De
grondstoffen
Bio-­‐ecologisch
Weinig
bewerkt
CO2-­‐posi:ef
(levenscyclus)
Weinig
tot
geen
afval
Lokaal
Veelzijdig:
voedsel
/
bouwmateriaal

Een
bio-­‐ecologisch
gebouw
Energiezuinig
• Produc:e
• Bouw
• Bewoning
• ALraak
Gezond
Comfortabel
Flexibel

Strobalenbouw

Historiek
van
strobalenbouw
Vroegste
restanten
• met
leem
bestreken
vlechtwerk
(4500
-­‐
4000
vC)
Construc:e
van
een
vakwerkwoning
• miniatuur
uit
Les
Chroniques
de
Hainaut
(1465
–
1470)

Historiek
van
strobalenbouw
Hoogtepunt
vakwerkbouw
in
Vlaanderen
• 14de
–
16de
eeuw

Oorsprong
strobalenbouw
Opkomst
strobalenbouw
• eind
1800
in
de
“Sandhills”
van
Nebraska
(USA)
• gebouwd
door
Europese
kolonisten
als
bescherming
tegen
het
extreme
klimaat
Voorlopig
einde
strobalenbouw
• vanaf
1950
• industrialisering
van
bouwmaterialen
• imago
van
armoede

Simonton
House,
Nebraska
(1908)

Workshop
Casa
Calida
vzw,
Limburg
(2010)

Nebraska
(1914)

Frankrijk
(1921)

Materialen
Hout
Stro
Leem

Hout
Construc:ehout
• Gelamelleerd
/
volkern
Natuurlijk
• Thermisch
verduurzaamd
Lokaal?

Het Belang van Limburg - 10 maart 2006 p 35

Stro
Lokaal
• Strobalen
van
bij
de
boer
in
de
buurt
• Gecer:ficeerde
bouwstrobalen
Restproduct
• Voedselgewas:
rogge,
tarwe,
tri:cale

• Balen:
soorten:
zie
scan

Isolerend
stro
Hoge
isola:ewaarde
• Lambdawaarde:
0,08
W/mK
(VEA)
• Lambdaweerde
gecer:ficeerde
bouwstrobalen:
warmtegeleiding
loodrecht
op
de
vezelrich:ng:
0,055
–
0,06
W/mK

Isolerend
stro
Hygrodynamiek?
• Verdamping
en
condensa:e
Thermische
iner:e
• Massa

Droog
stro
Vochtgehalte
• 13,4%
• Marge:
8%
-­‐
15%

Droog
stro
Strobalen
droog
oogsten,
stockeren
en
verwerken
Waterdicht
dak
met
oversteek
Waterkerende
fundering
Dampopen
gebouw
Strowanden
beschermen
:jdens
de
bouwwerken
Beschermende
buitenpleister

Lekker
stro?
Stro
=
cellulose
• Knaagdieren
en
insecten
eten
er
niet
van
• Het
is
wel
lekker
warm!
Voorzorgen
• Gaas
tegen
insecten:
inox
muggengaas
• Goed
pleisteren

Fundering
Kelder
• Gemetst
/
beton
Plintmetselwerk
• Gemetst
tot
min.
30
cm
hoogte
Puken
en
kolommen
in
beton
• (verbonden)
punlundering
• Lage
paalwoning

Opbouw
Loadbearing
• Oorsprong
van
strobalenbouw
• Zelfdragend:
weinig
hout
• Gelijkvloers
Infill
• Volkernhout
met
balken
of
kepers
• PassieLouw,
organische
ontwerpen
• Minder
hout
Post
and
beam
• Meest
toegepast
in
Vlaanderen
• Stevige
houtstructuur

Houtskelet
Structuur
en
stevigheid
Flexibele
indeling
• Vensters,
kamers,
…
• Aanpassingen
bij
bewoning
Dak
• Oversteek
• Hellend
/
plat
/
rond
• Groendak

Luchtdicht
bouwen
Leem
en
kalk
• Dampopen
en
luchtdicht
• Verschillende
lagen
leem
/
kalk
• Goed
wapenen
waar
verschillende
materialen
samenkomen:
jute,
synthe:sche
neken
• Hech:ng
van
de
pleisterlaag
op
hout:
rietmaken

Leem
Dampopen
• Folies?
Leem
doet
het
werk
beter!
Vochtregulerend
• Condensa:e
en
verdamping
Natuurlijk
=
Gezond
binnenklimaat

Leem
Leem
uit
de
bouwput
• Testen:
prepareren
is
meestal
nodig
• Te
vet:
zand
toevoegen
• Te
droog:
klei
toevoegen
Voorbereide
leem
• Kant-­‐en-­‐klaar
aangekocht
Toepassing
• Stroleemlaag
–
afwerkingslaag
–
finish

Kalk
Trasskalk
• Meest
toegepast
• Vochtafstotend:
regen
en
koude
Leem
<>
kalk
Andere
buitenafwerking
• Steeds
strobalen
goed
beschermen
met
leem
• Dampopen
materialen
gebruiken

Toepassingen
Nieuwbouw
Renova:e
• Aan-­‐
/
bijbouw
• Isola:e
van
een
(blinde)
muur
• Bestaand
gebouw
inpakken

Architecten
Eric
Boddaert
• Munte
(Merelbeke)

Architecten
Peter
Vos
• Architectengroep
Barchi
• Riemst
(bij
Tongeren)