Ενημερωτικό δελτίο/Newsletter Σεπτέμβριος 2018

1. Γραφείο Συντονιστή
Εκπαίδευσης Ν. Αφρικής
Ενημερωτικό
δελτίο/Newsletter
Σεπτέμβριος 2018
-Επιμέλεια φυλλαδίου: Γεώργιος Βλάχος, Συντονιστής Εκπαίδευσης
-Διαμόρφωση φυλλαδίου: Νικόλαος Κομματάς, εκπαιδευτικός ΠΕ70.
Email επικοινωνίας: gsvlachos@gmail.com και nkommatas@yahoo.gr

2. 1
Ενημερωτικό δελτίο – Σεπτέμβριος 2018
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
Διαδικτυακή συνάντηση μαθητών του ΣΑΧΕΤΙ με καλοκαιρινό σχολείο από τα Χανιά (09-
07-2018) ................................................................................................................................ 2
ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΠΛΑΝΟΥ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΣΤΗ
ΣΧΟΛΗ ΣΑΧΕΤΙ........................................................................................................................ 3
Η ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΉ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΑΦΡΙΚΗ ............................................... 4
Μια υπέροχη αυθόρμητη δράση των μικρών μαθητών στη Σχολή Σαχέτι στο μάθημα της
Μουσικής (20-07-2018)......................................................................................................... 9
ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΗΣ Ν. ΑΦΡΙΚΗΣ, ΟΙ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΖΩΗΣ ΚΑΙ Η ΣΧΟΛΗ ΣΑΧΕΤΙ .......................... 10
ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ ΜΠΟΡΟΥΜΕ !!!................................................................................................. 12
ΑΦΡΙΚΑΝΙΚΗ ΤΕΧΝΗ: Ένας γεωγραφικός και πολιτισμικός χάρτης της Αφρικής ............... 14
Εκδήλωση στο Cape Town για τον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό (προστάτη του ΤΕΓ), στις 26
Αυγούστου 2018.................................................................................................................. 16
Το παραδοσιακό παιχνίδι στη διδασκαλία του Γλωσσικού μαθήματος. .......................... 18
ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΑΧΕΤΙ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ ΚΓ’ ΣΥΝΟΔΟΣ
– ΙΟΥΛΙΟΣ 2018.................................................................................................................... 24
Συμμετοχή της Σχολής Σαχέτι στην ΙΓ΄Μαθητιάδα 2018 .................................................... 25
Εγκαίνια και χειροτονία στον Ιερό Ναό Αγίου Κωνσταντίνου και Ελένης στο Μαλάουι. . 27
Σώπα δάσκαλε! ................................................................................................................... 30

3. 2
Ενημερωτικό δελτίο – Σεπτέμβριος 2018
Διαδικτυακή συνάντηση μαθητών του ΣΑΧΕΤΙ με καλοκαιρινό
σχολείο από τα Χανιά (09-07-2018)
Γράφει: Ο εκπαιδευτικός του
Ελληνικού Τμήματος, Άξιος
Δημοσθένης.
Μια ευχάριστη έκπληξη
περίμενε τους μαθητές (των δύο
προχωρημένων τμημάτων στα
Ελληνικά) της Τρίτης τάξης του
Δημοτικού της Σχολής
ΣΑΧΕΤΙ, την Τρίτη 17 Ιουλίου,
αφού στην ώρα των Ελληνικών,
συνδέθηκαν μέσω Skype με ένα
καλοκαιρινό σχολείο στα Χανιά
της Κρήτης.
Να σημειώσουμε αυτού του είδους τα καλοκαιρινά σχολεία στην Ελλάδα
λειτουργούν για μαθητές που μπορούν να τα παρακολουθήσουν, οι οποίοι με την
καθοδήγηση εκπαιδευτικών ασχολούνται κυρίως με σπορ και ιδιαίτερα με το κολύμπι,
μαθαίνουν διάφορα παιχνίδια και γενικά περνούν πολύ ευχάριστα και δημιουργικά το
χρόνο τους. Στη διαδικτυακή σύνδεση συμμετείχαν περίπου 30 μαθητές από το κάθε
σχολείο και με την βοήθεια των εκπαιδευτικών τους αναπτύχθηκε μια πολύ
ενδιαφέρουσα συζήτηση. Οι μαθητές από την Ελλάδα είχαν πάρα πολλές απορίες, όσον
αφορά τα μαθήματα, τις γλώσσες που διδάσκονται στο ΣΑΧΕΤΙ, τις κλιματολογικές
συνθήκες που επικρατούν στη χώρα, τα άγρια ζώα. Οι μαθητές του ΣΑΧΕΤΙ με μεγάλη
προθυμία και ευχαρίστηση, έδιναν τις ανάλογες απαντήσεις. Ιδιαίτερη αίσθηση
προκάλεσε η παρατήρηση των μαθητών από την Ελλάδα, ότι οι εκπαιδευτικοί και οι
μαθητές του ΣΑΧΕΤΙ ήταν ντυμένοι με χειμερινά, χοντρά ρούχα και με αυτή την
παρατήρηση κατανόησαν καλύτερα την διαφορά των εποχών μεταξύ των δύο
ημισφαιρίων. Οι μαθητές από το ΣΑΧΕΤΙ τραγούδησαν και ένα τραγούδι στην γλώσσα
των Ζουλού, για να ευχαριστήσουν τους μαθητές από την Ελλάδα και να τους λύσουν
τις απορίες που είχαν όσον αφορά τις «άλλες» γλώσσες που μαθαίνουν.
Οι εκπαιδευτικοί του ΣΑΧΕΤΙ, οι οποίοι διδάσκουν τα δύο τμήματα της Τρίτης
τάξης, ο κ. Άξιος Δημοσθένης και η κα. Αντωνία Ονουφρίου, δήλωσαν αμέσως μετά
απόλυτα ικανοποιημένοι, τόσο με την εμπειρία που αποκόμισαν οι μαθητές τους όσο
και με την άριστη χρήση των Ελληνικών τους, στοιχείο το οποίο παρατήρησαν και οι
εκπαιδευτικοί του σχολείου της Ελλάδας.
Τέλος, ευχαρίστησαν την εκπαιδευτικό του Νηπιαγωγείου του ΣΑΧΕΤΙ κ. Λία
Γεωργιάδου η οποία λειτούργησε ως σύνδεσμος γνωριμίας μεταξύ των δύο σχολείων.

4. 3
Ενημερωτικό δελτίο – Σεπτέμβριος 2018
ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΠΛΑΝΟΥ
ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΣΤΗ ΣΧΟΛΗ ΣΑΧΕΤΙ
Γράφει: Ο εκπαιδευτικός του Ελληνικού Τμήματος, Άξιος Δημοσθένης.
Το Πλάνο Στήριξης των Ελληνικών,
λειτουργεί για 5η συνεχόμενη χρονιά από
το Ελληνικό Τμήμα της Σχολής
ΣΑΧΕΤΙ για τα Ελληνόπουλα της
περιοχής γύρω από το Γιοχάνεσμπουργκ,
τα οποία δεν έχουν την ευκαιρία να
διδαχθούν τα ελληνικά γράμματα και τον
ελληνικό πολιτισμό. Τα μαθήματα
πραγματοποιούνται κάθε Σάββατο στις
εγκαταστάσεις της Σχολής ΣΑΧΕΤΙ και
διδάσκουν εκπαιδευτικοί της Σχολής. Τα
μαθήματα αφορούν τόσο τη διδασκαλία
της Ελληνικής γλώσσας όσο και του
Πολιτισμού. Οι μαθητές την φετινή
χρονιά ξεπέρασαν τους 80.
Η Διεύθυνση του Ελληνικού Τμήματος
βλέποντας τους αριθμούς των μαθητών
χρόνο με τον χρόνο να αυξάνονται αλλά
και το ενδιαφέρον των μαθητών για το
Πρόγραμμα Σπουδών να είναι έντονο,
προέβηκε σε εμπλουτισμό του
Αναλυτικού Προγράμματος. Έτσι από το
Σάββατο 07 Ιουλίου στα μαθήματα εντάχθηκε το μάθημα της Μουσικής
ΔιαθεματικήςΠαιδείας, αλλά και αυτό των Ελληνικών Παραδοσιακών Χορών.
Σημειώνουμε ότι τα παραπάνω δύο μαθήματα τα διδάσκουν ειδικευμένοι
εκπαιδευτικοί από την Ελλάδα οι οποίοι εργάζονται στο ΣΑΧΕΤΙ (το μάθημα της
Μουσικής το διδάσκει η κα. Θεανώ Φυγκιώρη και το μάθημα των Ελληνικών
Παραδοσιακών Χορών ο κ. Ιωάννης
Κονταξής), ενώ η διδασκαλία τους
οργανώνεται σε διαθεματικές
ενότητες διδασκαλίας της
Ελληνικής Γλώσσας.
Οι μικροί μαθητές ενθουσιάστηκαν
με τα μαθήματα της Μουσικής και
του Παραδοσιακού Ελληνικού
Χορού!

5. 4
Ενημερωτικό δελτίο – Σεπτέμβριος 2018
Η ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΉ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΑΦΡΙΚΗ
Δρ Γεώργιος Βλάχος, Συντονιστής Εκπαίδευσης Αφρικής
Το συγκεκριμένο άρθρο ολοκληρώνεται με αναφορές στον Ελληνισμό του Κονγκό,
της Ζιμπάμπουε και της Ν. Αφρικής.
ΚΟΝΓΚΟ
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα ιστορικά στοιχεία, ο πρώτος Έλληνας που έφτασε
στο Κονγκό το 1871-72 ως εξερευνητής, ήταν ο γιατρός Παναγής Ποτάγος.
Περιηγήθηκε στις ανατολικές περιοχές της σημερινής Λαϊκής Δημοκρατίας του
Κονγκό, κάνοντας σημαντικές επιστημονικές παρατηρήσεις. Γι’ αυτό άλλωστε
αργότερα τιμήθηκε από τη Βελγική κυβέρνηση για το έργο και την προσφορά του, η
οποία έδωσε το όνομά του σε κεντρική λεωφόρο της πόλης του PAULIS.
Ο Παναγιώτης Ποταγός
Ο Παναγιώτης Ποταγός
όλη τη γη περπάτησε,
έφτασε ως την Κίνα,
ο Παναγιώτης Ποταγός,
γιατρός απ’ τη Βυτίνα,
μονάχος επερπάτησε
του μεταξιού το δρόμο,
μάλλινο της πατρίδας του,
τού ζέσταινε τον ώμο.
Χίλια κομμάτια το `σκισε,
ξένες πληγές να δέσει,
δεν βρέθηκε ένας άνθρωπος
για να τον συμπονέσει,
μονάχος επερπάτησε
του μεταξιού το δρόμο,
μάλλινο της πατρίδας του,
τού ζέσταινε τον ώμο.
Συνάντησε τον ποταμό
που τρέχει μόνο μέρα,
στη μοναξιά του, πέρασε
μαλαματένια βέρα,
ο Παναγιώτης Ποταγός.
Στίχοι: Θοδωρής Γκόνης, Μουσική: Νίκος Ξυδάκης
Οι πρώτοι Έλληνες, έφτασαν στο Κονγκό, μέσω του Ν. Σουδάν, προς το τέλος
του 19ου αιώνα. Σιγά-σιγά, άρχισαν να αυξάνονται οι Έλληνες, οι οποίοι
εγκαταστάθηκαν κυρίως κοντά στους σταθμούς των τρένων και στις παραποτάμιες
πόλεις, όπου άραζαν τα ποταμόπλοια. Ο Αιγυπτιώτης συγγραφέας, Α. Παχτικός, που
περιόδευσε στο Β. Κονγκό το 1933 και ξανά το 1938 και συνέγραψε το έργο του
«Εικονογραφημένη
Αφρική», περιγράφει ότι σε
κάθε σταθμό συναντούσε
Έλληνες που διακινούσαν
τα εγχώρια προϊόντα για
εξαγωγή και έκαναν
λιανικό εμπόριο
εισαγόμενων προϊόντων,
κυρίως δε υφασμάτων,
παπουτσιών, πετρελαίου,
εργαλείων, μαγειρικών σκευών κ.ά. Η επίσημη απογραφή που έγινε στο Κονγκό το
1917, αναφέρει ότι υπήρχαν εκεί 100 Έλληνες, όμως το 1941 ο αριθμός τους πλησίασε

6. 5
Ενημερωτικό δελτίο – Σεπτέμβριος 2018
τους 1.000 και κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, φιλοξένησε 3.000
Έλληνες πρόσφυγες που είχαν καταφύγει αρχικά στην Αίγυπτο.
Η πολιτική ενθάρρυνσης του εποικισμού του Κονγκό από Ευρωπαίους, που
ακολουθούσε η βελγική διοίκηση, αλλά και η φυγή των Ελλήνων από την Αίγυπτο, τη
δεκαετία του ΄50, μετά τις εθνικοποιήσεις που εφάρμοσε ο Νάσερ, είχαν ως
αποτέλεσμα να μεταναστεύσουν στο Κονγκό πολλοί Έλληνες. Έτσι, ο πληθυσμός της
ελληνικής παροικίας, στα χρόνια της ακμής της, έφτασε τις 7.000 και ήταν
οργανωμένος σε οχτώ Κοινότητες, με σχολεία και εκκλησίες σε ισάριθμες πόλεις. Οι
μισοί από αυτούς ζούσαν στη βορειοανατολική επαρχία Κισανγκάνι, που τότε
ονομαζόταν Στάνλεϊβίλ. Μεγάλος επίσης, ήταν ο αριθμός των Ελλήνων που ζούσαν
στην επαρχία της Κατάνγκα, στη νοτιοδυτική περιοχή της χώρας, όπου βρίσκονται τα
μεταλλωρυχεία, ενώ αρκετοί Έλληνες διέμεναν στην πρωτεύουσα, την Κινσάσα. Οι
Έλληνες συγκέντρωσαν στα χέρια τους το εμπόριο, τη μεθοδική αλιεία στη λίμνη
Τανγκανίκα, τις μεταφορές με φορτηγά αυτοκίνητα και τις κατασκευές, ενώ επίσης
ασχολήθηκαν με το εμπόριο, τη βιομηχανική επεξεργασία του παλμελαίου, αλλά
κυρίως με την παραγωγή καφέ.
Τα προβλήματα στον ελληνισμό του Κονγκό εμφανίστηκαν μετά την
ανακήρυξη της ανεξαρτησίας, το 1960, που συνοδεύτηκε από αναταραχές, βίαιες
συγκρούσεις και αβεβαιότητα, με συνέπεια πολλοί Έλληνες να εγκαταλείψουν τη
χώρα. Από τα στοιχεία προκύπτει ότι την περίοδο 1961-1968 περισσότεροι από 1.500
Έλληνες έφυγαν από τη χώρα. Η φυγή γνώρισε μία δεύτερη φάση το 1973, με την
εθνικοποίηση των ξένων επιχειρήσεων στους τομείς των ορυχείων, των αγροκτημάτων
και των εμπορικών επιχειρήσεων. Εκείνη την περίοδο υπολογίζεται ότι κατασχέθηκαν
περίπου 2.000 μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που βρισκόταν σε ελληνικά χέρια. Το
1971 οι Έλληνες στο Κονγκό ανέρχονταν σε 20.000 άτομα, ενώ ως τις ταραχές του
1991 η ελληνική κοινότητα αριθμούσε γύρω στα 5.000 άτομα. Μετά τους
βανδαλισμούς εκείνου του έτους, που ακολούθησαν τις ταραχές και τις βιαιότητες
εναντίον των ξένων υπηκόων, εγκατέλειψαν το Κονγκό περίπου 2.000 Έλληνες και ο
σημερινός τους αριθμός έχει μειωθεί και άλλο. Οι μισοί από τους εναπομείναντες
Έλληνες είναι εγκατεστημένοι στην πρωτεύουσα Κινσάσα, ενώ οι υπόλοιποι είναι
συγκεντρωμένοι στις πόλεις Λουμούμπασι, Κολουέζι, Κισανγκάνι, Μπούνια και Ισίρο.
ΖΙΜΠΑΜΠΟΥΕ
Οι φήμες που υπήρχαν έντονες στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα ότι υπάρχει
άφθονο χρυσάφι στις όχθες των ποταμών της Ροδεσίας (η παλιά ονομασία της
Ζιμπάμπουε), έσπρωξε αρκετά νωρίς πολλούς Έλληνες να φτάσουν στην περιοχή.
Μεταξύ των Ελλήνων πρωτοπόρων της εποχής είναι και τα ονόματα των: Χρήστου
Ζαχαρία, Θεόδωρου Μπόλη ή Μπολή, Πέτρου Κόλη, Κωνσταντίνου Ιωάννου,
Γιώργου Αλέξη και Π. Ζαφείρη. Ο Κυπριακής καταγωγής Γιώργος Ορφανίδης,
φαίνεται ότι ήταν ο πρώτος ομογενής μας που βρέθηκε στη Ροδεσία, λίγο μετά το 1880.
Ο Κύπριος ζωέμπορος, κάλεσε στη συνέχεια τον ανιψιό του Γ. Κυριακού, για να
καταφθάσουν σύντομα και 100 Κύπριοι συγγενείς και συγχωριανοί τους.
Οι Έλληνες στη Ροδεσία εργάστηκαν στην κατασκευή του σιδηροδρόμου, ενώ
έπαιξαν βασικό ρόλο και στην παραγωγή καπνού. Να σημειωθεί ότι ο πρώτος
παραγωγός τσιγάρων στη χώρα, ήταν ο Γ. Παπαδόπουλος απ' τη Λήμνο.

7. 6
Ενημερωτικό δελτίο – Σεπτέμβριος 2018
Η μαζική μετανάστευση Ελλήνων, σημειώνεται μετά το 1902, οπότε αρχίζει κι
η δημιουργία των Κοινοτήτων τους. Η ελληνική κοινότητα Χαράρε, ιδρύθηκε το 1921
για να χτίσει τα κατοπινά χρόνια εκκλησία, κοινοτική αίθουσα, Μορφωτικό Κέντρο,
σχολείο κ.α. Λειτουργούσαν επίσης Ελληνικές Κοινότητες στο Σελούκουε, στο
Χάρτλεϋ και στο Μασβίνγκο, αναγκάστηκαν όμως να κλείσουν λόγω των
καταστάσεων που γνώρισε η χώρα. Συνεχίζουν να λειτουργούν οι Κοινότητες:
Μουτάρε (έτος ιδρύσεως 1922), Μπουλαβάγιο (έτος ιδρύσεως 1929), Γκουέρου (έτος
ιδρύσεως 1933). Η ίδρυση των Κοινοτήτων οδήγησε στην δημιουργία και πολλών
συλλόγων και σωματείων που λειτουργούσαν περιφερειακά των Κοινοτήτων και είχαν
να επιδείξουν πλούσιο κοινωνικό έργο. Σήμερα, στο Χαράρε, συνεχίζουν και
λειτουργούν τα εξής Σωματεία: η Κυπριακή Αδελφότητα Χαράρε, ο Σύνδεσμος
Κεφαλλήνων και ο Σύνδεσμος Ελληνίδων Κυριών.
Παρόλο αυτά, άποικοι απ' την Ελλάδα και την Κύπρο συνέχισαν να πηγαίνουν
στη Ροδεσία, ιδιαίτερα μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Έτσι οι Έλληνες
από 1.000 που ήταν το 1941, έφτασαν το 1956 τους 3.000. Μόνο το 1957, πάνω από
200 νέοι άνδρες, έφτασαν απ' την Ελλάδα για να εργαστούν στο σιδηρόδρομο της Ν.
Ροδεσίας.
Η Ομοσπονδία Ελληνικών Κοινοτήτων Ροδεσίας άρχισε να λειτουργεί απ' το
1940, ενώ Ελληνικές Κοινότητες είχαν δημιουργηθεί με σχολεία κι εκκλησίες στο
Σόλσμπερι (Χαράρε), Μπουλαβάγιο, Γκουέλο (Γκουέρου), Ουμτάλι (Μουτάρε), και
Σελούκουε.
Η ελληνική ομογένεια της Ζιμπάμπουε, που το 1972 αριθμούσε περίπου 14.000 άτομα
και το 1980 περίπου 25.000, ενώ σήμερα υπολογίζεται σε λίγο πάνω από 1.000
Έλληνες και 1.200 περίπου Ελληνοκύπριους. Η τάση είναι η περαιτέρω συρρίκνωση
των αριθμών αυτών, κυρίως εξαιτίας της επιδείνωσης της εσωτερικής και οικονομικής
κατάστασης.
Οι περισσότεροι Έλληνες ζουν στην πρωτεύουσα Χαράρε και στη δεύτερη σε
πληθυσμό πόλη της χώρας Μπουλαβάγιο. Αρκετοί από αυτούς ασχολούνται με το
εμπόριο και λιγότεροι με την παροχή υπηρεσιών ή εργάζονται ως ελεύθεροι
επαγγελματίες. Παραμένουν οργανωμένοι σε Κοινότητες. Αξίζει να αναφερθεί η
ύπαρξη του «Ηellenic School», το οποίο λειτουργεί απ' το 1954, ανήκει στην Ελληνική
Κοινότητα Χαράρε, αριθμεί περισσότερους από 1.000 μαθητές και διδάσκει την
ελληνική γλώσσα ως δεύτερη/ξένη.

8. 7
Ενημερωτικό δελτίο – Σεπτέμβριος 2018
ΝΟΤΙΟΣ ΑΦΡΙΚΗ
Η παράδοση αναφέρει ότι
στα τέλη του 18ου αιώνα ένας
Έλληνας ναυτικός, ονόματι
Στέφανος, δραπέτευσε από το πλοίο
που τον μετέφερε σαν κατάδικο και
κολυμπώντας έφτασε στην ακτή, για
να γίνει στη συνέχεια προφήτης και
αρχηγός της φυλής των Κορά, που
ζούσε στη νοτιοδυτική περιοχή της
χώρας. Σε μια άλλη περίπτωση
έντεκα ναυτικοί εγκατέλειψαν το
πλοίο τους στο λιμάνι Port Elizabeth του Ινδικού ωκεανού το 1880 για να
εγκατασταθούν σε κάποιο αγρόκτημα στο εσωτερικό της χώρας. Πάντως το σίγουρο
είναι ότι οι πρώτοι Έλληνες εγκαταστάθηκαν στη Ν. Αφρική λίγο μετά που η περιοχή
του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας έγινε βρετανική αποικία, στις αρχές του 19ου
αιώνα. Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, οι πρώτοι Έλληνες άποικοι ήταν
ναυτικοί. Οι πηγές αναφέρουν ότι ο πρώτος Έλληνας που εγκαταστάθηκε στην πόλη
του Πορτ Ελίζαμπεθ ήταν ο Γεώργιος Βρανίκας, ο οποίος έφτασε εκεί το 1879, άλλαξε
το όνομά του σε George Gerves, παντρεύτηκε Γερμανίδα και άνοιξε ένα μικρό
καφενείο, για να πεθάνει πλούσιος το 1935. Τα επόμενα χρόνια έφτασαν σε αυτή την
πόλη Έλληνες από την Πελοπόννησο, την Ιθάκη, την Κεφαλονιά και την Κύπρο.
Όταν στα μέσα της δεκαετίας του 1880 βρέθηκαν διαμάντια στην περιοχή του
Κίμπερλεϋ, αναφέρεται ότι ζούσαν εκεί περίπου 20 Έλληνες σαν μεμονωμένοι
χρυσοθήρες. Ένας από αυτούς, ο Παναγιώτης Ζαφείρης, που είχε φτάσει εκεί από την
Κωνσταντινούπολη, αποτυγχάνοντας στο σκάψιμο στο Κίμπερλεϋ για την εξεύρεση
διαμαντιών, έφυγε στη συνέχεια στη Ζιμπάμπουε όπου συνέχισε το έργο του
χρυσοθήρα, για να γίνει κατά την περίοδο 1890-1920 ιδιοκτήτης τριών χρυσωρυχείων.
Στο Κέηπ Τάουν, το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας, βρίσκονταν το 1891 περίπου
30 Έλληνες, ενώ εφτά χρόνια αργότερα ιδρύθηκε το «Ελληνικό Σωματείο
Αλληλοβοήθειας», το
οποίο στη συνέχεια
μετατράπηκε στην πρώτη
οργανωμένη Ελληνική
Κοινότητα της Ν.
Αφρικής. Τα επόμενα
χρόνια η εκεί ελληνική
παροικία αναπτύχθηκε
ταχύτατα και όταν στις
αρχές της δεκαετίας του
1930 την επισκέφτηκε ο
Αιγυπτιώτης περιηγητής

9. 8
Ενημερωτικό δελτίο – Σεπτέμβριος 2018
Α. Παχτικός, ανέφερε ότι υπήρχαν εγκατεστημένοι 1.200 Έλληνες στην επαρχία του
Ακρωτηρίου (Cape).
Οι περισσότεροι Έλληνες που εγκαταστάθηκαν στη Ν. Αφρική αρχικά
εργάστηκαν στους σιδηροδρόμους του Κέηπ Τάουν και του Τράνσβααλ, στα
εργοστάσια τσιγάρων και αργότερα στο Γιοχάνεσμπουργκ που εξελίχθηκε στη
μεγαλύτερη και πιο σημαντική πόλη της χώρας. Σύμφωνα με τα στοιχεία της επίσημης
απογραφής που έγινε το 1926, διέμεναν στο Τράνσβααλ 712 Έλληνες και άλλοι 242
στο Κέηπ Τάουν, ενώ πέντε χρόνια αργότερα ο Παχτικός υπολόγιζε σε 1.000 περίπου
τους Έλληνες του Γιοχάνεσμπουργκ.
Η Ελληνική Κοινότητα του Γιοχάνεσμπουργκ ιδρύθηκε το 1908, ενώ από το
1916 άρχισε να κυκλοφορεί και η πρώτη ελληνική εφημερίδα που ήταν η εβδομαδιαία
«Νέα Ελλάς», του Κύπριου Γ. Νικολαϊδη.
Τα επόμενα χρόνια συνεχίστηκε αμείωτη η μετανάστευση στη Ν. Αφρική από
την Ελλάδα και την Κύπρο, μάλιστα δε οι Κύπριοι ως υπήκοοι της βρετανικής
αυτοκρατορίας, είχαν ελεύθερη είσοδο στη χώρα. Όπως προκύπτει από ένα έγγραφο
της κυπριακής κοινότητας που συντάχτηκε το Μάρτιο του 1948 στη Ν. Αφρική ζούσαν
τότε 5.000 χιλιάδες Ελληνοκύπριοι, ενώ επίσης είχαν εγκατασταθεί εκεί και αρκετοί
Τουρκοκύπριοι.
Η ελληνική παρουσία στη χώρα αυξήθηκε σημαντικά μετά το Β΄ Παγκόσμιο
Πόλεμο. Η τάση φυγής που υπάρχει, άρχισε από το 1976, μετά τις πρώτες φυλετικές
αναταραχές. Τα επόμενα χρόνια η τάση αυτή ενισχύθηκε, πολύ περισσότερο, αφού
τμήμα του Ελληνισμού είχε ταυτίσει την τύχη του με το καθεστώς του Απαρτχάϊντ, με
συνέπεια σήμερα, από τους 120.000 περίπου Έλληνες που ζούσαν στη Ν. Αφρική, να
ζουν λιγότεροι από 50.000. Παρ΄ όλα αυτά, το τελευταίο διάστημα ο αριθμός των
Ελλήνων που ζουν στη χώρα φαίνεται ότι παραμένει σταθερός και όλοι ζουν με την
ελπίδα για βελτίωση της κατάστασης.

10. 9
Ενημερωτικό δελτίο – Σεπτέμβριος 2018
Μια υπέροχη αυθόρμητη δράση των μικρών μαθητών στη
Σχολή Σαχέτι στο μάθημα της Μουσικής (20-07-2018)
Γράφει: Ο εκπαιδευτικός του Ελληνικού Τμήματος, Άξιος Δημοσθένης.
Μια ευχάριστη έκπληξη περίμενε την εκπαιδευτικό της Μουσικής, κ. Θεανώ
Φυγκιώρη όταν μπήκε στην αίθουσα της Β΄τάξης του Δημοτικού (προχωρημένο τμήμα
στην Ελληνική γλώσσα), για την καθιερωμένη εβδομαδιαία διδασκαλία του μαθήματος
της Μουσικής.
Σε κάποιες από τις μαθήτριες του τμήματος, τα τραγούδια που μαθαίνουν την
περίοδο αυτή και η μουσική τους άρεσαν τόσο πολύ που από μόνες τους αποφάσισαν
να φτιάξουν χειροποίητα όργανα μουσικής, ώστε με αυτά να συνοδέψουν την
δασκάλα τους και τους ήχους του αρμονίου.
Έφτιαξαν, λοιπόν, με απλά υλικά ένα τύμπανο, μία μικρογραφία ντραμς και
δύο ξυλόφωνα. Η κ. Φυγκιώρη ενθουσιασμένη, αφού επαίνεσε την πρωτοβουλία των
μαθητριών, ξεκίνησε αμέσως το μάθημά της με την συνοδεία της αυτοσχέδιας
ορχήστρας!!!

11. 10
Ενημερωτικό δελτίο – Σεπτέμβριος 2018
ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΗΣ Ν. ΑΦΡΙΚΗΣ, ΟΙ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΖΩΗΣ ΚΑΙ Η
ΣΧΟΛΗ ΣΑΧΕΤΙ
Συνέντευξη του εκπαιδευτικού της Σχολής, Δημοσθένη Άξιου, στο ηλεκτρονικό
site juniorsclub και στη δημοσιογράφο Ελένη Βασιλοπούλου (20-07-2018)
.
Η καρδιά της
Ελλάδας χτυπά
παντού! Αυτή τη
φορά, θα
συναντήσουμε ένα
από τα μεγαλύτερα
ελληνικά σχολεία
στο εξωτερικό, με
σπουδαίο έργο,
όπου εκτός της
ελληνικής
γλώσσας, διδάσκει
στα παιδιά των
Ομογενών ή
Αλλογενών τις
παραδόσεις μας, τα ήθη και έθιμα της Ελλάδας.
Εκεί όπου διαμένουν χιλιάδες Έλληνες μετανάστες, εκεί όπου το ταξίδι από
την Ελλάδα, φαντάζει μακρινό αλλά όχι άπιαστο όνειρο, στο νότιο ημισφαίριο της
γης, εκεί, όπου οι Έλληνες δε ξεχνούν και νοσταλγούν την πατρίδα, σ’ αυτό τον
ευλογημένο τόπο, στην Νότιο Αφρική, θα σας ταξιδέψουμε και θα σας
παρουσιάσουμε τη ζωή των Ελλήνων.
Έχοντας ακουστά για το περίφημο ελληνικό σχολείο του εξωτερικού, Σαχέτι,
επεδίωξα μέσω της Προξενικής αρχής και του Συντονιστή Εκπαίδευσης, του κ. Γ.
Βλάχου, όπου τον ευχαριστώ προσωπικά, να γνωρίσω τους Έλληνες δασκάλους, τους
μαθητές, το έργο αυτής της Σχολής αλλά και την καθημερινότητα των Ομογενών μας,
στην Νότιο Αφρική.
Σε μια χώρα με τόσα διαφορετικά γεωγραφικά χαρακτηριστικά, με πολλές
διαφορετικές κουλτούρες από τόσες διαφορετικές φυλές όπου ζουν εκεί, με τόσες
γλώσσες και τόσες διαλέκτους, με τόσο διαφορετικούς πολιτισμούς, σ΄ αυτή τη
χώρα, υπάρχει έντονο το ελληνικό στοιχείο! Ο Ελληνισμός εκεί, ίσως είναι πιο
ευδιάκριτος ακόμη κι από τους Έλληνες που ζουν στη χώρα τους.
Ο Δημοσθένης Άξιος, είναι Δάσκαλος αποσπασμένος στη Σχολή
ΣΑΧΕΤΙ, όπου διαμένει για αρκετά χρόνια στην Νότιο Αφρική. Είναι ο συνδετικός
κρίκος για να γνωρίσουμε και να γνωρίσετε κι εσείς, μέσα από αυτή τη συνέντευξη, τα
αδέλφια μας όπου επέλεξαν να ζήσουν σε μια πολυμορφική και απίστευτα όμορφη
χώρα, όπως η Νότιος Αφρική!

12. 11
Ενημερωτικό δελτίο – Σεπτέμβριος 2018
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ:
Ερ: Η Νότιος Αφρική, φιλοξενεί πολλούς Έλληνες. Σε ποιες πόλεις μένουν κυρίως;
Πόσοι Ομογενείς διαμένουν εκεί;
Δ.Α.: Στη Ν. Αφρική οι Ομογενείς από Ελλάδα και Κύπρο σήμερα ανέρχονται περίπου
στις τριάντα με σαράντα χιλιάδες. Σημειώνω ότι πριν το 1994 και την πολιτική αλλαγή
στην χώρα, η Ομογένεια αριθμούσε εκατόν τριάντα χιλιάδες. Η καταγραφή τους
επιτυγχάνεται κυρίως μέσω των Ελληνικών Κοινοτήτων και των Διπλωματικών
Ελληνικών Αρχών.
Οι λόγοι της φυγής των περισσοτέρων δεν είναι μόνον οι πολιτικές εξελίξεις της χώρας,
αλλά και η πτώση της άλλοτε κραταιάς οικονομίας, η αύξηση της εγκληματικότητας,
η ανεργία κλπ.
Οι Ομογενείς πάντα ήταν εγκατεστημένοι
στις μεγάλες πόλεις, Γιοχάνεσμπουργκ,
Πρετόρια, Κέηπ Τάουν, Ντέρμπαν, Πόρτ
Ελίζαμπεθ και λιγότερο στα επαρχιακά
μέρη. Ο λόγος, η οικονομική τους
δραστηριότητα, η οποία είχε και έχει να
κάνει κυρίως με τον επαγγελματισμό των
Σούπερ Μάρκετ, της εστίασης κλπ.
Η οικονομική επιφάνεια των Ελλαδιτών
και Κυπρίων πάντα ήταν υψηλή, σήμερα
όχι τόσο όσο στο παρελθόν. Συνεχίζουν
όμως να προσφέρουν στο ΑΕΠ της χώρας
δυσανάλογα υψηλά ποσοστά σε σχέση με
τον αριθμό τους.
Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη
κάνοντας κλικ στο παρακάτω link:
https://www.juniorsclub.gr/oi-ellines-tis-notiou-afrikis-daskalos-sto-gnosto-elliniko-
scholeio-sacheti-mas-mila-gia-tin-ekpaidefsi-kai-ti-zoi-ekei-fotografies/

13. 12
Ενημερωτικό δελτίο – Σεπτέμβριος 2018
ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ ΜΠΟΡΟΥΜΕ !!!
Πρωτοβουλία της Σχολής Σαχέτι για τους πυρόπληκτους της Αττικής
(30-07-2018).
Γράφει: Ο εκπαιδευτικός του Ελληνικού Τμήματος, Άξιος Δημοσθένης.
Η Εθνική τραγωδία που έπληξε την
πατρίδα μας την Ελλάδα, το βράδυ
της 23ης Ιουλίου 2018 με τις φονικές
πυρκαγιές στην ανατολική Αττική,
συγκίνησε την παγκόσμια κοινότητα
ως προς το μέγεθος των ανθρώπινων
απωλειών και των υλικών
καταστροφών.
Οι Ομογενείς από όλα τα σημεία της
γης κινητοποιήθηκαν προκειμένου να σταθούν στο πλευρό των πυρόπληκτων
οικογενειών.
Η ΣΧΟΛΗ ΣΑΧΕΤΙ, για μία ακόμη φορά απέδειξε ότι είναι εκείνο το
μεγάλο και ιστορικό Ελληνικό σχολείο που εκτός από τις γνώσεις που προσφέρει
στους μαθητές του, τους διδάσκει και τις έννοιες της ανθρωπιάς, της
συμπαράστασης, τους διδάσκει το Ελληνικό Φιλότιμο!
Έτσι, την Παρασκευή το πρωί, 27
Ιουλίου 2018, στο μεγάλο προαύλιο της
Σχολής, συγκεντρώθηκαν όλες οι τάξεις
του σχολείου για να ρίξουν μέσα στο
γαλανόλευκο κιβώτιο χρήματα, ευχές και
την αγάπη τους για τους πυρόπληκτους
συμπατριώτες τους στην Ελλάδα,
ιδιαίτερα για τους μικρούς άγνωστους
φίλους τους που έμειναν χωρίς
οικογένεια, χωρίς σπίτι, χωρίς σχολείο.
Την ιδέα της συγκέντρωσης
χρημάτων για τους πυρόπληκτους συμπατριώτες μας είχαν η Διευθύντρια του
Δημοτικού, κ. Σοφία Ζαχαρίου και η Διευθύντρια του Ελληνικού Τμήματος, κ.
Αντωνία Παπάζογλου. Έτσι ενημερώθηκαν οι γονείς και οι μαθητές της Σχολής, οι
Διπλωματικές αρχές της Ελλάδας στη Ν. Αφρική, η Ομοσπονδία Ελληνικών
Κοινοτήτων και Σωματείων καθώς και ο Συντονιστής Εκπαίδευσης Δρ. Γ. Βλάχος ο

14. 13
Ενημερωτικό δελτίο – Σεπτέμβριος 2018
οποίος με την σειρά του ενημέρωσε το Υπουργείο
Παιδείας της Ελλάδας, το οποίο εξέφρασε την ιδιαίτερη
ικανοποίησή του για την πρωτοβουλία. Στην εκδήλωση
της Παρασκευής παρόντες ήταν ο Πρόεδρος του Δ.Σ
του ΣΑΧΕΤΙ Δρ. Α. Στεφάνου, ο Διευθυντής της
Σχολής κ. W. Taylor, Ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας κ.
Ι. Φιλίππου, ο Συντονιστής Εκπαίδευσης Δρ. Γ.
Βλάχος, οι Διευθυντές των Τμημάτων της Σχολής και
όλο το διδακτικό προσωπικό.
Μίλησαν δίνοντας τα θερμά τους συγχαρητήρια για
την επιτυχία της πρωτοβουλίας και έστειλαν μήνυμα
ελπίδας στους Έλληνες που υποφέρουν, ο κ.
Φιλίππου, ο κ. Βλάχος και η κ. Ζαχαρίου.
ΟΙ μαθητές και οι παρευρισκόμενοι φώναξαν όλοι μαζί το σύνθημα της ημέρας: ΟΛΟΙ
ΜΑΖΙ ΜΠΟΡΟΥΜΕ !!!
Σημειώνουμε ότι το συνολικό ποσό που συγκεντρώθηκε από μετρητά των
μαθητών και από τραπεζικές καταθέσεις γονέων και εκπαιδευτικών, ανήλθε
περίπου στις 300.000 Rand (20.000 ευρώ).
ΜΠΡΑΒΟ ΣΑΧΕΤΙ !!!

15. 14
Ενημερωτικό δελτίο – Σεπτέμβριος 2018
ΑΦΡΙΚΑΝΙΚΗ ΤΕΧΝΗ: Ένας γεωγραφικός και πολιτισμικός
χάρτης της Αφρικής
του Δρ. Δημητρίου Κουτάντου, εκπαιδευτικού στην Αφρική
ΟΤΑΝ ΣΥΝΑΝΤΩ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΑΠΟ ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΦΥΛΗ/ «Όταν
συναντάω ανθρώπους από μια άλλη φυλή,/άλλο πολιτισμό,/άλλη θρησκεία,/κάπου είναι
διαφορετικοί απ’ εμένα./Σκέφτομαι γι’ αυτούς/ ότι σίγουρα δεν θα ξέρουν τίποτα,/ ούτε
για την οικογένειά μου,/ ούτε για τη θρησκεία μου,/ ούτε για τη φυλή μου,/και ούτε για
τον πολιτισμό μου./ Και αισθάνομαι χάλια./ Γι’ αυτό πάω και τους λέω όλα,/ αλλά λίγο
ντροπαλά/πάω και τους τα λέω» (Δεκάχρονος μαθητής μου στην Αφρική).
Στη διάρκεια ενός έτους, δύο φορές το μήνα, με το ερευνητικό σχέδιο
«Αφρικανική Τέχνη», αποπειρώμαι να κάνω μια ανθρωπολογική και
πολιτισμική περιήγηση σε περισσότερες από 50 αφρικανικές χώρες. Ωστόσο το
σχέδιο εργασίας δεν αφορά άμεσα στις χώρες αλλά στους αυθεντικούς
αφρικανικούς πολιτισμούς και την τέχνη των ποικίλων εθνοτικών ομάδων.
Άλλωστε, μέχρι το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο υπήρχαν μόνο 2 από τις 54 σημερινές
αφρικανικές χώρες, ενώ η αυθεντική παράδοση των χιλιάδων αφρικάνικων
εθνοτικών ομάδων προϋπάρχει χιλιάδες χρόνια πριν. Η ανάπτυξη και η
οργάνωση του σχεδίου βασίζεται στα ταξίδια μου, στην εκτεταμένη ξένη
βιβλιογραφία, αλλά κυρίως στα τέσσερα τελευταία χρόνια της εκπαιδευτικής
μου εμπειρίας στην Αφρική. Εδώ, στη Λ.Δ.Κονγκό, με τις 450 διαφορετικές

16. 15
Ενημερωτικό δελτίο – Σεπτέμβριος 2018
εθνοτικές ομάδες και τις 256 διαφορετικές γλώσσες, έχω καθημερινή επαφή με
την αφρικανική ζωή, έκφραση και τέχνη. Κρίνω αναγκαία την εκπόνηση αυτού
του σχεδίου εργασίας στην ελληνική γλώσσα το οποίο θα μας φέρει σε
επικοινωνία με τους μεγάλους αφρικάνικους πολιτισμούς, περισσότερα στο
σύνδεσμο: https://www.eduportal.gr/afrikaniki-techni-enas-geografikos-kai-
ethnotikos-politismikos-chartis/
Η πρώτη δημοσίευση για την αφρικανική τέχνη αφορά στους
Ανθρώπους Punu και Kota, περισσότερα στον σύνδεσμο:
https://www.eduportal.gr/afrikaniki-techni-1-13-oi-anthropoi-punu-amp-
kota-gkampon-dimokratia-toy-kongko/
Η δεύτερη δημοσίευση αφορά στους Ανθρώπους Kongo και Fang,
περισσότερα στον σύνδεσμο: https://www.eduportal.gr/afrikaniki-techni-14-
26-oi-anthropoi-kongo-amp-fang-laiki-dimokratia-kongko-angkola-gkampon-
isimerini-goyinea/

17. 16
Ενημερωτικό δελτίο – Σεπτέμβριος 2018
Εκδήλωση στο Cape Town για τον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό
(προστάτη του ΤΕΓ), στις 26 Αυγούστου 2018.
Με ιδιαίτερη λαμπρότητα και
μεγάλη συμμετοχή μελών του κοινοτικού
συμβουλίου και πιστών η Eλληνική
Kοινότητα του Κέιπ Τάουν τίμησε την
Κυριακή 26 Αυγούστου τον προστάτη
Άγιο του ΤΕΓ Κοσμά τον Αιτωλό. Στον
Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου τελέστηκε
Θεία Λειτουργία μετ’ Αρτοκλασίας.
Ιδιαίτερο χρώμα στον εορτασμό έδωσαν οι
μαθητές του σχολείου. Μετά τη λήξη της
Θείας Λειτουργίας ένα μαθητής μίλησε
για το έργο και την απήχηση του Κοσμά του Αιτωλού ως Aπόστολου όχι μόνο της
Ορθόδοξης πίστης, αλλά και της ελληνικής παιδείας.
Ακολούθησε στον χώρο της Eλληνικής Kοινότητας εκδήλωση στην οποία οι
μαθητές έπαιξαν παιχνίδια και έδωσαν ξεχωριστό εορταστικό πνεύμα στην ημέρα.
Ο Κοσμάς ο Αιτωλός ήταν
Έλληνας μοναχός της Ορθόδοξης
Εκκλησίας. Είναι γνωστός επίσης ως
Ισαπόστολος, Ιερομάρτυς και Άγιος.
Γεννήθηκε το 1714, στο χωριό Μέγα
Δένδρο της Αιτωλίας κοντά στο
σημερινό Θέρμο.
Συγκαταλέγεται στις
φωτισμένες μορφές του Νεοελληνικού Διαφωτισμού κατά τη διάρκεια της
Τουρκοκρατίας που προετοίμασαν το Γένος για την παλιγγενεσία του. Ο άγιος Κοσμάς
ονομάστηκε ο μεγαλύτερος μετά την άλωση ήθους και αναστηλωτής του αυθεντικού
ελληνορθόδοξου ιδεώδους. Η εμφάνιση του συνέπεσε με μια κρισιμότατη περίοδο της
ιστορίας του υπόδουλου Γένους. Τον 18ο αιώνα συντελείται η ανασυγκρότηση του
ελληνισμού σε όλους τους τομείς.
Καμιά προσωπικότητα των χρόνων της δουλείας δεν έχει απασχολήσει τόσο
πολύ την επιστήμη, τη λογοτεχνία και τη θεολογία, όσο ο Πατροκοσμάς, όπως
επικράτησε να ονομάζεται από τα πλατιά λαϊκά στρώματα. Ασχολήθηκε με το σύνολο
των προβλημάτων που ταλάνιζαν την κοινωνία της εποχής του και εξακολουθούν να
είναι επίκαιρα ακόμη και σήμερα. Η παιδαγωγική πλευρά του έργου του εστιάζει
κυρίως στην ίδρυση σχολείων για τη διάσωση και ενίσχυση της αυτοσυνειδησίας του

18. 17
Ενημερωτικό δελτίο – Σεπτέμβριος 2018
έθνους εκείνη την εποχή. Στον τομέα
της Παιδείας υπήρξε πρωτοπόρος και
αναμορφωτής της στην υπόδουλη
Ελλάδα. Σε επιστολή του προς τον
αδελφό του Χρύσανθο αναφέρει, ότι
άφησε κληρονομιά στον ελληνισμό
«δέκα σχολεία ελληνικά» και
«διακόσια δια κοινά γράμματα».
Υπήρξε γνώστης των διδακτικών
θεωριών της εποχής του και εφάρμοζε
μεθόδους η πλειοψηφία των οποίων
βρίσκει εφαρμογή στις μέρες μας. Η αγάπη προς τον Θεό και η αγάπη προς τον πλησίον
είναι οι δύο άξονες γύρω από τους οποίους περιστρεφόταν περισσότερο η διδασκαλία
του. «Καθώς ένα χελιδόνι χρειάζεται δύο πτέρυγας δια να πετά εις τον αέρα, ούτω και
ημείς χρειαζόμεθα αυτάς τα δύο αγάπας, διότι χωρίς αυτών είναι αδύνατον να
σωθώμεν» έλεγε. Με το κήρυγμά του προκάλεσε την οργή των Εβραίων της Ηπείρου,
οι οποίοι τον διέβαλαν ως όργανο των Ρώσων και υποκινητή επανάστασης των
χριστιανών εναντίον του οθωμανικού κράτους στον πασά της περιοχής. Έτσι, καθώς
κήρυττε το λόγο του Θεού στο χωριό Κολικόντασι του Βερατίου (σημερινό Μπεράτι
Αλβανίας) συνελήφθη στις 23 Αυγούστου 1779 με εντολή του τοπικού ηγεμόνα Κουρτ
Πασά και την επομένη κρεμάστηκε από δέντρο στις όχθες του ποταμού Άψου. Το σώμα
του ρίχτηκε στο ποτάμι, απ’ όπου το ανέσυρε ο εφημέριος του χωριού και το έθαψε.
Η μνήμη του τιμάται στις 24 Αυγούστου, μέρα του μαρτυρίου του.

19. 18
Ενημερωτικό δελτίο – Σεπτέμβριος 2018
Το παραδοσιακό παιχνίδι στη διδασκαλία του Γλωσσικού
μαθήματος.
Στέλλα Καραγιάννη , αποσπασμένη εκπ/κός στη Σχολή
Σαχέτι
(ΜΑ στις επιστήμες της Αγωγής)
Το παρόν άρθρο αναφέρεται στη διδασκαλία ενός γραμματικού φαινομένου
και ειδικότερα, στη διδασκαλία του Αορίστου όπως αυτή υλοποιήθηκε στα παιδιά
της Γ’ Δημοτικού (επίπεδο ενδιάμεσο) στη Σχολή Σαχέτι. Η διδασκαλία της
δεύτερης/ξένης γλώσσας γίνεται περισσότερο αποτελεσματική όταν υλοποιείται μέσα
σ’ ένα αυθεντικό επικοινωνιακό περιβάλλον, όπου οι μαθητές εκτίθενται σε γλωσσικά
ερεθίσματα που τους είναι κατανοητά και τα θεωρούν ενδιαφέροντα (Genesse, 1994).
Στο πλαίσιο αυτό, η διδασκαλία της γραμματικής αποτελεί μια πρόκληση για τον
εκπαιδευτικό γιατί πρέπει να σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να κρατήσει αμείωτο το
ενδιαφέρον των παιδιών και ταυτόχρονα, να τα βοηθήσει να κατανοήσουν το
φαινόμενο. Στο σημείο αυτό, είναι απαραίτητο να επισημανθεί πως έχουν διατυπωθεί
αρκετές αντιμαχόμενες απόψεις σχετικά με το αν η γραμματική θα πρέπει να
διδάσκεται ή για το πώς θα πρέπει να διδάσκεται. «Παρ’ όλα αυτά, οι περισσότερες
έρευνες στο χώρο της γλωσσικής κατάκτησης και διδασκαλίας στη δεύτερη γλώσσα
(Norris & Ortega, 2000) υποστηρίζουν σθεναρά τη διδασκαλία της γραμματικής, άρα
της αναγνωρίζουν περίοπτη θέση σε όλα τα Α. Π., προκειμένου οι μαθητές να
αποκτήσουν υψηλά επίπεδα επάρκειας στη γλώσσα-στόχο και να μην οδηγηθούν σε
χαμηλότερης προσδοκίας γραμματική και κοινωνιογλωσσική ικανότητα ως
αποτέλεσμα της «φυσικής» έκθεσης στη γλώσσα-στόχο» (Swain 1985, Hammerly
1991 στο Ιακώβου :32). Έχει επισημανθεί, επίσης, ότι η εστίαση των μαθητών στα
μορφολογικά χαρακτηριστικά μιας γλώσσας αποτελεί προϋπόθεση για την κατάκτηση
της γλώσσας (ο.π. 14), αλλά ταυτόχρονα είναι απαραίτητη η «διατήρηση του
ενδιαφέροντός τους για το νόημα, την επικοινωνία και την ευχέρεια στη χρήση της
γλώσσας» (ο.π. σ. 14).
Ως συνέπεια των όσων έχουν αναφερθεί, η διδασκαλία που θα παρουσιαστεί
παρακάτω οργανώθηκε με βάση την δραστηριοκεντρική μέθοδο, γιατί βασικός
σκοπός της ήταν η εστίαση στο συγκεκριμένο μορφολογικό χαρακτηριστικό
(διδασκαλία Αορίστου) να πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο ενός επικοινωνιακού στόχου.
Ειδικότερα, το γραμματικό φαινόμενο δεν διδάσκεται στην αρχή του μαθήματος όπως
στο παραδοσιακό μοντέλο, αλλά στο τέλος του μαθήματος και αφού οι μαθητές μέσα
από μια δραστηριότητα επικοινωνιακού τύπου έχουν χρησιμοποιήσει την γραμματική
δομή, γίνεται η ανάλυση και διατυπώνονται οι κανόνες (ο.π. 36). Η μέθοδος αυτή είναι
μαθητοκεντρική, αξιοποιεί το βίωμα για στην επίτευξη των μαθησιακών στόχων και
δίνει την ευκαιρία στους μαθητές να μελετήσουν τη μορφή της γλώσσας μέσα από μια
επικοινωνιακή περίσταση. Ως επικοινωνιακή περίσταση εδώ, επιλέχθηκε το
παραδοσιακό παιχνίδι «Τα μήλα». Υπάρχουν τρία κύρια στάδια σ’ αυτή τη μέθοδο:
η προδραστηριότητα, ο κύκλος δραστηριοτήτων και η εστίαση στα γλωσσικά στοιχεία

20. 19
Ενημερωτικό δελτίο – Σεπτέμβριος 2018
(ο.π. 36-38). Είναι σημαντικό, επίσης, να επισημανθεί ότι η γλώσσα διατρέχει όλα τα
στάδια της μεθόδου και ότι «η διδασκαλία του γραμματικού φαινομένου, που είναι ο
άμεσος στόχος, συνδυάζεται με έμμεση μη εστιασμένη διδασκαλία του σχετικού
λεξιλογίου γιατί μ’ αυτό τον τρόπο βελτιώνεται η ποιότητα της λεξικής γνώσης»
(Αντωνίου, 2008: 1-2). Πριν αρχίσει η περιγραφή των διδακτικών δραστηριοτήτων στο
πλαίσιο της δραστηριοκεντρικής μεθόδου, είναι σημαντικό να γίνει μια συνοπτική
παρουσίαση του τι είναι παιχνίδι, καθώς επίσης, της αξίας και της χρήσης του στη
διδακτική πράξη.
Ορισμός, αξία και χρήση του παιχνιδιού στη διδασκαλία
Έχει καταστεί ιδιαίτερα δύσκολο το να διατυπωθεί ένας καθολικά αποδεκτός
ορισμός για το τι είναι παιχνίδι. Ενδεικτικά αναφέρουμε τον ορισμό του Huizinga που
ορίζει το παιχνίδι ως «μια εθελοντική δραστηριότητα, η οποία πραγματοποιείται μέσα
σε κάποια καθορισμένα τοπικά και χρονικά όρια, σύμφωνα με κανόνες ελεύθερα
αποδεκτούς αλλά απολύτως δεσμευτικούς, αποτελώντας αυτοσκοπό και συνοδευόμενη
από ένα αίσθημα έντασης, χαράς και από τη συνείδηση ότι είναι «διαφορετικό» από τη
«συνήθη ζωή» (Huizinga, 1987 στο Στάικου & Λαμπάκη, 2005: 78).
Σύμφωνα με τη θεωρία της κοινωνικο-γνωστικής ανάπτυξης, οι Piaget-
Vygotsky εστιάζουν στο σημαντικό ρόλο του παιχνιδιού στην ανάπτυξη της γλώσσας
και της σκέψης του παιδιού. Ειδικότερα, ο Piaget τονίζει τη συμβολή του παιχνιδιού
στην ανάπτυξη των γνωστικών δομών και λειτουργιών του παιδιού και ο Vygotsky
αναφέρεται στο παιχνίδι ως σημαντικό εργαλείο μάθησης όπου μέσα από την ανάληψη
ρόλων το παιδί μαθαίνει να επιλύει προβλήματα και να υπακούει κανόνες (Maimbulwa
– Sinyangwe & Thomas, 1991: 3571).
Το παιχνίδι ενισχύει, επίσης, τη δημιουργία ψυχοδιανοητικής έντασης και
εξερευνητικής διάθεσης, καθώς, επίσης, την ανάπτυξη της φαντασίας, της
ενσυναίσθησης, της γλωσσικής έκφρασης και της επικοινωνίας (Βογιατζή &
Δημητρίου, 2011). Τα ομαδικά παιχνίδια ενθαρρύνουν το δειλό παιδί να συμμετάσχει

21. 20
Ενημερωτικό δελτίο – Σεπτέμβριος 2018
και το πολύ ενεργητικό παιδί να εκτονωθεί. Έχει, επίσης, επισημανθεί ότι το παιχνίδι
συμβάλλει στη μεταφορά πολιτισμικών στοιχείων στο παιδί (Κωνσταντινόπουλος,
2007: 36) και ότι μέσα από τη χρήση των παραδοσιακών παιχνιδιών στη διδασκαλία
της ξένης γλώσσας τα παιδιά έχουν την ευκαιρία να συζητήσουν, να συγκρίνουν και
να ανταλλάξουν πληροφορίες για παιχνίδια σε διαφορετικά πολιτισμικά περιβάλλοντα.
Στη συνέχεια, θα παρουσιαστεί η δραστηριότητα όπως υλοποιήθηκε στο
πλαίσιο της δραστηριοκεντρικής μεθόδου.
Στάδια υλοποίησης της διδασκαλίας του γραμματικού φαινομένου
Πρωταρχικό στοιχείο κάθε μαθησιακής διαδικασίας είναι ο σχεδιασμός της.
Λαμβάνοντας υπόψη το επίπεδο των παιδιών και τις ιδιαίτερες ανάγκες τους τέθηκαν
οι παρακάτω στόχοι:
 Να έρθουν τα παιδιά σε επαφή με ένα ελληνικό, παραδοσιακό παιχνίδι.
 Να μάθουν ότι τα παιχνίδια έχουν κανόνες και πρέπει να τους σέβονται.
 Να ενεργοποιήσουν προηγούμενες γνώσεις (ενεστώτας).
 Να εισαχθούν στη χρήση του αορίστου βιωματικά.
 Να παράγουν προφορικό λόγο στο πλαίσιο της συγκεκριμένης επικοινωνιακής
περίστασης.
Προαπαιτούμενα:
 Γνώση του ενεστώτα
 Γνώση τοπικών επιρρημάτων
Προδραστηριότητα
Προετοιμασία: Από την προηγούμενη ημέρα είχα ρωτήσει τα παιδιά ποιο είναι
το αγαπημένο τους παιχνίδι. Για να απαντήσουν, χρησιμοποίησαν τη φράση «Το
αγαπημένο μου παιχνίδι είναι…».
Κατόπιν τα ρώτησα αν θέλουν να μάθουν ένα παραδοσιακό ελληνικό παιχνίδι.
Τους είπα το όνομα του παιχνιδιού και έγραψα το όνομά του στον έξυπνο πίνακα
(smartboard). Στη συνέχεια, έγραψα συνοπτικά τους κανόνες του παιχνιδιού (ανάλογα

22. 21
Ενημερωτικό δελτίο – Σεπτέμβριος 2018
με το επίπεδο των παιδιών χρησιμοποιούμε και τη μητρική τους γλώσσα για να τα
βοηθήσουμε στην κατανόηση).
Π.χ. Όνομα παιχνιδιού: «Τα μήλα»
Κανόνες του παιχνιδιού
 Δύο παιδιά είναι έξω, το ένα
μακριά από το άλλο.
 Όλα τα άλλα παιδιά είναι μέσα,
ανάμεσα στα δύο παιδιά.
 Τα παιδιά που είναι έξω πετάνε την
μπάλα προσπαθώντας να
χτυπήσουν με αυτή τα παιδιά που
είναι μέσα.
 Τα παιδιά που είναι μέσα τρέχουν
για να μην τα χτυπήσει η μπάλα.
 Αν τα παιδιά που είναι μέσα
πιάσουν τη μπάλα χωρίς η μπάλα
να πέσει κάτω τότε λένε: «Έχω ένα
μήλο.»
 Αν τα χτυπήσει η μπάλα και δεν
έχουν μήλα βγαίνουν έξω.
Ακολουθούν ερωτήσεις κατανόησης
Π.χ. 1. Ποιο είναι το όνομα του παιχνιδιού; Τα μήλα
2. Τι πρέπει να έχουμε για να παίξουμε το παιχνίδι; Μία μπάλα
3. Πού είναι τα δύο παιδιά; Μέσα
4. Πού είναι τα άλλα παιδιά; Έξω κ.λπ.
Οι ερωτήσεις είναι ενδεικτικές και κάθε εκπαιδευτικός μπορεί να φτιάξει δικές του
ανάλογα με τις ανάγκες της τάξης.
Μετά παίξαμε το παιχνίδι. Κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού επαναλαμβάνονται οι
κανόνες, καθώς επίσης πολλές φράσεις (Βγαίνω έξω, Έχω ένα μήλο, Πέτα τη μπάλα
κ.λπ.). Επέμεινα στη φράση «Έχω ένα, δύο, τρία…μήλα».
Κύκλος δραστηριοτήτων
Αφού ολοκληρώθηκε το παιχνίδι, επιστρέψαμε στην τάξη. Στο παιχνίδι
συμμετείχα κι εγώ. Τα παιδιά κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού χρησιμοποίησαν το

23. 22
Ενημερωτικό δελτίο – Σεπτέμβριος 2018
ρήμα «έχω» στον ενεστώτα. Έκανα την εξής εισαγωγή: «Εγώ είχα 10 μήλα. Εσύ πόσα
μήλα είχες;»
Δώσανε την εξής απάντηση: «Έχω ... μήλα». Στο σημείο αυτό έγινε αξιοποίηση του
λάθους και τους εξήγησα ότι το «έχω» χρησιμοποιείται για το «τώρα» (παρόν). Όταν
όμως θέλουμε να αναφερθούμε στο «πριν» (παρελθόν) το «έχω» γίνεται «είχα». Τα
παιδιά απάντησαν στην ερώτηση. Μετά έκαναν το διάλογο μεταξύ τους.
- Εσύ πόσα μήλα είχες;
- Εγώ είχα … μήλα.
Με αυτό τον τρόπο έγινε η εισαγωγή στον αόριστο.
Εστίαση στα γλωσσικά στοιχεία
Έγινε ανάλυση του γραμματικού φαινομένου στον πίνακα. Έδειξα στα παιδιά πώς
σχηματίζουμε τον αόριστο. Δόθηκε στα παιδιά φωτοτυπία με παρουσίαση του
γραμματικού φαινομένου και ασκήσεις πάνω σ’ αυτό.
Αξιολόγηση
Οι στόχοι που θέσαμε επιτεύχθηκαν. Τα παιδιά εισήχθησαν στον αόριστο βιωματικά
μέσα από μια διασκεδαστική δραστηριότητα και μετά διδάχθηκαν το γραμματικό
φαινόμενο.
Επίλογος
Η επιλογή της παραπάνω μεθόδου δεν σημαίνει ότι η διδασκαλία του
γραμματικού φαινομένου ή του λεξιλογίου θα πρέπει να γίνεται με βάση τη
συγκεκριμένη μέθοδο. Από τα τέλη του 20ου
αιώνα διανύουμε την «μετα-μεθοδική»
εποχή κι αυτό σημαίνει ότι ο/η εκπαιδευτικός ανάλογα με τις ανάγκες των μαθητών
του μπορεί να προβεί σε μία σύνθεση στοιχείων από τις διάφορες μεθόδους και να
«κατασκευάσει τις προσωπικές του παιδαγωγικές θεωρίες, τις οποίες θα εφαρμόσει
αλλά και θα ανατροφοδοτήσει με βάση την καθημερινή διδακτική πράξη» ενισχύοντας
μ’ αυτό τον τρόπο την αυτονομία του (Ματθαιουδάκη, σ. 42).
Βιβλιογραφία
Αντωνίου, Ι. 2008, Εκμάθηση του λεξιλογίου της νέας ελληνικής ως δεύτερης
γλώσσας: άμεση και έμμεση διδασκαλία – στρατηγικές κατάκτησης στο Υ.Π.Ε.Π.Θ.,
Ένταξη παιδιών παλιννοστούντων και αλλοδαπών στο σχολείο (γυμνάσιο), Δ.Κ.

24. 23
Ενημερωτικό δελτίο – Σεπτέμβριος 2018
Μαυροσκούφης (επιμ.), Οδηγός Επιμόρφωσης, Διαπολιτισμική Εκπαίδευση και
Αγωγή, Θεσσαλονίκη, σ.σ. 177-195
Βογιατζή, Ε., Δημητρίου, Μ. 2011, Το παιχνίδι ως παιδαγωγικό μέσο ένταξης παιδιών
με διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο στη σχολική τάξη, Πτυχιακή εργασία,
Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Τομέας Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας,
Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Αλεξανδρούπολη
Ιακώβου, Μ., Η έννοια της διαβάθμισης στην κατασκευή ΑΠ για τη διδασκαλία της
Ελληνικής ως Δεύτερης Γλώσσας, ΚΕΓ
Hammerly, H. 1991, Fluency and accuracy, Clevendon, UK: Multilingual matters
Κωνσταντινόπουλος, Π.Σ. 2007, Παιδαγωγική του παιχνιδιού: Εισαγωγή,
Κυριακίδης, Θεσσαλονίκη
Maimbulwa – Sinyangwe, I. & Thomas, R.M. (1991), Το παιχνίδι Στο: Π.
Δορμπαράκης, Μ. Αποστολοπούλου – Χατζηδάκι, Χ. Ξενάκη (Επιμ.), Παιδαγωγική
Ψυχολογική Εγκυκλοπαίδεια, Μετάφραση: Ε. Κολιάδης, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα
Ματθαιουδάκη, Μ. «Ο σχεδιασμός του ξενόγλωσσου μαθήματος: προτάσεις στα
πλαίσια των σύγχρονων προσεγγίσεων», elearning.greek-
language.gr/mod/resource/view.php?id=274
Norris, J.M. 2011, “Task-based teaching and testing”, Στο Μ. Ιακώβου, Η έννοια της
διαβάθμισης στην κατασκευή ΑΠ για τη διδασκαλία της Ελληνικής ως Δεύτερης
Γλώσσας, ΚΕΓ
Στόικου, Ε., Λαμπάκη, Π. 2005, Τα παιχνίδια που προτιμούν οι μαθητές Γ’ και ΣΤ’
τάξης, Πτυχιακή εργασία, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Δημοκρίτειο
Πανεπιστήμιο Θράκης, Αλεξανδρούπολη
Swain, M. 1985, Communicative competence: some rules of comprehensive input and
comprehensive output in its development, Στο Μ. Ματθαιουδάκη, Ο σχεδιασμός του
ξενόγλωσσου μαθήματος: προτάσεις στα πλαίσια των σύγχρονων προσεγγίσεων,
elearning.greek-language.gr/mod/resource/view.php?id=274

25. 24
Ενημερωτικό δελτίο – Σεπτέμβριος 2018
ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΑΧΕΤΙ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ:
ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ ΚΓ’ ΣΥΝΟΔΟΣ – ΙΟΥΛΙΟΣ 2018
Τα παιδιά που συμμετείχαν στη Βουλή των Εφήβων το 2017 μας είχαν ήδη
πληροφορήσει για τη συγκλονιστική εμπειρία που είχαν την ευκαιρία να βιώσουν. Οι
μεγάλες προσδοκίες που δημιουργήθηκαν δεν διαψεύστηκαν. Αντίθετα, η συμμετοχή
μας στην ΚΓ’ Σύνοδο της Βουλής των Εφήβων, ως εκπρόσωποι της Σχολής
ΣAXETI και ως φορείς των προβληματισμών που αναπτύσσουν οι συνομήλικοί μας,
συνέβαλε στο να καταλάβουμε πως για να πετύχεις κάτι πρέπει να το κατανοήσεις
σφαιρικά και για να επιτευχθεί αυτό χρειάζεται γνώση, συνεργασία και ανοιχτό
πνεύμα.
Έχοντας αυτό σαν γνώμονα,
τα μέλη όλων των ομάδων
εργαστήκαμε σκληρά και με πλήρη
συναίσθηση της ευθύνης του ρόλου
μας. Σχηματίσαμε έξι ομάδες και
τα θέματα που μας απασχόλησαν
ήταν τα εξής: «Καθρέφτη,
καθρεφτάκι μου…», «Από πού
κρατάει η σκούφια σου;», «Βαβελ‐
ίσιους!!!», «Σε τι θεό πιστεύεις;»,
«Λύκε, Λύκε είσαι εδώ; Όταν η
Κοκκινοσκουφίτσα αγάπησε τον
Λύκο…» και «Ακολούθησε την
καρδιά σου!». Τα πρώτα πέντε θέματα αφορούν τη διαφορετικότητα και τις εκφάνσεις
της στα παιδιά της ηλικίας μας. Πιο συγκεκριμένα, «Διαφορετικότητα και εξωτερική
εμφάνιση», «Διαφορετικότητα και καταγωγή», «Διαφορετικότητα και πολιτισμός»,
«Διαφορετικότητα και θρησκεία» και «Διαφορετικότητα και φύλο‐σεξουαλικότητα
στην εφηβεία». Θέμα της τελευταίας ομάδας ήταν η ελεύθερη προσωπική και
συναισθηματική άποψη των μαθητών/τριών στο σχολικό χώρο.
Όμως, η παραμονή μας στην Αθήνα δεν περιορίστηκε στην προετοιμασία της
παρουσίασης των θεμάτων μας στη Βουλή αλλά και σε δραστηριότητες που στόχευαν
στην πνευματική και ψυχική μας καλλιέργεια μέσω της επαφής μας με την τέχνη.
Από τις 2 Ιουλίου, ημέρα άφιξής μας στην Αθήνα, μέχρι τις 6 Ιουλίου, ημέρα
αναχώρησής μας, ακολουθήσαμε ένα πρόγραμμα πλούσιο σε πολιτιστικά και
ψυχαγωγικά δρώμενα. Ειδικότερα, οι Pοκ και Tζαζ ήχοι από το Μουσικό Σχολείο
Αλίμου έδωσαν μια μαγευτική διάσταση στην καλοκαιρινή, αττική νύχτα. Επίσης, η
παρακολούθηση της θεατρικής παράστασης «Ρωμαίος και Ιουλιέτα για 2», η επίσκεψη
στο Μουσείο της Ακρόπολης και τα βιωματικά εργαστήρια αποτέλεσαν συγχρόνως
ψυχαγωγικές και μαθησιακές εμπειρίες.
Η παρουσίαση των θεμάτων των ομάδων μας στην Ολομέλεια της Βουλής, οι
συναντήσεις με σημαντικά πρόσωπα της ελληνικής πολιτικής σκηνής και οι
συζητήσεις που είχαμε μαζί τους θα μείνουν ανεξίτηλα στη μνήμη μας.
Ένα μεγάλο ευχαριστώ στους διοργανωτές της ΚΓ’ Συνόδου της Βουλής των
Εφήβων για την άριστη οργάνωσή τους, και στο σχολείο μας που ενθάρρυνε με
όλους τους δυνατούς τρόπους τη συμμετοχή μας.
Κατερίνα Εγγλεζάκη, Αμαλία Κομνηνού, Εριέττα Πηνελόπη Κτενά,
Δημήτρης Παπαθανάσης, Σοφία Ροβίθη, Σοφία Φερέτη, Δέσποινα Χατζημάρκου

26. 25
Ενημερωτικό δελτίο – Σεπτέμβριος 2018
Συμμετοχή της Σχολής Σαχέτι στην ΙΓ΄Μαθητιάδα 2018
Η 16η
Μαΐου ήταν μια μέρα
που εμείς, οι μαθητές και οι
μαθήτριες της Δευτέρας και Τρίτης
Γυμνασίου της Σχολής ΣΑΧΕΤΙ
περιμέναμε με αγωνία και
ενθουσιασμό, καθώς
σηματοδοτούσε την έναρξη του
ταξιδιού μας για τη συμμετοχή μας
στη ΙΓ΄ Μαθητιάδα.
Μετά την άφιξή μας στη
Θεσσαλονίκη, μεταφερθήκαμε με λεωφορείο στην κατασκήνωση Τζιώνη όπου θα
μέναμε για τις επόμενες 6 μέρες. Η υποδοχή που μας επιφύλαξαν οι διοργανωτές και
οι εθελοντές και η φιλοξενία που μας πρόσφεραν θα μείνουν για πάντα χαραγμένες στη
μνήμη μας.
Η τελετή έναρξης πραγματοποιήθηκε στο στάδιο της Πρώτης Σερρών και
ακολούθησε μια εντυπωσιακή παρέλαση μαθητών από σχολεία της Ελλάδας αλλά και
του εξωτερικού. Η αφή της φλόγας για την επίσημη έναρξη της Μαθητιάδας έγινε από
τον Λεωνίδα Καλυβιάνο, πρωταθλητή
Ελλάδος στη ξιφασκία. Ο ουρανός της
Πρώτης Σερρών φωτίστηκε από τα
πολλά πυροτεχνήματα ενώ τα
τραγούδια των παιδιών της χορωδίας
μας έδωσαν κουράγιο για τους αγώνες
που θα ξεκινούσαν την επόμενη μέρα.
Η συμμετοχή μας στη
Μαθητιάδα ήταν μια απίστευτη
εμπειρία. Δουλέψαμε σαν ομάδα και εμπιστευτήκαμε τις δυνάμεις μας έχοντας
πάντοτε σαν κίνητρο το «ευ αγωνίζεσθαι». Πήραμε μέρος σε αθλήματα όπως βόλεϊ,
πυγμαχία, taekwondo, στίβο, κολύμβηση, ράγκμπι αλλά και τοξοβολία και
αποσπάσαμε τα περισσότερα μετάλλια, συνολικά 72 - 35 χρυσά, 27 αργυρά και 10
χάλκινα.
Ακολούθησε η καθιερωμένη επίσκεψη στο Πάρκο Ελιάς όπου φροντίσαμε την
ελιά που είχαν φυτέψει οι μαθητές από το ΣΑΧΕΤΙ που συμμετείχαν στη Μαθητιάδα
για πρώτη φορά. Στην πολιτιστική βραδιά που έγινε στο θέατρο της κατασκήνωσης
(Τσαφ Τσουφ) όλα τα βλέμματα ήταν στραμμένα πάνω μας όταν τραγουδήσαμε τις

27. 26
Ενημερωτικό δελτίο – Σεπτέμβριος 2018
«Καλοκαιρινές Διακοπές» και
ξεσηκώσαμε το πλήθος με το κέφι και
τη ζωντάνια μας. Η τελετή λήξης ήταν
ένα απίστευτο πάρτι προς τιμήν όλων
των συμμετεχόντων και η συγκίνηση
ήταν ολοφάνερη όταν αποχαιρετήσαμε
τους φίλους που είχαμε κάνει.
Δεν παραλείψαμε, φυσικά, να
επισκεφτούμε την «νύφη του
Θερμαϊκού», την όμορφη
Θεσσαλονίκη, όπου κάναμε τα ψώνια μας και το τελευταίο μας μπάνιο.
Θέλουμε να ευχαριστήσουμε τους οργανωτές της Μαθητιάδας για την
ευκαιρία που μας έδωσαν να ζήσουμε από κοντά αυτή τη μοναδική εμπειρία και να
αποκτήσουμε αξέχαστες αναμνήσεις. Όλα αυτά δεν θα ήταν εφικτά χωρίς τη
συνδρομή του σχολείου μας, του διευθυντή και των εκπαιδευτικών που μας
συνόδεψαν. Τους ευχαριστούμε μέσα από την καρδιά μας.
Στράτος Γιάντας, Αλέξις Γιαλλούρη, Αντζελενα Δαϊρόπουλου, Massimiliano De
Gregorio,
Αλέξης Dulong, Μιχαέλα Ευαγγέλου, Γιώργος Καραγιάννης, Αλέξανδρος Κατσικίδης,
Ιωάννα Κλαψινού, Αλέξα Kruger, Αλέξανδρος Μπαλαδάκης, Αλεξία Μπαλαδάκη,
Κασσάνδρα Μπαρμπή, Θεοδόσης Νικολαΐδης, Ζωή Παπαδημητρίου, Μαρία
Παπαθανάση, Αλεξία Πέτρου, Χριστόφορος Σοφοκλέους, Μύρων Σταυρίδης, Θανάσης
Σταυρίδης, Αλεξάνδρα Τσατσούλη, Σάββας Χατζηφιλίππου, Κάτια Χουντάλα.

28. 27
Ενημερωτικό δελτίο – Σεπτέμβριος 2018
Εγκαίνια και χειροτονία στον Ιερό Ναό Αγίου Κωνσταντίνου
και Ελένης στο Μαλάουι.
Γράφει ο εκπαιδευτικός και ιερέας π. Ερμόλαος Ιατρού- Μαλάουι Αφρικής
Αγαπητοί μου αδελφοί, Χαίρετε εν Κυρίῳ!
Σας γράφουμε αυτές τις γραμμές, για να μοιραστούμε μαζί σας τα χαρμόσυνα
γεγονότα στο Μαλάουι.
Γνωρίζουμε όλοι μας, πόσο σημαντικό είναι για την Ορθόδοξη Εκκλησία μας,
να εγκαινιαστεί ένας ναός. Πόσο άγιο και πόσο ιερό είναι. Και αυτό το άγιο γεγονός
έγινε πριν λίγες μέρες εδώ σε τούτη την τριτοκοσμική χώρα του Μαλάουι. Πρόκειται
για ένα ιστορικό γεγονός , βαρυσήμαντο και με πολύ μεγάλη πνευματική ωφέλεια για
όλους μας. Αν σκεφτεί
κανείς ότι για περίπου
2000 χρόνια δεν είχαν γίνει
εγκαίνια σε ορθόδοξο ναό
σ΄ αυτή τη χώρα,
καταλαβαίνετε τι τιμή
αξιωθήκαμε. Οι ευλογίες
πολλές. Το Άγιο Πνεύμα
πλούσια έρχεται και μένει
πια μόνιμα εδώ, διότι κάθε
εγκαίνια ναού
προσελκύουν πολύ τη
Χάρη Του. Είναι αλήθεια
ότι τα τελευταία 5 χρόνια
ξεκίνησαν να
εγκαινιάζονται ναοί εδώ
στο Μαλάουι. Ο πρώτος ναός που εγκαινιάστηκε από τον Πατριάρχη μας κκ. Θεόδωρο,
ήταν ο Ιερός ναός του Αγίου Νεκταρίου, ενώ ο δεύτερος, ο ναός του Αγίου Γεωργίου
ήταν πάλι από τον Πατριάρχη. Και από τότε προσπαθούμε και με τον τωρινό μας
επίσκοπο κκ. Ιωάννη να εγκαινιαστούν όλοι οι ναοί που χτίσθηκαν.
Έτσι λοιπόν, ήρθε η ώρα να εγκαινιαστεί ο μεγάλος σε μέγεθος ναός, του
Αγίου Κωνσταντίνου και Ελένης στην περιοχή Μπουτανιάμα. Τι ευλογία Θεέ
μου!! Μαζεύτηκε ο κόσμος και μαζί με τον δραστήριο ιερέα τους τον ιθαγενή π.
Ιωακείμ, περίμεναν την άφιξή μας. Και ήμασταν εκεί πρωί – πρωί, αρκετοί
Μαλαουιανοί ιερείς μαζί με τα πολλά υλικά που χρειάζονται για τα εγκαίνια. Η
ακολουθία άρχισε και όλοι γεμάτοι χαρά, έψαλλαν. Ο Επίσκοπος βάζει τα άγια λείψανα

29. 28
Ενημερωτικό δελτίο – Σεπτέμβριος 2018
μέσα στην Αγία Τράπεζα, την
πλένει, την καθαγιάζει. Προηγείται
η περιφορά έξω και γύρω- γύρω
από τον ναό. Ο κόσμος ακολουθεί.
Πρωτόγνωρα πράγματα γι΄
αυτούς. Μέσα στη ζούγκλα,
ανάμεσα στις λασποκαλύβες τους,
έχει χτιστεί ένας ιερός ναός και
τώρα εγκαινιάζεται.
Παρακολουθούν γεμάτοι δέος,
συγκίνηση και περιέργεια. Οι ώρες
κυλούν. Βάζουμε πολλά ονόματα
ζώντων και κεκοιμημένων μαζί με
τα άγια λείψανα μέσα στην Αγία
Τράπεζα. Δυνατές στιγμές! Αιωνία η μνήμη αυτών που την έχτισαν! Και αφού
σφραγίζει ο Επίσκοπος τα ιερά λείψανα μέσα στην Αγία Τράπεζα, την μυρώνει με το
Άγιο Μύρο. Όλοι οι ιερείς μαζί, με περισσή φροντίδα και αγάπη, την πλένουν και
την αρωματίζουν. Και αφού μπαίνουν τα άμφια, ξεκινά έτσι σιγά – σιγά, και η θεία
Λειτουργία. Μα οι ευλογίες δεν
σταματούν εδώ.
Την ίδια μέρα έχει
προγραμματιστεί και η χειροτονία
του ιθαγενούς κατηχητή Βασιλείου,
εις Διάκονον. Πόση χαρά έχουμε
όλοι μας δεν περιγράφεται!
Χειροτονείται λοιπόν και ο Βασίλειος,
και οι χριστιανοί φωνάζουν, άξιος –
άξιος. Όλοι μας γνωρίζουμε πόσο
χαρισματικός και αφοσιωμένος είναι ο
καινούργιος μας διάκονος. Αγάπησε,
με όλη του την καρδιά τον Χριστό και τη εκκλησία και θέλησε αμέσως να την
υπηρετήσει. Η θυσία που έκανε ήταν μεγάλη, γιατί ενώ είχε καλή δουλειά,
παραιτήθηκε ώστε να είναι ολόκληρος δοσμένος στην υπηρεσία του Χριστού και του
πλησίον. Θέλει να διαδοθεί η ορθόδοξη Πίστη σε κάθε χωριό, πόλη και σε κάθε
γωνιά αυτής της χώρας. Γι΄ αυτό προσπαθεί πολύ. Και πάνω απ΄ όλα, έχει καταλάβει
ότι η προσευχή είναι αυτή που θα ελκύσει το Άγιο Πνεύμα, ώστε να φωτίσει τους
ανθρώπους να γνωρίσουν την αγία πίστη μας. Έχει μάθει να λέει την ευχή, να κάνει
μετάνοιες, να κάνει τον όρθρο, τον
εσπερινό, παράκληση στην Παναγία
. Απολαμβάνει να λέει την ευχή του
Ιησού, και συνεχώς τον βλέπουμε
με ένα κοσμποσχοινάκι στο
χέρι. Άξιζε λοιπόν να
συνδυάσουμε αυτήν την μεγάλη
μέρα των εγκαινίων και την
χειροτονία του διακόνου Βασιλείου.
Και ο Θεός όλα αυτά τα ευλόγησε
και τα επισφράγισε, διότι χωρίς την
χάρη του δεν γίνεται τίποτα. Αυτήν

30. 29
Ενημερωτικό δελτίο – Σεπτέμβριος 2018
την ευλογημένη μέρα, ξεκινήσαμε στις 8 το πρωί και τελειώσαμε στις 12. Οι ώρες
πέρασαν σαν ένα λεπτό.
Στη συνέχεια ο Επίσκοπος
ευλόγησε τα καζάνια με το
φαγητό, το οποίο ήταν αρκετό για
να φάει όλη η ενορία. Είχε χαρά
το χωριό! Είχε γιορτή! Πώς
μπορούσαμε να τους αφήσουμε
νηστικούς; Κι αφού ευλογήθηκε
το φαγητό, κάθισαν όλοι και
έφαγαν και συζητούσαν ξανά και
ξανά τα χαρμόσυνα γεγονότα της
ημέρας.
Εμείς καταχαρούμενοι,
πήραμε τον δρόμο του γυρισμού. Δεν λέγαμε πολλά. Ο καθένας μας ήθελε να ζήσει και
να νιώσει μέσα στην καρδιά του, όσο πιο πολύ μπορούσε, το μεγαλείο των όσων
τελέσθηκαν.
Το συναίσθημα που βγαίνει πολύ δυνατό από τις καρδιές όλων μας είναι η
ευγνωμοσύνη προς τον Τριαδικό Θεό. Οι καρδιές μας φωνάζουν. Σ΄ ευχαριστούμε, Θεέ
μου. Σε ευχαριστούμε που και εδώ στο μακρινό Μαλάουι, διδάσκεται η πίστη,
χτίζονται ναοί, αγιάζονται πλήθος αφρικανών αδελφών μας. Ανώτερο αγαθό από την
Ορθόδοξη Πίστη δεν υπάρχει. Και αυτή ανθίζει και καρποφορεί εδώ στο Μαλάουι.
Μακάρι σύντομα να έχουμε κι άλλα τέτοια γεγονότα και να ζήσουμε παρόμοιες
στιγμές. Αμήν!

31. 30
Ενημερωτικό δελτίο – Σεπτέμβριος 2018
Σώπα δάσκαλε!
Στην Τρίτη τάξη είχαμε
δάσκαλο τον Περίανδρο
Κρασάκη. Αυτός είχε μανία με
την καθαριότητα. Κάθε μέρα
επιθεωρούσε τα χέρια μας, τα
αυτιά μας, τη μύτη, τα δόντια, τα
νύχια. Δεν έδερνε, δεν
παρακαλούσε, μα έλεγε: – Ζώα,
αν δεν πλένεστε κάθε μέρα με
σαπούνι, δε θα γίνετε ποτέ σας
άνθρωποι. Τι θα πει μαθές
άνθρωπος; Αυτός που πλένεται με
σαπούνι. Τα μυαλό δε φτάνει,
κακομοίρηδες, χρειάζεται και
σαπούνι. Πώς θα παρουσιαστείτε στο Θεό με τέτοια χέρια; Πηγαίνετε έξω
στην αυλή να πλυθείτε.
Ώρες μας έπαιρνε τ’ αυτιά ποια φωνήεντα είναι μακρά, ποια βραχέα
και τι τόνο να βάλουμε, οξεία ή περισπωμένη. Κι εμείς ακούγαμε τις φωνές
στο δρόμο, τους μανάβηδες, τους κουλουρτζήδες, τα γαϊδουράκια που
γκάριζαν και τις γειτόνισσες που γελούσαν και περιμέναμε πότε να
χτυπήσει το κουδούνι, να γλιτώσουμε. Κοιτάζαμε το δάσκαλο να ιδρώνει
απάνω στην έδρα, να λέει, να ξαναλέει και να θέλει να καρφώσει στο μυαλό
μας τη γραμματική, μα ο νους μας ήταν έξω στον ήλιο και στον
πετροπόλεμο. Γιατί πολύ αγαπούσαμε τον πετροπόλεμο και συχνά
πηγαίναμε στο σκολειό με το κεφάλι σπασμένο.
Μια μέρα, ήταν άνοιξη, χαρά Θεού, τα παράθυρα ήταν ανοιχτά κι
έμπαινε η μυρωδιά από μιαν ανθισμένη μανταρινιά στο αντικρινό σπίτι.
Το μυαλό μας είχε γίνει κι αυτό ανθισμένη μανταρινιά και δεν
μπορούσαμε πια ν’ ακούμε για οξείες και περισπωμένες. Κι ίσια ίσια ένα
πουλί είχε καθίσει στο πλατάνι της αυλής του σκολειού και κελαηδούσε.
Τότε πια ένας μαθητής, χλωμός, κοκκινομάλλης, που ’χε έρθει εφέτο από
το χωριό, Νικολιό τον έλεγαν, δε βάσταξε, σήκωσε το δάχτυλο:
-Σώπα, δάσκαλε, φώναξε.
Σώπα, δάσκαλε, ν’ ακούσουμε το πουλί!
(Νίκος Καζαντζάκης, Αναφορά στον Γκρέκο)