máș­t cáșŁm hứng vĂ  say mĂȘ
 
Bi mat-cua-cam-hung-va-say-me
Bi mat-cua-cam-hung-va-say-meBi mat-cua-cam-hung-va-say-me
Bi mat-cua-cam-hung-va-say-me
 

Phe binh ly luan van hoc anh my 898

  • 1. PhĂŻ bĂČnh lyĂĄ luĂȘĂ„n vĂčn hoĂ„c Anh - MyĂ€ http://ebooks.vdcmedia.com TRÛÚÂNG ÀAÅI HOÅC SÛ PHAÅM HA NÖÅI KHOA NGÛÄ VÙN LĂŻ huy bĂčĂŠc (TuyĂŻĂ­n dĂ”ch) HaĂą NöÄi - 2000
  • 2. LĂŻ Huy BĂčĂŠc (tuyĂŻĂ­n dĂ”ch) 2 http://ebooks.vdcmedia.com MUÅC LUÅC HEMINGWAY Úà PARIS................................................................................................................ 3 KYà NIÏÅM VÏÌ ERNEST HEMINGWAY ..................................................................................... 12 ERNEST HEMINGWAY ............................................................................................................. 17 HAVANA, 1948 ............................................................................................................................ 20 CHÊN DUNG NGAÂI PAPA ......................................................................................................... 27 PHOÃNG VÊËN HEMINGWAY...................................................................................................... 51 "TÖI HOÅC VIÏËT BÙÇNG CAÁCH XEM TRANH BAÃO TAÂNG"..................................................... 57 NGÛÚÂI Úà TUÖÍI SAÁU MÛÚI....................................................................................................... 63 ANH TRAI TÖI, HEMINGWAY ................................................................................................. 68 NGHÔ VÏÌ HEMINGWAY ............................................................................................................ 74 TÑN ÀIÏÌU CUÃA MÖÅT CON NGÛÚÂI........................................................................................... 89 PHOÃNG VÊËN TONI MORRISON............................................................................................... 99
  • 3. PhĂŻ bĂČnh lyĂĄ luĂȘĂ„n vĂčn hoĂ„c Anh - MyĂ€ http://ebooks.vdcmedia.com HEMINGWAY Úà PARIS Gertrude Stein Khi chuĂĄng töi quay vĂŻĂŹ Paris thĂČ Hemingway Ă aĂ€ mang bûåc thĂ» giĂșĂĄi thiĂŻĂ„u cuĂŁa Sherwood Anderson Ă ĂșĂ„i ĂșĂŁ Ă oĂĄ. Töi nhĂșĂĄ rĂȘĂ«t roĂ€ ĂȘĂ«n tĂ»ĂșĂ„ng cuĂŁa mĂČnh vĂŻĂŹ Hemingway vaĂąo buöíi chiĂŻĂŹu Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn ĂȘĂ«y. Anh treĂŁ, rĂȘĂ«t Ă eĂ„p trai, hai mĂ»Ăși ba tuöíi. MaĂą röÏi khöng lĂȘu sau Ă oĂĄ con ngĂ»ĂșĂąi ta seĂ€ bĂ»ĂșĂĄc qua tuöíi hai saĂĄu, seĂ€ söëng trong àöÄ tuöíi hai saĂĄu. Trong voĂąng hai hoĂčĂ„c ba nĂčm nûÀa tĂȘĂ«t caĂŁ nhûÀng chaĂąng trai treĂŁ naĂąy seĂ€ bĂ»ĂșĂĄc vaĂąo àöÄ tuöíi hai saĂĄu. ÀĂȘĂ«y laĂą àöÄ tuöíi hoaĂąn toaĂąn thñch hĂșĂ„p cho thĂșĂąi Ă iĂŻĂ­m vaĂą vĂ” thĂŻĂ« xuĂȘĂ«t hiĂŻĂ„n. CoĂĄ àöi ngĂ»ĂșĂąi chĂ»a Ă ĂŻĂ«n hai mĂ»Ăși, chĂčĂšng haĂ„n nhĂ» George Lynes, nhĂ»ng hoĂ„ khöng Ă Ă»ĂșĂ„c tñnh Ă ĂŻĂ«n nhĂ» Gertrude Stein cĂȘĂ­n thĂȘĂ„n giaĂŁi thñch cho hoĂ„. NĂŻĂ«u hoĂ„ laĂą ngĂ»ĂșĂąi treĂŁ tuöíi thĂČ hoĂ„ phaĂŁi hai saĂĄu. RöÏi vĂŻĂŹ sau, hĂčĂšn laĂą khaĂĄ lĂȘu hoĂ„ seĂ€ laĂą hai möët vaĂą hai hai. NhĂ»ng Hemingway mĂșĂĄi hai ba, tröng khaĂĄ ngoaĂ„i quöëc, Ă ĂȘĂŹy nhiĂŻĂ„t tĂČnh, àöi mĂčĂŠt rĂȘĂ«t chĂȘn thaĂąnh. Anh ngöÏi àöëi diĂŻĂ„n vĂșĂĄi Gertrude Stein lĂčĂŠng nghe vaĂą quan saĂĄt. Khi ĂȘĂ«y hoĂ„ noĂĄi chuyĂŻĂ„n, say sĂ»a vĂŻĂŹ nhûÀng Ă iĂŻĂŹu hai ngĂ»ĂșĂąi quan tĂȘm. Anh ngoĂŁ lĂșĂąi mĂșĂąi cö gheĂĄ qua cĂčn höÄ cuĂŁa mĂČnh vaĂąo möÄt töëi naĂąo Ă oĂĄ Ă ĂŻĂ­ xem qua cöng viĂŻĂ„c cuĂŁa anh. Ngay tûù luĂĄc ĂȘĂ«y Hemingway Ă aĂ€ toĂŁ roĂ€ baĂŁn nĂčng cûÄc töët cuĂŁa mĂČnh trong viĂŻĂ„c tĂČm kiĂŻĂ«m nhûÀng cĂčn höÄ quaĂĄi dĂ” nhĂ»ng ĂșĂŁ vĂ” trñ thuĂȘĂ„n tiĂŻĂ„n vûùa choĂ„n Ă Ă»ĂșĂ„c ngĂ»ĂșĂąi nöÄi trĂșĂ„ Ă aĂŁm Ă ang vûùa coĂĄ thûåc Ăčn ngon. ÀĂȘy laĂą cĂčn höÄ Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn luĂĄc anh tûù Tertre Ă ĂŻĂ«n. ChuĂĄng töi Ă ĂŻĂ«n thĂčm vaĂąo buöíi töëi, anh vaĂą Gertrude Stein xem xeĂĄt nhûÀng thûå anh Ă aĂ€ viĂŻĂ«t khi ĂȘĂ«y. Anh bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu viĂŻĂ«t möÄt cuöën tiĂŻĂ­u thuyĂŻĂ«t nhĂ» möÄt khĂșĂŁi Ă ĂȘĂŹu tĂȘĂ«t yĂŻĂ«u vaĂą dĂčm ba baĂąi thĂș maĂą vĂŻĂŹ sau Ă Ă»ĂșĂ„c McAlmon in trong Contact Edition. Gertrude Stein
  • 4. LĂŻ Huy BĂčĂŠc (tuyĂŻĂ­n dĂ”ch) 4 http://ebooks.vdcmedia.com thñch nhûÀng baĂąi thĂș ĂȘĂ«y, chuĂĄng xaĂĄc thûÄc, theo phong caĂĄch Kipling, nhĂ»ng cuöën tiĂŻĂ­u thuyĂŻĂ«t thĂČ cö thĂȘĂ«y coĂąn yĂŻĂ«u. Trong naĂąy coĂĄ quaĂĄ nhiĂŻĂŹu nhûÀng Ă oaĂ„n miĂŻu taĂŁ, cö noĂĄi, maĂą khöng phaĂŁi thûÄc sûÄ töët. HaĂ€y bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu laĂ„i vaĂą tĂȘĂ„p trung hĂșn, cö noĂĄi. LuĂĄc ĂȘĂ«y Hemingway Ă ĂŻĂ«n Paris vĂșĂĄi tĂ» caĂĄch laĂą phoĂĄng viĂŻn cho möÄt tĂșĂą baĂĄo Canada. Anh nhĂȘĂ„n nhiĂŻĂ„m vuĂ„ Ă ĂŻĂ«n Ă oĂĄ Ă ĂŻĂ­ baĂąy toĂŁ nhûÀng gĂČ theo caĂĄch anh goĂ„i laĂą quan Ă iĂŻĂ­m Canada. Anh vaĂą Gertrude Stein thĂ»ĂșĂąng Ă i daĂ„o vĂșĂĄi nhau vaĂą say sĂ»a thaĂŁo luĂȘĂ„n nhûÀng gĂČ hai ngĂ»ĂșĂąi quan tĂȘm. NgaĂąy noĂ„ cö baĂŁo anh, "NaĂąy, cĂȘĂ„u baĂŁo vĂșĂĄi töi laĂą cĂȘĂ„u coĂĄ möÄt ñt tiĂŻĂŹn. LiĂŻĂ„u coĂĄ Ă uĂŁ Ă ĂŻĂ­ töÏn taĂ„i nĂŻĂ«u hai ngĂ»ĂșĂąi söëng bĂČnh dĂ”". "CoĂĄ thĂŻĂ­", anh Ă aĂĄp. "Töët", cö noĂĄi "vĂȘĂ„y thĂČ cûå laĂąm nhĂ» thĂŻĂ«. NĂŻĂ«u cûå theo Ă uöíi cöng viĂŻĂ„c baĂĄo chñ thĂČ cĂȘĂ„u seĂ€ chĂčĂšng bao giĂșĂą Ă aĂ„t Ă Ă»ĂșĂ„c caĂĄi gĂČ Ă ĂȘu, cĂȘĂ„u seĂ€ chĂł thĂȘĂ«y mößi tûù ngûÀ khö cûång maĂą thöi vaĂą Ă iĂŻĂŹu Ă oĂĄ seĂ€ khöng, dĂŽ nhiĂŻn, giuĂĄp cĂȘĂ„u nĂŻĂ«u cĂȘĂ„u dûÄ Ă Ă”nh trĂșĂŁ thaĂąnh nhaĂą vĂčn". Anh cuĂąng vĂșĂ„ Ă i xa vaĂąo kyĂą nghĂł vaĂą ngay sau Ă oĂĄ, Hemingway Ă ĂŻĂ«n möÄt mĂČnh. Anh Ă ĂŻĂ«n chöß chuĂĄng töi vaĂąo khoaĂŁng mĂ»ĂșĂąi giĂșĂą saĂĄng vaĂą ngöÏi laĂ„i Ăčn trĂ»a, suöët caĂŁ buöíi chiĂŻĂŹu, anh ĂșĂŁ laĂ„i duĂąng bûÀa töëi, röÏi ngöÏi tiĂŻĂ«p cho Ă ĂŻĂ«n mĂ»ĂșĂąi giĂșĂą Ă ĂŻm vaĂą àöÄt nhiĂŻn anh thöng baĂĄo cö vĂșĂ„ Ă aĂ€ coĂĄ thai vaĂą Ă ĂȘĂ«y laĂą nößi thĂȘĂ«t voĂ„ng ghĂŻ gĂșĂĄm rĂčçng "töi, töi quaĂĄ treĂŁ Ă ĂŻĂ­ laĂąm cha". ChuĂĄng töi cöë hĂŻĂ«t sûåc àöÄng viĂŻn röÏi khuyĂŻn anh cûå tiĂŻĂ«p tuĂ„c dûÄ Ă Ă”nh cuĂŁa mĂČnh. Khi hoĂ„ quay laĂ„i, Hemingway baĂŁo anh Ă aĂ€ quyĂŻĂ«t Ă Ă”nh. HoĂ„ seĂ€ quay vĂŻĂŹ MyĂ€ vaĂą anh seĂ€ cĂȘĂ„t lûÄc laĂąm luĂ„ng trong möÄt nĂčm röÏi vĂșĂĄi söë tiĂŻĂŹn kiĂŻĂ«m Ă Ă»ĂșĂ„c cöÄng vĂșĂĄi khoaĂŁn hoĂ„ Ă aĂ€ coĂĄ, hai vĂșĂ„ chöÏng seĂ€ Ă Ă”nh cĂ» vaĂą anh seĂ€ tûù boĂŁ nghĂŻĂŹ baĂĄo Ă ĂŻĂ­ theo Ă uöíi nghiĂŻĂ„p vĂčn cuĂŁa mĂČnh. HoĂ„ Ă i xa trong voĂąng möÄt nĂčm nhĂ» Ă aĂ€ heĂ„n röÏi quay laĂ„i vĂșĂĄi möÄt àûåa beĂĄ vûùa sinh. Cöng viĂŻĂ„c baĂĄo chñ Ă aĂ€ chĂȘĂ«m dûåt. ÀiĂŻĂŹu Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn cĂȘĂŹn laĂąm khi hoĂ„ quay laĂ„i nhĂ» hoĂ„ nghĂŽ laĂą phaĂŁi laĂąm lĂŻĂź rûãa töÄi cho àûåa beĂĄ. HoĂ„ muöën Gertrude Stein vaĂą töi laĂąm meĂ„ Ă ĂșĂ€ Ă ĂȘĂŹu vaĂą möÄt chiĂŻĂ«n hûÀu ngĂ»ĂșĂąi Anh cuĂŁa Hemingway laĂąm cha Ă ĂșĂ€ Ă ĂȘĂŹu. TĂȘĂ«t caĂŁ chuĂĄng töi Ă ĂŻĂŹu Ă Ă»ĂșĂ„c khai sinh tûù nhûÀng tñn ngĂ»ĂșĂ€ng khaĂĄc nhau vaĂą hĂȘĂŹu hĂŻĂ«t moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi Ă ĂŻĂŹu khöng thaĂ„o vĂŻĂŹ lĂŻĂź rûãa töÄi lĂčĂŠm nĂŻn thĂȘĂ„t khoĂĄ Ă ĂŻĂ­ quyĂŻĂ«t Ă Ă”nh àûåa beĂĄ seĂ€ Ă Ă»ĂșĂ„c rûãa töÄi ĂșĂŁ nhaĂą thĂșĂą naĂąo. MuĂąa àöng ĂȘĂ«y, chuĂĄng töi Ă aĂ€ mĂȘĂ«t rĂȘĂ«t nhiĂŻĂŹu thĂČ giĂșĂą Ă ĂŻĂ­ baĂąn baĂ„c vĂȘĂ«n Ă ĂŻĂŹ ĂȘĂ«y. Cuöëi cuĂąng moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi thöëng nhĂȘĂ«t àûåa beĂĄ seĂ€ Ă Ă»ĂșĂ„c rûãa töÄi ĂșĂŁ nhaĂą
  • 5. PhĂŻ bĂČnh lyĂĄ luĂȘĂ„n vĂčn hoĂ„c Anh - MyĂ€ http://ebooks.vdcmedia.com thĂșĂą theo GiaĂĄo höÄi Anh giaĂĄo vaĂą noĂĄ trĂșĂŁ thaĂąnh tñn àöÏ cuĂŁa giaĂĄo phaĂĄi ĂȘĂ«y. Töi chĂčĂŠc laĂą mĂČnh chĂčĂšng thĂŻĂ­ hiĂŻĂ­u lĂŻĂź rûãa töÄi Ă Ă»ĂșĂ„c xoay xĂșĂŁ ra laĂąm sao vĂșĂĄi möÄt mĂșĂĄ höí löën tñn ngĂ»ĂșĂ€ng cuĂŁa caĂĄc öng cha, baĂą meĂ„ Ă ĂșĂ€ Ă ĂȘĂŹu nhĂ»ng thĂčçng beĂĄ cuĂ€ng Ă Ă»ĂșĂ„c rûãa töÄi taĂ„i möÄt ngöi thaĂĄnh Ă Ă»ĂșĂąng thuöÄc giaĂĄo phaĂĄi Anh giaĂĄo. Cha meĂ„ Ă ĂșĂ€ Ă ĂȘĂŹu laĂą hoĂ„a sĂŽ hay vĂčn sĂŽ thĂČ thĂȘĂ„t chĂčĂšng coĂĄ thĂŻĂ­ nhĂșĂą vaĂŁ Ă Ă»ĂșĂ„c chuĂĄt naĂąo. BĂșĂŁi vĂČ rĂȘĂ«t coĂĄ thĂŻĂ­ möëi quan hĂŻĂ„ tĂČnh baĂ„n giûÀa hoĂ„ seĂ€ phai nhaĂ„t khöng lĂȘu sau Ă oĂĄ. Töi biĂŻĂ«t vaĂąi trĂ»ĂșĂąng hĂșĂ„p nhĂ» thĂŻĂ«, cha meĂ„ Ă ĂșĂ€ Ă ĂȘĂŹu cuĂŁa Paulot Picasso töÄi nghiĂŻĂ„p Ă aĂ€ biĂŻĂ«n mĂȘĂ«t tĂčm vaĂą nheĂ„ nhaĂąng hĂŻĂ„t nhĂ» thĂŻĂ­ khoaĂŁng thĂșĂąi gian daĂąi kĂŻĂ­ tûù khi chĂčĂšng möÄt ai trong söë chuĂĄng töi tröng thĂȘĂ«y hoĂčĂ„c nghe Ă Ă»ĂșĂ„c tin tûåc gĂČ vĂŻĂŹ àûåa con Ă ĂșĂ€ Ă ĂȘĂŹu Hemingway ĂȘĂ«y. TĂȘĂ«t nhiĂŻn, thuĂșĂŁ ban Ă ĂȘĂŹu, chuĂĄng töi laĂą nhûÀng öng cha baĂą meĂ„ Ă ĂșĂ€ Ă ĂȘĂŹu nhiĂŻĂ„t tĂČnh, Ă ĂčĂ„c biĂŻĂ„t laĂą töi. Töi trang trñ möÄt caĂĄi ghĂŻĂ« nhoĂŁ, Ă an möÄt chiĂŻĂ«c aĂĄo ngöÄ nghĂŽnh cho àûåa con Ă ĂșĂ€ Ă ĂȘĂŹu. Trong thĂșĂąi gian Ă oĂĄ, cha Ă eĂŁ àûåa beĂĄ laĂ„i miĂŻĂ„t maĂąi cöng viĂŻĂ„c Ă ĂŻĂ­ trĂșĂŁ thaĂąnh nhaĂą vĂčn. Gertrude Stein khöng bao giĂșĂą sûãa lößi baĂŁn thaĂŁo cho bĂȘĂ«t kyĂą ai, cö Ă ĂčĂ„c biĂŻĂ„t nghiĂŻm khĂčĂŠc vĂșĂĄi nhûÀng nguyĂŻn tĂčĂŠc saĂĄng taĂ„o chung, caĂĄch nhaĂą vĂčn choĂ„n Ă iĂŻĂ­m nhĂČn vaĂą möëi quan hĂŻĂ„ giûÀa nhûÀng gĂČ Ă Ă»ĂșĂ„c quan saĂĄt vaĂą caĂĄch thĂŻĂ­ hiĂŻĂ„n chuĂĄng trĂŻn trang giĂȘĂ«y. Khi viĂŻĂ„c quan saĂĄt khöng röëi rĂčĂŠm thĂČ vĂčn viĂŻĂ«t seĂ€ dung dĂ”, rĂȘĂ«t dung dĂ”, chĂčĂšng coĂĄ lößi gĂČ ĂșĂŁ Ă oĂĄ caĂŁ, cö nhĂȘĂ«n maĂ„nh thĂŻĂ«. ÀĂȘĂ«y laĂą thĂșĂąi Ă iĂŻĂ­m Hemingway viĂŻĂ«t nhûÀng truyĂŻĂ„n ngĂčĂŠn maĂą vĂŻĂŹ sau Ă Ă»ĂșĂ„c in trong tĂȘĂ„p Trong thĂșĂąi Ă aĂ„i cuĂŁa chuĂĄng ta. NgaĂąy noĂ„, Hemingway Ă ĂŻĂ«n vaĂą rĂȘĂ«t haĂĄo hûåc vĂŻĂŹ Ford Madox Ford vaĂą tĂșĂą Transatlantic. Ford Madox Ford Ă aĂ€ cho ra Transatlantic tûù vaĂąi thaĂĄng trĂ»ĂșĂĄc. NhiĂŻĂŹu nĂčm thaĂĄng ĂŻm Ă ĂŻĂŹm trĂ»ĂșĂĄc Ă ĂȘy, thĂȘĂ„m chñ trĂ»ĂșĂĄc caĂŁ chiĂŻĂ«n tranh, chuĂĄng töi Ă aĂ€ quen vĂșĂĄi Ford Madox Ford, luĂĄc ĂȘĂ«y vĂȘĂźn coĂąn Ă ang laĂą Ford Madox Hueffer. Öng Ă aĂ€ kĂŻĂ«t hön vĂșĂĄi cö Violet Hunt, maĂą Violet Hunt vaĂą Gertrude Stein laĂ„i quen biĂŻĂ«t nhau, tĂȘm Ă ĂȘĂŹu hĂșĂ„p yĂĄ bĂŻn baĂąn traĂą vaĂą nhûÀng chuyĂŻĂ„n hoĂ„ cuĂąng quan tĂȘm. LĂȘĂŹn ĂȘĂ«y, töi ngöÏi gĂȘĂŹn Ford Madox Hueffer, töi rĂȘĂ«t thñch öng, töi thñch nhûÀng cĂȘu chuyĂŻĂ„n öng ta viĂŻĂ«t vĂŻĂŹ Mistral vaĂą Tarascon vaĂą töi thñch öng Ă aĂ€ coĂĄ mĂčĂ„t trĂŻn vuĂąng Ă ĂȘĂ«t cuĂŁa nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi baĂŁo hoaĂąng PhaĂĄp ĂȘĂ«y, bĂșĂŁi sûÄ giöëng nhau giûÀa öng vaĂą nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi Bourbon. Töi chĂ»a bao giĂșĂą thĂȘĂ«y bĂȘĂ«t kyĂą möÄt ngĂ»ĂșĂąi theo phaĂĄi
  • 6. LĂŻ Huy BĂčĂŠc (tuyĂŻĂ­n dĂ”ch) 6 http://ebooks.vdcmedia.com Bourbon naĂąo nhĂ»ng chĂčĂšng nghi ngĂșĂą gĂČ nûÀa, vaĂąo thĂșĂąi Ă iĂŻĂ­m Ă oĂĄ, Ford hĂčĂšn laĂą möÄt ngĂ»ĂșĂąi Bourbon. ChuĂĄng töi Ă aĂ€ nghe tin Ford Ă ĂŻĂ«n Paris nhĂ»ng khöng Ă ĂŻĂ«n thĂčm. Tuy nhiĂŻn Gertrude Stein cuĂ€ng Ă aĂ€ xem mĂȘĂ«y söë Transatlantic, thĂȘĂ«y noĂĄ hĂȘĂ«p dĂȘĂźn nhĂ»ng nghĂŽ noĂĄ khöng coĂĄ triĂŻĂ­n voĂ„ng. Khi Ă oĂĄ Hemingway Ă ĂŻĂ«n, rĂȘĂ«t haĂąo hûång vaĂą noĂĄi Ford muöën xin baĂŁn thaĂŁo cuĂŁa Gertrude Stein Ă ĂŻĂ­ in vaĂąo söë tĂșĂĄi vaĂą anh ta, Hemingway, muöën SaĂĄng taĂ„o cuĂŁa ngĂ»ĂșĂąi MyĂ€ Ă Ă»ĂșĂ„c Ă Ăčng nhiĂŻĂŹu kyĂą trĂŻn taĂ„p chñ ĂȘĂ«y vaĂą anh cĂȘĂŹn gĂȘĂ«p nĂčm mĂ»Ăși trang Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn. Gertrude Stein dĂŽ nhiĂŻn laĂą kĂČm Ă Ă»ĂșĂ„c veĂŁ vui mûùng trĂ»ĂșĂĄc yĂĄ tĂ»ĂșĂŁng naĂąy, nhĂ»ng chĂčĂšng coĂĄ baĂŁn thaĂŁo naĂąo chuĂȘĂ­n bĂ” xong ngoaĂ„i trûù baĂŁn Ă aĂ€ Ă oĂĄng thaĂąnh quyĂŻĂ­n. ChĂčĂšng hĂŻĂŹ gĂČ Ă ĂȘu, Hemingway noĂĄi, töi seĂ€ sao laĂ„i. Anh vaĂą töi Ă Ă»a Ă i sao laĂ„i vaĂą phĂȘĂŹn ĂȘĂ«y Ă aĂ€ Ă Ă»ĂșĂ„c in vaĂąo söë tiĂŻĂ«p theo cuĂŁa tĂșĂą Transatlantic. ThĂŻĂ« laĂą lĂȘĂŹn Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn möÄt phĂȘĂŹn cuĂŁa taĂĄc phĂȘĂ­m bĂȘĂ«t huĂŁ maĂą Ă aĂ€ Ă oĂĄng vai troĂą khĂșĂŁi Ă ĂȘĂŹu, thûÄc sûÄ khĂșĂŁi Ă ĂȘĂŹu cho vĂčn xuöi hiĂŻĂ„n Ă aĂ„i, Ă Ă»ĂșĂ„c in vaĂą chuĂĄng töi rĂȘĂ«t haĂ„nh phuĂĄc. VĂŻĂŹ sau khi coĂĄ möëi bĂȘĂ«t hoĂąa xaĂŁy ra giûÀa Gertrude Stein vaĂą Hemingway, cö vĂȘĂźn luön nhĂșĂĄ vĂșĂĄi loĂąng biĂŻĂ«t Ășn rĂčçng dĂȘĂźu sao thĂČ chñnh Hemingway laĂą ngĂ»ĂșĂąi Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn Ă ĂŻĂŹ nghĂ” in möÄt phĂȘĂŹn taĂĄc phĂȘĂ­m SaĂĄng taĂ„o cuĂŁa ngĂ»ĂșĂąi MyĂ€. Cö luön noĂĄi, vĂȘng chĂčĂŠc chĂčĂŠn laĂą töi coĂĄ Ă iĂŻĂ­m khöng phaĂŁi vĂșĂĄi Hemingway. DĂȘĂźu sao thĂČ anh ta laĂą ngĂ»ĂșĂąi Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn trong söë nhûÀng Ă aĂąn öng treĂŁ Ă ĂŻĂ«n goĂ€ caĂĄnh cûãa cuĂŁa töi vaĂą thuyĂŻĂ«t phuĂ„c Ford in phĂȘĂŹn Ă ĂȘĂŹu cuĂŁa SaĂĄng taĂ„o cuĂŁa ngĂ»ĂșĂąi MyĂ€. BaĂŁn thĂȘn töi thĂČ khöng quaĂĄ tin rĂčçng chñnh Hemingway Ă aĂ€ laĂąm Ă iĂŻĂŹu Ă oĂĄ. Töi chĂčĂšng hĂŻĂŹ biĂŻĂ«t truyĂŻĂ„n laĂą gĂČ nhĂ»ng töi luön chĂčĂŠc rĂčçng coĂĄ möÄt cĂȘu chuyĂŻĂ„n naĂąo Ă oĂĄ Ă Ăčçng sau noĂĄ. ÀĂȘĂ«y laĂą caĂĄch töi caĂŁm nhĂȘĂ„n. Gertrude Stein vaĂą Sherwood Anderson hay Ă uĂąa tĂŻĂ«u vĂŻĂŹ Hemingway. LĂȘĂŹn cuöëi cuĂąng, luĂĄc Sherwood ĂșĂŁ Paris hoĂ„ thĂ»ĂșĂąng xuyĂŻn noĂĄi vĂŻĂŹ anh. Hemingway Ă aĂ€ Ă Ă»ĂșĂ„c hai ngĂ»ĂșĂąi giuĂĄp Ă ĂŻĂ­ thaĂąnh nhaĂą vĂčn vaĂą caĂŁ hai vûùa tûÄ haĂąo vûùa hĂși xĂȘĂ«u höí vĂŻĂŹ nhûÀng suy nghĂŽ trong Ă ĂȘĂŹu hoĂ„. Hemingway Ă aĂ€ coĂĄ luĂĄc, khi anh baĂĄc boĂŁ Sherwood Anderson vaĂą taĂĄc phĂȘĂ­m cuĂŁa öng ta, Ă aĂ€ viĂŻĂ«t cho Sherwood möÄt bûåc thĂ» nhĂȘn danh vĂčn hoĂ„c MyĂ€ maĂą anh, Hemingway, vaĂą nhûÀng nhaĂą vĂčn Ă Ă»Ășng Ă aĂ„i nhĂ» mĂČnh seĂ€ ra tay cûåu nguy cho noĂĄ vaĂą noĂĄi vĂșĂĄi Sherwood rĂčçng anh
  • 7. PhĂŻ bĂČnh lyĂĄ luĂȘĂ„n vĂčn hoĂ„c Anh - MyĂ€ http://ebooks.vdcmedia.com ta, Hemingway Ă aĂ€ suy nghĂŽ vĂŻĂŹ taĂĄc phĂȘĂ­m cuĂŁa öng bĂčçng yĂĄ nghĂŽ laĂą chĂčĂšng coĂĄ gĂČ Ă aĂĄng Ă ĂŻĂ­ taĂĄn dĂ»Ășng caĂŁ. Khi Sherwood Ă ĂŻĂ«n Paris, roĂ€ raĂąng Hemingway sĂșĂ„. NhĂ»ng Sherwood nhĂ» baĂŁn tñnh cuĂŁa mĂČnh laĂą khöng theĂąm chĂȘĂ«p. NhĂ» töi Ă aĂ€ noĂĄi, öng ta vaĂą Gertrude Stein maĂ€i Ă uĂąa tĂŻĂ«u vĂŻĂŹ chuyĂŻĂ„n ĂȘĂ«y. HoĂ„ thûùa nhĂȘĂ„n rĂčçng, Hemingway laĂą ngĂ»ĂșĂąi nhaĂĄt gan, anh chaĂąng ĂȘĂ«y, Gertrude Stein nhĂȘĂ«n maĂ„nh, chĂł hĂŻĂ„t nhĂ» mĂȘĂ«y anh chaĂąng Ă i thuyĂŻĂŹn Ă aĂĄy bĂčçng trĂŻn söng Mississipi maĂą Mark Twain Ă aĂ€ miĂŻu taĂŁ. NhĂ»ng vĂŻĂŹ möÄt cuöën saĂĄch, caĂŁ hai Ă ĂŻĂŹu àöÏng yĂĄ, laĂą cĂȘu chuyĂŻĂ„n thûÄc cuĂŁa Hemingway, khöng phaĂŁi do anh hĂ» cĂȘĂ«u maĂą nhĂ» lĂșĂąi tûÄ thuĂĄ tûù chñnh cuöÄc Ă ĂșĂąi thûÄc cuĂŁa Ernest Hemingway. BĂȘy giĂșĂą cĂȘu chuyĂŻĂ„n ĂȘĂ«y hĂčĂšn daĂąnh cho àöÄc giaĂŁ khaĂĄc hĂșn laĂą cho àöÄc giaĂŁ Hemingway, nhĂ»ng Ă ĂȘĂ«y laĂą taĂĄc phĂȘĂ­m rĂȘĂ«t tuyĂŻĂ„t vĂșĂąi. VaĂą röÏi caĂŁ hai àöÏng yĂĄ laĂą hoĂ„ Ă aĂ€ mĂčĂŠc bĂŻĂ„nh mĂŻ Hemingway, bĂșĂŁi anh ta laĂą möÄt hoĂ„c troĂą gioĂŁi. HoĂ„c troĂą hĂ» thĂČ coĂĄ, töi phaĂŁn àöëi. Cö khöng hiĂŻĂ­u, caĂŁ hai cuĂąng noĂĄi, coĂĄ veĂŁ hĂși tûÄ haĂąo khi coĂĄ möÄt hoĂ„c troĂą laĂąm maĂą khöng hiĂŻĂ­u viĂŻĂ„c mĂČnh laĂąm, noĂĄi caĂĄch khaĂĄc anh ta Ă ang hoĂ„c, maĂą hĂŻĂź bĂȘĂ«t kyĂą ai Ă ang hoĂ„c thĂČ Ă ĂŻĂŹu laĂą hoĂ„c troĂą ngoan. CaĂŁ hai thûùa nhĂȘĂ„n laĂą Ă aĂ€ mĂčĂŠc bĂŻĂ„nh mĂŻ. Gertrude Stein coĂąn noĂĄi thĂŻm, cö thĂȘĂ«y Ă ĂȘĂ«y anh ta giöëng nhĂ» Derain. Cö coĂĄ nhĂșĂĄ ngaĂąi De Tuille noĂĄi, khi töi khöng hiĂŻĂ­u taĂ„i sao Derain thaĂąnh cöng, anh ta thaĂąnh cöng laĂą bĂșĂŁi tröng anh ta giöëng möÄt ngĂ»ĂșĂąi hiĂŻĂ„n Ă aĂ„i vaĂą sĂčĂ„c muĂąi baĂŁo taĂąng. VaĂą Hemingway cuĂ€ng thĂŻĂ«, tröng anh ta hiĂŻĂ„n Ă aĂ„i vaĂą sĂčĂ„c muĂąi baĂŁo taĂąng. NhĂ»ng cĂȘu chuyĂŻĂ„n ĂȘĂ«y laĂą chuyĂŻĂ„n thûÄc cuĂŁa Hemingway vaĂą laĂą chuyĂŻĂ„n anh ta nĂŻn kĂŻĂ­ cho chñnh baĂŁn thĂȘn mĂČnh, nhĂ»ng hĂșĂ€i öi anh ta seĂ€ khöng bao giĂșĂą. ToĂĄm laĂ„i nhĂ» chñnh anh ta coĂĄ lĂȘĂŹn lĂȘĂ­m bĂȘĂ­m, phaĂŁi coĂĄ sûÄ nghiĂŻĂ„p, sûÄ nghiĂŻĂ„p. NhĂ»ng haĂ€y quay laĂ„i vĂșĂĄi nhûÀng sûÄ kiĂŻĂ„n Ă ang xaĂŁy ra. Hemingway Ă aĂ€ laĂąm tĂȘĂ«t caĂŁ. Anh sao baĂŁn thaĂŁo vaĂą chûÀa baĂŁn in thûã. ViĂŻĂ„c chûÀa baĂŁn in thûã, nhĂ» töi Ă aĂ€ noĂĄi, giöëng nhĂ» viĂŻĂ„c phuĂŁi buĂ„i, baĂ„n biĂŻĂ«t Ă Ă»ĂșĂ„c giaĂĄ trĂ” cuĂŁa àöÏ vĂȘĂ„t maĂą khöng cĂȘĂŹn phaĂŁi Ă oĂ„c nhiĂŻĂŹu mĂșĂĄi hiĂŻĂ­u noĂĄ. BĂčçng viĂŻĂ„c chûÀa baĂŁn in thûã ĂȘĂ«y, Hemingway mĂșĂĄi vĂșĂ€ ra rĂȘĂ«t nhiĂŻĂŹu Ă iĂŻĂŹu vaĂą anh ta Ă aĂ€ thûùa nhĂȘĂ„n nhûÀng gĂČ mĂČnh hoĂ„c Ă Ă»ĂșĂ„c. VaĂąo dĂ”p naĂąy, anh viĂŻĂ«t cho Gertrude Stein rĂčçng cö Ă aĂ€ laĂąm Ă Ă»ĂșĂ„c Ă iĂŻĂŹu Ă oĂĄ trong viĂŻĂ„c viĂŻĂ«t SaĂĄng taĂ„o cuĂŁa ngĂ»ĂșĂąi MyĂ€ vaĂą anh cuĂąng tĂȘĂ«t caĂŁ sûÄ quen biĂŻĂ«t cuĂŁa mĂČnh seĂ€ cöë tĂČm caĂĄch xuĂȘĂ«t baĂŁn noĂĄ.
  • 8. LĂŻ Huy BĂčĂŠc (tuyĂŻĂ­n dĂ”ch) 8 http://ebooks.vdcmedia.com Anh hy voĂ„ng coĂĄ thĂŻĂ­ thûÄc hiĂŻĂ„n Ă Ă»ĂșĂ„c Ă iĂŻĂŹu naĂąy. MöÄt ai Ă oĂĄ, töi nhĂșĂĄ tĂŻn laĂą Sterne noĂĄi rĂčçng anh ta coĂĄ thĂŻĂ­ Ă ĂčĂ„t vĂȘĂ«n Ă ĂŻĂŹ xuĂȘĂ«t baĂŁn cuöën saĂĄch vĂșĂĄi möÄt nhaĂą xuĂȘĂ«t baĂŁn. Gertrude Stein vaĂą Hemingway tin rĂčçng anh ta coĂĄ thĂŻĂ­, nhĂ»ng khöng lĂȘu sau Ă oĂĄ Hemingway baĂŁo rĂčçng Sterne Ă aĂ€ sa vaĂąo con Ă Ă»ĂșĂąng khöng Ă aĂĄng tin cĂȘĂ„y nûÀa. SûÄ viĂŻĂ„c kĂŻĂ«t thuĂĄc ĂșĂŁ Ă oĂĄ. Trong khoaĂŁng thĂșĂąi gian ĂȘĂ«y hay laĂą vĂŻĂŹ sau, trĂ»ĂșĂĄc khi Mina Loy Ă Ă»a McAlmon Ă ĂŻĂ«n chöß chuĂĄng töi thĂČ Ă Ă¶i luĂĄc anh Ă ĂŻĂ«n vĂșĂĄi vĂșĂ„ hoĂčĂ„c vĂșĂĄi William Carlos William. VaĂą cuöëi cuĂąng anh muöën in SaĂĄng taĂ„o cuĂŁa ngĂ»ĂșĂąi MyĂ€ ĂșĂŁ Contact Edition vaĂą anh Ă aĂ€ laĂąm Ă iĂŻĂŹu Ă oĂĄ. Töi chĂșĂą xem. Trong thĂșĂąi gian ĂȘĂ«y, McAlmon Ă aĂ€ in Ba baĂąi thĂș vaĂą mĂ»ĂșĂąi cĂȘu chuyĂŻĂ„n cuĂŁa Hemingway, William Bird Ă aĂ€ in xong Trong thĂșĂąi Ă aĂ„i chuĂĄng ta vaĂą Hemingway Ă ang bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu nöíi tiĂŻĂ«ng. Anh laĂąm quen vĂșĂĄi Dos Passos, Fitzgerald, Bromfield, George Antheil vaĂą nhiĂŻĂŹu ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc, thĂŻm caĂŁ Harold Loeb ĂșĂŁ Paris. Hemingway Ă aĂ€ trĂșĂŁ thaĂąnh nhaĂą vĂčn. Anh cuĂ€ng laĂą voĂ€ sĂŽ quyĂŻĂŹn Anh nghiĂŻĂ„p dĂ», nhĂșĂą Sherwood vaĂą biĂŻĂ«t nhûÀng trĂȘĂ„n Ă ĂȘĂ«u boĂą qua lĂșĂąi kĂŻĂ­ cuĂŁa töi. Töi luön yĂŻu thñch vuĂ€ Ă iĂŻĂ„u vaĂą Ă ĂȘĂ«u boĂą TĂȘy Ban Nha, töi thñch trĂ»ng baĂąy nhûÀng bûåc aĂŁnh Ă ĂȘĂ«u boĂą vaĂą caĂĄc Ă ĂȘĂ«u sĂŽ. Töi cuĂ€ng thñch treo bûåc aĂŁnh Gertrude Stein vaĂą töi ngöÏi ĂșĂŁ haĂąng ghĂŻĂ« phña trĂ»ĂșĂĄc, bûåc aĂŁnh chuĂĄng töi tĂČnh cĂșĂą chuĂ„p ĂșĂŁ Ă oĂĄ. VaĂąo nhûÀng ngaĂąy ĂȘĂ«y, Hemingway Ă ang daĂ„y möÄt cĂȘĂ„u treĂŁ hĂșn Ă ĂȘĂ«m böëc. CĂȘĂ„u ta chĂčĂšng biĂŻĂ«t taĂ„i sao nhĂ»ng Ă aĂ€ Ă ĂȘĂ«m ngaĂ€ Hemingway. Töi chĂčĂŠc laĂą Ă iĂŻĂŹu Ă oĂĄ thĂłnh thoaĂŁng vĂȘĂźn xaĂŁy ra. DĂȘĂźu sao thĂČ, daĂ„o Ă oĂĄ, Hemingway tuy laĂą ngĂ»ĂșĂąi chĂși thĂŻĂ­ thao nhĂ»ng laĂ„i rĂȘĂ«t choĂĄng mĂŻĂ„t. Anh thĂ»ĂșĂąng mĂŻĂ„t moĂŁi khi Ă i böÄ tûù nhaĂą mĂČnh Ă ĂŻĂ«n nhaĂą chuĂĄng töi. ChĂčĂŠc taĂ„i chiĂŻĂ«n tranh laĂąm anh xuöëng sûåc. DĂȘĂźu thĂŻĂ« naĂąo Ă i nûÀa thĂČ anh, nhĂ» Helence nhĂȘĂ„n xeĂĄt vĂŻĂŹ tĂȘĂ«t caĂŁ Ă aĂąn öng, laĂą dĂŻĂź vĂșĂ€. MĂșĂĄi Ă ĂȘy, möÄt ngĂ»ĂșĂąi baĂ„n khoeĂŁ maĂ„nh cuĂŁa anh noĂĄi vĂșĂĄi Gertrude Stein, Ernest rĂȘĂ«t dĂŻĂź vĂșĂ€, hĂŻĂź anh chĂși bĂȘĂ«t kyĂą mön thĂŻĂ­ thao naĂąo thĂČ seĂ€ coĂĄ caĂĄi gĂČ Ă oĂĄ gaĂ€y vĂșĂ€, tay, chĂȘn hoĂčĂ„c Ă ĂȘĂŹu. ThuĂșĂŁ ban Ă ĂȘĂŹu, Hemingway thñch tĂȘĂ«t caĂŁ nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi cuĂąng thĂșĂąi, trûù Cummings. Anh chĂł trñch Cummings laĂą Ă aĂ€ Ăčn cĂčĂŠp moĂ„i thûå, khöng cheĂĄp cuĂŁa ngĂ»ĂșĂąi naĂąy thĂČ cuĂ€ng cheĂĄp cuĂŁa ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc. Gertrude Stein, ngĂ»ĂșĂąi bĂ” gĂȘy ĂȘĂ«n tĂ»ĂșĂ„ng maĂ„nh bĂșĂŁi CĂčn phoĂąng röÄng lĂșĂĄn, noĂĄi rĂčçng Cummings khöng sao cheĂĄp, anh ta chĂł kĂŻĂ« thûùa truyĂŻĂŹn thöëng New England möÄt caĂĄch tûÄ nhiĂŻn vĂșĂĄi sûÄ khö cĂčçn, vö sinh nhĂ»ng cuĂ€ng mang Ă ĂȘĂ„m neĂĄt caĂĄ biĂŻĂ„t cuĂŁa noĂĄ. HoĂ„ khöng àöÏng yĂĄ
  • 9. PhĂŻ bĂČnh lyĂĄ luĂȘĂ„n vĂčn hoĂ„c Anh - MyĂ€ http://ebooks.vdcmedia.com vĂŻĂŹ Ă iĂŻĂŹu Ă oĂĄ. HoĂ„ cuĂ€ng khöng àöÏng yĂĄ vĂŻĂŹ Sherwood Anderson. Gertrude Stein quaĂŁ quyĂŻĂ«t rĂčçng Sherwood Anderson laĂą thiĂŻn taĂąi trong viĂŻĂ„c sûã duĂ„ng cĂȘu vĂčn Ă ĂŻĂ­ khai thaĂĄc caĂŁm xuĂĄc trûÄc tiĂŻĂ«p, Ă iĂŻĂŹu naĂąy töÏn taĂ„i trong truyĂŻĂŹn thöëng vĂŽ Ă aĂ„i MyĂ€, vaĂą chĂł duy nhĂȘĂ«t Sherwood, chĂčĂšng coĂĄ ai ĂșĂŁ MyĂ€ coĂĄ thĂŻĂ­ viĂŻĂ«t Ă Ă»ĂșĂ„c möÄt cĂȘu vĂčn giaĂŁn dĂ” vaĂą Ă ĂȘĂŹy caĂŁm xuĂĄc nhĂ» thĂŻĂ«. Hemingway khöng tin nhĂȘĂ„n Ă Ă”nh Ă oĂĄ, anh khöng thñch chĂȘĂ«t cuĂŁa Sherwood. ChĂȘĂ«t thĂČ chĂčĂšng coĂĄ liĂŻn quan gĂČ Ă ĂŻĂ«n cĂȘu vĂčn caĂŁ, Gertrude Stein nhĂȘĂ«n maĂ„nh. Cö cuĂ€ng noĂĄi thĂŻm laĂą, Fitzgerald laĂą nhaĂą vĂčn treĂŁ duy nhĂȘĂ«t coĂĄ thĂŻĂ­ diĂŻĂźn Ă aĂ„t cĂȘu vĂčn cuĂŁa mĂČnh möÄt caĂĄch tûÄ nhiĂŻn. Gertrude Stein vaĂą Fitzgerald coĂĄ möëi quan hĂŻĂ„ rĂȘĂ«t Ă ĂčĂ„c biĂŻĂ„t. Gertrude Stein chĂ”u ĂȘĂ«n tĂ»ĂșĂ„ng rĂȘĂ«t lĂșĂĄn bĂșĂŁi Phña bĂŻn naĂąy thiĂŻn Ă Ă»ĂșĂąng. Cö Ă oĂ„c khi noĂĄ vûùa Ă Ă»ĂșĂ„c xuĂȘĂ«t baĂŁn vaĂą trĂ»ĂșĂĄc luĂĄc cö tiĂŻĂ«p xuĂĄc vĂșĂĄi caĂĄc nhaĂą vĂčn treĂŁ MyĂ€. Cö noĂĄi cuöën saĂĄch ĂȘĂ«y Ă aĂ€ thûÄc sûÄ saĂĄng taĂ„o nĂŻn möÄt thĂŻĂ« hĂŻĂ„ mĂșĂĄi cho àöÄc giaĂŁ. Cö khöng bao giĂșĂą thay àöíi nhĂȘĂ„n Ă Ă”nh ĂȘĂ«y vĂŻĂŹ cuöën saĂĄch. Cö nghĂŽ cuöën saĂĄch hay bĂčçng Gatsby vĂŽ Ă aĂ„i. Cö nghĂŽ Fitzgerald seĂ€ coĂąn Ă Ă»ĂșĂ„c Ă oĂ„c khi nhûÀng nhaĂą vĂčn nöíi tiĂŻĂ«ng cuĂąng thĂșĂąi anh ta Ă aĂ€ bĂ” laĂ€ng quĂŻn. Fitzgerald luön noĂĄi rĂčçng anh nghĂŽ Gertrude Stein noĂĄi Ă iĂŻĂŹu ĂȘĂ«y Ă ĂŻĂ­ khiĂŻĂ«n anh ta bûÄc mĂČnh bĂčçng caĂĄch buöÄc anh phaĂŁi nghĂŽ vĂŻĂŹ ĂȘĂ­n yĂĄ cuĂŁa cö trong cĂȘu noĂĄi ĂȘĂ«y vaĂą anh noĂĄi thĂŻm theo löëi noĂĄi Ă»a thñch cuĂŁa mĂČnh, nhûÀng gĂČ cö noĂĄi laĂą lĂșĂąi àöÄc aĂĄc nhĂȘĂ«t maĂą xĂ»a nay töi mĂșĂĄi Ă Ă»ĂșĂ„c nghe. Tuy nhiĂŻn hoĂ„ luön vui veĂŁ khi gĂčĂ„p nhau. VaĂą lĂȘĂŹn gĂčĂ„p cuöëi cuĂąng hoĂ„ rĂȘĂ«t thoaĂŁi maĂĄi vĂșĂĄi nhau vaĂą vĂșĂĄi caĂŁ Hemingway. Khi ĂȘĂ«y coĂąn coĂĄ caĂŁ McAlmon. McAlmon coĂĄ möÄt phĂȘĂ­m chĂȘĂ«t maĂą theo Gertrude Stein laĂą sûÄ döÏi daĂąo, anh ta coĂĄ thĂŻĂ­ tiĂŻĂ«p tuĂ„c viĂŻĂ«t nhĂ» thĂŻĂ« nhĂ»ng cö phaĂąn naĂąn laĂą mĂșĂą nhaĂ„t. CuĂ€ng coĂĄ caĂŁ Glenway Wescott nhĂ»ng Gertrude Stein khöng coĂĄ thĂșĂąi gian Ă ĂŻĂ­ quan tĂȘm Ă ĂŻĂ«n anh. Anh coĂĄ phĂȘĂ­m chĂȘĂ«t naĂąo Ă oĂĄ nhĂ»ng chĂ»a Ă Ă»ĂșĂ„c böÄc löÄ. VĂȘĂ„y laĂą luĂĄc ĂȘĂ«y nghĂŻĂŹ nghiĂŻĂ„p cuĂŁa Hemingway Ă aĂ€ bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu. MöÄt thĂșĂąi gian ngĂčĂŠn sau, chuĂĄng töi ñt thĂȘĂ«y anh, röÏi sau Ă oĂĄ anh laĂ„i Ă ĂŻĂ«n. Anh thĂ»ĂșĂąng thuĂȘĂ„t laĂ„i tĂł mĂł vĂșĂĄi Gertrude Stein caĂĄc Ă oaĂ„n àöëi thoaĂ„i maĂą vĂŻĂŹ sau anh Ă Ă»a vaĂąo MĂčĂ„t trĂșĂąi vĂȘĂźn moĂ„c vaĂą hoĂ„ chuyĂŻĂ„n troĂą khöng mĂŻĂ„t moĂŁi vĂŻĂŹ tñnh caĂĄch cuĂŁa Harold Loeb. VaĂąo luĂĄc ĂȘĂ«y, Hemingway Ă ang chuĂȘĂ­n bĂ” möÄt tĂȘĂ„p truyĂŻĂ„n ngĂčĂŠn Ă ĂŻĂ­ gĂșĂŁi cho möÄt nhaĂą xuĂȘĂ«t baĂŁn ĂșĂŁ
  • 10. LĂŻ Huy BĂčĂŠc (tuyĂŻĂ­n dĂ”ch) 10 http://ebooks.vdcmedia.com MyĂ€. MöÄt töëi noĂ„, bĂčĂ©ng Ă i thĂșĂąi gian sau khi khöng gĂčĂ„p nhau, Hemingway Ă Ă»a Shipman Ă ĂŻĂ«n. Shipman laĂą chaĂąng trai vui nhöÄn vaĂą seĂ€ laĂą ngĂ»ĂșĂąi thûùa kĂŻĂ« mĂȘĂ«y ngaĂąn àö la khi Ă ĂŻĂ«n tuöíi. Anh ta vĂȘĂźn chĂ»a Ă uĂŁ tuöíi. Anh ta seĂ€ mua taĂ„p chñ Transatlantic khi trĂ»ĂșĂŁng thaĂąnh, Ă ĂȘĂ«y laĂą Ă iĂŻĂŹu Hemingway noĂĄi. Anh ta seĂ€ Ă ĂșĂ€ Ă ĂȘĂŹu möÄt taĂ„p chñ siĂŻu thûÄc, AndreĂĄ Masson noĂĄi. Anh ta seĂ€ mua möÄt ngöi nhaĂą ĂșĂŁ miĂŻĂŹn quĂŻ khi Ă uĂŁ tuöíi, Josette Gris noĂĄi. ThûÄc tĂŻĂ« laĂą khi anh ta Ă ĂŻĂ«n tuöíi thĂČ chĂčĂšng möÄt ai biĂŻĂ«t hay nghe noĂĄi gĂČ vĂŻĂŹ viĂŻĂ„c anh ta laĂąm vĂșĂĄi söë taĂąi saĂŁn kĂŻĂ« thûùa. Hemingway Ă Ă»a anh ta Ă ĂŻĂ«n chöß chuĂĄng töi Ă ĂŻĂ­ noĂĄi vĂŻĂŹ viĂŻĂ„c mua tĂșĂą Transatlantic vaĂą nhĂȘn tiĂŻĂ„n mang tĂȘĂ„p baĂŁn thaĂŁo Ă Ă”nh gĂșĂŁi vĂŻĂŹ MyĂ€ Ă ĂŻĂ«n. Anh Ă Ă»a noĂĄ cho Gertrude Stein. Anh Ă aĂ€ thĂŻm vaĂąo tĂȘĂ„p truyĂŻĂ„n möÄt truyĂŻĂ„n ngĂčĂŠn nhoĂŁ mang tñnh suy ngĂȘĂźm vaĂą lĂȘĂŹn naĂąy anh noĂĄi CĂčn phoĂąng röÄng lĂșĂĄn laĂą cuöën saĂĄch cûù nhĂȘĂ«t maĂą anh Ă aĂ€ tûùng Ă oĂ„c. Khi ĂȘĂ«y Gertrude Stein noĂĄi, Hemingway, lĂșĂąi bĂČnh khöng vĂčn hoĂ„c. Sau lĂȘĂŹn ĂȘĂ«y, chuĂĄng töi khöng gĂčĂ„p Hemingway trong khoaĂŁng thĂșĂąi gian khaĂĄ daĂąi vaĂą khi chuĂĄng töi Ă i tĂČm möÄt ngĂ»ĂșĂąi quen, chĂł sau khi SaĂĄng taĂ„o cuĂŁa ngĂ»ĂșĂąi MyĂ€ Ă Ă»ĂșĂ„c xuĂȘĂ«t baĂŁn, vaĂą Hemingway luĂĄc ĂȘĂ«y Ă ang coĂĄ mĂčĂ„t ĂșĂŁ Ă oĂĄ, Ă ĂŻĂ«n chöß Gertrude Stein vaĂą ngoĂŁ lĂșĂąi giaĂŁi thñch lñ do anh khöng thĂŻĂ­ viĂŻĂ«t baĂąi bĂČnh cuöën saĂĄch. Ngay khi ĂȘĂ«y, möÄt baĂąn tay nĂčĂ„ng chĂ”ch Ă ĂčĂ„t lĂŻn vai anh vaĂą Ford Madox Ford noĂĄi, anh baĂ„n treĂŁ, töi muöën noĂĄi chuyĂŻĂ„n vĂșĂĄi Gertrude Stein. Khi ĂȘĂ«y Ford noĂĄi vĂșĂĄi cö, töi muöën Ă ĂŻĂŹ nghĂ” xin pheĂĄp tĂčĂ„ng cuöën saĂĄch mĂșĂĄi cuĂŁa töi cho cö. CoĂĄ thĂŻĂ« chûå, Gertrude Stein lĂȘĂźn töi Ă ĂŻĂŹu caĂŁm thĂȘĂ«y cûÄc kyĂą haĂąi loĂąng vaĂą biĂŻĂ«t Ășn. VaĂąi nĂčm sau dĂ”p ĂȘĂ«y, Gertrude Stein vaĂą Hemingway khöng gĂčĂ„p nhau. Sau Ă oĂĄ chuĂĄng töi nghe tin anh Ă aĂ€ quay laĂ„i Paris vaĂą noĂĄi vĂșĂĄi nhiĂŻĂŹu ngĂ»ĂșĂąi laĂą anh rĂȘĂ«t muöën gĂčĂ„p cö. Sao cö khöng Ă i tĂČm mĂșĂąi Hemingway laĂ„i nhaĂą, töi thĂ»ĂșĂąng noĂĄi khi cö Ă i daĂ„o. BiĂŻĂ«t chĂčĂŠc rĂčçng, ngaĂąy naĂąo Ă oĂĄ khi vĂŻĂŹ cö seĂ€ Ă Ă»a Hemingway Ă i cuĂąng. HoĂ„ ngöÏi noĂĄi chuyĂŻĂ„n rĂȘĂ«t lĂȘu. Cuöëi cuĂąng töi nghe cö noĂĄi, Hemingway, röët cuöÄc thĂČ anh cuĂ€ng Ă aĂ€ quay Ă ĂŻĂ«n chñn mĂ»Ăși phĂȘĂŹn trĂčm. Sao chĂ”, anh noĂĄi, khöng baĂŁo laĂą taĂĄm mĂ»Ăși phĂȘĂŹn trĂčm? Khöng, cö noĂĄi tiĂŻĂ«c nuöëi, töi khöng thĂŻĂ­. Sau moĂ„i chuyĂŻĂ„n, nhĂ» cö luön noĂĄi, anh Ă aĂ€ thĂŻĂ«, vaĂą töi coĂĄ thĂŻĂ­ noĂĄi, anh coĂĄ nhûÀng khoaĂŁnh khĂčĂŠc hĂșĂą hûÀng. Sau Ă oĂĄ hoĂ„ thĂ»ĂșĂąng xuyĂŻn gĂčĂ„p nhau. Gertrude Stein luön noĂĄi cö thñch anh, anh rĂȘĂ«t tuyĂŻĂ„t vĂșĂąi. VaĂą giaĂĄ nhĂ» maĂą anh chĂł noĂĄi vĂŻĂŹ
  • 11. PhĂŻ bĂČnh lyĂĄ luĂȘĂ„n vĂčn hoĂ„c Anh - MyĂ€ http://ebooks.vdcmedia.com truyĂŻĂ„n cuĂŁa mĂČnh. Trong lĂȘĂŹn noĂĄi chuyĂŻĂ„n mĂșĂĄi Ă ĂȘy, cö traĂĄch anh laĂą Ă aĂ€ tiĂŻu diĂŻĂ„t rĂȘĂ«t nhiĂŻĂŹu àöëi thuĂŁ cuĂŁa mĂČnh vaĂą vuĂąi hoĂ„ trong coĂŁ. Töi khöng bao giĂșĂą cho laĂą Hemingway thûÄc sûÄ giĂŻĂ«t möÄt ai caĂŁ ngoaĂ„i trûù möÄt ngĂ»ĂșĂąi vaĂą anh ta laĂą möÄt keĂŁ töÏi vaĂą anh ta Ă aĂĄng nhĂȘĂ„n Ă iĂŻĂŹu ĂȘĂ«y, nhĂ»ng nĂŻĂ«u töi giĂŻĂ«t möÄt ai Ă oĂĄ maĂą khöng biĂŻĂ«t thĂČ töi seĂ€ khöng bĂ” lĂ»Ășng tĂȘm cĂčĂŠn rûåt. Chñnh Ford laĂą ngĂ»ĂșĂąi Ă aĂ€ coĂĄ lĂȘĂŹn noĂĄi vĂŻĂŹ Hemingway, anh ta Ă ĂŻĂ«n ngöÏi dĂ»ĂșĂĄi chĂȘn töi vaĂą ca tuĂ„ng töi. ViĂŻĂ„c Ă oĂĄ khiĂŻĂ«n töi böëi röëi. Hemingway coĂĄ lĂȘĂŹn noĂĄi, töi neĂĄn ngoĂ„n lûãa cuĂŁa töi, möÄt ngoĂ„n lûãa nhoĂŁ, xuöëng vaĂą xuöëng thĂȘĂ«p, cho Ă ĂŻĂ«n luĂĄc bĂȘĂ«t thĂČnh lĂČnh möÄt tiĂŻĂ«ng nöí vang lĂŻn. NĂŻĂ«u khöng coĂĄ gĂČ khaĂĄc ngoaĂąi tiĂŻĂ«ng nöí ĂȘĂ«y, thĂČ taĂĄc phĂȘĂ­m cuĂŁa töi seĂ€ hĂȘĂ«p dĂȘĂźn Ă ĂŻĂ«n mûåc khöng möÄt ai laĂ„i khöng thñch noĂĄ. TĂȘĂ«t nhiĂŻn, dĂȘĂźu töi noĂĄi gĂČ Ă i nûÀa thĂČ Gertrude Stein luön noĂĄi, phaĂŁi, töi biĂŻĂ«t nhĂ»ng töi mĂčĂŠc phaĂŁi bĂŻĂ„nh mĂŻ Hemingway. LĂŻ Huy BĂčĂŠc dĂ”ch tûù cuöën Ernest Hemingway, the man and his work, John K.M. McCaffery (Ed) Avon Book Division, NewYork, 1950
  • 12. LĂŻ Huy BĂčĂŠc (tuyĂŻĂ­n dĂ”ch) 12 http://ebooks.vdcmedia.com KYà NIÏÅM VÏÌ ERNEST HEMINGWAY John Groth LĂȘĂŹn Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn töi gĂčĂ„p Ernest Hemingway laĂą vaĂąo Ă ĂȘĂŹu thaĂĄng chñn nĂčm 1944. QuĂȘn Ă oaĂąn MöÄt chuĂȘĂ­n bĂ” tiĂŻĂ«n vaĂąo Àûåc. Töi Ă ĂŻĂ«n BöÄ tham mĂ»u SĂ» Ă oaĂąn Böën vaĂąo luĂĄc chiĂŻĂŹu muöÄn. MöÄt sĂŽ quan dĂȘn vĂȘĂ„n baĂŁo töi rĂčçng Hemingway Ă ang ĂșĂŁ taĂ„i nöng traĂ„i thuöÄc Siegfried Line. NĂŻĂ«u töi muöën, anh ta seĂ€ Ă Ă»a töi Ă ĂŻĂ«n Ă oĂĄ. TĂČnh thûÄc laĂą töi rĂȘĂ«t muöën - möÄt cĂș höÄi gĂčĂ„p Hemingway trong chiĂŻĂ«n tranh. TrĂșĂąi Ă aĂ€ töëi, Ă ang mĂ»a. SuĂĄng bĂčĂŠn khi chuĂĄng töi Ă ĂŻĂ«n nöng traĂ„i, luĂĄc naĂąy chĂł laĂą möÄt khöëi hĂČnh thuĂą Ă en sĂȘĂ„m hĂșn maĂąn Ă en xung quanh. CaĂĄnh cûãa mĂșĂŁ nhanh ra röÏi vöÄi Ă oĂĄng laĂ„i vaĂą chuĂĄng töi thoaĂĄng caĂŁm giaĂĄc rĂčçng cĂčn phoĂąng saĂĄng rûÄc, mĂčĂ„c duĂą duy chĂł coĂĄ aĂĄnh saĂĄng tûù ngoĂ„n Ă eĂąn dĂȘĂŹu leo leĂĄt trĂŻn caĂĄi baĂąn Ă ĂčĂ„t cuöëi phoĂąng. Phña sau ngoĂ„n Ă eĂąn, Hemingway Ă ang ngöÏi: to lĂșĂĄn giûÀa nhoĂĄm lñnh MyĂ€. DĂŽ nhiĂŻn laĂą töi chĂ»a bao giĂșĂą gĂčĂ„p öng trĂ»ĂșĂĄc Ă oĂĄ, nhĂ»ng ngoaĂ„i diĂŻĂ„n cuĂŁa öng quen thuöÄc àöëi vĂșĂĄi töi nhĂ» thĂŻĂ­ laĂą Jack Dempsey hoĂčĂ„c Babe Ruth. Tröng öng hĂŻĂ„t nhĂ» mĂȘĂ«y bûåc aĂŁnh cuĂŁa öng maĂą töi Ă aĂ€ tûùng xem, tûùng mĂ»ĂșĂąng tĂ»ĂșĂ„ng trong Ă ĂȘĂŹu: vĂșĂĄi lûÄu Ă aĂ„n vaĂą cö-nhĂčĂŠc trĂŻn baĂąn trĂ»ĂșĂĄc mĂčĂ„t öng. Töi laĂą ai öng Ă ĂȘu coĂĄ bĂȘĂ„n tĂȘm. Töi laĂą möÄt ai Ă oĂĄ mĂčĂ„c àöÏ quĂȘn sûÄ. Töi Ă Ă»ĂșĂ„c Ă oĂĄn tiĂŻĂ«p nhĂ» bĂȘĂ«t kyĂą ai mĂčĂ„t quĂȘn phuĂ„c. Öng khöng Ă ĂŻĂ­ yĂĄ Ă ĂŻĂ«n huy hiĂŻĂ„u phoĂĄng viĂŻn cuĂŁa töi; öng khöng bao giĂșĂą quan tĂȘm Ă ĂŻĂ«n cĂȘĂ«p bĂȘĂ„c. Töi coĂĄ thĂŻĂ­ nhĂȘĂ„p höÄi vĂșĂĄi hoĂ„ khöng? Töi haĂąi loĂąng vĂŻĂŹ Ă iĂŻĂŹu gĂČ? Cö-nhĂčĂŠc, rĂ»ĂșĂ„u Kummel hay vang? CoĂĄ rĂȘĂ«t nhiĂŻĂŹu Cö nhĂčĂŠc. MöÄt huĂŁ rĂ»ĂșĂ„u cöí nhoĂŁ cao gĂȘĂŹn möÄt meĂĄt phĂČnh to buĂ„ng trong goĂĄc phoĂąng. HĂčĂšn noĂĄ Ă aĂ€ Ă Ă»ĂșĂ„c "giaĂŁi phoĂĄng" tûù höm qua. NoĂĄ Ă aĂ€ hĂŻĂ«t möÄt nûãa. Hemingway cuĂąng nhoĂĄm quĂȘn "phi chñnh quy" cuĂŁa öng, bao göÏm lĂŽnh MyĂ€ vaĂą lñnh PhaĂĄp mĂčĂ„c quĂȘn phuĂ„c MyĂ€, nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi theo caĂĄch noĂĄi cuĂŁa öng laĂą saĂĄt caĂĄnh bĂŻn öng, hĂčĂšn
  • 13. PhĂŻ bĂČnh lyĂĄ luĂȘĂ„n vĂčn hoĂ„c Anh - MyĂ€ http://ebooks.vdcmedia.com Ă aĂ€ viĂŻĂ«ng thĂčm ngĂ»ĂșĂąi baĂĄn rĂ»ĂșĂ„u gĂȘĂŹn Bleialf. Trong luĂĄc Hemingway bĂčĂŠt möÄt ngĂ»ĂșĂąi Àûåc hoaĂŁng sĂșĂ„ raĂĄn trûång thĂČ Red Pelkie vaĂą Kimbrough (öng chĂł dĂȘĂźn cho hoĂ„ trong luĂĄc noĂĄi chuyĂŻĂ„n) lĂčn caĂĄi huĂ€ rĂ»ĂșĂ„u mĂ»ĂșĂąi ga löng ĂȘĂ«y vaĂąo laĂ„i hĂȘĂŹm rĂ»ĂșĂ„u bĂŻn caĂ„nh. Khi Hemingway noĂĄi, töi phaĂĄc hoĂ„a öng. Öng hoĂŁi xem töi coĂĄ phaĂŁi laĂą John Groth, ngĂ»ĂșĂąi Ă aĂ€ minh hoĂ„a nhûÀng truyĂŻĂ„n ngĂčĂŠn cuĂŁa öng trĂŻn tĂșĂą Esquire tûù nhiĂŻĂŹu nĂčm trĂ»ĂșĂĄc khöng. Öng noĂĄi rĂčçng öng thñch nhûÀng bûåc tranh minh hoĂ„a ĂȘĂ«y: nhûÀng caĂĄi lĂ»ĂșĂ€i lĂŻ Ă ĂȘm tĂșĂĄi, trĂȘĂ„n giaĂĄp laĂĄ caĂą - nhĂ»ng Ă ĂȘĂ«y khöng phaĂŁi laĂą cuöÄc chiĂŻĂ«n thûÄc sûÄ nhĂ» noĂĄ vöën xaĂŁy ra tûù nĂčm 1918. SaĂĄng mai öng seĂ€ Ă Ă»a töi ra trĂȘĂ„n Ă ĂŻĂ­ töi hiĂŻĂ­u chiĂŻĂ«n tranh laĂą thĂŻĂ« naĂąo. TrĂŻn tĂȘĂ«m baĂŁn àöÏ quĂȘn sûÄ treo taĂ„i Töíng haĂąnh dinh sĂ» Ă oaĂąn, nöng traĂ„i Ă Ă»ĂșĂ„c ghi chuĂĄ laĂą "LûÄc lĂ»ĂșĂ„ng Ă ĂčĂ„c nhiĂŻĂ„m cuĂŁa Hemingway". Khöng coĂĄ boĂĄng lñnh MyĂ€ naĂąo xen giûÀa nöng traĂ„i vaĂą phoĂąng tuyĂŻĂ«n quĂȘn Àûåc caĂĄch chûùng 1,5km. VaĂąo thaĂĄng chñn 1944, lûÄc lĂ»ĂșĂ„ng àöÏng minh cuĂŁa chuĂĄng ta thiĂŻĂ«u huĂ„t böÄ binh nĂŻn coĂĄ nhûÀng khoaĂŁng hĂșĂŁ röÄng giûÀa caĂĄc Ă Ășn vĂ”. KhoaĂŁng caĂĄch giûÀa caĂĄc sĂ»ĂșĂąn traĂĄi vaĂą phaĂŁi cuĂŁa caĂĄc Ă Ășn vĂ” röÄng chûùng möÄt cĂȘy söë. Ban Ă ĂŻm, àöi khi caĂĄc àöÄi tuĂȘĂŹn tra Àûåc lĂȘĂŹn vaĂąo thung luĂ€ng ngay phña dĂ»ĂșĂĄi cûå Ă iĂŻĂ­m Schloss cuĂŁa Hemingway. Mößi buöíi töëi, nöng traĂ„i Ă Ă»ĂșĂ„c Ă ĂčĂ„t vaĂąo tĂČnh traĂ„ng phoĂąng thuĂŁ. NhûÀng ngĂ»ĂșĂąi Àûåc söëng ĂșĂŁ Ă oĂĄ - bao göÏm anh nöng dĂȘn, ngĂ»ĂșĂąi vĂșĂ„ vaĂą con gaĂĄi - Ă aĂ€ bĂ” nhöët trong tĂȘĂŹng hĂȘĂŹm trĂ»ĂșĂĄc khi töi Ă ĂŻĂ«n. "Papa", nhĂ» caĂĄch cuĂŁa mĂȘĂ«y ngĂ»ĂșĂąi "lñnh khöng chñnh quy" kia goĂ„i Hemingway, vaĂ„ch kĂŻĂ« hoaĂ„ch phoĂąng thuĂŁ cho töëi höm ĂȘĂ«y. Öng coĂĄ thĂŻĂ­ ngöÏi trûÄc suöët Ă ĂŻm. Öng seĂ€ Ă aĂĄnh thûåc chuĂĄng töi nĂŻĂ«u coĂĄ toaĂĄn tuĂȘĂŹn tra vaĂąo sĂȘn. Cûãa Ă Ă»ĂșĂ„c khoĂĄa chĂčĂ„t vaĂą khöng ai traĂŁ lĂșĂąi khi coĂĄ tiĂŻĂ«ng goĂ„i hay goĂ€ cûãa. NĂŻĂ«u nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi kia cöë àöÄt nhĂȘĂ„p vaĂąo thĂČ Pelkie tûù cûãa söí trĂŻn gaĂĄc vaĂą Jean, möÄt trong nhûÀng cĂȘĂ„u ngĂ»ĂșĂąi PhaĂĄp, tûù cûãa söí khaĂĄc trĂŻn gaĂĄc seĂ€ bĂčĂŠn cheĂĄo caĂĄnh seĂŁ. Trong khi Ă oĂĄ, öng, Kimbrough, Marcel cuĂąng cĂȘĂ„u ngĂ»ĂșĂąi PhaĂĄp kia seĂ€ bĂčĂŠn tûù caĂĄc cûãa söí tĂȘĂŹng dĂ»ĂșĂĄi. TĂȘĂ«t caĂŁ nhûÀng Ă iĂŻĂŹu ĂȘĂ«y hĂȘĂ«p dĂȘĂźn vaĂą coĂĄ phĂȘĂŹn khöng tĂ»ĂșĂŁng. NhĂ»ng Hemingway thuyĂŻĂ«t phuĂ„c töi khaĂŁ nĂčng thûÄc thi kĂŻĂ« hoaĂ„ch bĂčçng caĂĄch thaĂŁ hai traĂĄi lûÄu Ă aĂ„n vaĂąo loĂąng töi vaĂą thĂŻĂ« laĂą töi trĂșĂŁ thaĂąnh thaĂąnh viĂŻn cuĂŁa nhoĂĄm. Öng chĂł cho töi caĂĄch thaĂŁ lûÄu Ă aĂ„n xuöëng mĂčĂ„t Ă Ă»ĂșĂąng bĂŻn dĂ»ĂșĂĄi cûãa söí nĂși öng phĂȘn cho töi trĂȘĂ«n giûÀ. VĂșĂĄi tĂȘm traĂ„ng hĂși hĂ»ng phĂȘĂ«n, töi lĂŻn gaĂĄc nguĂŁ. ThĂȘĂ„t khoĂĄ coĂĄ thĂŻĂ­ nguĂŁ trĂŻn caĂĄi giĂ»ĂșĂąng Ă ĂŻĂ„m nhöÏi löng chim bĂȘĂ­n vĂșĂĄi toaĂąn böÄ quĂȘĂŹn
  • 14. LĂŻ Huy BĂčĂŠc (tuyĂŻĂ­n dĂ”ch) 14 http://ebooks.vdcmedia.com aĂĄo trĂŻn ngĂ»ĂșĂąi. (Töi Ă Ă»ĂșĂ„c nhĂčĂŠc laĂą phaĂŁi mĂčĂ„c nguyĂŻn quĂȘĂŹn aĂĄo ngöÄ nhĂșĂ€ phaĂŁi ruĂĄt Ă i). LûÄu Ă aĂ„n Ă ĂŻĂ­ trĂŻn baĂąn nguĂŁ caĂ„nh Ă ĂȘĂŹu töi, möÄt cĂȘy thaĂĄnh giaĂĄ treo trĂŻn tĂ»ĂșĂąng vaĂą caĂĄi öng Hemingway maĂą töi Ă aĂ€ Ă oĂ„c quaĂĄ nhiĂŻĂŹu Ă ang trûÄc ĂșĂŁ dĂ»ĂșĂĄi nhaĂą vĂșĂĄi khĂȘĂ­u tiĂŻĂ­u liĂŻn vaĂą lûÄu Ă aĂ„n Ă eo ĂșĂŁ thĂčĂŠt lĂ»ng. Cuöëi cuĂąng töi cuĂ€ng lĂčn ra nguĂŁ. Töi bĂ” Ă aĂĄnh thûåc bĂȘĂ„t dĂȘĂ„y bĂșĂŁi troĂ„ng phaĂĄo bĂčĂŠn tûù khĂȘĂ­u àöÄi Ă oĂĄng trĂŻn ngoĂ„n àöÏi phña sau chuĂĄng töi. Trong khöng gian yĂŻn tĂŽnh, töi coĂĄ thĂŻĂ­ nghe tiĂŻĂ«ng laĂĄch caĂĄch nöí gioĂąn cuĂŁa caĂĄc loaĂ„i suĂĄng cĂșĂ€ nhoĂŁ trong thung luĂ€ng bĂŻn dĂ»ĂșĂĄi. BĂȘy giĂșĂą Ă aĂ€ hoaĂąn toaĂąn tĂłnh nguĂŁ, töi ngöÏi dĂȘĂ„y. Töi nhĂČn xuöëng cĂȘĂŹu thang vaĂąo phoĂąng khaĂĄch. ĂșĂŁ Ă oĂĄ, nhĂ» Ă aĂ€ noĂĄi, Hemingway Ă ang ngöÏi gaĂĄc, Ă oĂ„c cuöën taĂ„p chñ loaĂ„i boĂŁ tuĂĄi, khĂȘĂ­u tiĂŻĂ­u liĂŻn Ă ĂčĂ„t trong loĂąng. Khi ĂȘĂ«y laĂą böën giĂșĂą saĂĄng. VĂŻĂŹ sau, öng kĂŻĂ­ cho töi biĂŻĂ«t laĂą coĂĄ möÄt àöÄi tuĂȘĂŹn tra Ă aĂ€ tiĂŻĂ«n vaĂąo àöÏng coĂŁ phña bĂŻn traĂĄi ngöi nhaĂą. SaĂĄng höm ĂȘĂ«y, öng cho töi thĂȘĂ«y chiĂŻĂ«n tranh. ChuĂĄng töi Ă i xe jeep vĂ»ĂșĂ„t qua Ă oaĂąn quĂȘn vaĂą suĂĄng öëng Ă ang di chuyĂŻĂ­n. Khöng Ă Ă»ĂșĂ„c thoaĂŁi maĂĄi, caĂŁ Hemingway cuĂ€ng thĂŻĂ« vĂČ ghĂŻĂ« ngöÏi xe jeep khöng Ă Ă»ĂșĂ„c röÄng. (CöÄng thĂŻm mĂȘĂ«y bi àöng cö-nhĂčĂŠc Ă eo ĂșĂŁ thĂčĂŠt lĂ»ng cuĂŁa mößi ngĂ»ĂșĂąi). Khi chuĂĄng töi lĂŻn tĂșĂĄi vĂ” trñ tiĂŻĂŹn tiĂŻu Ă aĂ€ chiĂŻĂ«m giûÀ Ă Ă»ĂșĂ„c tûù ngaĂąy höm trĂ»ĂșĂĄc, öng Ă ĂčĂ„t mĂȘĂ«y bi àöng cö-nhĂčĂŠc cuĂŁa mĂČnh xuöëng bĂșĂą Ă ĂȘĂ«t truĂ€ng phña sau möÄt vĂ” trñ phoĂąng thuĂŁ, hĂČnh thaĂąnh möÄt quaĂĄn bar ngĂȘĂźu nhiĂŻn. BöÄ binh dûùng laĂ„i uöëng cuĂąng öng. MoĂ„i ngĂ»ĂșĂąi Ă ĂŻĂŹu biĂŻĂ«t öng, khöng phaĂŁi laĂą Ernest Hemingway vĂșĂĄi tĂ» caĂĄch laĂą möÄt nhaĂą vĂčn. HoĂ„ biĂŻĂ«t öng nhĂ» laĂą möÄt "böë giaĂą". Öng Ă aĂ€ Ă i trong Ă oaĂąn xe cuĂŁa hoĂ„ bĂčng qua PhaĂĄp. Öng coĂĄ mĂčĂ„t bĂȘĂ«t cûå nĂși Ă ĂȘu hoĂ„ Ă ĂŻĂ«n. Öng chĂčĂšng cĂȘĂŹn coĂĄ lĂȘĂ«y dĂȘĂźu möÄt caĂĄi giĂȘĂ«y thöng haĂąnh naĂąo. Uöëng hĂŻĂ«t cö-nhĂčĂŠc, öng Ă Ă»a töi Ă ĂŻĂ«n bĂČa khu rûùng nhoĂŁ. ChuĂĄng töi nĂčçm trong buĂ„i cĂȘy vĂșĂĄi ngĂ»ĂșĂąi trĂčĂŠc thuĂŁ, nhĂČn sĂȘu vaĂąo phoĂąng tuyĂŻĂ«n quĂȘn Àûåc. Öng baĂŁo töi, caĂĄnh àöÏng maĂąu vaĂąng trĂ»ĂșĂĄc mĂčĂ„t seĂ€ bĂ” nöí tung nĂŻĂ«u coĂĄ bĂȘĂ«t kyĂą vĂȘĂ„t gĂČ di chuyĂŻĂ­n. BĂŻn kia caĂĄnh àöÏng maĂąu vaĂąng ĂȘĂ«y laĂą tuyĂŻĂ«n phoĂąng thuĂŁ cuĂŁa quĂȘn Àûåc, coĂąn Ă Ăčçng sau laĂą thaĂąnh phöë Brandscheid. PhaĂĄo cuĂŁa chuĂĄng töi Ă ang nhĂȘĂ«n chĂČm Brandscheid trong rûùng khoĂĄi. Trong luĂĄc chuĂĄng töi quan saĂĄt, möÄt chiĂŻĂ«c xe cuĂŁa böÄ tham mĂ»u Àûåc leo lĂŻn ngoĂ„n àöÏi vaĂą biĂŻĂ«n mĂȘĂ«t trong maĂąn lûãa. MöÄt trĂȘĂ„n Ă ĂȘĂ«u phaĂĄo khöng traĂĄnh khoĂŁi bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu nĂŻn chuĂĄng töi quay laĂ„i chöß truĂĄ ĂȘĂ­n an toaĂąn sau caĂĄc cuĂ„m phoĂąng thuĂŁ. ÀĂȘy laĂą cuöÄc chiĂŻĂ«n - diĂŻĂźn ra ĂșĂŁ cûÄ ly caĂĄch xa nhau, khöng giöëng vĂșĂĄi nhûÀng Ă iĂŻĂŹu
  • 15. PhĂŻ bĂČnh lyĂĄ luĂȘĂ„n vĂčn hoĂ„c Anh - MyĂ€ http://ebooks.vdcmedia.com töi tĂ»ĂșĂŁng tĂ»ĂșĂ„ng. ChĂčĂšng coĂĄ ai Ă ĂȘm lĂŻ vaĂą cuĂ€ng chĂčĂšng coĂĄ toaĂĄn böÄ binh naĂąo theĂĄt gaĂąo xung trĂȘĂ„n. TrĂŻn Ă Ă»ĂșĂąng quay vĂŻĂŹ nöng traĂ„i, chuĂĄng töi dûùng laĂ„i ĂșĂŁ sĂșĂŁ chĂł huy trung Ă oaĂąn. ViĂŻn Ă aĂ„i taĂĄ Ă ang triĂŻĂ­n khai phĂ»Ășng aĂĄn taĂĄc chiĂŻĂ«n cho caĂĄc sĂŽ quan dĂ»ĂșĂĄi quyĂŻĂŹn taĂ„i bûÀa Ăčn töëi. ThĂŻm nhiĂŻĂŹu ngĂ»ĂșĂąi vaĂą vuĂ€ khñ Ă Ă»ĂșĂ„c chuyĂŻĂ­n Ă ĂŻĂ«n, nhĂČn qua tĂČnh hĂČnh coĂĄ veĂŁ khaĂŁ quan. CoĂĄ thûåc Ăčn noĂĄng; hoĂ„ Ăčn theo khĂȘĂ­u phĂȘĂŹn K. BĂŻn trong naĂąy, khöng khñ dĂŻĂź chĂ”u. NhûÀng bûåc aĂŁnh - Kimbrough chuĂ„p sĂ» Ă oaĂąn Böën Ă ang tiĂŻĂ«n vaĂąo Siegfied Line - Ă Ă»ĂșĂ„c Hemingway mang Ă ĂŻĂ«n, vaĂą khi moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi Ă ang chuyĂŻĂŹn tay nhau Ă ĂŻĂ­ xem thĂČ möÄt tiĂŻĂ«ng nöí Ă ĂȘĂ„p maĂ„nh vaĂąo cûãa söí, phaĂĄ vĂșĂ€, laĂąm tĂčĂŠt caĂŁ ngoĂ„n Ă eĂąn trĂȘĂŹn. QuaĂŁ Ă aĂ„n cĂșĂ€ taĂĄm mĂ»Ăși taĂĄm Ă aĂ€ roĂĄt xuöëng. Khi nĂŻĂ«n Ă Ă»ĂșĂ„c thĂčĂŠp saĂĄng, tĂȘĂ«t caĂŁ chuĂĄng töi - nhûÀng sĂŽ quan vaĂą phoĂĄng viĂŻn - Ă ang toaĂąi ngĂ»ĂșĂąi trĂŻn saĂąn, cöë co ngĂ»ĂșĂąi beĂĄ laĂ„i vaĂą Ă ang sĂșĂą soaĂ„n tĂČm muĂ€ sĂčĂŠt. TĂȘĂ«t caĂŁ, ai cuĂ€ng laĂąm thĂŻĂ«, chĂł trûù möÄt ngĂ»ĂșĂąi: Hemingway vĂȘĂźn ngöÏi trĂŻn baĂąn, tĂȘĂ«m lĂ»ng röÄng cuĂŁa öng quay vĂŻĂŹ phña cûãa söí, Ă ĂȘĂŹu khöng àöÄi muĂ€, Ă ang Ăčn. Nöng traĂ„i Hemingway laĂą trung tĂȘm thu huĂĄt ĂșĂŁ phaĂ„m vi tuyĂŻĂ«n Ă ĂȘĂŹu ĂȘĂ«y. CaĂĄc tĂ»ĂșĂĄng lĂŽnh, phoĂĄng viĂŻn vaĂą nhiĂŻĂŹu ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc quen biĂŻĂ«t öng Ă ĂŻĂŹu tĂČm Ă ĂŻĂ«n thĂčm. CuĂ€ng coĂĄ nhiĂŻĂŹu ngĂ»ĂșĂąi Ă ĂŻĂ«n thĂčm vĂČ hiĂŻĂ«u kyĂą. HoĂ„ mĂŻĂ«n öng. ChiĂŻĂŹu mĂ»a noĂ„, töi Ă ang ngöÏi veĂ€ bĂŻn cûãa söí thĂČ coĂĄ hai anh chaĂąng lñnh MyĂ€ rĂȘu ria xöÏm xoaĂąn, quĂȘĂŹn aĂĄo vĂȘĂ«y bĂȘĂ­n, Ă»ĂșĂĄt lĂ»ĂșĂĄt thĂ»ĂșĂĄt, bĂ»ĂșĂĄc vaĂąo sĂȘn vaĂą baĂąn vĂșĂĄi nhau dûÄ Ă Ă”nh toĂĄm möÄt con gaĂą, öí trûång hay bĂȘĂ«t kyĂą thûå gĂČ Ă oĂĄ Ă ĂŻĂ­ xoa dĂ”u caĂĄi daĂ„ daĂąy vaĂą cĂșn buöÏn vöën laĂą nhûÀng thuöÄc tñnh cöë hûÀu cuĂŁa chiĂŻĂ«n tranh. MöÄt trong söë lñnh cuĂŁa Hemingway phaĂĄt hiĂŻĂ„n ra hoĂ„: "BoĂ„n maĂąy laĂąm gĂČ ĂșĂŁ Ă ĂȘy vĂȘĂ„y?". HoĂ„ Ă aĂĄp: "ThĂČ can hĂŻĂ„ gĂČ tĂșĂĄi maĂąy?" VaĂą röÏi laĂą "toĂĄm cöí", vaĂą "Öi, chaĂą", cho Ă ĂŻĂ«n khi anh lñnh MyĂ€ cuĂŁa chuĂĄng töi quaĂĄt: "BoĂ„n maĂąy khöng Ă Ă»ĂșĂ„c giĂșĂŁ troĂą ĂșĂŁ Ă ĂȘy. ÀĂȘy laĂą nhaĂą ngaĂąi Hemingway". BoĂ„n hoĂ„ hoĂŁi, "Öng ĂȘĂ«y... laĂą ai vĂȘĂ„y?" Ngay luĂĄc Ă oĂĄ, öng ĂȘĂ«y xuĂȘĂ«t hiĂŻĂ„n trĂŻn ngĂ»ĂșĂ€ng cûãa vaĂą noĂĄi, "VaĂąo Ă i, caĂĄc baĂ„n. Uöëng tñ chûå?" Trong chiĂŻĂ«n tranh, chĂčĂšng coĂĄ ai tûù chöëi rĂ»ĂșĂ„u. HoĂ„ vaĂąo nhaĂą. Töi nghe ba ngĂ»ĂșĂąi noĂĄi chuyĂŻĂ„n vĂŻĂŹ phuĂ„ nûÀ, vĂŻĂŹ lñnh, boĂĄng Ă aĂĄ, boĂĄng chaĂąy, cĂșĂą baĂ„c, Ă ĂȘĂ«m böëc, Ă ĂȘĂ«u vĂȘĂ„t röÏi moĂ„i thûå liĂŻn quan Ă ĂŻĂ«n chiĂŻĂ«n tranh maĂą caĂĄnh lñnh thĂ»ĂșĂąng noĂĄi khi gĂčĂ„p nhau. Hemingway noĂĄi coĂąn thaĂ„o hĂșn mĂȘĂ«y ngĂ»ĂșĂąi kia. ÀöÄ chûùng tiĂŻĂ«ng sau, öng chaĂąo hoĂ„ röÏi lĂŻn gaĂĄc tiĂŻĂ«p
  • 16. LĂŻ Huy BĂčĂŠc (tuyĂŻĂ­n dĂ”ch) 16 http://ebooks.vdcmedia.com tuĂ„c baĂąi baĂĄo Ă ang viĂŻĂ«t dĂșĂŁ, chĂł coĂąn hai ngĂ»ĂșĂąi kia vaĂą ngĂ»ĂșĂąi lñnh cuĂŁa chuĂĄng töi. MöÄt ngĂ»ĂșĂąi hoĂŁi, "Öng ĂȘĂ«y laĂą ai vĂȘĂ„y? Öng ĂȘĂ«y siĂŻu thĂȘĂ„t." NgĂ»ĂșĂąi cuĂŁa chuĂĄng töi Ă aĂĄp, "Ernest Hemingway." "Hemingway laĂą ai?" "Öng ĂȘĂ«y laĂą möÄt trang haĂŁo haĂĄn. Töi khöng biĂŻĂ«t chñnh xaĂĄc laĂą ai, nhĂ»ng öng ĂȘĂ«y thûÄc sûÄ cûù khöi." (ThĂȘĂ„m chñ ngay Ă ĂŻĂ«n caĂŁ ngĂ»ĂșĂąi laĂĄi xe cho Hemingway cuĂ€ng chĂł biĂŻĂ«t öng laĂą ngĂ»ĂșĂąi chĂ”u chĂși hĂșn laĂą möÄt vĂčn sĂŽ lûùng danh). Töi coĂĄ thĂŻĂ­ nghe hai ngĂ»ĂșĂąi lñnh MyĂ€ kia lĂȘĂ­m bĂȘĂ­m nhĂ» thĂŻĂ­ muöën hoĂ„c thuöÄc, "Ernest Hemingway... Ernest Hemingway...", khi hoĂ„ ra Ă Ă»ĂșĂąng. MöÄt tiĂŻĂ«ng sau, trong ĂȘm thanh huyĂŻn naĂĄo cuĂŁa toaĂĄn ngĂ»ĂșĂąi haĂĄo hûåc, haĂąng chuĂ„c lñnh MyĂ€ vaĂą sĂŽ quan bĂ»ĂșĂĄc vaĂąo sĂȘn. MöÄt anh chaĂąng trñ thûåc ĂșĂŁ khĂȘĂ­u àöÄi nhĂȘĂ„n ra caĂĄi tĂŻn ĂȘĂ«y nĂŻn hoĂ„ keĂĄo Ă ĂŻĂ«n gĂčĂ„p vaĂą xin chûÀ kyĂĄ lĂ»u niĂŻĂ„m tûù thĂȘĂŹn tĂ»ĂșĂ„ng cuĂŁa mĂČnh. MöÄt trung sĂŽ löi tûù tuĂĄi dĂŻĂ«t cuĂŁa mĂČnh ra cuöën CoĂĄ vaĂą khöng. Anh ta Ă aĂ€ mang theo noĂĄ trĂŻn suöët haĂąnh trĂČnh kĂŻĂ­ tûù cĂȘĂŹu àöí böÄ. Anh ta laĂą ngĂ»ĂșĂąi duy nhĂȘĂ«t coĂĄ Ă Ă»ĂșĂ„c chûÀ kñ cuĂŁa Hemingway ĂșĂŁ taĂĄc phĂȘĂ­m cuĂŁa öng trĂŻn trĂȘĂ„n tuyĂŻĂ«n Siegfried Line ĂșĂŁ Àûåc. Hemingway hoĂŁi anh ta Ă aĂ€ Ă oĂ„c cuöën saĂĄch chĂ»a. Anh ta Ă aĂĄp anh ta seĂ€ Ă oĂ„c... ngay bĂȘy giĂșĂą. NhûÀng bûåc minh hoĂ„a Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn töi veĂ€ cho ÀaĂąn öng khöng Ă aĂąn baĂą laĂą nhûÀng bûåc rĂȘĂ«t trau chuöët. NhaĂą xuĂȘĂ«t baĂŁn thñch chuĂĄng, nhĂ»ng khi töi Ă oĂ„c laĂ„i caĂĄc truyĂŻĂ„n ĂȘĂ«y vaĂą nhĂȘĂ„n ra rĂčçng trong khi caĂĄc bûåc minh hoĂ„a ĂȘĂ«y tĂ»Ășm tĂȘĂ«t nhĂ» moĂ„i bûåc minh hoĂ„a khaĂĄc thĂČ chuĂĄng thûÄc sûÄ khöng phuĂą hĂșĂ„p vĂșĂĄi truyĂŻĂ„n cuĂŁa Hemingway. MöÄt kiĂŻĂ­u truyĂŻĂ„n phaĂĄc thaĂŁo, cö Ă oĂ„ng, Ă ĂȘĂŹy caĂŁm xuĂĄc vaĂą ñt lĂșĂąi, kiĂŻĂ­u truyĂŻĂ„n hay nhĂȘĂ«t. DĂȘĂźu sao thĂČ töi cuĂ€ng caĂŁm nhĂȘĂ„n Ă Ă»ĂșĂ„c nhûÀng truyĂŻĂ„n ĂȘĂ«y möÄt caĂĄch sĂȘu sĂčĂŠc vaĂą töi Ă Ă»ĂșĂ„c ban Ă ĂčĂ„c ĂȘn laĂą coĂĄ cĂș höÄi Ă ĂŻĂ­ minh hoĂ„a chuĂĄng. LĂŻ Huy BĂčĂŠc dĂ”ch tûù cuöën Ernest Hemingway, the man and his work, John K.M. McCaffery (Ed), Avon Book Division, New York, 1950
  • 17. PhĂŻ bĂČnh lyĂĄ luĂȘĂ„n vĂčn hoĂ„c Anh - MyĂ€ http://ebooks.vdcmedia.com ERNEST HEMINGWAY AndreĂĄ Maurois Sau chiĂŻĂ«n tranh thĂŻĂ« giĂșĂĄi lĂȘĂŹn thûå hai, anh ĂșĂŁ laĂ„i möÄt khaĂĄch saĂ„n taĂ„i Venice vĂșĂĄi hy voĂ„ng laĂą seĂ€ viĂŻĂ«t möÄt cuöën saĂĄch vĂŻĂŹ cuöÄc chiĂŻĂ«n tranh ĂȘĂ«y. BĂ” giaĂĄn Ă oaĂ„n bĂșĂŁi bĂŻĂ„nh tĂȘĂ„t (möÄt mĂčĂŠt bĂ” nhiĂŻĂźm Ă au vaĂą cûå keĂĄo daĂąi trong suöët chuyĂŻĂ«n Ă i sĂčn), anh taĂ„m gaĂĄc cuöën saĂĄch ĂȘĂ«y Ă ĂŻĂ­ viĂŻĂ«t möÄt cuöën tiĂŻĂ­u thuyĂŻĂ«t ngĂčĂŠn hĂșn: Qua söng vaĂąo rûùng, cĂȘu chuyĂŻĂ„n vĂŻĂŹ cuöÄc tĂČnh duyĂŻn cay Ă ĂčĂŠng cuöëi cuĂąng cuĂŁa ngĂ»ĂșĂąi Ă aĂ„i taĂĄ giaĂą vĂșĂĄi möÄt phuĂ„ nûÀ treĂŁ, mĂ»ĂșĂąi chñn tuöíi. CaĂĄnh phĂŻ bĂČnh Ă aĂ€ chaĂĄn ngĂȘĂ«y viĂŻĂ„c ngĂșĂ„i ca, liĂŻĂŹn vöÏ ngay cuöën naĂąy vaĂą bĂșĂĄi moĂĄc noĂĄ Ă ĂŻĂ«n tĂȘĂ„n chĂł khĂȘu. Trong saĂĄch, Hemingway miĂŻu taĂŁ döng daĂąi vĂŻĂŹ möÄt chiĂŻĂ«n dĂ”ch quĂȘn sûÄ maĂą anh tûùng tham dûÄ khi tĂȘĂ«n cöng vaĂąo chiĂŻĂ«n Ă Ă”a Marshal Montgomery - Ă oaĂ„n naĂąy gĂȘy nĂŻn sûÄ bûÄc böÄi trong rĂȘĂ«t nhiĂŻĂŹu àöÄc giaĂŁ Anh. TĂČnh thûÄc, nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi phĂŻ bĂČnh ĂȘĂ«y khöng Ă uĂĄng; Ă ĂȘĂ«y khöng phaĂŁi laĂą cuöën tiĂŻĂ­u thuyĂŻĂ«t hoaĂąn toaĂąn khöng coĂĄ giaĂĄ trĂ” vĂșĂĄi taĂĄc giaĂŁ cuĂŁa noĂĄ. ÀĂȘĂ«y khöng phaĂŁi laĂą cuöën tiĂŻĂ­u thuyĂŻĂ«t hay nhĂȘĂ«t cuĂŁa anh, chĂčĂŠc chĂčĂŠn laĂą thĂŻĂ«, nhĂ»ng laĂ„i boĂŁ rĂȘĂ«t xa nhûÀng cuöën hay nhĂȘĂ«t cuĂŁa nhiĂŻĂŹu nhaĂą vĂčn khaĂĄc. Trong khoaĂŁng thĂșĂąi gian ĂȘĂ«y, Hemingway kĂŻĂ«t hön lĂȘĂŹn thûå tĂ». Cö vĂșĂ„ mĂșĂĄi cuĂŁa anh laĂą Mary Welsh, phoĂĄng viĂŻn taĂ„p chñ Time. BĂȘy giĂșĂą anh söëng cuĂąng vĂșĂ„ taĂ„i ngöi nhaĂą gĂȘĂŹn Havana coĂĄ tĂŻn goĂ„i laĂą Finca Vigia (trang traĂ„i Ă aĂąi quan saĂĄt). Anh Ă aĂ€ choĂ„n nĂși Ă oĂĄ Ă ĂŻĂ­ söëng bĂșĂŁi anh yĂŻu Cuba vaĂą caĂŁm thĂȘĂ«y thanh thaĂŁn hĂșn moĂ„i nĂși khaĂĄc. Anh luön tiĂŻĂ«p haĂąng Ă oaĂąn khaĂĄch khûåa Ă ĂŻĂ«n thĂčm khöng ngĂșĂĄt - tûù nhûÀng ngöi sao Hollywood Ă ĂŻĂ«n caĂĄc quyĂĄ töÄc TĂȘy Ban Nha. Hemingway, ngĂ»ĂșĂąi tröng giöëng nhĂ» möÄt pho tĂ»ĂșĂ„ng thaĂĄnh vĂșĂĄi böÄ rĂȘu baĂ„c trĂčĂŠng vaĂą khuön mĂčĂ„t saĂ„m nĂčĂŠng hĂčçn sĂȘu nhiĂŻĂŹu nĂŻĂ«p nhĂčn, thĂ»ĂșĂąng thûåc dĂȘĂ„y vaĂąo luĂĄc nĂčm giĂșĂą ba mĂ»Ăși saĂĄng vaĂą bĂčĂŠt tay vaĂąo cöng viĂŻĂ„c. Anh viĂŻĂ«t nhûÀng Ă oaĂ„n miĂŻu taĂŁ bĂčçng buĂĄt chĂČ vaĂą àöëi thoaĂ„i thĂČ bĂčçng maĂĄy chûÀ. VaĂąo buöíi chiĂŻĂŹu, khi thĂșĂąi tiĂŻĂ«t cho pheĂĄp, anh Ă i cĂȘu vĂșĂĄi ngĂ»ĂșĂąi hoa tiĂŻu kiĂŻm
  • 18. LĂŻ Huy BĂčĂŠc (tuyĂŻĂ­n dĂ”ch) 18 http://ebooks.vdcmedia.com thuĂŁy thuĂŁ cuĂŁa mĂČnh. Anh vĂȘĂźn tin rĂčçng bĂčçng nhûÀng hĂČnh thûåc hoaĂ„t àöÄng naĂąo Ă oĂĄ nhaĂą vĂčn phaĂŁi thĂ»ĂșĂąng xuyĂŻn tiĂŻĂ«p xuĂĄc vĂșĂĄi thiĂŻn nhiĂŻn. NĂŻĂ«u anh ta taĂĄch ly khoĂŁi cuöÄc söëng thĂČ vĂčn chĂ»Ășng cuĂŁa anh ta cuĂ€ng chĂł laĂą àöÏ boĂŁ Ă i. KĂŻĂ­ tûù khi cha anh ta Ă ĂčĂ„t chiĂŻĂ«c cĂȘĂŹn cĂȘu caĂĄ Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn vaĂąo tay anh thĂČ anh vĂȘĂźn laĂą ngĂ»ĂșĂąi cĂȘu caĂĄ taĂąi ba cho Ă ĂŻĂ«n tĂȘĂ„n höm nay. VaĂąo 1952, anh Ă aĂ€ chûång minh roĂ€ caĂĄi chĂȘn lyĂĄ mĂČnh Ă ĂčĂ„t ra, laĂą nhaĂą vĂčn phaĂŁi baĂĄm saĂĄt cuöÄc söëng bĂčçng caĂĄch saĂĄng taĂ„o nĂŻn Öng giaĂą vaĂą biĂŻĂ­n caĂŁ, möÄt cuöën tiĂŻĂ­u thuyĂŻĂ«t ngĂčĂŠn nhĂ»ng laĂ„i nhĂȘĂ„n Ă Ă»ĂșĂ„c sûÄ taĂĄn dĂ»Ășng vö cuĂąng tĂȘĂ„n. Sau khi Qua söng vaĂąo rûùng ra Ă ĂșĂąi, ai Ă oĂĄ Ă aĂ€ nhĂȘĂ„n xeĂĄt hoaĂąn toaĂąn sai laĂ„c, "Papa Ă aĂ€ hĂŻĂ«t thĂșĂąi". VĂșĂĄi Öng giaĂą vaĂą biĂŻĂ­n caĂŁ, Papa chĂ»a bao giĂșĂą Ă aĂ„t Ă Ă»ĂșĂ„c phong àöÄ Ă Ăłnh cao nhĂ» thĂŻĂ« trĂ»ĂșĂĄc Ă oĂĄ. ÀĂȘĂ«y laĂą cuöën saĂĄch tuyĂŻĂ„t vĂșĂąi; tuyĂŻĂ„t vĂșĂąi ĂșĂŁ sûÄ thöng thaĂ„o tay nghĂŻĂŹ vĂčn hoĂ„c, ĂșĂŁ viĂŻĂ„c am hiĂŻĂ­u caĂĄch xûã lyĂĄ khi cĂȘu caĂĄ biĂŻĂ­n khĂși vaĂą caĂŁ ĂșĂŁ trong tĂČnh nhĂȘn Ă aĂ„o ĂȘĂ«m aĂĄp. CoĂĄ sûÄ caĂŁm nhĂȘĂ„n thöng minh vaĂą Ă ĂȘĂŹy taĂąi nĂčng trong cĂȘu chuyĂŻĂ„n vĂŻĂŹ öng laĂ€o Ă aĂĄnh Ă aĂĄ Cuba Santiago, can Ă aĂŁm vaĂą kiĂŻn trĂČ chiĂŻĂ«n Ă ĂȘĂ«u Ă ĂŻĂ­ Ă Ă»a vaĂąo Ă ĂȘĂ«t liĂŻĂŹn con caĂĄ lĂșĂĄn nhĂȘĂ«t trong Ă ĂșĂąi laĂ€o, duy chĂł Ă ĂŻĂ­ thĂȘĂ«y noĂĄ bĂ” xĂȘu xeĂĄ bĂșĂŁi luĂ€ caĂĄ mĂȘĂ„p, chĂčĂšng Ă ĂŻĂ­ laĂ„i cho laĂ€o caĂĄi gĂČ ngoaĂ„i trûù möÄt böÄ xĂ»Ășng trĂčĂŠng trĂȘĂŹn truĂ„i. Töi khöng thĂŻĂ­ ngĂčn Ă Ă»ĂșĂ„c caĂŁm nghĂŽ rĂčçng trong cĂȘu chuyĂŻĂ„n coĂĄ möÄt hĂČnh aĂŁnh tĂ»ĂșĂ„ng trĂ»ng, coĂĄ leĂ€ laĂą möÄt tĂ»ĂșĂ„ng trĂ»ng khöng Ă Ă»ĂșĂ„c yĂĄ thûåc. Con caĂĄ kiĂŻĂ«m khöíng löÏ laĂą cuöën tiĂŻĂ­u thuyĂŻĂ«t lĂșĂĄn Hemingway nghĂŽ mĂČnh seĂ€ Ă aĂ„t Ă Ă»ĂșĂ„c vaĂą nhûÀng nhaĂą phĂŻ bĂČnh laĂ„i xeĂĄ noĂĄ ra thaĂąnh nhiĂŻĂŹu maĂŁnh. CaĂŁm nhĂȘĂ„n riĂŻng tĂ» naĂąy, nößi Ă au cuĂŁa vĂŻĂ«t thĂ»Ășng boĂŁng raĂĄt naĂąy, mang laĂ„i cho Öng giaĂą vaĂą biĂŻĂ­n caĂŁ nößi cay Ă ĂčĂŠng vaĂą nhûÀng ĂȘĂ­n yĂĄ Ă ang chuyĂŻĂ­n di cuĂŁa noĂĄ. Sau lĂȘĂŹn phuĂ„c thuĂą naĂąy, cuöÄc chiĂŻĂ«n cuĂŁa Hemingway chöëng thĂșĂąi Ă aĂ„i cuĂŁa mĂČnh Ă aĂ€ giaĂąnh Ă Ă»ĂșĂ„c thĂčĂŠng lĂșĂ„i. LĂȘĂŹn naĂąy öng laĂ€o cĂȘu caĂĄ Ă aĂ€ giûÀ vûÀng sûÄ troĂ„n veĂ„n cuĂŁa mĂČnh. ThĂŻĂ« giĂșĂĄi hoan nghĂŻnh khi Nobel vĂčn hoĂ„c Ă Ă»ĂșĂ„c trao tĂčĂ„ng anh vaĂąo 1954. ChĂčĂšng coĂąn coĂĄ sûÄ lûÄa choĂ„n naĂąo thñch hĂșĂ„p hĂșn. Hemingway Ă aĂ€ thûÄc sûÄ mang laĂ„i cho vĂčn hoĂ„c möÄt phong caĂĄch mĂșĂĄi, phong caĂĄch cuĂŁa thĂŻĂ« kyĂŁ chuĂĄng ta. Ngay Ă ĂȘĂŹu nĂčm ĂȘĂ«y, suöët vaĂąi tiĂŻĂ«ng àöÏng höÏ, anh Ă Ă»ĂșĂ„c nghĂŽ nhĂ» laĂą Ă aĂ€ chĂŻĂ«t. Trong luĂĄc Ă ang Ă i sĂčn ĂșĂŁ chĂȘu Phi, maĂĄy bay cuĂŁa anh lao vaĂąo rûùng rĂȘĂ„m Sudan gĂȘĂŹn söng Nile - khu vûÄc cuĂŁa caĂĄc loaĂąi thuĂĄ Ăčn thĂ”t ngĂ»ĂșĂąi. BaĂĄo chñ vöÄi Ă Ăčng taĂŁi lĂșĂąi caĂĄo phoĂĄ dûÄa trĂŻn mĂșĂĄ taĂąi liĂŻĂ„u linh tinh cuĂŁa hoĂ„. CaĂĄc mĂȘĂ­u chuyĂŻĂ„n Ă ĂŻĂŹu laĂą do Ă Ășm Ă ĂčĂ„t. Papa vĂȘĂźn coĂąn khaĂĄ khoeĂŁ,
  • 19. PhĂŻ bĂČnh lyĂĄ luĂȘĂ„n vĂčn hoĂ„c Anh - MyĂ€ http://ebooks.vdcmedia.com àûång dĂȘĂ„y lĂȘĂŹn ra bĂșĂą söng Nile vaĂą Ă Ă»ĂșĂ„c Ă oĂĄn lĂŻn con thuyĂŻĂŹn Ă i qua. "VĂȘĂ„n may cuĂŁa töi vĂȘĂźn coĂąn töët chaĂĄn," anh noĂĄi vĂșĂĄi tay nhaĂą baĂĄo tĂČm Ă ĂŻĂ«n traĂ„i mĂČnh trong rûùng ngay sau tai naĂ„n xaĂŁy ra. NhûÀng nguy hiĂŻĂ­m cĂȘĂ„n kĂŻĂŹ nhĂ» thĂŻĂ« Ă aĂ€ Ă Ă»ĂșĂ„c nhaĂą vĂčn chuyĂŻĂ­n lĂŻn trang saĂĄch söëng àöÄng, lan röÄng khĂčĂŠp thĂŻĂ« giĂșĂĄi. Hemingway khöng Ă ĂŻĂ«n Stockholm nhĂȘĂ„n giaĂŁi thĂ»ĂșĂŁng Nobel. "TaĂ„i nhûÀng vĂŻĂ«t thĂ»Ășng, nhĂ» baĂ„n biĂŻĂ«t Ă oĂĄ." Tuy nhiĂŻn, lyĂĄ do chñnh laĂą anh Ă ang bĂȘĂ„n vĂșĂĄi cuöën tiĂŻĂ­u thuyĂŻĂ«t lĂșĂĄn cuĂŁa mĂČnh. "noĂĄ Ă ang tiĂŻĂ«n triĂŻĂ­n rĂȘĂ«t töët, anh biĂŻĂ«t Ă ĂȘĂ«y, töët hĂșn caĂŁ thĂșĂąi gian daĂąi khi giaĂŁi thĂ»ĂșĂŁng ĂȘĂ«y Ă ĂŻĂ«n... Khi Ă ang töët laĂąnh maĂą nhaĂą vĂčn dûùng laĂ„i thĂČ chĂł coĂĄ ChuĂĄa mĂșĂĄi biĂŻĂ«t khi naĂąo noĂĄ seĂ€ laĂ„i bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu." NhĂ»ng anh Ă aĂ€ gĂșĂŁi baĂąi diĂŻĂźn vĂčn Ă ĂŻĂ«n ThuĂ„y ÀiĂŻĂ­n nhĂșĂą ÀaĂ„i sûå MyĂ€ Ă oĂ„c. Anh xin lößi vĂČ Ă aĂ€ khöng quen phaĂĄt biĂŻĂ­u trĂ»ĂșĂĄc Ă aĂĄm àöng. VaĂąo ngaĂąy trao giaĂŁi thĂ»ĂșĂŁng ĂșĂŁ Stockholm, Hemingway Ă i cĂȘu xa Cojimar, ngöi laĂąng Cuba nĂși anh lĂȘĂ«y böëi caĂŁnh cho Öng giaĂą vaĂą biĂŻĂ­n caĂŁ. Anh Ă i cuĂąng Gregorio Fuentes, thuĂŁy thuĂŁ cuĂŁa anh trĂŻn con thuyĂŻĂŹn sĂșn xanh, Ă en Pilar daĂąi chûùng 12 meĂĄt vĂșĂĄi hai maĂĄy Chrysler. CaĂĄ Ă ang cĂčĂŠn cĂȘu vaĂą biĂŻĂ­n mĂłm cĂ»ĂșĂąi vĂșĂĄi öng laĂ€o. MöÄt biĂŻn tĂȘĂ„p viĂŻn taĂ„p chñ Time tûùng tiĂŻĂ«p xuĂĄc vĂșĂĄi anh Ă aĂ€ ghi laĂ„i nhûÀng yĂĄ nghĂŽ naĂąy. DĂȘĂźu cho coĂĄ thĂŻĂ­ thĂČ Hemingway khöng hĂŻĂŹ muöën thay àöíi caĂŁ cuöÄc söëng lĂȘĂźn phong caĂĄch saĂĄng taĂ„o cuĂŁa mĂČnh. "ChĂł möÄt lĂȘĂŹn thaĂąnh cöng Ă ĂŻĂ­ àöi ngĂ»ĂșĂąi nhĂșĂĄ baĂ„n thĂČ cuĂ€ng Ă aĂ€ laĂą Ă uĂŁ. NhĂ»ng nĂŻĂ«u baĂ„n laĂąm Ă Ă»ĂșĂ„c Ă iĂŻĂŹu Ă oĂĄ tûù nĂčm naĂąy sang nĂčm noĂ„ thĂČ nhiĂŻĂŹu ngĂ»ĂșĂąi seĂ€ nhĂșĂĄ baĂ„n vaĂą seĂ€ kĂŻĂ­ vĂșĂĄi con hoĂ„ röÏi, con hoĂ„, chaĂĄu hoĂ„ Ă ĂŻĂŹu nhĂșĂĄ vaĂą nĂŻĂ«u Ă iĂŻĂŹu Ă oĂĄ coĂĄ liĂŻn quan Ă ĂŻĂ«n nhûÀng cuöën saĂĄch thĂČ chuĂĄng coĂĄ thĂŻĂ­ Ă oĂ„c. VaĂą nĂŻĂ«u Ă iĂŻĂŹu Ă oĂĄ thûÄc sûÄ töët thĂČ noĂĄ seĂ€ töÏn taĂ„i lĂȘu cuĂąng nhĂȘn loaĂ„i." ÀĂȘĂ«y laĂą phĂȘĂŹn thĂ»ĂșĂŁng duy nhĂȘĂ«t maĂą möÄt nhaĂą vĂčn thûÄc sûÄ mong Ă ĂșĂ„i. LĂŻ Huy BĂčĂŠc dĂ”ch tûù cuöën Hemingway and his critics, NXB Hill and Wang, New York, 1961
  • 20. LĂŻ Huy BĂčĂŠc (tuyĂŻĂ­n dĂ”ch) 20 http://ebooks.vdcmedia.com HAVANA, 1948 A.E.Hotchner MuĂąa xuĂȘn nĂčm 1948, töi Ă Ă»ĂșĂ„c chĂł Ă Ă”nh Ă ĂŻĂ«n Cuba Ă ĂŻĂ­ laĂąm caĂĄi viĂŻĂ„c "thöÏn thöÄn" laĂą Ă ĂŻĂŹ nghĂ” Ernest Hemingway viĂŻĂ«t baĂąi cho muĂ„c "TĂ»Ășng lai cuĂŁa vĂčn hoĂ„c." Töi ĂșĂŁ trong ban biĂŻn tĂȘĂ„p taĂ„p chñ Cosmopolitan vaĂą töíng biĂŻn tĂȘĂ„p Ă ang lĂŻn kĂŻĂ« hoaĂ„ch phaĂĄt haĂąnh möÄt söë vĂŻĂŹ tĂ»Ășng lai cuĂŁa moĂ„i thûå: Frank Lloyd Wright vĂŻĂŹ kiĂŻĂ«n truĂĄc, Henry Ford II vĂŻĂŹ ö tö, Picasso vĂŻĂŹ höÄi hoaĂ„ vaĂą nhĂ» töi Ă aĂ€ noĂĄi, Hemingway vĂŻĂŹ vĂčn hoĂ„c. DĂŽ nhiĂŻn chĂčĂšng coĂĄ nhaĂą vĂčn naĂąo laĂ„i biĂŻĂ«t caĂĄi tĂ»Ășng lai vĂčn hoĂ„c quaĂĄ nhûÀng Ă iĂŻĂŹu anh ta seĂ€ viĂŻĂ«t vaĂąo saĂĄng höm sau, thĂȘĂ„m chñ rĂȘĂ«t nhiĂŻĂŹu ngĂ»ĂșĂąi cuĂ€ng chĂčĂšng hĂŻĂŹ thĂȘĂ«y Ă Ă»ĂșĂ„c chuĂĄt tĂ»Ășng lai ĂȘĂ«y, nhĂ»ng taĂ„i Ă ĂȘy, töi Ă ang Ă ĂčĂ„t phoĂąng ĂșĂŁ khaĂĄch saĂ„n Nacional, vĂșĂĄi muĂ„c àñch nghĂŻĂŹ nghiĂŻĂ„p laĂą gĂčĂ„p Hemingway, tûÄ giĂșĂĄi thiĂŻĂ„u röÏi nhĂșĂą öng gheĂĄ mĂčĂŠt vaĂąo quaĂŁ cĂȘĂŹu thaĂ„ch anh vĂčn hoĂ„c Ă oĂĄ Ă ĂŻĂ­ boĂĄi cho tĂșĂą Cosmo an khang thĂ”nh vĂ»ĂșĂ„ng. CaĂĄi miĂŻĂŹn thöÄn trong töi khöng phaĂŁi laĂą quaĂĄ mûåc. Tûù thĂșĂąi töi Ă oĂ„c taĂĄc phĂȘĂ­m Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn cuĂŁa Hemingway, MĂčĂ„t trĂșĂąi vĂȘĂźn moĂ„c, khi coĂąn laĂą hoĂ„c sinh trung hoĂ„c trĂ»ĂșĂąng Soldan ĂșĂŁ St. Louis töi chĂ”u chung ĂȘĂ«n tĂ»ĂșĂ„ng maĂ„nh meĂ€ nhĂ» thĂŻĂ« hĂŻĂ„ mĂČnh: kñnh nĂŻĂ­ Hemingway. VĂșĂĄi trñ tĂ»ĂșĂŁng tĂ»ĂșĂ„ng cuĂŁa tuöíi hoĂ„c troĂą, töi nghĂŽ mĂČnh giöëng Nick Adams (cĂȘĂ„u ta xĂȘĂ«p xĂł tuöíi töi vaĂą laĂą nhĂȘn vĂȘĂ„t trung tĂȘm trong nhiĂŻĂŹu truyĂŻĂ„n ngĂčĂŠn cuĂŁa Hemingway) khi cĂȘĂ„u ta mĂșĂŁ löëi Ă i giûÀa caĂĄi thĂŻĂ« giĂșĂĄi u aĂĄm Ă ĂȘĂŹy rĂȘĂźy nhûÀng voĂ€ sĂŽ quyĂŻĂŹn Anh no Ă oĂąn, nhûÀng keĂŁ giĂŻĂ«t ngĂ»ĂșĂąi, nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi da Ă oĂŁ tûÄ saĂĄt, nhûÀng con nghiĂŻĂ„n ma tuyĂĄ, Ă ĂŽ Ă iĂŻĂ«m vaĂą nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi khöën khöí trong chiĂŻĂ«n tranh taĂ„i Italy. Suöët ChiĂŻĂ«n tranh thĂŻĂ« giĂșĂĄi lĂȘĂŹn thûå hai, vĂșĂĄi tĂ» caĂĄch laĂą sĂŽ quan khöng quĂȘn ĂșĂŁ PhaĂĄp, töi laĂ„i caĂąng kñnh phuĂ„c hĂșn khaĂŁ nĂčng khai thaĂĄc chiĂŻĂ«n trĂȘĂ„n cuĂŁa nhaĂą baĂĄo Hemingway. Öng Ă aĂ€ tham dûÄ chiĂŻĂ«n tranh vaĂą Ă aĂ€ tûÄ
  • 21. PhĂŻ bĂČnh lyĂĄ luĂȘĂ„n vĂčn hoĂ„c Anh - MyĂ€ http://ebooks.vdcmedia.com xem mĂČnh khöng phaĂŁi tham dûÄ vĂșĂĄi tĂ» caĂĄch nhaĂą baĂĄo trong trung Ă oaĂąn böÄ binh 22 cuĂŁa Ă aĂ„i taĂĄ Buck Lanham khi trung Ă oaĂąn naĂąy àöí böÄ lĂŻn Normady, tiĂŻĂ«n cöng dûÀ döÄi ĂșĂŁ Luxembourg vaĂą tham dûÄ trĂȘĂ„n chiĂŻĂ«n Ă ĂȘĂźm maĂĄu ĂșĂŁ caĂĄnh rûùng Hurtgen nĂși trung Ă oaĂąn phaĂŁi chĂ”u thĂ»Ășng vong Ă ĂŻĂ«n 2060 ngĂ»ĂșĂąi trong söë 3200 biĂŻn chĂŻĂ« ban Ă ĂȘĂŹu. Töi Ă aĂ€ cöë lĂȘĂ­n traĂĄnh caĂĄi cöng viĂŻĂ„c maĂą tĂșĂą Cosmopolitan giao cho nhĂ»ng laĂ„i Ă Ă»ĂșĂ„c lĂŻĂ„nh laĂą phaĂŁi coĂĄ bĂčçng Ă Ă»ĂșĂ„c baĂąi baĂĄo Ă oĂĄ nĂŻĂ«u khöng thĂČ... CaĂĄi nĂŻĂ«u khöng thĂČ ĂȘĂ«y quaĂŁ laĂą hĂși hoĂĄc bĂșĂŁi töi Ă aĂ€ ĂșĂŁ vaĂąo tuöíi hai mĂ»Ăși nĂčm, vûùa laĂąm cöng viĂŻĂ„c naĂąy Ă Ă»ĂșĂ„c saĂĄu thaĂĄng, Ă ĂȘy laĂą viĂŻĂ„c laĂąm Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn maĂą töi Ă aĂ€ cöë tĂČm Ă Ă»ĂșĂ„c sau khi phung phñ hĂŻĂ«t khoaĂŁn tiĂŻĂŹn giaĂŁi nguĂ€ khoĂŁi lûÄc lĂ»ĂșĂ„ng khöng quĂȘn suöët möÄt nĂčm ĂșĂŁ Paris. Töi coĂĄ Ă Ă”a chĂł Hemingway taĂ„i thĂ” trĂȘĂ«n nhoĂŁ San Francico de Paula caĂĄch Havana chûùng hai mĂ»Ăși chñn phuĂĄt Ă i xe, nhĂ»ng hĂŻĂź töi caĂąng quyĂŻĂ«t tĂȘm Ă ĂŻĂ«n Ă oĂĄ, goĂ€ cûãa nhaĂą öng vaĂą trûÄc tiĂŻĂ«p quĂȘĂ«y rĂȘĂŹy öng, Ă ĂȘĂ«y laĂą nhûÀng gĂČ töíng biĂŻn tĂȘĂ„p chĂł thĂ” töi phaĂŁi laĂąm, thĂČ maĂĄu töi caĂąng nhĂ» sĂčĂŠp àöng cûång caĂŁ laĂ„i. Sau hai ngaĂąy ngöÏi bĂŻn bĂŻĂ­ bĂși Nacional trong traĂ„ng thaĂĄi baĂĄn hön mĂŻ do tĂȘm lyĂĄ nhuĂĄt nhaĂĄt gĂȘy nĂŻn, cuöëi cuĂąng töi kĂŻĂ«t luĂȘĂ„n cûå mĂčĂ„c xaĂĄc caĂĄi baĂąi baĂĄo ĂȘĂ«y, vĂȘĂźn coĂąn viĂŻĂ„c biĂŻn tĂȘĂ„p ĂșĂŁ nĂși khaĂĄc, töi seĂ€ khöng Ă ĂŻĂ«n goĂ€ cûãa nhaĂą öng; vaĂą dĂȘĂźu cho töi Ă ang cĂȘĂŹm trong tay söë phone Ă Ă»ĂșĂ„c Ă Ăčng kyĂĄ cuĂŁa öng thĂČ töi cuĂ€ng khöng goĂ„i, töi khöng daĂĄm goĂ„i cho öng. VĂȘĂ„y nĂŻn töi cûå theo caĂĄi caĂĄch nhaĂĄt gan laĂą viĂŻĂ«t gĂșĂŁi öng mĂȘĂ­u giĂȘĂ«y, Ă aĂ„i yĂĄ noĂĄi laĂą töi Ă Ă»ĂșĂ„c cûã Ă ĂŻĂ«n Ă ĂȘy vĂČ nhiĂŻĂ„m vuĂ„ ngĂșĂĄ ngĂȘĂ­n naĂąy nhĂ»ng khöng muöën quĂȘĂ«y rĂȘĂŹy öng vaĂą nĂŻĂ«u öng coĂĄ thĂŻĂ­ viĂŻĂ«t cho töi vaĂąi chûÀ tûù chöëi thĂČ seĂ€ laĂą sûÄ giuĂĄp Ă ĂșĂ€ vö cuĂąng to lĂșĂĄn cho caĂĄi tĂ»Ășng lai cuĂŁa Hotchner. SaĂĄng sĂșĂĄm höm sau, chuöng Ă iĂŻĂ„n thoaĂ„i gieo. "Hotchner Ă ĂȘĂ«y phaĂŁi khöng? " "VĂȘng." "BaĂĄc sĂŽ Hemingway Ă ĂȘy. ÀaĂ€ nhĂȘĂ„n Ă Ă»ĂșĂ„c thĂ» anh. Khöng thĂŻĂ­ Ă ĂŻĂ­ anh boĂŁ bĂŻ nhiĂŻĂ„m vuĂ„ hay mĂȘĂ«t mĂčĂ„t vĂșĂĄi chuĂŁ buĂĄt maĂą chĂčĂŠc seĂ€ nöíi Ă oaĂĄ nĂŻn vĂČ nhiĂŻĂ„m vuĂ„ khöng Ă Ă»ĂșĂ„c hoaĂąn thaĂąnh. Anh coĂĄ muöën uöëng vaĂąo khoaĂŁng nĂčm giĂșĂą khöng? CoĂĄ möÄt quaĂĄn bar tĂŻn laĂą Florida. Cûå baĂŁo vĂșĂĄi taxi." LuĂĄc ĂȘĂ«y, quaĂĄn Florida (Ă ĂȘĂ«y laĂą tĂŻn Ă uĂĄng cuĂŁa noĂĄ nhĂ»ng moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi Ă ĂŻĂŹu goĂ„i noĂĄ laĂą Floridita) laĂą möÄt quaĂĄn bar kiĂŻm nhaĂą haĂąng theo
  • 22. LĂŻ Huy BĂčĂŠc (tuyĂŻĂ­n dĂ”ch) 22 http://ebooks.vdcmedia.com kiĂŻĂ­u cöí, saĂĄng suĂŁa, coĂĄ quaĂ„t trĂȘĂŹn, böÏi baĂąn thĂȘn thiĂŻĂ„n vaĂą ba nhaĂ„c cöng hoĂčĂ„c Ă i quanh bar hoĂčĂ„c ngöÏi ĂșĂŁ caĂĄi baĂąn gĂȘĂŹn quĂȘĂŹy. QuaĂĄn bar sûã duĂ„ng nhûÀng chiĂŻĂ«c baĂąn röÄng bĂčçng göß daĂĄi ngûÄa Ă aĂĄnh boĂĄng; nhûÀng chiĂŻĂ«c ghĂŻĂ« thĂČ cao, ngöÏi thoaĂŁi maĂĄi, ngĂ»ĂșĂąi phuĂ„c vuĂ„ vui nhöÄn, giaĂąu kinh nghiĂŻĂ„m coĂĄ thĂŻĂ­ pha chĂŻĂ« nhiĂŻĂŹu loaĂ„i thûåc uöëng Ă»ĂșĂĄp laĂ„nh hiĂŻĂ«m coĂĄ vĂŻĂŹ phĂȘĂ­m chĂȘĂ«t. TrĂŻn tĂ»ĂșĂąng treo nhiĂŻĂŹu aĂŁnh Hemingway löÏng khung, Ă ang uöëng thûå rĂ»ĂșĂ„u pha chĂŻĂ« nöíi tiĂŻĂ«ng nhĂȘĂ«t cuĂŁa La Florida - rĂ»ĂșĂ„u Daiquiri Hemingway hay Papa Double. HĂȘĂŹu hĂŻĂ«t caĂĄc du khaĂĄch Ă ĂŻĂŹu uöëng rĂ»ĂșĂ„u naĂąy, cöng thûåc pha chĂŻĂ« bao göÏm hai cöëc rĂ»ĂșĂ€i rĂ»ĂșĂ„u rum Bacardi White Label, nĂ»ĂșĂĄc chanh hai quaĂŁ, nûãa cöëc nĂ»ĂșĂĄc nho eĂĄp vaĂą saĂĄu gioĂ„t rĂ»ĂșĂ„u anh Ă aĂąo, tĂȘĂ«t caĂŁ cho vaĂąo maĂĄy tröÄn Ă iĂŻĂ„n sau khi Ă»ĂșĂĄp laĂ„nh, quay maĂ„nh cho Ă ĂŻĂ«n khi suĂŁi boĂ„t röÏi roĂĄt ra nhûÀng caĂĄi ly lĂșĂĄn coĂĄ chĂȘn. Töi ngöÏi ĂșĂŁ caĂĄi ghĂŻĂ« Ă Ăčçng cuöëi phöë Obispo cuĂŁa quaĂĄn, phña trong goĂĄc dĂ»ĂșĂĄi mĂȘĂ«y bûåc aĂŁnh löÏng khung vaĂą goĂ„i möÄt xuĂȘĂ«t Papa Double... Hemingway Ă ĂŻĂ«n chĂȘĂ„m möÄt chuĂĄt. Öng mĂčĂ„c chiĂŻĂ«c quĂȘĂŹn khaki vĂșĂĄi thĂčĂŠt lĂ»ng da röÄng baĂŁn Ă aĂ€ cuĂ€ vĂșĂĄi caĂĄi khoaĂĄ àñnh doĂąng chûÀ GOTT MIT UNS, chiĂŻĂ«c aĂĄo sĂș mi thĂŻĂ­ thao vaĂŁi lanh trĂčĂŠng hĂșĂŁ cuĂĄc vaĂą Ă i àöi giĂȘĂŹy da nĂȘu khöng mang tĂȘĂ«t. ToĂĄc öng Ă en sĂȘĂźm Ă iĂŻĂ­m nhûÀng vuĂąng baĂ„c, baĂ„c caĂŁ hai bĂŻn thaĂĄi dĂ»Ășng, öng Ă ĂŻĂ­ böÄ ria meĂĄp rĂȘĂ„m, trĂŻĂź xuöëng caĂŁ khoeĂĄ miĂŻĂ„ng nhĂ»ng khöng Ă ĂŻĂ­ rĂȘu cĂčçm. Tröng öng àöÏ söÄ. Khöng phaĂŁi vĂČ chiĂŻĂŹu cao, bĂșĂŁi öng chĂł cao hĂșn meĂĄt bĂȘĂ­y möÄt tñ, cuĂ€ng khöng phaĂŁi do cĂȘn nĂčĂ„ng maĂą chĂł do phong thaĂĄi. HĂȘĂŹu hĂŻĂ«t àöÄ nĂčĂ„ng trĂčm cĂȘn cuĂŁa öng döÏn hĂŻĂ«t phña trĂŻn höng: vai öng nĂșĂŁ, vuöng vûåc, caĂĄnh tay daĂąi, bĂčĂŠp thĂ”t cuöÏn cuöÄn (tay traĂĄi nhiĂŻĂŹu seĂ„o vaĂą hĂși lĂŻĂ„ch khoĂŁi khuyĂŁu), ngûÄc nĂșĂŁ nang, buĂ„ng cao nhĂ»ng khöng phĂŻĂ„ hay nhoĂ€ng nheĂ€o. CoĂĄ caĂĄi gĂČ Ă oĂĄ tĂ»Ășng phaĂŁn ĂșĂŁ öng - öng böÏn chöÏn, haĂĄo hûåc nhĂ»ng Ă Ă»ĂșĂ„c kiĂŻĂŹm chĂŻĂ« tûÄa chuĂĄ ngûÄa Ă ua Ă ang bĂ” ghĂČm dĂȘy cĂ»Ășng. Öng dûùng laĂ„i troĂą chuyĂŻĂ„n tröi chaĂŁy bĂčçng tiĂŻĂ«ng TĂȘy Ban Nha vĂșĂĄi möÄt trong nhûÀng nhaĂ„c cöng vaĂą coĂĄ gĂČ Ă oĂĄ ĂșĂŁ öng Ă aĂ€ gĂȘy ĂȘĂ«n tĂ»ĂșĂ„ng vĂșĂĄi töi: sûÄ hûång thuĂĄ. LaĂ„y ChuĂĄa, töi nghĂŽ, öng ta mĂșĂĄi hûång thuĂĄ laĂąm sao! Töi chĂ»a hĂŻĂŹ nhĂČn thĂȘĂ«y bĂȘĂ«t kyĂą ai coĂĄ tĂȘm traĂ„ng thoaĂŁi maĂĄi vaĂą vui nhöÄn Ă ĂŻĂ«n thĂŻĂ«. Öng toaĂŁ tĂȘm traĂ„ng ĂȘĂ«y lĂŻn moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi vaĂą nhĂȘĂ„n laĂ„i cuĂąng sûÄ haĂąo hûång. NeĂĄt mĂčĂ„t öng gĂȘy ĂȘĂ«n tĂ»ĂșĂ„ng nhiĂŻĂŹu hĂșn nhûÀng gĂČ töi nghĂŽ vĂŻĂŹ öng khi xem aĂŁnh. Khi öng Ă ĂŻĂ«n chöß quĂȘĂŹy chaĂąo ngĂ»ĂșĂąi àûång quĂȘĂŹy, töi Ă ĂŻĂ­ yĂĄ thĂȘĂ«y trĂŻn traĂĄn öng, ngay trĂŻn mĂčĂŠt traĂĄi, coĂĄ möÄt caĂĄi seĂ„o lĂșĂĄn nhĂ» thĂŻĂ­ möÄt mĂȘĂ­u Ă ĂȘĂ«t seĂĄt maĂąu thĂ”t tĂČnh cĂșĂą Ă Ă»ĂșĂ„c Ă ĂčĂŠp lĂŻn Ă oĂĄ.
  • 23. PhĂŻ bĂČnh lyĂĄ luĂȘĂ„n vĂčn hoĂ„c Anh - MyĂ€ http://ebooks.vdcmedia.com "Hotchner," öng noĂĄi luĂĄc Ă ang bĂčĂŠt tay, "chuĂĄc mûùng vĂČ Ă aĂ€ Ă ĂŻĂ«n Cub Room." BaĂąn tay öng daĂąy, vuöng, ngoĂĄn tay hĂși ngĂčĂŠn, moĂĄng cĂčĂŠt vuöng vûåc. NgĂ»ĂșĂąi phuĂ„c vuĂ„ Ă ĂčĂ„t hai suĂȘĂ«t daiquiri Ă»ĂșĂĄp laĂ„nh trĂ»ĂșĂĄc mĂčĂ„t chuĂĄng töi; chuĂĄng laĂą nhûÀng chiĂŻĂ«c cöëc hĂČnh choĂĄp lĂșĂĄn gĂȘĂ«p àöi ly töi uöëng luĂĄc naĂ€y. "ĂșĂŁ Ă ĂȘy chuĂĄng ta tĂȘĂ„n hĂ»ĂșĂŁng sûÄ hoaĂąn haĂŁo diĂŻĂ„u kyĂą trong nghĂŻĂ„ thuĂȘĂ„t pha chĂŻĂ« daiquiri," Hemingway noĂĄi. "Mößi töëi laĂąm hĂŻĂ«t mĂ»ĂșĂąi saĂĄu ly." "CĂșĂ€ naĂąy Ă»?" "KyĂŁ luĂ„c cuĂŁa quaĂĄn Ă ĂȘĂ«y," ngĂ»ĂșĂąi àûång quĂȘĂŹy Ă ang lĂčĂŠng nghe noĂĄi. Hemingway thĂ»ĂșĂŁng thûåc rĂ»ĂșĂ„u bĂčçng caĂĄch uöëng möÄt nguĂ„m Ă ĂȘĂŹy, ngĂȘĂ„m möÄt luĂĄc röÏi nuöët tûùng tñ möÄt. Öng gĂȘĂ„t guĂą taĂĄn thĂ»ĂșĂŁng. "Hotchner... caĂĄi tĂŻn rĂȘĂ«t laĂ„. Anh tûù Ă ĂȘu Ă ĂŻĂ«n?" "ThĂ»a St. Louis." "Khu naĂąo, ÀaĂ„i löÄ Chouteau aĂą? Öng nöÄi anh coĂĄ tham dûÄ trĂȘĂ„n Nut Sigel khöng?" "Öng coĂĄ biĂŻĂ«t St. Louis chûå?" "Ba ngĂ»ĂșĂąi vĂșĂ„ Ă ĂȘĂŹu ĂșĂŁ St. Louis." Öng lĂčĂŠc Ă ĂȘĂŹu buöÏn baĂ€. "Töi biĂŻĂ«t St. Louis. NgĂ»ĂșĂąi töët duy nhĂȘĂ«t maĂą töi biĂŻĂ«t khöng rĂșĂąi khoĂŁi nĂși Ă oĂĄ laĂą meĂ„ cuĂŁa Martha Gellhorn." NgĂ»ĂșĂąi phuĂ„c vuĂ„ Ă ĂčĂ„t trĂŻn baĂąn trĂ»ĂșĂĄc mĂčĂ„t chuĂĄng töi möÄt Ă ĂŽa Ă ĂȘĂŹy töm chĂ»a boĂĄc voĂŁ. "MĂȘĂ«y nĂčm trĂ»ĂșĂĄc," Hemingway noĂĄi vaĂą böëc möÄt con töm, "töi thaĂąnh lĂȘĂ„p HöÄi Ăčn töm. CoĂĄ muöën vaĂąo höÄi khöng?". "ÀûĂșng nhiĂŻn. Töi phaĂŁi laĂąm gĂČ Ă ĂȘy?" "ThaĂąnh viĂŻn cuĂŁa höÄi Ăčn Ă ĂȘĂŹu vaĂą Ă uöi." Öng cĂčĂŠn àûåt caĂĄi Ă ĂȘĂŹu töm vaĂą nhai ngon laĂąnh. Töi cuĂ€ng cĂčĂŠn möÄt caĂĄi Ă ĂȘĂŹu vaĂą nhai nhĂ»ng chĂčĂšng thĂȘĂ«y ngon lĂčĂŠm. "Anh seĂ€ quen ngay," öng noĂĄi vaĂą nhĂčĂ„t con khaĂĄc. ThĂŻm hai ly daiquiri nûÀa Ă Ă»ĂșĂ„c mang Ă ĂŻĂ«n. NgĂ»ĂșĂąi phuĂ„c vuĂ„ Ă Ă»a cho Hemingway laĂĄ thĂ»; öng nhĂČn Ă Ă”a chĂł ngĂ»ĂșĂąi gĂșĂŁi röÏi gĂȘĂ«p laĂ„i Ă uĂĄt vaĂąo tuĂĄi. "Anh baĂ„n Basque cuĂŁa töi laĂą nhaĂą vĂčn chuyĂŻn vĂŻĂŹ thĂ» vaĂą laĂĄ naĂąo cuĂ€ng kĂŻĂ«t thuĂĄc hĂŻĂ„t möÄt kiĂŻĂ­u: GĂșĂŁi cho ñt tiĂŻĂŹn." BöÄ ba nhaĂ„c cöng bao göÏm möÄt ngĂ»ĂșĂąi chĂși ghi ta vui veĂŁ to lĂșĂĄn, möÄt ngĂ»ĂșĂąi chĂși ghi ta nghiĂŻm tuĂĄc, khöng
  • 24. LĂŻ Huy BĂčĂŠc (tuyĂŻĂ­n dĂ”ch) 24 http://ebooks.vdcmedia.com cĂ»ĂșĂąi vaĂą möÄt ca sĂŽ gĂȘĂŹy goĂą, da Ă en cuĂ€ng chĂși Ă aĂąn bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu Ă aĂąn vaĂą haĂĄt möÄt nhaĂ„c phĂȘĂ­m haĂąo huĂąng. "BoĂ„n hoĂ„ laĂą baĂ„n töi," Hemingway noĂĄi. "HoĂ„ Ă ang haĂĄt baĂąi haĂĄt töi viĂŻĂ«t cho hoĂ„. GiaĂĄ maĂą Mary coĂĄ ĂșĂŁ Ă ĂȘy. Cö ta haĂĄt baĂąi Ă oĂĄ rĂȘĂ«t hay. Töëi noĂ„, chuĂĄng töi Ă ĂŻĂ«n Ă ĂȘy, quaĂĄn àöng ngheĂ„t, moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi Ă ĂŻĂŹu vui veĂŁ, khi Ă oĂĄ coĂĄ ba ngĂ»ĂșĂąi treĂŁ tuöíi haĂĄo hûåc bĂ»ĂșĂĄc vaĂąo uöëng ĂșĂŁ quĂȘĂŹy bar, khĂčĂŠp ngĂ»ĂșĂąi hoĂ„ chöß naĂąo cuĂ€ng viĂŻĂ«t FBI. VĂȘĂ„y nĂŻn töi ngoĂŁ lĂșĂąi cöí vuĂ€ khñch mĂȘĂ«y anh chaĂąng ĂȘĂ«y uöëng röÏi khi chuöng àöÏng höÏ Ă iĂŻĂ­m nûãa Ă ĂŻm, hoĂ„ cĂȘĂ«t tiĂŻĂ«ng chuĂĄc, "Happy Birthday" bĂčçng tiĂŻĂ«ng Anh, moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi cuĂąng chuĂĄc röÏi khi chuĂĄng töi noĂĄi "Happy Birthday caĂĄc baĂ„n FBI thĂȘn mĂŻĂ«n" thĂČ caĂŁ ba gaĂ€ ĂȘĂ«y gĂȘĂŹn nhĂ» khöng thĂŻĂ­ àûång vûÀng. ChuĂĄng vöÄi chuöÏn cho thĂȘĂ„t mau." ChuĂĄng töi vûùa uöëng daiquiri vûùa chuyĂŻĂ„n troĂą vĂŻĂŹ Havana nhĂ» laĂą nĂși thñch hĂșĂ„p Ă ĂŻĂ­ söëng vaĂą laĂąm viĂŻĂ„c. "Tñnh caĂĄch giöëng nhĂ» töi ĂȘĂ«y maĂą," Hemingway noĂĄi, "thĂČ coĂĄ leĂ€ phaĂŁi choĂ„n trĂŻn khĂčĂŠp thĂŻĂ« giĂșĂĄi, ngĂ»ĂșĂąi ta cûå muöën biĂŻĂ«t lyĂĄ do taĂ„i sao laĂ„i ĂșĂŁ Ă ĂȘy. Àûùng coĂĄ cöë phñ cöng giaĂŁi thñch. QuaĂĄ phûåc taĂ„p. NhûÀng buöíi saĂĄng maĂĄt laĂ„nh trong laĂąnh khi anh coĂĄ thĂŻĂ­ laĂąm viĂŻĂ„c töët vûùa luĂĄc Black Dog thûåc giĂȘĂ«c vaĂą nhûÀng chuĂĄ gaĂą choĂ„i cĂȘĂ«t tiĂŻĂ«ng gaĂĄy Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn. CoĂąn nĂși naĂąo khaĂĄc Ă ĂŻĂ­ anh coĂĄ thĂŻĂ­ luyĂŻĂ„n gaĂą choĂ„i, Ă Ă»a Ă i choĂ„i vaĂą Ă aĂĄnh cuöÄc nhûÀng con anh tin tĂ»ĂșĂŁng vaĂą hĂșĂ„p phaĂĄp? Àöi ngĂ»ĂșĂąi cho choĂ„i gaĂą laĂą àöÄc aĂĄc? NhĂ»ng thûã hoĂŁi coĂąn caĂĄi troĂą chĂŻĂ«t tiĂŻĂ„t naĂąo hĂȘĂ«p dĂȘĂźn hĂșn choĂ„i gaĂą?" "RöÏi coĂĄ caĂŁ hoĂ„ haĂąng luĂ€ lĂŽ nhaĂą chim nûÀa - nhûÀng con chim thûÄc sûÄ tuyĂŻĂ„t vĂșĂąi - truĂĄ nguĂ„ vaĂą di cĂ», coĂąn coĂĄ caĂŁ soĂĄc xuöëng uöëng ĂșĂŁ bĂŻĂ­ bĂși trĂ»ĂșĂĄc khi mĂčĂ„t trĂșĂąi moĂ„c. VaĂą nhûÀng con thĂčçn lĂčçn kiĂŻĂ«m möÏi boĂą ra khoĂŁi buĂ„i rĂȘĂ„m bĂŻn caĂ„nh bĂŻĂ­ vaĂą giaĂąn nho bĂŻn nhaĂą. Töi rĂȘĂ«t thñch thĂčçn lĂčçn. "Anh muöën vĂŻĂŹ thaĂąnh phöë thĂČ chĂł cĂȘĂŹn xoĂŁ giaĂąy vaĂą Ă i; möÄt thaĂąnh phöë luön hĂȘĂ«p dĂȘĂźn chĂł khi ĂșĂŁ xa anh; nhûÀng cö gaĂĄi Cuba naĂąy, anh cûå nhĂČn vaĂąo àöi mĂčĂŠt Ă en laĂĄy cuĂŁa hoĂ„ ĂȘĂ«y, nhûÀng àöi mĂčĂŠt nöÏng Ă Ă»ĂșĂ„m aĂĄnh mĂčĂ„t trĂșĂąi. NĂŻĂ«u anh khöng muöën lĂȘĂ­n traĂĄnh baĂŁn thĂȘn mĂČnh thĂČ cûå viĂŻĂ„c cĂčĂŠt boĂŁ moĂ„i thûå, àûùng Ă i Ă ĂŻĂ«n thaĂąnh phöë vaĂą àûùng nöëi Ă iĂŻĂ„n thoaĂ„i. "KhoaĂŁng nûãa giĂșĂą Ă i xa Finca, anh Ă aĂ€ lĂŻnh Ă ĂŻnh trĂŻn thuyĂŻĂŹn chöß laĂąn nĂ»ĂșĂĄc xanh thĂȘĂźm cuĂŁa doĂąng Gulf Stream vaĂą sau mĂ»ĂșĂąi lĂčm phuĂĄt lĂŻn thuyĂŻĂŹn, anh Ă aĂ€ vĂ»ĂșĂ„t qua böën lĂčçn nĂ»ĂșĂĄc. HoĂčĂ„c coĂĄ thĂŻĂ­ anh seĂ€
  • 25. PhĂŻ bĂČnh lyĂĄ luĂȘĂ„n vĂčn hoĂ„c Anh - MyĂ€ http://ebooks.vdcmedia.com thñch bĂčĂŠn chim cĂȘu söëng ĂșĂŁ cĂȘu laĂ„c böÄ bĂčĂŠn suĂĄng chĂł ngay dĂ»ĂșĂĄi Ă Ă»ĂșĂąng gĂȘĂŹn Finca. PhuĂą hĂșĂ„p vĂșĂĄi tuĂĄi tiĂŻĂŹn lĂșĂĄn nĂŻĂ«u Ă ĂȘĂ«y laĂą caĂĄch anh muöën. ÀĂȘĂ«y laĂą caĂĄch chuĂĄng töi Ă aĂ€ laĂąm khi Tommy Shevlin, Pichon Aguilera, Winston Guest vaĂą Thorwald Sanchez Ă ĂŻĂ«n Ă ĂȘy hĂșĂ„p thaĂąnh àöÄi vaĂą anh khöng thĂŻĂ­ Ă oĂąi hoĂŁi nhûÀng phaĂĄt Ă aĂ„n naĂąo chñnh xaĂĄc hĂșn khi luĂ€ möÏi söëng Ă Ă»ĂșĂ„c huĂȘĂ«n luyĂŻĂ„n vaĂą chuĂĄng töi ngang Ă iĂŻĂ­m vĂșĂĄi Hugh Casey, Billy Herman, Augie Galan, Curt Davis vaĂą vaĂąi tay suĂĄng nûÀa, tĂȘĂ«t caĂŁ Ă ĂŻĂŹu laĂą nhûÀng thiĂŻĂ„n xaĂ„. CuĂ€ng chñnh nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi phaĂŁn àöëi choĂ„i gaĂą seĂ€ chöëng àöëi viĂŻĂ„c anh bĂčĂŠn chim cĂȘu. MĂčĂ„c duĂą Ă iĂŻĂŹu Ă oĂĄ Ă aĂ€ bĂ” cĂȘĂ«m ĂșĂŁ nhiĂŻĂŹu nĂși, nhĂ»ng ĂșĂŁ Ă ĂȘy thĂČ Ă Ă»ĂșĂ„c pheĂĄp; Ă ĂȘĂ«y laĂą mön thĂŻĂ­ thao - caĂĄ àöÄ höÏi höÄp nhĂȘĂ«t maĂą töi biĂŻĂ«t - àöëi vĂșĂĄi caĂĄc tay suĂĄng. Cûå Ă ĂŻĂ­ mĂčĂŠt Ă ĂŻĂ«n viĂŻĂ„c Ă oĂĄ thĂČ thûÄc sûÄ chaĂĄn lĂčĂŠm." "Tuy nhiĂŻn, liĂŻĂ„u coĂĄ nhaĂąm chaĂĄn khi cûå söëng caĂŁ nĂčm nhĂ» thĂŻĂ« maĂą chĂčĂšng thay àöíi muĂąa gĂČ caĂŁ?" töi hoĂŁi. "Öng khöng nhĂșĂĄ muĂąa xuĂȘn muĂąa thu ĂșĂŁ New England nhĂ» thĂŻĂ« naĂąo sao?". "ĂșĂŁ Ă ĂȘy chuĂĄng töi cuĂ€ng thay àöíi theo muĂąa," öng noĂĄi. "MuĂąa chuyĂŻĂ­n chĂȘĂ„m, khöng àöÄt ngöÄt nhĂ» ĂșĂŁ New England, nĂși ba meĂ„ töi phaĂŁi tûù boĂŁ vĂČ thĂșĂąi tiĂŻĂ«t khöng thuĂȘĂ„n lĂșĂ„i vaĂą Ă ĂȘĂ«t Ă ai thĂČ cĂčçn cößi. NhĂ»ng chuĂĄng töi coĂąn coĂĄ Red Lodge, Montana hay thĂȘĂ„m chñ laĂą Cody, Wyoming hay West Yellowstone vĂșĂĄi Big Jim Savage chia quĂȘn baĂąi cuöëi cuĂąng tuyĂŻĂ„t vĂșĂąi Ă ĂŻĂ«n nößi chĂł coĂĄ boĂ„n treĂŁ mĂșĂĄi phaĂĄt hiĂŻĂ„n ra, hay Billings vaĂąo töëi thûå baĂŁy hay thĂȘĂ„m chñ, meĂ„ kiĂŻĂ«p, Casper - thaĂąnh phöë dĂȘĂŹu hoĂŁa nĂși cö Mary Ă iĂŻĂŹu dĂ»ĂșĂ€ng." NhûÀng ly daiquiri vĂȘĂźn Ă Ă»ĂșĂ„c mang Ă ĂŻĂ«n khi chuĂĄng töi thaĂŁo luĂȘĂ„n vĂŻĂŹ nhûÀng böÄ phim taĂąi liĂŻĂ„u cuĂŁa Robert Flaherty maĂą Hemingway thûÄc sûÄ thaĂĄn phuĂ„c, vĂŻĂŹ Ted Williams, vĂŻĂŹ CĂȘu laĂ„c böÄ SaĂĄch Trong ThaĂĄng, vĂŻĂŹ Lena Horne, vĂŻĂŹ Proust, vĂŻĂŹ tivi, vĂŻĂŹ caĂĄch cĂȘu caĂĄ kiĂŻĂ«m, vĂŻĂŹ thuöëc kñch thñch tĂČnh duĂ„c vaĂą ngĂ»ĂșĂąi da Ă oĂŁ, cho Ă ĂŻĂ«n tĂȘĂ„n taĂĄm giĂșĂą, khöng phaĂŁi Ă e doĂ„a caĂĄi kyĂŁ luĂ„c daiquiri cuĂŁa Hemingway maĂą Ă e doĂ„a viĂŻĂ„c uöëng liĂŻĂŹn tuĂą tĂČ hĂșn baĂŁy ly cuĂŁa Hotchner. Hemingway lĂȘĂ«y rĂ»ĂșĂ„u mang Ă i Ă Ă»ĂșĂąng, öng ngöÏi ghĂŻĂ« trĂ»ĂșĂĄc chiĂŻĂ«c xe vûùa chĂșĂŁ ngĂ»ĂșĂąi vûùa chĂșĂŁ haĂąng bĂŻn caĂ„nh anh taĂąi xĂŻĂ« Juan cuĂŁa mĂČnh; vaĂą bĂčçng caĂĄch naĂąo Ă oĂĄ töi cöë nhĂșĂĄ trong caĂĄi Ă ĂȘĂŹu bĂŻĂŹnh böÏng hĂșn men cuĂŁa mĂČnh rĂčçng saĂĄng höm sau öng seĂ€ Ă oĂĄn töi lĂŻn taĂąu ra khĂși. Töi cuĂ€ng cöë - xin àûùng hoĂŁi laĂą bĂčçng caĂĄch naĂąo - ghi laĂ„i àöi Ă iĂŻĂŹu vĂŻĂŹ cuöÄc àöëi thoaĂ„i cuĂŁa chuĂĄng töi vĂČ lĂșĂ„i ñch cuĂŁa töíng biĂŻn tĂȘĂ„p tĂșĂą Cosmopolitan. ViĂŻĂ„c Ă oĂĄ khĂșĂŁi Ă ĂȘĂŹu cho thoĂĄi quen maĂą töi luön giûÀ suöët toaĂąn böÄ thĂșĂąi gian töi quen biĂŻĂ«t
  • 26. LĂŻ Huy BĂčĂŠc (tuyĂŻĂ­n dĂ”ch) 26 http://ebooks.vdcmedia.com öng. VĂŻĂŹ sau töi gia cöë thĂŻm cuöën nhĂȘĂ„t kyĂĄ bĂčçng nhûÀng àöëi thoaĂ„i ghi laĂ„i tûù chiĂŻĂ«c caĂĄt-xeĂĄt boĂŁ tuĂĄi maĂą chuĂĄng töi mang theo khi Ă i cuĂąng nhau. LĂŻ Huy BĂčĂŠc dĂ”ch tûù cuöën Papa Hemingway, NXB Bantam Book, Toronto, 1967
  • 27. PhĂŻ bĂČnh lyĂĄ luĂȘĂ„n vĂčn hoĂ„c Anh - MyĂ€ http://ebooks.vdcmedia.com CHÊN DUNG NGAÂI PAPA Malcolm Cowley Khi töi noĂĄi vĂșĂĄi Hemingway laĂą töi Ă ang viĂŻĂ«t möÄt baĂąi baĂĄo vĂŻĂŹ öng - tĂȘĂ«t nhiĂŻn laĂą baĂąi baĂĄo ĂȘĂ«y öng chĂ»a Ă Ă»ĂșĂ„c Ă oĂ„c - öng Ă aĂ€ yĂŻu cĂȘĂŹu töi noĂĄi roĂ€ rĂčçng öng khöng chĂ”u traĂĄch nhiĂŻĂ„m vĂŻĂŹ bĂȘĂ«t cûå Ă iĂŻĂ­m khöng Ă uĂĄng hoĂčĂ„c bĂȘĂ«t cûå möÄt loaĂ„i taĂąi leĂŁ mang tñnh truyĂŻĂŹn thuyĂŻĂ«t naĂąo coĂĄ thĂŻĂ­ Ă Ă»ĂșĂ„c gaĂĄn cho öng. TaĂąi liĂŻĂ„u Ă ĂŻĂ­ viĂŻĂ«t baĂąi baĂĄo naĂąy Ă Ă»ĂșĂ„c thu thĂȘĂ„p tûù nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi tûùng quen biĂŻĂ«t öng. Hemingway tuyĂŻn böë vĂșĂĄi töi rĂčçng öng seĂ€ lĂȘĂ«y laĂąm vui thñch nĂŻĂ«u chûång minh Ă Ă»ĂșĂ„c rĂčçng khöng möÄt sûÄ kiĂŻĂ„n naĂąo trong baĂąi baĂĄo Ă aĂ€ tûùng xaĂŁy ra vaĂą öng seĂ€ rĂȘĂ«t vui loĂąng baĂĄc boĂŁ nhûÀng sûÄ kiĂŻĂ„n Ă oĂĄ, sûÄ kiĂŻĂ„n vĂŻĂŹ cuĂĄ Ă ĂȘm Ă ĂȘĂŹu cuĂŁa öng vaĂąo caĂĄi keĂĄt nĂ»ĂșĂĄc cöë Ă Ă”nh ĂșĂŁ London, hay öng Ă aĂ€ tûùng laĂąm viĂŻĂ„c bĂčçng bĂȘĂ«t cûå khaĂŁ nĂčng naĂąo, hay öng Ă aĂ€ tûùng cöÄng taĂĄc vĂșĂĄi tuĂȘĂŹn baĂĄo nĂčm xu (coĂĄ leĂ€ bĂȘy giĂșĂą laĂą möÄt haĂąo), tuĂȘĂŹn baĂĄo maĂą öng nhĂčĂŠc Ă i nhĂčĂŠc laĂ„i roĂ€ raĂąng khöng phaĂŁi laĂą Saturday Evening Post. ÀaĂ€ hai mĂ»Ăși nĂčm kĂŻĂ­ tûù khi Hemingway viĂŻĂ«t GiaĂ€ tûù vuĂ€ khñ, taĂĄc phĂȘĂ­m hĂȘĂŹu nhĂ» Ă aĂ€ Ă Ă»ĂșĂ„c nhĂȘĂ«t trñ xem laĂą tiĂŻĂ­u thuyĂŻĂ«t MyĂ€ hay nhĂȘĂ«t viĂŻĂ«t vĂŻĂŹ ThĂŻĂ« chiĂŻĂ«n I. TaĂĄc phĂȘĂ­m naĂąo seĂ€ trĂșĂŁ thaĂąnh tiĂŻĂ­u thuyĂŻĂ«t hay nhĂȘĂ«t vĂŻĂŹ ThĂŻĂ« chiĂŻĂ«n II ĂșĂŁ möÄt thĂșĂąi Ă iĂŻĂ­m naĂąo Ă oĂĄ chĂčĂŠc vĂȘĂźn laĂą vĂȘĂ«n Ă ĂŻĂŹ coĂąn Ă ĂŻĂ­ ngoĂŁ vaĂą gĂȘy tranh caĂ€i. Àïën nay Ă aĂ€ coĂĄ möÄt vaĂąi taĂĄc phĂȘĂ­m hay, göÏm coĂĄ PhoĂąng trĂ»ng baĂąy, vĂșĂĄi tĂČnh caĂŁm ĂȘĂ«m aĂĄp, TrĂȘĂŹn truĂ„i vaĂą caĂĄi chĂŻĂ«t vĂșĂĄi yĂŻĂ«u töë hiĂŻĂ„n thûÄc vaĂą maĂ„nh meĂ€, vaĂą gĂȘĂŹn Ă ĂȘy hĂșn laĂą NhûÀng con sĂ» tûã non, möÄt bûåc tranh toaĂąn caĂŁnh vĂŻĂŹ quĂȘn àöÄi MyĂ€ ĂșĂŁ chĂȘu Êu. HĂȘĂŹu hĂŻĂ«t nhûÀng tiĂŻĂ­u thuyĂŻĂ«t mĂșĂĄi vĂŻĂŹ chiĂŻĂ«n tranh Ă ĂŻĂŹu Ă Ă»ĂșĂ„c viĂŻĂ«t tinh xaĂŁo hĂșn nhûÀng tiĂŻĂ­u thuyĂŻĂ«t chiĂŻĂ«n tranh trĂ»ĂșĂĄc Ă oĂĄ, nhĂ»ng luön luön ngoaĂ„i trûù GiaĂ€ tûù vuĂ€ khñ. HĂȘĂŹu hĂŻĂ«t nhûÀng tiĂŻĂ­u thuyĂŻĂ«t ĂȘĂ«y Ă ĂŻĂŹu cho thĂȘĂ«y sûÄ aĂŁnh hĂ»ĂșĂŁng cuĂŁa Hemingway ĂșĂŁ möÄt mûåc àöÄ naĂąo Ă oĂĄ, nhĂ»ng vĂȘĂźn khöng thĂŻĂ­ saĂĄnh Ă Ă»ĂșĂ„c vĂșĂĄi khaĂŁ nĂčng kiĂŻn nhĂȘĂźn hay sûÄ hûång thuĂĄ khaĂĄc biĂŻĂ„t cuĂŁa öng vĂŻĂŹ cuöÄc
  • 28. LĂŻ Huy BĂčĂŠc (tuyĂŻĂ­n dĂ”ch) 28 http://ebooks.vdcmedia.com söëng. SûÄ thĂŻĂ­ laĂą thĂŻĂ«, khi maĂąn sĂ»Ășng taĂŁn Ă i thĂČ ta thĂȘĂ«y möÄt Hemingway, giĂșĂą Ă ĂȘy toĂĄc Ă aĂ€ Ă iĂŻĂ­m baĂ„c, Ă aĂ€ laĂąm cha, Ă aĂ€ viĂŻĂ«t tiĂŻĂ­u thuyĂŻĂ«t hay nhĂȘĂ«t vĂŻĂŹ cuöÄc chiĂŻĂ«n tranh naĂąy, quaĂŁ laĂą nhĂ» thĂŻĂ«. Öng bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu viĂŻĂ«t rĂȘĂ«t lĂȘu trĂ»ĂșĂĄc Ă oĂĄ, trĂ»ĂșĂĄc caĂŁ sûÄ kiĂŻĂ„n TrĂȘn ChĂȘu CaĂŁng vaĂą öng Ă ang mĂȘĂ«t thĂŻm thĂșĂąi gian Ă ĂŻĂ­ hoaĂąn thaĂąnh noĂĄ. BĂȘy giĂșĂą öng Ă aĂ€ coĂĄ hĂșn möÄt nghĂČn trang baĂŁn thaĂŁo vaĂą öng nghĂŽ rĂčçng möÄt ñt trong söë Ă oĂĄ laĂą Ă oĂ„c Ă Ă»ĂșĂ„c, nhĂ»ng öng muöën tĂȘĂ«t caĂŁ phaĂŁi trĂșĂŁ nĂŻn tuyĂŻĂ„t vĂșĂąi. ÀoĂĄ cuĂ€ng laĂą Ă iĂŻĂŹu öng seĂ€ baĂąn vĂŻĂŹ tiĂŻĂ­u thuyĂŻĂ«t, thĂȘĂ„m chñ vĂșĂĄi caĂŁ ngĂ»ĂșĂąi xuĂȘĂ«t baĂŁn vaĂą caĂĄc thaĂąnh viĂŻn trong gia Ă ĂČnh öng. Sau naĂąy Maxwell Perkins, ngĂ»ĂșĂąi biĂŻn tĂȘĂ„p cuĂŁa öng ĂșĂŁ nhaĂą xuĂȘĂ«t baĂŁn Scribner, Ă aĂ€ tûùng phiĂŻĂŹn toaĂĄi vĂČ ngĂ»ĂșĂąi ta goĂ„i Ă iĂŻĂ„n Ă ĂŻĂ«n hoĂŁi xem quyĂŻĂ­n saĂĄch naĂąy viĂŻĂ«t vĂŻĂŹ caĂĄi gĂČ. Max Ă aĂ€ Ă ĂŻĂ­ cho thĂ» kyĂĄ cuĂŁa mĂČnh traĂŁ lĂșĂąi Ă iĂŻĂ„n thoaĂ„i, cho duĂą hoĂ„ laĂą nhûÀng nhĂȘn vĂȘĂ„t quan troĂ„ng. "HaĂ€y baĂŁo hoĂ„." öng ta chĂł thĂ” cho cö thĂ» kyĂĄ, "cuöën saĂĄch viĂŻĂ«t vĂŻĂŹ Ă ĂȘĂ«t, biĂŻĂ­n vaĂą bĂȘĂŹu trĂșĂąi." CoĂĄ leĂ€ sûÄ diĂŻĂźn taĂŁ naĂąy hĂȘĂŹu nhĂ» chûång minh töët moĂ„i Ă iĂŻĂŹu. Hemingway coĂĄ thĂŻĂ­ viĂŻĂ«t möÄt tiĂŻĂ­u thuyĂŻĂ«t chiĂŻĂ«n tranh vĂŻĂŹ cöng viĂŻĂ„c ĂșĂŁ biĂŻĂ­n, bĂȘĂŹu trĂșĂąi vaĂą Ă ĂȘĂ«t liĂŻĂŹn maĂą khöng phaĂŁi dûÄa vaĂąo gĂČ caĂŁ ngoaĂąi nhûÀng chuyĂŻĂ«n phiĂŻu lĂ»u cuĂŁa öng. Cöng viĂŻĂ„c cuĂŁa öng ĂșĂŁ biĂŻĂ­n laĂą vĂČ cĂș quan tĂČnh baĂĄo Naval ĂșĂŁ ngay trong cabin chiĂŻĂ«c taĂąu daĂąi mĂ»ĂșĂąi hai meĂĄt cuĂŁa öng, chiĂŻĂ«c Pilar, chiĂŻĂ«c taĂąu Ă aĂ€ Ă Ă»ĂșĂ„c caĂŁi trang thaĂąnh taĂąu buön. Trong gĂȘĂŹn hai nĂčm tûù nĂčm 1942 Ă ĂŻĂ«n 1944, chiĂŻĂ«c taĂąu naĂąy Ă aĂ€ Ă Ă»ĂșĂ„c caĂŁi trang thaĂąnh nhiĂŻĂŹu kiĂŻĂ­u khaĂĄc nhau, tuĂȘĂŹn tiĂŻĂźu khĂčĂŠp bĂșĂą biĂŻĂ­n BĂčĂŠc cuĂŁa Cuba. TaĂąu Pilar chĂșĂŁ theo möÄt nhoĂĄm chñn ngĂ»ĂșĂąi, bĂŻn caĂ„nh Ă oĂĄ coĂąn coĂĄ vĂȘĂ„t duĂ„ng Ă iĂŻĂ„n Ă aĂąi, suĂĄng maĂĄy, suĂĄng bazöca vaĂą chĂȘĂ«t nöí coĂĄ sûåc cöng phaĂĄ maĂ„nh. MuĂ„c àñch cuĂŁa noĂĄ laĂą baĂĄm saĂĄt vaĂą tiĂŻu diĂŻĂ„t taĂąu ngĂȘĂŹm Àûåc; trong trĂ»ĂșĂąng hĂșĂ„p ĂȘĂ«y Hemingway Ă aĂ€ chuĂȘĂ­n bĂ” Ă ĂŻĂ­ tiĂŻĂ«n haĂąnh möÄt kĂŻĂ« hoaĂ„ch dĂȘĂźn tĂșĂĄi viĂŻĂ„c tiĂŻu diĂŻĂ„t taĂąu ngĂȘĂŹm Àûåc vaĂą cuĂ€ng coĂĄ thĂŻĂ­ laĂą caĂŁ con taĂąu buön ĂȘĂ«y nûÀa. ViĂŻĂ„c khöng coĂĄ taĂąu ngĂȘĂŹm Àûåc naĂąo Ă ĂŻĂ«n trong tĂȘĂŹm tĂȘĂ«n cöng cuĂ€ng quyĂŻĂ«t Ă Ă”nh Ă ĂŻĂ«n sûÄ söëng coĂąn cuĂŁa thuyĂŻĂŹn trĂ»ĂșĂŁng vaĂą thuĂŁy thuĂŁ Ă oaĂąn. DĂȘĂźu sao, rĂȘĂ«t nhiĂŻĂŹu lĂȘĂŹn taĂąu Pilar Ă aĂ€ giuĂĄp phaĂĄt hiĂŻĂ„n ra vĂ” trñ cuĂŁa nhûÀng chiĂŻĂ«c taĂąu ngĂȘĂŹm maĂą sau Ă oĂĄ Ă Ă»ĂșĂ„c baĂĄo vĂŻĂŹ lûÄc lĂ»ĂșĂ„ng haĂŁi quĂȘn nhĂ» laĂą "thuĂŁy löi xĂȘm nhĂȘĂ„p". Spruille Brader laĂą Ă aĂ„i sûå MyĂ€ ĂșĂŁ Cuba, khi ĂȘĂ«y Ă aĂ€ cho pheĂĄp tiĂŻĂ«n haĂąnh nhiĂŻĂ„m vuĂ„ vaĂą Ă aĂ„t Ă Ă»ĂșĂ„c kĂŻĂ«t quaĂŁ xaĂĄc Ă Ă”nh. Öng ta Ă aĂ€ viĂŻĂ«t trong möÄt laĂĄ thĂ» vĂŻĂŹ sûÄ phuĂ„c vuĂ„ cuĂŁa Hemingway ĂșĂŁ Cuba:
  • 29. PhĂŻ bĂČnh lyĂĄ luĂȘĂ„n vĂčn hoĂ„c Anh - MyĂ€ http://ebooks.vdcmedia.com "NhiĂŻĂ„m vuĂ„ vö cuĂąng nguy hiĂŻĂ­m, vĂČ chĂčĂŠc chĂčĂŠn möÄt thuyĂŻĂŹn Ă aĂĄnh caĂĄ trong nhûÀng Ă iĂŻĂŹu kiĂŻĂ„n bĂČnh thĂ»ĂșĂąng seĂ€ khöng thĂŻĂ­ Ă Ă”ch laĂ„i Ă Ă»ĂșĂ„c möÄt taĂąu ngĂȘĂŹm Ă Ă»ĂșĂ„c trang bĂ” vuĂ€ khñ haĂ„ng nĂčĂ„ng nhĂ» vĂȘĂ„y. DuĂą sao, Ernest cuĂ€ng Ă aĂ€ vaĂ„ch ra möÄt kĂŻĂ« hoaĂ„ch thöng minh, vaĂą töi tin tĂ»ĂșĂŁng seĂ€ giaĂąnh chiĂŻĂ«n thĂčĂŠng trong trĂȘĂ„n Ă aĂĄnh maĂą anh ta coĂĄ thĂŻĂ­ tiĂŻĂ«p cĂȘĂ„n. ThûÄc sûÄ laĂą anh ĂȘĂ«y Ă aĂ€ phaĂĄt hiĂŻĂ„n ra, vaĂąo caĂĄi ngaĂąy maĂą tuĂąy viĂŻn haĂŁi quĂȘn cuĂŁa töi Ă aĂ€ khöng goĂ„i anh ĂȘĂ«y vĂŻĂŹ Havana khi anh ĂȘĂ«y ĂșĂŁ vĂ” trñ mĂČnh choĂ„n nĂși taĂąu ngĂȘĂŹm Àûåc xuĂȘĂ«t hiĂŻĂ„n suöët hai tĂ» tiĂŻĂ«ng àöÏng höÏ. Tuy thĂŻĂ«, trong rĂȘĂ«t nhiĂŻĂŹu trĂ»ĂșĂąng hĂșĂ„p, anh ĂȘĂ«y Ă aĂ€ thu Ă Ă»ĂșĂ„c nhiĂŻĂŹu thöng tin giaĂĄ trĂ” vĂŻĂŹ Ă Ă”a Ă iĂŻĂ­m cuĂŁa taĂąu ngĂȘĂŹm Àûåc. ÀaĂĄnh giaĂĄ cao sûÄ Ă oĂĄng goĂĄp Ă oĂĄ cuĂŁa Ernest, töi maĂ„nh daĂ„n Ă ĂŻĂŹ nghĂ” tĂčĂ„ng thĂ»ĂșĂŁng huĂȘn chĂ»Ășng cho anh ĂȘĂ«y." Cöng viĂŻĂ„c trĂŻn trĂșĂąi cuĂŁa öng tiĂŻĂ«p theo sau cöng viĂŻĂ„c cuĂŁa öng trĂŻn biĂŻĂ­n. Sau khi hai taĂąu ngĂȘĂŹm cuöëi cuĂąng cuĂŁa Àûåc Ă aĂ€ bĂ” phaĂĄt hiĂŻĂ„n ĂșĂŁ Cuba vaĂąo muĂąa xuĂȘn nĂčm 1944, Khöng quĂȘn HoaĂąng gia Anh Ă aĂ€ Ă Ă»a Hemingway sang Anh, nĂși öng nhĂȘĂ„n nhiĂŻĂ„m vuĂ„ laĂąm phoĂĄng viĂŻn. Öng thñch nhûÀng phi cöng ngĂ»ĂșĂąi Anh, vaĂą hoĂ„ Ă aĂ€ Ă Ă»a öng theo trong nhiĂŻĂŹu Ă ĂșĂ„t bay taĂĄc chiĂŻĂ«n, trĂ»ĂșĂĄc vaĂą sau ngaĂąy àöí böÄ. NhiĂŻĂ„m vuĂ„ cuĂŁa öng trĂŻn mĂčĂ„t Ă ĂȘĂ«t bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu tûù ngaĂąy hai mĂ»Ăși thaĂĄng baĂŁy vaĂą tiĂŻĂ«p tuĂ„c cho tĂșĂĄi Ă ĂȘĂŹu muĂąa xuĂȘn 1945. Chñnh thûåc thĂČ Hemingway laĂą möÄt phoĂĄng viĂŻn cuĂŁa tuĂȘĂŹn baĂĄo Collier Ă Ă»ĂșĂ„c cûã Ă ĂŻĂ«n ÀöÄi quĂȘn thûå ba, nhĂ»ng öng khöng vui veĂŁ trĂșĂŁ thaĂąnh möÄt quan saĂĄt viĂŻn maĂą chĂł viĂŻĂ«t Ă uĂŁ baĂąi (saĂĄu baĂąi trong mĂ»ĂșĂąi möÄt thaĂĄng) Ă ĂŻĂ­ Ă ĂŻĂŹu Ă ĂčĂ„n gĂșĂŁi vĂŻĂŹ. Öng cuĂ€ng khöng Ă ĂŻĂ«n ÀöÄi quĂȘn thûå ba, khöng thñch tĂ»ĂșĂĄng Patton. ÀĂȘĂŹu tiĂŻn öng vĂȘĂźn liĂŻn laĂ„c vĂșĂĄi àöÄi khöng kñch MyĂ€ ĂșĂŁ Normandy, röÏi sau khi choĂ„c thuĂŁng phoĂąng tuyĂŻĂ«n Ă Ă”ch ĂșĂŁ St. Lo, öng gia nhĂȘĂ„p SĂ» Ă oaĂąn böën böÄ binh thuöÄc ÀöÄi quĂȘn thûå nhĂȘĂ«t, nĂși öng tĂČm Ă Ă»ĂșĂ„c nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi baĂ„n töët vaĂą thoĂŁa maĂ€n vĂșĂĄi nhiĂŻĂŹu trĂȘĂ„n Ă aĂĄnh. NgĂ»ĂșĂąi baĂ„n töët nhĂȘĂ«t cuĂŁa öng laĂą ÀaĂ„i taĂĄ C.T. Lanham ĂșĂŁ trung Ă oaĂąn 22 (bĂȘy giĂșĂą laĂą thiĂŻĂ«u tĂ»ĂșĂĄng). ChiĂŻĂ«n tranh hĂȘĂŹu nhĂ» vĂȘĂźn tiĂŻĂ«p diĂŻĂźn vaĂą Ă aĂ€ tiĂŻĂ«n tĂșĂĄi cao Ă iĂŻĂ­m ĂșĂŁ rûùng Huertgen, ngay saĂĄt biĂŻn giĂșĂĄi nĂ»ĂșĂĄc Àûåc. TaĂ„i Ă oĂĄ, trong möÄt trĂȘĂ„n Ă aĂĄnh keĂĄo daĂąi mĂ»ĂșĂąi taĂĄm ngaĂąy vaĂąo thaĂĄng mĂ»ĂșĂąi möÄt, trung Ă oaĂąn cuĂŁa Buck Lanham vĂșĂĄi ba nghĂČn hai trĂčm quĂȘn Ă aĂ€ thiĂŻĂ„t maĂ„ng mĂȘĂ«t hĂșn hai nghĂČn saĂĄu. Böën sĂŽ quan chĂł huy tiĂŻĂ­u Ă oaĂąn tûã thĂ»Ășng trong chĂ»a Ă ĂȘĂŹy ba mĂ»Ăși saĂĄu tiĂŻĂ«ng. Hemingway ĂșĂŁ laĂ„i vĂșĂĄi trung Ă oaĂąn cho tĂșĂĄi khi trĂȘĂ„n Ă aĂĄnh kĂŻĂ«t thuĂĄc, chia xeĂŁ moĂ„i möëi nguy hiĂŻĂ­m vaĂą gian khöí vĂșĂĄi hoĂ„ ngoaĂ„i trûù viĂŻĂ„c uöëng
  • 30. LĂŻ Huy BĂčĂŠc (tuyĂŻĂ­n dĂ”ch) 30 http://ebooks.vdcmedia.com rĂ»ĂșĂ„u. Àïí àöëi phoĂĄ trĂ»ĂșĂĄc vĂșĂĄi sûÄ ruĂŁi ro cuöëi cuĂąng, öng Ă aĂ€ mang theo hai biàöng Ă eo vaĂąo trĂ»ĂșĂĄc thĂčĂŠt lĂ»ng Gott-mit-Uns maĂą öng lĂȘĂ«y Ă Ă»ĂșĂ„c cuĂŁa möÄt tay lñnh Àûåc Ă aĂ€ chĂŻĂ«t. MöÄt biàöng àûÄng Ă ĂȘĂŹy rĂ»ĂșĂ„u gin, chiĂŻĂ«c kia àûÄng rĂ»ĂșĂ„u veĂĄcmuĂĄt maĂ„nh, vaĂą öng hoĂąa lĂȘĂźn chuĂĄng Ă ĂŻĂ­ laĂąm thaĂąnh möÄt loaĂ„i maĂĄctin ĂȘĂ«m nhĂ»ng rĂȘĂ«t maĂ„nh. TrĂșĂŁ laĂ„i thaĂĄng taĂĄm, khi sĂ» Ă oaĂąn böën tiĂŻĂ«n vaĂąo theo hĂ»ĂșĂĄng àöng tûù Normandy, Hemingway Ă i trong haĂąng quĂȘn tiĂŻn phong trĂŻn chiĂŻĂ«c xe jeep cuĂŁa öng vaĂą bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu tiĂŻĂ«p xuĂĄc vĂșĂĄi du kñch PhaĂĄp. DaĂĄng ngĂ»ĂșĂąi öng oai huĂąng vĂșĂĄi àöi vai röÄng, böÄ ngûÄc nĂșĂŁ vaĂą caĂĄi Ă ĂȘĂŹu maĂą theo lĂșĂąi öng thĂČ quaĂĄ to so vĂșĂĄi chiĂŻĂ«c muĂ€ sĂčĂŠt cuĂŁa lñnh MyĂ€, möÄt vĂŻĂ«t seĂ„o sĂȘu ngay trĂŻn Ă ĂȘĂŹu öng - tûù cuĂĄ va Ă ĂȘĂŹu vaĂąo keĂĄt nĂ»ĂșĂĄc cöë Ă Ă”nh ĂșĂŁ London khi mĂȘĂ«t Ă iĂŻĂ„n - vaĂą möÄt böÄ rĂȘu rĂȘĂ„m hĂČnh quaĂ„t maĂą öng Ă aĂ€ Ă ĂŻĂ­ trong thĂșĂąi gian chiĂŻĂ«n tranh. Du kñch PhaĂĄp tin rĂčçng hĂčĂšn öng phaĂŁi laĂą möÄt vĂ” tĂ»ĂșĂĄng, nhĂ»ng Hemingway noĂĄi vĂșĂĄi hoĂ„ öng chĂł laĂą Ă aĂ„i uyĂĄ. MöÄt du kñch hoĂŁi öng, "LaĂąm thĂŻĂ« naĂąo maĂą möÄt ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄ giaĂą vaĂą tûùng traĂŁi nhĂ» öng, laĂ„i mang nhûÀng vĂŻĂ«t seĂ„o chiĂŻĂ«n tranh Ă aĂĄng kñnh maĂą vĂȘĂźn laĂą möÄt Ă aĂ„i uyĂĄ?". "ChaĂąng trai," nhĂȘn cĂș höÄi naĂąy Hemingway traĂŁ lĂșĂąi luön cho nhiĂŻĂŹu ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc, "nguyĂŻn nhĂȘn Ă Ășn giaĂŁn thöi vaĂą Ă oĂĄ laĂą nößi Ă au. Töi khöng bao giĂșĂą hoĂ„c Ă oĂ„c hay hoĂ„c viĂŻĂ«t." NgĂ»ĂșĂąi laĂĄi xe cuĂŁa öng, Pellkey "Ă oĂŁ" nghĂŽ rĂčçng du kñch PhaĂĄp laĂą àöÄi quĂȘn cûù nhĂȘĂ«t maĂą anh ta tûùng Ă i cuĂąng. "Khöng ai thöët ra möÄt lĂșĂąi heĂąn nhaĂĄt naĂąo cho duĂą hoĂ„ coĂĄ bĂ” giĂŻĂ«t hay khöng," anh ta noĂĄi. ChiĂŻĂ«c xe jeep cuĂŁa Hemingway tiĂŻĂ«p tuĂ„c xuĂȘĂ«t hiĂŻĂ„n ĂșĂŁ nhûÀng nĂși khöng ngĂșĂą tĂșĂĄi. "Töi luön giûÀ möÄt caĂĄi ghim trĂŻn baĂŁn àöÏ cho giaĂą Ernest Hemingway", sĂŽ quan chĂł huy cuĂŁa SĂ» Ă oaĂąn böën noĂĄi vĂșĂĄi Ă aĂ„i tĂ»ĂșĂĄng R.D. Barton khi öng ta Ă ang chĂł dĂȘĂźn cho nhûÀng phoĂĄng viĂŻn khaĂĄc. VaĂąi ngaĂąy trĂ»ĂșĂĄc Ă ĂȘy SĂ» Ă oaĂąn Ă aĂ€ tĂșĂĄi Ă Ă»ĂșĂ„c söng Seine ĂșĂŁ phña trĂŻn Paris, nĂși ngĂ»ĂșĂąi Àûåc lĂȘĂ„p phoĂąng tuyĂŻĂ«n ĂșĂŁ phña trĂ»ĂșĂĄc vaĂą caĂŁ hai bĂŻn sĂ»ĂșĂąn. "GiaĂą Ernest Hemingway Ă aĂ€ ĂșĂŁ caĂĄch Ă ĂȘy saĂĄu mĂ»Ăși dĂčĂ„m vĂ»ĂșĂ„t trĂ»ĂșĂĄc tĂȘĂ«t caĂŁ moĂ„i muĂ€i tĂȘĂ«n cöng trong ÀöÄi quĂȘn thûå nhĂȘĂ«t", tĂ»ĂșĂĄng Barton noĂĄi vĂșĂĄi ban tham mĂ»u cuĂŁa öng ta. "Öng ĂȘĂ«y Ă aĂ€ gûãi thöng tin trĂșĂŁ laĂ„i. NhĂ»ng bĂȘy giĂșĂą caĂĄc anh nghĂŽ öng ĂȘĂ«y noĂĄi gĂČ? Öng ĂȘĂ«y noĂĄi rĂčçng nĂŻĂ«u muöën giûÀ Ă Ă»ĂșĂ„c nĂși ĂȘĂ«y thĂČ Ă¶ng seĂ€ cĂȘĂŹn phaĂŁi coĂĄ xe tĂčng." ÀoĂĄ laĂą ngaĂąy Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn cuĂŁa tuĂȘĂŹn lĂŻĂź öng ĂșĂŁ Rambouillet, caĂĄch Paris ba mĂ»Ăși dĂčĂ„m vĂŻĂŹ hĂ»ĂșĂĄng tĂȘy nam. Hemingway Ă aĂ€ Ă ĂŻĂ«n möÄt
  • 31. PhĂŻ bĂČnh lyĂĄ luĂȘĂ„n vĂčn hoĂ„c Anh - MyĂ€ http://ebooks.vdcmedia.com thaĂąnh phöë nhoĂŁ vaĂąo ngaĂąy 19 thaĂĄng 8, ngay sau àöÄi kyĂ„ binh lĂ»u àöÄng Ă Ă»ĂșĂ„c cĂș giĂșĂĄi hoĂĄa. NhûÀng cĂȘy Irñt cuĂąng loaĂąi cuĂ€ng Ă aĂ€ nĂșĂŁ hoa trĂŻn mößi ö cûãa söí, nhĂ»ng ngay khi quĂȘn àöÄi Ă Ă»ĂșĂ„c lĂŻĂ„nh ruĂĄt Ă i nĂși khaĂĄc thĂČ hoa Irñt biĂŻĂ«n mĂȘĂ«t. NgĂ»ĂșĂąi Ramboli, nhĂ» ngĂ»ĂșĂąi ta goĂ„i, biĂŻĂ«t rĂčçng coĂĄ nhûÀng chiĂŻĂ«c xe tĂčng haĂ„ng nĂčĂ„ng cuĂŁa Àûåc Ă ang ĂșĂŁ quanh Ă ĂȘy vaĂą hoĂ„ coĂĄ cĂș sĂșĂŁ Ă ĂŻĂ­ sĂșĂ„ bĂ” taĂąn saĂĄt nĂŻĂ«u quĂȘn Àûåc chiĂŻĂ«m laĂ„i Ă Ă»ĂșĂ„c thaĂąnh phöë khöng phoĂąng thuĂŁ naĂąy. Hemingway quyĂŻĂ«t tĂȘm giûÀ noĂĄ, vĂșĂĄi möÄt chiĂŻĂ«c xe troĂ„ng taĂŁi cuĂŁa du kñch PhaĂĄp vaĂą sûÄ uĂŁng höÄ tinh thĂȘĂŹn cuĂŁa Ă aĂ„i taĂĄ David Bruce ĂșĂŁ VĂčn phoĂąng lûÄc lĂ»ĂșĂ„ng chiĂŻĂ«n lĂ»ĂșĂ„c, ngĂ»ĂșĂąi Ă aĂ€ choĂ„n Rambouillet nhĂ» möÄt Ă Ă”a Ă iĂŻĂ­m thñch hĂșĂ„p Ă ĂŻĂ­ tiĂŻĂ«p tuĂ„c cöng taĂĄc phaĂŁn giaĂĄn cuĂŁa mĂČnh. "PhoĂąng nguĂŁ cuĂŁa Ernest ĂșĂŁ khaĂĄch saĂ„n Du Grand Veneur laĂą böÄ phĂȘĂ„n Ă ĂȘĂŹu naĂ€o cuĂŁa tĂȘĂ«t caĂŁ caĂĄc cuöÄc haĂąnh quĂȘn," Ă aĂ„i taĂĄ Bruce viĂŻĂ«t trong möÄt laĂĄ thĂ». "ĂșĂŁ Ă oĂĄ, vĂȘĂ„n chiĂŻĂ«c sĂșmi daĂąi tay, öng tiĂŻĂ«p nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi Ă Ă»a tin tĂČnh baĂĄo, nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi tĂ” naĂ„n tûù Paris, nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi boĂŁ tröën khoĂŁi quĂȘn àöÄi Àûåc, nhûÀng viĂŻn chûåc Ă Ă”a phĂ»Ășng vaĂą tĂȘĂ«t caĂŁ nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi tĂČm Ă ĂŻĂ«n. MöÄt ngĂ»ĂșĂąi PhaĂĄp tröng dûÀ tĂșĂ„n vĂșĂĄi khĂȘĂ­u suĂĄng maĂĄy àûång baĂŁo vĂŻĂ„ sĂčĂ©n saĂąng ĂșĂŁ cûãa. BĂŻn trong, Ernest, tröng nhĂ» öng thĂȘĂŹn rĂ»ĂșĂ„u ngĂčm Ă en vui nhöÄn, Ă ang phĂȘn xûã nĂčĂ„ng, nheĂ„, trung bĂČnh bĂčçng tiĂŻĂ«ng Anh, tiĂŻĂ«ng PhaĂĄp vaĂą tiĂŻĂ«ng Àûåc bĂȘĂ„p boĂ€m." Hai aĂŁ gaĂĄi Ă iĂŻĂ«m bĂ” buöÄc töÄi vĂČ coĂĄ quan hĂŻĂ„ vĂșĂĄi quĂȘn Ă Ă”ch Ă Ă»ĂșĂ„c triĂŻĂ„u tĂșĂĄi chöß öng Ă ĂŻĂ­ xeĂĄt xûã. Thay vĂČ ra lĂŻĂ„nh phaĂŁi caĂ„o Ă ĂȘĂŹu hoĂ„, nhĂ» nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi bĂčĂŠt giam yĂŻu cĂȘĂŹu, öng thao thao vĂșĂĄi hoĂ„ möÄt baĂąi giaĂŁng Ă aĂ„o àûåc nghiĂŻm khĂčĂŠc vaĂą bĂčĂŠt hoĂ„ rûãa cheĂĄn Ă ĂŽa. MöÄt ngĂ»ĂșĂąi Balan Ă aĂąo nguĂ€ tûù Vehrmacht, Ă Ă»ĂșĂ„c thĂȘĂ­m vĂȘĂ«n vaĂą röÏi bĂ” bĂčĂŠt Ă i goĂ„t khoai tĂȘy; möÄt trung sĂŽ ngĂ»ĂșĂąi aĂĄo phaĂŁi rûãa xe jeep. Sau khi cho canh gaĂĄc rĂȘĂ«t caĂŁ moĂ„i tuyĂŻĂ«n Ă Ă»ĂșĂąng, sûÄ quan tĂȘm chñnh cuĂŁa Hemingway laĂą xaĂĄc Ă Ă”nh Ă uĂĄng nhûÀng cöng sûÄ phoĂąng ngûÄ cuĂŁa boĂ„n Àûåc ĂșĂŁ phña nam Paris. Öng tung ra nhûÀng àöÄi tuĂȘĂŹn tra coĂĄ vuĂ€ trang Ă ĂŻĂ­ thu huĂĄt hoĂŁa lûÄc Àûåc vaĂą quĂȘn tĂČnh nguyĂŻĂ„n laĂą dĂȘn thĂ»ĂșĂąng Ă i xe Ă aĂ„p traĂą tröÄn vaĂąo haĂąng nguĂ€ Àûåc, vaĂąi ngĂ»ĂșĂąi trong söë hoĂ„ Ă aĂ„p xe trĂŻn moĂ„i neĂŁo Ă Ă»ĂșĂąng cuĂŁa Paris vaĂą trĂșĂŁ vĂŻĂŹ trao cho Hemingway nhûÀng baĂŁn phaĂĄc thaĂŁo vaĂą nhûÀng muĂ€ Ă ĂȘĂŹy trûång tĂ»Ăși. Öng Ă aĂ€ nhĂȘĂ„n sûÄ giuĂĄp Ă ĂșĂ€ vaĂą lĂșĂąi khuyĂŻn cuĂŁa möÄt Ă iĂŻĂ„p viĂŻn mĂȘĂ„t nöíi tiĂŻĂ«ng ngĂ»ĂșĂąi PhaĂĄp dĂ»ĂșĂĄi biĂŻĂ„t danh "Mr. Sheep" - M. Mouton. Khöng lĂȘu sau Ă oĂĄ, tĂ»ĂșĂĄng Leclerc Ă ĂŻĂ«n Rambouillet vĂșĂĄi sĂ» Ă oaĂąn xe boĂ„c theĂĄp PhaĂĄp Ă aĂ€ Ă Ă»ĂșĂ„c choĂ„n Ă ĂŻĂ­ giaĂŁi phoĂĄng Paris. TĂ»ĂșĂĄng Leclerc khöng thñch
  • 32. LĂŻ Huy BĂčĂŠc (tuyĂŻĂ­n dĂ”ch) 32 http://ebooks.vdcmedia.com phoĂĄng viĂŻn MyĂ€ hay du kñch PhaĂĄp, nhĂ»ng Hemingway vaĂą M. Mouton Ă aĂ€ Ăčn töëi vĂșĂĄi Tham mĂ»u trĂ»ĂșĂŁng cuĂŁa öng ta vaĂą Ă Ă»a cho öng ta möÄt baĂŁn toĂĄm tĂčĂŠt chi tiĂŻĂ«t keĂąm theo nhûÀng baĂŁn veĂ€ phaĂĄc thaĂŁo vĂŻĂŹ cöng sûÄ phoĂąng thuĂŁ cuĂŁa boĂ„n Àûåc trĂŻn tĂȘĂ«t caĂŁ caĂĄc tuyĂŻĂ«n Ă Ă»ĂșĂąng giûÀa Paris vaĂą Rambouillet. "Töi tin," Ă aĂ„i taĂĄ Bruce noĂĄi, "laĂą thöng tin naĂąy coĂĄ möÄt taĂĄc duĂ„ng quyĂŻĂ«t Ă Ă”nh àöëi vĂșĂĄi viĂŻĂ„c thûÄc hiĂŻĂ„n thaĂąnh cöng cuöÄc haĂąnh quĂȘn tĂșĂĄi Paris cuĂŁa tĂ»ĂșĂĄng Leclerc." SaĂĄng sĂșĂĄm ngaĂąy 25 thaĂĄng 8, Hemingway theo sau möÄt trong nhûÀng àöÄi xe boĂ„c theĂĄp cuĂŁa PhaĂĄp tiĂŻĂ«n tĂȘĂ„n laĂąng Buc, gĂȘĂŹn Versailles, nĂși maĂą öng biĂŻĂ«t rĂčçng Ă oaĂąn quĂȘn seĂ€ phaĂŁi taĂ„m dûùng laĂ„i möÄt chuĂĄt bĂșĂŁi sûÄ khaĂĄng cûÄ cuĂŁa quĂȘn Àûåc. Khi ĂȘĂ«y, nhûÀng du kñch tiĂŻn phong cuĂŁa öng - nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi giĂșĂą Ă ĂȘy Ă aĂ€ hĂșĂ„p thaĂąnh möÄt àöÄi quĂȘn Ă Ă»ĂșĂ„c cĂș giĂșĂĄi hoĂĄa hĂșn hai trĂčm ngĂ»ĂșĂąi - Ă aĂ€ mĂșĂŁ Ă Ă»ĂșĂąng tiĂŻĂ«n vaĂąo thaĂąnh phöë bĂčçng löëi tĂčĂŠt. LûÄc lĂ»ĂșĂ„ng Ă ĂčĂ„c nhiĂŻĂ„m cuĂŁa Hemingway Ă aĂ€ chiĂŻĂ«n Ă ĂȘĂ«u trong möÄt cuöÄc chaĂ„m traĂĄn nhoĂŁ ĂșĂŁ Arc de Triomphe trong khi lûÄc lĂ»ĂșĂ„ng chñnh quy cuĂŁa Leclerc vĂȘĂźn coĂąn ĂșĂŁ bĂșĂą Nam söng Seine. Töëi höm Ă oĂĄ, Robert Capa, möÄt thĂșĂ„ aĂŁnh Ă ĂŻĂ«n tûù Paris cuĂąng vĂșĂĄi nhûÀng phoĂĄng viĂŻn khaĂĄc, Ă aĂ€ bĂ” caĂŁn trĂșĂŁ bĂșĂŁi sûÄ nghiĂŻm khĂčĂŠc cuĂŁa Leclerc. Capa Ă i thĂčĂšng Ă ĂŻĂ«n khaĂĄch saĂ„n Ritz, nĂși anh ta nhĂȘĂ„n ra ngĂ»ĂșĂąi laĂĄi xe cuĂŁa Hemingway Ă ang àûång gaĂĄc ngoaĂąi cûãa. Pelkey noĂĄi theo kiĂŻĂ­u cuĂŁa Hemingway, "Böë Ă aĂ€ choĂ„n Ă Ă»ĂșĂ„c khaĂĄch saĂ„n töët. NhiĂŻĂŹu thûå trong hĂȘĂŹm rĂ»ĂșĂ„u. Öng lĂŻn nhanh Ă i." Sau trĂȘĂ„n Ă aĂĄnh nhoĂŁ ĂșĂŁ Rambouillet Ă oĂĄ Ă aĂ€ coĂĄ möÄt cuöÄc tranh caĂ€i trong giĂșĂĄi quĂȘn sûÄ xem coĂĄ nĂŻn tĂčĂ„ng huy chĂ»Ășng cho Hemingway Ă ĂŻĂ­ laĂąm möÄt tĂȘĂ«m gĂ»Ășng töët nöíi bĂȘĂ„t vĂŻĂŹ viĂŻĂ„c Ă Ă»a tin tĂČnh baĂĄo, hay coĂĄ nĂŻn xûã sĂș thĂȘĂ­m öng vĂČ Ă aĂ€ vi phaĂ„m hiĂŻĂ„p Ă Ă”nh Geneva, gĂȘy aĂŁnh hĂ»ĂșĂŁng Ă ĂŻĂ«n viĂŻĂ„c chĂł huy caĂĄc phoĂĄng viĂŻn chiĂŻĂ«n tranh. Huy chĂ»Ășng Ă Ă»ĂșĂ„c nhĂȘĂ„n rĂȘĂ«t muöÄn, ĂșĂŁ cĂȘĂ«p Bronze Star; nhĂ»ng Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn tĂ»ĂșĂĄng thanh tra cuĂŁa ÀöÄi quĂȘn thûå ba Ă ĂŻĂŹ nghĂ” nhûÀng hoaĂ„t àöÄng cuĂŁa öng phaĂŁi Ă Ă»ĂșĂ„c Ă iĂŻĂŹu tra Ă uĂĄng thĂŻĂ­ thûåc. ViĂŻĂ„c Ă oĂĄ bĂčĂŠt Ă ĂȘĂŹu vaĂąo ngaĂąy 2 thaĂĄng 9 nĂčm 1944 vaĂą chiĂŻĂ«m mĂȘĂ«t hĂșn taĂĄm tuĂȘĂŹn. VaĂąo thaĂĄng mĂ»ĂșĂąi, Hemingway bĂ” goĂ„i trĂșĂŁ laĂ„i phoĂąng tuyĂŻĂ«n Siegfried Ă ĂŻĂ­ thĂȘĂ­m vĂȘĂ«n. NhûÀng phoĂĄng viĂŻn khaĂĄc Ă aĂ€ khai nhĂ» ngĂ»ĂșĂąi quĂȘn tûã rĂčçng hoĂ„ chĂ»a bao giĂșĂą nhĂČn thĂȘĂ«y öng mang vuĂ€ khñ trĂŻn ngĂ»ĂșĂąi caĂŁ. Cuöëi cuĂąng, öng cuĂ€ng Ă Ă»ĂșĂ„c baĂĄo cho biĂŻĂ«t cuöÄc Ă iĂŻĂŹu tra - trñch lĂșĂąi sĂŽ quan haĂąnh chñnh cao cĂȘĂ«p - "CuöÄc Ă iĂŻĂŹu tra kĂŻĂ«t luĂȘĂ„n Ă Ă»Ășng sûÄ khöng coĂĄ vi phaĂ„m naĂąo àöëi vĂșĂĄi nhûÀng quy Ă Ă”nh hiĂŻĂ„n coĂĄ vĂŻĂŹ phoĂĄng viĂŻn chiĂŻĂ«n tranh." Öng
  • 33. PhĂŻ bĂČnh lyĂĄ luĂȘĂ„n vĂčn hoĂ„c Anh - MyĂ€ http://ebooks.vdcmedia.com vöÄi vaĂ€ trĂșĂŁ laĂ„i SĂ» Ă oaĂąn böën, nĂși Ă ang chuĂȘĂ­n bĂ” cho trĂȘĂ„n Ă aĂĄnh ĂșĂŁ rûùng Huertgen. "Trong cuöÄc chiĂŻĂ«n tiĂŻĂ«p theo,"öng noĂĄi vĂșĂĄi Buck Lanham, "Töi seĂ€ phaĂŁi xĂčm ngĂ»ĂșĂ„c hiĂŻĂ„p Ă Ă”nh Geneva lĂŻn möng àñt, vĂČ töi coĂĄ thĂŻĂ­ Ă oĂ„c noĂĄ bĂčçng gĂ»Ășng." NĂŻĂ«u tiĂŻĂ­u thuyĂŻĂ«t cuĂŁa Hemingway viĂŻĂ«t vĂŻĂŹ cuöÄc chiĂŻĂ«n tranh cuöëi cuĂąng lĂȘĂ«y nĂŻĂŹn taĂŁng laĂą cöng viĂŻĂ„c cuĂŁa öng trĂŻn mĂčĂ„t Ă ĂȘĂ«t, thĂČ chĂčĂŠc chĂčĂŠn noĂĄ seĂ€ bao göÏm töíng söë nhûÀng trĂȘĂ„n Ă aĂĄnh maĂą öng trûÄc tiĂŻĂ«p tham gia nhiĂŻĂŹu hĂșn bĂȘĂ«t kyĂą tiĂŻĂ­u thuyĂŻĂ«t chiĂŻĂ«n tranh naĂąo xuĂȘĂ«t hiĂŻĂ„n tûù trĂ»ĂșĂĄc Ă ĂŻĂ«n nay. SûÄ say mĂŻ maĂ„o hiĂŻĂ­m cuĂŁa öng seĂ€ Ă i vaĂąo trang saĂĄch, cuĂąng vĂșĂĄi nhûÀng tĂČnh caĂŁm baĂ„n beĂą maĂą öng tĂČm thĂȘĂ«y giûÀa nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi lñnh MyĂ€ ĂșĂŁ chiĂŻĂ«n trĂ»ĂșĂąng. Cuöën tiĂŻĂ­u thuyĂŻĂ«t ĂȘĂ«y coĂĄ thĂŻĂ­ laĂą bi kĂ”ch, nhĂ»ng noĂĄ seĂ€ khöng bĂ” luyĂ„. "HĂȘĂŹu hĂŻĂ«t nhûÀng sûÄ kiĂŻĂ„n trong cuöÄc chiĂŻĂ«n cuöëi cuĂąng naĂąy Ă aĂ€ taĂ„o nĂŻn caĂŁm xuĂĄc," öng noĂĄi, "trong khi cuöÄc chiĂŻĂ«n Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn chĂł mang laĂ„i cho töi möÄt chuĂĄt caĂŁm xuĂĄc maĂą thöi. NhĂ»ng töi cuĂ€ng Ă aĂ€ coĂĄ möÄt tĂČnh baĂ„n thĂȘĂ„t töët Ă eĂ„p. Töi chĂ»a tûùng quen biĂŻĂ«t nhûÀng con ngĂ»ĂșĂąi tûã tĂŻĂ« Ă ĂŻĂ«n thĂŻĂ« vaĂą Ă ĂȘy laĂą lĂȘĂŹn Ă ĂȘĂŹu tiĂŻn töi coĂĄ cĂș höÄi Ă ĂŻĂ­ vĂȘĂ„t löÄn vĂșĂĄi ngön ngûÀ cuĂŁa chñnh mĂČnh." Hemingway rĂȘĂ«t nhiĂŻĂ„t tĂČnh vĂșĂĄi caĂĄc sĂŽ quan vaĂą nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi Ă aĂ€ chiĂŻĂ«n Ă ĂȘĂ«u bĂŻn caĂ„nh öng, vaĂą hoĂ„ cuĂ€ng Ă aĂĄp laĂ„i bĂčçng tĂČnh caĂŁm nöÏng nhiĂŻĂ„t ĂȘĂ«y. "Khöng coĂĄ gĂČ laĂą tuyĂŻĂ„t àöëi," Buck Lanham noĂĄi, "nhĂ»ng Ernest, ngĂ»ĂșĂąi Ă aĂ€ tûùng cöÄng taĂĄc vĂșĂĄi Trung Ă oaĂąn 22, laĂą möÄt ngĂ»ĂșĂąi Ă Ă»ĂșĂ„c khĂȘm phuĂ„c vaĂą yĂŻu mĂŻĂ«n nhĂȘĂ«t. Khi nhûÀng cûÄu binh cuĂŁa trung Ă oaĂąn thaĂąnh lĂȘĂ„p höÄi cûÄu chiĂŻĂ«n binh, öng laĂą möÄt trong hai ngĂ»ĂșĂąi duy nhĂȘĂ«t khöng thuöÄc quĂȘn àöÄi Ă Ă»ĂșĂ„c bĂȘĂŹu choĂ„n laĂąm thaĂąnh viĂŻn danh dûÄ." HĂȘĂŹu hĂŻĂ«t moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi Ă ĂŻĂŹu cöng nhĂȘĂ„n öng laĂą möÄt taĂĄc giaĂŁ nöíi tiĂŻĂ«ng. "ChaĂą, anh chaĂąng Hemingway naĂąy laĂą ai? Anh ta laĂą möÄt ngĂ»ĂșĂąi lñnh töët," möÄt ngĂ»ĂșĂąi trong söë hoĂ„ noĂĄi vĂșĂĄi ngĂ»ĂșĂąi laĂĄi xe Ă ang taĂ„m thĂșĂąi thay thĂŻĂ« Pelkey "Ă oĂŁ". "Töi khöng biĂŻĂ«t," ngĂ»ĂșĂąi laĂĄi xe noĂĄi. "Öng thuöÄc haĂ„ng ngĂ»ĂșĂąi quan troĂ„ng naĂąo Ă oĂĄ. Töi Ă aĂ€ laĂĄi xe cho öng möÄt thaĂĄng maĂą töi vĂȘĂźn khöng biĂŻĂ«t öng laĂąm gĂČ." MöÄt phoĂĄng viĂŻn Ă aĂ€ mö taĂŁ trong möÄt cuöÄc noĂĄi chuyĂŻĂ„n vĂŻĂŹ chuyĂŻĂ«n Ă i maĂą anh ta Ă Ă»ĂșĂ„c Ă i cuĂąng vĂșĂĄi Hemingway, khi hoĂ„ khĂșĂŁi haĂąnh trĂ»ĂșĂĄc bĂČnh minh Ă ĂŻĂ«n töíng haĂąnh dinh cuĂŁa Lanham ĂșĂŁ rûùng Huergen. "TĂȘĂ«t caĂŁ moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi Ă ĂŻĂŹu biĂŻĂ«t xe jeep cuĂŁa öng," anh phoĂĄng viĂŻn noĂĄi. "Tûù trong nhûÀng khu rûùng töëi baĂ„n coĂĄ thĂŻĂ­ nghe thĂȘĂ«y haĂąng trĂčm gioĂ„ng noĂĄi Ă ang cĂȘĂ«t lĂŻn, hĂŻĂ«t ngĂ»ĂșĂąi noĂ„ Ă ĂŻĂ«n ngĂ»ĂșĂąi kia, "Xin chaĂąo ngaĂąi Hemingway". Cûå nhĂ» laĂą nghi lĂŻĂź àöëi vĂșĂĄi möÄt öng vua vĂȘĂ„y."
  • 34. LĂŻ Huy BĂčĂŠc (tuyĂŻĂ­n dĂ”ch) 34 http://ebooks.vdcmedia.com CaĂĄc sĂŽ quan cuĂŁa SĂ» Ă oaĂąn böën Ă aĂ€ Ă ĂčĂ„t cho öng rĂȘĂ«t nhiĂŻĂŹu biĂŻĂ„t danh thĂȘn mĂȘĂ„t. HoĂ„ goĂ„i öng laĂą Ernest, möÄt caĂĄi tĂŻn maĂą öng chĂł àöÏng yĂĄ goĂ„i giûÀa nhûÀng baĂ„n beĂą thĂȘn thiĂŻĂ«t, hoĂčĂ„c thĂșĂ„ sĂčn lñnh Àûåc, hoĂčĂ„c Hemingway baĂĄc sĂŽ giaĂą - khi öng tranh caĂ€i vĂșĂĄi thĂȘĂŹy thuöëc tĂȘm thĂȘĂŹn vĂŻĂŹ sûÄ kiĂŻĂ„t sûåc cuĂŁa chiĂŻĂ«n trĂȘĂ„n - hoĂčĂ„c hoĂ„ nhĂčĂŠc laĂ„i sûÄ miĂŻu taĂŁ cuĂŁa chñnh öng vĂŻĂŹ baĂŁn thĂȘn mĂČnh nhĂ» möÄt Ernest Hemorrhoid (bĂŻĂ„nh trĂŽ), Pyle cuĂŁa ngĂ»ĂșĂąi ngheĂąo, nhĂ»ng hĂȘĂŹu hĂŻĂ«t hoĂ„ Ă ĂŻĂŹu goĂ„i öng laĂą Papa hoĂčĂ„c Pop. ÀoĂĄ laĂą nhûÀng caĂĄi tĂŻn maĂą öng thñch nhĂȘĂ«t vaĂą chuĂĄng Ă aĂ€ theo öng trĂșĂŁ laĂ„i Cuba, nĂși nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi giuĂĄp viĂŻĂ„c nhaĂą, dĂȘn laĂąng ĂșĂŁ San Francisco de Paula, nhûÀng ngĂ» dĂȘn ĂșĂŁ Cojimar vaĂą nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi böÏi trong quaĂĄ caĂą phĂŻ öng yĂŻu thñch ĂșĂŁ Havana Ă ĂŻĂŹu noĂĄi chuyĂŻĂ„n vĂșĂĄi öng vaĂą goĂ„i öng laĂą Papa. BaĂ„n goĂ„i möÄt ly daiquiri, cöë giaĂŁi thñch baĂ„nmuöën noĂĄ Ă Ă»ĂșĂ„c pha chĂŻĂ« nhĂ» thĂŻĂ« naĂąo, vaĂą ngĂ»ĂșĂąi böÏi ĂșĂŁ quaĂĄn Florida seĂ€ noĂĄi nheĂ„ nhaĂąng, "Theo kiĂŻĂ­u Papa phaĂŁi khöng?" NĂŻĂ«u baĂ„n traĂŁ lĂșĂąi, "ÀuĂĄng, nhĂ» Papa ĂȘĂ«y," thĂČ möÄt ly daiquiri to gĂȘĂ«p àöi khöng Ă Ă»ĂșĂąng seĂ€ hiĂŻĂ„n ra trong bĂČnh tröÄn rĂ»ĂșĂ„u cöëc tai Ă ĂȘĂŹy traĂąn Ă aĂĄ xay. "Papa, böë viĂŻĂ«t nhĂ» chuĂĄng ta coĂĄ thĂŻĂ­ uöëng", möÄt luĂȘĂ„t sĂ» ngĂ»ĂșĂąi Cuba ĂșĂŁ Ambos Mudos noĂĄi trong khi Hemingway Ă i tĂșĂĄi Ă ĂŻĂ­ kiĂŻĂ­m tra nhĂ» thĂ»ĂșĂąng lĂŻĂ„ vaĂą nghiĂŻm nghĂ” nhĂ» thĂŻĂ­ laĂą öng chuĂŁ quĂȘĂŹy. Àöi khi baĂ„n beĂą miĂŻu taĂŁ öng nhĂ» möÄt Papa phûåc taĂ„p, sûÄ phûåc taĂ„p maĂą, hoĂ„ giaĂŁi thñch, chñnh xaĂĄc laĂą sûÄ àöëi nghĂ”ch cuĂŁa möÄt ngĂ»ĂșĂąi cha phûåc taĂ„p. Thay vĂČ tĂČm kiĂŻĂ«m möÄt ngĂ»ĂșĂąi cha thay thĂŻĂ« Ă ĂŻĂ­ nuöi nĂȘĂ«ng vaĂą baĂŁo vĂŻĂ„ mĂČnh, thĂČ Ă¶ng laĂ„i cöë gĂčĂŠng tiĂŻĂ«p tuĂ„c baĂŁo vĂŻĂ„ vaĂą Ă ĂčĂ„t kĂŻĂ« hoaĂ„ch cho ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄc. NhûÀng ngĂ»ĂșĂąi Ă aĂąn öng vaĂą Ă aĂąn baĂą treĂŁ hĂșn Ă ĂŻĂ«n gĂčĂ„p öng Ă ĂŻĂ­ tĂČm lĂșĂąi khuyĂŻn vĂŻĂŹ nhûÀng vĂ»ĂșĂĄng mĂčĂŠc vĂčn chĂ»Ășng vaĂą chuyĂŻĂ„n yĂŻu Ă Ă»Ășng cuĂŁa hoĂ„, öng noĂĄi vĂșĂĄi hoĂ„ nhĂ» thĂŻĂ­ öng laĂą möÄt ngĂ»ĂșĂąi tûùng traĂŁi chñn mĂ»Ăși tuöíi trong khi öng mĂșĂĄi chĂł böën chñn. "Töi laĂą ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄ may mĂčĂŠn," öng noĂĄi, "vĂČ quan hĂŻĂ„ vĂșĂĄi nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi giaĂą hĂșn khi töi coĂąn treĂŁ vaĂą nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi treĂŁ khi giĂșĂą Ă ĂȘy töi giaĂą hĂșn." Mr. Papa, nhĂ» öng thĂ»ĂșĂąng kyĂĄ dĂ»ĂșĂĄi mößi laĂĄ thĂ» cuĂŁa mĂČnh, laĂą möÄt ngĂ»ĂșĂąi to lĂșĂĄn vĂșĂĄi daĂĄng Ă i thĂčĂšng àûång khiĂŻĂ«n öng dĂ»ĂșĂąng nhĂ» cao chiĂŻĂŹu cao gĂȘĂŹn 1,8 meĂĄt hĂșn cuĂŁa mĂČnh. Sau chiĂŻĂ«n tranh buĂ„ng öng phĂŻĂ„ ra, nhĂ»ng bĂȘy giĂșĂą öng Ă aĂ€ tûÄ tĂȘĂ„p Ă ĂŻĂ­ giaĂŁm xuöëng khoaĂŁng chñn lĂčm cĂȘn, hoĂčĂ„c mûåc khöng nhiĂŻĂŹu hĂșn troĂ„ng lĂ»ĂșĂ„ng quyĂŻĂŹn Anh cuĂŁa öng trĂ»ĂșĂĄc Ă oĂĄ laĂą gĂȘĂŹn chñn mĂ»Ăși cĂȘn. Öng coĂĄ cĂș thĂŻĂ­ nhĂ» möÄt voĂ€ sĂŽ quyĂŻĂŹn Anh, nhûÀng mĂčĂŠt caĂĄ nhoĂŁ, bĂčĂŠp chĂȘn lĂșĂĄn, höng heĂ„p, vai röÄng vaĂą hai caĂĄnh tay Ă ĂȘĂŹy cĂș bĂčĂŠp, Ă Ă»ĂșĂąng kñnh bĂčĂŠp tay Ă o Ă Ă»ĂșĂ„c gĂȘĂŹn böën
  • 35. PhĂŻ bĂČnh lyĂĄ luĂȘĂ„n vĂčn hoĂ„c Anh - MyĂ€ http://ebooks.vdcmedia.com mĂ»Ăși centimet. ÀĂȘĂŹu öng to vaĂą giöëng Ă ĂȘĂŹu sĂ» tûã, maĂĄi toĂĄc quĂčn gĂșĂ„n soĂĄng bĂȘy giĂșĂą Ă aĂ€ chuyĂŻĂ­n maĂąu xaĂĄm ĂșĂŁ hai bĂŻn thaĂĄi dĂ»Ășng, böÄ rĂȘu tua tuĂŁa vaĂą luön Ă ĂŻĂ­ lĂșĂŁm chĂșĂŁm daĂąi Ă ĂŻĂ«n hĂșn nûãa centimet trĂŻn goĂą maĂĄ, vĂČ Ă¶ng coĂĄ möÄt laĂąn da nhaĂ„y caĂŁm vaĂą gheĂĄt phaĂŁi caĂ„o rĂȘu. Khi Ă eo chiĂŻĂ«c kñnh quĂȘn àöÄi goĂ„ng theĂĄp vaĂąo, tröng ngaĂąi Papa nhĂ» möÄt hoĂ„c giaĂŁ Ă ang nghiĂŻĂŹn ngĂȘĂźm möÄt baĂŁn thaĂŁo bĂčçng chûÀ Hy LaĂ„p. Khi öng cĂ»ĂșĂąi thoaĂŁ maĂĄi tröng öng laĂ„i giöëng möÄt cĂȘĂ„u hoĂ„c sinh Ă ang hoaĂĄ trang bĂčçng böÄ toĂĄc giaĂŁ maĂąu xaĂĄm sĂčĂŠt. Trong ngöi nhaĂą ĂșĂŁ Cuba, öng thĂ»ĂșĂąng quĂčng deĂĄp ra vaĂą Ă i chĂȘn Ă ĂȘĂ«t nhĂ» möÄt cĂȘĂ„u hoĂ„c troĂą. ChĂȘn öng to nhĂ»ng daĂĄng Ă eĂ„p; àöi baĂąn tay röÄng vĂșĂĄi nhûÀng ngoĂĄn rĂȘĂ«t daĂąi, moĂĄng tay Ă Ă»ĂșĂ„c cĂčĂŠt vuöng vĂčĂŠn, àöi tay cuĂŁa möÄt thĂșĂ„ maĂĄy laĂąnh nghĂŻĂŹ hay möÄt baĂĄc sĂŽ phĂȘĂźu thuĂȘĂ„t. Öng khöng huĂĄt thuöëc, phĂȘĂŹn naĂąo laĂą Ă ĂŻĂ­ giûÀ gĂČn khûåu giaĂĄc vö cuĂąng tinh nhaĂ„y cuĂŁa mĂČnh; àöi khi öng hñt hñt gioĂĄ nhĂ» möÄt con gĂȘĂ«u Ă ang caĂŁnh giaĂĄc. Öng khöng thñch nhûÀng bûÀa tiĂŻĂ„c lĂșĂĄn. Öng thĂ»ĂșĂąng noĂĄi chuyĂŻĂ„n vĂșĂĄi mößi ngĂ»ĂșĂąi möÄt luĂĄc bĂčçng gioĂ„ng trĂȘĂŹm, kñn Ă aĂĄo. Gertrude Stein aĂĄc yĂĄ khi noĂĄi rĂčçng mĂčĂŠt öng "biĂŻĂ­u löÄ sûÄ quan tĂȘm Ă ĂȘĂŹy Ă am mĂŻ hĂșn laĂą chĂł quan tĂȘm," nhĂ»ng thûÄc tĂŻĂ« baĂą Ă ang ban cho öng möÄt lĂșĂąi khen. NgaĂąi Papa quan saĂĄt, lĂčĂŠng nghe vaĂą ghi nhĂșĂĄ. "Khi ngĂ»ĂșĂąi ta noĂĄi, haĂ€y chĂčm chuĂĄ lĂčĂŠng nghe," öng Ă aĂ€ viĂŻĂ«t nhĂ» thĂŻĂ« trong laĂĄ thĂ» khuyĂŻn möÄt nhaĂą vĂčn treĂŁ. "HĂȘĂŹu hĂŻĂ«t moĂ„i ngĂ»ĂșĂąi khöng bao giĂșĂą lĂčĂŠng nghe." Öng söëng trong Ă Ă”a vĂ” cuĂŁa möÄt trĂ»ĂșĂŁng laĂ€o, bao quanh bĂșĂŁi gia Ă ĂČnh, baĂ„n beĂą vaĂą nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi tuĂąy tuĂąng cuĂŁa öng. TaĂąi saĂŁn cuĂŁa öng ĂșĂŁ Cuba chĂčĂšng coĂĄ gĂČ nhiĂŻĂŹu - ngoaĂąi nhûÀng con meĂąo - hai mĂ»Ăși con laĂą töíng söë gĂȘĂŹn Ă ĂȘy - saĂĄu con choĂĄ Ă i thĂș thĂȘĂ­n trong vaĂą ngoaĂąi caĂĄi trang traĂ„i lĂșĂĄn kiĂŻĂ­u TĂȘy Ban Nha. Finca Vigia (hay coĂąn goĂ„i laĂą Trang traĂ„i thĂ»ĂșĂŁng ngoaĂ„n) röÄng saĂĄu heĂĄcta, coĂĄ vĂ»ĂșĂąn, sĂȘn tennñt, bĂŻĂ­ bĂși vaĂą möÄt caĂĄi thaĂĄp trĂčĂŠng, tĂȘĂŹng trĂŻn cuĂąng laĂą nĂși Hemingway laĂąm viĂŻĂ„c. BĂŻn ngoaĂąi trang traĂ„i coĂĄ möÄt cĂȘy böng goĂąn, huyĂŻĂŹn bñ theo nghi thûåc woodoo vĂșĂĄi lĂșĂĄp voĂŁ cĂȘy mĂŻĂŹm maĂ„i maĂąu da voi. PhoĂąng khaĂĄch, daĂąi gĂȘĂŹn hai mĂ»Ăși meĂĄt, vĂșĂĄi nhûÀng bûåc tĂ»ĂșĂąng giĂčng Ă ĂȘĂŹy Ă ĂȘĂŹu thuĂĄ maĂą Hemingway Ă aĂ€ sĂčn Ă Ă»ĂșĂ„c ĂșĂŁ chĂȘu Phi. LuĂĄc chiĂŻĂŹu muöÄn, cĂčn phoĂąng thĂ»ĂșĂąng öÏn aĂąo vĂČ nhûÀng ngĂ»ĂșĂąi khaĂĄch vaĂą ngĂ»ĂșĂąi Ă ĂȘĂŹu bĂŻĂ«p Trung Hoa hiĂŻĂ«m khi biĂŻĂ«t Ă Ă»ĂșĂ„c coĂĄ bao nhiĂŻu ngĂ»ĂșĂąi seĂ€ dûÄ bûÀa töëi. Fince Vigia cĂȘĂŹn caĂŁ möÄt àöÄi phuĂ„c vuĂ„; bĂŻn caĂ„nh ngĂ»ĂșĂąi Ă ĂȘĂŹu bĂŻĂ«p coĂąn coĂĄ hai ngĂ»ĂșĂąi giuĂĄp viĂŻĂ„c nhaĂą, hai Ă ĂŻĂ«n ba ngĂ»ĂșĂąi laĂąm vĂ»ĂșĂąn vaĂą möÄt ngĂ»ĂșĂąi laĂĄi xe vĂșĂĄi hai chiĂŻĂ«c ö tö lĂșĂĄn vaĂą möÄt gara Ă ĂŻĂ­ xe, coĂąn
  • 36. LĂŻ Huy BĂčĂŠc (tuyĂŻĂ­n dĂ”ch) 36 http://ebooks.vdcmedia.com chĂ»a kĂŻĂ­ Ă ĂŻĂ«n möÄt ngĂ»ĂșĂąi thĂșĂ„ maĂĄy cho chiĂŻĂ«c thuyĂŻĂŹn cĂȘu Ă ang thaĂŁ neo taĂ„i möÄt caĂŁng nhoĂŁ ĂșĂŁ Cojimar. Chi phñ cuĂŁa ngaĂąi Papa rĂȘĂ«t lĂșĂĄn, nhĂ»ng öng cuĂ€ng kiĂŻĂ«m Ă Ă»ĂșĂ„c nhiĂŻĂŹu nhĂ» thĂŻĂ«, mĂčĂ„c dĂȘĂŹu bĂȘĂ«t chĂȘĂ«p thûÄc tĂŻĂ« laĂą öng khöng xuĂȘĂ«t baĂŁn möÄt tiĂŻĂ­u thuyĂŻĂ«t naĂąo kĂŻĂ­ tûù nĂčm 1940. SaĂĄch cuĂŁa öng Ă Ă»ĂșĂ„c tiĂŻĂ«p tuĂ„c baĂĄn ĂșĂŁ MyĂ€. ĂșĂŁ nĂ»ĂșĂĄc ngoaĂąi, chuĂĄng töi luön xuĂȘĂ«t hiĂŻĂ„n dĂ»ĂșĂĄi nhûÀng baĂŁn dĂ”ch mĂșĂĄi, mĂčĂ„c duĂą öng thĂ»ĂșĂąng vĂȘĂ«p phaĂŁi khoĂĄ khĂčn trong viĂŻĂ„c thu höÏi tiĂŻĂŹn baĂŁn quyĂŻĂŹn taĂĄc giaĂŁ ngoaĂąi nĂ»ĂșĂĄc, vĂČ Ă¶ng khöng thĂŻĂ­ Ă ĂŻĂ«n tĂȘĂ«t caĂŁ caĂĄc nĂ»ĂșĂĄc ĂȘĂ«y nĂși ngĂ»ĂșĂąi ta Ăłm tiĂŻĂŹn cuĂŁa öng. KĂŻĂ­ tûù khi Chuöng nguyĂŻĂ„n höÏn ai baĂĄn cho Paramount Ă Ă»ĂșĂ„c 150.000 àö la thĂČ hĂȘĂŹu hĂŻĂ«t doanh thu cuĂŁa öng laĂą tûù Hollywood. Ba trong söë böën tiĂŻĂ­u thuyĂŻĂ«t cuĂŁa öng bĂȘy giĂșĂą Ă aĂ€ Ă Ă»ĂșĂ„c dûÄng thaĂąnh phim vaĂą sau naĂąy Mark Hellinger, Ă Ă»ĂșĂ„c khuyĂŻĂ«n khñch bĂșĂŁi sûÄ thaĂąnh cöng cuĂŁa NhûÀng keĂŁ giĂŻĂ«t ngĂ»ĂșĂąi, Ă aĂ€ dûÄ Ă Ă”nh dûÄng toaĂąn böÄ xĂŻ-ri truyĂŻĂ„n ngĂčĂŠn cuĂŁa öng. CaĂĄi chĂŻĂ«t cuĂŁa Hellinger vaĂąo nĂčm ngoaĂąi Ă aĂ€ laĂąm tĂčĂŠt ngĂȘĂ«m viĂŻĂ„c thu xĂŻĂ«p coĂĄ lĂșĂ„i Ă oĂĄ, nhĂ»ng gĂȘĂŹn Ă ĂȘy Fox - ThĂŻĂ« kyĂŁ 20 mua baĂŁn quyĂŻĂŹn TuyĂŻĂ«t trĂŻn Ă Ăłnh Kilimanjaro vĂșĂĄi giaĂĄ 125.000 àö la, caĂĄi giaĂĄ kyĂŁ luĂ„c vĂșĂĄi möÄt truyĂŻĂ„n ngĂčĂŠn. BaĂą Papa - cuĂ€ng Ă Ă»ĂșĂ„c biĂŻĂ«t nhĂ» "Kitner" vaĂą "Miss Mary" - Ă iĂŻĂŹu haĂąnh viĂŻĂ„c gia Ă ĂČnh rĂȘĂ«t coĂĄ hiĂŻĂ„u quaĂŁ, kĂŻĂ­ caĂŁ thuĂŻĂ« thu nhĂȘĂ„p. TrĂ»ĂșĂĄc khi trĂșĂŁ thaĂąnh ngĂ»ĂșĂąi vĂșĂ„ thûå tĂ» cuĂŁa Hemingway, baĂą laĂą Mary Welsh, con gaĂĄi cuĂŁa möÄt ngĂ»ĂșĂąi buön göß phaĂĄt Ă aĂ„t ĂșĂŁ Bemidji, Minn. BaĂą töët nghiĂŻĂ„p Ă aĂ„i hoĂ„c Northwestern, laĂąm viĂŻĂ„c cho Daily News ĂșĂŁ Chicago röÏi tĂșĂą Express ĂșĂŁ London, khi Hemingway gĂčĂ„p baĂą vaĂąo nĂčm 1944 thĂČ baĂą laĂąm trong ban biĂŻn tĂȘĂ„p cuĂŁa tĂșĂą Time taĂ„i London. NhiĂŻĂŹu nĂčm trĂ»ĂșĂĄc öng Ă aĂ€ miĂŻu taĂŁ Maria, nûÀ nhĂȘn vĂȘĂ„t trong Chuöng nguyĂŻĂ„n höÏn ai nhĂ» möÄt cö gaĂĄi coĂĄ goĂą maĂĄ cao, miĂŻĂ„ng roĂ€ neĂĄt vĂșĂĄi àöi möi Ă ĂȘĂŹy Ă ĂčĂ„n, maĂĄi toĂĄc quĂčn maĂąu nĂȘu vaĂąng cĂčĂŠt ngĂčĂŠn hĂčĂšn, chĂł daĂąi hĂșn nhûÀng sĂșĂ„i löng trĂŻn tĂȘĂ«m da haĂŁi ly söëng möÄt chuĂĄt. TĂȘĂ«t caĂŁ nhûÀng caĂĄch miĂŻu taĂŁ ĂȘĂ«y Ă ĂŻĂŹu gĂčĂŠn vĂșĂĄi Miss Mary. ĂșĂŁ Finca Vigia coĂĄ möÄt ngöi nhaĂą taĂĄch riĂŻng daĂąnh cho ba cĂȘĂ„u con trai cuĂŁa Hemingway, nhûÀng chaĂąng trai tön suĂąng cha mĂČnh vaĂą Ă ĂŻĂ«n thĂčm öng mößi khi coĂĄ thĂŻĂ­. John (coĂąn goĂ„i laĂą Bumby) laĂą con trai duy nhĂȘĂ«t cuĂŁa ngĂ»ĂșĂąi vĂșĂ„ Ă ĂȘĂŹu, bĂȘy giĂșĂą hai lĂčm tuöíi. Trong höÏ sĂș chiĂŻĂ«n tranh cĂȘĂ„u laĂą möÄt Ă aĂ„i uyĂĄ ĂșĂŁ VĂčn phoĂąng lûÄc lĂ»ĂșĂ„ng chiĂŻĂ«n lĂ»ĂșĂ„c vĂșĂĄi nhiĂŻĂ„m vuĂ„ phña sau haĂąng nguĂ€ Àûåc. Patrick (hay coĂąn goĂ„i laĂą Mousie) hai mĂ»Ăși tuöíi, laĂą sinh viĂŻn ÀaĂ„i hoĂ„c Stanford. Gregory (coĂąn goĂ„i laĂą