1. Krimp en financiën hoe kunnen we als afdeling éénduidig adviseren? Gerard van Dijken Maart 2010
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8. Krimpbarometer Typering Krimp regio’s Effecten Krimp Ruimtelijke planning Sociaal-Maatschappelijk Economie en arbeidsmarkt Bevolkings-ontwikkeling Woningmarkt Banen per hoofd
9. Ruimtelijke planning en krimp Is er sprake van een balans? Zo niet, dan: 1. Consequenties voor de afzetbaarheid van nieuwe projecten; 2. Maar!!! vooral effecten voor de bestaande voorraad Beroepsbevolking Kantoren Beroepsbevolking Bedrijventerreinen Inwoners Winkels Huishoudens Wonen Demografische relatie: Planvoorraad in:
1) ‘Als we geen toestemming krijgen om te bouwen, dan zullen we inderdaad gaan krimpen’ ‘ Nieuwbouw is nodig om het voorzieningenniveau in stand te houden. We moeten ruimte krijgen om te mogen bouwen voor onze eigen uitbreiding’ ONTKENNING, OMSLAG BEGINT MET BEWUSTWORDING. WAT ZIJN DE DEMOGRAFISCHE ONTWIKKELINGEN IN DE REGIO 2) Vraag: Wat zijn binnen de ontwikkelingen die zijn vastgesteld reguliere bewegingen en welke zijn structureel van aard? Eerst zichtbaar op terrein van Wonen (leegstand) en Scholen (onder opheffingsnorm). Economie, arbeidsmarkt, mobiliteit, zorg, cultuur en welzijn ook belangrijk! Krimp kost geld; bron van inkomsten uit kwantitatieve groei droogt op. Geen verdiencapaciteit meer. In kaart brengen van financiën evident! 3) Krimp biedt weliswaar kans om kwaliteit in gebieden te verbeteren, maar te gemakkelijk wordt in dergelijke visies en plannen voorbijgegaan aan de inversteringen die daarvoor nodig zijn en aan het feit dat daar niet of nauwelijks opbrengsten tegenover staan. Laat staan onderzocht wie investeringen kan plegen! Voorbeelden zijn schaars of ze zijn er niet! Interessante vergelijking: fasen in rouwproces: ontkenning, emotie, vechten, aanvaarding en inspiratie. 4) Gemeenten moeten uitstijgen boven hun persoonlijk belang tot op een regionaal schaalniveau. 5) Toerisme en recreatie staan in veel visies centraal als kans voor nieuw economisch perspectief. Hoge ambities (verdubbeling inkomsten etc.) MAAR! DE INTEGRALE ANALYSE VAN GEVOLGEN VAN BEVOLKINGSDALING EN EEN SCHERPE DUIDING VAN DE OPGAVE VORMEN BASIS VOOR HET ONTWIKKELEN VAN EEN REALISTISCH RUIMTELIJK-ECONOMISCH PERSPECTIEF VAN EEN KRIMPREGIO 6) Communicatie en actief betrekken van bewoners CRUCIAAL . Anders zo weer een tweede Ganzendijk !
Bezit van 2 e woning moet makkelijker worden gemaakt in gemeentelijke verordeningen 3) Oost Drenthe = anticipeerregio. Samenwerking wordt in gang gezet bij vorming colleges. 4) Door soepel om te gaan met de regels kan de provincie voorkomen dat bedrijven en mensen wegtrekken, meent de VVD. De liberalen pleit daarom voor 'regelluwe zones'. Provincie krijgt miljoenen van het Rijk om een actieplan op te stellen en uit te voeren.
Toelichting De bevolking gaat tot 2025 in een aantal regio’s krimpen Deze demografische verandering heeft economische gevolgen Voor nieuwbouwplannen Maar ook voor bestaand vastgoed Niet in elke gemeente wordt het probleem onderkend en een ontkennende houding gaat vaak gepaard met een “bouwen tegen de krimp-strategie”. Op zich een logische reactie, maar niet in de wetenschap dat buurgemeenten met de zelfde problematiek te doen hebben. Naast overheden moeten ook private partijen aan de slag met krimp. Maar hoe beleid te formuleren op een trend wanneer we nog niet eens goed weten op welke wijze krimp toe zal slaan? De regionale verschillen zijn groot en de verschillen tussen de soorten van effecten eveneens.
Toelichting Een combinatie van bevolkingsontwikkeling, woningwaarde en banen per hoofd levert bovenstaande indeling in 4 type regio’s op. Model De indeling in de 4 type regio’s is als volgt tot stand gekomen: Bevolkingsontwikkeling, Woningwaarde, Banen per hoofd zijn alle drie opgedeeld in drie quantilen (groepen met daarin evenveel regio’s) Groeiregio’s (groen): de demografische ontwikkeling biedt voldoende kansen voor versterking en uitbreiding van woningvoorraad en maatschappelijke voorzieningen. Grote delen van de Randstad behoren hiertoe, als ook de A1-as, de Brabantse stedenrij en delen van Oost-Nederland. Problematische woningmarktregio’s (geel): doordat de woningmarkt op slot zit komen jongeren hier moeilijk binnen. Er is wel vraag, maar door hoge woningprijzen en/of zeer restrictief ruimtelijk beleid is er geen geschikt aanbod voor deze categorieën. Dit doet zich bijvoorbeeld voor rondom Haarlem, de Vechtstreek en de Utrechtse Heuvelrug. Maar ook op de Veluwe, ZW Friesland en zuidelijk van Eindhoven bevinden zich kernen die krimpen vanwege de gebrekkig toegankelijke woningmarkt. Secundaire krimpregio’s (oranje): krimp doet zich voor, maar niet over de volle breedte. In sommige van deze regio’s wordt wel een afname van de bevolking voorzien, maar zijn de positie van de woningmarkt en de regionale economie zo gunstig dat er wel degelijk kansen zijn (omgeving van plaatsen als Woerden, Gorinchem en Oss). In andere regio’s wordt eerst een stabilisatie van de bevolking verwacht, maar geven woningmarkt of economie een negatieve tendens (bijv. IJmond, Kop van Noord-Holland). Primaire krimpregio’s (rood): krimp van de bevolking manifesteert zich in deze regio’s het sterkst. Er is hier daadwerkelijk sprake van langdurige vraaguitval en een reëel perspectief van leefbaarheidsproblemen en verloedering. Beleid en Markt bepalend voor kleur
Schematische voorstelling van Krimp Barometer Onze Krimp barometer bestaat uit 2 modules. De eerste module gaat in op de typering van de krimp regio’s. Is er uberhaupt sprake van krimp en zo ja in welke mate Deel 2 vd module gaat in op de effecten van krimp op verschillende aspecten, namelijk de ruimtelijke planning, sociaal-maatschappelijke effecten en economie en arbeidsmarkt
![Hebben we alle woningen in zicht? ,[object Object],[object Object],[object Object],De verschillen in Nederland zijn groot!]()